장음표시 사용
351쪽
ipse ei qui peccavit subditus non si ; quod alibi a nobis tractabitur.
Quare etiam inter reges aut populos non foederatos idem usu venit.
ῆUbjectionem arguere vigetur, si jus alteriocompetat cives nostros ad forum suum & tribunal evocandi , atque in eos animadvertendi i cultatem habeat. Magnum apparatum hie Author adhibet ad disseultatem hanc tollendam, cui tamen paucis verbis satisferi posse arbitramur, vi- Atur hie proculus habete sermonem de scederis cujusdam inaequalitate, quo conventum, ut s rum sortiantur in civitate Romana rei civitatis scedcratae delinquentes, ideoque puniri apud Romanos tanquam competenrem & Icgitimum judicem, non vero vicissim Romanos apud socios
judicari & poenis assici propter admissum delictum posse; cuiusmodi tamen puniendi jus pec
tiare non reddit subiectas imperio Romanorum civitates foederatas, nam & extraneus, qui in alieno territorio delinqueret a magistratu istius te itorii, ubi admissam delictum, potest pro criminis gravitate & qualitate puniri, quamvis naturaliter, neque civiliter reus subjectus imperio illius m pistratus seu principis, ex delicto tamen sortitur forum, seeundum illudas te invenia, ibi relu-mo, delinquendo se reddit obnoxium potestati
S jurisdictioni alterius, quod non solum obtinet inter inaequaliter, sed & aequaliter isderatos, imo Ed inter eos, qui nullo foederis sibi vinculci conjuncti sunt,' quia id ipsum descendit ex naturali facultate, quam quis habet injuriam de vim sibi
illatam vindicandi: summo enim imperanti cura incumbit providere ne quid Respub. capiat detrimenti, quamobrem ne scelera impunita maneant adniti debet, in Authores eorum quoscunque animadvertendo. arg. I. 3. de ossis. Prod. In mandatis principAm est , ut curra is, qui provincia prae est , malis homanibus provinciam puraeare , me distinguitur undesint. Cui accessit quod ex delictoreum se obligat ex quas contractu ad resarciendum damnum , quod intulit . & consequenteram nanciscor eum ad praestandum, quod ex suo maleficio praestari debet, cogendi, licet mihi non sit subjectus. Haec enim facultas socio competit adversus socium , aequalis adversum aequalem, libero adversum aeque liberum. Verissimum itaque ejusmodi conventionem nullam inferre subiectionem, sed obligationem producere, cujus vi jus meum persequor quacunque ponsum ratione, qua non interveniente, aequalis inaequalem nullum ius habet, vel prehensonis, vel punitionis, vel alio quocunque m o persequendi socium. Ad puniendum vero, nisi steterit s eius legibus foederis, recte annotat Author non praecise imperium requiri, sed subiectionem tamen exclu3endam; subjecto enim in superiorem nullum puniendi jus competit, quia contradict
tium est puniri posse superiorem a subjecto suo quo superior.
6. Tertia specie sicut in scedere aequali solent controversiae deserri
ad conventum sociorum, quos scilicet res non tangit, ut GraecOS, Latinos veteres, & Germanos olim secilio legimus, aut alioqui ad arbitros, aut etiam ad principem foederis tanquam communem arbi- trum: ita in scedere inaequali plerumque convenire solet, Ut contrOVer'
siae disceptentur apud eum qui stiperior est in scedere. Quare ne hoc quidem ostendit imperii potestatem. Nam & rcges apud judices a se constitutos judicio contendere solent.
Si socii, qui in ejusdem regis, vel principis aut lpopuli sde sunt, inter se litigent, ad conventum sociorem solent deferri controversat, inquit Author, quorum non interest. Quale apud Graecos concilium Amphyctionum, de otio Diodor. Sicul. Biblioth. Hist. Cic. lib. 1. de invent.
Acessantur apud Amphrmones, commine in ciae concilium. De eodem quoque Alexand. ν-nia . dier. lib. 1. cap. . Graecis vero conmentum
Amph monum A AN A me, Heleni filio, imvemum , quod fuit sanctitimum Graecia e editim, fusi .ir sacri tenuisse dicunt, isa quem duodecim forentes Graria urbes iniιιο veris tumni convenire, seritie maximis rebus tommuni aderato decernere solebant. strabo vero docet ex septem
Graeciae civitatibus constituisse Amphyctionum conventum, atque Deucalionis suisse filium tradit Pausanias lib. Io. Vid. & Dionys Io. q. pag. 229. 23o. Hujus concilii quoque meminit Plin. lib. 3 s. cap. s. Siquidem Amphesiones, ouia 63piaricum Graeciae concilium, hospitia es ρα- ιlisa auremis. De Latinis veteribus vad. & Dionys lib. 4. Vel etiam arbitros sbi eligere possitne litigantes, N quidem ad principem Adcris, tan
quam communem arbitrum, cause cognitionem
deserre , cujusmodi litis dirimendae potestatem
352쪽
tertio alicui delatam, neut; quam aliquam subje- l fiscojudicem aggnat. Lirer reiicere iser excia iactionem inserta censeo,nam & ipsi reges sesequan- re, hunc nolo, timidus , in bona sisti parum imgoque submittere solent iudicio concilii, cui cogni- 'telligit. Eodem foro inuntur principatus er libertio de causis vel civilibus, vel criminalibus compe- iras. Sie Rex Galliae iudicium Ρarlamenti Pari tit, quo tamen est superior& manet, non obstantessiensis subire non recusat. Archiduces Austria ejusmodi submissione voluntaria. Hinc Plin. pane-l conveniuntur coram eo, quem ipsi vasallis suis Drae. 36. Dicatur actora atque risam procurators tuo. t judicem constituunt. Huc pertinet I. 1 .f. δε νω- snjias veni, sequ/Hau tribunal, nam CV tribunaei m A. Qui autem ma ον Oel qualis se si ieiij. quoque excogitatum cruciatu est par ceteris, nisi/- rasaectioni alterius , is ersus eum jus diei potest. iud ampliι-,ne litigatoris metiaris. Sors urna l Vide& Bruneman. M h. I.
. In postrema specie jus cognoscendi nullum est sociis. Ideo cum Herodes quaedam adversus liberos ad Augustum sua sponte deferret,
dixerunt: poteras de nobissippiatum sumere tuo Iure, tum qua pater, tum qua rex. λέ- VI,
Et Scipio cum Romae a Carthaginiensium quibusdam Annibal accusa- i
retur, dixit non oportere se Patres Conscriptos reipublicae Carthagi- Mix. niensium in aerponere. Et hoc est in quo Aristoteles ait societatem a civitate differre, quod sociis curae sit ne injuria in ipsos committatur, i D. s. non vero ne sociae civitatis cives inter se injurias committant.
Ex iis quae supra disputavimus de summa po- stestate ejusque limitibus, perspicimus quando eompetat civibus sicultas propriam defensim inem suscipiendi adversum vim N injuriam tibi a superiore illatam, & quibus eventibus ipsis liceat coercere atque punire eum, in quem suum contulerunt imperiumssit omnibus eventibus,quibus cives possunt iure coerccre atque punire principem, etiam recte ii sese interponunt, Rimmi-icent negotii atque controverui quas civitassedere socἰata habet eum suo principe, praesertim eum videam civibus justam querendi esse causam. Author negarius cognoscendi esse nullum sociis. quia civibus omnem in superiorem animadve tendi facultatem eripit, quam opinionem supra resutavimus, & consequenter quoties ob iustam ossensionem cives implorant auxilium sociorum ,& ad eos causae cognitionem deserunt, jure eam sulcipi, quia jure delata est, statuimus. vid. Liv. l.
8. Solet & aliud objici, quod in historiis ei qui scedere superior est
imperandi & ei qui inserior est parendi vox interdum tribuitur. Sed nec hoc movere nos debet, aut enim agitur de rebus ad commune bonum societatis pertinentibus, aut de utilitate privata ejus qui supe
rior est in scedere. I n rebus communibus, extra tempuS conVentuS,
etiam, ubi foedus aequale est, set et is qui lectus est princeps scederis
a Daniel. xI., 22.) sociis imperare, ut Agamemnon regibus Graecis, Lacedaemonii Graecis postea, deinde Athenienses. In oratione Corinthorum apud Thucydidem legimus: M mis ἡγιμνια Φα lata ἐξ
ι ου νεμπ6 , --Decet eos quι foederis princi filius, circa Juas quidem utilitates nihil aecipui sumere , ut in commanibus rebus curandis eminere seu a c. teros. Isocrates veteres Athenienses dictum exercuisse ait , ολιι, .mια- Τῆνπις, Iδία δ ἐῶν ς μνω: curamgerentes proficiu omnibus , sed ita ut iis Ibertatem integram relinquerent: Et alibi: ςωτηγώ. 4ιοριο ue δειν, ἀR.ἀ μὴ προινῶν, Ita ut imperium habere belli, non don narist debere censerent. I tem : -- πως αὐ si δεσοφως--α- , socialiter non heriliter res eorum curantes. Hoc i8
sen, Latini imperare, Graeci modestius rim, dicunt. Athenienses
delato sibi du tu belli in Persas ἔ--, inquit Thucydides, m in
353쪽
Graeciam mittebantur, dicebantur mitti ad ordinandum statum liberarum civitatum ) qiue urbes pecunias in barbarum , qme na es conjerrent.
Hoc enim si facit qui princeps tantum est in scedere, non mirum est sit in foedere inaequali idem faciat is qui superior est foedere. Imperium ergo hoc sensit, id cst Ominis, libertatem aliorum non tollit. Rhodii in oratione apud Senatum Romanum quae apud Livium exstat:
mea domesticis qtiondam iuiribus etiam imperium amplectebantur: nunc imperium
ubi est, ubi ut sit perpetuum optant: libertatem vestris tueri annis satis habent, quoniam suis non possunt. Sic post Cadmeam a Thebanis receptam narrat
Diodorus multas civitates Gnecas convcnisse -----μους,
: omnes ut liberae essent, sed Athenitensium ductu uterentur. De i psis Atheniensibus Philippi Macedonis tempore Dion Prusaeensis: 4 ῆι
τῆς δὴ λοιπιν-r quo tempore ductu bessi
fisso libretatem lotim retinebant. Sic Caesar quos sub imperio Suevorum fuisse dicit, eosdem mox socios nominat.
inemadmodum in omnibus societatibus
debet quis ordo de regula observari, secun dum quam omnia. quae societatem concernunt, peraguntur , ne summa oriatur confusio, quae
saepissime distrahit sociorum animos, & scedetis solvit vinculum, quod concordia est atque unitas: ita etiam debet gubernandi, & imperandi ordo cons Itui, siae quo nulla concoiata, sed sum- lim distractio, ' consequenter omnis corruit s
eietas. Hine videtur ipsam rationem tacite con
stituere voluisse,ut ille, qui superior est in scedere,
earum rerum curam,quae ad commune bonum, sa
lutem utilitatemque pertinent , habeat, & consequenter etiam imperium ipso jure in socios, quatenus sagitat salus communis , ut ea quae obesus conservationem a sociis praestanda sunt, pro suo imperio ipss imponere, atque imperare dicto casu pollat, etiamsi de imperio nihil conventum. Videtur enim id ipsum exigere proportio, quae in honorum, vel praemiorum, vel aliarum rerum distributionibus in societate aliqua faciendis observanda, ut qui plus eontulit vel dignitatis, vel virium, vel bonorum, ei quoquq potistimum, maxima dignitatis aut imperii portio tribuatur rquippe quia non omne; sibi sunt aequales socii, rationi consentancum est utinaequales quoque snt portiones: aequales tamen per se, quatenus res runtur ad personas eui tribuuntur. Sic solet 'u que etiam inter aequales scederatos locum habere
ejusmodi dignitatis, vel imperii expressa foedere distributio ad ordinem servandum e quippe impossibile est societatem subsistere posse sine ordine , nec ordinem aliquem observari, ubi simul seederati idem imperium ratione earum rerum ad ministrandarum, quae commune bonum spectant.
tibi velint arrogare. Cujusmodi imi rium quia duci foederis, ut appellatur Damel. xl. 22. com petit, neutiquam eripit sociis libertatem summamque potestatem, quod quisque habet in cives suos. atque Rempub. nec majestatem imminuit, quam ex potestate in subditos metiendam diximus. Solebant plerique populi id dare potentiae, & maj stati populi Romani, ut eum principem conscederationis agnoscerent, non tamen ideo majestatera imminutam putabant. Tradit Dion, Id. spag. 388. Polemonem regem Ponti in socios ae foederatos P. R. adscriptum, prima subsellia in theatris per totum ejus regnum senatoribus Romanis tribuisse. Ideoque in foederibus se primo loco nominabat Romani Pol'. 3. via & PIutarch. in Fum. Dionysis 4. Cr 3. ita in foede re, cum Latinis a Servio inito, cautum erat, ut Romani omnium Latinorum principium susciperent, quippe qui & urbis amplitudine, & rerum, quas gerebant, magnitudine, caeteris praestabant. Pugnaturi contra xcrxem Graeci, Eurybiadem Spartanum, propter Spartae dignitatem , i sibi pretesse jusserunt; alias autem quisque sum-l retis in sua Repub. & civitate. optime itaquel hic admonet Crotius imperium , quod quis eo modo tenet, non esticere subjectos eos, quil illud venerantur , quia socialiter exercendum ad res communes curandas, ideoque modestiust ordinatio circas res quasdam peragendas dici potest, de illud ipsum imperare . ora nare , quial locum habet inrer populos eque liberos, quorumi neutcr alterum agnoscit superiorem, se Plinius f ep st. Lb. 8 .pag. 3 o s. aut Maximum. Cogita per-m,sum in pravantiam Achaiam, istam veram crmeriam Graeciam, in qua pramum humanitas, l-terae , etiam fruges intensa esse eredunttiye missum Mordinandum flatum liberarum eisitatum, id est auhomines
354쪽
homines maxime tiberos , quijus a natura datum i litora tenuerunt. Quis vero liber populus di viri Me, meritis, amicitia, faedere deniquem re- l catur supra annotavimus ex Proculi testimonio.
9. I n iis vero rebus quae ad propriam utilitatem spectant, superioris postulata solent imperia dici, non ex jure, sed ex effectus similitudine, sicut regum preces imperia saepe esse dicunciar, & aegroti imperare Medicis. Livius lib. xi ii , Ante hunc consulem C. Posthumium )nono unquam foriis in ulla re oneri aut mutui uit: ideo vinci stratus mulis, ta beniacuus, omni alio instrumento militarι ornabantur , ne quid tale imperarent
ALDenus Jctust. 26. f. de operis liberi. ait, cessiriam. Quia impe hoc loco idem est, quod a diess liberius, quod putaret, s tiberii sui mediras, qui remedia aegrotis praescribit, atque
medietnam nonfacerent murto plures sibi imperan- imperat. Putat vero Alciatus imperiantes protes habiturum , postulabat, ut sequerentur se, ne-Iparentes passiva fgniscatione dixisse Alphenum que opus Drarent. Ad quae verba mutio sibi imperan- Sed notat Hottomanus in commens. de Urbis D-υ, habitiarum annotavit GloK. lectionem mI.iris, non esse novum medicis veteres imperasset qua habet impior tesse habiturum, non esse ne-'quum servi plerique Romae medicinam sacerent.
ro. Interim Verum est accidere plerumque, ut qui superior est in foedere, si is potentia multum antecellat, paulatim imperium proprie dictum usurpet: ptaesertim si istas perpetuum sit, & cum jure praesidia inducendi in oppida, scut Athenienses secerunt cum a sociis ad se provocari passi sunt; quod nunquam secerunt Lacedaemonii Hal. quibus temporibus Isecrates Atheniensuim imperium in socios regno comparat. Sic Latini querebantur , sub umbra foederis Romani M. χ, Q. servitutem se eati. Sic AEtoli vanam speciem & inane nomen liberta-- tis: Achaei postea, fgdus specie jam esse precariam ferruitutem. Sic apud Lo. i. Tacitum Civilis Batavus δe ii silcm Romanis conqueritur; neque enim frietatem , tit olim, sed tanquam mancipia haberi: & alibi: Mistrumfervitutem falsio pacem pocari. Eumenes quoque apud Livium Rhodiorum socios, verbo osse socios, revera Bbjectos imperio & obnoxios: Magnetes quoque in speciem liberam Demetriadem, revera omnia ad nutum Romanorum fieri. Sic Thessalos in speciem fuisse liberos, sed revera sub imperio Macedonum notat Polybius.
P Rudentiae civilis est circa ineunda foedera ἱn- dum monent iuris publici periti, ne quis loco h- aequalia, ut inserior sibi prospiciat, ne quid eisis scederis, modum subjectionis amplectatur,
potentiori concedat, cujus praetextu paulatim sbiq& loco libertatis ejus umbram inanem subito per- potentiam in minorem usurpet. Sapissime enimlituram retineat. Sie Alexander A tolorum prin- contingit ut sbi, qui in foedere superior est&po- ceps insimulat fraudis Romanos apud Liv. lib. tentia antecellat, paulatim arrogando, quae initios34. cap. 3 3. quod vano titulo libertaris ostentato , quidem per se haud magni momenti esse videan-l Acidem Cr Demetνι-em Uiuis tenerent. sietur , ideoque negligantur, temporis eurriculoIquoque Latini licet aequo scedere in societatem ad tantam molem perveniant, ut per injustas eum Romanis e lissente tamen Annius, ut re-eonsequentias, Reipub. ruinam, & libertatis in-lseri Liv. tis. 8. cap. a. in eorum concilio conteritum secum trahant. Imprimis si convenia-lquerebatur se subumibras ederis aequi servitutem
tur, ut praesdia superioris in oppida inferiorisipati, dicto parere, &, si innuerint Romani, arana deducantur. Facilius enim ejusmodi praesdia ad- posituros. mittuntur, quam ejiciuntur. Caute igitur agen- lΚ k it. Haec
355쪽
nee a Longobardis nec Romanis petunt origi-,Cuiusmodi opinio vix snceram attentionem me nem, sed a Caroli Magni temporibus, qui ρο iretur. Vero magis consentanea authoris senten- vinciis quibusvis judices suos dederit, quos ap-itia, qui ea non ex iure Romano, sed Germano pellamus comites , quorum dignitates postea,trum consuetudinibus orta& originem trahere an eum imperium bellis distraheretur, distinctae,isrmat: cui etiam assentitur Rosenthal. d. suae ipsisque provinciae haereditariae tributae sunt icap. I. cones. 8. aliique plurimi ab eo adducti in- Vultei ri sua. lib. I. Qui originem Romanisiterpretes , quorum communem hane essentiam adscribunt clientelis seuda similia volunt, ut va-itradit. Quia vero Gerardus scribit antiquiss- saltus elientis; dominus patroni loco sit; in qua mum esse ius seudorum Curi. g. m quia tarimus sententia & Zas. in lib. 2. 1 de orig. jur. Quem-lde hιs qui feta. dar. ideirco ex iure Romano deri- admodum olim elientes atque patroni mutuo λivare, non necesse esse scribit Cujac. defud nambi inviem obligationis vinculo adstringeban-I& apud veteres Germanos juris seu talis uestigiatur: ita in seudis vasallum domino, contraquelextitisse ex Tacito videtur posse adduci testimoni-
dominum vasallo teneri manifestum ηunt. Un-ium in lib. de Mor. Germ. quando scribit. Germa- de Hottoman. Comment. de verb. jur. Audum estinorum princies ampli comitatui quam se, quem exaretis clientelae, quo vel dignitas, vel vectigare, velibello aruerint, Cria bellum condu erint. subbus nauium aliquod ea Iege kιcui datur, ut in ipse Cris ame in omnem vitam ac probrastim, superstes
v j posteri. atque haeressis beneficii authorem per-4principi suo ex acie recessse. Illiam defendere, tue-petus agnoscant, in quasi pro patrono colam, ejusiri, sua quoque fortia facta gloria ejus ab ignare.
que e pus, exi Lmationem in forι unas tueantur. ILlpraecipuum s ac mensum erat, principes proviso- ιιαι enim, pergit, causa in orgo haec fuit, ut victorestria pugnabant, comites pro principe, atque his vel eum iratiam s.ti ducibus , praefectis ac militibus bellator equus, vel eruemavιArixquest mea, vel pro opera in bellis ac praeliis egregιe navata referrent,le Iae, in quanquam incomιi, largi tamen appa-honisibus cir fortunis Isalorum in silos transfe-irinus, pro stipendio cedebam, non enim tam am-νοὶ tum etiam cretos sibi iuvinctos , in tam ipta possidebant patrimonia, ut arces, oppida, quam amotos clientes haberent, quorum opera bet aterritoria pro meritis & servitii, in bello praesti- pariam regionem, inposterum. F opus esset, tueriliis dare possent. Quamobrem seudi nomen a posent, quos sua lingua modo Has fores , modo Germanica voce Heu, qudi bellum denotat, de satis appellant. Nec verum quod alii Obji- rivatum. Isidorus vero a foedere deducit et ciunt, clientibus non annexum fuisse onus mili- tus a s delitate vel fide. Quod & rectius putat tim, cum ex scriptoribus constet clientes, ut ad Cujacius, vel eo maxime, quod hi, qui rem a do- alia ossicia, ita quoque ad militiam patronum se- mino jure seudi ceperunt, dicantur esse ejus L cutos. Sic App. Herdonium seae genti imperiumstis sve Leodes, quod est Francorum lingua, se di dominatum vindicantem, sue glorios nomi-stiatiae, ou Induae. Hinc annotatum in Scaligenis cupidum, brevi tempore e clientibus S servi tranis, Leociiensem Episcopum vocandum Tun- quos habebat audentis imos, magnas contraxisseigrorum Episcopum . vocatur ab Antiquis Le eopias, quatuor circiter armatorum millia.quibus dium vicus Sancti Lamberii; se3 quia erat seudum rem Romanam convellere, animum induxerat,iEpiscopi Tungrorum, vocatum est Leodium, tradit Dionys Iu . Io. De Fabiis quoque memo-lquod antiquis seudum denotare iam diximus. tiae proditum, eundem sere armatorum numerumlUnde Germanos puto seudum appellare Leudum, e sui, elientibus consecisse. Alii seudorum origi-llive Lelen. pari rationa, inquis idem nem militiis adscribendam putant e quidam de-llidem iri leudes seudales dicuntur, quod o F η-dueunt a colonis adscriptitiis , seu nominibus. corum linquis scaux, Q seudum yus sve res, eti-Ekistimat autem Vulteius quem statim allegavi- jus acceptione Modominis exhibenta vis Io commus, rem ipsam, nuda scit . a Romanis, non tamenifringuntur. Unde cum des niatur seudum, quod
antiquissimis, sed Impp originem suam habuisse. sit beneficium, quod ex benevolentia alicui datur, At iura de seudisti nomina in illis juribus usurpa- ut proprietas quidem rei immobilis bene sciatae , is a Longobardis invecti.& constituta fuisse. Hinciseu in scudum datae, penes dantem remaneat, usu in s ne a. sua. lib. i. cap. I. Huda igitur se olfructum ad accipientem transserat, ut ad eum ejus fuistini apud Romanos, sed sub Imperatoribus im-ive haeredes masculos S sceminas s ita actum ) inmutata, sub Cisolo Magno CV Imperatoribus su lperpetuum pertineat, adjiciatur, ad hoc , ut ille,
sequentibus, o vocaluia nova ex immutatione rei,'&cjus haeredes fideliter domino serviant. Duo jus novum acceperunt. Alii a longe vetustiori i autem in hoc contractu consileranda dieit Av- tempore Aeducunt, & quidem a tempore Noaillior nimir. obligatio personalis&jus in rem.
Niellius derivandam putat originem. aspin .sua. l
1. Obligatio personalis eadem est, sive quis ipsum jus imperandi
sve aliud quidvis etiam alibi situm studi jure possideat. Talis autem obligatio sicut privato non erat dem tura jus libertatis persen alis, ita nec regi aut populo jus demit summi imperii. Quae libertas est civilis. Quod apertissime conspici datur in seudis liberis quae Franca vocant,
356쪽
quae nullo jure in rem , in sola personali obligatione consistunt. Haec enim n1hil sunt aliud quam species foederis inaequalis de quo egimus, quo alter alteri operam pollicetur, alter alteri praesidium& tu telam. Pone etiam adversis omnes promissam operam, quod nunc
studum ligium vocant, inam ea vox latius patebat nihil id de jure simini imperii in subditos detrahit: ut jam taceam semper inesse conditionem tacitam, dum justum sit bellum, de qua agendum erit alibi.
OBligatio personalis quae ex seudo oritur tenus leges permittunt, retinet. Ita etiam quam- multum dissert ab ea , quae ὀerivatur exlvis princeps, vel dux aliquis, seudum accipiens, conditione civis Illa quidem ad fidelitat lsese obliget ad praestandam fidelitatem & ope debitam , & eertas operas domino pretestandasstras quasdam domino, id impedimento esse ne ratione studi aut sduciat contractat obligat v iquit, quo minus in suos subditos retineat iura saltum, iurisdictionem tamen in personam nonssiimmae majestatis,& independenter in suos exer- tribuit, nis suum in territorio domini habeaticeat imperium. Illa Obligatio tantum concernit domicilium. Subiecti vero & cives ex sua personalcertas quasdam personales pnestationes, quae nul- parere coguntur principi, cujus imperium, &ju-llam habent relationem cum summo imperio inrisdictionem subire necesse habent. Unde salsalordine ad subditos , & tantum imperii conse illa consequentia ego sum vatillus ergo&subdi trendi & tenendi modum sub illa obligatione petiatus. Ratione seu di dominus habet quandam su- sonali tanquam conditione quadam demonstrae perioritatem in vasalsum ratione rei, ut in c. e l& constituit. Quamobrem Vinnius de jurii- rerum extra δε jia. non autem habet iurisdicti lῶ .e . r. Fcudum censusve praestationem nonnem in personam vatilli. Et consequenter do-ladimere supremam potestatem, quam in subdi minus nudi non est judex ordinarius vatilli sui, tos habent principes, stimit. Hi ne& Duces Ita- sed extraordinarius ratione seudi tantum, Matth.lliae, quamvis imperii Romani vasalli, tamen ex de Assies. lib. 2.fud. Hinc Andr. Κnichen, V tercent retiam potestatem , di omnia jura regalia allus etenim alio ex capite praeter seudi conditi lin suos subditos, atque in suis Dueatibus Imper nem & legem, domino non addictus, subditumstori & regibus exaequantur. Sic & Rex stelli minime refert, quippe illud sublimem iurisdi-lquamvis iure studi Pontiscem agnoscat, verus Elionem non tribuit iras. de vestirpision pari 2.stamen Rex est, & liber Monarcna in regno suo. p. s. quod &confirmat Cuid. Papaeise,si 18. Verum quid si vasallus salutem & dignitatem tibi inquit dominum non habere jurisdictionem principis sine aliqua exceptione tueri oblist in vasallos, nisi suum foveat domicilium in suoltus sit, quales sunt ii qui vasalli Itoti dieuntur. territorio, quamvis bene habeat debitam supe-l Differt seudum ligium a seudo , quod vocantrioritatem. Cui etiam addi possunt qum habeti Francum seu liberum . quod pro Me nullum II linus de Reptis. lib. I. eap. 9. ubi inquit. γialomnino praestitur servitium, i leoque ab omnibus si Auditus non sis, qvi Mariam, accipia b/neficio oneribus liberum est, quamobrem apud doctores contraxit, eiram fi domini L iratem ae satis hoc scudum improprium dicitur. Feudum autems ne eaeceptione e usquam meri debeat, ea ra,en tigium plus ligat vasallum, ita ut etiam in eo ve-obigasione, deseris fetiuo, Me fratiae se liber Miniant omnia bona vasalli in potesalem domini potese; at s bditus quantu isse iam aut cens-- etiam non seudalia, dummodo ab alio in seudum ti praedium deserat, aut nihil omnino habeat, quia non habeat: quod secus in alio in quo minus sum dicera risit, personali tamen obligarione se solum habet superioritatem limitatam respectu ipsum fine principis consensu exuere nώIIo modo po-lbonorum concellorum in scudum. Curi. aes διest. Vastitis Mem ρatrono semel tanium prae-lQuamvis vero hujusmodi fiudum plus liget, &fis e tenetur, sed e is id quidem euendus e , si plus juris tribuere videatur domino in per nam
Mia ita contracta; at sebaistis Iocis omnisus aet& bona vasalli, summum tamen imperium non ιemporiias Idem principi dare cogitur , etiamsi eripit, vel diminuit in subjecto . Sic antea re- Pontifex is fueris, qui nulium omnano pridium ges Anglorum vasaIli ligii dicuntur fuisse Feanc principi acceptis feras. Recte hie possumus ar- rum, cum saelitatis jusjurandum regibus Fran-gumentari ab obligatione qua ex contractibusicorum sne exceptione dare soliti suerint, quan- privatorum descendit, ad illain quae originemido amplissimas illius imperii provincias, ac be- habet eu re in seudum gata. Quamvis civis cum nescia fiuctuos illima regibus Francorum accepta cive vel subjectus cum subjecto contrahat de re ali-lserebant. Angliam tamen de Hiberniam lum- qua vel danda, vel praestanda, & consequenterlima potestate regebant Bodin. de Repul. m. i. ad illud factum personaliter se obliget, attamen li- eq. s. ubi & plura ab Authore adducia exempla bertatem conservat personalem, di dominium s-linvenimus.
ve liberam dispositionem in se bonaque sua, qua-
357쪽
f. III. g. XXIV. CAPUT III. 16t 3. Jus vero in rem quod attinet, id quidem tale est, ut ipsum imperandi jus , si seudi jure teneatur, aut familia extincta, aut etiam ob certa crimina amitti possit. Sed interim sinamum esse non des nit: aliud enim est res, ut saepe diximus, aliud rem habendi modus. Et tali jure multos video reges a Romanis constitutos, ita scilicet ut deficiente regia familia imperium ad ipsos rediret, quod de Paphlagonia aliisque nonnullis Straboni notatum.
Conditiones adjectas investiturae non dimiti inuere, nec adimere imperium iam dictum, supra suo loco demonstratum, quia non ipsum afficiunt imperium, sed eius habendi modum. Vis enim stamini imperii consistit in effectu, id est exercitio iuris summae maiestatis, idque suo nomine , di iure; tibi itaque idem effectus eodem modo, id est proprio iure, ibi& idem imperium obtinet, quia sine eo produci nequit ejusmodi ossuctus; nihil autem resert an eiusmodi exercitium pro tempore aliquo sit concessum, vel in perpetuum, ita ut ad haeredes transeat, in aliquem transatumr nam pro illo tempore quis adeo liber & summus imperans dici potest, quamuisquam alius princeps sve Rex, quemadmo-um non minuit dignitatem & aequalitatem, quae inter homines intercedit, quod alter altero citius
vitam cum morte commutare necesse habeat.
XXIV. Distinguendum quoque non minus in imperio, quam in dominio, jus ab usu juris, sive actus primus ab actu secundo. Nam sicut rex insans jus habet, sed imperium exercere non potest; sic& furiosius, & captivus, & qui in alieno territorio ita vivit, ut actiones circa imperium alibi situm liberae ei non permittantur: omnibus enim his casibus curatores sive prodici dandi sunt. Itaque Demetrius cum in potestate Seleuci non satis libere viveret vetuit aut sigillo aut literis suis credi, sed omnia quasi se mortuo administrari voluit.
Ρossunt huc referri quae habet Hobias. cap. Ia, . Distingviendum autemeis interjus fiammi
imperiiseeses exercitium. Possunt enim separ ri; utputa cum is αι habet jus, πιι nopsia , vel ,,lit Ilia,s judicandis, vel rebas diademandis, ipsie interesse. Reges enim aliquando per aetatem res gerere non possunι, quandoque, etiamsi possum,
rectius tamen esse jMdicunt, consentientes electioni mini roram er consiliariorum, imperium per eos eaererere. Ubi autem, pergit,separamurgus σ eo erritiam, ibi regimen rivitatis miti est ruimis,mund oruinario, quo Deus primus omnium ma tar, lectus natu les producis per ordinem euus
rum secundarum, ubi vero qui jus regni obtines, omnibviijtidiciis, deliberationibus ipse intemese utiti, ibi admini ratio talis es, ae si aspraeter naturae ordinem, se Esum ad minariam omnem immediate appliciaret.
358쪽
CAPUTI V. De bello Subditorum in Superiores.
II. OBestiam in superiores, qua tales, ordinarielicatum non esse, jure narur . III. Nec concessum lege Hebraea. IV. Minus etiam lege Euangelicae quod proba turea sacris literis. V. Eio via Chrisiamorum veterum. VI. R. sellitur sententia ιuens inferioribus magis ratibias tieitum esse bellum adversus summam potestatem: laque rationitus insaeris literis.
VII. Quid sentiendum si summa Cr alioqai im itabilis sit necessatas.
VIII. Itis belli dari ρο , in principem populi Iaberi.
IX. In regem qui imperium abute erit. X. In regem qui runum alienat, ad impediendum
XI. In regem qui manifeste totius papuli hos in sferri. XII. In regem post amissum regnum ex leger commissoria. XIII. In regem qui partem duntaxat imperii h beat , pro ea parta qua ipsius non sit. XIV. Si remendi libertas certis casias reservarasit. XV. Ini ori alieni imperii quatenus parendum.
ἔ.sti manentis. XVII. Ex lege tecedente. XVIII. Eae mandato ius imperantii habensis. XIX. Cur extra hos eases ta non liceat.
latronem; &summum imperium li:
avatos, ut Viator Inmperium habentes in cos qui itidem id habent, ut David in Regem Ammonitarum;& privati in eos qui imperio summo, at non in se, utuntur, ut Abrahamus in regem Babyloniae & vicinos i & qui summum imperium habent in privatos aut sibi subditos, ut David in partem Isbosethi, aut non subditos, ut Romani in piratas.
D princip. cap. antececient. annotavimus duplicem tan-ὰ tum hominis vitae agendae
η statum fingi posse, scit. vel
pacis vel belli,sive vi N armis certetur, sive per disceptae tionem, eoram arbitro aut iudice belli nomine veniens, quia etiam eiusmodi controversiae inter partes litigantes tollunt aliquomodo societatem & commercium illud, quod homini intercedit cum bomine, distrahunt, ill amque ossiciorum commutationem, societatis arctissimum vinculum, dissolvunt. Verum quoniam certatio illa, quae fit per vim, omnem plane societatem distrahit usu obtinuit ut belli nomen, postquam, hominibus in s
cietatem coalitis, controversae, quas in statu natu-
rali proprio quisque arbitrio propriisque viribus, Marte arbitro, dirimendi & decidendi secultatem habebat,per disceptationem coram judice ventilati
debeant, qua ratione Omnis vis & armorum in ter privatos conti versarum decidendarum eroo,
usus interdictus, ia illud certandi genus transa tum,quod si vi & armis solum ab iis qui summum habent imperium, sed quandoque etiam a privatis. Aut nor hoc paragrapho sermonem habens de iis qui belli gerendi facultatem habent, dicit&bellum gerere posse privatos in privatos, scit . in eoi statu constitutos, ut nulla ipssiudicis copiast,c jus opem & auxilium implorare possint, ad set tuendos agversus vim & injuriam illatam . vel quia defensio incontinenti seri debet, quemadmodum si quis invasus est a latrone, & ei nulla expediendae salutis ratio est,nisi istico suam promat
defensionem; vel in locis versatur vacuis ut supr. annotatum: in eo enim statu quis constitutus sui judex est & eandem recuperat facultatem, quam summo imperanti tribuimus, vi & armis vim &arma repellendi, ideoque gerendi bellum: unde enim belli nomen, nisi a duello, quod privatorum plerumque certamen est . Idem jus habere sum riorem non agnoscentes principes & magistratus, non ulteriori probatione indiget, atque ea, quam supra adduximus. An vero idem jus competat prii vatis in eos qui summo utuntur imperio, quari posset, distinguit Author At statuit bellum quidem gerere posse privatos in summos imperantes , quorum imperio subiecti non sunt,neutiquam vero in eos quorum in se imperium agnoscunt. Verum cum praee. e. demonstraverimus etiam civibus' esse facultatem eoercendi & puniendi principem tinperio abutentem, hanc authoris distinctionem& exceptionem, nee injure naturae, nec aequit te sundatam , rejicimus. Ita ut quemadmodum viattir in latronem hominem privatum, ita etiam
in principem aggressorem , vitae suae insidiana
359쪽
tem, bellum gerendi jus habere nullus dubito, nec miliae satis numerosae , imperium tamen quod affrmare vereor. Recte Author adducit exc-lhabebat, quamvis summum, ultra similiae membra plum Abratiami bellum gerentis in regem Bahy-sde domesticos sese non extendebat, itaque aequalis loniae ad demonstrandum jus belli privatis in sum-ierat imperio caeteris patribussamil. antequam in
mo imperio ornatos competere. Nam quamvis gentem vel societatem civilem coaluerant mor-
Abrahamus hic considerangus tanquam princeps tales. Verum postquam gentem plures similiae suae similiae S gentis, qui summo utebatur eoque constituetunt 3c ampla condiderunt regna,magnaia regio imperio in suos domesticos, nullius agno-lque excitarunt civitates, singulae familiae, quae inscens superiorem , ideoque ejusdem conditio-litatu naturae quas essent tot ciuitates, quia tibi imnis, cuius erat Rex Babyloniae, eadem majesta- vicem aequales imperio de jure , quemadmodumtis & summi imperii iura habens, & consequen-ljam singulae Respub. nullum agnoscentes superio-ter etiam belli gerendi, licet non tam amplumirem, hodie tanquam privatae personae habentur, ei esset imperium , nec tantum civium nume-lde longe inaequales eaeteris societatibus, non quiarint eo complecteretur , qui sibi obtemper, alieno iam subjecti imperio, sed in oppositione, re necesse habebant: quamobrem quibusdam vi- ut diximus statim, ad ciuitatem vel Rempub. detur perperam hoc exemplum ab Austore addu- quemadmodum pars opponitur toti, quamvis per ei ad suam opinionem & sententiam de jure bel- l lesebsstat, & totum aliquod constituat. Alie-Ii privatorum in summos imperantes confirman- l rum exemplum quo probamus etiam privatos bel-gam. Attamen recte postquam in gentes eoiv l lum gerere posse in eos qui summo imperio in serunt mortales, Ad multae coadunatae similiae sub lutuntur am septa adduximus, ubi de iure summi uno eodemque imperio civitatem seu Rempub. t imperii disputavimus. Si privati habeant iussormarunt, Abrahamus tanquam singularis ali- belli gerendi in superiores, ergo multo magis su- cuius similiae caput, in oppositione ad constitutas. periores in privatos di sibi subdito4, ut teliantur civitates de coalitas gentes,privata dicitur Grotioladducta exempla.
persona. Licet fuerit princeps suae gentis de sa-J
r. Tantum illud quaeritur, an aut privatis aut publicis persenis
bellum gerere liceat in cos quorum imperio sive summo sive minori subsunt. Ac primum id minime controversum est, arma suimi posse in inferiores ab iis, qui summae potestatis auctoritate armantur: qua lis fuit Nehemias armatus edicto Artaxerxis adversus Vicinos regulos. Sic metatores expellendi domino Praedii licentiam Imperatoresu '
Romani concedunt. Verum adversus summam potestatem aut inferio- GM
res, sed agentes quod agunt summae potestatis auctoritate, quid
OUaestio.de qua hic Author jam partim an rit , & consequenter ea quae agit ex authoes bixin praecedent. cap. tractata, & etiam pe-itate, qua armatus est, eodem iure sunt ex quo ne definita; verum non omnia adducta argumen- omnia illa, qua a summo imperio directe prosta, quae vel ex recta ratione, vel exemplis peti pos-iciscuntur, ut dictum praeciaem. cap. sic & qui sunt; nee etiam satisfactum omnibus argumen-lprivata persona est, ideoque sibi ius dicere ne-tis , quibus adversarii oppostam sententiam suam quit, facultatem quandoque nanciscitur se ulci nostrae de sanctitate summi imperii civilis ejusqueiscendi propria authoritate, ut constat I. s .de merat. juris mensura opinioni,probare nituntur,& etiam Cr epidimes. ubi Imperatores Romani licentiam in hoc capite conatur Author, cum exprofesso dis-ldomitio praedii expellendi metatores concedunt putationem suscipiat. Id autem nulla probatio-aeum si arbitriumuit onis suaesciat esse eonesum, in- ne indiget, arma sumi posse in inseriores etiamiquiunt quod tamen speciale est, & non producen- ab iis, qui armati authoritate superioris ; ita ut dum ad consequentias. Verum an sele adversus cui administratio alicujus provincia demanda-lsummam potestatem aut inferiores, sed summita est, eum jure armorum adversus eos qui res-Jimperantis authoritate munitos defendere, e stunt imperio 3e jussis suis, vi de armis uti possit rumque iussis resflere , etiam propria auth ad retractarios & rebelles subditos coercendosiritate qua privatus & civis, quaerendum nobis in & cogendos, vicem enim summi imperantis ge- cumbit.
3. illud quidem apud omnes bonos extra controversiam est; si quid imperent naturali juri aut divinis praeceptis eontrarium, non esse
faciendum quod jubent. Nam Apostoli cum dixerunt Deo magis
360쪽
quam hominibus obediendum, ad certissimam provocarunt regulam,
omnium inscriptam mentibus, quam totidem ferme verbis expressam
apud Platonem reperias: at si qua ex tali causa, aut alioqui quia sum mum imperium habenti ita libet, injuria nobis inseratur , ea toleranda est potius, quam vi resistendum.
Uoniam principes vel reges demonstravitamus imperium, quo utuntur non a se
habere, sed a populo, sequitur se non plus juris
sibi posse vindicare, quam transferens conferre pCtuit, vel voluiti transserens vero nihil potuit
conferre quod ipse non habuit, nec aliunde sibi arrogare potest imperans quod non in se collatum cst. Atqui ipse populus non habuit disposti
nem circa ea, quae sunt juris naturae sive divini ne- cellatii, quia sunt immutabilia, moralem habentia necessitatem , ergo nee ipse princeps ea vel tollere, vel abrogare, de consequenter populum
obligare potest ad facienda ea quae huie contraria sunt, quia ejusinodi obligatio tolleret & abrogaret priorem, quod idem est ac si eam mutaret, quia igitur necessitas moralis immutabilis, qua tenemur juris naturalis praecepta sequi& fugere quae illis repugnant, nunquam hominem potest dispensare a dicta obligatione , 8e concedere licentiam omittendi quae precepta, de saciendi
quae prohibita, quod adeo impossibile est, quam quod Deus se ipsum abnegaret prohibendo, quae
bona sunt adeo necessario ex essentia divina desuentia,quam illam constituentia; & praeeipiendo mala, quorum prohibitio adeo necessario profluit ex morali necessitate faciendi quia bonum, tectum, de justum est, quam ea ipsa mali natura di manat privatio boni, & consequenter abnegatio divinae essentiae, ut sirpralatius disputavimus. Nisi statuamus hominem posse sese emcere independentem a Deo, ejusque imperio subtrahere, di ideirco se hac morali necessitate seu obliga. tione solvere, quod quam absurdum dictu est demonstratione non eget. Quemadmodum itaque neeessaria est hominis a Deo dependentia ; ita etiam obligatio qua tenetur observare, di sacere quae moralem necessitatem habent, id est quae immediate ex divina proquunt natura & ies
circo recta & justa sunt semper & ubique, atque lin perpetuum, immutabili necessitate, quia ne-lcessaria est divinae essentiae exissentia, ita ut quemadmodum Deus sese ipsum nequit abnegare vel annihilare quod summa erga summum numen ire verentia dictum si ita etiam non esscere vult lnec etiam posset quia ejusmodi voluntas impersectionem, & vitium includeret, a quo immune illud ipsum esse demonstravimus, qu 3 summum vocamus) ut hominem posset solvere illa obligatione morali, quamobrem neque in alium ejusmodi potest imperium transferre, ita ut ex plenitudine suae potestatis haberet facultatem
sibi imperandi quod divinis praeceptis, & juri naturali contrarium est. Et ponto quod praetendunt nonnulli viri eruditi, imperium summum a
Deo immediate collatum, multo minus statuen
dum hominis dispositioni etiam subesse quae moraliter justa de bona. Quoad ea, quae juris sunt m resis seu naturalis, summum imperantem parem caeteris civibus voluisse Deum,ex jam dictis sequitur, & consequenter imperium eo subsistit, ubi autem imperium descit, cessat quoque Obsequium. Cui ctiam accedit quod impossibilium nulla est obligatio, atqui quae contra bonos mores sunt, dc laedunt pietatem, per verecundiam in eorum numero habenda, quae dicuntur impossibilia jutita 1. ID J. de conti. inst. ergo ad ea obligari non possumus, quin ipsam obligationem tanquam ipso
iure nullam evanescere & corruere necesse st. V
tum quid si summus imperans me declinantem exequi, quod injuste imperavit, circa id generis
negotia cogere, vel etiam punire velit, quaeritur an aequo animo iniuriam, qua me afficere parat,
perferre debeam, vel an resistendi ipso facto saeuitatem eo casu divina & humana iura mihi tria buant. Quemadmodum s possum obsecivi, non
sum obligatus jure divino teste Apostolo, qui
nobis commendat Deo magis obedicndum quam hominibus ; sic etiam non teneor perserre injuriam , quam ob negatum obsequium rei illicitae exsequendae causa mihi inferre conatur r verum adversum eam mei defensionem suscipere ponsum , aequitate 8E recta ratione dictante t ubi enim ossentio est injusta , ibi defenso justa est Quid enim illa obsequii negatio aliud, quam resistere voluntati principis, sive verbis recusetur, sive non praestando quod imperatum, declinetur. Quippe quo ad ea quae imperat contraria jure naturae, mihi aequalis est, quoniam circa ea nullum
ipsi imperium, nulla dispositio, par autem in parem non habet imperium. Et quod si quis illud. sbi in me velit vindicare, possum illi resistere
multo magis itaque repellere injuriam mihi objustam obsequii negationem imminentem ab eo, cui aequalis sum. Quemadmodum itaque non
consderare debet princeps tanquam vi sui imperii civem obligans ad obediendum jussis iuri naturae contrariis, qua summo imperio hoc cas. destituitur : ita nec civis debet considerari tanquam summi imperii violati reus declinando ea quae injuste sibi imperata sunt, quia cessat imperium & idcirco non violatum imperium, nee etiam ei tesstere dici potest subditus, sese opponens injutiae imminenti, sed defensonem tuam suscepisse adversus sibi parem S aequalem. Quamobrem non resistit principi, qua prineipi, sed qua pris. Io& sbi rituali, verum hae resistendi