장음표시 사용
251쪽
quod imperatori apparuerit,intelligentiam, ut no-'tat Balus in suis notis dies. loe. Sunt alii, qui crucem & vocabula IN HOC VINCEs di nomen Christi caeterumque apparatum , ut describitur apud veterum monumentorum Authores, apparuisse volunt, eaque omnia tum in velo hastae ap- ipenso, tum in ipsa hasta expressa. Ita enim Zonatas in vita Conlumini Muri: eum moro tres essent Imperasores Constantinus, Licinius, ein M. xentitis. Hic Romae G in Italia rerum potiens,
non Regem agebat, sed pro Tyranno 1egerebat, in
crudeliter in importune in eos grassando, quibus ldominabatur. Qua Romam Muci ferendis rati, le-
raros ad Constantinum mittunt,ut MAAentis vram
maese liberet supplicantes. Iis precibus a rigen- l
di m istum commotus, Romam reverses, cum e
e ritu proficiscitur. MAxentius vera quum diiun-
tra moenia se contineret, nec in aciem contra eos,
a quibus Oifidebatur, descenderet, salibus a nomnullis inces batur. Sed ranaem educit exercitum, prasastiis quibusdam sesus: mpristerialia nefanda, eae in antium a sectione captatis auguriis. uuistis Constantino perterrito, Cranimo a hianti, Huria crucis circa meridiem festis informata in raelo apparuite in siripιura circa revicem Romanis iis roris er ipsa perpestas expressa IN MOC viNCE. Sratim statur cruce ex auro aci formam quam viuerat praelio Misentι vincit, &c. Testatur idem Euseb. de vita Constantini lib. I. p. as. Signi autem hujus descriptionem instar crucis sormati, quod Ialarum vocant Romani, eiusmodi nobis exhibet,Latine ita verba interprete viro eruditissimo Henr. Valesio sonant. Hasta longior auro contexta, transversam habet antennam in in rem eis. Supra in ipsa hasta sammirare coronia erat affra, gemmis in auro contexta. In hae salutaris appellationis Agnum ; dtia videlicet titera nomen
Christi primis viribus designatant, litera in ma- dis sui decusiatia. Quas Fidem literas Imperaso in galea gestare po haec etiam consuevit. porro ex antenna quae oblique pre Histim trajecta est, oelum quo am dependebat ; textum virilicet purpureum pretiosis lapidibus inter se jumma, in lum nis si fulgor ocutis praestingentibus coopertum,
pulchritudinisspeciem intuentibus praebens. Atqui hoc veIum antennae affixum, latitudinem longam dini aequatim habuit. Ipse vero recta hasta ab intiam 2iparte in magnam tingitudinemproducta, in
sumori partes ipso cruris igno ad ipsem veli
ctam pessore tenus stibtim se abiam. Hae igitum salutari signo tanquam mun ento adversus v
ρομas quoramvis hostium copias Imperator semperes usus ; aliaque ad ejus fimilitudinem expressa sona etinctis exercitibus praeferri iussit. Idque, ut alii viri gocti annotarant, ut alsiduo ejus spectu& cultu subiectos & cives suos paulatim a patriis Paganoruinque ritibus & superstitioso de
rum cultu desuefaceret, eumque solum Deum existimarent, quem coicret Imperator, atque illo duee&adjutore in bello contra hostes uteretur. Quamobrem, ut jam annotatum,hoc signum perpetuo exercitibus suis praeserebatur, atque
huic negotio obeundo praeposuit milites s o. qui ut ex Codice Theodos patet, ex protectoribus &domesticis erat, quibus nihil aliud impositum negotii, quam ut vexillum hoc vallarent & undique munirent pisidiis, singulique ordine illud ipsum humerisgestarent. Et si quae pars in acie laborabat, in eam quasi auxilii & liberationis viace inserebant. Vide de hoc signo Tettuli. in Ap.-luet. e p. Ic. Minuc. Fel. in Diarua avis.
F. Neque eo temporc ex tot Episcopis, inter quos multi erant durissima quaeque passi pro religione, vel unus Dissse legitur, qui aut Constantinum ab omnibus omnino capitalibus suppliciis&bello, aut Christianos a militia inlino divinae irae metu absterruerit, cum tamen plurimi essent accrrimi cultodes disciplinae, & minime dissimulantes eorum quae ad ossicium tum Imperatorum, tum aliorum, pertinerent: qualis &Theodosi tempore fuit Ambrosius, qui sermone vi i ita ait: Non militatre delictum est, sed propter praedam militare peccatum est. Et de Offciis: Fortia tu id , quae Pel bello tuetur a barbaris patriam, vel domi defendit infimos, vel a litronibus Jocios, plena justitia est. Hoc argumentum tanti mihi videtur, ut nihil ultra requiram.
Non dubitandum, quin ex tot Episcopis vi- tris di singulari pietate in Deum di viis sin ictimonia atque integritate conspicuis, quorumlnonnulli multa incommoda , atque tormenta
perpessi fuerant sub insidelibus imperatoribus pro fide& religione, cujus professionem siciebant,si quis sortasse extitisset, qui conscientia stimulis agitatus Imperatorem, & qui eum in bellis atque praeliis sequebantur, Chriutinos militia & suppliciis capitalibus abstinendum admonuisset, si peccatum est militare, & justam ob causam sanguinem humanum essundere , atqui nuspiam a viris illis piis factum apparet ex Historiis, ergo concludimus merito licitum esse divino jure, α
252쪽
e sequenter ChrIstianis non interdictum armis euritatem tollunt, quam summus imperans tum patriam, parentes, & amicos tegere, & domi tue-lquoad bonorum, une quibus commoti vitati infirmos sua decernendo sceleribus supplicia, <ransigi nequit, tum etiam quoad vitam & mem- ipso sacto animadvertendo, & quidem ultimo sup- brorum conservationem praestare civibus suis te-plicio, si eriminis atrocitas illud exigit, in eos netur, quamobrem & legibus armatus, & armis qui suis flagitiis publicam pacem perturbant & k-ldecoratus est, ut loqui amat Imperator Praem.
c. Neque tamen ignoro, saepe Episcopos, & plebem Christianam, interpositis precibus tuis avertisse poenas, praesertim capitales: morem quoque introductum, ut qui ad Ecclesiam confugissent, nonnisi vitae seovandae fide data redderentur; & ut circa Pascha carcere emitterentur,
quos sua crimina attinebant: sed, qui cum cura haae omnia, & si qua his sunt similia, expendet, inveniet, signa haec esse Christianae bonitatis
omnem rapientis clementiae occasionem , non omnia judicia capitalia
damnantis at mi: unde & locorum & temporum illa beneficia & preces ipsis exceptionibus quibusdam temperabantur.
Edira Canoniis desentant reum criminis lad ecclesiam confugientem inde arripi non posse, idque non solum canonico sed de jure civili l
constitutum, ut patet ex textu e. inter alia 6. Ecis e. min. dereri. tit. 49. tum etiam in I. 2. 3.
C. de his qui is Getis confug. Cuiusmodi constitutionis ratio videtur esse honor fle reverentia, quae sacris locis debetur eam.6. Apr. dist. 87. Hanc immunitatem ad exemplum veteris Testamenti introductam volunt. Quippe Num. cap. I s. enumerantur sex urbes homicidis profugis adkn tae. Item I Reg. cap. 2. Joab, ne a Salomone intersceretur, confugit in tabernaculum Ec adiprehendit cornu altaris. Exeludunt tamen ab hac Immunitate publicos latroncs, tum noctumos depopulatores agrorum, &denique qui in ipsis e e- lclesis vel coemeteriis deliquerunt. Ratio est Reipub. suus. Si vero ejus habenda ratio est in de lictis puniendis universalis erit ratio,ergoad quacunque extendenda erimina culpa vel dolo admissa,cum summopere Reipub intersi ne delicta m neant impunita, & consequenter immunitas illa, qua delinquentes, qui ad ecclesiam confugiunt, trasentit Joan. Ferrar. inrisa suis deforma im visu. adserens hane immunitatem non tantum puxnare cum divino iure, sed etiam ratione esse destitutam: S .nim Devis nouit, inquit, tolerare venseretes in Messa , sed ilios ejecit, ut constat
Pan. 2. I s. quanto magis homicidias er alios rasa non vult. Quamobrem recte Legistae statuunt quod haec immunitas pugnet cum Reipub. salute, cui magis expedit ut crimina coerceantur. arg. l.
s. s. s . f. depultican. in vesti tum etiam quod ipse Imperator in Nometi. II. cap. 7. non solum denegat homicidis, adulteris, S raptoribus virginum hane immunitatem, sed omnibus nocentibus; statim adjungens, quod nemini nocenti templorum tautela datur, & consequenter omnem prorsus immunitatem tollit, quam inserentubus injuriam ae quorumvis gravissimorum maleia sciorum reis concedunt Canonis . Itaque non adeo laudandus hie mos videtur, qui praestabati homicidis & aliis delinquentibus ad ecclesiam confugientibus immunitatem, quas signum bonit tis Christianae omnem rapientis Elementiae occasionem,quam quidem vituperari debet illa imperii saepissime causa est, ut gravissima crimina imp declarant quae ex historiis possunt peti exempla. nita maneant, atque hac ratione datur occasio, uti& rerum usus quotidie testatur eos omnibus vi mcrimina criminibus cumulentur, &se publica se- l bus intendere, ut omne imperium omnemquecuritas violatur. Hine jure divino datum quidemisere iurisdictionem magistratibus saecularibus eri- asylum homicidis, non quibukunque, sed iislpiant sibique vindicent. Quod attinet more quo tantum qui non sua culpa aut dolo vel dedita ope-lintroductum a Judris, ut circa Pascha carcerera, sed per errorem & imprudentiam aliquem emitterentur quos sua attinebant erimina illum, occidissent. Quamobrem Cincinita perperamiquoque receperunt Imperatores Valentianus, hanc ecclesae immunitatem, qua cujustunques eodosus, & Arcadius. Quamvis contrarium criminis rei ad ecclesam fugientes, exceptis pau- statuat Author noster, repetens ejus originem a eis quibusdam, quorum sed vindicatio ad ipsiuslRomanis, ut videre est in ejus Comment. ad cap. ecclesim securitatem & bonorum, tum etiam per- 27. Matth. Nam, inquit, ex Livii m oria viae narum & conservationem & securitatem spe- mus liniflonii Adini disias tinctis demptissimctat, gaudere volunt, divini juris esse statuunt, euia: religioni deinde Disse Pibus eam opem dia moti scit. exemplis uatim adductis. Verum comitiausean iri. Ad hoc exemplam puram ab A
253쪽
a re hane gratia-cam ego sapula Furiaea, isque t Theodos de indvio. inimis. Idem Imperator, ob iandam procuratorum fruge comprehensem. Et diem Pasicha quem intimo eorde celebramus -- .u inceps Christiani Imperatores, quos statim uitas, quos mιus adstringit, carcer ines sit, elas u in uimus, aὰ ius exemplar suam indu d solvimus. Verum notandum, quod haetum kgibus cinciverinit . ut ob diem Palatae t indulgentia admodum limkata fuerit: cum ab Oi-- , qui carcere Aetinebantur , dimitteren- l iis secςrnit Imperator sacrilegum, in majestaretur, eisque crimina indulgerentur. Ita enim Ili reum , in mortuos , venescos sive maleficos, perator Valentianus I. 3. C. da 'iscv. -9. ustiadulterum , raptorem , bomicidam , violato naso inspaschaeis extiterit, nutium teneas eam rem monetae, uupratorem , aliorumque enorere inclusum, amaraia distat mur. Et ι. 3. Coa. mium eriminum rem.
γ. Objiciunt hic nobis nonnulli xi t canonem Synodi Nicaaensis, qui
Latine sic habet: Quicunque vocati per gratiam, primum quidem ardorem fidemve suam ostenderunt, ct cingulum militia deposueruxi, postea vero ut canes a suum vomitum reversi sunt; ita ut aliqui Gr pecuuiam darent, O b neficiis militiam repeterent ; si decem annis jaceant, post triennii auditionis tempas. In bis autem omnibus observari oportet propositum o modum paenitentiae. Quicumque enim, ct timore, o lacrymis, ct patientia, ct bonis operibus conversionem absque mulatione demonstrant, hi de ιtum tempus auditionis implentes, tum demum orationibus communicabunt, ct postea licebis Episcopo de his aliquid bumanius cogitare. Quicunque vero in erenter tulerunt , ct habitum Ecclesiam introeundi bi orbitratisne a conversione usi ficere, ii definitum tempus omnino impleant. Vel ipsum tredecim annorum
tempus fatis indicat, non de levi aut ambiguo, sed gravi aliquo atque indubitato crimine hic agi.
FAdiosissima haee fuit synodus Nicaena , .
quia prima ceraminica 3 3. Epistoporem, habiti sub Imperio Constamini Imp. in ea urbe de homen ei impositum ann. I. C. Conflaretini dis. 1 . A. Fati ita in P. Cesonia Iuliano cus Ita enim socrates Histis. Eretis Id. t. e p. s. In proram autem choro Eosevi quidem re
eoti in ampli s affuerunt; Presbyterreum vero qui res ramisat, sunt, Diaconorum, Aeolinhorum, alis, ae complinium numerus vix iniri potest. i4. At Euseb. de vi aciniam. tib. 3. cap. 6. 7. g.
9.ersen. Cui praefuit Hosius Hispanus Cordu ibae Episcopus, qui in magna adia Imperatorem erat gratiae In dieti vero synodo scripti sunt c nones viginti, qui genuini sunt, ideoque eos ple
rique cum antiqui, tum etiam recentiores tantum pro authenticis habent, quorum in numero,
quem his Author deseripsit, resectis octuaginta, qui a quibusdam scriptoribus ex Arabico tran lati , tanquam ejusdein synodi genuini can
nes obtruduntur. Originem erroris Lxxx ean
num Concilii Nicani vide apud doctusimum Mornatum de M sterio iniquatatis.
s. Agitur autem haud dubie de idololatria: nam quae canone x r pra cesserat mentio temporum Licinii, in hoc canone repetita tacite haberi debet ; ut saepe canonum sequentium sensus a prioribus pendet. Vide in exemplum canonem xi Concilii Eliberitanni. Licinios autem,
milites militia exuebat, ni via acrifieare velisne. Quod & Iulianus postea imitatus est, quam ob causam Victricius atque alii cingulum pro Christo abjecisse leguntur. Idem olim sub Diocletiano se rant in Arme. nia mille centum quatuor, quorum in Martyrologis mentio : & in AEgypto Menna, & Hesychius. Sic ergo & Licinii temporibus multi abjecere cingulum, quorum fuit Arsacius inter Confis Ibpes nomina tug,
254쪽
UT& Auxentius faetiis postea Mopsuestiae Episcopus. Quare his, qui semel
conscientia puncti cingulum abjecerant, reditus ad militiam sub Licinio non patebat, nisi per fidei Christianae abnegationem: quae quia eo erat gravior, quo prior ille actus majorem in illis legis divinar cognitionem testabatur, ideo hi defectores gravius etiam puniuntur quam illi, de quibus egerat praecedens canon, qui sine periculo Ultae aut facultatum amittendarum Christianismum abjecerant. Generaliter autem de omni militia interpretari canonem, quem produximus, ab omni ratione alienum
est. Aperte enim testatur Historia, his qui sub Licinio militiam abjec rant , neque Licinio imperante ad eam redierant, ne fidem Christianainviolarent, a Constantino datam optionem , immunesne esse a militia vellent, an ad militiam redire: quod haud dubie multi fecerunt.
Libens subscribo inte retationi hujus canonis XII. quam habet Author , cui & plerique alii scriptoressus ragantiar, scit. in dicto canones
agi de iis qui abjecto cingulo ad Christianismum iconvers, postea iterum militiam ampli diebantur,& veram fidem ac religionem, de eujus veritate jam intus sese certiores factos dictis ac factis te- uati fuerant, abnegantes, ad Gentilisnum trans eunt, tanquam canes qui ad vomitum suum W- vertuntur. Quippe vix cuiquam ad illum hon rem patebat aestus, nisi Gentilibus. Hinc Rufinus de Iuliano lib. t. Ecri eap. 3 2. astitiae cingulam non dari msi immo Nutis Juler. Nota dum enim cingulum olim militiae sitisse signum, hinc sumere cieridum dicitur , qui nomen dat mulitiae , quemadmodum ponere cingulum, qui cam jieit. Unde qui militabant cincti, di contra qui missi erant ἀριncti, mili ia uti, cιNMIO prse is dicebantur. Servius ad illud Virg. EM M. f. - - - discinctos dimin Afros Cistansos , inquit, in halijes mιlitra, nam vnes θώimia tam cincti fiunt. Quemadmodum au- cingulo &,estheo donari honori dabatur apud Romanos, se&eodem privari valde ignomini sum erat. Quamobrem imperatores Ethnici evodio erga Christianam doctrinam eam profitemtibus cinsulum ignominiae causa auserebam. Cui honori etiam facile plerique Christiani renunciabant, ut perenni illo cingulo, ad quod a Chrusto vocabantur, sese cingerent, quibus reditus non patebat ad illum honorem sub Christianae religionis persecutoribus&tyrannis, nisi per fidei Christia ae abnegationem , cui nonnullos re nunciasse honorum cupidini inservientes, quam pro Christo eiusque doctrina pati satius duxisse, non dubitandum, in quos merito hancConcilium
' Sunt & qui Leonis epistolam objiciant, quae dicit, Contrarium M. esse Ecclisiasticis a egulis post paenitenitie actionem redire ad militiam lacularem. Sed
sciendum, in si enitentibus non minus quam in clericis & ascetis ex ctam fuisse vitam non quovis modo Christianam, sed eximiae cujussidam puritatis, ut tanto exemplo cssent ad correctionem, quanto ad peccandum fuerant. Similiter in consuetudinibus antiquis sinus Ecclesiae, quae, quo augustiori nomine commendabiliores essent, Gaiones Apostolici vulgo appellabantur. Canone Lxxx I I edicitur: Ne quis Episcopus, Presbyter, aut Diaconus militi vacet, es tili unque retin I cium/omanum es junctionem sacerdotalem. enim Gesanssunt Caeseri, quae
Dei Deo. Quo ipso ostenditur, his qui cleri honorem non sperarent Christianis militiam non fuisse interdictam.
Non dicitur in Leonis epistola generaliter I cis regulis interdictum, verum poenitentibus adsecularibus militiae dare nomen ecclesiasti- leam redire prohibitum. Verum ut exactiorem
255쪽
vitae disciplinam amplectendo ostenderent se vera
poenitent1a ducto omnem peccandi occasonem, cui solutior vita causam praebe evitare, & sese iam totos Christo consecrasse; metuendum enim, ne
ille, qui semel propter nimiam ramis imbecillitatem graviter peccavit, in eundem lapidem bis impingat data liberiori peccandi occasione. Sic Cleriacis quoque interdicium ne sese secularibus negotiis immisceant, non eo, quasi negotia ad vitae temporalis necessitates sublevandas spectantia administrare atque procurare non liceret, veruinne hae ratione qui Ecclesiasticis negotiis obeundis mancipati &destinati sunt, ab iis revocarentur, tum etiam ne ipsis aliqua esset occasio, ut in eadem possent incidere vitia, quibus magis expositi videmur saecularem & mundanam vitam
ducentesi hi enim saepissime in delicti a vitam
transgentes, gulam re ebrietatem sequuntur. iniussa aucupantur lucra, turpibus dictis aut saetis severiorem illam de exactiorem vitae agendae A seiplinam commaculant. Saep si me enim mundi illecebrae in causa simi, quod nimis cupiditatubus indulgentes, multa admittimus in nos peccata, a quibus abstinere & alienum esse oportet viarum probum N pium, Deo consecratum. Dicuntur autem vi het ipsi Monachi, qui quotidie in contemplatione rerum divinarum occupati sunt, hinc ἀσω, Θρια dicuntur Monasteria, in Cod. Justiniam a verbo ἀ- ω, quod est mentem
exerceo in contemplatione rerum divinarum.
Scripst D. Basilius α ηακα, id est regulas de rationes ejusticidi exercitiorum.
Io. Hoc amplius, etiam ad clerum admitti vetabantur qui post baptismum aut magistratus attigissent aut munera bellica, ut in epistolis Syricii & Innocentii & in Concilio Toletano videre est. Lege bantur scilicet Clerici non ex quovis modo Christianis, sed ex iis quiritae exactissimae specimen declinent. Adde quod militiae & quom dam magistratuum perpetua erat obligatio: at sacro ministerio addicti nulla alia cura ac labore quotidiano inde abstrahi debebant: qua de
causa & sextus canon constituit, ne Episcopus, Presbyter, aut Diac nus saeculares curas administret, octuagesimus ne publicis se administrationibus immittat: & inter Africanos canones sextus, ne proc rationem rerum alienarum suscipiat, aut causarum patrocinium: sic
eosdem tutores constitui nefas judicat Cyprianus.
HAbetur in eo ore Dr. Canon. tis. 3. decretne Clerici vel Monachi se negotiis secul ribus immisceant, ut jam dieium, ideoque nec
lites agere vel persequi, nec procurationem aut administrationem bonorum Principis alicujus
vel sterius Laici suseipere, vel judicium sanguinis agitare, vel judiciis criminalibus praeesse, aliaque id genus negotia ad vitam eivilem pertinentia peragere possimi, quia inquit Innocent. III. cap.
eum secundum I s. t. de Aen. assumuntur in hereditatem domini, unde & merito convenit, ut
abstineant negotiis se laribus, contra Lascis nutilia Ecclesasticis muneribus addictis, vel voto mligionis obstrictis, libere commerciis secularitas vacandi facultas tribuitur, ex Cari. duo sum 7. q. I. juncto tu. ae Re da b.
II. At pro nostra sententia expressum Ecclesiae judicium habemus in Concilio primo Arelatens, quod habitum est sub Constantino. us enim Concilii canon 1 II sic nabet: De his qui arma projiciunt in pace,
placuit abstinere eos a communione: id est qui militiam deserunt extra tem
ora persecutionis. Id cnim pacis nomine intelligi volebant Chritiani, ut ex Cypriano & aliis apparet. Accedat exemplum militum sub Juliano, non modico prosectu Christianorum, ut qui morte sua Christo reddere testimonium parati essent: de quibus sic Ambrosius: lianus imperator, quamvis esset Apostula, habuit tamen sub se Christianos mili
tes ; quibus cum dicebat: producite aciem pro defensione reipublicie; obedieba et ei: cum autem diceret eis: Producite arma in Christianos; tunc gnofiebant Imperat
256쪽
nam religionem acceperat, & deinde in omne aevum memorabile edidit Christianae constantiae & patientiae exemplum, quod infra ai bis memorabitur. . Hoc loco satis sit illam eorum adferre vocem, quae Christiani militis ossicium solida brevitate exprimit: lserimus nostras in quemlibet
hostem manus, quas sangume innocentium cruentare nefas ducimus. Dextera ipse pugnare adversus impios e P mimicospiunt; tituare pios e T ci es ne*unt. Meminimus nos
pro ciuibus potius quam adperius cives arma Aransisse. Pugnavimus si per pro iustitia, pro pietate, pro innocentium salute: hac fuerunt hactenus pretia periculorum. pugnavimus pro me, quam quopacto conservemus tibi, ad Imperatorem sermo est si hanc Deo nostro non exhibemus ' Basilius de antiquioribus Chri
trantur cades mayores nosti ino cadibus non habuere, excusatos habentes qui propudicitia ac pietate decertarit.
CUm Donatistae in Aselea turbas ciere,totumque Africanae Ecclesiae statum susque deque
intervertere conabantur, nolentes assentire compositis rebus per Synodum Romanam, qua D natus erat damnatus, sed ad imperatorem Constantinum a lata sententia provocarunt, qui ne
usa illis penitus excusatio de justo judicio reliqua esse posset, novum illis decernit judicium ; nimir. Concilium plurimorum Episcoporum Arelate in Galliis, ubi ipse agebat, legitime celebrandum anno I. C. 3 14. Constamim Imp. 9. in numero decretorum apud Baron. annal. Synodi Arelate isis, quae ad sylvestrum Papam missa sunt illud quoque legitur . scit. De bis igitur qui arma Π
jicium in pace placuis abstinera eos a communione. Fortitudo, qua vel bello tuetur a barbari spatriam,
Oet domi defendi infirmos, vel a latromias socios, plena justitia est. Ambros ossic. Et HieronymMilitare non est delictum,sed propter praedam miliatare peccatum est, nec Re a. regero criminarum est, sed ideo regere Rempub. ut divitias augeas, videtur esse damnabile. Propterea enim quadam providentia militantibus sum stipendia emfluusa, ne, dampumptus quari ur, pravigrassetur.
257쪽
Belli partitio in publicum & privatum. Summi imperii explicatio.
I. D Filia visis inpatieum in privarum. U. I Non omne ballum privarum post )udicia
constituta illicitiam esse ure rasurius, defenda- ων : Multis exemplas. III. Ac ne jure quidem Evangelico, cum solutio
V. An bellum sibi publicum quod geritur avictor ita re magistratesssiummiam potest ruem non habemιis, Q quando. VI. In quibus relus coni inpotestas civilis.
VII. uua potestas sis μmma. VIII. R. uisissententia qua paruit siummam potestate emper se peris populum: CV δελ--
IX. RUBIis sententia qua statuit semper mutuam subjectionem regis G populi. X. Ad inam sententiam re te inrelistendum ain
Primis . st dracstinguenda voeum uirudine in re disparsi. XI. Secunia ae dissutiendo jure Cr modo habema, jus XII. Opense, in quadam imperia μmma habre, plene , id est alienas Ister. XIII. Quaeciam non plene. XIV. Quisdam non semima plene, id est alio i- litis haberi. XV. Ao istir dissa distincto ex discri im
XVI. Summam potestatem non tolii promissionemram qua, quod κα nat ratis mea, misi sit juris. XVII. Stimmum imperium dividi interedum per partes subseeli s ain potenti Aes XV III. Male iam/n hoc colito ex eo quia ruerrita quadam suam a caeιu adiquo probemurrina esse nolunt. XIX. Atia quoque exemplia quaedam mare sue trahi. XX. Vera exempla. XXI. Ammam potestatem habere posse qui inqua Ii fetiere teneatis e cum solutione objecti
Elli prima maximeque necessaria partitio haec est, quod bellum aliud est privatum, aliud publicum , aliud mi'
lxtum. Publicum bellum est quod auctore cogeritur qui jurisdictionem habet: privatum, quod aliter: mi' quod una ex parte est publicum, ex altera pri vatum. Sed de ' privato, quod antiquius, primum vidcamus.
Ane belli diuisonem, quam P hie tradit Author, licet qui-
' dam Commentatores eam ν carpant, in ratione tamen, fundatam facile cuique con-
stabit, qui maturo judicio &i animo omnibus praejudiciis
tum,quo nititur. Notandum itaque est duplicem esse hominis statum , in quo vitam degit, vel enim in pace & concordia ac tranquillitate vivere licet, vel rixis, discordiis, & bellis quis jactatur, sive in statu naturali, sive in societate civili constitutus est. In pace vivere dicitur, quando ii eet frui rebus, quorum ius vel dominium sive possessionem nobis natura vel fortuna largita est, vel propria industria aut justis titulis & legitimis acquirendi dominii & proprietatis ac pos-Rssionis modis, iure naturae vel civili introductis, nobis acquisivimus, vel, ut paucis dicam, quo uti liceat cuique jure suo, quod ipsi competit circa res acquisitas vel acquirendas, sive snt corporales, sive incorporales. In statu belli quis vivere dicitur, quando iure suo uti impeditur,vel quodi res ipsi ablatae sunt, uel acquirendi facultas eri l pitur, vel quod ipsum jus utendi interrumpituri & sistatur ab alio. Cum vero ille recuperare ve- lit quod ablatum , vel retinere quod alter sibi competere statuit, aut eripere conatur, vel LI-tein impedimento est , ut quis jure suo uti notii possit. hine statim inter eos oritur contentio det meo & tuo, & consequenter pacem bellum excipit & juris certamen oritur , quod vel disici tal tione vel vi dirimitur, utrumque tamen certandit genus bellum vocari potest cum publicum tum ctiam privatum, vul in statu naturali, vel civili, quamvis usus belli nomen post constituta judicia & regna condita, ad certationem per vim transsa tum fit, sertulle idco quia hac ratione plane omnem inter homines vel partes contcndentes s
258쪽
ietas distrahitur, de mutuum commercium pla- ' rum in uno homine veluti principe unius eorne tollitur, dum belluarum instar in mutuam poris ex multis capitibus contiati & uniti, quasi advolant perniciem qui nati sunt ut sibi invicem animo coagulatum, ut ita dicam, de idcirco publi- prodessent, de sese mutuo adiuvarent, mutuo- cum, ad distinctionem imperii quod quisquesbique amore prosequerentur, cuiusmodi distractio reservasse praesumitur circa propria administranda animorum & commercii dissolutio, non adeo bona, di utilitatem familiae suae promovendam perspicitur in eo certandi genere quod per di- i sine laesone tamen communis salutis, Ze eo sensii sceptationem fit, quamvis saepissiime non mia intelligendum quod dicitur quemque esse libenus odium, & nocendi adversarii cupido in pe- rum arbitrum fle moderatorem rerum suarum, i luctore reconditur, quae facile in alterius perniciem lius finis & scopus est communis saluti, de uti- erumperet, si non aliunde coerceretur. Verum litatis conservatio ac promotio, hoc singulorum quoniam iam belli nomen eo sensu receptum, salutem concernit. Illud universale est ideoque quosgnificat cenarionem per vim, sive, ut Αu- publicum, hoc particulare & idcirco privatum. thor bellum des nit, flatum per vim certanιι- , Quodcunque vero ex vi Pius a populo juri sucide nos cum Authore de bello eo sensu sumpto renunciante in sngulares vel plures petionas colla
disputaturi sumus, illudque ab Authore recte di- ti imperii procedit publicum quoque dicitur quia, vidi putamus in publicum, ves privatum &mi- l ut diximus, nomine universtatis fieri censetur,2tum, ita ut belli nomen sit generale, nihil aliud j de pro communi utilitate di salute, quamobrem
denotans quam statumper vim certantium, ubi- l publicum quoque bellum quod imperio & auth cunque igitur per vim certatur non quidem con-iritate fiammi imperantis suscipitur ae peritur tinuo ipso actu, sed etiam intentione de animo,' Privatum ergo quod aliter, mixtum quod ab una quando contendentes vi de armis controversam dirimendi se animum induxisse declararunt, bellum dicimus, sive in naturali statu privata similiae membra, vel similiae principes, sive civili privatos cives, vel civitatum rectores spectemus, nul- Iam differentiam statuimus inter ipsum statum, in quo utrique versantur atque constituti sunt, verum prorter diversum certandi A: belligerandi
scopum ae linem, tum etiam personarum conditionem, aliud bellum publicum, aliud privatum, Mitig mixtum dicitur. Publicum bellum dicitur, non eo, quia solenni more indictum a summo parte publicum, ab altera privatum est, belli t
men nomine venit, quia utraque pars vi certat 3e armis, vel saltem in eo statu sunt, ut controversam Marie Arbitro decidere velint. Frustra igitur nonnulli objiciunt, perperam describi ab Authore bellum publicum , quod geritur Avitire eo, qui habet juri actionem. Quia etiam inferiores magistratus habent jurisdictionem, non tamen potestatem belli serendi, sic praetor R manus habebat iurisdictionem , belli autem suscipiendi injussu populi potestatem nec auth
ritatem habuisse eerti munum. Verum huic o vel summis imperantibus, vel ob militum nume- sectioni respondet subtilissimus Jurisconsultustum, aliumque belli apparatum, verum quia in-. Scip.Gentil. de juri in I. I. e. i. cum inquit rdicitur de geritur nomine univcrstatis live ci- l omne imperium arque omnisjussus eorum, qui pia vium, quae sub uno eodemque imperio in unam blice aliis prissent, latissima juri in oris signi
societatem coaliti sunt, pro communi silute & i catione continerum. Summa operis Priscapem p publica utilitate ab eo qui repraesentat universum t telas omnium rerum. Innumerasatia atirem sunt,
populum susceptum, cujus nomine agit omnia quaecunque agit. Publicum est, quod civitas unia versa aliqua de causa frequentat, inquit Cic. aequa proporestare illa agit, in quisvis nutium jus diari , nullam versari juri iesionem, ut eommunas es civilis horam verborum usias, rese .ixerimus. Nec Inient. Quamobrem Tacit. I. Annia. Postquam tamen improprie, squis iis in rebias eis verba usia Bruto in C so e sis nullis jam publiea inma : id est, nulla iam arma populi pro repub.& a Repub. tantum privata nunc arma, in proprism potentiam. Recte itaque Aud4or desinit publicum MLIum , quod auctore eo geratur qui jumisdictionem his bri, eo sensu sumpto jurisdictionis vocabulo quo sgniscat summum imperium summamque
potestatem omnium rerum quae penes principem resdet tanquam universam civitatem repraesentantem, ipsi acquistam ex voluntaria subjectione paverit, Ioeulus videri debet. Hinc ista vox Romana Priscapis apud Senecam l. I. ὰe Clementi isi misi inbes, qua oriantur, me jurissimo. Iuel am maxime convenis origini huius nominis, quod ex jure Cr dicendo est. Quina sua Limium legas jurisinis. In iatroque vocabulo aurharitas, a perium usus insunt. Vere enim us a iubendo, Crdicere prs potestare atque imperio dicera, timae Cra seriores appellari, Sic quamvis jurisdictionis ordinaria signiscatio denotet potestatem ius dia sngulorum civium, qui in unam societatem cendi in causis civilibus, id ipsum tamen impecoalescentes necesse habuere renunciare liber o diimento non est, quod aliquando de quidem prorati S summo imperio , quo quisque pater- prie in latiori nisi alione dieitur potestis ania familias in sua familia tanquam ejus princeps
ornatus erat, illudque in eum conserre cui societatis salutem de utilitatem ac conservationem demandarent, ut eo munitus providere posset ne quid Respub. qua communis utilitas &salus continetur, detrimenti caperet. Principis itaque imperium sive jurisdictio considerari debet tanquam imperium singulorum membro-madvertendi gladio in sacinorosos, ita ut etiam comprehendat merum imperium , quod ex ipsa inscriptione patet tis.1 vi jurisaectione. Itaque si quisprobare vellet Praetorem Romanum non habui te merum imperium, quia jurisdictio tantum ipsi competebat, non satis validum esset argumentum , quia possem objicere jurisdictioni quoque cohaerere merum imperium, ita ut qui jurinx dictionem
259쪽
dictionem habet etiam videatur habere imperium, Idisse leges A instituta praescipssse, quae i- id est potestatem gladio animadvertendi in Licino- piis cssent agendorum norma. Quamobrem rosos, ut ex dicta inscriptionem picimus; adden-l Abraham, quamvis in terra Canaan& AEgypto dum itaque esset, ut clatius constet argumenti vis, i esset inquilinus , non tantum domesticos propraetorem non habuisse merum imperium, quia ' priis inititutis gubernavit, vcrum & jus belli tantum civilem iurisdictionem cum mixto impe- movendi ac sedera satiendi in aliena terra obser ri , quod ei inhaeret tanquam aliquid inseparabile, vavit. Quin cum Abimelecho Ceraris Rege & E- habuit, atque eo sensu sumi jurisdictionis vo-lscol ac Anci foedera socialia est pactus. Sic etiam &cem. Hinc Jurisconsulti solent dividere iurisdi-lbella movit contra exteros reges, qui Pentapoli .ctionem in eis lem& erimis em. Illa dicitur m-l tanos assiluerant. Sed notandum quod Authortio is carusis civilibusjud eandas cum exequendaD- l bellum privatum publico antiquius putat, id au-cutiisse conjuncta, quamobrem mixtum imperiumstem quo sensu ab Austore dicatur fateor me non ei cohaeret, ea, ut diximus, ordinaria est vocis sig-lpercipere. Quippe si statuamus quod verisimileniscati . Climinalis jurisdictio est nesia 9ecini flest, mortales olim, antequam humana necessitas
criminalibus cum exequentii potest te eo uncta. de ratio in civitatum aut societatem civilem coiia
Hac autem exequendi facultas continet potesta-Igit, sparsim per familias vixisse , cui praeerat tem animadvertendi gladio in homines tacinoro regio imperio pater , liberique subjecti ipsa
A. Verum notandum gladii potestatem non sem-lnascendi conditione, qui itaque tanquam priva per denotare vitae amissionem, sed quarundamiti considerari deberent, veluti hodie cives respe poenarum irrogandarum facultatem, sive vitam ictu totius universitatis de reipub. atque hac an naturalem adimant sive eivilem, sive simae no-ltiquissima imperii forma, de maiorum societ:-lam inurant, vel corporis coercitionem conti-itum origo. Quam primum itaque familia extinant, ves multam ob crimen imponant. l. 28. Eltit, suit quaedam parva civitas, quae regio impe vi paenis. Non majoris ponderis sent quae detrio pencs patremfamilias residente gubernabatur, mixto bello disputant, quali nullum bellum pos- cui mrendi necessitas cancris memDris erat imp set mixtum dici, quia, ut inquiunt, ne belium quia sita. Imperium aulcm hic non minus publieum iam est, πω, pari aut horitate congrediamur exemidici potest, quam post institutas civitates, qua eu
istis , non emminusu armarum tumum in te Iplurimarum familiarum in unam eandemque s
nis vicon istiuum, sed etiam inposissimum qui-leietatem conspirantium de coiiuntium unitate dem in jure. Ius Miti eryo quibus non comperat,sprosuxere, imperium civile. Quippe quot similiae,ciam inis Ni m non geris r besiam; in nec Iegaros tot civitates, Vel tot regna, quia quisque patres propria rictos miser. potest, qui non toti summumimilias sui juris erat & dominus roeum suarum .s eritim , ut annotavit Doctissimus Teigi. Aelita ut aistus ejus non erant subjecti iuri alterius, ego verissimum puto. Verum cuique homini prascribens jura de legea quibus familia sundare-jus belli serendi a natura tributum asserimus, initur,& uterentur omnes qui obsequium ei praestare ejusmodi scit . necessitate constituto , ut sibi aliaIObstricti erant, nec non iudicia ortinabat, per se non supersit Occasio ius suum vel retinendi velivel per Ilegatos judices jus dicebat, inminum persequendi, nisi vis adhibeatur, cujusmodi pote- reos Ec lcgum contemptores coorebat, atque initis quidem in statu civili solum competit summotem animadvertebat, Cique lincumbebat , pro- imperanti, quatenus universi populi caput est, de videre ne quid familia detrimenti caperet. Hi ne Princeps, imo vice populi omnia agi quemadmo-ldi belli gerendi & pacis faciendae penes ipsum p dum in statu naturali quisque paterfamilias , ve-itestas ac arbitrium, quae omnia supremaeae pu-min exigente necessitate, utpote cum desciat cmlblicae potesatis jura. Bellum itaque inter sepia iudicis eoram quo ius meum persequi debeo inimilias segreges, antequam ad majores civitatcs iocietatem coalitus, revivistitius pristinum, quodlae societates deventum fuit, viventes ortum cuique in statu naturali sacultatem concedi propri-lnon minus publicum , quam hodie illud quod is viribus proprioque arbitrio jus suum pertequi Sta magnarum civitatum rectoribus geritur, v tueri, qua facultate jure naturali cuique concessa cari potest, licet esusinodi bellum hodie qui-
nititur diviso belli privati & mixti. Posset enim dem privatum posset dici, quoniam singulae s
casus existere , quo quis cum familia per alie- miliae ut tot persenae privatae respectu uni-nuin territorium iter faciem, sorte fortuna, abiversitatis , e quibus , veluti tot membria eo
ejus principe invaderetur. & sortunis suis spoli liata est , eontiderari debeant, quibus nullum retur, vel ipse paterfamilias aut aliquod similiae iam imperium nis eirea domestica negotia, per suae membrum injutia afficeretur, nullus dubito se tamen publicum origine dc iure , nam an quin ipsi licitum sit promere suam defensionem, Site constitutas respub. privatum bellum dinum, vel recuperare su tu, vel vindicare iniuriam s-lquod inter ejusdem similiae vel divetiarum s bi vel suis illatam, vi S armis, si opus sit, cuiuLimiliarum membra oriebatur, scotiam illud vo- modi certamen ab utraque parte licet non justum scamus quod vel familiae, uel singuli eives susei belli tamen nomine venit propter jus belli gerendi piunt; non videtur itaque bellum privatum an utrique competens. Imo eonstat ex sacra scripturaItiquius bello publico, scit. jus belli gerendi.
. Patriarchas intermedios Reses gentium, quam ' quippe non de acta, vel secto, sed jure dispu-
Cananaei, AEgypti uersatos luisse, potestatem ta-l tamus. cum ipso enim humano genere intro-men summam gubernandi familiam illibatam i dum familia di consequenter inrepit ius belli intactam consumvasse, suasque domet licia sui si gerendi, ut patet de primis parentibus, qui sta
260쪽
tim atque creati familiam constituerunt, Romne imperium & dominium in liberos habuere jure generationis, quod deinceps in posteros devolutum , sed & concessiam quoque liberisius belli privati, quatenus lus naturae cuique tribuit licentiam di secultatem corpus eiusque membra, tum etiam bona ad commode viven-
dum nee savia tuendi adversus vim illatam, ubi nulla alia est ratio expediendae salutis , nis propriis viribus & authoritate vim vi nulla interposita mora repellat. Quamobrem videtur utrumque jus eum ipso humano genere introductum, &consequenter atque vetustum.1. Bellum aliquod privatum licite geri, quantum jus naturae attinet , satis apparere arbitror ex iis quae supra diximus, cum ostensiam est, ut quis injuriam etiam vi a se arceat, juri naturali non repugnare. Sed forte putet aliquis id saltem post constituta judicia publica non licere: quanquam enim judicia publica non a natura, sed a facito si1nt humano, Cum tamen multo sit honestius, & ad quietem hominum conducibilius, ab eo cujus -hil intersit rem cognosci, quam homines singulos, nimium sepe amantes sui, quod jus putant id manu exsoqui, tam laudabili instituto obsequendum ipsa dictat aequitas & rationaturalis. Paulus J C. Non es gulis concedendum quod per magistratini publice ρο It fieri , ne occasiost majoris tumultus faciendi. Hinc est, inquit Rex
Theodoricus, quod legum reperta est sacra reverentia, ut inhil manu, nihil in R. l. s. mio ageretur onpulD: quid erum a bellica confusione pax tranquilla dflat, per i
rim litigia terminantur ' Et vim vocant leges, quoties quis id quia deberisApu- itat, non per judicem reposcit.
ΡLurima a nobis adduim testimonia ae argumenta 6. I. n. q. cap. a. e quibus perspici po- nihil magis rationi consentiens, quam Ο-- uim ac injuriam a capite & vita propulsare, quod & rationem doctis. & necessitatem batb ras, & naturam ipsam seris praescripsisse docet Cicero. Quomodo vero ex ratione deduci d heat illud naturae jus, quod &jus divinum necessarium . homini & cuique individuo faciat tem tribuens depellendi a se omnem vim & injuriam, docet Vir Amplissimus eruditione &ingenii acumine solentissimus Lambertus Vel husus, in Disseri. de ρrine .ju' m decori. Sia,
inquit, in anceptum perseq mari rursas metanquam mundi partem contemplans non θνιωιo, sed
prudentis in sapientis Dei consilio productus sim
oportet: examiniandum stare, quod Deus de me
seri volserist quod hae ratione an 'go. υρνο- e Id bia in merans mari vult, quod si tollariar,st 'a quas partes proprietates mihi intribui seMaeriin, quod in eatis operante per sapientia feri nonpotest. Ante omnιa aurem, ut fiam iuxtta me comprehenao esse summum studium conse vanai me et θλι- m incolia em : huis fluato salserviunt appetitus edendi, bibendi, visuis , assectus amoris in doloris , denique omnes amiama palsones, in eoiaueis ad expletionem altius a peritus totius ear ris fabrica, in organorum seu
aiaminio, ita ut, avi plane isthae omnia frustra sunt, μι fruendam sit Dei voluntasem esse , me meque, qua in creasione mihi conccst, can servare
salsa interra. Sub hac ainem visa memιν rumque conservatione , non totum ea comprehendi oportet, qua visam membos incolumitarem pra-stam , sed etiam ea, qua nassurata ereum usus repugnant , vi mda esse eadem rinione docetur, ain qu subteriant eum Mem, ad quem nos vita, membrorum vi in facultatum homini propriaram natura Arit. Atqui haec omnia hieri nequeunt nisi media quaedam adhibeantur, quibus consequenda. ergo eo ipso quo Deus vult, ut memet salvum & ineolumem conservem , etiam mihil concedit Acultatem ea arripiendi S applicandit media, sile quibus me conservare neque , quando itaque in eo statu constitutus sum, ut salvus esse non possim nisi vim vi repellam, non solum Aivina,sed etiam humana iura permittunt imo obligationem mihi imponunt, omnisque suadeth nesta ratio, ut salutis expediendae causa tanquam necessarium medium eam adhibeam, cujusmodi scultas mihi non tantum in statu naturali, in quo quisque sui iuris est & arbiter ac moderator rerum suarum, verum etiam in statu civili post constituta iudicia publica, eum in snem inir ducta , ut hac ratione omnis vis N injuria, quam homines sicinoros, vel intulerunt innocentibus , vel inscire meditantur, vindicaretur &
eoerceretur. Summa enim induceretur confusio,
s quisque ab aliquo laesus semetipsum vindicare posset, caedibus atque bellis ubique tracsaretur, & consequenter civitas seu Rcspub. non prastaret maiorem hominibus securitatem