장음표시 사용
181쪽
La Fam. dilute es antiquitus quampis ginnsium delictorum leves fuisse poenas : sed cum ea μ
' gressu temporis contemnerentur, ventum ad mortem. LactantiuS: Adhuc enim videbatur nefas, quamvis malos, tamen homines , supplicio capitis a cere.
D Ictat naturalis aequitas & recta ratIo,ne sim l Si membrum rapis, ni eum eo piscis radio elo. Steri feceris quod tibi seri nolis, &quod se- etiam ante S. C. Turpillianum poena talioniceris alteri, ne idem pati recusas, vel eodem uti constituta eadem lcge in calumniatores. Cassiam jure , quod in alterum statueris. g. quod quis matre idem patiMur, quod reus si es ierias esses.sue. Eodem enim malo, quod socio intuli, & me Hoc legis caput ab Augustis Honorio & Theo inisciendi mea Glpa ipsi jus tribuo in statu natu-ldoso probatum hac constitutione,qua expressum.
rati, in civili vero cuiusque civis nomine magialuuisquis crimen intenaei, non ampunsram fore notas ratus erimen vindicat, laeso enim ex male scio veris licentiam mentiendi, cum cialumniames ad
Dascitur obligatio, qua convenire potest malesa- vindictamposcat similistida suntieti. Meminit &aetorem ad reparandum damnum, reparatio verothujus legis Augustin. lib. I9. contra Faustiam. cap. damni fit tantundem patiendo. Quamvis enim 2ς. Immoderasa ac per hoc injusta uisioni lex jώ-liac ratione non semper retribuetur quod amis-4 Am modumferes poenam lationis institviis, tu est .sum est, attamen compensantur patiendi vices, & in qualem Drsque intutit injuriam, rutisti Ficium iuri. quod laso competi malesactorem in eodem penuat. Sed potcst hic ouaeri, an rigida haec talio 1 titu constituendi, in quo ipse constitutus est,sa -inis poena, quamvis & divinis A humanis legibustissit. Sicut enim fecit, sic patiatur & ipse videatur introducta & probata, non ab aequitate Quintil. D.el . xx. Brevisima est justista mi&sustitia quam distributivam vocamus, versan iussis, eum farinus mensi a poena est. Et si nasu-item circa praemia & poenas cujusque meritis apram uJltionis respicia r optime vindicatur quisque, plicandas, aliena st, atque recedit, si in omnibus quomodo miser. occidit λ occidatur secundum4locum liaberet, ut patet ex exemplo ab Aristote
talionis legem, ad cujus normam lex illa de enite allegato. Veluti, s quis maresritim ferini fundendo sanguine ejus, qui sanguinem esside- aliquem pulsaverit, non es repulsandus, C qui
rit, expressa videtur, & idcirco nobis occas leum qua magistratum gerit piusiuverit, non mo nem praebet hujus lesis aequitatem paulo accur dri verberandus, sed et am castigansus. Verumtius expendendi. Est autem ratio ge tale dictum, qui possumus injustitiae arguere, quod ab ipso scit. ut quisque tale patiatur, quod alteri contra aequitatis & justitiae auctore Deo constitutumius moliebatur. solo dejust. Crjin. lib. s q. s. Re- cst atque introductum. Cui accedit,quod & tecta passum ab Aristotele appellatur. E quibus con- ratio par pari reserendum dictat, ut statim anno- stat talionem esse poenam, qua damnum illatum tavimus, quae aequitatis di justitiae optima inter simillimo pensatur, aquaIi modo patiendo quo pres est. Quae enim poena delicto magis proia quis nocuit. Unde retuliare dicimus, cum par portionata esse potest quam quae profluit ex ipsa pari resertur. Tractatur haec quaestici ab Aristo-ldelicti natura, sive cum ipsum facinus mensura tele Ethie. cap. s. ubi Pythagoricorum & Rhada-lpanae est, cum quis idem patitur malum quo s manthi sententiam examinat, asserebant enimicium affecit; cui adde rationes supra adductas. Pythagorici iustum esse positum in repassione,lQuamobrem testantur sacrae 8: prophanae Histo cum quis id quia a se factum vicissim ab alterolriae saepius crimina hae poena vindieata suisse. Us pateretur. Cui convenit illud Rhadamanthi iu-irum quicunque talionem interpretatur secun- dici, Cretensum dictum. dum literalem sensum tum gi vini cum etiam Si quis, quod fecit, patiatur, jus eris prum. humani juris, iustam quarumvis pcenarum men-Hoc jus expressum legimus Exod cap. vi. v. 11. suram diei non posse ficile quis perspiciet. Plu-
hisce verbis. Si risuri Derim visi, pere se-irima enim erimina admittuntur, in quibus talioris quis mulierem praegnantem, Q borrisum quiallocum habere nequit, quin crimen crimine e dem 'ceris, seu ipsa maereis, subserebit damno, mularetur. Quorum in numero sunt adulterium, quantum marι us in expetiverit m arbitri j-ie lincestus, stuprum, crimen laesae majestatis, e verint. In aurem mors eius fuerat s secura, νώ-llumniae , venescium, crimen falsi, plagium , dis animam pro anima, dentem pro dente, o -lsacrilegium, aliaque id genus detestanda facinora.
Iumno oculo, manum pro manu, pedem no ρ lCui etiam addi potest, quod iustitia,quae circi poede, adustionem pro adustisne, vulnus pro viais anas & praemia distribuenda versatur, non solum re, livorem pro rimare. Et Lebat. cap. et . idem factum per se, sed relative ad personam agentis jus repetitum occurrit. uui irrogaveris maculam considerat. Quippe hominis conditio qui vel cauderentum, scut feeit, se fel eir: Frurirum crimen admisit, vel ejus qui illud passus est. prostasiaris, Mulum pro oculo, dentem pro denu r Jpoenam vel aggravare vel imminuere potest, ut stituet. Vide quoque mur. 39. Meminit qu dii quis privatus consulem percussit, repercutienque huius poenae Joan. Apoeah cap. I . Io. Si dus non est solum, sed graviori animadversione quis gladio occiderit, oportet etim g adis occidi. dignus. Et si infrmiori idem infligeretur vul-
Eadem talionis poena legibus Q. A. inserta anus quod robustiori, id ferre non posset sine via
182쪽
vitae dispendio, nam eo omnia declanant iura, ut delicto vel crimini, compensatur, sue, ut brevius in omnibus causis personarum conditiones, &ldicam, cum non idem in specie sive sJmpliciter, rerum qualitates diligenter sunt aestimanda,lsed in genere ratione dictae aestimationis praest ne quid aut durius aut remissus eontii tuatur, tur. Quae primo loco descripta est rarissime imqtiam causa postulabit. i. q. f. de incend. ruinis,lcum habet, nisi vel ob frequentiam criminum,nia r. Ita quoque Paulus I. 3 . . aci Senatusconsivel quando delictum ejus naturae est, ut aestima TtiviI. Et in pritatis cir in extraoruinariis cri- ri nequeat , ideoque nulla ratione redimi nisi ministis omnes calumnios extra ordinem pro qua-lsimilitudine supplicii, cujus generis est hominis litate admissi pletiantur Huc etiam pertinet lexivita sive anima. In caeteris vero perpetratis de- Charondae apud Thurios alia aequiore lege emen-llictis poena saepissime pecuniaria obtinet, vel alia
data. Si quis cui ocuJtim eruerit, octiIum reo pa-lproportionata talione compensatur. Hinc Heriter eruito. Sed accivit ut quis uno captus ocuti loraeorum Magistri, octilum pro oculo inrerpretan alterum qkoque per vim sititiam amitteret, Cr sic turretium, sive aestimatronem pecuniariam, octi- factitiale videnui prorsus orbaretur. Heresi au-lli. Sic furtum non surto, nec adulterium ad- thori facinoris unus contra oculus excussussit, mi- ulterio, vulnus vulnere semper plectendum di-nus poenae tamen , quam p. sit, illum Osreisse vina lege sancitum, verum furtum duplo vel qua-
arbitratur. uui enim civem excaecaverit, etiam-Jdruplo , adulterium morte, vulnus pecunia.
ssas luisse pro tire scriptis videatar, non parita- Verum dicitur Lemit. et . sicui frest, sic set ei.
men damno aseetum contendit. GEquum igitur sed respondent Commentatores, eorum vcm
esse, ut illi, qui tino praeditum ocula tota visione rum sensum esse, quod sicut damnum intulit, ita privarat, amio simulo A efodiantur, F aequatis damno assciendus est, non eodem, sed in se- injuriae parna Itienda sit. Dolore igitur cr indigni- nere aliquo damno sive aliqua poena delicto ad
tute rei perevirus iris caecus au populum de calami- aequata puniendus, quae & talio analogice voca- ratestia verba facere ausus, tiam calamitosum vitae tur, ut patet ex tua. i .i I. Sicut fecerant mihi, se suae condi ionem deplorari. rum, tit te tem itiam cor- i fera sitis. Id est non eodem malo nec eadem iniu-
ruant, mutilataini suiarit. Tandem inserto in ria eos affeci, sed aliquid mali iis intuli, quip- funem Iti, cum feris suasionis eventum impe- ut constat, detinebant Philistaei uxorem Samir et, Iexitia solita Dit, emendatiorque in ejus i sonis, eique ad eam aditum negabant, ad quam Iocia inrogata, Cr ipse rungulationis necem e limuriam vindicandam in segetes eorum isnem
fugit, reserente Diodor. SPH. lib. tr. Et qui j immisit. Quibus addi potest, quod Reipub. ad-
etiam seri potest ut adeo rigide exerceretur talio imodum noxia fuisset eiusmodi talio, quia mu- quomodo enim vulnus ab alio insidium posset tilis, caecis, claudis, cicatricolisque , S infa- aliquis eadem praecise mensura, vel lovgitudine miae injuriae illata notas circumserentibus, ple- vel latitudine aut altitudine compensare, quam-ina esset. Concludimus itaque legem divinam vel obrem Favorinus apud Gellium Iib. o. Op. i.lduodecim tab. non inducere repassionem simpli- ne consistere quidem legem talionis posse arbi-lcem di nudam secundum literam intellectam,tra ur, quoniam praeter utiissendi acerbitat ised poenam aequalem condignam crimini, secun ne trocedere quoque ex secutio justa talionispotest.ldum proportionem Ceometricam, quae in di-Niam eui membrum ab aris ruptum est, si iti-istribuendis poenis & praemiis vulgo observatur. dem rumpere per talionem velit, quaero an efficeretSic enim supplicia dicuntur aequalia peccatis, si te pris rumpendi pariter membri aequilifritim , inlgitimam habent delicti& personarum considera-q re primum ea discultas est inexplieiabilis.itionem. Sic voluit Moses ut pro mensura delicti uuid, si quis memirum , inquit, alteri impru- esset plagarum modus Detit. et s. a. Cui adstipula-dens ruperis ' qtiod enim per imprudentiam fatum tur Marcianus I. i i . f. de panis, cum inquit, Per- est, retaliamι per impruuentiam debet. Ictus θυ--Jθis,Zndum est jucitranti, ne quid aut durius aut
'fortuiιus Q consultis non carini sub ejusliem ta- remissus conuit tur, quam cavis aepostis: nectionis 'utitiain . sitionam igitur modo poterisienim aut semeritatas aut Hement a glarsa asseeunda
imprudentem imitari , qui in exsequendo talioneiUr seu perpens judicio, prout quaeque res expo- non licentia jus habet, sed imprudentia λ sed c istulat , .uuenistim est. Plane in levioribtis causis
prudens ruperit nequ.tquam passetur aut altius sin toris ad lenitatem judices esse debent in gravio-I di, aut latius. Quod cujusimiai libra atque men tribus severitatem lutim cum aliquo temperamen
. sura caveri possit non reperio. Quin etiam quidlto benignitati subsequi, unde canit Horatius lib.
plus erit aliterve comm sum; res,tradiculae atro- a. Satur. 3.citat s , ut contraria asilo mutuis talionis objicia- Reyuti peccatis, quae parnas irroget aquas . tur, CV auolseat in ita quaedam reciprocatio ta- Nees risu dignum, horribili Iesere gelu.tionum. Verum ne summum jus sive rigida ta-lVerum examinandum hie venit, an aequitas nationis applicatio summa esset injustitia , notan- turalis cuique e populo jus talionis tribuit, quod dum est, duplicem talionem scriptores excogi-sAuthor statuere videtur. si homines in statu natasse , simplicem quae & Pythagori cavocatur,lturae ante civiles constitutas civitates considera quando quis idem patitur, quod admisit, & Pr imus sibi aequales , & tamen humanae societatis portio tam , suando damnum illatu non idemssummopere interesse ne delicta maneant impu- patiendo sed jiixta arbitrium aestimati neminita, dicendum videtur, dictare rationem, ut judicis alio poenarum genere pro conditione ta-su numquod lue membrum vi obligationis qua temen persenae, di rei, & temporis , adaequata netur omnimis viribus societatis conservationi
183쪽
incumbere, & consequenter omnibus mediis utiquae ejus saluti & conservationi inserviunt, facultatem habeat puniendi sontes, impunitas enim maxima peccandi illecebra, quid autem esset humana societas nisi magnum latrocinium si cuivis impune peccare liceret. Posita itaque puniendi necessitate,necesse quoque est ut homines criminum vindicatores constituamus, atqui omnes natur ii in statu sibi aequales, ita ut nulli in alium competat imperium, vel merum, vel mixtum, ergo omnibus tanquam eiusdem societatis membris idem puniendi jus & facultatem recta concedit ratio , idque propter conservationem generis humani. Verum dicendum videtur quod jam toties dictum, in statu naturali singulae familiae tanquam tot parvae civitates considerandae, euius princeps
pater, cui, si aliquod similiae membrum damnum patitur, illud reparandi & vindicandi jus, non sngulis membris a quemadmodum in statu civili, non cuivis e populo competit, sed masistratui demandatum. Itaque illud dictum Caini pro dit quidem ex sens 1 naturalis aequitatis, quat nus omnibus familiam constituentibus jus erat inserendae talionis, sed non cuivis obviam procedenti , nam ubicunque inveniretur posse judicari & assci poena talionis dictabat ipsi recta ratio & naturalis aequitas , sed non ab Omnibus & quovis obvio sne usa judicii serma &
cauta cognitione. Verum quod naturaliter lucitum , cuiusmodi est delictorum coercitio & p nitio modo legitimo, Deus repressi& vetuit, eamque sibi reservavit. Quam vero beausam non adeo certo eonstat ex sacris litteris, an ob rationes ab Authore adductas, an aliam ob causam certo mihi definiri non posse videtur. Quamvis vero ipsus uitae parcere Deus voluit, non tamen ab omni supplicio liberavit, quod enim gravius supplicium quam conscientiae stimulis nominem continuo admissi sceleris accusantis adeas angustias redigi, ut vita supplicium&mors latium videatur. Aliam impunitatis rationem adducit Musculus in Comment. - h. I. ubi inquit. Dignus quidem erat Cam, Di aerebissimo mortis genere occideretur, Q in quem omnes in homines er Mytiae eonspirarent. Verum nullam raditam ferre volebat Deus inhumano genere, M isis lirarer panar sumere de cimo, in sanguianem Diaere seminis, etiam sontis Cr mutiis modis moriem meriti, sine φ s verso. Quare viatam hominis tam justi quam injusti Misit esse in sua
potestate, non in arbitria humana. Ne autem -- punita manerent homiciata legem ludit post dita vium, cuius auctoritate occidatur quisquis hominem occuerit. Et illius executionempostea m-d is magistratovis, quisus flauiam viniucem eriatorem maloriam commisit.
4. Ab uno facto illustri rumta conjectura divinar voluntatis in legem ivit, ita ut Lamechus quoque smili facinore perpetrato impunitatem sibi ab hoc exemplo promiserit, Gen. IV, 24.
oeamvis nullum extitisse veros mile est e .pressiam ante diluvium divinum praecertum de homicita ultimo puniendo suditicio, quia ejus mentionem non siciunt sacraeitterae, s ne quibus hoc in easu aliquid certi st tuere erubescimus, suit tamen mentibus hominum infra lax naturalis, quae dictabat caedem hominis caede homicida luendam, cum propter securitatem publieam, tum etiam privatam, quae haberi nequit nisi h medio tollantur hostes humani genetis. Qui enim subsistere posset vel unia versa locietas humana, vel Respun. vel familia, cujus conservationem tanquam propriae salutis
maximum munimentum Hammopere commen
dat illa sundamentalis naturae leu qua cuique sui conservatio imperatur, si impunitae serent l, minum caedes, quippe vindicatio criminum est medium sne quo antecedens haberi nequit. Quam legem edicto divino de Caino minime abrog
tam putamus verum eius eraeutio tantum intuitu
Caini ob specialem rationem divina voluntate interdicta. Quamobrem optime Doctissimus Crono vius in notis suis, liud simiae esset, inquit, sitis reseriptis Principum , quibus alacui fine eo empti subveniunt, quae personam non transiria untur, ut loquitur Imperator s. s. inst. dejur. niat. ent. Ercis. Fuit itaque illa impunitas ab ordianaria poena privilegium aliquod personale, quod&jus singulare vocatur, ad vetius communes Ises propter aliquam rationem peculiarem inu uctum, quod personam non egreditur nec legis ante latas abrogat, sed tantum in casu singulari exequi impedit, quamobrem stinea alii similem iLm concessim indulgentiam vel impunit tem promittunt. Princeps enim rius vult miseretur. Hine Justinianus Imperator naves.sis constitutione I 39. eum poenas nuptiarum illicia te contractarum benigne remitteret quibusdam
incolis Syndyos pagi & Hebraeis Tyri insulae,
expresse vetuit trahi in exemplum , vel ad spem ejusdem impunitatis. Non video itaque quo fundamento ab illo peculiari exemplo possit d duci argumentum, quod in eam adducere potuisset homines opinionem,quasi Deus voluisset remittendo Caino ordinariam 8c naturalem tam iacidii poenam jus commune abrogare, ut prorsus nullo vindiearetur supplicio homicidium, & haeratione Omnem securitatem humano generi eripiendo, humanam quoque societatem distrahere.& inducere leoninam quandam seritatem Deo placuisse, quod adeo divino aecreto ejusque a tributis , ut charitati Ec amori erga humanum genus , tum etiam misericordiae contrarium est, ut
plane impium videatur tale quid de Deo suspi-
184쪽
cari. Quem enim in sine, sua steteribus consti tuta supplicia, nisi ut homines metu & formidine poenae deterrendo a sagitiis secum invicem commercium habere possent, sine quo subsistere nequit humana societas & naturalis illa, qua hom ni cum homine intercedit, cognatio. Imo nonne erga Deum de creatorem suum maxime in urius est homicida, quem tollendo hominem injusta occisione e medio privat principe creatura, a se ad similitudinem sui conditum,qua iniuria saepius aisceretur, nisi prona ad quaecunque patranda flagitia hominis natura adipem vindicati criminis ad honestam vitae agenda disciplinam humanae societatis conservationi consentaneam reum caretur. Non est magni momenti exemplum L mechi ab Authore allegatum similis perpetrati facinoris sibi impunitatem pollicentis, ut videre est Gen. q. et . De horum enim verborum sensu variae sunt Doctorum interpretationes; id vero certum ex sacris litteris,illud argumentum,quod Lamech ab exemplo Caini deducit, quo similem sibi impunitatem pollicetur, vel saltem uxoribus persuadere conatur sele eadem gaudere gratia &impunitate sui admissi delicti, non expresso divino nititur e licto, verum tantum Lainechi corarinum lamentum, vel saltem vana est illatio, allegata, ut se vitamque suam in securitatem assereret & liberaret a justa homicidii poenae. De Ca no extat expressiim Dei edictum; de Lamecho niloisi in suum favorem ejus edicti detorta inte pretatio. Sunt quidam Interpretes, qui neganta Lamecho admissum sui se homicidium. Quam-
obrem non legunt, quoniam occidi virum, verum , s Metuero Urtim, fac et ad vulnus meum. Et si occidero adolestentiatim, erit m ha in livo rem, seil. non ero impunis. Alii, Non occia, virum, ut ejus causa portarem reatum, sive poenam metuerem, neque adolescentulum, ut ejus causi perderetur semen meum. Denotans essectum de eventum, quasi jure talionis eadem poenasbi esset metuenda. Alii sentiunt Lamechum suisse homicidam, vetum dissentium in eo, quod alii unum tantum ab illo occisum volunt, intelligentes per virum & iuvenem non duos, sed unum aliquem, qui fuerit & vir & juvenis. Alii duos & virum & iuvenem injusta occisone Occisos assirmant. Verum quomodo interpretan da sunt Lamechi verba, Criticis decidendum relinquimus. Verosmilior tamen nobis videturcorum sententia,qui opinantur Lamechum sui se virum violentum Je impium homicidam, eumue ad uxores suas sermonem habere de homicito a se admisso non poenitentia ductum patrati sceleris quod latcbat adhue, verum de manifesta de 'atque ex singulari de minaci quadam arrogantia ad ecise illa quae de Caino tradit, ut mi nis istis essceret, ne quis sibi propter perpetra ias cades necem intenderet, ut liatim dicere incepimus. Quamvis velit Chrysostomus Lamechum fuisse virum pium de religiosum occisionis N h micidii peccatum uxoribus constentem: quatenus poenam Caini evaderet, qui peccatum smulare quam fateri malcbat.
1. At cum jam ante diluVium, gigantum te, promiscua invaluisset caedium licentia, instaurato post diluvium humano genere, nemos idem invalesceret, severius occurrendum Deus censuit: & re
pressa prioris seculi lenitate, quod natura non iniquum esse dictabat& ipse permisit, ut insons esset qui homicidam occidisset: quod postea institutis judiciis sunmas ob causas ad judices solos restrietum est; ita tamen ut moris pristini vestigium manserit in jure ejus qui occisuri sanguine proximi attingeret, etiam post Mossis legem, qua de re in
ANte diluvium gigantes suisse supra terram
testatui sacra Scriptura senes s. . qui reliquos excegerent & statura Ee viribus Et scelere. Quanquam qui gam volunt dicto loco M
sem eos non tam torporis mole a cateris lim
minibus distinguere, quam grassandi libidine. In Hebraeo est Smpi, quam vocem signiscare volunt interpretes pro timores , sunm
mentes, servientes, homicidas leti. violentos ae
plebis vulgique oppletares. Philo Iudaeus diactum locum Genes. allegorict intelligendum putat, cum inquit, μυ--ἡδέια-γε-
Nialam uisis de si milus adferi fabulam, sed
alitia radoraremiat alios esse terra, alios cari, alios Dei homines. Alii putant, ut iam dicere incepimus, gigantes dictos esse, non tam ratione molis, quam potentiae & roboris, quamobrem magni tudinem Nimrodis, quae Genes I O. praedicatur, interpretantur de tyrannica eius supra careeros dominatione, & oppressaone hominum. Hine j voeatur venator rotastus non tam serarum quam
hominum, solent quippe Tyranni venatores vorari, ut videre est Psalm. 9 . 3. E ch. 33. go. l Cum enim ante hune in qualibet similia primus natu etiam erat primus authoritate & honoris grata similiam regens, tanquam paterni imperii proximus successor, & si quae lites oriebantur diri-
185쪽
dirimebat, ut toties diximus. Hic vero impe-l non mirum quod in gigantum numero tan-rium in alios arripuit & Wrannidem exercuit. quam longe superantem heminis longissimi Quamobrem Didorus lib. 7. Et motig. cap. 6.lproceritatem sacrae Litterae ponant Goliath ut-Nmrod interpretatur drannum. Alii affrinant pote cujus altitudo destribitur suisse sex cubito quidem fuisse gigantes non tantum homines im- rum&palmi. Plurima hisce exemplis addi pos- pios 3c admodum potentes, sed etiam corporis i sum ex profanis Historiis de mira quorundam mole & proceritate insones, verum eos non ab l hominum proceritate & longitudine testimonia hominibus sed angelis latos esse s bi persuadent iste testatur Augustinus quibusdam in locis in-
alii a daemone generatos, de cujusmodi gener iventos fuisse homines, qui communem caeter tione passim apud scriptores occurrunt cerebrina rum staturam ct magnitudine & proceritate cor commenta plane ridicula, quae vanae superstitio' poris longe excessirunt. Ima ipse, inquit, nonni sua debent incunabula. Quod Philonis opi- sia , sia aliquot mecum inicens in lutore mirinionem attinet, eam nulla niti sacrae scripturae molarem hominis dentem tam ingentem, ut f in authoritate plurima evincunt, quae cx ea deductino reum dentium mouυIos minatatim concider positant, testimonia, ct imprimis quae memoran-itum rentum nobis videretur facere potuisse. Sed in rur de gigan ibus in terra Canaan, Num. I 3. i. t tum nantis istic jas fisisse creasderim. Josephus
a. Q 3 3. Detraxeruntque terra, quam inspex ilib. 4. Antiq. p. a. oe Hebronitis olim ab Israerunt, apud IIios Urint, diremes e terra, quam l le bello devictis sermonem habens, Apud hos, inpertra vimus m Ius vimus, dedorat has raro iquit, in eam diem, superstites erant quidam egiare suos, populus, quem aspeximaes,procera flat Gigantum genere, futura m specie careris mortalia est. Ibi vidimus montra qua mitiorum Gathlbias iuspiares, visu simul, Q auditu horrisitis, degenere giganteo, quibus comparari quas Io Miquistim ossia adhue ostenduntur, quatiatiae eredum videbamin. Est autem locusta animal ex insect i inon siderint ipsi Tradit idem lib. I 8. cap. s. cum genere, quae Graecis vocatur Λουνιι. GallislArtabanum Tiberio misisse Ilium Duratim ob
suteresse. vid. Plin. lis. II. e p. 29. Bochari. Hi ldensem eum mutiis maneribus, ιnter qua etiam viaro Oic. parte Id. 4.. cap. I. Sic quoque D t. a. v. rum stataria eubitorum quinque, genere Iudaetim ,
II. fit mentio quorundam hominum, quiles et, rum nomine: qui propter valitatem offas corporis proceritate smiles erant stiorum Ena- eoaenominatus est. scribit quoque Solinus Ro-kim, ita Miggamus haerentur etiam 'φυι ὰ-imanis temporibus sub Divo Augusto Pusonem im. Et paulo post vers 1 . legimus de Αm-l& Secundillam, denos pedes & amplius ha monitarum sessibus. Terra gigantis repuratiali se proceritatis, quorum reliquiae adnuc in eon es, in ipsa olim hasitaverans giganses, quoslditorici Salustianorum videntur. Et paulo infra. Ammonita voca . t Zomeommim. Aptius m - storiam autem molem testantur etiam Orestiss- ' rus in mutius , Q procerae longitudinis, fictit prema, cujus ossa Gympiade quinquagesima in E l . Qui vero admittunt tuisse gigantes,somam Tura inventa, a Spartanis oraculo monia verum id nomen inditum non propter molem tiliis diaisimus implesse longiiuuinem calliorum proceritatem corporis, sed potentiam & robur Jptem. Scriptis quoque, pergit, ex antaquitare mem qila prae caeteris hominibus pollebant, ex hiscetria aeremum in suem veri, quibus receptum es,
jam adductis locis sacile erroneam suam opinio-lquod bello Cretico eum Aiata Iumina impetu plus nem perspiciunt, quibus addi possunt quae ha-iquis mi amnieis inmem terras rupi sint, post disebentur Deu I. cap. 3. v. II. ubi memoratur quodleessem suminum inter plura humi dis iis ham Og erat de stirpe gigantum, Je quod in eisita e num corpus repertum cubitorum trium aque trigi Rabbath inveniebatur tityus Vtis ferros , novem tu, esus spe landi cupidine L. Flaccum Iegarum,e Atos halens Iongitudinis , Qqtiasti, Iasi dial fessum etiam ipsum impendio iacimodum captosnιs. Ergo, ut animadvertant Ititerpretes, ipse miraculo, quod lauditu refulameriant oculis potatos.
sexcubitalis suit, lectos enim tertia parte longio-4Adde Plinium lis. . cap. I s. qui licet non ea res hominibus seri solere tradit inimonides.sdem, ut vult Salmasus Exercitur. Him refert Alii novem suisse cubitorum volunt, non haben-lHistoriam , attamen sinite quid tradit. videles eiusmodi proportionis, quam in lectis facien-i3d Homer. Os . it. N Philostratum in lib. dis observatam vult dictus Author, rationem. SisHerois. Quod vero attinet eorum oninionem, itaque juxta Solinum cubiti mensura fuit duorumlquam tertio loco descripsmus, qui lutuum s - pedum, huius proceritas fuit Auodecim pedum, isse quidem gigantes, verum eos non ab hominiquae certe mira nominis longitudo est. Alii duolbus sed angeli, vel daemonibus satos, plane rid, cubita tres tantum pedes fuisse tradunt. Ita uticula mihi videtur. Quia Gentiles olim in ere eius longitudo novem pedum fuisset, quod ta- neam hanc opinionem fuerint adducti non mi-men non tantum communem hominum, sed Aetrum, utpote quae solebant quicquid illustre aut aliorum, quae in Historiis tanquam mirae poceri-ieximium erat ejus originem referre ad Deos. Vetatis homines reputantur, mensuram di longitu- rum quod in eundem lapidem impingunt Chri-dinem superat. Quamobrem hominem septi- l stianorum heris initiati vix condonandum vide- pedem dicebant Veteres pro maximo, quod ista ἰ tur. Quamobrem volunt, qui dicto loco Genes. 6. mensura esse crederetur hominis procerissimi. t nominantur filii Dei, spiritibus, sue angelis, seu Cuius proceritatis plerique scriptores Herculem l bonis seu malis, quemadmodum satan I. Disse tradunt uno pede Ae eubitis adjecto, quod i Lis Dei, id est . angelis annumerandi . Opin sacit . cubita & unum pedem. Quamobrem l tur Lactantius Dis. Inst. lib. I. cap. I S. eos qui ex
186쪽
piritibus procreati sunt, neque in angelorum Propheta testimonium interpretantes, aserueia neque hominum numero habendos, sed mediam runt Joannem Baptistam revera fuisse ange- ipsis; attribuendam naturam ita enim sonant ver-l lum, sed humano corpore vestitum , ut videriba r cuum eua numerus hominiam civisset in posset ab hominibus & eis praedicare , contra crescere, providens Deus , ne fraudibus suis i optimi & filii nescii interpretis Jesu Christia abolus . c. ab initio terra dederin potestatem, doctrinam agath. I . Huius quaestionis meminit vel eorram rei vel disperderet homines quos in i quoque Aug. in Genesim quaest. 3. Hae movet, oiaio feceras, misit an Ios ad tutelam cuti l inquit, quomodo vel ex hominum eoncubitu natie mis generis hamani ; quibus praeerat, ante 't giganιer, ves foeminis sese miscere potuerint, remnia, ne terra comagione miscuiati, substantia se non homines sed angeli fuerunt. Sed ue ogismi ' coelesta amisserem di nitatem. Milicet tu eos bus nimium grandibus arque fortistis puto non
facere prohibuis, quod sciabar esse facturas , aries mirandum , quod ex hominibus nasci potuerint, veniam sperara non possent. Itaque istos cum ho- l quia Cr post ditavium tales quidamsuis reprii,--
mimbus commorantes uominasor iste terra Dd-
lac simas consueruium ipsa paulatim ad vitia pellexit , er mulierum congresbus inquinavit. Tum in caelum ob peccata, quibias se immers
Fiant , non recepti , ceciderunt in terram. Sic
eos diabolus ex angelis Dei μοs fecit satellites .eministros. Qui aruem sunt ex tis procreati, quia neque angeli neque homines fuerunt, sed
mediam quantiam nisuram gerenus , non sunt ad inferos recepti, fetis in caelum parentes eorum.
Eusebius hae litare videtur ad quam naturam, vel humanam. vel aliam quandam potiorem, eorum procreatio & ortus referri debet, cum inquit lib. 7. cap. 3. de Praeparas Euang. Nam in gigantes illi, qui per ora omnium volitarit ιmpiis factis, quod -- istic t siquepraui sis, Deo pugnam, id est virtutier veritati, non erubMerunt inferre. Et qui eos proauxerunt, sive immortales quιdam, 'emo ratis , maleficia quaedam artyria in magicam pra
vitatem primι excogitasse dicuntur. Huic errori causam praebuisse annotarunt Interpretes textum
Genesios cap. 6. a quibusdam perperam intellectum. Ubi legituri Et factum est quod carpith ma multipli mi in super cis terra, Crs a nata sunt illis, taureumque filii Dei fitias hominiam,
quodUentformaeIeganti: acceperkne sibi uae res ex omnibus quas elegerant. Quo loco Nephitim, quod frios Dei significat, alii angelos transtulerunt , nam & ipsa scriptura hoe nomen magnatibus & primoribus populi, tum etiam homunibu, justitia & virtute conspicuis tribuere vid tur ; sic dicitur Dominus meus Rex est sicut angelus
Sel. 2Sam. I9. v. 27. Quod homines justitur; quaedam eorpora hominum ad Doedibi lem modum ingens a nostris quorve temporibus eriliterint, non solum vιν--, pia C aeminarum,
tinvi re discitas est, homines justos appelliatos vel Ilias Dei e eviscentia lapsos pre se e mominis, quam angelos earnem noA talentes qtie auialia pereatum descenaerepo i s. Aliorum inte pretatio veritati magis conjunctior, qui per Deislios intelligunt stios Seth, qui pietatem patris
aemulati sunt, & slios Enos, cujus tempore coeptum est invocati nomen Domini. Ita enim Augost. dicto locor Potuerant ergo gigantes nasii,
in priusquam Ilii Dei, qui aveli dicti sum,
filiabus hominum, hoe et suum hominum liventiam , miscerantur , Alim . Gih Ilialis C in Sie etiam Theodoret. quaest. in Genesme posteri
uisur Seth, eum utrumque parentem agnoscerent,
dicti sum in Seriplina filii Dei, poιil uis ab
Och, qui primus divinam appestasionem sorti. rus est, m a cognatis vocatus est Deus. Alii, quorum opinioni libens subscribo, filios Dei, opinantur suissessio viaicam potentum, vel prin cipum; unde Symmachus, cum viderent si si potentum sitas hominum vel .s lubet per filios Dei ipsos inter populares suos potentes & primores intelligamus, Dii enim & Divi vocantur judices& aliorum gubernatores. Ita enim Psalmisti Val. 8 r. i. s. Dixi, Dii estis Golia Excelsi os omnes. Filii autem vocabulum, ut annotit Castalio, saepe idem est quod homo: utflii Israel x. homines, quae interpretatio prae caeteris mihi arridet. Sensum itaque illius loci Gen . quem supra adduκi-- - ιμ-mus hunc esse putat Joan. Doug. in analea. saeri
etiam angeli sunt nuncupati, sacra scriptura lo- U. s. Quod si ii Dei, id est, principes sive eupletis ima testis est, inquit Aug. de Cis. Deilprimarii inter populares suos, alienigenas scemiis
Id. I s. cap. 13. Nonne & ge Joanne Scriptum ' nas videntes pulchriores prorsus aspectu, comest Ecce mitto aurium meumante faciem tuam, junctionem cum eis flagranter appetierunt, appe-quipraeparabit viam tuam. Mari. I. Et Malachias litamque sunt consecuti. Atque inde statim
Propheta propria quadam , id ust sibi proprie monstrosa illa gigantum progenies, de qua in-
impertita gratia, dictus est Angelus. Ad I. 3. Di- quiritur, initium occepit. Alii sc exponunt, ctus est Angelus Joannes Baptista, propter vitae quod filii principum, potentum, ac magnatum, sanctimoniam, & ossicii dignitatem, sacramen-imajorum suorum potentia abutentes, usque adeoto baptismi praeparando domino plebem perse- l insolescere coeperint pro libidine, qua flagrabantctam, non adauctis ceremoniis, sed studio ju- l erga puellas, ut ruptis omnis pudicitiae & honestitiae& pietatis, continentiae N agnitionis Chri sit. Tollebat enim e via impedimenta pietatis, immunditias ebrietatis, commessationum, libitidinum , agures superbia demoliebantur, incredulitatis scrupos elapidabat, & spinas solicitudinum hujus saeculi eradicabat. Ut inquit Peulican. - h. l. Perperam itaque nonnulli hoc statis legibus rapuerint sibi violenter , e filiabus vulgi ac plebis, quas sibi quisque delegisset,
sive essent maritatae, live virgines, sue cognatae, sive alienae, idque non alia ratione, quam ut ad
saturandam libidinem illis abuterentur. Quippe Aebraea vox tam non uxores & conjuges legitimas hoc loco, sed simpliciter mulieres, a viris c
187쪽
gnitas denotat. Merito itaque rejicimus aniles s lbulas istas de spiritibus incudis, vel succubis, umde pro vcnerint gigantes. Quisnta, inquit Chrysostomus, dementιa plenum secrat, dicere angelos de estis, ut eum m umibus rem habeant, mancorporea illia natura copuletin corporibus , ne
que enim possi, re est incorpoream naturam talem unquamconcupiscentiam habere. Quis enim nisi valde infanses comprobaret talia verta dementi plena, quod incorporea Crspirituatis natura comporis complexam ferret. Cui addi potest quod scriptura non dicit stios Dei abusos esse silicibus hominum, sed aperte testatur, sibi accepisse ux
res ex omnibus quas elegeram. Quod clarum est.
de creaturis spiritualibus non solum specie sed letiam genere differentibns dici non potuisse, ut inquit Tomiel. An Isaera. Cyprofan. Quod semm, pergit, angeli boni mali eumfliabus h mιnum commisti essent; non modo homines Deum
non agendissem, sed ipse potivis alangetis injuriam pass, de Deo qModammodo conqueri potuissent, quod permissis istisa suos a daemonibus starit
ire in puneque violari. Atqui contra factum legimus , si quidem non de Deo homin/ι, sed L h
minibus Deus meriso conquestus est, Cr hac de re. non angelos aut daemones punire, sed homines diluvio desere dignam auaeit. Eraeo signum est, i iniesr, qui precatis suis Deum ad Uam iracunLam
provocarunt, ut in eodem Gen. cap. 6. Palet
igitur, concludit, per filios Dei neqviqvam accipi
posse angetis neque bonos neque matis. Verum
idem Author negat nomine siliorum Dei sitignari nobiliores filios, scit. principum iudicumque, qui quandoque Dii nuncupari solent, his
potissimum rationibus in hanc opinionem adductus. I Q. Quia, quod si ii principum sive potentum seu judicum diligerent mulieres tamalleganti, ut sibi matrimonii vinculo jungerent, res videatur per se licita, ideoque sine peccato seri posse, & consequenter tanta Poena, Quae univerti humani ceneris interitum tecum trasebat, quemadmodum diluvium fecisse constat,
non digna videri potest. Quod s autem dixeris, pergit, ut quidam Hebraeorum magistri opinantur , illos principum seu judicum filios immoderata libidine flagrantes, illas mulieres sermossmmas violare coepisse, antequam viris suis traderentur. Respondeo ejus admissi delicti nullum plane textum mentionem facere, quin potius
totum oppositum, videlicet; Viventes qώod essem pMlebra, elegerant sibi eae ipsis iamres. Dei
de dato quod intempestivo amore correpti, comtra honestatis regulas peccassent, & concesso item
quod ob peccata principum saepissime plectentur Achivi, ut saepius contigisse ex sacris & profanis
constat historiis. Non tamen videntur surus modi peccata adeo enormia, ut punitionem tam horrendam atque universalem meruisse dicamus. rv. Quid s demus, per filios Dei intelligi viros procerae magnitudinis, admodumque formosos. Nam quid peccassent illi, sibi eligentes uxores se a & magnitudine pares. Dices, pergit, peccabant ex prava intentione, quia hoc faciebant, ut possent procreare filios robore
f. Vavalidos, & eorum ope atque auxilio Opprimere ceteros, qui sibi aequales erant jure & conditi ne, quemadmodum omnes sibi invicem sunt homines in naturae statu. Quis vero judicet hoe peccatum tam grande esse, ut puniri diluvio unia versali debuerit 3 aut quis unquam dicere audeat, Deum, qui, ut non semel in Psalmis legimus, judicat populos in aequitate, voluisse simul & in juste opprimentes & inique oppressos interimere , atque noxios juxta & innoxios perdere. Quod si ejusmodi imperandi iniusta cupido tanta poena vindicanda, certe de hisce temporibus eluis di diluvium merito Aret exspectandum, quibus hoc vitium pro natura inolevisse videtur. Verum vellem ut milii statim allegatus Author, vel quisquam alius in sacris litteris versatus, ex iis
demonstraret, interdicta suisse sitis Sethi ejus que posteris legitima conjugia eum posteritate
Caini, & consequenter eiusmodi e nautis adscribendam malitiosam illam tot vitiis inquinatam progeniem, quasi propter hane rationem
Deus contrahentes, di tandem universum genus
humanum extirpare justo judicio voluisse unive so & celeberrimo diluvio. Nullum, quod sciam, tunc temporis aliquod divinum praeceptuin sancitum legimus, quo justum matrimonium contrahere cum posteritate Caini Sethi posteris i terdictum seit. Si nullo iure divino voluntario interdictum, multo minus morali sive naturali, id est divino necessirio vetitum. Quippe cum matrimonium si res per se licita, imo hon sta & ad propagandum & conservandum genus humanum maxime necessaria, dummodo legitime & jusse contrahatur, nequaquam huic juri repugnat. Quamobrem rationem, cur gigantes
geniti, eam quidam tradunt, quod filii Sem erant integerrimis viribus, & prae ardore libidinis erga
uxores natura omnem suam vim exseruit, incle
homines vastissimi & validissimi. Verum quis
negabit & antea aliquos gigantes tum corporis proceritate, tum etiam potentia validos & famosos, idque prima ab origine mundi. Quare dicuntur suisse a securo, id est, a m di princia
pio O initio: alii interpretontur gigantes Hernos Hi itaque eum essent potentes &sortes tum opum magnitudine, tum etiam corporis mole, se a naturae manu quasi factos putabant, ut eateriss bi & uiribus & opibus longe imparibus imperarent, quamobrem alios Opprimendo tyrannidem exercebant, imo cum nulla legum reverentia& pcenarum metus valebat coercere pravas m
chinationes atque libidines innocentem & invalidam plebem misere tractabant, non sequentes rationis dictamen, sed depravatae naturae inclinationibus obtemperantes. Hine violentia . rapina , caedes, stuprum, incestus, adulteria, aliaque id genus detestanda facinora & vitia ata missa. Quibus vitiis paulatim& assuescere coepit vulgus, cum propter consuetudinem, tum etiam, ti velis,contracta matrimonia,quet ipsi cum potentibus intercedebant, vel promiscuos de vagos concubitus, ex quibus corrupta posteritas, cum liberi prava educatione imbuti insisterent v stigiis parentum, vulgus potentum exempla sequI
188쪽
deeorum putabant. P incipum en Im ad exemplar totum orbem, scis. omnes cives & subjectos, qui cujusque imperio parent, sese componere u tus ait proverbium, di consequenter eorum viatia tanquam a capite ad cetera descendunt membra , atque totum corpus quali quaedam contagio corripiunt. Flexiles enim quamcunque in partem ducimur a Principe, atque, ut ita dicam, sequaces sumus. Huic enim eati, huic probati esse cupimus, eoque obsequii continuatione pervenimus, ut prope omnes homines unius moribus vivamus. Plin. Paneg r. cap. 4s. Scilicet in vulgus manant exempti regentum. Principum dissiptinam rapit etiam vulgus, ut idem inquit Op. 4s. Atque sic tandem omnis caro corruperat viam suam supra terram , ita ut paenituerιt Deum creari se hominem. Dixit it
que Rho , delebo hominem, quem erravi, aes perscie terrae ; quemadmodum contigisse con-1iat universali&celeberrimo diluvio, quo, excepto Noe ea usque familia, totum genus humanum penitus extirpatum est atque perditum. Huc pertinere videntur quae Graeci tradiderunt de tingulari diluvio, quod in Thessalia contigit, regnante ibi Deucalionei refert enim Lucianus ae Dea Syria. Apua in eos autem , qtiod isti is muratione dicunt, audivi. Sicque se hiant fucilis. Hanc hominum teneriationem, quiantine est, ainitio nequaquam fuisse, sed eam, quae
tune fuit, rotam interiisse. Hos avitem homines, qui nunc sunt, sectindigeneris esse, qMod Uus a Deucalione in multis inem excrevit. De illis autem hominibus hoe tradunt, eos, cum essem admodum
contumelios, nefaria perpetras juramentum non observando, hospites non recipiendo,supplices non
ferendo. Quam ob causam in magnam calamit rem incidi sent. Quam terra protinus quam mul tam esuit, imbres magni ingruerans, fusiima
jomes decurrerunt, tantum intumuis mine. MI Om
nia esent aqua, Q omnes perierint. Devication
tem solus hominum relictus est in secundam e
nerationem , prudentiae Cr pietatis gratia. Servasus autem hoc fuit pia 3o. Munam quiandam arcam, quam ipse habebat, liberis in uxore in eam impossis, conscendis. In edientem se risiant, apri, equi, leones, serpentes, Cratia quaecunque in terrapassuntur, binis evnssa. Qua omnia excepit, nec ipsum Ddebant, sea magna inter eos divinitus
erat concordia, unaqtie in arca omnes navi Prunt,
quamdiu aquia superarit. Describit quoque hominum ante diluvium malitiam & poenam , quam eos excepit. Ovid. r. Metam. ubi ita canit: - - prodis beluis, quodpugnat utroque,
Sanguineaque manu remitantia concatis arma.
Viritur eae rapto ; non hospes ab hospite tuos. Non socer a genero; fratram quoque gratia rara est.
Imminet exitio vir conjugis, in mariti eL ista terribitis miseent aconita novere e Fitius ante diem patrios inquirit in annos.
Vieta jacet pietas: in virgo eiae madenses intima coelestum terras Astris reliquit. Et unde tot mala, tot detestanda facinora & scelera, quam ab iis originem habuisse videntur, quos Mas ferunt regnum eaeleste rigamas.
Verum acerba suere vindicata poena, quam e nere pergit Poetar a parer m summa vidit Saturnitis arae; gentes MD- dignas Iove concipis iras. Pan placet diversagenus moriati sub iandi
Perdere, ex omni nimbos dimittere cati.
Verum observandum, quod ea, quae de promiscua gigantum aetate caedium licentia disputat Author, quasi huic causam praebuisset impunitas a capitali supplicio edicto divino homicidis conia cessa, nuspiam in divinis litteris occurrunt, quimpe supra demonstravimus edictum illud ultra
personam Cain non producendum ad consequentias, ideoque eo non abrogatum quod licet naturae jure, sed ab ordinaria tantum homicidii poena exemptus Cain interdicendo ne quis j re suo uteretur in homicidam. Sed adscribenda potius videtur tot caedium & scelerum stequentia illorum tyrannorum, quique ab his geniti sunt, malitiae & audaciae; nam ut idem c nit Poeta: - - - μὰ inissa propagacime retasserum,soque a disma eaedis, Ei violentia fuit: scires e sanguine natos.
Quibus coercendis cum impares cateri essent, O casionem quaesiverunt societates ineundi, & coetus celebrandi, ut coadunatis viribus resistere ponsent, quos singuli propter imbecillitatem oppugnare non poterant, unde videtur posse concludi metus mali imminentis societatis civitatis causam atque originem suisse. Quamvis non veros mile sit non etiam ante societates capitalia judicia
exercita suisse , si non a magistratu, saltem a patribus a milias , qui tanquam principes suae si miliae summum illudque monarchieum imperium , & consequenter quoque jus vitae & necis habebant non solum in familiae membra, sed in quoscunque alios gravis criminis rem in suo quinque territorio . ubi lares & penates suos habebant, sorte fortuna captos. Verum illud jus saepissune non exercere ausos fuisse credo, propter metum majoris imminentis periculi, quod vel reus nimis potens erat, vel ope, vel potentia, de sociorum conspiratione, ad necem socii vindiacandam. Quamobrem satius esse ducebant te
unciare iuri suo, quam illud exequi eum damno& saepissime ruina ae interitu totius similiae: praesertim cum potissma pars hominum vitiis i quinata ad nocendum eo est proclivior, quo majorem spem habeant impunitatis. Impunitatem enim sita pollicebantur propter toties allegatum divinum edictum, quod in sui favorem interpretabantur, quasi eo interdicta poena capitalis in homicidas, nemini facultas erat, neque divino
jure voluntario, neque necessario, poena tali
nis homicidam assciendi. Unde saei te reus sibi socios conciliabat, qui propter naturam ad vitia pronam idem secum sentientes ipsum a capitali supplicio liberandum arbitrabantur. Quo itaque
altius in animos hominum haee opinio radices egerat, eo magis deterrebantur justi, qui tunc temporis admouum rari suerunt, a puniendis homicidis. Et sic tandem inconsuetudinem abiisse M 1 vide-
189쪽
videtur homicidae a capitali supplicio immuni- ltatem. Quamvis jure naturae munitus, salva con-lscientia, communis salutis conservandae causa,
impune quisque paterfamilias judicis partibus summis haberet saeuitatem animadvertendi pladio in homiei dii reos. Verum post diluvium
instaurato humano genere, Deus mederi volens caedium licentia, omnem impunitatis allegandae rationem sustulit, permittendo ut insons esset qui homicidam occidisset. Quae perinisso occasonem dedit ut homines se majori figucia ligarent ad occurrendum severius caedium licentiae, & geterruit quodammodo homines violentos de alienae vitae insidiatore, ab illarum fre
quentia, metuentes ne omni prorsus excusatio
nis uelo sublato simile quid sibi metuendum reti Haberet tere illa, O quam respicit Author, Ni . 3 s. v. ,9. rbi ita sese habent verba: μι- tauus recise honi Eidam intreficiet, fatim ut ap-I enderit eum infoseis . In hac lege lata iudiciis iam vigentibus, qua proximo languine facultas tribuitur vindicandae caedis propinqui, pcr- spicimus recta rationis de aequitatis naturalis multa vestigia. Imo explicare vidctur, quid auris fuerit in naturae statu circa vindicanda ho-mlaidia , nam hae lege jus illud naturae non abrogatur , sed limitatur, ita ut quod omnes in naturae statu habuerant, vigentibus iudiciis certis quibusdam personis tribuitur ad omnem consistonem & tumultum evitandum. Quod ob sanguinis coniunctionem propinquo homicidam
Intersciendἱ jughac legepostiva coneia tur, idem
rectae rationis dictamen & naturalis aequitas tribuere videtur omnibus hominibus in naturali si tu , propter naturalem illani cognationem, quae homini cum homine intercedit, ab ipsa natura
constitutam, suo itaque mapis sibi homines devincti, eo arcinus obligati iniuriam foeto illatam vindicare, ita ut ad omnes pertinere videatur, quod stiginti alicui humanae societati, membro insertur, sive socio, sive consanguineo, sive ejusdem familiae membro. Quemadmodum propinquus in eloeatis agris & vineis habet jus redemptionis , ita quoque ulcisci permittitur
fratrem aut alium consanguineum interfectum. Quamobrem ista ultio vocatur redemptio , de
propinquus redemptor sanguinis, etiamsi propinquus occisus ad possessionem revocari noni possit, scut ager clocatus, aut filius in servitutem l venditus, iterum recuperatur. Verum postquam i in gentes & societates coaluerunt mortales, hute juri quoque renunciantes, ad solos judices restri e ira est, ut omnia meliori ordine serent de omnis tumultus, ut dixi, evitaretur, quo publica tranquillitas N pax, quae societatis arctissumum vinculum est, perturbari posset. Quamo
rem Paulus Jctus I. 17 de R. I. Non est 'ν lis conce naum, quod per magistrat, pastio possit freti ne occasiost majoris tum tus faciendi. Nisi quod in Repub. Hebraeorum pristini
6. Magnum habemus auctorem nostrae interpretationis Abrahamum, qui cum legem Noae datam non ignoraret, arma sumsit in reges quatuor, Ut quae plane crederet cum ea lege non pugnare. Sic &Moses Amalecitis populum oppugnantibus arma justit opponi, naturae scilicet jure usus: nam Deum de hac respectatim consultum non
apparet, Exod. XVI I, 9. Adde jam quod capitalia supplicia nec in
homicidas tantum, sed & in alios facinorosos imirpata apparet, non
modo apud populos extraneos, sed apud ipsos piae doctrinae alumnos,
Upra ad s. . de exemplis ab Authore hic it orum adductis egimus, atque demonstravimus
iustam fuisse jure naturae Abrahamo bellandi
causam, cum nihil sit magis naturae conveniens quam socios oppressos armis tegere, fle ope ali
na indisentibus subvenire, & auxilium ferre adversus iniustos oppressores & hostes etiam cum effusione sanguinis , si nulla si alia ratio salutis expediendae. Ex ejusmodi causa suscepisse bellum Abrahamum ex sacris constat litteris. Nec
minus justam suseipiendi belli causam Moses habuit , quando justit AmaleIitis populum oppugnantibus arma Opponere; vim enim vi repellere
omnia premittunt jura. Non prius bellum intentat populus, sed lacessitus ab hoste Amalech, qui in Rephidim castra Israelitica obruere meditabatur ; populus itaque eoach serat sese tueri agversus insultam hostium vim atque impetum, quod non solum permittit sed imperat recta ratio, dum euique sese eonservandi imponit obligationem. Argumentum, quod nulla lege vetitum fuerit, neque naturali, neque jure divino positivo, vi &atmis uti in homines violentos, vitae nostrae imsdiatores , publicae pacis perturbatorcs, communis salutis hostes. Quamobrem non solum populos extraneos, quibus nulla nis naturae jura tanquam agendorum norma fuit, sed etiam ipso, piae doctrinae alumnos capitalia supplicia non in homicidas tantum , sed & in stos facin rosos homines usurpasse constat Gen. 38. v. 29. Verum occasione hujus ab Auctore adducti exem- pli duae moventur quaestiones. Iv. An illa ve
190쪽
ba, Hirite ut eoiauratis, Juda pronuntiat tanquam legitimus judex , aut tanquam accusator. 2'. An poena combustionis non fuerit nimis
atrox, prosecta ex nimia iracundia Judae erga Thamar. Quod primam quaestionem attinet, putant quidam Judam suisse magistratum inter Cananaeos , & consequenter jussicis authoritate ejusmodi verba protulisse, quod non veris mile videtur, propterea quod erat advena N peregrinus , quibus non adeo facilis patebat aditus ad summos honores. Alii volunt quemque patrem similias ius vitr& necis habuisse in suo dom meo, & similiae eiusdem membra, de confeci uenter J udam ut patrem similias & judicem ejusmodi tulisse sententiam. sed huic obstare quidam dicunt, quod Thamar timc habitavit apud parentem suum Cananaeum, non socerum Judam, in cujus tamen familiam nubendo transverat, &consequenter sese cum marito eidem potestati patria subiecerat, maritum enim sequi debebat, re eiusdem conditionis ac status participem fieri. Verum videtur socerum Thamar filio mo tuo ablegando in domum patris renuncianse juri suo, quod in viduam si ii defuncti ejusdemque descendentes iustis nuptiis sbi aequisiverat. Vel an potius dicendum videtur Judam jus vitae de necis in Thamar tanquam potestati suae subiectam, & similiae civem vel membrum, non habuisse, propterea quod constat apud omnes fere gentes, exceptis Romanis, apud quos atria potestas neque sirem neque modum ha-uisse dicitur, quod postea tamen mutatum, patriam potestatem, vel annis, vel matrimonio, vel dignitate finis te, & consequenter vi patriae potestatis Thamar non potuisse a Iuda tanquam legitimo iudice iudicari; quod mihi etiam
xeros milius videtur. Quamobrem in eorum
sententiam libens pedibus eo. qui statuunt, Judam hic accusatoris pari ibus lanctum, atque cius
verba hoc modo impliciter intcrpretanda censent. Educite istam ad Ioeum jussicit,ut causa cognseram quaestione habita comburatur me irrorante ut accusatore. Couiue sitis ea lege decernentitis. Ita enim Calvin. in Genes ad h. I. Quaeritur tamen,
cum privatus fueris Fuda , qui tam audacter Hbi justudii usurpet:.λο quum inquilinussis , --ἀ isti rantia libertas, tis arbiter se vitae in necis Respondeo non ita desere accipi verba, quasi pro imperio jubeas nisum suram ad mortem rupi. vel
nsum erin crimen ac cum iam, Iibere ac sinorde pana pronuntias, ae si jam lina e set a juvie
has sententia. Equidem non datis, conventus
mar in publicum produci, ut causa demum cun tia pro more pleeteretur. Sed panis expresso Me
Thamur antequam citetur rea peractast. Ita ut evidentia facti maiorem probationem non exige ret. Quisquam vero hoc ab Austore allegatum exemplum non videtur probare quod probandum erat, attamen nullus dubito quin capitalla
supplicia etiam in alios facinorosos quam homi-
eidas non tantum ab extraneis sed etiam piae doctrinae alumnis usurpata suerint. Nis statuamus quod absurdissimum est, prima ob origine
mundi, antequam in gentes traverunt mortales, vel societates civiles excitarunt, nullos extitisse
viros pietate & probitate insignes, quorum & sacrae fle profanae Historiae mentionem faciunt, de si quidem ejusmodi piae doctrinae alumni fuerint, eos vel non habuisse facultatem ultimo sive capitali supplicio quaedam graviora scelera,ne quidem ab ipsis domesticis perpetrata, puniendi, vcl non exercuisse, atque ita scelera sceleribus cumulasse, quod de viris piis atque iustis nullo modo suspicari potest, nisi quis sibi contradicere velit. Si quis respondet Deum sibi hoc jus reservasse, si cile reponi potest id nuspiam constare, sed contrarium potius dicendum , quia sine poenarum formidine atque distributione nulla societas inter homines consistere posse jam supra demonstravimus,& consequenter eo ipso quo Deus hominem animal sociabile creavit, etiam obligavit cum ut
societatem coleret, eamque tueretur, tueri a tem nequit nisi poenarum metu coerceantur qui
eam distrahere atque perturbare vel animum in-ὰuxerunt , vel cum essectu puniantur qui jam ipso ficto bostilem adversus eam animum declararunt, ut eorum exemplo alii deterrerentur. Sed
examinanda restat altera qinestio de poena combustionis, qua vindicandum Juga censuit crimen a Tilamare admissum , an ea non fuerit nimis atrox, quia magis proportionata videatur nimia accusatoris iracundiae, quam delicto. I'. Quia non videtur commisisse adulterium , quoniam nondum erat matri inonialiter juncta eum Selastio Judae, quamvis deberet eum accipere, dc sorte sponsalia crant inter Selam & Thamar contracta. 20. Dato quod adulterium perpetrasset, non tamen ob hoc comburi, sed leviori morte puniri promeruit. Praesertim si non quorundam sabulis de somniis stim habeamus, qui existimant Thamu siisse filiam Melchisedech regis atque sacerdoris , quoniam sita sacerdotis sornicans sive adulterans erat comburenda juxta le-sem, quae habetur Levit 1 I. nam eonstat Melchisedech longe ante natum Iudam mortuum fuisse, ideoque non potuisse eum ad Thamar dixisse U. viuuia in domo patris tui.) Respondeo, quamvis
Thamar matrimonialiter non erat conjuncta Sela
stio Judae, attamen erat ipsi desponsata, licet non per verba, saltem per mandatum legit de suscitatione seminis, di consequenter rem habens cum Juda adultera erat, quoniam statim ab ipsis spontalibus puella obstricta erat marito habere fidem , eum divino, tum etiam jure civili. Hine Hostias cap. . v. I 3. Alia vestrae fornicibuntur,
sponsa vestrae a Iterae erunt. Sunt igitur sponsae quasi initiatae conjuges , quas qui violat conjugium ipsum violasse merito judicatur. Huic iuri si lagantur quoque leges civiles. Nam Ulpianus in I. 3 3. - L. BI. de Adiati. testatur D. Severum de Antoninum rescripsisse etiam in sponsa adulterium vindicandum: quiamque mure monium quaticisque , me spem matrimonis viola permiti Iur. Quamobrem eadem