장음표시 사용
71쪽
mam nostram, reliquam . Ruram, in qua esct species ipsiq. necessitati,dant operam, ut quamoccultispio pihonesta,eam posuit m promptu; quae autem partes com reant: quarum. partium corporis Uus sunt necessere,poris, ad iraturae necessitatem datae, assectum essent eas neque partes , neque earum usus stominibus π formem habiturae, atque turpem, eas contexιt,atque pellant: quo . facere non turpe est,modootculte,id due abdidit. hanc naturae tam duligentem fabricam imitata re obscenum estataquenec actio rerum illaram aperta pees hominum uerecundiae. quae enim natura occultauit, rutantia uacat, nec oratisobscenitale. eadem omnes, qvi sana mente sunt, remouent ab oculini
N TE uitia intimitanda: l D. Hieronymus apol. contra Rufinum est, magistrorum non uitia, sed ut tutes esse imitandas. HvNC I de quo saepe mentionem facimus: uel, propiorem actati nostrae. P A v L L o I hunc, ait Velleius, Scipionis filium, nillil de paterna maiestate, practer speciem nominis, uigoremq. cloquentiae retinuisse. QVA M iste fuerat sui: I sui stilicet patris similis, qui, imperator, post multas in His ania uictorias, occubuit. CAvs SAS defensitare, i miti uerbo usus est: pro, Caussas
agere. nam accusant etiam saepe oratores . CONCI MInvs tenere, I delectare, non tantum doc
re, & mouere. BELLA gerere; l nam Romana resp. dc oratoria facultate, dc rei militaris scientia plurimum ualuit. Q E erunt in ipsius potestate hinc Plautus: Ingenio, non actate, adipiscitur sapientia. Ivs TITIAM, i quae suum cuique tribuit. FIDEM, I dictorum, conuentorumq. constantiam,
de ueritatem. LIBERALITATEM, i quae re,opera, consilio alios iuuat. M o D E s T I A M, t quae modum seruat cum in alijs rebus, tum in opinione de sese. TEΜPERANTIAM. I quae prauis ais etibus dominatur. ΟΡΥINA autem hereditas a patribus traditur tiberιs , o mi q. patrimonio praestantior, Gloria virtvtIs, rerumq. gestarum: l Fam. lib. II. cp. 16.&moratione prodoino. Supra etiam dixit: Ad te loquitur ad filium hereditas huius gloriae, & Actorum imitatio pertinet. Isocrates quoque: Περὶ πλε. νις ποιοῖ δόξαν κα ὶν, :πλοοῦτον μεγαν βοις. ωσὶ καταλ A. ADOLEs CENTIS , t iliae Val.lib.2.cap. de inst. anti & Platonem de Leg. ix. MAIORES natu uereri, i sic locutuς inta: Maxime curandum est, ut eos, quibus cum sermones conserimus, ta uereri, di diligere uideamur. Isocrates: Nάλκα σοι πρὸ ν ι ν,αίσχωην, σωφροσαγην, δι-υσσυυην. PRo v AT Issi Mos,l eos, qui magnae ciuiuin parti probantur. quod non temere fit, nisi uirtute excellant. IN EVNTis enim aetatis inscitia , t non differre Inscitiam ab Inscientia, Ciceronis, Caesaris, Plauti testantur exempla. cur igitur alterum pro altero reponam, cum praesertim omnes libri ueteres habeant, Inscitia iC' NSri TvENDA, ἰ quasi firmanda , di stabilienda. HAEC aetas a libidinibus arcenda est, i ratio adolescentiae laudabiliter traducendae. Ex ERCENDA in labore, i hinc Comicus: Nulla adeo ex re si, atque ex nimio otio.
PATIENT 1 A l Virgilius: Quidquid erit, superanda omnis sortuna serendo est. Et: O passi grauiora, dabit Deus his quoque sincin tDurate, S uosmet rebus seruate secundis. IN bellicis, o ciuilibus edictis I bclli, domique:&in patria armis tuenda, & in pacata administrati ne . Vic EAT in stria. t ut patriae, dc omnibus prodesse & possim, S uesint. RELAxARE μι-
mos,l quos tamquam arcus intentos habuerunt. Si eiusmodi rebos matores natΗ interse uelint. l Arist. POL Iib. v II. cap. ia. Η γαρ ἐν σοθαλμῶς τἀρχντων παρουσία, μα τα ἐμποιει τὸν ἀλη ἐν α ίω, - τὸν -
λυ μνααcis. Et Quinctilianus lib. I. cap. 3. SE Nisus autom e c. l Agellius lib. a. cap. I LIBIDIN vri intemperantia i Cato maior ob senilem lasciuiam male audiuit: N L. Lucullus post belulum Mithridaticum parum honorifico Xerxis togati culogio suit ornatus, de , cx philtro amasti, errore mentis affectus. DupLEx malum est, i sei. ex in luxuria ὸupliciter peccat, primum re, deinde exemplo. DE priuatorum, de Guiam, i Sunt, qui lcgant, lac priuatorum ciuium.idq. in uno meo iactore reperitur. Cicerotamen mox haec distinguit. SERvARE Icies, i quarum praesidio ciuitates reguntur. IvRA describere, I nam recte apud cos agitur, apud quos maiorum instituta retinentur. Hinc illud Ennii: Moribus antiquis stat res Romana, uirisque. Et Xenophon: Π ευ ροταβολαὰ των παλ-- θανατοφόροι. Id est: omnes mutationes rerum publiearum sanguinolentae. AE Quo, oepara iure i nam potentiores,& tonui rus coniuncti esse des e iit inreh. perenda. In hanc sententiam Sophocles: si ρὸς τὸν ἔχονθ ή φθόνος - ,καίτοι via ei ιεγάλων χωρὶe, σφαλε ,-ύργου με απιλαντας εοταἰ γ μεγαλαν ίαάς ασις άν L. μγαπἐρθοῖθ' ὐπὸ σμικαιτέρων. idest: Inuidia diuit ex inscetatur: quamuis pauci sine magnis m nia male deicndant. tenuis enim a magnis, & magnus a paruis optime se stantiatur. N E QvE Iurnmissum, abiretum, nequese esserentem , i idest, qui imperare partiatur, oboedireque, cum opus sit, possit. nam hoc est boni ciuis, ut ait Aristoteles . FORMosi TArt, ordine, ornatu i Ambrosius du Ost. lib. l. cap. 9. Formositate: nam Gratior est pulchro ueniens eco pose uirtus. AD aftionem apto , i idest, ad eam rem, quae agitur. DIFFICILI vs ad eloque
utim, i ob Latini sermonis inopiam. SATIs erit intelligi l septem libri mei, Satis facile erit intellia si ex quibus quattuor uerba inucrtunt. Cum quibus, O apud quos iuvamus. i In undecim est, in bustum, apud quosq. uniamus. V nus, Cum quibus, apud quos uiuamus. Vnus, Aquibus,apud quo' u
72쪽
uamus. Tertii, Probemur iis, quibuscum, apud quo'. uiuamus. Alius, Cum quibus, apud quo'. uiui-inus. PRINCipio &ci l corporis humana sormam honesta speciς natura exornauit. FORMAM,
murum, I uide Nonium Marcellum. AT Qvε turpem, i ita duo ex meis. Reliqui, & Tertii, Atque formam. Quidam reponit, Atque indum. Qv I sana mente sunt, nam impudentia omnium rerum pessima est. Fam. lib. v. ep. I 2. Qui semel uerecundiae fines transierit, eum liani , & nauiter oportet esse impudentem. Xenophon , H ἡγεμ ν i H παντα τα α χ α deri δοκώ. Idest, Nihil aeque ad omnem turpitudinem uidetur impellere, atque impudentia. in o D Q. facere non turpe est, i quia naturale, di necessarium.
Nt c uero audiendi sunt nici, aut si qui fue
runt Stoicι paene cynici, qui reprehendunt, σεν triden , quod ea, quae turpia re non sunt, uerbis fit diis a dicamus; illa autem, quae turpia sint, nominibus a pestemus suis. Latiocinarι, fraudare, adulterari, retarpe est, sed dicitur non ob cene; liberis dare operam, re honesium est, uomine obscenam . pluraq. in eam se tentiam ab eisdem contra verecundiam di scantu ν. Vos autem n ituram sequamur, ct ab omni, quou ab. Dorret ab ipsa oculorum, aurium. comprobatione, βω- Iramus . Status, incessus, seso,accubatio, uultus, oculi, manuum motus teneant istud decorum. Quibus in rebus duo sunt maaime sugienda,ne quid esseminatum, aut molle; aut, ne quod durum, aut rusti cum sit . nec uero histrioriabus, oratoribusq. concedendum est, ut ijs harea a simila d si uta. sic icorum quidem mos latam habet a uetere disciplina uerecuniam, ut iis scena me subligaculo prodeat nemo. uerentur erum, ne, si quo casu evenerit, ut corporis paries qNaedam aperiantur,a sticiantur non decore. nostro quietem more cum parent
bus puberes filis, cum soceris quidem generι non lauan-rar. retinenda est Citur hulus generas u recundia, prae sertim natura ipsa magistra, O duce. cum autem puruchritudinis duo tenera sint, quorum in altero uenustus sit, in altero dignitas: uenustatem muliebrem ducere debemus,dignitatem uirilem. Ergo a forma remoue tur omnis utro non dignus ornatus,et huic simile nitium ingestu, motuq. caueatur . nam ct palaestrici motus Iaepe sunt odiosiores; O h: strionum nonnulli Iesus ineptus non uacant: ct in utroque genere,quae sunt recta, simpluia, laudantur. Formae autem dignitas, coloris bonitate tuenda est; color, exercitationibus corporis. A hibenda est praererea mundormi, non odiosa, nequc exquisita limus, tantum quae fugiat agrestem, γ inhumanam negligentiam. Eadem ratio est habenda uestitus:m quo, sicut inplerisque rebus, mediocritas optima es. Cautndum es autem, ne aut tarditatibus utamur in gressu mollioribus, ut similes pompatum sevculis esse miscami r ;or in festinationibus suscipiamus nimias celeritates: quae cum fiant, anhelitus mouentur, vultus Ducantur, ora torquentur. ea quibus magna significatio fit, non a es consantiam. Sed multo etiam magis elat orandum est,ue auum motus a natura recedant. quod assequemur,s cutieb us , ne raperturbatrones, atque eaanimatio-
nes incidamus, Osi attentos animos ad decori conseruationem tenebimus. Motus autem animorum' duplices sunt, alteri cogitationis, alteri appetitus. cogitat in m uero exquirendo maxime versatur; appetitus impellit ad Mencum. Curanda est igitur, ut coguatione ad res quam Optimas utamur, appetιttim rationi oboedientem pra beamus . Et, quomam magna uas orationis est, eadem. duplex, altera contentionis, altera fermonis e contentio disceptationibus tribuatur iudiciorum, contionum, fienarus ; sermo in circulis, disputationibus, congressionibus familiarium uersetur, persequatur etiam conuinia. co tentionis praecepta 1 hetorum sunt, nulla sermonisquaquam haud siciis, an pusint haec quoque se. βed iscentrum studiis inueniuntur magistri; huic autem qui I deant, sunt nullae rhetorum turba referta omnia. quamquam , quae uerborum, sententiarumq praecepta sunt, eadem ad sermonem pertinebunt sed, cum orationis imdicem vocem habeamus; in voce autem duo siequamur, ut clara sit, ut suauis: utrumque omnino a natura pete dum est; uerum alterem exercitatio augebit, alterum
imitatio presse loquentium, O leniter. Nihil fuit in catulis , ut eos exquisito iudicio putares uti litterarum. quamquam erant titterati: sed O alis. hi autem optime uti lingua Latina putabantur. simus erat dulcis e litterae neque expresiae, neque o presae; ne aut obscurum esset, aut nimis putιdum. pne contentione vox nec languens, nec canora. uberior oratio L crassi, nec minus saceta: sed bene loquendὶ de catulis opinio non minor. 9-le uero conditus, o facetiis caesar, catuli patris si ter, vicit omnes; ut in ipsio illa forens genere dicendi contenti cives aliorum, seramne uinceret. In omnibus ι tur hi, elaborandum est, s m ommtas, quod de eat, e quirimus. Sit igithr hic sermo, in qtio Jοι ratica maxime excetrunt, Icnis, mani eq. pertinax; mst in eo ι pos . nec Deio, tamquam in post sonemJam uenerit, excludat alios; sed, cum reliquis in rebus, tum in scamme coramuni,huisitudine nonnumquam utendum putet . ac
Dideat in primus, quibus de rebus loquathr; si Ieriis, scisniatim adhibeat; si iocosis , leporem . in primis 'OM-deat, ne se mouit ιιι aliquod induet inesse moribus. quod maxime tum solet euenire, cum diose de absentibus, detrahendi caussa, aut per ridiculum, russeuere, aledi
CYNaei, i ignominiae cognomen, α ι' τις , quia, obuios quosque admoncndo allatrare uertiis, quam alloqui, taliti sunt: uel quod in propatulo cuin coniugibus, canum more,coire, ipsis mos hau . Horum i inpudentiam accusat D. Augustinus lib. xlv. cap. 2O. de Ciu. Dei, Nad alerium lib. I. cap. 2 i . contra Iulianum Pesagianum lib. I v. cap. 1 . Lactantius lib. III. cap. II. Lucianus. STOIC i paene cymia, s uide opis talam, cuius initium est, Amo uerecundiam, Fam. lib. I x. di os os o
73쪽
quam flos emicat, quia radix salua esst. At uero propositi nostri radite uitiosa, nihil perinitiat. Moo κ' τ io, I ne uel nimium, uel parum sat: ne quis sibi nimium tribuat: ne in ulla re minium excedat. TEM FERAN τι A I quae moderatur eas uoluptates, quae tactu, di gustu percipiuntur. uam aliorum sensuum uoluptates minus illiberales habentur. SPECIE cyra a V liberati . l. adspectu . Ex eo de coro, quod poetae sectu ima argumentum a minori. nam, si poetae , multo magis philosephi . A s Α--ca v s, aut Minos i si Iouis filij habita sunt; ac, propter summam iustitia: n, apud inferos iudicare dicti su sit. Vbi hi duo alij iudices esse memorantur, I badamanthus,& Triptolemus. ODERINT, dum metuant; θuox tyrannica, hominum, qui populi de se existimationem contemnam: Ciceroni,& Senecae celebris. Lib. si .ex Ennio citatur. N A T i s l Tantalo, Plusthcm, Harpagi, quos Atreus Thyesti iratri comedendos apposuit, ad quod facinus Gl oriens, creditus suit recessiile. l' ARBNs; l Thyestes: cui filios epulat do, stater Atreus apposui, ut dixi. quod ait Seneca in Thyuste, dc Horatius de Arte pom. Ennius etiam,&Maternus scripsere Thyestem. Attius Atreum. Fabula est apud Hyginum cap. 88. S et M. dc 2 1 3. ΑΨ R g o l Plato in Cratulo eum dictum quasi ἀτηρὰν, aut ρουον, putat, ab immanitate naturae: quod nul
Iam noxam, nullum facinus rotarmidaret, intractabilis cisci, nec ulla humanitatis ratione flexilis. N cis. sis autem personam impo bit ipse natura , t adest, deus. uita autem nostra nihil aliud est, quam sabula, quae in amplissimo huius Mundi theatro agatur. PvLCHRITUDO corporis i Tusc. iv. Vt corporis est quaedam apta figura membrorum, cum coloris quadam se auitate, caq. dicitur pulchritudor sicinantiam a opinionum, iudicioruin' aequalitas, S constantia, cum firmitate quadam, de stabilitate uirtutem se sequens, aut uirtutis uinii piam continens, pulchritudsi uocatur. ORDi NE, i ut suo loco, de tem p retrant omnia. CoNs TANTIA, i ut rationi semper oboediat appetitus . MODERAT io NElut ne uehementiores naturae impetus sequamur in dicendo,& Ucndo. ADHIBENDA est igit Ar quaedam reuerentia aduersus homines, ct optum εuiusique, er re quorum . t sic lego, cumGomnibus antiquis lubris . nec repugnat sententia. Adhibenda, est, inquit, reuerentia aduersiis homines. Deinde se ipse inter pretatur . Reuerentia dc optimi, di reliquorum. omnes enim reuereri debemus, sed primum optimos, deinde reliquos. ita, quini uniuerse dixerat, Aduersus homines, distinxit, subiungens, Et optimi, & reliquorum . Illud autem, Aduersus homines, pendet a uerbo, Adhibenda est: hoc , Et optimi cuiusque, ta reli quorum, a uerbo Rcuerentia. NEGLIGERE, i qmd de se quisque sientiat, c. l Is rates Philippica
tra, su μαδιν σαυτ' - έδης ἐξαυαροανα : Idesi: Pul illi esse animi, maledicos, de nugatores, de cos, filii tulis aures praebent, curare, pracsertim s t bi sis nul ius delicti conscius. Idem ibidem: Mi μὰ κατα -- σιδ.M ιυt,i κδἰσπιά ρυπιὸν ἡγέ, πασιν εὐδολωρμιν: Non contemnendus est pol ulus, nec parui aestium andum. laudata ab omnibus. Vidi Anilol. Eth. lv. cap. q. DISSOL v Ti. t Dis lolutus est,qiii numium indulget. Fam. lib. v. p. 2. Cosnosce nunc humanitatem suam: si humanitas appellandacii in acerbis,ima iniuria remissio animi, ac disso inio. In ep. ad M. Brutum :Ncqued: ilblutum a te quidquamli mines exspectant, nec crudole. IN omni Pone hibenda, i in quacumque rei cum aliquid agendum simus in uita . Ira decem mei ueteres libri. Vnus, Omnium. Tres, Hominum. Tumj, Hominem.
Os m e i v M autem, quod ab eo ducitur , hane
rimum lubet uiam, quae deducit ad conuo reutram, construationem. naturae: quam si fierem, d cem, numquam aborabimus; sequemuri. π id, quod acurum, o per luco natura in i id, quod ad D inhmΡtietatem accommodatum ἰo id, quod uehemens, atque forte . s d maa ima uis decori in hac inest pa te, de qua disputamus. neque elum olum corporis, quι ad naturam apti sunt, sed multo etiam magis animi motus pi baud , qui Item ad naturam accommodati sunt. Duplex est enim vis animorum, atque naturae. una pars in appetitu posita est; quae est ὀρμὶ Graece;quae hominem huc, O illuc rapit i altera m rationeἰ quae docet, o explanasiquid faciendum, Hieπdumq. siti ita sit,ut ratio praesit, appetitus uero οὐ:emperet. OmaIs autem amo uacare debet temerιιate, o ne ei gentia; nec vero agere quidquam, cuius non possis calum probabilem reddere.
hare est eui in se e descriptio osiij . oficiendum autem
est, ut appetitus ratIoni oboediant, eam neque praecumrant, nec propter pigritiam, a t igva tam deserati sMq. tranquilli, atque omni Ny urbatio e animi careant. ex quo elucebit omnis constantia, omnisq. moderatroastam,
tes siue cupiendo, ne fugiendo non sutis a ratione reti nentur, hi sine dubio finem, ct modum transeunt. reli
quum enim, ct abiiciunt oboedientiam, nec rutrem p rent, cuι sunt subiecti lege naturae. a quibus non modo ammt perturbantur, sed etιam corpora. licet ora im cernere iratorum, aut eorum, qui aut libidine aliqua, dometv commotι sunt, aut uoluptate minia gestiunt: quo
rum omnrum uultus, uoces, motus , statvsq. mutamur.
ex quibus illud intestigitur, cur ad os4 sirmam reue
taram appetitus omnes contrahendos, sedandosque, citandamq. esse animaduersionem , O diligentiam, ut ne quid temere, ac fortuitu, inconsiderate, neglige
tess. agmus. neque clam ita generαι a natura humus,
m ad ludum, O iocum factι esse uideamur, sita adseue ritatem potius, o ad quaedam studia grauiora, atque Iora. Ludo autem, O ioco uti illis quidem licet M, scut somno, σ quietibus ceteris, tum, cum grauibus, Iemsq. rebus satisfecerimus. ipsum. Ienus io' andi noris usum, nec immodestum, sed ingeminis, ct facetum esse debes. ut enim pueris non omnem Iιcem iam lume di damus, sed eam, quae ab honi satis ac ronibus non sit alienae fc in ipso ioco aliqum picti ingene lumen et crat . Dulea omnito es ιocandi se- ι utam 12ibe ratis
74쪽
rat , retulans, flagitiosum, obsimum; alterum elegas ,
nitarium, Nemosum, secetum . quo gentre non modo avitis noster, o Attacommantur ua comoedia, sed etiam philosopho si socraticorum libri referti tomu l . mustorum facete dicta; ut ea, quae a bene Catone sunt collecta, quae uocantur Απιφθεγμοπα. Facilis uia rures distinctio ingenus, ct istiberalis ioci. alter est, si tempere fit, ac remisso animo,libero dignus iaster ne homine quidem, si rerum turpitudini adhibetur uerborum
obscenaias . Ivdenda etiam est quidam modus yetinen- s, ut ne nimias omnia profundamns , elatiq. uoluptaternaliquam turpi timem delabamur. upprestani autem
ora vi nister, O studia uenande honissa exempla ludendi. Sed pertinet ad omnem O ιη quaestionem, semper in promptu habere, quantum natura hominis pe- sudibus, reliqui1q. bestis anucedat, illae enim nitium tiant, nisi uoluptatem, ad eam. sierunt in omni imp tur hominis autem mens di Icendo alitur, o cogitando semper aliquid aut inquirit, aut agit, serendique, audiendi delectatione ducitur.quin etiam, si quis est paullo ad uoluptates propensior, modo ne seu ex pecudum g nere , sum enim quidam homines non re, sed nomine Iesse quis est pausto ereItior, qua is uoluptate capi
tur, occuliat, O dissimulat appetitum Boluptatis,pr pter uexegandiam. ex quo intestigitur, corporis uoluptatem non satis esse dignam hominis praestantra, ea M. contemni, rei'ι oportere: sit qui Dam, qui aliqvid tribuat voluptati, diligenter eι teneredum esse mo cum erus sitiendae. itaque uictas , cultasq. corporis ad ualetudinem reserantur, O ad nnes , non ad G luptatem.
OVon acutum, quia accommodatum, qmdaehemens, i tres uirtutes significat, Prudent Iam, Iustia: tiam, Fortitudinem: quas hoc ipso ordinc iam attigit. Du Exa est enim vis animor , atque naturae. t de animis, non de natura, loquitur Ciccro; ipsoruinq. animorum vim, naturamq. d scribit. itaque non dubito, quin legendum sit, Vis animorum, atque natura. Adiuuat coniecturam nostra consuetudo Latini sermonis. quod enim Graece dicitur, eum, duobus uerbis, Vis, & natura, Cicero dixit. ut in libro de Amicitia: Me quidem non fructus modo, sed etiam ipsius terrae uis, atque natura delectat. Et in Somnio Scipionis: Hacc in natura propria animae, atque uis. Tusc. I Singularis est quaedam natu ra, atque uis animi. De Div.lib. I i. Animorum in cauis, atquc natura, ut uigeant uigilantes. De Leg. a I. Videamus iam, naturam'. legis. Haec autem doctrina sumpta est ex Aristotele, qui lib. I. Pos.
luntarios mundi motus ὀρ-ς appellat. Nec uem agere quidquani, i hoc durius quibusdam uidetur, Actio non debet agere quidquam : nulli non item. In ipsa enim actione includitur is, qui agiti quasi dicat: Cum aliquid agis: temcritatcm uita; nec uero quidquam agas, cuiuς non possis cauilam probabilem red- .dere. Quae pol trema uerba sentcntiam meam confirmant: S cum sententia consentiunt ueteres libri. Nam, saro, Agere, legatur, Agi, quod alius Placci, unde pendeat, intelligere non queo. non enim est,ut retari possit ad superius uomun , D, bet. ne uurbum idem S persenale simul, N impersonala, quo modo Grammatici loquuntur, codum in loco uelimus ei se . OFFic II. l medii. Supra: Medium ossicium id esse, quod cur tactum sit, ratio probabilis reddi possit. P RASCvRRA NT,l quod equi praeceleres sacere solent. Ε v A G A N T v R , t ut inui scrociores. ExsvLTANTES l qualis Chaerea apud Terentium. N O N suis aratione retine inti l Virgilitis: Fertur equis auriga, nec audit currus habcuas. Is rateia Ο - ι ειυς ὐπ c υ 4 λοθπιοῦ, τα τά παχει τοῖς ἄρροπι,ττις τάς ἡνιόχους ἀ- άλλο P .iC v i fiunt subiecti lege naturae. t Aristoteles Politi I. LICET Ora ina ut in comoediis, tragoedijs, poematis h roicis . Homerus initio ipso I l. i. Ηρ- ψμήδης, μεικρώ-
Idae: Herus Atrides late imperitans Agamemnon , Concitus incenso circum praecordia selle, Sanguinea ora tument, oculis micat acribus ignis: Vet ad os tu formam reuertamuri attende, quae sit Osticij forma. CONTRAHENDos, I ut quos serocientes. SED A NDOS RV F, i ut populum ad seditiones spirantem.' LVovΜ, σiocum I Proverbium sapit. Ita in Verrem: Pcr ludum, de iocum euertcre aliquem. T rentius : Hic uero est, qui, si amare occoeperit, ludum, iocumq. dices fili ite illum alterum, praeut huius ra
75쪽
tem, c. l obicctioni pa occupationem respondet. VO istis quidem lues, i ita septem inci libri; s picin alii, S Tert ij, illo. Sora No,t Plutarchus in Homeri uita: Καθι - . . H, i σι υμα - σκαδ- ἐν τῆ ζῆν νωι . Vices quietis, S laborum prodesto, ipsius Homςri uerbi docet; Aνίη ς πολ ς μνος Tt alibi: οὐ τὸ Ουλαωειν --πιν ἐγρο ντ Reddit caullam, cur somnus sit remedium comoris labore surgati. Qui P E T Iuli v s ceteris, i ita. i. inci libri, S Terti j. duo, Quietis. quattuor, Cctois quictibus. IN NvvM, facetum, lib. O de Oratore, VT enim puerast Quinei. lib. I .cap. 3. Cicero pro Coelio. Naan. Qua semel est imbuta recens, seruabit odorem Tutia diu νHoratius ait Epist. lib. I. AL usi elegans,l Cic. ad Cornelium Nepotem lib. It .apud Macrobium; Itaque noliri, cum omnia, quae dixisse inus, Dicta citent, quaericete, S breuiter, de acute locuti eGsemus, ea proprio nomine appellari Dictoria uoluerunt. PL Avrvs aegrer, I Contra Horatius in Artu At nostri proavi Plautinos & numeros,&
Laudauere siles: nimium patienter utrumque. a t
Sed Varro, apud Quinctilianum, Plauti ore Musas locutas aina erentium tamen praeponit: ex Aelii stolonis sententia. Macrobius quoque Sat. lib. I l. cap. I. Ani maduerto duos, quos eloquentissimos antiqua actas tulit, comicum Plautum, di oratorem Tullium, os ambos etiam ad iocorum uenustatem ceteris praestitisse. Plautus suidem ea re clarus fuit, ut post mortem cuis comoediae, quae incertae ferebantur, Plautinae tamen usio , dς iocorum copia, noscerentur. Ne. AT FI COR v M antiqua comordia , t Quincta. negat Latinis Atticam Venerem in comoediis conccssam. Antiqua autem comoedia summa libertate n manat uti omnes reprehendit . quod Alcibiades postea antiquau: t. PHi Loso PH o Rura Socratιι - hoe satis apparet ex Platonis dialogis . A SENE catone 1 Macrobius lib. t i. cap. I. Caton censori uin argute iocari solitum scribit. l 'lutarchus'. apophlegmata eius inter cetera Romana multa commorat. Aποφθε ματα.l Quinctii lib. v I. cap. q. TEM PD R Ll in loco opportuneruel, cxtemnorea ami esse debent subiti. REM is so animo, i tum se quis iucunditati dedit, cum res graues, ex seriae non
πηρον, pia Vr. NE n is omnia prosum a s ,l alij mutant ex ingenio, incrulosum suspicantes uerbum, Omnia. ego sequor ueteres omnes libros. Elt autem sententia, Ne nimis omnia p undanaunea scilicci ruae protundi talent in lusu. Vt risus, clamor, sermotus libertas, motus etiam carnis: quae moderanda unt. ELATI R. uolamiel tum enim cst delinendum, cuin ludus sit optimii . CAM pus noster, lMartius: qui erat, ubi nunc est templum D. I.aurenti j in I. ucina. Olim Tarquiniorum ager:de quo Pluta in Publicola, Dionys. lib. v. Liu. lib. a. STvDIA uenandit Canes aduenandum laudat Terentius. Ploto id quoque in Legibus probat: & eo maxime probat, quod hoc iuuentuti regionis deuia explorata liunt. B E S r i r s anteceoat i Belluis , octo libri. Antecollat, unus. alius utrumque habet, sic, Bestiis anteces- at, ante dat. NIHIL sontium, i nam bestiae uni uoluptati addictae sunt, nihil praeterea curant. unde Horatius; Me nitidum, & pinguem, & bene curata cute uises, Cuin ridere uolo Epicuri de grege porcum. Ho ut Nis mens di cenda es tutit Isocrates ad D m Inicu: ua, γαῖ -uἀταρπις συμμέτροιe νόως tί δὲ in D Vc σπιυήπιοις ναοῦ ε αι me υκt. Mo Do ne sit ex pecudum genete, i quae nitul boni, mali uel si grunt, sed naturam ducem sequuntur, rationem negligentes. NON re, ted nemine I ab humanitate enim longi ne absunt. PAvLLo erectior, i non humi abicctus animo, dc cogitatione.
AT Q ut etiam, si considerare uolumus, quae sit dustria in C .caesare L .filio.ati Iem temporibus is I tim natura excellenii , ta ignitas: intingenius, Scauro, O in M. Drusio adoles entesimgularis seueri- quam sit imp , de Dere luxuria, O d licare, ac molD- tas, in C. Laelio multa hilaritas, in esus famurari sciter uiuere: quamq. hctu tu , parce, commenter, severe, pione ambulo maior, uua tristior. de Graecis auIem, dulsobrieque. Intelligendum est etiam, duabus quasi s a cem, Dietum, festimq. sermonis, atque m omni ora natura indutos esse personis: quarum una est communis, trone simulatorim, quem ρωνα Graecι nominauerunt , ex eo, quod omnes participes sumus rationis, praULω- Socratem accipimus; contra, Pythagoram, O Perserireq. eius, qua antecellimus botrs , aqua timne hone- itim summam auctoritatem conjeculos sine uera hilar sitim, decorumq. trahitur,cr ea qua ratio inuemcndι os rate. casiadum Hannibalem ea Poenorum, ex nostruscis exquiritur; altera cutem, quae proprie singulis est ducibus Q. Maximum accepimus, facile celare , t ac Dibata . M tuam in to p Ibys magnae dissimitu vinci re, dissi lare, insurari, pracripere hostium cor si sunt; c alios enim vidc mud Rclocuate ςd cur Ihni, abos lia. in quo genere Graeci Themistoclem, Pherae uiribus ad IActandum ualere; itemq. informis, a s i- Iasonem ceteris anteponunt. in Πιmi q. versutum, et , rnitatem messe, at Ni statim 2 sc ct in animis ex- callidum fictum Solonis: qui, quoqιMior uua em sessistunt etiam muro civ νιetates. erat in L. raso, σ set, plus ali et oret. prodest, fume sesimula- .
76쪽
ti, qui nihil ex occulta, nihil ex insiduis agendum p
aant, uerualis cutiores, fraussis inimcn iterne, ad , qui quiduis perpetiantur, ι uiuis deserviant, dum, quoa --iat, consequantur: ut Sullam, M. crassum uiciebamus. Τ o ingenere uersutissimum, o patientissimum Lacedaemomum Lysandium accepimus; cor aq. catio
ridam, qui praefectus classis proximus nos Iamirum
fuit. Itemq. in stimonibus , alium quidem , quam
Wi praepotem', es ure , Minus de mitis ei e uis deatur. quod in Catulo, O in patre, O insilio, id piis et . Aratio Maucia vidimM . Audiui ex maioribus natu, hoc idem sui se in P. Scipωue Nasicape traque, patxem eius, illam, qui Ti. Gracchi conata; pedidi s uindicauit, nudam comitatem habuisse sermonis; nec non Xenocrasem quidem, seuoismum philoseph rum; ob eamq. rem maguωm,clarum'. suisse. I umerabiles aliae di militudines natura moxuque, minime xamo vituperandorum.
PI νει vasta luxuria, i omnibus libissinibus frenos laxare. DEL 1 Aτx, ac moltiter uiuermi genio indulgere; N, ut Demosthenes loquitur, απιαντα πρὸς Iινὸν . PAR ch, i ne quiq:us fiat in res superuaca M. quo conseruatur res familiaris, & iniuriae, ac malae artes uitantur. ONTINENTER, coercere libidinem, imperare uoluptatibus. SevΕRE, i cogitationi rurum frauuim, di utilium csie intentum: aut rei p. aut rei familiari, aut philosophiae dare operam. S o B R I s. lxibo, & potu ad conseruandam tantum ualetudinem uti, non autem crapulae se dedere. VT enim in corporibus mainae dissimiluud nes sicu: l Arist. Polit. I. Eι δ ἐπὶ τοὐ σώματις τα Ii' ἀ Hii, νιλὰ δικαυίτιαι- ἐπὶ τοῦ ι ζοοῖὰ τι. .eIιω Is M. ALIIS dignitatem inesse, alus uenustati m. I uirile quiddam Dignitas,muliebre venullas habet. infra. Dignitas autem ipso uultu , N habitu corporis auctoritatem, & mala statem quandam praesei cri; Vcnustas autem ad sui amorem allicit. SIC G in animis i Sallustius, Catilinae Sua cuique satis placebant. Quo loco uide nostra Scholia. L. CRAsso, i eloquentissimo: quem C cero in libris de Oratore disputautem facit. Ei Quinctilianus παρρησίουν, Tacitus grauitatem tribuit. L. Pui Lippo i di reo, di crudito. de orat. 2.& in Bruto . DE industria i Terentius: Parum intercsse censes, omnia ut scri natura faciat, an de industria λ C. CAEsARE L. filio. t Catuli patris se tre. M. SCAvRo, i de quo supra a nobis dictum est. M. DRusol quem grauem se isse, ait in Bruto. C. LAELio I de hoc dicemus in dialogo de Amicitia. Scipio N E l quem Fannius in Annalibus ειθω, α appellat . de Orat. a. in Bruto, S in Tusc. SIM VLATOREM, quem a ina Graeci nominaturum, i quamquam Diui mulare, ta Simulare, intcr se differant, cum dissimillentur uera, id est occultentur ea, quae se nn simulcntur falca, idest fingantur esse, quae non sum: & Ironiae uerbii in Dissi mulatione uerius exprimi uideatur, quam Simulatione; quo modo expressit Cicero ipse lib. II. de Orat .dciv. Acad. ferri tamen potest hoc in loco Simulatorem, pro, ει ρανα: non solii in quia ueteres libri cum uiarupatis consentiunt omnes, uerum citam,quia, si quis acicin ingenii ad ueritatem intendat, poste alterum pro altero accipi, fortas te non negabit. Dissimulator enim, dc Simulator, diuersum quasi iter habent; eodem tamen aeque tendunt. quid cnim differant, si de doctissimo homine dixero: Dissimulat, se quidquam scire, Simulat se nihil sciremon ne utroque modo ironia utetur Recte igitur hic di Simulatorem, & Dissi mulatorem, legi porcst. scd, quod antiqua probant exemplaria, id, cum tuto sequi liceat, negligere, di improbare non debemus . SOCRATE ,i ii I i. de Orat. Acad. Iv. In Bruto: Ego ironiam illam, quam in Socrate dicunt fuisse, qua ille in Platonis, Xenophontis, de Aeschinis libris utitur, facetam, ta clegantem puto. Quinctilianus lib. ix. capaec figuris: Vita iam uersa ironiam habere uidetur, qualis cst in uita Socratis nam ideo dictus ειρων, hoc ι si ascias imperitum, de admirator aliorum tamquam sapientium. Seneca lib. v. de beneficiis, cap. 6. cius sermoncm per figuras procodere, & omnium demorum, maxime Potentium , fuisse dicit. Timon apud Lae ritum banc ironiam ei uitio uertit, hoc uersu ;
PYTA AGORAM, s cuius tam a lint auctoritas, ut in prouerbium abierit, AuIcἰσ. In Tusc.D. s. lib. i. de Orig. Exstitit eius uita apud Laertium. PERICLEM I summac apud Athenienses auctoritatis: quippe qui ea ipsis persuaderet,quae minime uolebant. Plut . in eius uita, Plato Alcibiade priore, Thuc, d. lib. I i. Ilocrates pro pace, Cic. de Orat. ι M. Valcri lib. II x. cap.9. Iustinus lib. I I i. HAMNill A-LLM t Liuius, Valerius lib. vi I. cap. dc Strat agem. R. MA 1ΜvM I de quo supra. P RAER pso hostium consula. t Sophocles Aiacis initio:
TusMisTOCLEM I Socrates apud Xenophontem Pericli incantationes, huic uarias artes in administranda rep. tribuit. PHERAEUM 1asonem l qui nisi esset per insidias interseetiis, bellum a uerius Persarum rcgcm, dux electus uniuersae Graeciae consensu, gessisset. Val. Max lib. I x .cap. io. de lib. 1. Plut . in Apophtheg m. Epaminunda in I bcbanum auro tentasse dicit. FAC TvM Solonis: I nam, cum inter Atiae menses, ta Megarcnses de pro 'rictate Salaminae insulae Prope usque ad interitum armis dimicatum esset, post multas clades capitale cile apud Athenienses coepit, si quis legem de uindicanda insuIa tulisset. Sollicitus igitur Solon, ne aut tacendo Parum reip. consuleret, aut censendo periculum sibi strueret subitam dementiam simulat , cuius urina non dicturus modo prohibita, sed iacturus erat. de mixtabitu, more uaccorda uin ut publicum euolat; sactoq- concursu hominum, quo mazis consilium dissim
77쪽
artat, lilsolatis ibi uersibus si adere populo eoepit, quod uetabatur; omnium O. animos ita cepit, tit cxlcmplo bellum aduersus Megarenses decerneretur, insulaque,deuictis hostibus, At lieniensium si creta Iustinus lib. II. Plui. in eius vita. Versus exstant apud Laertium r
SvLLAM, uide eius uitam apud Plutarchum. M. CRAssvri l sordidissimus suit. 1ide eundem Plutarchum. LACEDAEMON IvM Lysandrum i & idem Plutarchus. CALLICRAT i-M A Μ , t hunc Cyri inoram, a quo stipendium petierat, aegre tulisse, scripsit Xenophon Ελλ-- lib. r. α plut . in Apophtegm. Lacon. ALavas quidem, quam us praep. t ueteres libri patim habent Quumque, pro Quidem; partim, Quoque; partim, Qui . Pater meus, legebat, Alium quendam, quamuis pracp. VNus demtilus I ob suauitatem, sonum q. dulcem. in libro de claris orat. Hic ad laudem resertur, alibi, Vnus de multis, ad insemiam. Graeci, Eις των πολλῶν . Lucianus in Somnio. CATu Lo, patre, selio, i Cicero in Bruto. M v Cio Manciat Mancia, ncntium Romanarum cognomen, ut Helui rum, apud Vil Max. lib. v i. cap. r. & apud Cic. lib. II. de ori mendose legitur Helinius Mancia. Ex qua postea gente Pertinacem Misse, antiqui lapidis inscriptio, in Capitolio Romano, perspicue ostendit. Rua ideo uolui hic ponere, quod, paucis abhinc annis cit reperta,& nondum a quoquam inutiletata. Eam autem Roma ad me misit, quo tempore citassa est, in uinea nobilissimi uiri Io. Baptistae Stallae, Iulius Iaco honius: quem, ob miras ingenii i auitates, & ob uricrem familiaritatem, antiquarum l. rerum peritiam, unice diligo. Helvius quoque Cinna pacta nominatur ab Agellio lib.xrx.cap. i I. Ex ueteribus libris, alij, Manciniano; alij Numacio; alij Numacia; alij, Macia. Duo, Mancia.
79쪽
ORDO CORPORA TORVM, LENVNCVLAR 1 o
I. rabius. Cito. Septinuatus M. umbilius. Maximinus
EQVIT. ROM.L. Furius. publie. Marcell. Pa. L. Furius. Publi e. Marcelliti. Sex. Sextili us Iulianus.F. L. Vale. Hi . Daphnu sSex. Sextilius. Iulianus. p
M. Publicius. Ianuarius Quinquennal. ii pM. Publicius. Ostientis ses. Ostiensis. sen d II.
N. Cornelius. Valerianus T. Perpet L. Valetius. Daphitu s
A. Mucius. Maiu SA .Herenuleius. Philetian A. Herenuleius. Velitaturus T. Manlius. Manlianu sC Furius. Primitiuo sQ. Marcius. Ri nu sM.Cipius. Natalian C. Clodius. Agathopia sL. Valerius. Dapnu S
T.Cornelius. Feli X N. Publicius. Mereurius M. Publicius. Valen SM. Licini u . Secundu sM. Furius.Crescen sM. Cornel. Aphrodisius M. Cornel. Fortunatus M. Cornelius. Luci ius M. Antonius. Valen es nus
M. Pudlicius. Decianu sM. Valerius. Hamiltu SN. Publicius. Maximian L. Catualiua . Veturian
L. Furius. FortunaTus L. Aelius. Manlianu sSer. Aulemus. Onesphor M. publicius. Forti s M. Cornelius. Creste lonM. Acilius. Ap laustus '. M. Cipius. Victo RQ Lollius. Onesimu SC. voltissius. Ptiseu SP Naeuius. Aus Hygiti an M. Publi eius. Rastu sM. Publicius. Valetianus M. publicius. Calpu sM. Macrin. Fortunatian C. Volumnius. sinu sSex. sexti ii iis.Iulianus. P. A. sergius. Felici O
Q. Septimius. Ciescens M. Cipius. Feli x L. Liciarius. Feli x T. Aelius. Aratopu SD. Aufidius. Paulinian C. Varius. Primu s
N. Publicius. Feli TN. publicius. Philetus Α. Herenuleius. Crispo P. Sittius Maxima SM. Fabius. Heleuthet L. Mamius. Rufinu S
M. Pubi ictus. Ctesiens M. Publiciu . pelieissim
Sex. Avienius. Heraelida C. Clodius. Siluauit sciuilius. Romulu SC. Roseius.Tersu sA. Herenuleius. Proeulus P. Sittius. Restitutus Sex. sextilius. Iulianus. Iun. M. Publi eius. Aelianus C. Voltidi us. scitunatus Ser. Cloelius Donatu a P. Aelius. Α mepiadu. Publiciu . ZOsimu sA. Helenuleius. Eutyel, es D. statilius.statilianus D. Otacili us. Octauius D. Ctae ilius. Donatus M. Otiu S. Felici OSex. Cloela us. Maturus T.Flauius. primu s
M. Cornelius. Epagathus N. Cornes. Serariae I. Furius. Musdianus D. Otacilius. Vieto RM. Curtius . victorinu L. Cornelius. Epityne han T. Aurelius Vale in L. Clitomus. Primitivus L. Cornelius. Optatu sQIulius. Lucilianua Lyctius. Eutyche s L.Furius. Adaucta sL. Furius. Aellis sP. Aelius. Vieto RP. Aelius. Omina s
80쪽
C. Laeeanius. Victorinus A. Fabius. Trophimu sT. Aeliui. Euthehu ST. Petronius. Domesticus
C. Curtiue. Ostiens s N Publicius. Victo RM. Publicitat. Adi utor
T. Deganius. Augustalis. Iun. M. Marius. Atultu sL. Aurelius. Metioelius P. Aelius. Cornelianus P. Aelius. Alexander
N. Cornelius. Celer M. Cornelius. Fortuna V vir M. Cornelius . Nilarian M. Cotnelius. Saturnin in M. Publicius. Fluctu ST. Manlius. Luthiel, cs N. Cipi u s. Vietorium M. Curtius. Victo C. Numitius. Plim tribus M. Licinius. Hedianu sC. Iunius. Feli ΣΥ. Aelius. FortunatC. Volumni F. Fortunat M. Fabius. Totieu sM. Publi us. Felicis sim A. Sergius. sueee su SQ. Septimius. Cresten A. Plotius. Herma
Vlpius. Suceestu sc voltilius. Felicissa SM. publieius. Ostiensis
sex. Sextilius. victoliniis M. Publicius. Felicissim M. Cuitius. Felicis inra Cornelius. Nil artis M. Cornelius. Epaphra M. Cipius. PrimitivuM. Publi eius. Eulyehes M. Segulius. Vitali
M. Cornelius xatus P. Notitus. Mateianu γP. Nonius. Charit C. Valetius. Chirseio Ser. Cloeli us. Dionysius M. Aemilius Datu M. Mamius. Rusinu M. Volumni m. reli. isti m M. Catelliu . relicissim M. Fieganius. Augustalis. Iun. M. Cipius. Frustolus A. Herenu eius. Philetian. Iun. Sex. Cloelitis. Feli . XC. Fonteius. simu s
T. Naui us. Agrippinus L. Mucius. Emuche s L. Vibius. CallicraTes
L. Cornelius Matu SC. Curtius. Zenodorus C. Aelius. Nero s
Q. Flavius. Matiu sin ollius. AttunaTus
Sex. Sextili uet. Alexander C. Roscius. Feli IN. publici us. Lucriora cornelius. Firmus M. Cornelaus. Pan carpus M Coi uelius. Thalamus M. Cipius. ZOsimu sM. Cipius. Lutycho C. Cor datis. Pol tu natus purramus. Datus L. Furius. Public. Marcellus C. Volumnius Successu sM. CDrnelius. Nilii SQ. Fabius. Maximianus M. Antonius. AmyntianQ. Lollius. 51mbior Ap alatronius. Athenio P. Publicius. spinus M Cornelius. Lucito C. Lecamus. relieissimus a Furius Adiuto nQIlauius. Matius. Iun. .cipitis. Victor. Ivia L. Raecius. Meundus
c. Tuccius. Romanus C. Fabius. Apathobulita
Q; lati ius. Fortunatus D. Octauius. Faustus
T. Aelius. Fortunatus . t n. I
M. Publicius. Claraeus M. Matius. Gab, cs T. Furius. Publicius. Marcellinias. T. Furiia . publicius. At istobulus M Corneliu, relieissim M. i'ublici ut Maximianus I. Sestius. Eulyebe sT. Flauius. Annianus L Vinicius. pro locelus I. Valerius. Lueri CT. Flamus. crescent anus i
n Aesius. phoebaon . . . T. Flauius. Annianus. ivn
L. Aurelius. Agatho L. Aurelius. vi ratio L. Aurelius rusia Fabi is . Agathobulus 5ex. Sextilius. Verus M. Curtius. Arria 'QI, M. I Olliu . Euhodus L. valetius Genialis P. Caslius. Tro hamianus P. Cassios. Astat no T. Flauius. Loto s. . . Pubres tutian Sex. Sextilius. Florus. lulianus M. Coinelius. valet. I pagathiamu
M. Aemilius .ireneus M. Cipius. MenTareas Tos N. Cipius . . . atonicus
C. Furius .... erennius M. . . . ei rus. Vitanus M. F. . . nius. Restitutus. N. C. . . elius. Dcinatus
M. Cipius. Uscietis ... C. Melaus. Ouetilianus L. Automus. Valen viri nus