장음표시 사용
151쪽
ante discretas gentes er solo naturae dictamine levi propriorum parentum institutis observabantur, pollea auctis hominibus & in diversas gemtes coalitis, ad certam iuris sormam vcl tacito vel cxpresso consensu redacta sunt, juris gentium dicuntur eadem sere ratione, qua juris civilis dicuntur ea quae detrahendo vel addendo juri gentium certam quandam sol mam constitutioni civitatis consentaneam receperunt. Sic omnia ea
quat in facto contingebant, ut procreare, vim vi repellere , ad certam juris redegerunt sermam, quibusdam detraxerunt, nova belli jura constit endo, inde manumissones, contractus catcraque commercii inter gentes conservandi causa jura lconstituta. Quemadmodum itaque forma est qua dat esse rei, ita ea quae juris naturae sunt, quia
sormam receperunt a consensu & voluntate
gentium, iuris gentium esse dicuntur. Et eo se su recte Author iuris gentium obligationem a
consensu & voluntate omnium aut multarum gentium deducit, quatenus gentes humanae communi consensu vel approbo i ione di usu huic juriformam dederunt. Causa, quae gentes ad aliquod
commune ius, quod humanae societatis vinculum esset, constituendum impulit, suit varia necesistas humanae conditionis, & societatis conse vatio, sine qua quemadmodum nullus homo, ita nulla gens beata neque satis tuta esse potest, mu- tuti indigent auxilio atque commercio, cumsintuitu varia introducta jura, ut statim diximus, praeunte rectae rationis discursu. Quatenus enim immo est animes sociabile, naturae ejus ingenerata sunt principia illorum ossiciorum, quae ad com munem societatem conservandam prastanda ipsi dictat ratio & suadet indigentia sive necessitas, sive in stadia naturali degenti, sue membro alicujus gentis. Quamvis enim homines ingentem coaliti fuerint, tamen sociabilis manet natura , imo eadem obligatio incumbit gentibus, quae singulis hominibus sve similiis, e quibus tot divetiae gentes in unum quasi corpus congregatae, ad colendam cum sui simillimis societatem, &consequenter ad eadem servanda iura, quae dictat
ratio foetetatis conseruationi inservire. Cui insuper accedit, quod idem respectus sive eadem relatio inter gentes obtinet, quae olim inter diversas familias, ideoque eadem quoque osscia s-bi locum vindicant, i in eadem necessitas, quae homo homini conciliat, sentem genti devincit,& eadem inducit jura, quia status hominis naturalis, in quo liber& nullius imperio subiectus vivit, nihil dissere a statu, in quo plurimae gentes
a se invicem discreta vitam agunt, ni sperson
rum multitudine ac numero, manente inter om
nes communione di societatis di iuris, quod commacia tuetur & societatem conservat. Quippe ratione nature humanae sociabilis immutabile
est illud rationis dictamen, quod dictat societ
tem esse colendam & conservandam, ideoque in quocunque stat hominem obligat, ut super. di ximus, & consequenter quoque eadem obligatione dive sae tenentur gentes. Praeterquam quod ipsa necessitas videatur hominem & etiam gentes eo impellere propter indigentiam 3e mutuum auxilium, immediate itaque ex hominis naturas elabili descendit inclinatici ad societatem colendam , ex rationali jura & ossicia societatis humanae vincula, eorum vero applicatio & usus, tum etiam interpretatio N ariliquam juris sosmam redactio, humano relicta videtur arbitrio &voluntati, ει eatenus eadem jura quae ex rectae rationis dictamine immediate descendunt, ideoque mera naturalia dicuntur,humana sive gentium iura appellari possunt, quatenus si & volunt te gentium, longo usu & consuetudine declarata , interveniente, applicantur casbus sngularibus, vel illis aliquid addendo vel detrahendo ad certam juris rediguntur formam societati humanae convenientem, id est dirigentem populorum acti nes in communem justitiam de omnium tranquillitatem ac salutem, quae pnrsumitur Omnia um gentium in unum coeuntium snis & scopus,& consequenter voluisse ejusmodi jura inducere,
qua huic fini inserviunt, vid quae ad DII. Pr IV. disputavimus.
2. Probatur autem hoc jus gentium pari modo quo jus non scriptum civile, usu continuo & testimonio peritorum. Est enim hoc
jus, ut recte notat Dio Chrysostomus, Ris 6 repertum tem 'ris e P usus. Atque in eam rem maximum nobis usum praebent illustres annalium conditoreS.COMMENTARIUS.
JU Vntium quatenus a voluntate omnium vel
saltem moratiorum gentium vim obligandi accepit, oportet ut eiusmodi voluntas manis
sta & perspicua st est autem manifesta duobus modis, vel expressa declaratione&suffragio, vel rebus ipsis ac factis, scit usu continuo & inveterata consuetudine. Quamobrem vocatur repertum
i se ea qua longa consuetvidine eomprobatas et, ac
per annos plurimos observata, velut taetra civium conventio, non minus quam ea sae scripta βακι
jura, servantur. Nam, ut Livius inquit, visas s ravissmus seris cansor ct explorator. nι non possι non aqώωm esse 9 iasile , quod is prosavit Iapi4sfacto pericati. Et Cic. lib. 2. de inveni. Ius, inquit, esse Diatur, Pod voluntria omnium μ
152쪽
ua Catiastas eam ab it. Testimonia autem p rHANNES V T, juris antece&r Lugdunciri torum non tantum habent ponderis ad ipsum Bat. in eo enci. μν. t e. de s cujus cultu e fletus gentium eonstituendum, quam elus apudicum debeo quos in addiscenda juris ei vilia di omnes peraeque gentes custodiam de usum pt Isciplina mihi acquisivi fructus, ideoque pluri-bandum. Probatur enim ius gentium usu & ra- mis nominibus me ipsi devinctum libenter contione, id est usi in ratio e fundato. siteor; cujusmodi ratio per se nota esse debet &tet enim ut eoncurrat ratio cum usu ad jus gem manifesta, ideoque non eu testimoniis perit
xium e stituendum, sne quibus nihil iuris rum quae saepe salii possunt deducenda. gentium est , ut inquit summus Jctus, J Ο-XV. r. Ius voluntarium divinum quod sit, satis ex ipso vocum sono intelligimus: id nimirum, quod ex voluntate divina ortum habet : quo discrimine a jure naturali, quod item divinum dici posse diximus, internoscitur. In hoc jure locum habere potest , quod nimium indistinete dicebat Anaxarchus apud Plutarchum in Alexandro:
non ideo id Deum velle, quia justum ere, sed justum esse, id est jure
JUs divinum voluntarium appellatur quod ex Deus est. Quamobrem omnem excludit mutabi Dei beneplaeito & liberrima divina volun-rlitatem, ideoque omnem dispositionem voluntate ortum trahit, in eo itaque diversum altariam, quodcunque enim voluntarium est moture naturali sis divino necessario,quodaliud ju-itari potest, cujusmodi ratio cadere nequit instum est quia Deus voluit, omnemquo vim ob- Deum eiusque attributa, quorum in numero est ligandi a divina voluntate accipie. Hoc autem justitia&sanctitas divina legem & normam n vult Deus quia iustum est per se si sua natura an- l bis indieanu, ad quam creaturae actiones suadtecedenter ad omnem voluntatem, fluens ex ipsa i componere debent. sve quae est sena omni, iusti Dei essentia Ac quidem necessario, ita ue si non ' & decori, habens in se necessitatem moralem Lia eodem semper modo es divina proflueret natura, ciendi, & a contrario abstinendi per se, ut supra non esset Deus quod est, & necessarioesse debet siclare demonstrasse speravimus.
r. Hoc autem jus aut datum est humano generi, aut populo uni. Humano generi ter jus datum a Deo reperimus: statim post hominem conditum, iterum in reparatione humani generis post diluvium ,
postremo in sublimiori reparationc per Christum. Tria haec jura' haud dubie omnes homines obligant, ex quo quantum satis est ad
A vero hie aberrat Author dum de iure divino, lum, sed & posteros spectavit, quod patet ex voluntario sermonem habens illud ipsum essectis. Quippe s praeceptum illud postivum ter humano seneti datum statuit, & qui&m in non spectasset Adami posteros, non potuissen.
tandem lapidem bis impingit, quanM in sebii- transgresso illo precepto in eos redundare tales miori reparatione per Christum jus aliquod no- essectus. Dicitur enim Rom. r. is. quod omnesuum humano generi promulgatum asserit. in ipse peccaverimus, peccavit itaque loco ri Quem errorem sup. refutavimus ad 3. 8. Ho- stri, quos tanquam patet & princeps repraesen- u. Jus vero statim post hominem conditum a labat, quoniam in lumbis ejus eramus. Itaque Deo promulgatum eomplexum est Iege illa po-bsi stetisset & constanter Deum amasset, nos quo stiva, qua interdixit Jenova Adamo ne come- que suissemus eorum bonorum haeredes , quaederet ex arbore scientiae boni de mali, pertinenssDeus ipsi si ierat largitus. Hoc itaque recte st ad universum genus humanum, quamobrem pri- tuit Author jus divinum voluntarium Adamo in mi parentis inobedientia & transgressio recte po-Iparadiso constituto datum universum genus hu- steris imputata. Consideratus enim suit homo manum obligasse. Verum errat dum id ipsum h primus tanquam radix totius generis humani,idie de nos obligare inquit sublato 3e paradiso & a
di idcirco praeceptum ipsi datum non ipsum so . bore illa,& exuto homine integritate su ad quam referri
153쪽
referri debet. Perperam quoque adjungit novum iterum a Deo jus conditum post diluvium uniaveisum Pnus humanum obligans, quo nomine fortasse venire placet Author illa Noachidarum raecepta de quibus longe lateque disputant MMini, eaque fuisse recensent septem illustriora,
esione niaminis janessimi. d. efasiona san-oisinis sevi homicidio. de νewlatione turpisuis alnum. s. de farra dr rapina. 6. dejad ciis sive regimine Drenas. 7. de membro animalis υ venias non come sen to Qui haec praecepta, quae
Judaeorum Magistri Noachi ejusque posteris tradita propugnant, diligenter examinat, facile
perspicit priora illa ex ipso rectae rationis dicta
in ine pronuere, ideoque ad universum genus humanum pertinere, verum perteram collocari inter jura divina voluntaria. Pourema vero illa duo nee ad omnes homines pertinuerunt, nec semper obligarunt, utpote quae tanquam peculiaria
ta tradita videri debent isti populo, quem geret Deus N ab omnibus aliis gentibus
segregaret, multo itaque minus hodie nos obligant, nisi quatenus hominem ab omni crudelit te avoeent, quod & rectae rationis dictamen, quae permittit& concedit omnium rerum usum. verum abusum vetat, cujusmodi est crudelitasti saevitia in bruta animalia.
XVI. I. Ex omnibus populis unus est, cui peculiariter Deus jura dare digoatus est, populus stilicet Hebraeus, quem sic alloquitur Moses Deut. IV. 7. quae gens tam magna, cui Dei propinquisicut Dominus Deus noster ad omnia pota quae ei facimus' quae gens tam magna, cuisivit constitutiones cir juru aequa, qualis est lex haec tota, quam Io ho te coram diobis propono Z Psalmographus Psalmo CXLVII ; Indicat Deus verbasea Pacobo, constitutiones ac,ra flua lyraeli: non itaserit genti ulli: id jura ista non imperant.
oeatenus Deus ipse rempub. Hebraeorum
suis formare & sundare legibus voluit, tum ceremonialibus, cum etiam forensibus, rectet quit Author ex omnibus populis unum esse populum Hebraeum cui Deus iura dare dignatus est, quae Moses tanquam summi Je vae minister de intemune us, uti a sumino legissatore acceperat, populo interpretabatur ae indicabat, ut sibi secundum ea politicum regimen & divinum cultum introducenti obedientem redderet populum. Qui sese a Mose non decipi jam ce tiores essent facti , quippe qui testes suissent
oculati , quando Deus e summo destendens Olympo super montem Sinai Mosen ad eol- quium vocabat, ut ei garet jura sua populo promulganda ae denuntiunda. Revera olim populus Romanus deceptus a Numa Pompilio secundo Romanorum rege, qui, ut sacra & cere monias omnemque cultum Deorum a se institutum rudis vi seroY nullisque cultioribus institu tis mitigatus populus summa cum veneratione acciperet, ei persuasit se hac omnia monitu Deae Egeriae sectile, cum qua singebat congressionem Peculiaria itaque prae caeteris gentibus dedit jura; Deus Ficbraeo popuIo, scilicet ceremonialia &l forensia. Decalogi vero praecepta de novo quidem in monte Sinai promulgavit, ut quasi in brevi tabella depictam haberent vitae instituendae
l ac omnium ossiciorum , tum quae Deo, tum
i etiam quae proximo & sibi ipsis Ibent, regulami & normam, quam & ipsis die at quidem nal turalis ratio, sed fortasse non adeo eos ad Os-l cium impellit, quam viva vox Jehovae nimia nantis, vel assiduus aspectus incita legis. Hine apud Romanos leges aeneis tabulis incisae publice
proponi solebant, ut cives earum aspectu ad officium revocarentur: peculiaris itaque solennis & speciosus iste promulgandi modus, non vero peculiaria promulgata iura , sed& caeteris gentibus communia, utpote quae revera moralia sunt, ideoque omnibus hominibus recta dictae ratio, universum genum humanum obligantia
2. Nec dubitandum, quin sellantur Iudaeorum illi squos inter Tryphon in disputatione cum Iustino) qui existimant etiam alienigenis, si salvi esse vellent, subeundum fuisse legis Hebraicae jugum. Neque enim eos obligat lex quibus data non est. At quibus datast lex , ipsa loquitur: Audi I raa. 8e passim fiedus cum ipsis ictum, ipsi in peculiarem Dei populum adstiti dicuntur, quod verum esse ag
nos it de ex loco Deuteron. XXXIII. 4. probat Maimonides.
154쪽
miliando meam falcem in eorum messem immit .legem' moralem pertinent a statuta genotant . tam. Novi enim homines, utpote quorum bi- leges ceremoniales ; iudicia serum & civilem polem iam antea expertus fuerim. Verum, nonilitiam spectant, ideoque leges forenses signis .vereor quosdam suribundos re omni plane ratio-icant. Quamvis hasce diversas species generali vo-nis usu destitutos umbratteos venerandae disci- eabulo legis Mosaicae veniant, magnum tamen plinae doctorculos, nee vanum eorum extimesco quoad obligandi vim inter illas eli disserentia. latratum, qui diligenter Momi partes sustinent, i Praecepta enim, quatenus legem moralem indi-modd rationibus, non calumniis certent, quas eant, di idcirco fundata sunt in jure naturali, nonnulli eum lacte imbibunt, quia nascendit universalem ad omnes sese extendentem homi quorundam conditio saepissime obstat civili edu-lnea in quocunque statu&vita genere continent
cationi&consuetudini. Quae in causa quod san-iobligationem, di quidem in dispensabilem sivectissima & erelitus nobis missa haee disciplina tamitialisblubilem, & immutabilem ac aeternam. F
illotis saepissime tractatur manibus, imo dolen-trenses & ceremoniales sunt temporales & mu dum, quod ea doctrina, quae hominum mentibusitabiles tum ratione materiae, tum etiam Origi pacem, concordiam ac mutuum amorem instil-inis&usus. Et quia tantum Judaeorum speL-lat, nonnunquam mutuis jurgiis, discordiis, imoliant Rempub. 8c singularem Deum colendi mo- diabolicis, ut ita dicam odiis, causam praebeat,idum Ordinabant, peculiares sunt. praecepta quae omnem tollunt reverentiam & veneratio-imoralia, Decalogo comprehensa tanquam brevinem, quam debemus eum doctrinae, tum etiamlluris naturae compendio. a Mose populo pr iis, qui eam prostentur, summo cum Religionisimulgata, etiam alienigenas in Repiab. Hebr. reformatae detrimento. Neque enim eam relisio- rum commorantes obligabant per se & sua natu-nem facile quis amplectetur, cujus professione mira, quia generalem, perpetuam & immutabilem facientes cum humanitatis tum etiam charitati fleontinent obligationem. peculiaria populo Heia
officia, apud ipsos Gentiles sancte observata, ne-l braeo dicta quoad modum promulgandi solen-gligere vidit. Quo si, proh dolori ut lusi nem & in tabulis inscriptionum , ut populus propagatio & cursus sistatur, dum & eius Docto- Hebraeus omnis iuris divini custos semper ob res atque Magistri inter sese dissidentes . atque oculos haberet Dei mandata, quae ipso Meerent omnibus probris & calumniis se mutuo prose-lossicia tum Deo, tum proximo debita, in qui-quentes, di fallaciae accusantes quam publice pro-lbus exequendis totius legis complementum eo stentur doctrinam. omni auctoritate de reveren-lstitit, cujus honoris de benevolentiae non omnestia semetipsos spoliant. Longe diversam primi participes fuere gentes, sed tantum Judaei tan-Reformatores religionis propagandae viam inie-tquam in peculiarem Dei populum adsciti, quam runt, utpote qui summa eoncordia & unanimilvis omnes tamen ejusdem legis vinculo austrin- consensu ad aedificandam Dei ecclesiam in primalguntur ag eadem ossicia praestanda & exequenda ;ejus aetate suas contulerint operas, quo acciditiquae lex moralis praecipit atque dictat. Cuiuia ut brevi ad eam magnitudinem creverit, quamamodi legis executici nihil neque Hebraeis, neque hodie quisquis mirari debet. Quorum canos silangenis prodesse poterat ad obtinendam salu capillos & mihi, quamvis non adeo provectae tem& animae beatitudinem. Promittit quidem . 1, is aetatis, in natali solo intueri & florentissimo Tt Iex vitam aeternam, sed nisi persecte impleutia gam emi lectino Atheneo publice divina docentes myste-lbus , atqui impossibilis est propter corruptam ria audire licuit, quamobrem eorum adhue m s hominis naturam ejus observatio. ergo vita ejus 'nes veneror. Verum condonemus hoe vitium t observatione promereri nequit, septies enim ca- G Y s. humanae naturae imbecillitati, cujus partici- dit justus uno die. Sumus nos quidem sub le- BERTpes etiam severisImi Theologi , raram inter ge, verum non sub lege tanquam studere scis. fratres gratiam jam olim Oentilis cee initioperum, quod cum Adamo pepigit Olim Deus, i is a iam Poeta, persuademus in ea jam nos incidissetquo ipsi vitam pollicebatur tanquam persectae via am. tempora, & idcirco placido & aequo perseramiobedientiae & adimpleta legis praemium. Aliud animo si quid inopinati ex temporum injuria no-test este sub lege tanquam directrice & moderatriis ... bis acciderit. Sed ad rem redeamus. Erroris &Jce morum&actionum humanarum, cui parendi j. asallaciae in limulat Author Judaeos , qui existi: necessitas omnibus cujuscunque generis & status Doctor Omant, etiam alienigenis, si salvi esse vellent lineumbit; aliud est esse sub lege tanquam sce- subeundum fuisse legis Hebraicae jugum. Pro-ldere eui promisso aeternae promerendae vitae suis mis, o, pterea quod lex neminem obligat nisi cui lata iactis & operibus annexae Erat quidem ex vi thodox est. Atqui lex Hebraici tantum data est populo foederis legis execut oni & obedientia annexum Hebraeo sive Israsitieci, ut patet ex verbis quaeipraemium, verum huic praemio annexa quoque habentur Davit. 6. Auda Mari. Ergo solum o thorrenda maledictio. Nos quidem tenemur .ὰ ligavit Judaeos: cum etiam probat id ipsum sce-llegi obtemperare nullo ex ejus observatione no- as SYNO-dus cum ipsis ictum, quo ips in peculiarem bis ejusmodi promisso praemio, verum nulla nos Dum Dei populum adsciti dicuntur, quod verum iterum expavescit maledictio legem non adim- ost Aeg. agnoicit & probat inimonides ex loco Dὸωρ. plentes. Α maledictione nos Christus perme- NAM 33. . 4. Videamus an hunc nodum solvere ritum suum, non verum a necessitate obediendi possemus. solet lex per Moysen lata in tres liberavit. Itaque hoc sensu non dici potest
species dividi Deus. 6. o. i. ubi recenset M - l moralis iugum impositum populo Hcbraeo, , isses praeuta. flatata, & jMιm. Praecepta ad quasi suis sinis& operibus vitam potuissent pro- βε --.H merere,
155쪽
. merere, & eonsequenter quoque Gentiles, qui raret stiles non solum Iudaeos, sed omnes gente, idem legis iugum in sese suscipiebant. Lapsu enim ab aeterna morte & poena, quamobrem quarun-
primi patentis, e cujus lumbis omnes Originem itim victimarum sanguis inserebatur in sanctus trahimus in eo sumus statu collocati, ut lex no-irium; quae cum pro universo coetu offerrentur, bis observatu impossibilis sit reddita, quemadmo- l Christi sanguinem non tantum progente. P . dum stes im diximus. Itaque neque Hebraeis ne i I a. sχ. seu pra mutiis ad remisonem pee ιο-que Gentilibus lex moralis fuit jugum quod sub- rum e sum Mada. 26. 28. cum quo ac νιν quem eundum erat ad salutem & vitam aeternam obti- l ipse etiam in sancia is rami Hebri s. i 1 prae-nendam, sed tantum regula & norma quae no- signiscabant. Celeber. Burman. Sinops tio. 4. bis praescribebat ea quae agenda de declinanda sunt,lev. ii. Verum objicit Author legem neminem si honeste& eonvenienter divinae imaginis no- obligare, nisi cui data, peculiariter autem data bis relictis ruderibus, quae sunt iusti & decori illai est populo Hebraeo, ergo non pertinuit ad alis nobis adhue reliqua principia, vitam institueretnigenas. Cui respondemus legem ceremonialem, velimus. Idem dicendum de legibus cerem is moralem enim legem, quam de naturalem vora-itialibus, quibus potissimum quaestio nostra ainimus,etiam in Repub. Hebraeorum alienigenas e plicari potest. sitia non possunt vix a e/nscientiamljuscunque generis obligasse in dubium revocari perfect m rediere oti diem, ut inquit. Apost. nequit) quamvis peculiariter populo Hebraeo's. ad Hebr. eap. 9. v. s. Per quas vivere ho-llata sit, attamen ejus obligationem etiam ad alie-mo non poterat et quaeque ad peecatoris justitiam nigenaes pertinuisse dicendum nobis videtur, qu & vitam nihil saciebant, nee eum consumma-itenus si salvi esse vellent, non possent , nisi idem bant. Verum, ut inquit idem Apostolus es.icum Judris subirent legis iugum, id est niti eos. 7. v. 39. quamvis nihil ad persectionem addu- dem ritus & easdem ceremonias amplecterentur , cit les, id est ad justitiam illam veram& inter- quibus Deus uti voluit tanquam medio ad erigemnam, quae reddit hominem Deo gratum & acce-ldos stilium animos ad spem melioris vitae per taptum ad vitam diternam, sive ad veram sanctita- dem in Christum acquirendae nulla enim sine fiderem & gloriam: attamen eras μι rodamo adoem l in Christiam tanquam peccatoris redemptorem oriorem . per quam appropisquamur Deo. Idi salus, nullam autem fidem nisi precedente noti- est lex ceremonialis, cujus usum hic intelligit i lia, ad eam vero acquirendam extra revelationem Apostolus, erat quasi ad Christum, extra quem l divinam necessarius erat ceremoniarum usus,
nulla salus speranda, minutactio. & hoc sensu i quae nobis figurabant Christi passiones omnesque recte statuunt Judaei subeundum fuisse alienige-ieius modos ac formas, ac hominem certioremnis iugum legis hujus ceremonialis, si salvi essetfaciebat sese per oblationem corporis Jesu Christi vellent, quippe quae erat typus Christi, mortis- in tempore faciendam iusti stantam ac sancti Gque ejus, cujus ritus fle cerimoniae erigebant ve-icandum, non enim susscit ad obtinendam sal ros Israelitas ad spem honorum hisce terrenis lon-item &vitam a ternam aliqua risti notitia quam se praestantiorum per Messam eonsequendorem, di ipsum Socratem habuisse Mimat Justinus Ma unde Christus finis legis appellatur Rom I o. v. tyr, sed oportet eum novisse secundum Omnes 4 Finis enim legis non est ut peerator ex ea ju- suas qualitates, id est ut redemptorem, mediat stitiam quarat, sed Christum respicit, ut ex eo rem & salvatorem nostrum, nam ejusmodi n
justitia sit. Hi ne lex potest considerari instar titiam excipit fides iustistans consistens insd Paedagogi ad Christum ducentis, ut per eum iu- ciali apprehensione & applicatione justitiae & sa-siscemur, amplectentes eum per fidem GaI. 3.itissactionis Christi persectissima, sive jam presti-
v. 24. et s. umbramque suturorum bonorumitae, ut in N. T. sve praefandae, quam Patres imcontinet inquit Apostolus ia Hur. io. v. t . Silbuere in V. T. Fuerunt quidem inter Gentiles salvi itaque vellent esse Gentiles, per sdem Chri- Philosophi qui ante natum Christum erediderunt sum tanquam salutis suae anchoram amplemlChristum Dei filium e usque divinam naturam, debebant, qua autem ratione eum amplecteren- verum arcana & mysteria illa, quod est factus --tur, nis prius informarentur de Messae adventu,lmo ex virgine natus sine semine virili, neque ili deque expiatione peccatorum per ejus mortem, rum mysteriorum snem & scopum perceperunt. ad cujus cognitionem & notitiam per terrestres Ita Augustinus de iis, quae in Platonicorum libris figuras & umbras erant perducendi. SapirarisIChristianae doctrinae consentanea invenit Conis . autem ita ἀορ artim a mo. ωt eum gra-4fg. 7. 9. Describimus totum locum, propte-vissmis da ratio Hatit adiensum Messa dilorasrea quod multa continet notatu digna. Ibi post marru sciati , non rant m ρνomiιteretur st inquit: Logi non quidem his tersis, seu sae idem
nisus aliqviodo/rimen his Vet gratia in Chri Ois. In eo visa est, ct Dira arat tax homian . ρο-his . . Quorsum enim tot sacriscia, toti x in tenebris tinea, er temptris eam non comis immolationes, nis ut altius spectarent, obla-ipreh/ndamn . Ea quia hominis anima, quam-tio enim de mactatio victimae gerebat Christisiis restimonium perhinua vi Iamina , Asa est
Upum, qui aliquando sanguinis etasone libe- tamen ipsa iam/is, sed ieriam mi est lamea
156쪽
merum, quoa i tam nat omem hominem venien 1 m in miram m. Ei quia is hoc mundo erat, s- Eus per ipsum factus est , mundus eum
non cognovit . si usa vero in sua propria venis, 'G- μι erem non receperunt, quotquot autem reia
credentibus m nomine ejus, non ibi fui. Ium ibi tui. Quia Deus vertiam κon ex carne, non ex farinine, non ex voluntate viri, neqvie ex usis
in rate earnis , sed ex Deo naitis est. Sel quia ινbtim caro fas tam est , er habitavis in nobis, hon ibi is ei. Indagavimus qυippe in litis Imrisiarie dictum, ct matiis modis. quod si ι sitim in Iorma patris, non rapinam arbitratus esse aeqvilis Deo, quia natural ser tu ipsim est. Sed qoia semesipsum exinanivit, formam servi aet*ieri, iis similitudinem hominum factus, ct sabuti ia teκ tis tit homo, humiliavit se factus otidem usque au morIem, mortem autem crucis, propter quod Deus eum erat avis a morte, ct donaυit ei
tismen quod est super omne nomen, ut in nomiae Festi omne genu se Z.isur tirc. non habens illi si Mi. Oviod enim aure omnia tempora ι ct supra
omnia re para incommutabitire manet unigeni.
tudine ejus acco tint omnes anima, ut beatis sint,
er qura partiestatione manentis in se sapientia νι- κουantur . cir so plantes sint, est ibi. Ouod atiram secun m tempus pro impiis mortuarae 1.,ssio nito tuo non pepercisti, sed pro amΣabus truci, disti eum, non es ibi. Abscondisti enim hae δε- ρi,nt btis. Ita ut nee acutissimi inter Gentiles Philosopbi Me intellexerint mysteria, nee e rum applicat onem rationis sagacitate investigare potuerint. Quia omni prorius revelatione Lerint destituti, expertes foederum promissionis. videtur rationis lumen Gentiles potuisse perducere ad aliquod medium, quo & Creatoris justitiae satis saceretur, & ejus misericordia erga ereaturam manifesta seret. Quemadmodum enim utraque haec attributa divinae naturae necessario insunt & semper inesse debent, unum nequit ata sorbere alterum, ita ut non utriusque vis & ex ercitium in omnibus divinis operibus cerneretur. Hasce autem virtutes inesse divinae naturae dictabat Gentibus ipsa ratio, quemadmodum ejus visummum aliquod numen quod omnium quae existunt eausa est atque principium sciverunt, ut ex innumeris eorum testimoniis perspicimus, ita eodem rationis acumine noverunt, non solum humanae naturae , sed rationalis , ideoque omnium inclinationum quas in nobismetipsa virtutes reputamus, causam & authorem esse oporterer sil autem earum causa est, oportet illas omnes persectiori modo in divina existere natura , utpote quarum quaedam semina tantum nobis
indita. Impossibile enim est aliquid alteri tribu re, quod quis ipse non habet ; atqui ejusmodi vi tutum semina & iustitiae At misericordiae in nobismetipsis experimur, eaque nos nobismet ipse non indidisse ex eo perspicimus, quia non perse-
ctissimo possidemus modo, neque semper quando
portet exercemus, quoδ naturae nostrae desectis N impotentia est, ergo oportet aliquod extra nos
esse principium, quod nobis ea largitum est, ut e meis origini propiores essemus. Quo positosundamento eiusmodi ratiocinatio innititur. H mo conditus ad divinam imaginem & dependensi a creatoris sui voluntate tum quoad existentiam, tum etiam quoad ejus continuationem , quae de-endet a voluntate conservandi, coiisentaneum uic imagini, quam in virtute animi potissimum politam Ethnici crediderunt, conformiter vivere, Romnibus legibus,quas ipsi praescribere tanquam regulam At agendorum normam summo placebat Iehovae, ontemperare obligatus erat. Exigebat id ipsum ab una parte Dei justitia: ab altera parte postulabat summa Dei misericordia conse vationem sominis non ratione beatismi mi st)tus, in quo eum collocaverat & produxerat, sed respectu essentiae & existentiae suae. Nihil enim isse hi-tus ad hominis essentiam & existentiam siciebat, sed quidem ad persectiori existendum modo. Ante lapsum misericordiae divinae effectus consistebat in conservatione: post lapsum in restaui ratione. Conscius itaque ab una parte Decciti ad missi Ethnicus, illudque tanquam aliquod nostrum voluntarium reputans, omne autem malum sive peccatum poenae dipnum per se & sua natura perspiciens, justitiam divinam exigere punitionem peccatoris, & quidem necessario, quia necessario justus esse debet, facile colligebat. Hanc autem poenam inferre mortem id est annius lationem hominis, quia ultima poena vindicandum erat, ex eo perspiciebat, quoniam res pondere debuit justitiae divinae, quae ut infinita est, ita quo que poena infinita sve ultima esse debet. Insnitam Voco, quia peccantem privat in ins nitum eo quod semei habuit, id est vita aeterna commutata morte. Ab altera non ignarus summae Dei misericordiae, quam non aboleri posse, quia non minus divinae naturae necessarium attributum est quam ipsi justilla, ex rationis discursu ei constabat, iustitia tamen videbatur repugnans misericordiae, misericordia iterum juhitiae, illa enim hominis prenam aetenam,haec contra ejus conservationem poscebat, utrique tamen satisfaciendum videbat, sed quomodo ipsum fugiebat. Hi ne ad medium aliquod confugiendum, quod & iustitiam & misericordiam illam conservaret, rationis quidem lumine perduci potuit, sed ejusmodi medium
invenire hie labor, hoc opus erat. Hoc itaque divinum & mysterium N arcanum suit, humanum captum longe hiperans. Fuit hoc Dei inventum & munus, qui salva justitia misericordiam erga hominem manis stam reddere volens, non pepercit propris filio. verum pro nobis omnibus tradidis istam, ut inquit Apost. Rom. 8. v. 34. cum adhuc essemus rei mortis, ut sua morte nos
liberaret a poena peccati, & participes faceret
157쪽
3. Quin inter ipsos Hebraeos vixerunt semper aliqui exteri homines rici - Θεὸν , qualis Syrophcenissa Matth. xv, Q. qualis ille
Cornelius Actor. X, 2. Actor. XV III, 4. Hebraicem κ ri pii ex gentibus: ut legitur : titulo Thalmudico de Rege. Talis qui est, in lege dicitur 'I -Π Levit. xx II, 1 F. ad n 'uLevit. XXV, 47. ubi Chaldaeus dixit, incolam in circumcisum. Hi, ut narrant ipsi Hebraeorum magistri, leges Adamo & Noae datas semvare tenebantur, abstinere ab idolis & sanguine, & aliis quae infra suo loco memorabuntur, at non item leges Proprias Israelitarum. Itaque cum Israelitis non liceret vesci carne belliae quae fato filo peri-jsset, peregrinis tamen inter ipsos viventibus id licebat, Deuter. XIV,
11. Nisi quod quibusdam legibus specialiter expressum est, ut incolae iis non minus quam indigenae teneantur.
IN Repub. Hebraeorum semper vixisse aliquosicolebant, imo, ut volunt Iudaeorum magistri, te- exteros legibus Mosaicis neque ceremonialibus nebantur amplecti illa praecepta, quae Noachia neque solensibus subjectos certissimum est. M idarum seu omnium hominum communi jure tali vero lese nequaquam soluti fuere, quamo leontinentur. Quorum septem supra enumer rem si quis Gentilis sive peregrinus, veI aDivimus, di interea primo loco ponitur abstinen vena inter Hebraeos vitam ducere desaderabat,stia cultus extranei , itaque admissio advenae ad Oportebat eum, omni Centilium superstiti irroselrti conditionem erat quasi manuductio ad ne atque impietate ejurata, eas colendi veri verum Deum tolendum. Verum quod Authoe Dei leges subire , quibus universum hum thic tradit de Noachidarum praeceptis, quasi ad eanum genus Deus adstrinxerat. Notandum du- observanda tantum incolae incircumcisi sive Pro-plex truisse peregrinorum sive exterorum homi-lselyti domicilii aut portae obligati suissent, renum inter Hebrueos viventium, qui & Proselrtildolet Judaeorum scholam. Praeter haec praecepta vocabantur, genus. Quidam enim circumci-iquorum plurima sunt rectae rationis dictamina, debantur, & vocabantur ProseI iij itia. Alii ideoque ex juris naturae sonte profluentia, non circumcidebantur, & appellabantur Pros I riimulto plura observare tenebatur Adamus sve partis, manentes in Gentilismo, quatenus noniNoachus ejusve posteri, Centilibus satis per eiusdem juris cum Hebraeis participes , eodemidictamen rectae rationis nota. Cui accedit, quoa quoque nomine appellari non poterant. Gen-ivix pii vocari potuissent Proselyti domicilii, tisismo tamen renunciare necesse habebant quoad septem tae tantum praecepta, tot aliis ossiciis cultum deorum aliasque superstitiones & err l& juris naturae legibus neglectis. observantes. res quibus misere obruti jacebant a vero Deolmippe pii non era vocati quia idolorum cui alienati populi, revelationibus & legibus divinis tui renunciantes verum colebant Deum, sed destituti, verum Deum & consequenter debi-lquia insuper pravis relictis moribus virtutem s tum ei praestare cultum ignorabant, nis a Ju-lctabantur,& commutando ossicia quae lex mor dris edocti. Qui, ut meliori de Deci ejusque cultu lis sive naturalis exigebat, sese perebant ut opor errantium populorum animos imbuerent opi-itebat veri Dei cultorem. Cuju1modi vitae agenonione, aperueruntihanc saluberrimam ad veri Dei dae ratio erat quas certissmum testimonium se notitiam pervenienvi viam, scis. Proselytorum Gentilium impietati&superstitioni renunciase conditionem, qui, ut diximus, vel justitiae erant, Ita Cornelius ille Proselytus , sed incircumcisus, vel portae sue inquilini. Illi eodem jure iis- operibus suis testatum sacicbat, se verum Deumdem privilegiis & ceremoniis utebantur quibusicolere ac venerari AEE. io. Sed quamvis summa ipsi Hebraei, imo & Judae Dromen inductant, itaterat eorum erga Deum pietas, atque religiosia
ut eodem appellarentur nomine, testante Dione sine legis moralis servarent praecepta attamen ni
M. 37. Regio enim, inquit, 'sis Puria ;gens hil ea conserebat ad oblinendam salutem , nisi 'rii appellantiar. N eo nomensi vinde inittam issem cum Judaeis subirent legis iugum, cui Pr ceperit hau eis. eqviidem cor alii homines qai β-lselyti justitiae sese subjiciebant, non ut vi lepiscundiam eorum saluta Mutini. id geriant , Ρ-- adimplenda justiscati participes esscnt vitae quam alienigeu . Hi quidem legem Mosis non aetemae, verum ut per legem tanquam manudu- suscipiebant, ideo nee circumcidebantur, vellistionem ad Christum perducerentur, & per tot iisdem privilegiis fruebantur, sed idololatrica re- ceremonias tanquam typos rerum futurarum diligione & pravis motibus telictis unum Deum: scerent aliquando venturum Messam, & mortem
158쪽
pro homine peccatore obiturum, ut eum justis- caret eoram Deo, & participem redderet istius gratiae, quae promissione legi annexa continebatur. Quarum rerum notitia in iplis produxit Mdem in Messiam venturum, qua fide servatos Patres in V. T. merito dicimus. Hinc, inquit Apostolus ad Ephesos cap. χ. uuaproprer me
mentote , qaod vos quoniam genIes in carne, vacusamini praeputium ab ea qua vocatur circumia
ciso in carne, quae circvimcisio manibus t , quod inquam eratis in tempore illosae Chriso, alatia. asi a Republiea Urael L ct ex ranei a testamen-ris promissius, spem non habentes, Deoque ea.
rantes in mundo. Quod & de proselytIs portae interpretari quoque commode possumus, utpote qui incircumcis ideoque legis ceremonialis e pertes , non participes esse potuerunt bonorum,
quae Christus morte sua acquisivit in se sdem habentibus , cujusmodi stii sigillum suit circumcisio..uamvis verum colebant Deum,ideoque sne Deo in mundo esse dici non poterant, attamen quia alienati erant a Christo, eumque non tanquam Dei situm N humani generis unicum se vatorem venerabantur, vocantur Athei, quippe, ut inquit Joan. Euang. cap. s. v. 2 3. qua non εο- noraι suum , non honorat patrem qui misit iliam.
. Extraneis etiam, qui aliunde advenirent, neque insiitutis Hebraicis subj icerentur, in templo Hieroselymitano licuit Deum adorare, & victimas offerre, stantibus tamen in loco peculiari ac separato
a statione Israelitarum, I Reg. qui Latinis m. Reg. Vm, qI. o. Maccab. III, 3 F. Johan. XI I, 2 o. Actor. VI II, 27. Neque Eliisus
Naamani Syro, neque Jonas Ninivitis, neque Daniel Nabuchodonosoro, neque Prophetae alii Tyriis, Moabitis, AEgyptiis, ad quos scribunt, unquam signaticarunt opus ipsis esse ut Molis legem suscipe
Mon solum Proselytos inquilinos, sed & GL i traneo, sive Centiles qui aliunde adventirent , suscepisse vota, eaque Hierosolymis ex l-viste , atque victimas obtulisse , testantur Authores sile digni. Sie legimus Darium praece pisse, ut omnia quae adhiberi &eommisceri s
erificiis & oblationibus solent, ut seni ju- lvenci, arietes, agni, in holocati m Deo creti, frumentiam, sal, vinum cr oleum . secuniam ri.
rum sacerdotum, qώi sunt in Ierusialem. virentur eis per μὴ gulos dira, ne fit in aliqua queri
monia. Et asserant oblationes Deo coeli, arensque
pro mira Ruis ct sitio m ejus. Sic quoque Joannes Euangelista tradit quosdam Graeos Ucιnuisse tit arirarent in Asta. Graecorum n mine intelligens Gentiles sive Ethnicos, qui vel templi celebritate vel fama miraculorum Christi, quae sere totum terrarum orbem impleverat, moti, sive quod unum Deum crederent, venerant Hierosolymam ut adorarent. Quo animo quoque AEthiopem istum Candaee aer,
rio praesectum Hierosolyman se contulisse legi mus Aes. 8. v. 17. Marcus Agrippa, Philone, quotidie templum frequentavit, ibique saepissime preces effudit, atque victimas Deo
obtulit, ita ut urbe excedentem magna omnium excepit civium acclamatio, insgnem ejus piet tem summis laudibus prosequentium. Idem testatur Austustum ex proprio motu holocausta
quotidie obtulisse. Sie quoque Alexander Magnus victo Dario & expugnata Gara Hierosolyma petiens, summo Pontifice cum reliquis sacerdotibus eum in urbem ducentibus, postquam eam intravit, ossendit templum , R immolavit Deo ex sacerdotis praescripto Joseph. Antiq. d.
5b. II. cap. 7. Eodem tel e Ptolomaeus, qui vocatur Etiaues.s , sortiter obtinens Srriam uni
versam, non diis ira ptiacis pro victoria solennitates gratiscas immolaviti sed veniens ad Hierosolymam, multas hostias, scut nostri moris est. Deo gratificavit, dignissimaque dicavit orna
menta victoriae. lib. 2. confra Appian multaque
alia id generis exempla apud Authores occurrunt. Verum primo notandum nulla Gentilibus permissa suisse sacrificia praeter holocausta, e que duntaxat quae sponte & ex voto offerebantur. Ita Maimonides apud Selden. de Dr. nat. fg ent. ιι. 3. cap. 4. A Gentiusvis non recipienda eraut alia sis victimaram ct qua earum imma in
cra, de manu alienigena non osseretis panem Desiestro. Eriam holocausta ex aυibm recipiebamia Gratili. Uqvia rames nondum titii exrraneasti idololatria renunctisset. Cateriam recipienda non orant aut sacrificia pacisca. avit sacra frumentacea in lege rasituta. aut sacrificia pro peccatis ex ignorantia. aut ea quae soranda Dera ob transgresonem voluntariam. Utiis nee tu Aσ-laea iam ab Gnritibus recipiendiam Dil aliquid. αοὰ ab eis non sponte aut ex voto aferebatur , Hluti si Goιilis is erres in soloeaastum agnum puerperii nomine, sa ejusmodi alitiata holoeaΛ- m. quod neque ex voto neque ex spontanea penderet oblatione. sunt autem holocausta hostiae quae detracta pelle integra arae imponebantur,
159쪽
rent, divinam in se provocarent iram, & sese obnoxios redderent poenae constitutae in violato-l res & transgressistes legis in monte Sinai ore di vino Mosi promulgatae, & ab illo tanquam summi legislatoris ministro populo denunciatae,
cujus legis praecepta in causa erant, quod Prophetae toties Gentes,quarum Author mentionem facit, peccatorum convicerint. Hinc Daniel Nabuchodonosoro commendavit abruptionem peccatorum, quae contra legem divinam, id est; legem moralem, quotidie admittebat, si vellet a se avertere plagas, quae ipsum obruerent praeceptat divina observare recusantem; certissimum testi..t monium,Prophetas docuisse Centes, quas ad no-l titiam & cnitum veri Dei perducere voluere ipsis. Observationem legis divinae populo Israelitic peculiari modo promulgata necessariam, imo exprobratio peccatori , quae adversus hanc legem commiserant, quid aliud siguificat, quam ejus obligationem ad omnes nationes & gentes pertinere , & consequciater quamvis non ejusdem reipub. membra atque cives, attamin propter universalem & necessariam busus legis obligati nem , utpote quae destendit ex eadem causa ac e dem sonte, unde jus naturae deducimus, ejusdem . iuris teneri vinculo, eandem praestare obedientiam legi Mosaicae, quatenus humanarum actionum directrix est & rcgula, quam debet univem sum humanum genus legi naturae , quia a legel in monte Sinai lata non disserre materia, neque natura, sed tantum promulgandi modo supra demonstrare conati suimus. quasi ολο uiso, id est totum combustum, uel igne absumptum, quo significabatur hominem se totum debere Deo op erte in hostiam viventem.
4n sacrificiis autem pro peccato iuvenci pellis
cremabatur una cum carne, se3 extra castra, s sus adeps, renes, di Iobus iecoris in altari ad
Icbantur, ut patet Exad. c. p. 29. v. . No
tandum insuper agorantibus Centilibu, sive Ethnicis in templo peculiarem a statione Israeli
tarum separatum assignatum locum,unde Atrium
c;entium, quod erat sub dio, post Atrium Israelis. Tradit Josephus inter haec subdialia inters pimentum ni isse, quo alienigenae sive Proselyti
porta seu domicilii interius penetrare vetabantur , vid. Sela. de Dr. nat. Ergent. ιb. 3. cap. s. Cuiusmodi atrium ob templi vicinitatem templi nomine veniebat. Quemadmodum Roma non muro tenus existimatur, sed eontinentibus aedi
sciis i. t et . f. de iob. H. Quae de Nabuchodonosoro, Tyriis, Moabitis, Aigx ptiis disputat,
quasi a Prophetis ad verum Dei cultum ample-ciendum eos sollicitantibus nunquam admoniti essent, opus ipsis esse ut legem Molis susciperent, id ipsum non patet ex eorum monumentis. Quippe exprobratio peccatorum & admonitiolat ab iis abstinerent,toties a prophetis ad Gentiles notitia veri Dei destitutos scribentibus secta, quid hoc aliud est quam omni exceptione majus testimonium & argumentum, eos erudire ipsos voluisse subjectos summo testisatori Jehovae, cuius leges & pracepta ipsis dinciant esse regula Nagendorum norma, ita ut quoties ab ea recede-
1. Quod de tota lege Moss dixi, idem & de circumcisone, quae
legis quali introitus erat, dictum volo. Hoc tantum intercst, quod lege Mosis Israelitae soli tenebantur, circumcisonis autem lege tota Abrahami posteritas: unde Idumaeos a Judaeis coaetos circumcisio
nem suscipere in historiis Hcbraeorum & G taecorum legimus. Quare qui populi extra Israel stas circumcisi sint f sunt autem complures, quorum Herodotus, Strabo, Philo, Justinus, Origenes, Clemens Alexandrinus, Epiphanius, Hicronymus, meminerunt) cos Credibile est ab Ismaele, aut ab Elavo, aut ex Cethurie posteris Venisse.
oeatenus lex Mosis pertinet etiam ad exteros & alienigenas jam diximus , eamque universum genus mortale obligare probamus ratione moralitatis quae ei adhaeret, ideoque hoc sensu latius patere ejus obligandi vim, quam ci evmei sonis necessitatem negari nequit. Quae quidem quasi introitus erat totius legis, verum non prima oblisationis causa, qua ad sngula legis praecepta adimplenda & exequenda circumcisus adstringebatur. Legis introitus vocari potest, quia hac ratione extranei sive alienigenae Initiabantur sacris Judaicae religionis, & veri Dei cultui se aperte devovebant, eoque ritu veluti pignore quodam se universae legi obstringe-l bant, atque se sdei ejusdem eum Iudaeis conso
tes profitebantur. Quamobrem Apostolus ad Galatas eap. v. 3. Testificor omnι homini qui circumciditiar, quia desitor est ad faelexdum rotam luem, id est ritum illum volens & prudcns suscipiena obligat se ad observandam totam legem Moss. Hanc tamen inter circumcisionem atque obligationem gisserentiam statuit Author, quod lege Mosis Israelitae soli tenebantur, circumcisionis autem lege tota Abrahami posteritas. Soli lege tenebantur Israelitae scit. serensi& ceremoniali, sed ea legis pars, quae moralis est, etiam quascunciue gentes & nationes obligare si
iis a nobis prosatum spero. Ideoque latius hoc sensu
160쪽
sensu patere, quam legem circumcisionis, jam di- lctum, quam tantum ad Abrahamae posteritatem sexclusis caeteris gentibus spectasse asseruerat Au- lthor, unde Idumaeos a Judaeis coactos circumci- .sonem suscipere testantur Hebraeorum de Gr:ecorum Historiae. Hoc verum, non solum imperatam fuisse circumcisionem uni Abrahamo SIsaaco, sed etiam Abrahamidis omnibus, sive ex Agare, sive ex Kethura ducant originem, omnibusque adeo ejus familiae membris, etiam emptitiis & alienigenis Gen. i 7. v. et s. 26. 27. Nam orta jam rvim D/o ων Λm 6.ι ax Isaaei Ioiam postιris, ct ae iis uirim omniabus pepia lam di preMtiarem formare, non m tamen ta Asiatici a erat, quo intra unius popuIFIepta conti--ra ecclesiam Dam vellet. Me -bisa. m ista in reliquis Abrahami filiis ae nepotibus seruos vioque elefias hanerit. MLquo cerrivis est. qviam intra quatωαν ista senti e Niamcisonem st iam irinumeisi ona visibilem oeelesio propagatam esse in omnibus orientes, s istis papa-
ae Prosel tis . qui in domo Abrahami ciretime ldaban vir, aνriam traxere, inquit Celeberrimus
Theologus Herm. mitsus OEeom. Ded tis. s. leap. g. Verum male infert Author ex suis praemissis, quia circumciso tantus Abrahamo eius- lque familiae ae consequenter posseris suis imperata videtur, caeteras omnes nationes, apud quas extra Israelitas in usu fuit, ab Isnaele, aut ab Uavo, vel Kethurae posteris venisse vetosmile esse. Constat enim ex prophanis Scriptoribus, multas quoque gentes praeter Abrahami politi ros circumcisonem sui juris secisse. Apertum enim est AEgyptios praeputia secvisse, qui tamen originem ad Abrahamo non derivandi Sic etiam Colchos & AEthiopes cireumcisone vis suisse testatur Herodotus lib. 2. cujus fidem sequitur Josephus Anii'. 2. lib. 8 cap. . De AEthimpum, Arabum, Phoenicum quibusdam idem asisrmat Ambros o. u. vcl. 7. Assirmat quidem Grotius ex Rethurae potaris Ortos AEthi pes illos , qui circumcisis annumerantur ab Herodoto, atque Colchos ex decem tribubustae, ideoque inter Abrahami progeniem numerandos; verum a vero aberrat, si fidem habeamus D...1m de stu olbis, de Aiataehu asserentibus Colchos origine AEgyptios esse, quod & pluribus argumcntis probat Bochartus G.o ephi. sacratis. 4. cap. 3 i. ad quem lectorem remittimus. Sed optime annotavit Clarisi. villius, quod in omnibus gentibus a cultu Dei vero alienis eircumcisio niti mera superstitio, de iacramenti a
Deo foederatis suis dati suit. II
6. Caeterum in aliis omnibus locum habebat Pauli illud, Rom. , I 4. Cum gentes pue legem non halent, natura suapte cid est moribus exprimaevo sente manantibus: nisi quis malit illud natura reserre ad prae- Cedentia , ut opponantur Gentes Judaeis, quibus sitatim natis lex instillabatur) faciunt ea piae legis fiunt: isti terem non habentessibulint lex: ut qu3 Vtetulant ipsium opus legis mensibus μιs , criptum, sinita testimonium rel
iante ipsorum conscientia , . cogitatio)vbis Jest mutuo accusantibus, aut etiam
ex fuitibus. Et illud ibidem 16. Si praeputium sid est praeputiatus h
mo in obstoet mandatum tegis, nonne praeputium illiis pro circunmcisone reputabitur in Bene ergo in Josephi historia Ananias Judaeus Igaten Adiabunum Ezaten hunc I acitus vocat) docebat etiam citra circum
cisonem Deum recte coli de propitium haberi posse. Nam quod cxtranei multi circumcisi sunt, & per circumcisionem legi se obligarunt, ut explicat Paulus Gal. v, 3. id fecerunt partim ut jus civitatis adipiscerentur nam proselyti , qui Hebraeis I t ma 63stiter justitue , pari jure erant cum Israelitis, Num. xv. partim
ut earum promissionum essent participes, qliae non communes humano generi , sed Hebraeo populo erant peculiares : quanquam non negem posteriori bras saeculis accessisse etiam in nonnullis pravam Opinionem, quasi extra Judaismum salus non esset.
DErperam Audior explicat illud Paliliam per. gemes legem hon habentes, id est legem illam I naturam intelligit mores ex primaevo sonte i rabulis inscriptam, qualm habuere ludaei, is manantes, sensis enim horum ver tum est, i ra, ove naturalisee, id est natura duce, suae