장음표시 사용
102쪽
VEMADMODv M ospicia duc ur ab honestate, Marce filι, atque abo ι genere
bitror libro sesperiore. siequitur, ut haec osciorum generape equar, quae pertinent ad
ullae cultum, o ad earum rearum, quibus utuntur bomι-nes , facultatem, ad opes, ad copias . in quo rum quaeradui, quid utile, quid inutile: tum, ex utilibus, quid utius, aut quid maxime utile. de quibus dicere aure diar, si pauca prius de instituto, ac de indicio meo dιx N. Quamquam enim libri nostri complures non modo ad legendi dedetiam ad solbenes studium ea citauerint: tamen interdum uereor, ne quibusdam tanta uixis pbιω- sophiae nomen' inti um, muentu'. in ea tantum me operae, ct temporras ponere. Ego autem,quam diu reb, per eos regebatur, quibus se ipsa commiserat, omnes
meas curas, cogitationesq. m eam conserebam. cum a tem dominatu unius omnia teneremur; neque esset us
quam consilio, mi auctoritati locus; Iocios denique tueneae rei p. si mos uiros amisissem; nec me angωιbus d didi, quibus essem cδsectus, nisi iis restitissem nec rursum indignis homine docto uoluptatibas . atque utinam resp. fletisset, quo coeperat satu,nee m homines non tam commvlodarum rerum, quam euertendarum, cupidos incidi siet. primum enim, ut stante re facere solebamus, in agendo plus, quam in scribendo, operae poneremus: d inde, ipsis scriptis non ea, quae nunc, sed actiones nostras mandaremus, M saepe fecimus. eum auit m resp. in quao s mea cura, cogitatio, opera poni solebat, nulla ese set omnino; illae scilicet litterae conticuerunt, forenses, si nacoriae . nihil autem agere cum animus non pose set, in es studus ab initio uersasus aetatis; existimavi hone tissime molestias deponi posse, si me ad philosophiam
tim tu rubui em : postea quam honoritas inservire eupi, meq. tuum rei tradidi, tantum erat philasessio
loci, quantum superseuerat amico um, et rei p. temporis. id autem omne consiumebatur m legendoescribendi otium non erat. Maximis igitur m malis hoc tantum boui U- secuti videmur, ut ea litteris mandaremus, quae nec satis erant nota nostris, o erant cognitione diam1sima.
quid est enim, per deos, optabilius sapientiae quid pra stantius quid bo ni meliusὶ cuid homine canius iboequi expetum igiιur, hilosipli minaxIM: nec pi ;-am aliud est phil Ophia ,si interpretari uelis, quam
uium supunitae. Sapientia aulem est, ut a ueteriburpbilosoplas definitum est, rerum diuinarum, hum innarum,caussarumque,quibM hae res continentur, scie tia . cuius stulumqM Mtμ pirat, baud sane intestigo. quidnam siu,quod laudaridum putet .nam fue oblectatio quaeritur animi, requiess. cura Am; quae consint mmeorum Iti s potest, mi semper aliquid acquirunt, quia specter, o ualeat ad bene, beateq. Mamdum: me ratio
constantiae,uirtutis . quaeritur', aut haec ars est, inulla omnino per quam eas inequamur nullam uero dicere maximarum rerum a1tem esset um minima m sine σμ
te nulla sit, hominum est parum consitirare loquenisilum, atque in maalmis rebus errantium. si autem es aliqua disici plana virtutis; ubi ea quaeretur, cum ab hoc diascenti renere disceserit Z Sed haec, cum ad philosophiam cohortamur, accuratius solent dilutari: quod alio quodam libro fecimus. hoc autem tempore taurum nobis e clarandum sui cur, bati rei panuneribus,ad hoc nossudium potismum contulissemus. OccurriIur mem n
bis,st quidem a doctis, eruditis, quaerenιιbus , satisne constanter facere videamur qui, cum percipi nihil posse dicamus, tamen o alijs de rebus disisere suemus, o hoc ipso temporepraecepta officij persequam r. et Asebus uellam satis cognita seι nostra sentenIιa. non inimsumus ij, quorum vagetur animus errore, nee habeat umqua quid sequatur. quae enim esset Ula mcns, vel Paeuua potius, non solum istutandi, sed etiam Mumsι ν tione sublatas m -m, ut celeri, o alui certa, olia
103쪽
Eu, rent iliai obtabilia esse dicimus. quid est ergo, eaplanata sunt in Academicis nostras satis, ut arbitror, quod me impediat, ea, qnae mihi probabilia videamur, dii genter. Tibi autem,mi Cicero, qua Dcra in or sequin quae contra, improbare; atque e cntia an ma, nobilis apphi sophia crati manCό- ὰν Dana ustare, fugere umeritatem, quar ua stiria diss- saris ins iii mo, qui ista Haeriar peponum tan radet pusimum e contra autem omnia diyntiatur a G-i haec Dositi, nitima uiariω mora ese mihi. sed apud
tur officium. de quo lib. I. Atque, ab iis rebus, quae siunt in iure fisi talix lutilis me, quemadmodum duceretur honestum, ex quo aptum est ossicium, satis sere diximus. A n omni genere uirtutis, i a prudentia, a iustitia, cui coniuncta beneficentia in, a sortiri line , intemperantia. attingit cum locum , quem libro primo deseripsit his uerbis: Omes, quod tronestum est, inrituattuor partium oritur ex aliqua. aut nim in perspicientia ueri , Gllertiaq. uetiatur; aut in hominum societate tuenda, tribuendoq. suum cuique, di rerum contractarum fide taut mammi lii, arque inuitania nitudii rac robore ram moni alium, quae sunt, quaeq. dicuntur, ordine, ac modo, in quo inesti destia, mi perantia. Ibidem instar Intellisendum est autem, cum proposita sint genera quattuor, e quibus basestas, Offictum q. manaret, splendidissimum uideri, quod animo magistrictatoque , humana l. res despicieme; iactum sit. Et, in eo dem extremo libro: Cum omnis holaesus manet partibus quattuor, quarum minast cognitionis, altera communitatis, tertia magnanimitatis, quuta moderationis: hac in deligendo os scio saepe inter se coi p.rentur, nece ite est. Virtutis: Virtutem nocat & Prudentiam i quod Aristotclcia non sentit, tres tantum hoc nonum dignatus. S E Q v I Tu R, i quod nos, Superest, Remanctia sic lib. I. sequitur, ire de una reliqua parte honestatis dicendum sit. V T haec os isto Mn genera persequar, vae pertinent ad uis Me cultum, i ut iusputem de utili. Infra: Hoc autem, de quo nunc agimus, tu ipsem est, quod utile a pellatur. Perse inamur egebat V baldiuus quo modo in in ueteribus ducibus. AD earum rerum .d Graeci, Τια πησμα. FACvLTATEM , opes, copias, l. Lil l . Ad vitac comm ditatem,il cunditatem. que, ad facultates rerum, atque copias, ad opes, ad potentiam,*ubus & se possim iuuare, & suos, conducat id, necne, de quo deliberant. Dixi, i libro superiore. Tu M, ex uulibus qusu utilius, aut quid marime utile l absunt haec a sex antiquis libris , dii Tertia. Et siue recte abesse, docti uiri md cant. DE in ivato, i quod me adscribendum contulerim tu philosopluain Latinis liticris illustrarem. Da n. dsciomta i quod haec anilii studia, cum illae, μον cuὸ, conticuillem liticrae sarcnses, ac scit . toriae, colenda maxime itidicauerim: . I thri res sto h de Philosephia scripti . nam de Osticus postrea ini Here, Caesare interfecto. Cosi P sit ut Brutum, Varronem, alios. LEGEND I l sociapta abali;s. SCRLa xNDI l de Philo pilia. BONI s. turis i idest, fatuis. quod Graeci, ἐυώθ, et Iravi s v M, t quia nos auocet a rebus gerodis. boni autem uiri actionem plus prodesse resp. putant, quam contemplationem. De iisdem lib. I a. Acad. Sunt enim inulti, qui omnino non ament Graecas lita. teras; plures,qui philosophiam; reliqui, tui etiamsi haec non improbent, tamen earum rerum dis irationem principibus ciuitatis non ita decoram putent. Philosopho S. C. tirbe eiectos,scribit Agellius lib. o. cap. xi. Et Cicero Tostia. Philosep litam ad suam usque aetatem latuisse ait, nec ullum habuisse lumen linterarum Latin rum,quam illii strandam, d xxcitaridam ubi otioso constituit. M I RENTvRo. neutris me operae, O temporis ponere. Φ, Lib. ridulim. quattuor hominum gencra commemorat, qui studiunx Philosophiae Latinis litteris explicandae non probarenta e dc secundo quidem genere sic: Quidam autem id non totum reprehcudunt, ii remissius agatu r; sed tantum studium, tam multam operam ponendam in. nsi arbitrantur Et paullo pestiQui aurea di maxime hoc placeat, modelatius tamen id uolunt lieri, lilii cilem quandam temperantiam 'stulandiue quod semel admissum coerceri,reprimiq. non potest. Ego autem, i deseusionis initium. ut in epistola adLentulum: Ego autem cum illa sequo quae paullo ante propositi,tum hoc non in pes remis, eqtim pera exponςm non o iaci cudem bonorum sensum,Lentule, ueni reliquisti V idendus Plutarchus in Cice, tractatio Gilo. de ep.s. lib. Ix. Fan .ad Varronem , e Academicis. REGE O , t duo ucteres litii, Gerebatur. Recte. Idem mendum irrepserat in
Ouid. Metam. xv. Exemploq. suo mo ra reget . quo loco in ueteribus quibusdam exemplaribus, Goret, legi, obseruauit di probitati eu litterarum laude insignis mihiq. simma amicitia e mune tu , Herea
104쪽
miserat se senatui, populo . Romano: nunc omnis ad unum armiς transsatapotestas em CugΑs, eo .inationes'. l hinc Augumas ad nepotem siluin, magna horum librorum parte iccia, clixit, Eloquens,
quens, sili, suit hic uir, de amans patriae. Cum autem dominati vinum omnia tenerentur Caesaris μυ-
designati quam nunquam Tyrannidis nomine appellauit. Dicit ut lib. II. de Divin. Acmihi quidem explicandae philoisphiae causi atri attulit grauis casus ciuitatis; cum, in armis ciuilibus , ncς lucri meo more irip. nec nihil agere poteram; nec, quid potius, quod quidem me digniam esset, agetem, reperiebam. CONSILto,i liberae enim sententiae dici non poterant. AvCTO RrτArti mnatus enim auctoritas iacebat. D E Di D i, i sic octo ueterest libri, & Jom. Et antius iterbum,& ad rem significandam aptius. Quo coeperat, i statim post Caesaris necem. uidebatur eniim restituta resp. ideo dixit lib. I i. de Iamin. Nunc, quoniam de rep. conssili eoepti sumus,tribuenda est operi ei p. vel omnis potiuς in ea cogitatio, & cura ponenda : tantum'. huic studio relinquendum, quantum tracabit a publico osticio,& munere. t T A M commutandarumrericui, I hoc loco huius nodi conini ut m hominime mirandas, uel nouas esse dicit. Et lib.tr. de Divin. eas Platonis auctoritate prubat: his uerbis Id ipsum a Platone, philosophiaq. didiceram, naturales csse conuersiones quasdam rerum publicarum, ut eae um a principibus tenerentur,tum a populis, aliquando a singulis. QUA MIeuertendarum i ut vile dinon aliqua,sed nulla penitus resp. Antonium consulem notat,longe improbiorem Caesare dominum: I N ndendo psus ,quam in Imbendo, i pleraque eniin scripsit euersa rep. ΑCτioNEs nostras i quae ageremus uel iri ro defendendis amicis,uel in senatu pro rep. Ad hanc sententiam pertinet iriquod sequitur: Illae scili-
t litterae conticuerunt serenses,& sotiatoriae. Quinctilianus ait commentarios orationum Ciceroniana
tum ira esse exactos,ut ab ipse sibi in memoriam posteritatis vidcantur compolita. Et ipse ii, Bruto scribit, se hiationes suas non nimis Giligenter elaboratas etiam,quaelucubratas attulisse T saepe fecimas. t multas. iiii scripsit orationes in iam habitas, aliquot in senatu, unam in Rullum, duas in Catilinam; cam, qua senatui gratias egi in patriam restitutus,de harusp. resp. de prouinciis cons.& de conlulatu sto,& de tinxFoibus suis. orationes autem significat, cum inseri, Litterae L nses. NvLLA inet omino; I exstincta . o pressa impio dominatu. CONriCvERvNT, lita conticuerunt litterae illae larentis, di si naΘria ut conticuit mea uox in Dro,& in senatu. quae enim uel in Aro, trilin senatu Vercini, ca litteri mandabam. sublatis alitem Sserensibus actionibus,ta senatoriis,quod scriberem,non erat. INIHIL a rem agere tum unimus non posset, i eo Cicero natus erat ingeni utinatat tempus otio consumere non posset. propterea scripsit ad Datrem: Scribebam illa, quae dixeram, πολιτικα, spissum sane opus, & operosum; si ex sententia suce erit,i neerit opera posita: sin minus, in illud ipsum mare deiiciemus, quod icta sentes Gectabamus. aggrediemur alia, quoniam quiescere non possumus. Loquitur igitur non commu-hiter de quocumque animo,ut nonnulli existiinant, sed de suo, subiecta caussa , cur se ad philosophiam re- ulerit, quia regustare animus eadem studia cupierit, in quibus ab initio uersatus csset. IN hssiudhs lGrentibus, & senatoriis, quae mihi uis temporum eripuit. An initio versarus aeratis; l a prima adolescentia. quam aetatis suae partem copiose narrat in Bruto. Vide& Plutarchum in eius vita. Ex i s T 1 M vi honestistime spe deponi, i deponi curam, cogitationem, opcram: uae is pra dicta iunt.ut, Deponi,
accipiatur pro poni.quod Nonii testimonio probatur. cuius haec sunt uerba: Dcponere, est ponere. Viro.
Buc. De erece non ausim quidquam deponere tecum. M. Tuli. Ossae lib. 2. Existi inaui honesti sit me molestas polle deponi,ubi me ad pluto phiam retulissem. Sed,Molestias,dclendum, cic,docti, ac diligeri
tes uiri ante nos admonuerunt. abcit autem a sex meis libris. & Tertii. nec re uiritur a siententia: m,Ue- pontireseratur, ut dixi, ad illa superior Cura, cogitatio, cra. Et ipse Nonius,cum Deponere, intcTr tatur Ponere, ostendit, uerbum,Molestias, locum non habere. quamcitiam ex uulgatis libris additum in omnibus Nomi exemplaribus linatur. Honestissime: propter ipsius philosophiae praestantiam: de qua proxime subiicitur. Deponi:Zabducit enim ab angoribus animum philosophia, creatque, ac reficit languentem salutaris doctrinae remediis. unde illa ad Sulpicium: Tantum dicam, ino, posteaquam illi arti, cui liqdueram, niliit esse loci neque incuria, noque in tam uiderim,'mnzm meam curam, atque operam ad phiulosophiam contulille: quare non equidem te moneo, sed mihi ita persuasi, te quoque in videm uersari rebus . Quae ctiam si minus prodessent, animum tamen a sellicitat dine abducerent . Et ad V arronem: Stet vobis illud,una uiuere in studiis nostris: a quibus antea dclectationem modo petebamus, nu uero et lain salutem. S a me ad ybito phram retulis . l cultam antea. ut in Tusc. I. Cum dcscnsionum laboribus, senatoriis l. muneribus aut omnino, aut magna expaate effem aliquando liberatus, retuli me, Brute, te hortante maxime,ad ea studia,quac,retenta animo, remissat poribus, longo interuallo intcrmissa reuoi: N cum omnium artium,quae ad rectam uiuendi uiam pertincrciat, ratio, di disciplina studio lapicn-
Trium adiecisse. Qv AN TvM super verat amicoram,o rei p. temporis. l quantum ab amicis,& a rep. needebatur. quantum superfuerat temporis agendis in sero caussis amicorum, capiendis in icnatu derep. consiliis: tantum erat pesilosophiae loci. Imitabatur Censorii Catonis industriam : qui, si quando otium tiactus esset,ad studia si litterarum referebat. - r. -ιν, inquit PlutarchuS,t o 6 , απι P-λαtG,τω τα ωλs 9 τω γεωργω. Nam di rusticam m cxercebat, de qua etiam libros composuit Praeceptum Platonis esto τοῦ Πολι-ν et . ut plurimum temporis in philolophia ponator, deii de, cum res poscet, esp. administretur. Mindose in aliis libris, Tmporibus: contra Mic a m s Omnes,
105쪽
&Tertii. PN ligendo, i in legendis pbilosephorum libris. Legendi autem ni 16me cupidum sui si Cieeronem, scribunt Plutarchus, de Tertullianus. SCRIBENDI l de philosephia. nain suas actiones a se scriptis mandatas esse dixit. Oτ ivra taenerat. I plus enim cura teram. requiritur in scribendo, qua in legendo. M A x et M a s igitur in malisit Hesiodus: ου που πάγακλεινοῦ χαρ. QvAE nec aris lasani nota nostris, i Philosephiam Romani homines, praci cr paucos admodum, postrcinis citi Ociue rei p. temporibus ignorabant. Tusc. I. Philosephia iacuit usque ad hanc aetatem, nec ullum Labuit lumen liuere rarum Latinarum. Scripsit autem Cicero post in ritum rei p. libros de Finibus,Tusculanas quaestiones, alios. Nostris: Romanis, Latinis Sicinitio lib. I.Magia uni attulimus adiumcntum hominibus nostris.
Leucothoe Graiis, Matuta uoca ne nostris. . PRAEsTANT Iv sΘI in Nonio, locum hunc tacitante, in,Praestare, legitur, Praestabilius.mendosed classe. nam ueteres libri omnes, Praestantius. S Ierpictora uvis, i interpretatus est ex Platonis sin
ω αέλ.e ἀλήθεια. S T v D I v si sapientiae. t Studium alibi sic dcclarat: Studium cst, animi assidua, Nilehemens,ad aliquam rem applicat magna cum uoluntate O up δtuo: ut philosoplitae, poeticae, geom triae, litterarum. SAPIENTIA I Scia a Trist. lib. XiV. P imum itaque, sicut uidetur, tibi dicam, ii ter Sapientiam,& Philosophiam,qii id interiit. Sapientia risiccium bonum cst mentis humanae. Philosophia sapientiae amor est, de assectatio . haec Ostendit, quo illa peruenit. Philosophia unde dictast, appax ipsi, enim nomine satetur. Quidam enim sapientiam ita filucrum, ut dicerent eam diuuiorum, re humanorum scientiam. quidam ita: Sapientia est nos Ic diuina,& hutnam, di horum caussas. Superua ε mihi uidetur haec adiectio, quia causi ac diuinorum, humanorum l. partes sunt. philo pluam quoque fuerunt, qui aliter, atque alitrer definirent. Alii studium illi uia uirtutis cile dixerunt, alij studium corrigcndae mentis, a quibusdam diaeta ap7etitio rectae rationis. illud, quasi confici aliquid inter philosophiam, id sepientia minteresse. neque enim heri potest, ut idem si,qu assectatur & quod affectat quo modo multum inter aua Gliam,& pecuniam intereri,cum illa cupiat, haec concupiscatur: sic intcr philos phiam, & iapientiam . haec enim illius effectus,& praemium est: illa uenit, d hanc itur. Sapientia est, quam Graco σος ὰν uocanti hoc uerbo quoque Romani utebantur,sicut Philotaphia nunc quoque utuntur. A vLTER laus pialosoplast sic
reseratur. Resertur hoc uerbum ad Philosophum. VALEAT l cam ut in habeat, ut ad bene. bcatcq. uiuendum perducat.Resertur ad Philosopli uic facultatem. A D brate, beat . iri uendum: l significat uenus illud uitae, quod in contemplatione politum est: cum uero subiungit, Sive ratio constantiae, uirtutii , quaeritur; cam, quae de moribus agit, Philolophiae partem fgnificat. nam lib. i ii. Cum tota inquit, philosophia frugifera,& fructuosa,nec ulla pars caus inculta, ac deserta sit: tum nullus seracior in ea locus est, nec uberior, tuam de officiis: a quibus constanter, boneflcq. uiuendi praecepta ducuntur. Qv AER I TvR; l Ducitur, habent septem libri ueteres,dc Tertii. Av r haec ars est, aut nulla omnino, i De Fin. Artem uitae appellat: de Oratore, Disciplinam: libidem, laudatarum artium omnium procreatricem, ecquasi parentem 1 in Tustulanis, artium donum,& inuentum; in orationibus, eam continem ait uirtutis, officii, ta bene uiuendi disciplinam. MAxl MARvΜ remm l quid autem ijs maius, quas pro inae, ut bene,beateq. uniatur,quod naturalis philosophia praestat; dcinde, ut cum uirtute, atque constantia; quod ea docet,qiuae moralis appellatur λ IN Oa mus rebus erram . I nam propterea plerique, ait Seneca, necessaria ignoramus, qnod supcruacanea didicimus. Sr artat m est aliqua discipima uirtutis; l virtutem proxime collocauit in inoribus, idest in actione rcrum,cum dioit, Sive ratio constantiae, uirtutis l. quaeritur: at hic utramque Philosissiae partem Virtutis nomine co in preliendi, satis constat. Plato in Protag ra,& in Menone,disputat,utrum uia tus doceri possit, S utrum sit scientia. Qv o D alio quodam libro socimus . t in Hortensio, qui non exstat.quo libro Philosophiam, Hortenso uituperante jummis extulit laudibus. lib. 2. de Diu. Tusc. III. de lib. I. de Fua. Vide Lactantium lib. I II .cap. 2.&lib.v1.cap. 2. Augusti num de uita beata. iiii, in libris Consessionum,confitetur se ex Ciccronis Hortensio, quem anno undevigesimo in rhetorum scholis audierit, tanto philosephiae amore is agrare covisse, ut se totum ad cam tran krre meditatus sit, se l. prorsus mutasse inde affrictus,& mutasse ad Dcium. Quodam quomodo imprimi cur nimus est in omnibus libris, quibus utor. A DOCTIS, O eruditis, i a Peripateticis maxime . C v.t percipi nihil posse dicamus, i in Academicorum sententia. nam in ea haeresi Cieero suit. percipi autem discnt,qui percipi nihil poste Geunt. NON Num Immus se I sceptici. RVORVM uagenu annuus errore, i Plato in Axiocho: Cυα
γαύει ἰ νοις - πλα ινο . Quor MIetur animus more: qui nihil probemus, nulla in sententia consistamus a ius auctorum philosephiae Pyrrhonem futile tradunt. cuius explosam scitnnuam csse dixit lib. i.
106쪽
ri uide Asellium lib. x et aap. s. Senecam lib.x ai I. Epist prope sinem, Laertium in Pyrrhone. M E N s, Icui proposita est in uestigatio ueritatis. V A totius, i non modo niens. nam mens, paucorum uita,
omnium. Dis P v TANDI, I.Disputandi, in scientiam; Viuendi, ad mores pertinet. RArio Nab lata l quae enim potest cise disputatimquae uita, ii nihil certum putemus, i ulul, quod sequamur, habeamus λ VT ceteri,qui aba ceua, alia inceνraese dicunt, ut ceteri philosophi, ab Academicis disset lientes, qui non alia certa, alia incerta ei te dicunt, sed ambigunt de omnibus. id enim est proprium Ac demicorum. Qui, non est in antiquis scx, dc Tertii. As bis dissentientes, i qui alia certa, alia inde tacsse dicunt. AL I A p obabilia, - νa alia improbabilia esse dicimus. I mlii lassicinantes icit probabilia sequentes . Sunt ergo tres philosisphorum sectae,iana eorum, ut percipi quidquam polle negant; si ra,qiii alia certa, alia incerta esse dicunt; turri , qui, ab utrisque distentientcs, neque negant, neque alii mant, sed alia probabilia esse dicunt, alia improbabilia. Veteres nouem libri,& Terti j, Alia probabilia,contra alia dicimus. R v I D est ergo, quod me impediat, i nulla me ratio detereret:non uideo, cur mihi non liceat. V i T A R E, l . non displicet, quod est inuetere Terti j, Vitantem. duo alii, Euitare. A NOSTRI s,l ab eo genere Academicorum, qisi non, percipi nihil postri dicu iit, ut Pνrrhoiiij, sed alia probabilia esse, alia improbabilia, cum nihil tamen assirinent. R ideo contra omnia disputant, ut illud ipsum probabit quod sequuntur, appareat. Ex utraque parte i disputant dem,quod quaeritur, in utranaque partem, non ut Arment quidquam, sed ut probabilia , ta improbabilia distinguant. SED haec ea anata sunt in Academicis stris i non duobus prioribus libris, Catulo, & Lucullo, sed quattuor posterioriabus ad Varronem scriptis. Lib. 2. de Divin. Quod genus, inquit, philqsephandi minime arrogans, maxi-rrim.&constans,&clegans arbitraremur, quattuor Academicis libris ostendimus . T i autem c. lfilium alloquitur in conclusione προπωνησει paraenetica. ANTI Q v I SSIMA, I Peripatetica, uetustiore, quam Stoica; ab ipso Aristotele, omnium principe, nobilitata. NOBILIssIMAm. DRI
Dphia I nobilitarunt eni in eam scriptis,ut mox dixi, Armoteles,&Theophrastus,& alij deinceps. CR τ i p p o auctore t quasi duce,ta magistro. ISTA praeclara i quae tu nunc, doctore Crasippo, tr ctas. Intelligit autem Socratem, Platonem, Xenocratem, Speusippi im, Aristotelem,Theophiasium, & Gmiles Academiae ueteris, S sectae Peripateticae auctores, atque principes. HAEC mstra, i quae in his libris persequimur e Stoicorum sententia. F1NITIMA uestras, i de quo dixit in prooemio libri primi, Nostra legens, non multum a Peripateticis dissidentia. Quia Stoici,quos in his libris Cicero secutiuest,idem fere,quod Peripateticbde ossicio sentiebant.
in I N S igitur rationibus propositis ossicii
persequEdi; quarum duae ad decus se onestatem. pertinent; duae ad commoda uitae, copias, opes, sua ιates; quincta ad eligendi iudiciumpsi qxando ea, quae dixi, Unare inter se uiderentui, honestatis pars pes
m est; quam quidem tibi cupio ι se notissimam hoc a rem, de quo nunc agimus, id ipsum est, quod urire. peia laturi in qua uerbo lapia consuetudo uestixtu de tua, sen q. eo de Ita est, ut ab honesto aut e secerneret, O costitueret honestum aliqπod luod utile non riser; O utile, quod non honestum. qua nulla pernicies maior homianum uitae potuit alserra. Summa quid auctor tute
philosiophi. uere Iane, atque honeste, haec Inagexera, confusa cogitast 'distinguant i quidquid en mi sitim sit, id utile etiam esie ce Hit; itemque, quod honestum, idem esse iustum. ex quo e citur, ut, quidquid honestimst, idem sit uniri uod qui parum prosticiunt, hisaepe,
uersutos homines, callidos admirantes, eorum malι-ria sapientiam iudicantia quorum error eripiendus Gromm sq. opinio ad eam spem traducenda, ut honesis consitus, iustupsactis, non frauite, o malitiaine intelligat Gi, quae uelint, consequι posse. Quae erro ad uuam h
minum tuendam pertinent, partim pos inanimata, ut aurum, argentum, ut ea, quae gignuntur e terra, ut alia eiusdem generia; partim animalia,quae habent μω impetus, o rerum appetitur . eorum autem alia rationis expertia sum,alia ratione MAia. expertes rationis sunt ut Mues,rc liquae pecudes, opes, quarum opere oec
ruratiquid ad hominum usum,atque uitam.Ratione autem utentium duo genera ponuntur; un m deorum, a
ias. proxime autem, secundum deos, mines hominibus maxime miles es e possunt. Earum' uem rerum , quae noceant, ct obsint, eadem diuiso est. Ita, quia n cere deos non putarit Acis exceptis, male hominibus rimum obem,recte arbitramur. Sed enim ipsa,quae inaminata durisins, pleraque sunt bonmium op ris essem: quae nec haberemus, nisi manus, O ars accessset; nec
his siue heramura ad ni trarione uteremur.neque enim ualet amis claratis, neque navigatio,neque agricustura,
ro,s earum rerum,quibuSabundaremus, exportatio, et eam quibus egeremus, inuectio certentilla esset, nisilas muneribus homines jungerentur. Eademq. ratione nec lapides eui rentur e terra ad usum nostrum neceFIari , nec sinum, aurum, aes, argentum effoderetur prvitas abdatum, ine hominum labore, o manu. Tecta uelio, quibus o frigorum vis periretur, o calorum molesiae sedarentur, inde aut inrtio gener ι humano dan potuissent, aut postea subueniri, si aut ut tempestatis, aut
terrae motu, aut uetustate cecidissent,nos communis m- 'ta ab hominibus barum rerum auxilia petere didici siet Adde ductus aqvam derivariones fluminum, agrorum irrigationes, moles oppositas fluctibus, portus manu factos:quae desine se num opere haberemsi As Ex quibus omnibus, mullisse altis, perlycuum est,qui si Hus , quaeq. Militates ex rebus es, quaesunt inanim tae, percipi Iur, eas nos nullo modo me hominum m nu,atque opera capere potuisse. Qui denique ex bessiis fructus,aut quae commoditas, nos homines adiuuiarem,
percipi possct nam ,qui principes inuenienda suerunt,
107쪽
quem ex quaque bel2ua usium babere posmus, homines uehdi disti ina; per qhas bene, beate . n Litur.
certe fuerunt; nec hoc tempore sine hominum opera aus res o mansuetudo animorem consicula, O utrecusera cere eas, aut domare, aut tκοι, aut tempestiuos ρω- dia se essectum. est, ut esset irata munitior, at ne ut, dius ex his capere possemus: ab eisdem. o ea, Pae no- dando, CT amprendo, pemutandisq. facultatιbLs, O .cent, interficiuntur; quae Um possunt esse, capiti, csmmotis, milla re egeremus. Iong res hoc ἰοω μ- tur. Quid enumerem artium multitudinem , sine quibus retis, quam necesse est . quis est enim, cui non ps pcua nata onmna nulla Gemmisset quid enim aegris su sint illa, quae laribus uerbis a Panael: O mora ueniretZ quae esset oblectatio ualentium, qm uictus, aut latine Eneque dulἴ m bello, nec principem domi m cultus, nisi tam multae nobis artes ministrarent quibus gnas res, salutates me hominum sitiras gerere ρ rebus exculta hominum uitii tantum de it a uictu, σ ιuisse s commemorar Arab eo Theram locles, Toxiclis, cultu bestiarum. I rbes uero sine hominam coetu non cyiks, uesitatis, ori xanderi. quos negat me ad timen potuissent nec aedificari, nec frequentari: ex quo leges, τιs hominum tantas res essι crepotu jcaιtuar in re non moress con=Iuti, tum 1μrta aequa descriptio,certaquιμ dabia testius non neιrs res.
Utv et Ilitur rationibus propo :ἰι ο ιῆ persi endi, I duabus dehonesto, duabus de utili: de E
nc sto,utrum aliquid honestum sit, an turpe, ,duobus propositis lionestis,utrum honestius: de uti Ii, utrum aliquid utile,an inutile,& duobus propositi utilibus,utrum utilius: qui resta, de iudicio deligendi, isi quando id,quod ad honestatem pertinet,cum eo, quod ad uitae commoda,pugnare uideretura n hac diuitione dissentire se a Panaetio fatetur liis uerbis,lib. l .Triplex cit,ut Panaetio uadour, consili j capiendi det beratio. nam, honestium ne factu sit, an turpe, dubitant, id quod in dcliberationem cadit: in quo cqnsid
rando saepe animi in contrarias partes distrabuntur . Tum aut cm inquirunt,aut consultant,ad uitae commoditatem, iucunditatemque ad iacultates rerum, atque copias, ad Opes, ad potentiam, quibus ta sopos bsint;uuare, & suos, conducat id, nec ne, de quo delibet alii; quac d liberatis omnis in ratiotiem utilitatas. eadit. Tertium dubitandi genus est, cum pugnare vidctur cum lion sto id, quod uidetur est e utile. cum enim utilitas ad se rapere, honesitas contra reuocare ad se uidetur; sit,ut distrahatur in deliberando animus, . afferatu. ancipitem curam cogitandi.Hac in diuitione cum, practerirc aliquid, maximum ui uni indiui
dendo sit, luci praetermissa sunt . nec enim solum,utrum honestum, an turpe sit, doliberaris oderit deum, duobus propositis honestis,utrum honestius; itemque,duobus propositis utilibus,utrum utilius.ita, quam ille triplicem putauit esse rationem, in qui que parecs distribui debere reperitur. Primum igitur cil dehonesto, sed dupliciter,tum pari ratione de utili,post de comparatione corruat dis urendum. t. sic p xj quendi: ossici j inueniendi: ut agatur id, quod si omittatur, contra officium cst . QvARuxi etiae ad de' cur, honestatem . pertinent, i de quibus libro superiore dictum cst. Du Aa ad commoda nitae, I de quibux hoe libro di iuri ideo subiungitur: Hoc autem dc quo nunc agimus, id ipsum est, quod. xii eappellatur. Qui MCTA ad eligcndi mare tum , t de qua nil alseripsit Panaetius, cum iamcn suci sc*priirum promisisset. Cicero autem hac de ratione lib. D I. copiose disputat. EA, quae I lc8 qψοῦς. ad honestatem & ea, quae ad commoda viracpertinent. Puc NARE interse i aliquid cise utile, quod inhonestum:& contra. HONESTA Tt S pars per a est; l absiluta a nobis libro supcriore: in quo quemadmodum ab honestate officia ducerentur,ostendimus. RHA M quidem tibi cupio es exorissi vi quam cupio diligenter legas: ut actiones, & studia tua ad decus, honestatem i. dirigas. I N quo verbo Dp a Wnsuetudo i Silli istius, in oratione Catonis: Iampridem e uidem nos uera rerum uocabula amii ius:. ciuia,bona a lena largiri,liberalitas; malarum rerum audacia, Omludo uocatur. Plato Iax. de p. eius ac di ucicum inversiones' corruptis per Prauam Educationem animis acceptas resert. Υdis,m, ππιήευσιν -
λ υντμ.άrαρχIαν διἱum ερυν, ἀσωτίαν μεγαλα πρέπε-ν, άνα διαν δἰ ἀνήρ o. Plutarchus Alcibiadem huius peruersitatis auctorem scribit. Et idem Plut.do discrimine adulatoris, & amici Thucydidem auctor cinc tat, hoc in seditionibus maxime,ac bellis fieri,ut solita uocabuloriim dignitas non his tribuatur facis , qui ibus oportebat.sed accommodetur his, quae isebaniat qaidem audacia temeraria, tortitudo contentiosa uidicetur cunctatio prouid timiditas decorat contra modestiae nomine praetexetur ignaui di diligunci in omni re prudentia seetnities hascatur. DEFLEXIT deuia, i Naues de de re tuo cursu, dixit Caςlare tremo lib. totae fclici ci. Quo loco Diti cacre, libcntius leperem. SE N s ira . eo deducta eri, Se
sim: quia non statim homines improbi sunt; ucriana, ubi lumel de uirtutis uia desscctere coci erunt, scansim in turpissima uitia deducuntur inde illud Satyrici poetae: iNemo repente sitit turpissimus. i M'. dNvLLA pernities maior i omittiturcnim saepe honestum propter uitae commoda: dc utile putatur, quod re uera non in . sv MMA quidem a m late pisto σμι l Socratesapud Platonem lib. ii x de repobpugna sane. a vehon se i non lavi er, neque temem. HAEC tνial iust uni, utile,honcitum qitae sua linum cohaereant, nec dracti possint. G LN FRA confusa 'l unum enim omnium genux cst: nee dit in i pollunt, quod ad genus attinci . nam iuriam, utile, honestium, simul sunt di, qui iuliun, diei idem utile; qui utile idem iustum: qui boncsbim, idemutile. Co Gir Tio NE distinguunt ivi sp eie quo modo Whilosophi loquuntur, uni subiectae generi distinguunturi nam equus, & homo ipse cie disterunt, genere iam sunt. ID LM esie insura. t Id, cst ui septem ueteribus. Eile, abest a Teati Ii
108쪽
bro & duobus aliis ueteribus. Quo D qui parum WοDciunt, i qui non intelligunt quid iiiid honestum
sint,utile idem cite. Turtim pro iciunt: qui id modo, quod ante pudes est, uidem, nec in longitudinum consulunt: ut ait Terentius. VER svYcis homines, o eauidos liqui abbonesto utile secernunt:
quia copias, opes, sicultates fraude, & malitia adipiscuntur, vulgo sapicnus existimamur. Per Dros: πο- τροπου 4 αὐοῖργου :qtialem Philippum Demosthenes, Vlixein poetae describunt. qui in Omnem par tum uersant animum,ninit . intentatum relinquunt, quo suis rationibus consultum cile vidcantur ..ca ιιdos: diuturno rerum usu ita eruditos,ex aliorum ircommodis sua uti parent commoda,ut loquitur C micus,nec a malis artibus abhorreant. Cicero de nat.de. Versutos dicit, quorum celeriter incnsuersatur; Callidos,quorum tamquam manus opere, sic animus usu concalluit. H NEs Tis ibi 's, i quod est
prudentiae. Ius et is factus, i quod est iustitiae:cui sortitudo, de temperantiasse comites adiungunt. Qv A E GI: Oci l Nunc ingreditur disputare de iis,quae utilia hominibus sunt: quae duo sum . quae .
clam animalia, ut homines; quaedam inanima,ut argentum,aurum,arboresaex quibus duo alia nascuntur, quae prosunt homiaribus,& quae nocent: ex iis, quae prosunt, duo etiam nascuntur: uaedam ratronis cx-Pertia, ut equi; quac dam, quac ratione utuntur,ut sonio. Ex iis uero, quae nocent, duo etiam nascuntur, quaeda in anima,ut gladii;quaedam uero animali ut scorpiones sed omnia mala ex homine nascutur, testea limHaec Cosanus. PAR Titi suiu reum , t non, I nantinata: ex antiquis libris quinque,di a criti:& ex Nonio cuius haec sum: Inanima,sine anima. Cie. de Oct. lib. t i.&c.Et Hortenso: Nam,cu omnis sollertia admiranda est,tumea,quae essicit,ut,inanima quae sunt, uiuere,& spirare vidcantur Cicero autem Ani mal pro Animatum, Inanimum,pro inanimatum, dixit. AvRuti, argensum , t quae apsa per senechona,nec mala sunt, sed pro eorum,qui utuntur,mente uel prodesse solent hominibus, lici obesse. Cicero Neruos reip. Pecuniam dicit: sine qua Demosthenes nihil decenter fieri posse, hec utiliter, in Ol1nthiacis dixit. Qv A E Isinunthr e terra, i fruges, fructiis, ligna, herbae, tam pabulo, quam medicinae semcntes . Ru A E habent suos impetus, rerum appetitus . t siue ratione pracdita sint, siue rationis cxpc tia. sed ex ratione orae litis excipit omnino deos. sic enim est putandum: quamquam subiungit, V num deorum, alterum nominum. nam, quis eum tribuisse deis impetus, S rerum appetitus existimet λ Et i Dacia suerunt, qui hoc sentire hoc loco Ciceronem crederent. IJ o v E s, i Plinius lib. II x.cap. q3. Socrum laboris, agriq. culturae habemus hoc'animai,tantae apud priores curae, ut sit inter exempla damn tus a populo R.qui concubino pro caci rure omasum edisse id negant 'occiderit bouena,actiisq. in exsultu, tamquam colono suo interempto Et Cicero de nati de. scelus esse habitum scribit, uesci huius animalis u sceri Dus. II .is,unde etiam Boues, Latina uox, es 'et υ ίοσ-ν,idest pascendo, dita sunt. Rs L i Q v A Asecudes,apes, quarum opere enicιων aliqvid ad h. tim usum, ut Ae uuam . t sic malo, quam,opera, suffragantibus mess tredecim antiquis libris,& Tertii. brutis enim, ratione carentibus, Opus tribuo libentius, quam operam. nam, quod obiicitur, opere persectam rem signiscari, hoc non moueor. potest cnim Ct ro dicere,his rebus,quas equi, boues, reliqirae pecudes,ape'. persciunt,adiuuari uitam hominum . Sed,
quid si onus interdum non id, uodcssectum iam est, sed id, quod ciscitur, accipiamus λ Ego Latine dicia osse cruciam,& de rusticis hominibus, ct de equit, bobus, reliquis a. pecudibus: In opcre uersantur. idesntit opus faciant: cum eorum labor nondum ad rei ex itum peruenerit. Lambi no magis placuit, Opera, quam Opcre: cum quo facit unus ex meis ueteribus libris. mihi, uidixi, opere, magis, quam Opera . s quor autem, praeter ea, quae dixi, Ciceronem ipsum, qui paullo post, Adde,inquit, luctus aquarum, deri
latrones fiumrnum, agrorum irrigationes, re oles oppostas fluctibus, sortiis manu factos: quae non site hominum opere habere possemus. Et infra: seeundae res, honores, imperia, uictoriae, quamquam sor auita sunt, tamen sine hominum operibus, sic studiis neutram in partem cisci possunt. Quibus cx locis, opus, non id tantum csse, quod Lictum est, ut Lami, niis nutat, unde mutandi consilium cepit, ueriunctia
id, quod sit, non obscure intelligitur. atque etiam, ut senius meus est, plus quiddam incile utiletur in operre,quam in Opua. Apes: quarum remn cum de cripsisset Virgilius, seudit:. His quidam lignis, atque haec exempla secuti, mi E se apibus partem diuinae mentis,ta triuitiis O Aetherios dixere. O ... l
Aetii mellis eaelestia dona i i etliorde cuncta enim hominum gratia creata. Aristot.polit. Cicero de nat.de P.Socrates apud X nophontem. lib. I v. πν αα Disso, ιι α ri Lowi mr non dixit,Hominis; sed,Hominummi hominum auaritiam magis notaret . D v o 'enera ponuntur; l ponunt dii in undecim meis, di Tertii. D sos placatos i idest, propitios, uitae'. hominum utiles. nam hic agitur de utilitate,quae ex animalibus rata ne utentibus percipitur. Pi ET As i rustitia aduersus deos. SANCTITA s. t seientia colendorum deorum. Vide Euthyphronein platonis. pROxaras erat m, O sic utim deos, Et, abest ab uno uc tere labro. I Tt M l Iterum, ueteres decem. DEos noci re non putarit, I quos non tantum non nocere,sed neque prodcile assimarunt Epicurei Lucreti j uersus sunt: Omnis enim.per se diuum natura necesse est Immortali acuo summa cum pace fruatur, Semota a nostris rcbus, seiuncta'. longe.
2 Nam priuata dolo re omni, priuata peritatis Ipsa suis pollens nilara, tutand:ga nostri. .
109쪽
Nec bene pro meritis capitur, nec tangitur ira. Deos non nocere,ait Socrates apud Platonem in Theaeteto: suis e τούἐιδ. - αὐῖ e θMe ἔ- σνcoeά θ' u. HIs exceptis, s h s duas uoces quidam delent, contra ueterum omnium librorum fidem rsentcntiaq. eas non rc spuit: quod'. me in primis mouch cas retinet Seruius Acta. lib. x II. HOMINES hominibtis I hinc,Hoseo homini deus, Homo homini lupus. Osvss E, I si Oderint , di contemnant. VEL prodes l sament, Z admirentiir. Vel prodesse: absunt haeditae uoces a sex meis libris uete, bus,&Tertii: nec eas agnos it idem Seruius.' AE inanima diximus, i aurum , argentum, ta ea, quae gignuntur ex terra. sic octo ueteres,& Tertii. PLERAQVE Ium hominum operis effetia: l licantiqui libri septem,ta Tertii. Ab homine omnis manat utilitas. FRvcvΜ, siristitimq. reliquorum pereeptio, i in dialogo, de Scnectute. Frugum: de frumento , taloguminibus . Fructuumque e de a borum fetibus. CoNfERvATio i de qua Columella, cic alij.l I Λ Μ: xero, O earum i Plato lilax ix. deI U. eiusmodi rerum uectigalia damnat . Tε- ι.ε τοῦ - μηδένα μαδιν τοπιν,ε τε
liis sententiae primam partem, de cxportatione, Sinuectione rerum Cicero in hutic locum transtulit: s eundam, de nuntim usu, cum ipse de hominibus loqueretur, omisit. AvRvu, aes, argentum I Haec non usui,aut necessitati, std luxui, tribuit Plinius in practatione libri xxx I I a. Et Uuid.Metam. I. Nec tantum segetes, alimentaq. debita diues Poscebatur humus, seditum est in uiscera terrae: Quas recondiderat, Stygiis q. admouerat umbris. Estodiuntur ones, irritaminia malorum. Iamq. nocens terrum, ferroq. nocentius aurum. Avτ posea subueniri, i Potuisset, subaudiri nectae est. Subuenire tamen, veteres undecim, Ic Te iij. In uno, Neque subuenire, neque subueniri. HA RuM 1 e lim avarilia I uertit Graccum uerbuin
Θωων. DuCTVS aqimum, i ta quibus exstant Sexa ubi Frontini libri duo, quos, propediem a me emendatos, Scholijsq. illustratos, cd dos curabo. DE RivATIO Nas flumintim, i cum unus alia Deus in plures diducitur,ad urbium, agrorum, nauigationumq. commoditatem . MOLES oppositas Is ct bas, i aggeres, ad maris, numinum,stagnorum inundationes pmhibcndas.Virg.G S.I I. An memorem portas Lucrin . addita claustra i Atque indignatum magnis stridoribus acquor
- Fastidiosus. Qv Aa unde in homi m optra habere possemus 3 l sc decem ueteres libri, de Tertia . unus, Possimus unus, Quae sine labore habere non possvinus. Anteas m Vnde, Non, legebatur. Melior autem lectibvst, quam in libro inco imprimi curaui. Ex quibus omnibus,' hactenus inanimata nominauit S v N TlSint, quattuor libri, & Toriij. INANrM TAE, I duo A Terti j, Inanima es tres, Inanimae. Ru trinique i nunc de animatis, quae ipsa sine hominis industria nullum studitam ferrent, aggreditur di re. Qui denique ex bin s siructus, aut qMe commoditas, nisi homines adiuvarent, percipi posset λ l quod Aristoteles dixit lib. i. Politicorum: B: θ ιαγγεῖα παρά τοῦν, μέρων tώων. Qv I principes inueniendi fuerunt, l ui primi inuenerunt. HoΜINES Gue suerunt: l ut Saturnus, Pallas, Ceres, Bacchus, opinione, dc ama hominum dii faeti. PASCERE eas, i male alios, Equbsutiam ad belluas resertur hoc totum, Pascere, domare, tum, tempestium fructus exhis capere. quod comprobatur quattuor ueterum librorum, de Tertu tinimcimo. Qv ι D enim erem artium multi uinem, i Ouidius: cilicet ingenium placida mollitur ab arte.
Et studio mores conuenienter eunt.
v i D enim aegris subueniret e t it si in sex uet. lib. Vinis, Qtiis enim aegris subuenisset Tres, Quis enim aegris subueniretur Terii, in cnim aegris subuenisset Clofano placet, Qui enim aegris tu ueniretur , T ' N Tu M destituamdiu, O cultu bestiarum. I sic nouem ueteres libri,S Tertii: pro tantum discessit. unus, Dcsistit.alius, Deficit Ianabinus mutat, e reponit, Distititactim quo iaciunt tres libri. in h cur mutatio sat,caussa non uid tuta&,Distitit,inustatum est'uod etiamsi usi ratum esset les rem liben ius, Distat.cur enim dicat, ijs rebus excultam limininum uitan a uictii,& cultu bestiarum tam dauersum sui sic : potius filiain, tam divorsain cscy Dcscisci lilesit Cloninus. V Rus si uero sine homknm coetu lde Somnio Scipionis: Nihil cst illi principi dco, omnem hunc mundum regit, quod quidem interri. fiat accersius, quam concilia, coctum. hominum iuWs iati,Muae Ciuitatis appell4ntur. I v RI s aequa
110쪽
ti' se UKi .dixit. Iura describcre, magistratus ossicium esse. Deseripti Tertii lilicriptn qtias Imrib
req.utuitur.quas res e c.l Per quas Mno,bcateq. uiuitur, non legitur in ullo uetere libro I FFECrvMQ. est, labest, Est,aduobus ueteribus. UT Ulla uua munitior, i lcgibus intra uriam, moenibus aduersus exteram vim. Munitiore minus obnoxia iniurijs tempestatum, grassationibus ferarum,S eorum uiolentiae, qui robore sunt superiores. PERMvTANDI s Q. facultatibus, i quod ucteres iacere solitos cs , ait Sallustius, Iugurtha: vino aduecticio mutare Sc. IN bella, i omnes ueteres, Bello. unus, Bellisortasse non male. CYRus, i Cambysis situs, Persarum rex, qui, magnis rcbus festis, postremo ad homiseri, Sotharum regina, cum ducentis Persarum millibus caesus est. Nominari itabuit,si ratio temporum habeatur,ante reliquos quattuor. ALEx AN DE R: l aetate ultimus, rerum gestarum gloria omnium praestantissimus. VTi TvR in re non rabia testibus non necessariis. l hoc est, exemplis. Argumenta,
teste Quinctiliano, consessa ob id esse debent,quia dubijs adhibentur. Quid ergo opus est, in rebus conscia sis, ta minime ambiguis, inanem operam sumeret Alibi: Vbi rurum testimonia adsunt, quid opus est uerbis λ
AT D s , ut magnas utilitates ad piscimur ic lueratione hommum, at me consensu: sic nulla tacet effabilis pestis est, quae non Domini ab homine nasi
tur. est Dicaearchi liber de interitu hominum, eripat rici magni, copia si qui, collantis ceteris causis, eluvionis, pestilentiae, vastitatis, bellaurum etiam repentinae multitudinIs, quarum impetu docet qaaedam hominum genera esse conseumpta, deinde comparat, quanIo plures deleti simi hommes hominum impetu idest bestis,aut editionibus,quam omni reliqua calamitate. Cum igitur hic Iocus nihil habeat dabitationis,quin homines plurimi mmminibus prosint, ct obsint .proprium hoc statuo ese se uirtuus, conciliare sibi animos hominum, O ad fusisos adiungere. itaque, quae in rebus Inanimas, quat φm usu, ct tractatione belluartim fiunt utiliter ad homi--m uua artabus ea tribaantur operosis: hominum au
CON spi RATIONE hominum, atque consenseu: l In Rullum: Conspirate nobiseum, consentite
cum bonis. De Fin. Aliqui magna amoris conspiratione consentientes. In Epist. Mirabiliter omnium oentium,atque ordinum consensus ad liberandam remp. conspirauit.In iisdem uero Enisi Conspira tionis nomine usus cst. Haec conspisatio uec concordia omnium ordinum ad desendendam libertatem. In Catil. Tanta conspiratio bonorum. Pro domo: Hace nostra conspiratio in rep. bene gerenda. NvLLA tam detestabitispellis est, quae non homini ab homine nascat tir. I hoinini cnim ab honunc pessima quacque ilaseuntum de homo homini plus quam res aliae omnes, siue animatae, siue in animae, nocet. DICAE- ne ut i Surdas: Dicaearchus, Phidiae I . Siculus, M senius, Aristotclis auditor philosophus, or tor, mometer. Scripsit dimensiones monti uin Peloponnesi Graeciae uitam libris i I I. B publicani Sparti alarum: qui libo ut quotannis in Ephororum praetorio puberibus austultantibus recitaretur, lcge sancitum filii apud Laeedaemonios, & longo tempore obseruatum Cicero Tust. I. Aristoxeni condistipulum, S aequalem facit,delicia'. sitas appellat,cuin'. tres libros seripsisse ait,quibus Lesbiaci titulus, in quibus animam nihil esse docuerit. Laertius ait, cum Platonis seribendi genus improbase. PER ip AT Ui ct m ut, ct copiosi: l sciebris, tam doctrina rerum, 'uam dicendi facultate instiuisti. Co r- diis meris caussis, i alii legunt, I xteris. ut illae signi licentur, qua . non oriuntur ab ipsis hominiabus sed extrinsecus quodain modo sunt. Trcs cx mcis non habent uertium Ceteris. Alij omnes, S Te xii, ceteris. EEV v Nis, i κατακλυσμυ, mundationis. VASTITATIS , t uide Prouerri optimum non nasci. BEL LvARVM etiam repentinae multitudinis, i ut ranarum, S murium.
D Ur N n v comparat, i uide Proucria Dulce bellum in opertis. CONCILIARE sibi animos,h minum, i octo ex meis, S Temi, non habent parii lam Sibi. AD Uus suos adiungere. l cssicere, utre, opera, consilio nos uitient. IN usu, ct tractatione i V su, S, non legitur in undecim meis, & Te tii. An rivus optrinis: l quae in opere consistunt, non a sapientia, & uirtute prolicistuntur: quae
manum, laboremq. postulant: ποδε τι καις. HOMIN v N autem sueta uirorum praesaniti m sapientia, cruirtute excitantur. l homines conciliantur seplantia,& uirtute. AD a plificationem nostrohm rerum lud utilitatem nostram: ut conseruentur, augeanturq. rcs nostra . nam in amplificatione conseruatio incli ditur . V IRTVS fere omnis i quae in hominem cadere possit,&quae nobis animos hominum conciliet, ad ususq. nostros adiungat. Virtus fere omnis: Virtutem diuidit in Logic Hiluccii, de Politi n.
virtutem autem pro Philosophia dixit.V nde Scim Erist. lib.xi v. Hulos phia sinu uirtute non est,nec G
tem studia, ad amplificationem nostrarum rerum prompta, ac parata, uirorum praestantium sapientia, o uirtu
te excitantur. Etenim Dirtus fere omnIs in tribus rebus
uertitur. quarum una V in posticiendo, quid in quaquere uerram, sinccrumq. sit, quid consentaneum cuique quid consequens, ex quo quaeque gignantur, quae cuiusque reisit caussa. alterum, cohibere motus anmii turbatos, quos Graeci πάθη nominanI; appetitiones, quas illi ὀρροις, oboedientes escere rationI. ter&um, ijs, qvib cum c gregamur, uti moderate, fienter, quorum 'dijs ea, quae natura desiderat, expleta, ch Iaraq. h bemus: per eos denique, si quid importetur nobis imommodi, propulsemus: ulciscamuro eos, qui nocere nobis conati sunt; tam poena ascamas, quantam aeqvilas, humanitas .pat Iun