장음표시 사용
331쪽
res saepissime servitutis jugum excusserunt imp rio eum exuendo, vel alio quocunque modo coe cendo iniustam dominationem , cuiusmodi exempla quam plurima Romanorum monumenta exhibent. Mortui tamen non erant a poena immunes, quando damnatis abjudicabatur sepultura, sicut etiam apud Hebraeos observatum fuisse probare vult Ahthor, dum eadavera Regum qui male regnassent extra proprium Regis locum sepulta, ut constater adductis locis, quod tamen per petuae fuisse observantiae non adeo liquido demonstrari posse videtur. Nonnulli enim sibi Mausoleum extruxerunt, ut videre est a Ret. cap. 13. de Manasse&Ora regibus.
. Quid si addatur, si rex fidem fallat, ut tum regno cadat Z ne sic quidem imperium desinet esse summum, sed erit habendi modus
imminutus per conditionem, & imperium temporario non absimile.
De Sabaeorum rege narrabat Agatharchides fuisse liberrima potestate praeditum, sed si regia exiret potuisse lapidari: quod & Artemidoro auctore Strabo annotaVit.
Clausulam hanc commissoriam dieite delationi imperio inesse jam demonstravimus, verum non statim mutendum ducimus, etiamsi Rex quaedam fecerit contraria fidei datae & promissionibus, licet expresse adjectum si ut regno excidat e putat saepius allegatus Pusendothus imperii delati ni adiectum a populo se nosse teneri jussu imperantis , si quid imperaverit veIjtiseris contrarium, pra-misionibus sui Iuibus funa mentadibus. Quod miror, eum ipse statuat paulo ante, populum qui tali mogo regem sibi constituit, obsequium ipsi promisisse intelligi non absolute, de in Omnibus, ted quatenus imperium ad capitulationes & legessendamentales congruit. Clausula enim quae cives solvit obedientia, exuere etiam videtur imperio rcgem, quia ut ante diximus, quemadmodum obedientia dependat ab obligatione, qua ciues adstringuntur principi debitam obedientiam ipraestare; ita & ab eadem quoque imperii vis deriti
vanda, cui enim obtemperare non teneor, eum quoque non agnosco tanquam superiorem &
principem, excidit itaque imperio, ὀum solvuntur cives obedientia, nisi sorte dicamus iniquum lese si in quibusdam Rex fidem saltat, in caeteris vero teneat, eum statim imperiospoliare ut tacitae ejusmodi clausulae, quod etiam concedo. Verum etiam puto clausulam commissoriam licet expresse adiectam, eadem iniquitate laborare,non tamen selcire jus aliquod sortius, quam ipso paeto & stipulationibus aut promissionibus mutuis inter p stis inest, ad omnes tamen cavillationes & disceptationes tollendas expressam ejusmodi elausulae in imperii delatione adjectionem, non improbo Quamvis ea impetium aliquo modo limitare. via deatur non destiit tamen esse vere regium & summum, sed habendi modus tantum imminutus erit. Nullius momenti est illa objectio, quod ejusmodi clausula videtur tantum deferre imperium temporarium , quod pro summo quidam agnosci non posse statuunt. Sed eontrarium suo loco verum demonstravimus. Et insuper potest responderi , quod cum eiusmodi clausulae adim pletio dependeat a potestate & voluntate summi imperantis, non ab alieno arbitrio, imperium ipsi hae eonditione delatum temporarium haud diei possit, quia ejus existentia a regis pendet arbi
s. Sic fundus qui fidei commisso tenetur est quidem fundus non minus quam si pleno dominio possideretur, sed habetur amissibiliter.
Talis autem lex commissoria non tantum in regni delatione adjici potest , sed & in aliis contractibus. Nam & foedera quaedam cum vicimnis videmus cum tali senetione inita.
. Ton mutat ipsam fundi essentiam, vel natu-i is p indo post Hiluod tempus restituenda haeredι-N ram fideicommissum ei impositum , sed ass- l tas : at ιμ-do ilico refruenda estis
t tantum habendi vel possidendi modum , in 3 tantum a sindo qui pleno possidetur dominio,
l vix tamιIlum dialitur tempus, quo aica possit, quod fundus taeis haberiuravit possideatur ab eo qui Iroa-
tantum a fundo qui pleno possidetur dominio, Itinuus tinis Daveriuraui postiae arura eseersum, quod habetur amissibiliter, scit. eo ca- tus es,recte annotavit ad hunc .
XVII. Quarto notandum, quanquam summum imperium
num quiddam sit ac per se indivisum, constans ex illis partibus 'uas supra
332쪽
supra enumeravimus, addita stinantitate, id cst , fieri tamen interdum ut dividatur, sive per partes puas Vocant potentiales, sive per partes subsectivas. Si cum unum csset Romanum i mperium,
factum tamen f epe est, ut alius orientem alius occidentem teneret, aut ut tres etiam tripartito orbem re rent. Sic etiam fieri potest,
ut populus regem cligens quosdam actus sibi servet, alios autem regi
deserat pleno jure: Neque tamen id fit, ut jam ostendimus, quoti cscumque rex promissis quibusdam obligatur; sed tunc id fieri intelligendum est, si aut expresse instituatur partitio, qua de re supra jam diximus, aut si quid populus ad huc liber futuro regi imperet per m
dum manentis praecepti; aut si quid sit additum, quo inteli igatur re- .gem cogi aut puniri posse. Nam praeceptum cst superioris, saltem in eo quod praecipitur: Et cogere non est quidem seria per superioris: nam & naturaliter quisque jus habet cogendi debitorem, sed cum in
ferioris natura repugnat. Itaque cx coaetione saltem paritas sequitur, ac proinde summitatis diviso.
Potest quidem summum imperium in varias i dicimus , qui habet omnia quae ad regendi ius
partes dividi, scit. in tot partes quod sere sunt pertinent, cui si minima tantum pars deest, jura summae majestatis, & lingulis earum exerci- suminum dici nequit, quia non potest saceretium demandari, verum non potest concipi sum- omnia sine quibus imperii lumini idea sormarimum esse nili coadunatis omnibus illis partibus i nequiti civi enim & minimam & quidem vilissi ex quibus constare debet, quia summum ut an- l mam ejus habet partem independenter, ille& ipse notavimus supr. ita ut penes quem dicimus re- ratione civi partis independens est atque summus, sidere summum impcrium radicaliter, penes eum & consequcnter iacin una sca plures summitates. etiam esse necesse sit omnes imperii paries, nam Miror itaque Authorem qui&ipse statuit sum- summitas illa est totum aliquid quod Omnibus suis i mum imperium este unum aliquid di per se indivi- partibus constare debet, quarum una deficiente, i sum, attamen immediate post e us divisionem asia nee totum, nec summum dici potest. Potest qui-liirmare in partes, quas vocant potemtatis destife-dem imperium relidere penes plures ut in Artito- mvas. Cum enim Romanum imperium divisum
cratia vel Democratia, verum non divisibiliter utierat, ita ut alter orientem alter occidentem tene-
ita dieam, id est ut alius haberet privative illimiret unum quidem fuit nomen imperii, sed reve pariem, alter aliam, hic summum imperium in ra quisque Imperator erat independens, & sumia legibus serendis, ille summum imperium in bel-rmum tenebat imperium. Imperio enim divisolo decernendo & pace facienda, alter iterum inlinter Constantini de Theodosii liberos , discors constituendis magistratibus. Sed pro indiviso & diversorum capitum bellua erat Roma. Qu imperium penes plures esse potest, quos omnes tira vero indivisum tenuerunt imperium duo, vel
concurrere oportet ad summum Reipula re- tres Imperatores simul, non divisa fuit majestas&
praesentandum imperium. Partes quidem singuli imperium, sed penes plures resedit, ut in Aristo
tenere possunt, sed non tanquam pluressummi- cratia. Contigit etiam aliquando, ut sibi Impetates; nam s plures suinmitates essent, una al-iratores socium imperii elegerint, ut M. Antote ius respectu non posset diei summum,sed aequa- ninus Lucium, Diocletianus Maximianum, Vale, ergo oportet summum imperium esse unum lentinus Valentem. Verum eo non imminuta nec quiddam di per se indivisum, nam aliquid unum . diuisa majestas, non ut inquit Marceri. Id. 27. totum est quod ex suis debet constare partibus i unus nuncupatione praeserebatur, alter honore antequam summum dici potest, ut supr. annota- specie tenus adiungebatur. Maxim annum vimus. Non datur enim diviso in plutcs summi- enim ut sitim patri Diocletiano obtemper se, te- . lates, quin singulae summitates per se idem sunt istatur Pomponius Laetus. Sic etiam prineipem quod summum vocamus: subsistendum cnim est Marcum, Verum adoptisti starνem Asiue d mi quoties diviso instituitur tandem ad aliquod sum- nutione aliqua authartiatis Imperatoria socium fe-mum, nam ulterii lud nihil aliud potest conci-ic, setitim testinis cap. 6. Sic Antonio cedebat pis. Huic autem nihil deesse potest earum par-lper honorem L. Veto. sie quoque Tiberius ab tium in quas dividitur, quin nec totum nec sum- Augusto in patiem curarum vocatus, verum eo
mum est, summum enim eum habere imperium non dirisum imperium fuit, sed retinuit Au-G g a gustus.
333쪽
gustus. Quemagmodum autem imperium non potest dividi per partes potentialcs, ut recti ratio docet 8e exempla confirmant . ita nec per partes subjectivas. Subjectum enim esse & majestatis jura participare, vel summum imperium habere& subjectum sibi parem constituere contradietorium ideoque absurdum. Quin etiam maiestas privaretur subditis suis, s sua iura cum iis communicaret. Cum enim par in parem non habeat imperium, aequales autem sint, quorum i ra sunt aequalia, conflat subjectos vel cives horum iurium communicatione futuros aequales majestati; holusoue imperium petiturum. Dcs-nitur enim majestas, quod si superior omnibus, omnia sua potestate complectens atque gubernans. Hine statuunt Hispani majoragia sive supremam iurisdictionem , non posse transferri in alium, quia de eorum genere est quae partitionem non admittunt. Triplici modo divisionem in partes subjectivas fieri posse demonstrat Author, vclli expresse instituatur partitio; vel si populus liber futuro resi aliquid imponit siciendum, vel non,
quod observare tenetur durante tempore suae ad
ministrationis; vel f quid adfectum quo cogi vel puniri potest imperans. Verum nullus modus
eum suinma majestate, quia dividi nequit, consistere potest. Non esusmodi partitio iuris, quia illa inducit aequalitatein , S conseque ter tollit summitatem , neque jus cosendi Imperatorem , quia si summiis est ab inferi re cogi nequit, si autem par subiectis, ergo nee summus; par autem in parem non habere imperium, & idcirco ncc cogi posse, perspicimus ex
gi possent 4. 1. de recepι. an. Quod si par parem
cogat, id vi di armis seri debet; sin autein quid adiiciatur delationi imptrii tanquam regula illud administrandi, id non si per modum legissationis, sed conventionis, cum enim impcrium ac-eipere non est necessitatis,sed voluntatis libi legem prascribere videtur, qui certa quadam lege &conditione administrandum illud accipit. Non inscior conditiones & leges adiici poste in delati ne imperii, & populum sibi posse reservare quosdam actus, verum statuo jura siminae majestitia cum pluribus communicando, ita ut quisque ea exercere possit suo iure, scit. independenter, non imperii simmi esse divisionem, sed multiplic tionem plurimorum summorum imperantium.
r. Multi adversiis talem statum quasi bicipitem incommoda multa deserunt; sed, ut supra quoque diximus, in civilibus nihil est quod
omni ex parte incommodis careat; & jus non ex eo quod optimum huic aut illi videtur, sed ex voluntate ejus unde Jus oritur metiendum est. Exemplum vetus resertur a Platone de legibus tertio. Cum enim Heraclidae Argos, Messenam, & Lacedaemonem condidissent,
adstricti reges intra praescriptarum legum modum imperare, idque dum facerent obligati populi ipsis ipsorumque posteris regnum relinquere, nec ut quisquam adimeret pati. Inque id non suis tantum regibus populi ac populis suis reges, sed &ipsi inter se reges, populi-rue inter se, & reges vicinis populis, & populi vicinis regibus fi-em dederunt, auxilioque se futuros alii aliis polliciti sunt.
Ex hoc exemplo quod adducit Author, non
posse deduci partitionem potestatis ad tres ci- vates pertinuisse recte animadvertit Necter. h. I. Sti historia, non sinis tamen des διιur, ut jia,eari ae rarepossit. Ex hac certe, quam sal mus descripιione, partitio potesatis non is tres ci--ιHesperianebit. In quibus foederas ratio scilieri ιο- habet. Inspiciendus plato daa. Ioe.
XVIII. 1. Multum tamen falluntur qui existimant, cum reges acta quaedam sua nolunt rata esse nisi a Senatu aut alio coetu aliquo pro-Bων bentur, partitionem fieri potestatis: nam quae acta eum in modum
rescinduntur , intelligi debent rescindi regis ipsius imperio, qui eo
meret. modo sibi cavere voluit, ne quid fallaciter impetratum pro vera ipsius, voluntate haberetur. Quale erat Antiochi tertii regis rescriptum ad
L. , . magistratus, ne sbi parerent si quid legibus adversuto jussisset, &
Constantini, ne pupilli aut viduae cogantur venire judicii causa ad co- mitatum mperatoris, etiamsi Imperatoris rescriptum proferatur.
334쪽
CUi mandata jurisdictio est, ille langitur vice lprio nomine exerceat quae quis hoc habet titulo
ejus qui mandavit, non sua, &consequen-iverum quae Rex libera ex voluntate concedieter omnia fiunt nomine mandantis, ita ut ipsetetiam eodcm modo potest revocare, ergo dici ne-keisse videatur, quae secit delegatus. Sic etiam quit alicui pars imperii partitione quaesita, cujus princeps quaedam per suum concilium Ue- usus,di exercitium dependeta voluntate conceden- re preeipiens, vel permittens ipse fecisse victrillis. Tradit Plutarch. in Apophthegm. lauti debet, ita ut quando ei tribuat authoritatem im-j mm Reges legem qua iam suam servasse, qua nura probandi sua decreta, & restindendi quaedam acti memo obstringum juricra, ut Rege ipso istiuste gis minus Reipub. utilia sore videantur, ejusmodi tante fementiam, es morem nongeram. Eiusdem restissio ipsius principis voluntate εἰ imperio facta generis quae Impp. Theod. & Valentin . statue recte dicitur. Ideoque perperam statuunt non-irunt ι. 7. Cod. deprecibus imperat. o fieri Rescripta nulli hic ratione partiri imperium, partitio enimicontra jus elicita ab omnibus judicibus refutarim concedit futilitatem retinendi , quod quis ea si-icipimus, nisiforte aliquid quod. non udis aliumbi aequisivit, quia plenum dominium & jus seu CP prosit petenti, vel crimen pupplicantibus induia proprietatem transfert, ita ut proprio Iure di Pr 'geat. vid. quae annotavimus ad F. Io. n. q.
1. Quare haec res similis est testamentis quibus adjectum est ne po
sterius testamentum valeat: nam haec quoque clausula efficit, ut posterius testamentum non ex Vera Voluntate prosectum praestimatur.
Sed sicut haec clausula, ita & illa regis jussu expressis ac speciali posterioris voluntatis significatione tolli potest.
IT a Brunneman. ad ι. 22. f. de teg. 3. Nam ex l dec. 3 7. err. 8. Ca ZOV pari. 3 .const. s. Cujae. lib. clausula derastatoria prasiumitur, fi postea aliud obsiem. I . e 7. Qui supervacaneum Ac durum essedis nai, quod id potius ex ι ortuna 'raemom mutat exigi specidem demgationem, si alias eonia alterius, quam propria voluntate testinoris factum list scientem erudentem recessisse a voluntare. Pu- sit. Quamobrem posterius testamentum propteritat vero eiusmodi ex jure eonstituendam. Ausclausulam derogatoriam priori insertam non vale- cumscri8ssem, cui bis legavero, Femel deberi -- re statuunt quidam doctores, nisi expresse der 'lo, postea invito vel smprudenti mihi excidis ure gatur, & ita etiam judicatum refert Sande decis idemsaepius legarem eodem testamento vel codicistis. Alii eorum sententiam veriorem affrmant, qui j Et hoc seu prior voluntas Potior habetur, qui vel negant clausulam derogatoriam posterius telia memoria me diffidens, vel constantia, iam ι mentum reddere invalidum, illudque etiam sub-l reornesu ombusforaevel blanditiis amicorum non sistere putant, etiamsi in eo primi testamenti re-Jpossim resillare, praeminini me tim ob initio, m vocatio specialiter iacta non fuerit, quia ambu- hipraeavi inposterum, ne ea res msH haeredine meo latoria est homini voluntas, & nemini libi πει- fraudi esset. Auinciem trudens saeptio legoi, quod menti eondendi libertatem auferre possit, i. 2 2.f. t Hermogeminui non omisit dict. I. a I. in tune post ritu. 3. De hac revid Anton, Meremi I 4 con-lrior voluntas derogar priori satis, etiamsi sputatis
XI X. Sed neque Polybii hic utor auctoritate, qui ad mixtum genus reipublicae refert Romanam rempublicam, quae illo tempore: si non actiones ipsas sed jus agendi respicimus, mere fuit popularis:
Nam & Senatus auctoritas, quam ad optimatum regimen refert, &
Consulum quos quasi reges fuisse vult, subdita crat populo. Idem de aliorum politica scribentium sententiis dictum volo, qui magis externam speciem & quotidianam administrationem, quam jus ipsum sim- mi imperii spectare congruens ducunt suo instituto.
Non eonveniunt eruditi, quaenam forma i bus, nonnulli, Polybium, de quo hie Author, s Reipub. Romanae assignanda. Exactis regi- lquentes, eam mixtam fuisse dicunt; ita enim rem
335쪽
peratam aequaliter ex tribus sorinis sinplicibus f tuum, hortorum, Adinarum, agrorum, quae statuit dictus Author, ut vix adpareat, quaeipsi l cuneta a populo cxcreentur. sivorum omniωm forma peculiaris imposita. Cum enim, inquit
lib. 5. ad consulum potestatem ociuos referιmus, prorsus monarchica υιdetur ea esse: cum is auth ritarem Senatus, re imo optimatium: cum ad p
puli imperium, pulet aliquis stinum popularem eis. Postea enumerat quae jura summi imperii consulibus, quae Senatus, quae populo tributa. Cons
ius m amburium est penes se sum, qu m diem proferra potest, Cr b qua inservenerit calamitas, mercedam piarie stille re publicanos , multaqua alia sint in quans avis laedi aut Ajuvari is Graiuposunt, qki tractam metuatia vel titiro inbura. Et quod omniu superat, ex hoc ordine LMtur j-ices ad plurimas quis publicas, quia pr/vatas causas, quo-
inquit, quamdiu in urbe sunt, priusquam l ties pia is gravior est accusatio: necesse es, quoniam legiones educunt, omnia quae sunt, in potest iomnes fini adstricti in Mem Graius, metuento rite habent. Omnes reliqui magistratus praeter tri- οἱ Horie ejus auxiIis μυθιurumsit opus voluntatibunos consulibus obnoxii sunt iisque parent. Hiliariti, ob sistere Cr resinam non audent. Simi iae delegationes in senatum inducunt, iidem quoties causa Cr consulum anceptas haud temere se opponunt, deliberari de aliquare usus postulat, referendi iust quon, vinamsingula, m omnes munive habent, est in eorum manibus Senatusconsulta lyum ex disjonis tempora in potesare sunt consitam
consciendi totum negotium, advocare conci QMoniam ιtaque se tutiesviratis partes CV incomnes, rogationes ferre. Insuper belli adornandi,imoliare incommodare sibi invιram haemodo ream: gerendi, potestitem propemodum absolutam ii aevenit iacioresus omηes casus apte comementerque bent, illi & auxiliaribus sociorum copiis im- l concinnatis, ex quo se ut meliorem hac Remptib nemo
perant quod visum est, tribunos militum constituunt, conscribunt exercitus , dilectus agunt,
animadvertcre, de publica pecunia ad belli usum pro arbitrio disponere possunt. Ut merito dicat aliquis hanc partem intuens, Pop. Rom. plane ab unius imperio pressere & Regiam esse. In Senatus vero potestate esse aerarium, eumque dece
nere de maximis Reipub. negotiis, legatos etiam admittere ac dimittere. Ita ut ii quis Romam veniat, absentibus Cos' plane optimatium principatus is esse videatur. Populus in praemii N poenae arbiter. legum serendarum potestatem habet magistratus di honores confert, si ae pacis pencs eundem arbitrium. Ita ut quis rursus intuens populi potestatem , haud temera Ili dicturus , --xamam Reip. partem a p/pulo obtineri, eseque adeo in ea populi imperιum. Nullius vero potestas adeo absoluta est, quin mutuo auxilio Opus habeant quandoque, & ab altero queat impediri. Consul enim postquam imperio ornatus, ad bellum tuerit prosectus, quamvis absolutam habere vi deatur potestatem conficiendi belli ipsi aemanda ti, opus tamen habet ope A Senatus & populi,
senatus ad suppetandum commeatum exercitui,
vestes, stipendia. Praererquam quod etiam p testatem habet anno exacto demandandi provinciam alteri aut prorogandi imperii. Jam vero quoniam penes populum erat potestas finiendi belli, eique, ge posito imperio, eorum quae inprovincia gesserant, rationem reddere tenebantur. Quare nec Serarum nee populi benevolentiam eontemnere ne suo periculo usto modo limit. Rursus vero Senatus cui tanta
postis institMne. Haec Polubius. Alii nonnulli seri plores mixturam Reipub. Romanae quidem probant, vero ex tribus formis secundum Pol 1bii mentem tempcratam fuisse neganti consulum potestatem quae monarchia & regia fuisse videtur,
cum Senatus authoritate atque potestate conjungentes, Rempub. ex Aristocratia & Democratia mixtam, atque compositasn asserunt. Neutram opinionem amplcctendam censuit Author,
dum Romanae Reipub. statum illo tempore mere popularem fuisse assirmat, si non actiones ipsas, de ipsam administrationem,sed ius agendi respici mis. Nam & senatus authoritatem qui optimatum regimen refert,& consulum quos Rege, suis. se vult, ei subditam fuisse potestatem statuit Auis thor. Si Dion3so habenda fides iam Servii regis tempore senatui potestatem ereptam tradit lis. q. cum populo legum serendarum , magistratuum creandorum, belli ac pacis arbitrium, & provoc
tionis extremae ius dedisset. Arnisatus ostendere volans erroneam illorum opinionem, qui aliam Romanar Reipub. formam quam simplicem Democratiam suisse, statuunt videtur ejus status initium atque primordium repetereia momento progationis legis Horatiae anno in V.C. 3os. quo inquit , plebs ex Aventino in urbem revocarus
Rempa. ira popularem e fisa , ut ea sensu quo Aristo elis accipere solet, omni tire dicen si D
mocratica; us enim vaduit authoritas plebis, qviam patrum; plus roboris halueruntplebisci a quis S minus constit u ideoque aci plebem magιι quam parres
res inesinata fuit. Nee hos dico, quod restiali 1 crat potestas, populi ta- l prorsus fuerit plebeia, quodque tarres in innuersummen rationem habere & multitudinem respicere t renesilas abst nuerim, sed quoa plebis potestas pluscosebatur, utpote sine cujus authoritate gravissi- l valueris quam paream Verum dicendum vid neque capite punire publi- l tur, quanquam de sacto aliquando plus valuerit potestas pleois, ex eo tamen non inserri posse vitidetur, impositam fuisse formam Reipub. plane Democraticam, concessa populo omni Reipub. gubernatione, ita ut quidem suadendi penes S
natum esset potestas, verum exequendi & concludendi autnoritas radicaliter penes universum
populi concilium, cui igitur & ipse Senatus su jectus erat, ita ut nomine populi omula Senatus
ma peragere judiciaca delicta possent. Tun etiam per tribnnos plebis poterat intercedcre Senatus consultis, atque ita impedire ne quicquam eorum quae Senatus decrevit , persceretur & latis legibus ipsius jura premere. Similiter & populus Senatui obnoxius est, quippe cum multa lint quae a censoribus locantur, partim sarta tecta o rum publicorum
per Italiam. partim vectigalia suminum, pCr-
336쪽
publica negotia peregisse, &executioni mandas te dicendus sit, quemadmodum omnes inseri res magistratus subsecti sunt et , qui summam in Repub habet maiestatem. Teliantur enim rerum Romanarum scriptores, plebem communicati sibi honores contendisse, quorum patricii soli participes erant. Itaque non spoliare senatum sua potestate,sed coercere ejus abusum voluere sibi creando magistratum, quo tuti essent adversus iniurias , & nimiam aliquando sibi in plebem potestatem vindicando Senatus. Plebis enim conatusae destinata eo tendisse ex Livio constat, ad aequandum patribus cum honore tum etiam virtute. I b. 6. cap. 33. nec ipse Senatus queritur de erepta sibi a populo potestate, vel eam adimendi animo, ut videre est apud Dionys lib. . pag. 4 6.
Vos plebeii cum in grat iam cum Senatu reuiratas, satrapulabinas aes Uienum remitti tobιs: G- in auxillum pauperum, ne τι opprimerentur , m ιβυ- ius petitistis crears ex vestro corpore, em ampetraro titroque magnas nobιs egi is grat as , magistratum aurem consulum abrogara, aut Senatui rerum regimen auimere, pararumve Reipia. ordιnem pervertere , nec petiistis, nec unquam peteris. Nam ut
idem scribit Author, piciam nimii aliud postulare satebatur Decius, quam ut sibi nec plus nee minus juris esset, quam Senatui. Verum cum summa majestatis indicium sit habere potestatem suaciendae legis, utpote quae nemini competere queat, quam ei qui vi summi imperii non modo lingu-Ios, sed etiam universos obligare potest, videtur ea ad plebem transtata lege Horatia, qua sancitum, in quod ρIebs triburim Viset, versum populum teneret. L . l. 3. c. s s. Verum obstrvandum plebem suis secessionibus tandem obtinuisse a Patribus, ut sibi quoque constituere iura liceret, quae non universum populum, sed plebem obligabant, de plebiscita vocabantur, ad qua sancienda non opus erat authoritate Senatus sive Patrum, quemadmodum in condendis legibus , quae universum populum tencrent. Hine Pomponius plebiseitum vocat quod sine authoritate patrum constitutum in s. l. de oris. yy. plebem tantum Obligans. id est insmam populi multitudinem, ut inquit Cicero Milo viliorem partem populi. Di seri itaque plebs a populo ut species a genere, quippe appellatione populi universi cives continentur connumeratis etiam Patriciis de senatori bus; plebis autem appellatione eaeteri cives, exceptis Patriciis & senatoribus, fgniscantur. Plebiscitum itaque est lex quam plebs, non populus accepit Gess. l. I 3. c. ro. Donec ut jam dictum ad tollendas discordias inter patres & plebem L. Valerio & M. Horatio coss. Lex centuriatis cOmitiis lata fuerit, qua sancitum ut plebiscitis populus etiam teneretur. Sed cave tibi persuadeas hac lege Patres sibi adimere voluisse minoritatem
uam in urendisJegibus habebant. Populi qui-ena erat sciscere leges comitiis centuriatis rogante consule, senatus vero austores seri debebant, antequam comitia haberi vel rogatio procedere poterat. Quod jus jam olim Romulus senatui concesserat teste Dionys. Halicar. Id. I. cap. 66. Pr aut m tria haec commisit, magistrarus cream,
re. Non tamen avotatam in his potestatem populo se voluit, nisi Cr Senastis in ii tam accessit authom tas. Ita quoque Liv. lib. I. cap. 17. Decriverantenam, ut cum popuIus re Q sit, id sic ratum esseisi patres otiares ferent,hodieque in tu ιhtis magistratibusque ruandis c. viarur Idem jus, τι - - empta: priusquam populus su pragium meat, in in
cerium comitiorum Gemum patres authores fiunt
Quid autem sit authorem fieri, perspici potest ex
t Vas, varet auriaritas ejus, cum se probare di-cιt tu quod agitur e Me est enim authorem f. m. Sic antiqui vocabant authores mulierum sine quorum consensu rata non crant, quaecunque satis gesta atque peracia, ut constat ex Cic. pro ace. de Grinn. Ita etiam sile authoritate, id
est sine consensu, di approbatione patrum nulla poterat lex olim promulgari. Huic autem jurirenunciasse minime dici debet plobi scitis tribuendo vim universum populum Obligandi, ita ut de patribus& caeteris civibus praescriberent, quae ipsi placerent leges, verumid concesserunt tantum plebi, ut quod ipsi libertatis suae tuendae sancivissent etiam tenerentur Patres, quibus antea te
neri declinabant, quicquid libertat pIA,s cateretur, id suis d cedere opibus credebant, ut ait Liv. lιb. 3. c. s s. Quamobrem nec leges dicebantur sed plebiscita, etiam post legem Horatiam. Donec anno v. C. 276. Cn. Hortensius dictator legem hanc renovavit, & comprobavit, quibus temporibus plebiscita dici desierunt, sed quod plebs sciverat lex appellari coepit sive ad singulos, sue ad
universos. pertineret. Senatum enim admodum
tenacem suisse juris sui probant tot contentiones,& di ordiae inter patres de plebem, quisque y testatis quam sibi competere statuebat, defensionem adversum violentiam , qua saepe alter alteri ejus partem adimere conabatur, suscipiebat. Quod si aliquando Senatus necesse habuerit ampliorem potestatem plebi quibusdam in negotiis concedere, ea permissio stricte interpretanda . ideoque authoritati suae non plus detraxisse videri debent, quam exigebat prasens necessi s. Ideoque s quaeratur uiri summum imperium competat, dicendum videtur non minorem par tem Senatum , quam populum seu plebem habuisse , vel salem suas partes quisque sumini imperii habuisse constat, luci eas exercuisse jure proprio , ita ut neuter ab alterius imperio penderet, cujus arbitrio, actus qui a se prosciscebantur poterant reddi irriti; & idcirco Rempublicam Romanam non popularem, sed ejus statum bicipitem suisse, id est irregularem censeo, unde tot intestina bella, tot seditiones, tot discordiae inter patres &piciam, tot secessiones, via in duas partes distracta Repub. altera alterius imperio obtemperare recusabat, utraque sbi summi imperii vindicare partes nitente. Patres querebantur de nimia potestate plebis, plebs de summa auth ritate patrum, quam sibi vindicabant in se, unde eontinuis & quotidie sere novis contenti nibus, atque discordiis inisere iactabatur civitas, quibus non tam aliquod summum poterat mederi imperium,
337쪽
rium, quam vel sorIs necessitas belli gerendi, vel
pallia dc conventiones interponendo, ita ut tanquam aequalis eum aequali patres cum plebe convenirent , ut post ejectis regibus in Aventino monte factum. Neque unquam tanquam causa
mutui distidii, vel a patribus, vel a plebe allet ta violatum obsequium, quod vel patribus plebs, vel patres plebi tanquam penes alterum summa resedisset maiestas,dcbebant,sed paeti & scederis violati saepius mentio apud Authores,quemadmodum etiam bicipitis Reipub.stitus,tot incommodorum& malorum, quibus Respub. Romana tamdiu jactata 3e misere concussa fuit, causa, donec tandem necesse habucrit, si salva esse vellet unius cedere imperio. Apud Livium est Laae. . Principesque
in omnium Etruria populorum concitiis fremebiam, aeremus opes esse Romanas, nisi inter semetipsos seditionibus saeriami, id unum venenum , eam labem civitatibus opulemis repertam, ut magna inpersia mortalia essent. Diu s laminum iu malum, pamtim panum conciliis, part m patientia plebis, Iam au exirema venisse, uuas civitates ex una factas: suos cuique parsi magistraius, suas leges esse. Et idem Lo. a. cap. 37. ab Appio petitur, ut iamram consularem mayelarem esse vestra, quanta In concoν-
quisque omnia irasam, nihil reti iam esse virium,n medio, d 'iactam laceraramque Re aler m gistratus. Disertis autem vemis Reipub. statum describit salustius in orat. A C sarem de Repub. o
dinanda: cum inquit. In duas paries ego cavis tem diu am arbitror, sicut a m orabus accepi, in patres in plebem. Antea auιhoratias summa in ρ α rasus eras,vas multa maxima in plebe. Baque sepius
ιn eivvase secesso Dis ; semperque nobis ιaria spes dιminuta sunt, in jus popuIι a liliciatum. Sic apud Livium lib. 3. eap. 67. Qvisfinis eris disco
Liarum s Ecquiando uniam urbem haera, ecquam do commiarum hoc patriam esse licebit. Hunc u
ro Reipub. bicipitem statum a summum sibi uir que parie vindicante imperio,ortum suum habentem, eonfirmant illa patrum cum populo non tanquamcum cive, sed sibi aequali iure de potestate seditionis sedandae causa inita pacta& foedera, qu tum saepissime apud Dionysium mentio I. 7. in I. s. γ I o. Hinc Tribunus ad patres in causa inreliqui tollendam tribunitiam potestatem suaserat. ne stari debetis paeis conditiambus. Deos emim nobis dedistas sponsores sederis, mira m dira impreerus uias transgressoribus.
XX. 1. Magis ad rem pertinet quod Aristosteles scripsit, interregnum plenum, quod vocat, eadem est moriλῆι-.
Missa --ἰo & regnum Laconicum, qui merus est principatus, aliquot
regni species csse interjectas. Ego exemplum hujus rei dari arbitror posse in regibus Hebratis: nam hi quin in rebus plerisque suinmo jure imperaverint, dubitari nefas arbitror. Voluerat enim populus regem quales habebant vicini: at Orientis populi addicte admodum regnabantur. 2Eschylus Persis de rege Persarum sic loquentem facit Alossam:
Notum illud Maronis: Regem non se e raptus e P ingens Lydia, nec populi Parthorum, aut Medus Hydastes
0 rediant. Apud Livium : Syri uitici genera hominum fervituti nata. a quo non to discrepat illud Apollonii apud Philostratum: 'μυοι Mῆδοι in. -υ I. --: Assvriι Er Medi dominationem etiam adorant. Aristotelis 1 11
Asiatici dominat n. aequo anim erunt. Et apud Tacitum Civilis Batavi il-H, iri Iud ad Gallos: Senirent Syria Asiaque e r suetus regibus oriens : nam & in Germania, & in Gallia tum reges erant, sed, ut idem Tacitus notat, precariojure regnandi & auectoritate suadendi, non jubendi potestate.
FI detur hie Author exempla quaedam pro-imat potestatis. Sed saniorem eorum opinionem V ferre voluisse mixtae Reipub. & partitae sum-lexistiinamus, qui nullam mixturam Rerumpub.
338쪽
agmittunt, tres tantum civitatis regulares formas
statuentes , quae resultant ex subiecto proprio summi imperii, & prout illud vel una persona
est simplex, vel unum concilium, vel ex paucis, vel universis constans civibus Pusend. L i. s. s. q. Quibus diversis formis dive vi quoque nomina imposita supra annotavimus, ita ut quando pro prium subjectum sit una persona, supcriorem nullum agnoscens, istiusmodi regiminis forma voc tur monarchia; ubi penes plures, non vero omnes cives, summa relidet majestas, Aristocratia: quando omnes habent facultatem deliberandi de
publicis ad agministrationem Reipub. pertinentibus negotiis, atque jusserendi suffrasti, Dem cratia dicitur. Hae formae per se sublistunt, nec magis misceri possunt, quam dividi majestatis iura , & venire nomine regularis Reipub. formae. Quemadmodum homo biceps potius inter monstra , quam recte sermatos homines reputandus . ita ejusmodi regiminis forma quae ex diversis aliis consata dicitur,annumerari nequeat rogularibus , quae a se invicem distinctae esse debent, atque per se subsistere , quin irregulares etiam producere essectas necesse est , ut jam de Repub. Romana disputavimus. Quae autem per se subsistunt, misceri nequeunt, ut unum quasi
in alterum mutando ex diuersis essentiis co si tueretur una omnibus propria , & communis. Externa quidem forma vel fgura aut extrin-
sera conditione & qualitate quaedam ariem di adventitia possent vidcri sibi quasi ita intermixta, ut
unum aliquod corpus, vel unam essentiam constituant. Verum non interna partium dispositione, & crualitate formae cuique secundum suam naturam innarente & innata. Ita nee diversa si1mmi imperii subjem per se sublistentia, ita mixtura sibi invicem coagulari & uniri possi int, ut regularem aliquam civitatis formam tanquam unum ex diversis tamen consistens maiestatis subjectisessicerent. Quemadmodum enim unumquodque se emim producit propriam regiminis sormam , ex intrinseca & quasi innata sibi qualita te naturali, ita sicuti subjecta nee etiam dive is ejusmodi formae confundi, atque misceri possunt , sed quidem conjungi ita ut maneant cuique integrae suae qualites suaque essentia, verum cum non una constituatur aliqua forma aut
Reipub. corpus, sed maneat quaeque pars seu sorma integra & per se subsissens. Quoniam it que natura impossibile est, ut numerus sngularis possit in pluralem mutari & dici singularis; ita
etiam seri nequit ut imperium penes unum residens subjetiam, uecique monarchicum dicatur si ad plures conjunctim cives, non tamen omnes, transseratur monarchicum sit, sed Aristocraticum appet Iari debeti partim monarchicum partim Aristocraticum vero esse nequit, & constituere unum aliquod per se constans corpus civitatis, vel
regiminis formam per se diversam a Monarchi vel Aristo cratia, non magis quam s numerum plura Iem plane diversum diceremus a sngulari conjungendo sepius singularia. Quemadmodum itaque quod singulare est, necessario debet constare ex unitate, ita plurale ex pluralitate, unumquod-
que tamen per se subsistere debet necessario, ita ut quod plurale dicimus Ze sngulare possit in se
ita transfundi vel misceri,ut unum non esset unum,& duo non essent duo, sed unum de duo constituendo numerum ternarium aliquid natura diis versum essiceretur a numeris ex quibus formatur,
nisi quod conjunctione numeri superat priores, unum enim &guo manent per se quod sunt, scit. illud singulare, hic plurale, ita ut numerus ternarius quidem unum quid si per se, di diversum a
ceteris numeris 'non mixtura, sed conjunctione.
Quippe in numerando quisque numerus suam vim exserit, & sunctionem habet diversam ab aliis,atoue etiam non eommunicabilem. Idem milii
videtur dicendum de mixtura illarum forma rum , quae ex propriis imperii de summae majestatis subjectis derivantur , scit . eas ita misceri non posse , ut diversa aliqua a tribus istis quas statim descripsmus constitui posset forma , ita temperata, ut quasi illas absorbuisse videretur, de in unum trans disse quae cujusque regiminis , de gubernationis sorinae propria, & quasi summa majestas penes singulas formas residetis , seselam per omnes istiusmodi formas divisim dissu-sa, in alio quodam diverso subjecto conturtu coadunaret , mixtura subjectorum & formarum quibus indivisa inharet. Quippe quemadmodum
monarchiae proprium est ut unus summum teneat imperium, Aristocratiae plures, Democratiae omnes
habeant cives, & quidem indivisum , quia id ipsum est de natura summae marestatis sive potestatis , ita concipi nequit Respub. ex diversis illis
formis temperata, nis smul concipiamus tot imperia, tot summas majestates, quot formas. Quod contrarium est civitatis sabricae&struditara , quae nequit diu consistere, nisi tanquam unum corpus sub uno eodemque summo aliquo immorio contineatur. Uti itaque regularem formam vocamus, quae convenit Reipub. struetitiae
de naturae summi imperii; ita irregularem, quae illi simplicitati&unitati contraria est. Concipiamus itaque Rempub. mixtam ex diversis formis seu temperatam , illarum autem formarum sive subjectorum ex quibus profluunt proprium esse participare summum imperium, nam sine eo concipi nequeunt, quia si unum servit alteri, quod praedominatur etiam obtinebit imperium, & idcirco non amplius erunt diveris . & distinctae formae, quorum commune subjectum est ipsa ei
vitas seu Respub. quae illa mixtione peculiarem s-bi formam induit, diversam a singularibus quia
mixtam, dico ejusmodi civitatem uora repraesen tare unum corpus sub uno imperio consistens, nec esse posse ejusmodi mixturae commune subjectum, quia, quemadmodum summum imperium
habere nequit duo subjecta propria simul e dcmque tempore, id est penes unam esse & etiam plures personas, ideo nee commune subjectum potest esse subjeeitam alterius imperii, quam quod subjecto proprio inhaeret, cujus subjectam commune est. Ideoque si penes unum est summum imperium civitas vel Respub. crit commune su
tectum monarchi ei imperii; si penes plures, Aristociatici; si penes omnes Democratici. Posito. H li itaque
339쪽
itaque quod propria subjecta imperii, & summae
majestatis debeant esse distincta, etiam civitas debet esse commune subjectuin distinctum ejus imperii , quod proprio subjecto inhaeret, & consequentet non Potest constare ex tribus, vel duobus
diversi, istiu odi formis , quae singulae concipi nequeunt , sine summo imperio, id est si ne ulla subcitdinatione, & submissione ratione
earum partium, quae variis personis conceduntur
administrandae, nulla enim est subiectio, ubi unus
alteri non parere cogitur. Verum supra anno
ravimus, ad essentiam persecta & regularis civitatis requiri, ut in ea talis sit animorum & v luntatum unitas eatimque conspiratio, per quam omnia , quae ad ipsam regendam faciunt, velut ab una anima videantur proticisci, atque hoc
impossibile est, ubi ex tot sermis conflata Respub. atque penes diversas personas& corpora, eiusdem Reipub. divisum & quidem independenter partes lumini imperii resideant, quas proprio quasi jure exercent, di proprio eti jussicio administrent. Agquem sere modum, referente Appiano, a Pu-sendorso adducto , quo regnum Numidiae post mortem Masinissae Scipio disposuit,ut tres ipsus filii legitimi regio nomine gauderent. Sed inter eos major natu Micipsa Cirtam Regiam obtineret. Alter Gulussa bello pacique praeesset, te tius Manastahaleg jus diceret. Addit idem Au
thor , citarisin insuper multi antiquorum : apud quos mixtarum rerumpia frequens est mentio orea
quos illud jam monitiam fuit, plurima illisivermixtura rerumpia. tradunt , haud quidquam acidistianuas summi imperis partes inter diversas perisonas, avi conciliapertinera: sed mel is rite temperanda requi fit a per sinarum, ex quibus coneιlium componitiar, vel au instituta diversarum Re -- pub. probe combinori. Deinde putaverim nonnuia Ia maxtionum exempla commode posse explicari ope distinctionis inire ipsum imperium, Cr modum administrinionis, vi ilia RUρ . eae aliis admixtum quid habere miritur, quorum modus admini randi eae tala forma peritus Didetur,putas in civitase,νιι summa rerum est penespopulum,pleraqueper in capem ver Senatum expediaritur auis inAristo alia tinus insigni auriarisaee postea JApuper mutiis negotiis popalus consulatur, avis in regno ardura negotio
rum au Senialiam populumve referantur. Ita tamen
ut negotiis conspiciatur ejus lola majestasti summa potestas. quamobrem diximus in mixtura rerum per se subsistentium quidem externam fg ram & formam mutari posse, sed non internam partium dispositionem a qua rei dependet essentia, sic externa Reionb. forma, quae in modo adminis rationis conlistit, potest quidem cum aliis videri mixta, sed non interior ejus structura & fabrica, quae non eonsistere potest in pluribus, sed una tantum forma regiminis, id est unius imperio . ex diversi itaque sermis eonjungi non potest, quia tota e ncidere necesse si, quoniam Re ub. unumquid esse debet, sne qua unitate non est quod esse oportet, nee tale possunt concipi, sed distractum in
partes corpus, plures formae, si immaeque potestates. Vereor ne me satis clare explicem circa hanc
quaestionem, sed quod deest, lectoris dexteritati,
ingenio ac judicio clarius exponendum 8c elucidandum relinquo , eique imprimis Pusendore. commendo, de jur. T. gem. Io. 7. cap. s. qui diuincte & clare hanc quaestionem tractat. CO cludimus itaque quemadmodum unum tantum corpus Respub. constituit, & tanquam una d beat considerari persona, ita etiam unius tantum se ae regiminis , unius summi imperii eapax est: variae enim sormae civitatem distrahunt, quia
imperium dividunt, quoniam sngula ejus partes diverss sormis, seu personis tribui debent,& quidem independenter , quia sine illa independentia distinctae ejusmodi formae concipi nequeunt, & idcirco Respub. in tot partes divisa quot sunt formae, & partes summi imperii singulis tributae, non potes co derari tanquam regularis civilis quaedam societas, sed irregularis,
quia non omnia ab una anima ac voluntate procedunt , neque omnes & singuli communi 1mperio regi videntur. Quoniam itaque tres tantum formae quibus stipulis indivisum cohaeret imperium sum. maque majestas, nulla agnoscimus eum Authote nostro regna intermedia, diversa a Regno pleno de Laconico, quas mixta quaedam. Quemadmodum una tantum est forma quae monarchia dicitur, quae
regni nomine. venit, in qua unius tantum majestas conspicitur , di unius nomine imperium tractatur ; ita unam tantum regni speciem quatenus distincta a caeteris semis regiminis, constituendam censemus , ad quam omnia reserenda. cui itaque idem nomen imponimus id necessario
ejusdem quoque speciei est dicendum, qui enim possiimus dist Bum rei ideam habere, nisi singulis rebus imponamus nomina naturae, di qualitatibus quibus praeditae sunt, convenientia. Dum itaque regnum dico, ejusmodi Reipub. Armam designo, in qua summum imperium summaque majestas integra atque indivisa penes unum residet, ita tamen ut modus illud exercendi, atque habendi in quibusdam arctius, in aliis magis absolutus esse possit, quo si ut quaedam regna absoluta
quaedam limitata esse dicantur, Omnia tamen regni nomine veniunt, &consequenter reserenda
ad illam formam & regiminis speciem, quae monarchia dicitur. Quamobrem at nostra sicimus quae habet Henninges in sitiis obseriar. in nostri
authoris opus. ad hoc g. Ubi enim apud urium maν stas residet, utcunque ejus operariones externa 'trestri , rerum et, in quidem summa potetine,
quamvis non absoluta. Illud nunc observanaum, non probare dissonem maiestatis argumentum, δεμπι- a toro ad partes. Non enim continus,
quienuia rotum est, ia etiam in partes reales disidi potest. Ita anima no Bra totum quid as rediiter tamen d Udi nequis juxta phr forum traditast in t
to eorpore tota, in tota in quia bet ejus parte. Irim
Darint de servituribus, in qualiber fundi parre i
tas esse. Concipimus quaedem 1vir a m est tιs mentati operatione, Cr a se invicem di frauimus , ob diversas virtutes sue potentias , quae toti potestinimo insunt. Separari vero Q realiter dii di inὰ versa subjecta non magis possum, quam pars Meiati tus Perri, sive simplex ,s e Merica, sive etiam
340쪽
-d majestas versatur, varietas CV diserentia induria quandiam nomιnis diversiualem, cum tamen aenis rota majestas circa singula occuperer. Propteν indissolu&Iem nexum, pergit, quasim in majestatis coharent , fera nequat, ut vel mικι- parricinia , sine totius interitu assinuatur, quia mammaritum in totam m estatem resoλιι- , vel potius ipsa malestas e quam nos morati conceptu aliser inqua alιιernamsnamus, ob virtutes suas quas emι- lnenti compendio complestiρν , em in diversa μαjecta disiait. Regnum autem hic non vocamus cui praeest eiusmodi persona, cui regis nomen tribuitur, verum ubi ut jam diximus pciu bunum re-
silet potestas, sue ducem, sue principem, sive c
mitem: nam ut regiam habere potestatem quis p test etiam, qui regia caret dignitate; se etiam pline regia potestate carere potest, etiamsi alicui regis nomen tribuatur; regnum itaque ubi unus imperat summumque tenet imperium. Quanquam quas excellentiori modo regnum dicere soleamus, ubi Rex praeest, omnia regis habens insignia. Sic & Asymnetorum potestas summa & regia fuit , reges tamen non appellabantur, attamen monarchiae serma ejusmodi regiminis adscribenda. Sie regia luit potestas Dictatorum apud Ro
manos, quamvis reges non appellarentur.
2. Supra quoque notavimus, totum populum Hebraeum si1isse sub rege: & Samuel jus regum describens satis ostendit adversus regis injurias nullam in populo relictam potestatem. Quod recte colligunt veteres ex illo Psalmi: Tibi soli peccavi. Ad quem locum Hieronymus:
stuod rex erat, abum non timebat. E t A mbrosius: Rex erat, nullis iste le- Lo. s. Ibus tenebatur, quia liberi junt reges a vinculis delictorum: Neque enim ullis ad poenam Pocantur legibi , tuti imperii potestate. Homini ergo non pecca it cui non teneba
batur obnoxius. Idem legere ess apud Isidorum Pelusiotam epistolat ostremo edita CC xxxiii. Video consentire Hebraeos, regi in eas eges quae de officio resis scriptae exstabant peccanti insticha verbera: sed ea apud illos infamia carebant, & a rege in signum poenitentiae sponte suspiciebantur, ideoque non a lictore sed ab eo quem legisset ipse caedebatur, & suo arbitrio verberibus statuebat modum: alioenis autem coactivis adeo liberi erant reges, ut etiam excalceationisex, quippe cum ignominia conjuncta, in ipsis cessaret. Hebraei Barnachmoni sententia exstat in dictis Rabbinorum, titulo de Judicibus : Nulla creatura judicat regem, sed Deus benedictus.
πXemplum mixturae ab Hebraeorum regno tapetitum , non est omni exceptione majus.
Ex ipsis enim testimoniis, quae allegat Author, constat regiam plane habuisse potestatem, non tamen infinitam, sed iustam ac legitimam, qualem& recta ratio&ipsa aequitas regi iuste imperanti tribuendam dictat. Quando itaque David inquit Warm. s. Tibi soli pue i, eo sibi non vindicat nullis imperium limitibus circumscriptum, quas omnia liceret in populum decreta etiam injussa exequi, & quibuscunque asscere cives iniuriis impune, ejusmodi potestatem quam injustam potius dominationem, atque legitimum imperium adipellamus , nec absolutissime imperanti tributam
supra annotavimus, di consequenter, explicatio
hujus loci ev iis quae alibi diximus petenda. amobrem quando, Tibi soli peccam , inquit David, hunc verborum sensum nonnulli interpretes esse assimant. Tibi soli, quia interiit Urias, qui si viveret , in ipsum quoque peccassem, & me ei oporteret satisfacere; nune totum ad te spectat, neque mihi nis a te petenda est venia, & adulterii,&bo euii; vel quamvis & homines offenderim,
ii tamen omnes nullius sunt momenti ad te, imo omnes eondonant mihi; hoc vero solum me excruciat a quod tibi peccavi, tibi qui me a teneris annis, & ab ipsa cunabulis conservasti ac desen disti adveΗus inimicorum insdias, & ab eorum sanguinolentis manibus toties liberassi, atque in meam perniciem eonflata consiti in uanit tem mutasti, tibi inquam & Iiberatori & benefactoli meo ingratus fui; tibi peccavi; non eo ad regii 3ignitatis fastigium provexisti me, ut W-rannidem exercerem, sed populum tuum adve sus aliarum gentium, & nationum invasionem, de impetum defenderem, ut subjectis parcerem& debellarem superbos, de , ut paucis dicam, ut saluti populi atque securitati tuendae potestate, quam milhi populus tua providentia concessit, uterer; tibi itaque peccavi, quod civem nullas
poenas meritum internecioni tradiderim, quem oportuisset defendere adversum omnem vim at
que injuriam, in eum ipse injustus judex imo tyrannus existo; tibi itaque soli peccavi, quia tuis H b , vicibus