장음표시 사용
271쪽
1 4 LIBERI. g. Iv. de quibus agemus suo loco. I Iaec quia conjunctim requiruntur, ideo
alterum sitne altero non suffcit.
OUoniam belli gerendi & suseipiendi varii
sunt modi S: diversa rationes, ad clari rem iuris ejus quod in bello scit. publico nam de eo jam disputare incipit locum sibi vindicat, optime illud dividitur insolenne S mantissiae e. solenne vocatur ab Authore, quod alii iustum dicerent, justum quia habet omnia requisita, quae dictat tecta ratio adhibenda, ideoque usu a sentibus recepta. sic in genere iustum omne illud diei potest quia si secundum leges naturales vel civiles. Eo sensu testamentum dicitur a Modestino Numatis nostrae justa sementia de eo quia quispost moriem suam fieri velis. Verbum j a
interpetantur suris Antistites , perse iam vel solennem. Justa itaque sententia est solennis sententia, perfecta, A legitima, quia secundum civiales regulas, & conformis solennitatibus, quas adhibendas in testamento condendo leges voluere. l. 4. f. qui testam fac. poss. Ita ut omnes imperfectae dispositiones, ut codicilli & smiles, ex cludantur. Quamobrem des niuntur ultima v luntas minus solennis, sta justa tamen, quatenus mihi leges eos condendi quoque facultatem con- regunt, & sc justus omnis reliquus ultimae voluntatis actus legibus munitus appellari potest, ita ut testamentum & codicilli hoc sensu ruta posisent appellari sententiae, quia quanquam dive sus disponendi modus si, utraque tamen licita , id est legibus & iure permissa & approbata dis positio , suos tamen habens peculiares effectus, quorum intuitu una altera persectior, de magis justa sententia, & voluntas. Sic etiam justum bellum solenne dicitur , quod secundum juris naturae & gentium regulas, sive expresso sue tacito consensu inductas, suscipitur atque geritur, pec liares etiam suos habens effectus & peculiaria habens jura. Et sic iustum non solum quod tectum quia rationi & justitidi conveniens ideoque lucitum, cujus contrarium est injustum quia vacat iussitia, & consequenter prohibitum & vetitum legibus. Nam & justum bellum, id est solenne dici potest quamvis ex injusta causa susceptum m do indictum ab eo cui belli gerendi potestatem
jus gentium concedit Quamobrem Alciat. Commem. au ιιι. f. λ φ. Cr iur. Bestiam inuas m a
Principe μισα causa injusta , Me Iusta . semper dic tur justa quoia popuIει, in quoad esetas liaeui belli. Quid si vero bellum moveatur, hisce solennitatibus Astitutum, sed ex justa causa susceptum, iustum quidem dici potest vulgari seu
se, verum justum non est ratione rituum &s lennitatum, quae in bello solenni adhiberi se lent. Belli tamen venit nomine , sed minus
solennis. Justum itaque S solenne bellum est quod aure gentium indictum & susceptum. Jus
gentium autem requirit, I v. ut indicatur& Ἀ-ratur authoritate di mandato summorum imperantium, penes quos est sumina in ei vitate potestas, & consequenter pacis bellique arbitrium Detitioni enim summi imperii conaret & quidem inseparabile ius ac facultas Omnia illa adhibendi media sine quibus non potest obtineri s-nis, qui fuit in causa, quare nomines libertatis naturalis & imperii, quod quisiue habeat in s metipsum & familiae suae membra, eorumque vitam & sortunas, jacturam facientes, se alieno subjecerunt imperio, snis autem fuit sui conservatici di securitas cum vitae, tum etiam bonorum ac saeuitatum, quas cuique vel natura, vel se
stuna largita est, sive propria sibi aequisivit indu stria , atqui haec omnia in tuto esse nequeant, nisi summis imperantibus competat ius defendendi cives & su ectos adversus injuriam, hinc
etiam summis potestatibus jus belli gerendi
cum ipso imperio concessum atque delatum si tuendum , tanquam necessarium antecedens s-
ne quo consequens, quae est illa securitas &conia servatio vitae ac bonorum, haberi nequit, & quidem privative, ut ita dicam, ita ut nulli nis summo imperanti illud comuerat, exceptis quibusdam castius, de quibus statim dicendum. Nam supra annotavimus , summam hoc ipsum inducere eonfusionem , imo mutuis discordiis &praeliis civitas distraheretur, &ita omnis securi tas tolleretur. Alterum belli solennis requis tum est , ut ritus quidam iasnt, de quibus infra agendum lib. a. cap. 3. Formulam autem belli indicendi apud Romanos observatam ejusmodi apud Livium deseriptam invenimus lib. I. Leginus tibita fio hostium venit. Audi Iupiter, inquit, - dite .s, audas fas. E a sum nuncius piadicias Romani populi, jtiste pieque Iuvius venio, verbifi
i dedumtur, qua poscis, dietas tribus in trigintπο-l actis, Miltim inuicit. Aucii tu Iuppiιer Cr tu Iuno Quirina diique omnes caelestes, is que terrestres,l vos vi infe dite. Ergo vos testor populum i l lum in Utim esse, neque jus persolvere.
D. 2. Bellum autem publicum minus solenne potest & ritibus illis ca- φ rere , & geri in privatos, & auctorem habere magistratum quemVis. Et sane si citra leges civiles res spectetur, videtur omnis magistratus sicut ad tuendam plebem sibi creditam, ita ad exercendam jurisdictio
nem, si vis occurrat, jus habere belli gerenti. Sed quia ex bello tota
272쪽
civitas in periculum venit, ideo ferme omnium populorum legibus cautum est, ne bellum geri possit nisi auctore eo qui silmmam in civitate potestatem habeat. Exstat lex talis Platonis ultimo de legibus. ω . disp.
Et in Romano jure majestatis teneri dicitur qui injussu principis bellum gesserit, delectumve habuerit, exercitum comparaverit. In- VM.
jussu populi dixerat lex Cornelia lata a L. Cornel io Sylla. In Iusti ni a
neo Codice exstat constitutio Valentiniani & Valentis: Nulli prosui in . . D.
nobis inficiis atque inconsiliis quorum libet armorum modiendorum copia tribuatur. Huc pertinet illud Augustini: 0rdo naturatis mortalium paci accommodatus B i. d.
hoc poscit, uisuscipiendὶ belli aiatoritas atque consilium penes principessi. MyrfCOMMENTARIUS.
Ex descriptione & desnitione belli publici s ibeat, oportet illud habere permissu & concessota Is t
lentiis facile perspicimus quod ut bellumine summi imperantis, ejusque nomine exercere, με publicum minus solenne. Verum de personi siquod idem est ac si ipse princeps exercet, quod ρ, inquirendum nobis incumbit, qui ejusmodi ge-lenim quis per alium facit per se secisse videtur, at- a L vi irendi belli jus habent, quippe cum etiam publi-lque hae ratione non detrahitur aliquid summo i
cum dicatur, quamvis non solenne, videtur etiam imperio, sed tantum alieujus partis exercitium x xis a nomine suscipi posse, quam ab eo, qui summumldemandatur & conceditur inferiori. Quod ad habet imperium,illudque exercet nomine civium, originem attinet, ea derivanda est a liberrima qui in unam eandemque conspirarunt foetetatem,leaque summa potestate, quam quisque in . statu ut mutua ore mutuam securitatem & eonseo inaturali degens paterfamilias habet in suam samictionem possent tueri adversum vim illatam, cu-lliam ejusque membra, laque naturae jure, imo ne-iusmodi defensio, quia fuit finis&scopus quare cessitate quadam naturali: quippe cum homines nomines summum aliquod constituere imperium, sibi aequales nascantur, sequitur etiam alteri in al-ruod facultatem haberet singulorum civium per-lterum nullum imperium competere, sed quisque nis, bonis, viribusque utendi ad communemisui iuris esse, summum imperium hiuere in se&utilitatem securitatemque tuendam, videtis no res sibi proprias, de quibus ero lubitu disponeremini concessa vel concedi posse , nisi in quemlpotest juxta naturae regulas, sin autem in socium,
ejusmodi imperium collatum tanquam necessa-lquia sibi aequalem, nullum competat imperium, rium eonsequens, ut statim dicere incepimus &lsiquitur alteri per alterum non posse inferri ini iam paulo altius repetere necessum ducimus, ut quam conditionem , ut Jcti loqui amant, qua Autlioris errorem detegamus statuentis, bestum imperium aliquo modo diminueretur, quia pos palleum minus solennense awhorem habere ma-iset jure naturali sese opponere alterius machina-gi ratum quisvis. Fateor me divinare nonitionibus, omniaque media adhibere quibus imposse, nec ulla ratione itivestigare, quo sun&-ltae iam & illibatum reservare queat imperium amento nititur hac Authoris opinio. Miror p inatura sibi delatum atque concessum, & conseiatius virum & publici & privati iuris scientia om-lquenter hule imperio annexa est defensio sui &nium qui huic unquam disciplinae operam dede-irerum suarum, quae vel disceptatione vel vi po-runt coryphaeum, in eam potuisse adduci. Quiyltest institui, confugiendum autem ad posteritis, sipe si originem di primam imperii institutionemluti non liceat superiore. Hoc autem imperium, ut ejusque naturam & qualitates diligenter exami-ldiximus, homini adnatum, & consequenter pria nemus, perspiciemus nihil magis a ratione ali imus omnium parens habuit cum in se tum in honum dici posse, quam quod hic tradit Author detna sua, quae vel natura sibi largita suerat, vel etiam potestate belli gerendi minus solennis; non opustpropria industria proprioque labore sibi acquisi- est occasione hujus quastionis repetere ea, quaeiverat, unde di in uxorem & liberos & se in t ubique per totum hoc opus de causis summi con-l tius familiae membra derivandum idem ei compostituti imperii di societatis civilis disputavimus irens imperium. Sibi enim aequales esse non po-
Satis erit ad demonstrandum errorem Authoris terant, uxorem enim mariti imperio subjecit ut annotemus, summum imperium ejus esse natu- Deus aediscando eam ex una de costis Adami, ni-rae, ut in unum conferri debuerit. quemadmodum hil autem magis rationi conveniens est , quam collatum est, adeoque penes unum necessario re- meum id esse quod ex re meafactum, deinde etiam
sidere, & consequenter dividi non posse in partes, exprese Deus in poenam sceloniae subjectam es ita ut diversa personet diversa summi imperii jura voluit viri imperio. Ex qua potestate, quam mari- exercerent, seis. jure suo, tanquam eiusdem im- tus in uxorem habet, sibi quoque acquisivit ius inperii consortes &socii. Quamobrem ut quis jussit ros ex illa progenitos, cedunt enim suci do- aliquod ad summum imperium pertinens h Lminio & imperio, tanquam sua Opera tum etiam
273쪽
cura & culturasbi acquisitos. vid. quae annotavi- l verso populo in unam societatem unumque eormus is i. n. . capitis quod praecedit. Et sic im-l pus coalito, nisi vi imperii ad eum translati eum perium illud devolutum ad posteros, cuiusmo-lipsi civium in unam societatem casu sociata intiliadi semiliae gubernandae ratio ab ipso naturae A ltitudine una eademque essui persona , Ae conse- thore introducta videtur. Verum cum propteriquenter quod princeps agit universian civitatem multa incommoda& pericula, quae in statu n legisse videri debet, unde& publicum dicitur . in turali hanc vita agendae rationem comitabantur,idividuum enim summum imperium esse diximus sitius esse duxerunt homines sive cujusque fami-lquare sibi retinere partem non potust, partem al-l a principes ad ea evitanda in civitatem coale-Jtori conccaere, o summum imperantem vocari. scere, suo imperio renunciantes, in eum illud Posset quidem jus de rebus publicis ad commuta transtulerunt, quem societatis tuendae praeficereinem salutem&securitatem civium pertinentibus animum induxerant; scit. summum illud im-lpenes plures esse, sed ipsum tamen imperium peperium Monarchicum , quod quisque habuerat nes omnes tanquam unam personam residet, ita in se ipsum &familiae membra, omniaque ejus ju-sul snguli respectu totius conventus tanquam ra, unde inquit Justinus: Principio rerum gentiumlprivati considerantur, & sc etiam caeteri maginationumque imperium penes reges fuit, lib. I .lsi ratus, quibus alia publica negotia exsequenda cap. i. Et Cic. 3. deII. Omnes antiqua genies re- mandata, eiusdem sunt conditionis. Ex quibus si rus quondam paruere. Atqui tot aam familiisinijam perspicimus belli gerendi jus nemini jure re, unam societatem coalitis, imperii sircs latius ex-lgistratus competere etiam non solennis, sed publi tendebantur, atque negotia, quae ad societatis ad- ci tamen , nisi summo imperanti ex natura &ministrationem de gubernationem pertinebant, delatione summi imperii, & si quis magistratu, cumulabantur, ita ut solus princeps ipsis superes- habeat, illud habet ab ipso principe idcirco etiam se non poterat, necesse habuit quaedam publicairius nomine, non vi magistratus sui exercet, negotia certis hominibus exsequenda injungere, coque respectu repraesentat principem. Cui qui suo nomine, id est civitatis seu populi, de-ietiam accedit, quod bello tota civitas in peri- mandatam tibi provinciam side&prudentia ad aculum venit, quc madmodum autem nemo primini lirarent, atque inde diversorum magistra-ivatus alterum in periculum adducendi facultatem tuum de divctiorum muncriim origo petenda. habet, ita nec magistratus insesor, vel cive, sbiItaque quia potestatem qua pollent circa quaedamsaliquid debent arrogare, quo civitas vel respub. publica negotia administranda non habeant a se lin periculum vcniret. uuia enim tantam vim ha- sed a principe , non latius debet extendi quamlbet, ut uno i A. totam posses subvertere rempub. itipatet natura eorum negotiorum quibus praeposit illis ab stir sum est in alterius vesti ponere arbiιγιο, sitnt, vel vetisimile est principem prorogare u squam istius, cui hac cura demandata est, vi videat, Iuisse. Praesumendum autem est id virium de im-Jne quid respub. a 'tila verrimenti Opiat. Arnis perii circa publica negotia exequenda magistratui de jic. m. 67. cap. q. Quae opinio adeo aequitati tribuere voluisse quantum muneri suo obcundol& redis rationi consentanea , ut omnium sere
necessarium. Et consequenter etiam non sibilpopulorum legibus, id est pentium jure sancitum plus iuris vel imperii arrogare potest, quam re-Jest, nullum possit geri bellum nisi authore eo. quirit munus & dignitas in si collata, quasi proiqui vel iure devolutionis, vel voluntaria it libe parte quadam in societalcm imperii a principetra populi electione summum in civitate impe vocatus, caetera quoquc summi imperii jura sibitrium habet. Ita ut lege imajestatis eum tene posset vindicare tute magistratus. Et consequen-tri, qui iniusti principis bellum gesserit, dei
ter perperam statuit Author, si res citra leges ciasciumve habuerit, aut exercitum comparaverit, ju- viles spectetur, omnem magistratum, scis ad tu- re Romano cautum, ut patri l. 3. f. ta L. Diendam plebem sibi creuitam , isa aes exercenuamimajest. Vid. & I. I. Eundem σΛmicum in Annia tiri diationem, s sis occurras, ius haereberti P-icum quφque, quem civitas, existim/s. Si quis au
randi. Cui etiam addi potest salutem populisιem seorsim pacem aut bellum eum quibuslium geris, tueri & defendere solius esse summi imperan-lserius patico consilio, capιιe poenam IMI apudiis officium, quod uero osse ii alicujus est, ne-lPlatonem est. Quamobrem Cato censebat re cesse est de potestatis ac iuris esse eiusdem statua-lvocandum excrestum, de Caesarem hosti , de mus. Unde&belli ius penes eundem esse dicen-ldenssum quod injustu populi bellum intra Germa dum, quia est necessarium medium ad defenso-snoruin fines gereret. Plutarch. in Catone mitiis pnem pertinens, idcirco nulli competit, nisi elim tui. Caesare. Apud Liv. Ab. r. ejus Ma litis qui summo imperio ornatus est, ut populi sile ita legatis suis accusatur, quod Gaeturaeorum n suae commissi salutem de securitatem per defen-ltimi, non ex se rus authoritate, non popali jussu sonem procurare posset. Cui accedit,quod omnes bellum intulerit, quia quem tinquam des senum magistratur, qualemcunque habeant potestatem, ita facere ausum j Antiochi. Philippi, A ibis privatae conditionis snt coram principe, quam 4lisCr Panorum recentissm bella esse, de omnisu, obrem nihil publicum habent suo jure, de conse-ihis consultum Senatum, popuIum3uisse. Sipe Isquenici nec jus belli publici gerendi, quia respe- gatos ante missos, res repetitas, postremo, qui bel-ctu principis, qui civitatem de universum popu- tum indicerent, missos Quia rartim, Cn. Manli, tum repraesentat , tanquam pars de membra ci- factum est, ut istud puId cum p. R. betium non vitatis tantum considerari possi int, quemadmo- tuum privinum tirocinium dicamus. Sic etia:n uia dum de ipsus principis esset conditio coram uni- re pubisco Germanico causum, neminem Imperio subis
274쪽
subjectum sine lege comitiali bellum aliis insereti doriis bellum quod assiua edicto geritur, ejus ni-
posse, adeo ut, si line licentia superioris illud a mir. qui summum tenet imperium, R idcirco tentare velit, poenam nactae pacis incurrat testet belli indicendi atque gerendi jus habet. iGEL I. ripae patel. cap. 4. I ustum vocat Isi-l
3. Sicut autem omnia dicta, quantumvis universalia, aequitatem recipiunt interpretem , ita & haec lex. Nam primum quin ei qui jurisdictioni praeest liceat per apearitores suos vi cogere paucos imparentes, quoties ad eam rem copiis majoribus opus non est, nec periculum imminet
civitati, dubitari nequit. Rursum , si ita praesens sit periculum, ut tempus non ferat eum consuli qui supremum in civitate jus habeat: hic
etiam necessitas exceptionem porriget. Hoc jure usus L. Pinarius praesidio Ennae in Si ilia prauectus, cum certo sciret oppidanos ad Carthaginenses defectionem moliri, Cede in eos facta Ennam retinuit Extra
talem necessitatem ad vindicandas injurias, quas rex persequi negligit, jus bellandi oppidanis in civitatibus dare ausus est Franciscus Victoria: sedcjus sententia merito ab aliis repudiatur.
STatim annotavimus summum imperantem l cessitate summa exceptionem patitur , qui ei, cui demandavit quaedam publica exs ipe notandum aliquando posse incidere calum, quenda negotia, non plus virium tribuisse prae-l quo principem in re praesenti non sit consulendi sumendum, si non constet de expressarius circa facultas propter praesens periculum , ita ut in
administrandi rationem voluntate modum alutarena sit capiendum consilium , & illico nulla quem praescribente, quam muneri suo obeundo interposta mora necesse si pravenire immi- habet necessarium. Sic jure Romano cautum,inens malum , quin verendum siet ne ipse eo cui jurisdies o dura est, ea quoque conrasau deride-lobrueretur, praeuimendum igitur principem --bent, μι quous jurisdictis explicari non potuitlgistratui tribuere voluisse facultatem omnia ad-l. 1.f. de jurisaess. Et consequenter etiam mi-lhibendi media quibus illud avertendo publicam titum imperium, quod jurisdictioni inest. Ide scivium salutem & communem tranquillit que omni magistratui competit, qui iurisdicti item, quamvis ejus desensionem ipsi privative tan . nem habet. De iri autem potest mixtum im-tquam lummo imperanti competat, in securitatem petium potestas modica coercendi eos qui seselasserere potest. Verum quia hoc ipsum sit ex con Opponunt executioni mandat, quod per iuris liectura voluntatis principis, idem est ae si ipse dictionem sancitum est. Quem in finem qui ju-lprinceps fecisset, & idcirco non propria auri risdictioni praeest suos habet apparitores, qu tritate vel jure magistratus sui quis secise videri do
rum opera utitur ag cogendos imparentes ae re-lbet. Est inter caetera, quae in veterum monumen- fractarios. Verum neutiquam eiusmodi coactio tis invenimus, praeclarum in Romanorum an-
bellum vocari potest. Vis en eoasiva non estinalibus exemplum L. Pinarii. euius hie men-jus niti. Et hirtim viderum 1eri inter quales itionem facit Author, illius enim fidei tuendae aravit qui satis seperiendiam esse. Quod si tamen tan-lcis Ennensis erat cura demandata; qui, cum prae ιus refraeiariorum si numerus, ut ex illorum irrisissentiret civium rebellionem & desectionem ad rati e tota civitas possit pericu o involvi, nec or- Carthaginenses, neque sibi occasio erat consulen dinarii linores aut avaritares sufficiant, recte m. di per legatos consulem Marcellum, sitius tamen sistratu fiamma pota satis sententiam super taei ne- i judicans necessitate exigente praevenire quam sis e pectat, ut inquit Sam. Pusscnd. de jurilpra veniri, atque in tempore occurrere , quamniat. c rem. I. g. cap. 6. Istud enim sententiae post exitum & post vulneratam causam reme- exsequendae 8e jurisdictionis tuendae auxilium,i dium qua rere, ex improviso in cives insidos impe- quod lictores atque apparitores praestant juri itum fecit, & magna caede facta omnes occu- dictionem habenti, satis indicat quam late patet buerunt. Liv. lib. cap. 3 . neque factum hoc sua cogendi contumaces potestas ; quia si non improbasse Marcellum consulem ibidein vadit sussciat, propria authoritate non alia adhiberet Sic quoque non improbatum a senatu Roma- potest remedia prasertim violenta, quae causi es- no factum Scipionis Nasicae, sed contra magnam .sent majorem tumultum saciendi&fortasse inte-l sibi gloriam de laudem eo eonciliavit, quod eum stina bella parerent, qua ratione tota civitas in videret Rempub. perditum iri a d ib. Graccho summum veniret periculum. Verum cum nulla.qui in tribunatu profuss largitionibus savore post regula sne exceptione, etiam hoc ipsum in ne- puli occupato Rempub. oppressam teneret, & pa-
275쪽
lam dictabat, interempto Senatu omnia per ple-i stum. Quo casu pubi ci iurIs periti statuunt, non iam agi debere, tergiversante tamen Consule Murio Scatvola atque vi se quicquam esse acturum negante, quamvis Patres conscripti ad deliberandum, quid in tali necessitate faciendum essent, stilum licere iniuriam N vim illatam propellere, sed etiam ulcisci, quamobrem & hostes sedibus suis pellere, ii aliter ab eorum invasione&incia sionibus tuti esse nequeamus. Summo enim ci- convocati, cuncti censerent , ut Consul Rem- vili imperio instituto, cum eo simul judicia con p . armis tueretur, semetipsum quamquam pri-'stituta sunt di actiones productae, quibus quisque va us duceni osterens, involuta sinistra manu ' se defendere & jus suum persequi potest, ideoques sublataque dextra proclamabat i Qua Remptisti- omnis vis & omne bellum privatis interdictum, cam sιl me se vestim, me sequaχtur, eaque -- atque vindicta prilici iuris esse coepit, id est sum-ee, cun rione bonorum cavsum discussa, Grac- mo imperanti incumbere. At vero cessante ju-ehum cum scelerata factione, quas merebinispanas dicio, & summa potestate negligente vel de li- persolvere coegit. Valer. Max. Iib.,cap. a. Et nante aperte desciationem clxium se populi, cujus Appian. de selio eis. Id. i. Necessitas enim om- tutela ad ipsum delata, eo ipso quod imperium De iuris vinculum solvit, &, ut inquit Cicero, ad se devolutiam est, evanescit S corruit quo in tanta perturbatione rerum temporibus p . que imperium ratione illarum civitatum veltius parere, quam moribus nectacliabimus. Sic regionum seu etiam singularix alicujus civis, cu- quoque probat Cicero factum C. Caesaris, quod jus defensionem suscipere neglexit, ct consequen- non exspectatis Senatus decrcta, bellum sua spon- . in eo ipso sui juris hi, id st recuperat illud imia te contra Antonium susceperat. Decernenai enim perium quoq in principem cum aliis sibi aequalia tempus, inquit, nondum ven/rat, hetii autem .' bus in societatem coaliturus contulit, quod on, renui tempus si praeterm isset, videbar repab. ρο- nia continet sura,quae summus imperans jure tran pressa nihil posse vicerni. Imo tradit PhiIq. s. sati in eum imperii, quod sngularia membra imcap. II. Senatum Decimi Bruti factum collau- bcbant in statu naturali, exercet. Idem sentit Vict. dasse, & bellum, quod privato consito susceperat, i in resin. dejuine Mui. ubi inquit cessisut pose comprobasse tanquam publica authoritate gestum. Miranuo conferre thoritatem belli movenda tis. Verum quid si Rex vel princepsdefensionem su- qu. aheri sani subjis . G namque in eodem re noscipere declinavit vel negligit, idem videtur dia civitas una auream an nra, gravesque i tirιascendum quod paulo ante diximus, quando facto alti inferas, Λαι Dux unus alteri DAci, Rexquae judicium cessat, scit. jus pristinum, quod quisquetra se tias negligeret, aut non auderat injurias ilia in naturali statu habet, di consequenter civitas ras vindicare, posset civitas avi Dux , ροι anoM- recuperat facultatem proprio arbitrio salutem riam cpipastis, nonsolum se defendere, sedet iam a M.ala & securitatem'vel tranquillitatem vi & armis i letium inferre, Cranimadvertere in hostes, ore de ure tuendi adversus quoscunque hostes. Jura enimi dereque malifaerores, qu.vido ita necesse essσι , us ia II I. i. quaelibet defensionem concedere satis manife--mferendιs se conιinerent. c. a. n. 7.
M. verbo U. At quibus eventibus jus armorum movendorum este magistratibus minoribus constat, an bellum tale publicum sit dicendum dis nitunt; usu u ris interpretcs. Sunt qui ajunt Sunt qui negant s. Sane si publi- , .Eb cum non dicimuS quam quod fit jure magistratus, dubium non est .his A quin talia bella publica sint, ac proinde qui in tali facti specie magistrati- θ' , b his se opponunt, in poenas incidant contumacium ad versu3 supra se posui a. sitos. Si vero publicum sumitur in excellentiore significatu pro eo quod jμr W.n. solenne est, ut saepe sumi cxtra controversiam est, non sunt bella ista
t, publica: quia ad istius juris plenitudinem, tum judicium summae pote-- l. h.- statis, tum alia requiruntur. Neque me movet, quod etiam in talist ν contentione soleant res auferri obsistentibus, ac militibus etiam coacedi
e Lis vi Nam id belli solennis non ita proprium est, ut non alibi etiam locum ha-d . h. bςre possit d.
Agistrares inserior quia & ipsum quem ge- negotia, quia nomine summi imperantis&ccn-- LVIrit magistratum habet a summo imperante, sequenter totius civiretis egiste videri debet, ut ρ. i. n. a. ita ut nullus posset fingi casus, quo posset dici ali- paulo ante diximus; jure autem magistratus es s-L.riis quid proprio iure agere vel exsequi, eatenus ps as . so. si dici persona publica, & quacunque agit sun. 11. rc m iuratus di dignitatis publica vocari possitnthi agenda concessa sunt, siae quibus obire nequit munus in se collatum, nam quamvis illa omnia non expresse a sumno imperanti ips praeseripta.
276쪽
tamen tacite insum ipss delationi muneris, eon tradictionem enim involveret, alicui permittere administrationem quorundam publicorum neg tiorum , & simul ipli noluisse concedere eorum agetigotum N adhibendorum saeuitatem , sine quibus administrare nequeunt. Nam eo ipso quo de magistratu inferiori sermo habetur , constat esse aliquem superiorem, a quo dignitatem & potestatem authoritatemque suam babet, & idcirco lquaecunque Diat & agit, a superiore ips delata
concessa esse; fateor itaque me non posse concire , unde illa inter juris interpretes dissensio dello a magistratu inferiore iis eventibus, qui bus jus armorum movendorum habent, suscepto, an publicum si dicendum. Eo sensu sumpto Deluti publici vocabulo, quo accipiendum statim annotavimus. Solennitates, quae a summo imp rante bellum suscipiente adhibentur,non iniciunt ut bellum sit publicum, verum solenne, &cOnsequenter eosdem habet effereis, qui tribuuntur bello publico solenni. Ita ut & magistratus eo casu eandem habeat ficultatem ea sibi omnia parandi , quae summo imperanti eompetit, ut milites conscribendi, tributa exigendi, omnemque belli cum apparatum comparandi, tum etiam rerum,quae capiuntur, dominium acquirendi, non tibi tamen, sed Reipub. aut qui ejus personam re-
praesentat, hostes in servitutem redigendi,ubi mos ille obtinet, de denique ea omnia agendi quae j re belli agi possunt. Isti autem eventus, quibus minoribus magistratibus belli suscipiendi ius esse statuimus, reduci posse videntur ad tres eastis. Veienim illud habent ex praesumptiva principis, vel
summi imperantis voluntate, ut in casu nec ,riae defensionis i defensio enim iuris naturalis est, quam nulla jura civilia tollere possunt, quando periculum est in mora, ita ut imperantis consen ius & voluntatis declaratio exspectari nequeat, quin metuendum sit ne in maius periculum Reiap . veniat, idemque contingat quod olim Rci manis exprobratum, dum Roma consuIur, Gisgtimum expugnatur. Alter casus est, quando princeps negligit vel declinat defensionem sustupere tunc civitas deserta recuperat facultatem pro prio arbitrio propriaque authoritate quacunque ratione etiam vi N armis se tuendi adversus impetum aggressoris sibi bellum moventis, ideoque tabetur tanquam sui juris, &consequenter summum imperium & summa maiestas a principe ad se devolvitur. Tertius casus est, quando expressis
consensu summi imperantis jus belli gerendi magistratibus inferioribus eonceditur atque datur , vel laxius, vel restrictius.1. Sed & illud accidere potest, ut in imperio late patente inseriores potestates belli inchoandi concessam habeant potestatem: quod si fit, jam sane censendum erit bellum geri ex vi summae potestatis: nam quod faciendi quis alii jus dat, ejus ipse auctor censetur.
inemadmodum in Imperio Romano eum
Φraesdi alicujus provinciae a metrotoli Imperii longius remotae sicultas belli pacilique cum vicinis& adjacentibus regionibus sit concessa. Abstuli bella suscepta solennia habentur, cum quis ejus Author esse eenseatur, qui ad certum quid agendum potestatem alicui detulit Pusse lae jum. Hat. Crgem. I. g. e. s. Quae non eo sensu intellia genda, quasi bellum a magistratu insitiori ad ei vitatis suae defensonem susceptum sine mandato& eonsensu summi imperantis non esset quoque publicum. Verum quia ex improviso& in eontinenti est suscipiendum ejusmodi bellum, si justum erit, solemnitates istae, quae alias adhiberi s lent, observari non possunt, nam si non essee periculum in mora, & consequenter consulendi principem fuisset copia, non debuisset magistratus inlatior sibi jus illud arrosasse, quod si hoaneglexerit, & propria authoritate bellum moverit , neque publicum sive solenne, sue minus s lanne dici potest, & consequenter justi belli ἀ- sectus habere. Quod si quis habet facultatem belli pacisque,ille potest omnes solannitates obseravare, atque etiam in casu offensionis vel belli in serendi eas jure gentium observare obligatum
3. Illud magis controversum, an, ubi tale mandatum non est, sufficiat conjomira voluntatis. Mihi id admittendum non videtur. Neque
enim hoc sufficit videre quid hoc rerum statu summam potestatem habenti, si consulatur, placiturum sit: sed hoc magis videndum, quid ille, ubi res moram fert, aut dubiam habet deliberationem, se inconsulto cupiat fieri, si ea de re lex serenda sit. Nam ut maxime in aliquo facto
particulari cesset inspecta particulariter ratio quae voluntatem summi imperantis movet, non tamen cessat ratio sumta universaliter quae periculis T a occurri
277쪽
18o LIBER I. g. v. occurri vult: quod scri non potest, si diis rei ad se magistratus quisque
V Erum movet hic Author quaestionem, stil. gotiorum , sive etiam pars quaessim universean, ubi tale mandatum non est, conjectu- administrationis demandata cit. Quamobrem ra voluntatis sufficiat, ut quis inserior magistra- etiamsi contingat ', ut summus imperans juditus possit bellum inferre. Quod absolute ne- cet Reipub. interesse , atque communem sali :andum Authori videtur; verum Kaec quaestio ex tem utilitatemque suadere bellum adversus ali-
I 1 I atque exem-l quem hostem suscipiendum , attamen ipsi dis piis a nobis adductis decisa videtur, ubi diximus plicere potest, ministrum sibi plus iuriς arrocasse
authoritatem principis non necessariam esse, si appresso si inopinata, & in mora periculum si,
tum enim tacitus consensus adesse praesumitur,
eo enim ipso quo praesidi vel proconsuli provin
quam ipsi delatum. Belli enim movendi jus privative competit principi nullum superiorem agnoscenti, quod sibi nullo in casu, nis paucis quibusdam a nobis statim addiictis eventibus exciae alicujus administratio vel custogia commissa l ceptis, s ne principis conscia su 3c expressa est, etiam simul ea concessa videri debent, snelluntate potest vindicare. Non desint exempla 31ibus custodia nec haberi nec administratio su- quae nos docent saepissime principes graviter imo ciri potest. Ideoque s ab exteris provincia in- capitali supplicio animia vertisse in ministros, Matur, civium deripiantur bona, agri vastentur, i qui muneris sui limites excederent; scde Pisone dubitari nequit, quin s ne speciali mandato supe- propraetore, cui Sicilia administranda obtigerat, rioris vim vi possct repellere, nam ejusmo si de- ' tradit Senecat Cum iratus dueι julsisses ram qui, senso est snis quamobrem provinciae praesectus commeatu fine commilitone redierat, quas intres quis est, eoque ipso est custodia ipsi demandata. l cisset, quem non exhibebis, rogauit tempus aliquod
Verum non videtur Author sermonem habere de aci conquιrendum non dedit, damnarus extra vata
defensione de vi illata propulsanda, sed ossenso- lum ductus est, jam cervicem porri elat cum stibisone, ideoque de inserendo bello, nam ejusmodi apparuit ille commilito, qua occisius videbatur. Cen- bellum regulariter moram seri atque deliberatim l turis supplicio praepositus condere gladiam sepe D-nem admittit, utpote s majestas imperii violata rorem jubet: damnarum ad Pisonem diacit, Nudia est, Ae injuria illata contra ius gentium Ammi turus Pisioni innocentiam. Conscendos tribωχω f imperantis lcgatis vel civibus, vel eum parari bel- rens Piso, juber utrumque dues, er militem pinoulum ex omni apparatu bellico manifeste constet, occiaerat, meum qui nemperierare adjiciens crneutro in casu inferiori magistratui, sue praesecto ιretium ipsum centurionem quι Lmnarum recitiae
provinciae belli inserendi facultas, uel ad injuriam ras, inquiens te duci jubeo, quia damnastis es: re. vindicandam & conservandam imperii majest i quia eos damnationis comm litoni fuisti: te, quiatem, vel praeveniendum bellum minantibus, in-l usus occidere imperatori non paxuisti. Simile e consulto principe, quin videatur admittere cru cmplum occurrit apud Hero tot. TVia. de Cam-men laesae majestatis: nulla enim hic in mora peri- byse, quem tradit ministros suos, quibus mandaculum, voluntatis cnim est, an injuriam vin scare velit summus imperans dubiam Mariis aleam stabeundo, vel potius remittere aliquid de jure suo, quemadmodum enim a sua voluntate dependet
ueliberandi tempus, ita & post deliberationem tempus exsequendi quod conclusum est,quod si ex apparatu vicini bellico bellum metuendum erit, idem dicendum. Quia in bello ae summa rerum agitur, 3e Respub. saepissime in summum vocatur
discrimen, ne inopponuno tempore susceptum malum habeat exitum, deliberandum antequam
incipiendum quid utilius est & magis expedit
Reipub. tum etiam quomodo, quo tempore bellum suscipiendum praestat, multae veniunt consideranda circumstantiae, qua nec mclius ponderari possunt, nec etiam debent, quam ab eo qui interiora regiminis areana penetrare potest, & praesumitur ex universali illa quam habet de constituti ne de interesse Reipub. quid ejus conservationi& eommuni saluti ac utilitati conducat, summum imperantem melius perspicere, quam privatum, et magistratum aliquem inferiore cui tantum administratio quorumdam publicorum nerat, ut Croesum comprehenderent, eumque in t rimerent de morte multarent, quod imperio suo non obtemperantes, utpote qui nossent principem in judieando nimis praecipitem, facti saepius
enitere, Croesum non interfecissent, quem &ipse servatum laetabatur. Verum quid si princeps omnibus vitiis deditus quasi curam publicorum negotiorum injicere atque negligere videatur, vel etiam inevitabile periculum immineat Reipub. nis tempestive praveniatur , quod & ipse praevidens, nec iterum atque iterum ei ab inserio ri magistratu nomine civitatis cui praest demonstratum , additis precibus ut velit huic obviam ire, & obstare principiis, ne sero medicina pseretur, quod metuendum seret si permitteretuebellum nobis parantibus ex nostra mora sibi op portunam belli inserendi occasonem arripere, paratis jam omnibus rebus necessariis quibus indigent, ut sbi certam possent polliceri vict fiam, negligat admonitionem, quaeri posset, num hoc casu Delli indicendi facultatem non videatur sibi arrogare posse civitatem alieno parentem imperio, ut imminens certum periculum depellat
278쪽
& praeveniat, quam sibi praeveniendi hosti mat
ro jam tempore occasionem permittat , ante
quam constat Ae consito&voluntate summi imperantis. Respondeo de aure posse ; quippe utroque casu videtur principem negligere, vel vero- similiter abjicere defensionem de curam subjectorum, quo casu recuperant jus primaevum, quod in statu naturat locum habet & etiam in statu civili cessante judicio , se propriis viribus non solum tuengi adversus vim illatam , sed etiam immisnentem depellendi, ita ni prius Offendere possim eum, quem ex claris indiciis perspicere possum in me hostilia machinari, licet nondum conatus suos plene exproinserit, qui enim in libertate vivit, id est qui sui juris est, quemadmodum hoc casu est civitas, non obligatur praesentem vim exspectare, si situm posset tutius occurrere. Im de jure etiam obligatur princeps opem ferre &belli onera communi sumptu sustinere, quia tutelam semel susceptam non potest pro lubitu abjicere, Be cives exponere quibusvis periculis ac malis: quippe si non expressas, saltem tacitus quasi contractus intercedit singularibus civibus,
de etiam civitatibus, qui ejus stibsunt imperio,
cum summo imperante, ex quo mutua oritur O ligatio, qua rinceps tenetur tanquam repraesentans universum populum communi auxilio 'adjuvare & tveri subjectos suos contra omnem
vim & injuriam, vel non solum depellendo, sed
etiam coercendo eos, qui nocendi prae se ferunt animum , de cives obligati sunt venerari imperii majestatem, nusque iura intacta atque illibataeonservare, adeoque i is sese non immiscere; non potest enim imperii constare ratio nisi ea summo tantum imperanti reddatur, & cura Reipub. sumque salutis privata: ips soli demandent, omnemque publicorum negotiorum administrationem ad eum transatam suo arbitrio tractandam reli quant , imo ut ea ips intacta & salva maneat communibus viribus adniti obligantur, dependet enim ab hae publica pax & concordia civium, consequenter lingulorum salus atque securitas. Cui etiam accedit, quod consereatio partis est toltius conservatio, ideoque & communi auxilio defendi debet. Evtra dictum vero casum privatat authoritate nulli civitati vel magistratui supe-l riorem agnoscenti jus habet suscipiendi belli oni sensivi, quin violaret jura summae majestatis.
. Non ergo injuria a legatis suis accusatus suit Cn Manlius,quod Pop. Lis. IRom. injussu bellum Gallo-Graecis intulisset: nam quamquam in Antio- ε' chi exercitu Gallorum legiones fuerant, tamen pace facta cum AntiOcho , an ea injuria in Gallograecos exsequenda esset, non in Cn. Manlii, sed in Pop. Rom. arbitrio este debuit. C. Caesarem, quod bellum Germanis intulisset, dedi Germanis Cato voluit; credo non tam jus respiciens, quam quod imminentis domini metu vellet urbem liberari. Nam Germani Gallos populi Romani hostes adjuverant, ac proinde non erat quod
injuriam sibi factam quererentur, si modo justa fuit populi Romani causa in Gallos bellandi. At Caesar contentus esct debuit Germanos, praese tim cum nullum inde periculum immineret, intra fines suos bello persequi,
nisi consulto prius populo Romano. Non ergo Germani jus habebant deditionem postulandi, sed populo Romano punire Caesarem jus erat,
plane ut Carthaginenses Romanis responderunt: Ego non privato publicove Lisia, consilio Saguntum oppugnatum e quarendum censeo ; fe utrum jure an injuria ; nostra enim baec quasio atque anima versio in civem nostrum est, nostro ansuo
fecerit arbitrio ; vobiscum una disputatio est, licueritne per se inferi.
ADduximus lxaec exempla s. 3 . - . Notan-l obrem cum certum bellum cum Antiocho gedum ducem cum plena potestate missio ad rendum fuit Manlio demandatum, aliud move- bellum gerendum non solum se defendere & i re non poterat contra Callograecos injussu Pop. tueri contra hostem impressionem facientem, ve-l Romani eo praetextu, quod in Antiochi exercitu cum etiam 3e ipse ossentire eum & omnibus t Gallorum legiones fuerant, quippe me vindi- modis opprimere posse: novum tamen bellum' canda esset injuria, arbitrium non penes Manlium, movere nequit, Ac eonsequenter non potuit Cn. t sed populum Romanum erat Imperiis enim insti- Manlius ad gerendum bellum cum Antiocho mis- l tutis vindicta publici juris esse coepit,etiam injuriae sum, cum quo pace sacta, ipso jure corruebat privato illata, multo itaque magisque ad unive
potestas belli gerendi ipsi demantata, quia non ' sim pertinentisRempub Qui enim Respub abellatius patet potestas, quam mandati fines, quam-l lis quiesceret i bellum ex bello serere privato lice
279쪽
ret. Hine etiam iure accusari poterat Caesar,isibi mandata sinibus eos expulisse, ideoque non. summi imperii,quod penes populum erat,ideoque ultra persequi debuisse inconsulto populo, praedi belli pacisque arbitrium, aura violasse, quodisertim depulso periculo, quippe non poterant privata aut ritate mandati fines exeedendo bel-lpersequi tanquam hostes nisi quia sub Gallorumium in alienas transtulisset terras. Queri tamen militabant auspiciis, atque in eadem provincia de injuria sibi illata, ideoque eum sibi dedi jure Imperio Romano adjecta nostilia machinis tuti postulare non poterant Germani, quippe quisquippe nec Romani Germanis, neque hi Roma- in societatem belli vocati a Gallis populi Roma-snis ullum indixerant, & consequenter videbaturni hostibus, eos adjuvantes eo ipso, tanquam ho-lnovi belli initium Germanorum intra suos fines stes oppugnari poterant de persequi; verum, ut in-lpersecutio inconsulto populo Romano quit Author, contentus esse debuisset provinciat
v Defendit M. Tullius Cicero factum & Octavii & Decimi Bruti, qui privato consilio in Antonium arma ceperant. Atqui, etiam-s constaret meritum hostilia Antonium, Senatus populique Romani judicium expectari debuit, an e republica esset dissimulare factum,
an ulcisci; ad pacis venire conditiones, an ad arma procurrere.. p ri. Nam Ure suo, quod saepe cum damni periculo coniunctum est, uti nemo cogitur. Tum vero etiam hoste judicato Antonio permittenda Senatui & populo Romano deliberatio fuit, per quos potissimum bellum id geri vellet. Sic Cassio auxilia ex foedere petenti respondere Rhodii, missuros se, si Senatus juberet.
Boni civis ossicium est non solum praesentemitra Antonium, id ipsum senatus P . Rom. de Reipub. statum tueri, sed etiam confirma- cernere debuisset, cujus erat deliberare quid e tum,quamobrem perturbatores publicae tranquil- pediret Reipub. & belli gerendi potestatein delitatis imperium legitimum, quod fundamentumlierre ei, quem idoneum ad illud suscipiendum &est & balis qua Reipub. fabrica nititur , subve spersciendum etesissent. Concedo Authori haectere vel mutare conantes, tanquam hostes per- Omnia suris esse, ideoque fieri debuisse in quieta sequi non potest tantum, sed debet, si officiumiac bene constituta Repub. Verum concutiebatur quod ipsi incumbit eaeplere velit. Quid autemsRespub. bello intestino, cujus dubius erat evenaliud meditabatur Antonius, quam Reipub. st, tus; Antonii summa audacia, crudelitas, armatum evertere, atque Imperii fata in se vertere, Senatum populumque in metum conjecerant, Aeliberumque populum Romanum in servituteminullomodo dubitandum quin nonnulli etiam trahere, utpote qui teste Cicerone phil . 2 ρ-lventes Antonii parti s impedimento fuissent dens pro Castoris de avia ente popufo Rom. dirare ne quid crudelius in eum consuleretur Veriss--μsfriget, nisi Dictorem viaivirum nemineminum i mum inquit Vellei. lib. 2. cap. I I. Torpebat op putatis P. C. dixisse eum mi eius quam faeZinum i nessa dominatione Antonii cιυitas. Et ut inquit fuisset Quid vero , quod in concione dicere ausus Cicero: Asriae 2 1amtiteras civιtrus, de Ani est, se, cum magistrisu abi sset, ad urbem venιω- nio sermonem habens, partιm metu, partim pa
rum cum exercitus introiturum quotiescunque MDirientia, consuetudinemIerviendi. In eo autem re
tris via eras Atua, nisi denuntiare populo Romanalium statu quid suadebat officium bono civi li- servitiarem. Hisce calamitatibus & periculis Rei-ibertatem abiicere, quam nemo bonus, nisi cum p . imminentibus opposuit sese Brutus Squi- anima simul amittit, Rempub. ae communem dem authoritate privata, arma in Antonium c lsalutem, quam jam desertam& unius libidini aepiens, ut maiestatein imperii, populi libertatem,ldominandi moiditati expositam a Senatu vide & publicam tranquillitatem, ungulorum civiumibant, etiam sui oblitus officii deserere , an ve- salutem, & praesentem Reipub. statum ac egi-iro tot Reipub. imminentes calamitates & praeminis formam conservaret intactam atque illi-lsens periculum, interitum ac ruinam ejus jambatam a perditis Antonii consilis atque ma-lbrevi agore portendentes, ad quaecunque potius chinationibus. Posset mihi quis objicere, Rei b icapessenda audacissima consita & pericula ob-& libertatis ac eommunis salutis conservationem eunda mali imminςntis a Rep. avertendi eausa senatui populoque Rom. incubuisse, cui cura de-linflammare bonum eivem debuissent. Abiecisse mandata ut videret, ne quid Respub. detrimen- videbatur Senatus partim ex metu, partim si ii caperet, penes eum itaque summa majestas vore erga Antonium Reipub. curam, prasens summumque imperium residebat, Sconsequen-lpericulum non serebat moram , Antonius non ter siRespub.si libertas erat tuenda vi & armis con-lvenerabatur Senatus aut populi authoritatem, nullus
280쪽
nullus entinet locus in legibus di judiciis erat, ut- l mandata, nam eo casu, ut tollis a ximus , mihi re pote quae, quantum in ipse erat, dominatu rcgio l cupero & facultatem mei de usionem suseipienatistulisset. Quid eviae a Senatu, inquit Cicero di, & judicandi libertatem de mediis quibus me
Phall. 22. quia temere, fiebat, cum tu unus auolescens ineaque conservare velim, eaque adhibendi m inime suis ordinem decrenere des ut e Reipub. pνο- testitem. Judicat Brutus, praesentem Reipub.
hibuim λ neque tu siemes, sed saepius ' neque ια tecum faciem ponderans, non missu eam, vel provin-da Senatus ainhoritare agi pastis es p quia autem agebatur, nisi ne a/lere in evertere Re ut funditas
vestes, eum se neqvi princ pes civilinus ruando, neque maiores natu monentio, neque frequenssenasus alenda de modi is vique addictis sententia movere pa-ιώi 8 N paulo posti Destiis tres exercitus putili Rom. in refectast interfecit Antonius, desedera tis clarus os civest eos quoque eripuit vobis Amtonius r ordinis hujus authoritas asscta est 'aeis Antonius. Qui itaque senatus iussa exspectins et Brutus sublata ejus authoritate, quid moras necteret, Hannibalem jam ante portas N uni versam Rem p. pessundatam perspiciens, nisi extrema qviecunque adhibeantur remedia, di illico arma armis Opponantur. Deserta Repub. ab iis quibus ejus cura demandata est, cuique incumbit ejus suscipere defensonem. Etenim eam homιnes nefarii da pruria parricidιο confierem
tur , consciorum indiciis , sua mariti, voce pane litιerarum coam, si urbem insummare , civestrucιdare, vastare Daraiam, deiere Re ab. consem
Ast: quis esset, qui adsitatem communem defen
obrem Brutum boni civis implevisse ossicium statatuimus, patriam atque Rempub. ruinae Neversoni proximam conservare ab interitu adnitentis. Et idem omnibus civibus incumbere putamus: quemadmodum enim in statu naturali tenetur quisque eommunem societatem conservare, ita & in civili societate quisque civis tenetur suas conserre operas ne distrahatur & perturbetur ejus tranquillitas: cui etiam accedit, ut quatenus sum pars & membrum Reipsib. a cujus conservatione & suscepta regiminis forma privata salus atque beatitudo pendere mihi videtur, jus & facultatem habeo meas operas conseren-ciam , cujus ipsi cura demandata erat a neque consequenter&seipsum securum esse niti vi repellat vim Antonii, atqui nemo auderet sese opponere pestiferis Antonii machinationibus . & io Reipub. interitum constatis consiliis, ipse communem defensionem suscipiens vi 3: surro opprimere nititur cum annis Reipub. saucibus inhaerentem sagitiosum ac perniciosum civem. Quamobrem merito Bruti sinum suminis lauiadibus condecoravit M. Tullius, cum his verbis P. C. Senatus consultum faciendum censeat ph I p. s. Cum D. Erastis Imp. CV d simi ius pira- vineiam Galilo in Seniatus populi pie Rom. po
telare teneat: cumque exercitum tamium, iam ιν
Hien Ore, summofluuia municipiorum, coJamia rumquepravanciae Galliae, optime de Repub meritu, merens seque , conscripserit, compararis r id eum
reste, m ordine, ex Repub fecisset idque D. Bruti praelamissimum meritum in Re . Senat m, popia loque Rom.gratum esse. Itaque Senaram, popatum que Rom. existimine, D. Bruti mp. C . aesignari opera, conssis, tirtute, incredis lique Dio, Cr consensu proincia Gallia, Reipub. dis cist matempore esse sub ventum. Huic tam a merito Bruti P. C. tantoque in Remp. beneficio, quis est ianius honos, qvii non debeatur. Nam si M. Amon, opa tuisset Gallia, si Oppress municipiis in coloniis imis
peratis , in istam uir mam Galliam penetrare po-ιuisset, quantus Reipa. terror impendtreis aut taret, crevi, homo amemissimus atque o ibus eam
Νιιι praeceps aevius, non solum eum exercitu suo, sed etiam eum omni immanseate barbariae nialam inferre nobis r ut ejus furorem ne Alpium quidem muro cohibere possemus. His igitur ha- Ladia gratia est D. Bruto , qui alium, nonutim interposta autharitate vestra suo eanflis iarque tuis di ad eam tuendam adversus vim& injuriam e laicio, non ut consurem recepit, sed in hostem --rum , qui ejus statum evertere conantur, judicium t aeuis Gallia I seque obsideri, quam hoc urbem --
ais utendi opportuno tempore pro Rei p. salute, i Dis. Habeat ergo hujus tanti facti , tamae uidem tranuatum in summum imperantem, sia i prisciari, decrero vestra testimomum sempiternam, lud mihi iterum vendieare possum, dum videam i vereque laudetur, quod se su que vires non trasi ab iis deseri Remp. quibus summa rerum cura de- dis, sed opposuit Amonsa.
6. Moniti hoc exemplo, & plura occurrent, meminerimus non omnia probare quae a quamvis praeclarae famae auctoribus dicuntur,
Spe enim tempori, sepe affectibus serviunt, & aptant - κταρα quare danda est opera uti in his rebus desecato utamur judicio, nec quae excusari magis quam laudari possunt, temere in exemplum rapiamus , in quo perniciose errari solet.
dine Aut si quini & alio loco annotavimus,
non caeco quodam impetu amplectenta tamquam ramo ac aequitati congrua, sicujus scriptoris dicta, eo quod do strina ingenii ac iudicii sui acumine ubique reserta ejus scripta magnam samam ipsi conciliarunt, quae e inca sis