장음표시 사용
101쪽
De Persent s. Liber XII. IOIET TUTELA.
De Tutoria potestate,& Tutelis
6 Tutores qui, pincio tutela. ν Dum per tri cur introductae rationes, i my; a raturaei hominum o si coniunctione. s Davi seu curatio Duna humana. Humana alia seruisse,alia uolantibus imperar.s Tutela cura mimorum si Δωρ lautit ratem eora indum. Io Tu ita curavita fides maxime cur desiderari
11 Pupilli alendi, ubi sines picione ali pol it. I a Tu pupillaria turm bis debent instrui,
mori Maus emussiri. 113 Tutela pros ita Oretas norum.
16 Q. Fabii Maximi filio ob prodigalitarem bonis
interduum. Is Tutor Soraetori Migo, uepupillo, durasa berio.
I 6 Tutores etiam filiabus psinibus dari .
ublata E medio uel ὸ uiuis patria potestate , diximus filios sui iuris esses:hoc tamen aliam recipit inte pretationiem. Vt interdanon plenε sui iuris essess- siquando plenE. ADque ideo alia diuinctio personarum consideranda est, ratione aetatis tiliorum potestate liberatorum: ut personae aliae dicantur in suam tutelam peruenisse, aliae sub tutela alterius esse, ali curam & tutelam aliorum habere. In suam tutelam peruenille dicuntur, habita ratione de status eius,de quo sermo habetur, Ee mentis ius qui loquitur,minores S: impul eres quidem puberra facti. At pubes tutelam suam adeptus dicetur, qui ad legitimam et s.an norit m aetatem priuenit in furiosis, prodigo i& eo eui ob causa praetor curatorem dedit, quando cura de tutela
liberatur. Interdum & in filiosam. is in tutela suam peruenisse dicitur,qui etiam in suam potestatem uenit,id est,quando a pauis liberatus est potestate,& pubes fit,ut omnia prosequitur&explicat Vlpiatius . PropriEtamen&smpliciter in suam tutelam peruenitatui eius aetatis est, quae amplius tutore non indiget, si m scillus fit IΦ annorum S foemina uiti potens. Ir. h Ea enim aetare finitur, ut docebimus Deo fauente postea tutela. Porro qui intra eam in talem est,pupillus est, seu impubes dictus, siuest in potestate patris, siue extra potestatem: si quidem uox communis est a puppo d est,pu ro de minore declinat Verumtamen cum alio nomine dicatur qui in potestate pauis sit coinmuniter, qui caret deest priuatus intra illam aetatem cura de of scio patris, pupillus dicitur.
Et ita eum Pomponio Iurisc. - pupillus est. qui cum impubes est, deiijt in patris potestate
3 esse, aut mort 'aut mancipatione. Orphanum uocant Graeci, quod tamen nomen D. Hieronymus ei adscribit qui patre Se matre quoque ea 6 ret. Atqui in locum patentum intra eam aet tem substituuntur, ut curam habeant Persen rum pupillorum, de bonorum eorum, tutores
ditatur quasi testores: & munus ipsum, quod ferunt de ossicium, tutela. Quanquam & ad Miam aetatem, sed tamen minus proprie transeseratur appellatio tuto is de tutela: nam rati ne generalis fgnificationis nominis tuitionis, quicunque etiam alios,quam impuberes defendunt A: tuentur, dici possunt tutores, ut 5: aliquando eo nomine curatores significantur cuiuscunque generis, S: tutelae pari modo appetilatio generalis est epotest,ad omnem delensi nem,quam idoneus pateriam saceret. sic tutelam corporis dixit Florentinus. ς Et Cicero hmulieres ait fuisse olim in perpetua tutela, propter infirmitatem consilii. Nam, ut ait Liuius, maiores nostri uoluerunt, eam nihil neque pii vati negoti j sine tutore agere. Nunc pol id non de illa generali defensio ae,sed impuberum, in stituta est nobis tractatio. Cur autem placuerit tutelam hane persenatum introducere, audi
mus rationes. Prior itaque ex naturali hominum mutua colunctione pendet:cum enim natura cognationem quandam inter omnes h
mines constituerit, interest etiam hominis alium ope egetem assiet beneficio, S: a sapientioribus imprudeles regi. Sicuti enim a supello tibiis pendent inferiora, prouidemia de tutela diuina, sic inter inferiora qui sibi pio picere nequeunt, ab aliis resamur, aliisve subijciantur
ad eors,ct quae illorum sunt coieruationem,e 8 pedit.Sic Plato curatorem diuinum, S humanum costituit curatorem: rursum, cuiatione humanam,in eam quae inuitis,& eam quae no
lentibus prospicit Δ imperat,diuidit. Imperat inuitis etiam publice rex tyrannus, sed rex ut plerunq; uolentibus, iste aute seinpet renues tibus vi. Inpriuata curatione dominus de tutor
prospicit, Mille sere ex arbitrio, hic ex te syrqscripto,& ut pater flijs, &rex lmnus subditis . Si recuset aute pupilli,& inuiti subiicisitur: Δ: proinde D. Paulus dixit. 'Quanta temni eis res paruulus in, nihil disertasertio, cum sit tamen Minus omnium iamiase ut Molibus,quὸd
102쪽
curati niti . lni M.tata . onsilio, de curat fari C.
Habenturque tutores, qubd pertinet ad prouidentiam pupillarem, loco dominorum, ex rosponse Pauli Iuti sons Et naturali iuri conueniens est, ut ij qui persectat aetatis non sum, alterius tutela repantur. η Sie Cicero, ut tutela,
sic 'ooratio rei rub. ad utilitatem e se qui commissisint, non ad rerum cui trus co se gerenda est. Quod& de curatoribus dictum Hiisse intelligo, qui re dati uidentur, ut opem serant i squi per aetatis infirmitatem rebus suis perer clandis uel sibi non sufficiunt,' aut propter colo iiiij seu mentis inopiam. Solent&idcirco parentes, quibus data est libera potestas deligendi filijs niis tutores,qui post mortem eorum paternum hoc ossicium praebeant, eligere amicissimos,ut scribit Paulus. I exque & mores patiter ab hoe osticio maximam iidem reposcunt. Quamuis enim quaesiti in fuerit cum maxima controuersia & disceptatione seniorum &Ω-pientum, de gradu di ordine ossicior tim in homines:conueniebant tamen facilὸ, constabatque ex moribus Populi Romani, primum iuxta parentes locum tenere debere pupillos fidei, tutelaeque nostrae creditos: secundum eos, pro ximum locum elientes habere, qui sese itidem insidem patrociniumque nostrum dederunt: tum in tertio, hospites postea, cognatos, a stines ut est apud Aulum Gellium . . Et Pi ato, hu - iam, inquit, marememtatur, quidelegum custoduras, id est, de magistratitas, tutorem sim reare iussus eu, non minus M mos, quam si genuisset eos,dulat,neque res illorum secus, quam Ii suas gubernet moesia affectu an i melius. Qubfit, ut omnis si spicio sinistra debeat in hae administratione de potestate tolli , decretumque sit ibi alendum latum pupillum, & apud eum,
de cuius fide non dubitetur, ex assinionis ueli: propinquitatis propensa ratione ., Altera ratio tutelarum pupilli, mores respiciti iudit intersit reipub. bonos habere ciues & probos, de idcirco in iuuenili aetate eruditione iba inso mari, ut tales in iitros evadant, qui reipub. auxilio & honori lint. Illud autem congruentius ait equi non possumus, quam praeficiendo impulberibus rectorem domesticum, nempe patre orbatis, alium qui eorum curam obeat: datur enim potissimum persen , ct postmodum exeons equentia rebus eiusdem. Quam cibrem iu-
toris munus Praecipuum procurare pupillum institui bonis moribus di disciplinis, uel artificio, k imo de pupillam olim liberalibus dilei .plinis erudiendam tradere moris erat: easque pupillis imputat expens, ueluti teriti me factas tutor. Omnis aetas, inquit Concilium Toletanum, ' ab adolescentia in malum prona est ideo siesiqui tu clara pupilli ex ant, sacerdotati tutelavcaetur, ut uua eorum a criminibus intacta l. Is res eorum si iniuria impiorum. Tertia ratio prospicit rebus per iiit in iam administrati nem enim,inquit Iustinianus resimis.cta potiata se asterius aueniles coarctare calores: nec vidini dediti, tris sevitant existim, qui eos perdilhersum sequitur patrimonium. Meliusque est prospicete , occurrere reticulo abalienati nis illicitie pati imo iiij quam post dispersum restitiationi in integrum operam di auxilium imi artiri.' Et interest reipubl. nequis re sua in
e utatur: nam bonum Publicum respicit conseruatio rerum, ut inuitu capione obseruatumi esl. Qua ratione legimus, Quintum Pompeium praetorem urbanum . . Fabij Ma,imi mlio degeneri bonis interdixisse paternis. Neque in tanta ciuitate qui illud decretum reprehen det et inuentum fuisse . Despter enim, inquit vat Maximus, homines Ierebant, pecti mam, quae F
Haesentis splendoris ire debebat flagitiis dei cir
sc quem humia tauris indulgentia biredem resti ver 3 rat pului caseo ritus ea reddest. Se tibit de Dio Casilus, Tiberium Caesarem Senatori cuidam luxuriosὸ uiuenti, tutorem, quasi esset pupillus,dedisse. Vlpianus in titulis, Tutores,inquit constituuntur tam masci lis , quam inis: sed masculis quidem impuberibus duntaxat, propter aeraris in i mitatem e foeminis autem tam impuberi bus,quam pubemus,propterforensium rerum i
i Tutela quid. et Turoria uis ad quid cogat. Tutor inuitus sit, inuito datur, eod.
3 Tutela quare potius potestas in tene libero, quam in caput liberum dicatur. 4 Tutor uel curator servus esse nequit, necIerius da
s Tutoris author has quid, quare concessa. 6 Tutor rerum persona um curam habet 'pi, lorum, curvior potissmtim rerum. ut boritas tutoris in quibus negoti r pupillorum vim exigitur,o exigasur.
gentis tutoris artimque habentis . 9 Antiaritas consensus tutoris duo sunt, quas petr ipsum.
Vtela, ct uis ct pote iis is capite libe
ro, ad tuendum eum qui propter natem se d fendere nequit, tute ciuili da ra vel pei nuda. Quae finitio Serui jl urtic. est a blbluta, totam substantiam definiti continens, totiusque materiς Jo serinae tracta a tionis tutoriae seriem. Vim in primis habet cogentem tutela,quia δc inuitus sit tutor, de inuitus accipit tutorem. ' Et ideo ille,s 1 e non excusauerit a tempore quo sciverit se datum, etsi non pesserit, onnoxius est tutelae: φ' hic autem nec sibi eligere tutorem po . in quo differta pubere, qui curat mem potest sibi deligere, ei si cogatur aliquem accipere. Proinde gesta a tutoribus perinde rata sunt, ac si a dominis ipsis maioribus saetis pupillis getemuiu, sue cupraeiudicio,sue eum commodo illorum fiant svsque adeo, ut sacto de negligentia tutoris, pupillus immeritus alioquin priuetur delata tibi
de debita sit Alione: tenetur tamen idem tu tor damnum omne pupillo resarcire. . Eoque
pertinet actio tutelae, de qua, si Deus permis 3 rit, postea.Dicitur in finitione potestatem in calfite libero tutelam esse, ut a seruili, de qua filo oeo, differre intelligamus. Et vis de potestis in capite libero hic, loco generis sunt:Nam no
selum pupilli liberi sunt sib potestate, sed
tiam filij alij, ut diximus, de uxor in potesta te mariti. Reliqua, ad tuendum eum deci L eo disserenti xtiim stim. Dixit autem in haes nitione Seruius, in eapite libero, non ut lii uolunt, in caput liberum, sicut Theophilus exprimit. h In eo enim minus dixisse, quam Seriiij finitio apud Vlpianum , A apud Iustinianum reserat, uidetur: sicuti &in eo, qui non meminit in ea finitione de dat sed de pet mi ira tantum tutela. Verba Them
103쪽
quibus e ea mina. non sic. i. ε deos .ei mairisa est in P.
phili live sunt, naeti seruius defietis.
rus quoddam ac patectat in liberum ut data. ad tuendum eum inuenta. et aeraris imbecillisa
tem; b defendere nequit e civict permissi. Di eo
igitur latius patere uerba in libero capit , ouam in liberum caput: quia &qui tutorem seu eutatorem accipit, libet uel statu liber , non seruus esse dehin, &q ii tutor eurato ve etiam datut Nam ijs qui serui sint, satis prospectum est dominica potestate, tutelaque eorum penes dominos est : eamque oportet manere dominis'imminutam. Si autem seruum liberis ibis tutorem relinquat , tutelligitur quoque ei libertatem reliquisse: nam concellis consequente , de antecedens , quo ad id petueniri potest tantum, concessum existimamus Nili quis eum seruit in tuto rem dedetit, quem liberum existimaret : tunc enim nec libet, nee tutor erit .s Adiicitur finitioni, ad tuendum eram cte. Hinc tutores a tuendo dictos monui: initio autem est authOritas ea ratione & contemplatione concessa, ut toties adhibeatur, quoties opus est: haecque in potestate eonsistit, etsi in actum non tam niat tuitionis, id est,etsi non interponatur. P test namque aliquando ad eum modum compostum esse patrimimium pupilli ut interpositione aut horitatis non indiseat. Authoia talem autem praebere nihil aliud est, quam probare quod setit ut . ' Quem defendit principali tet&tuetur littor, pupillus est: accessorie quoque de eius res, ut nee deductis rebus eius uel certis testamento dari possit. Qui nota etiam di fieri tutela a curatela, quia ista&uniuersis patrimonio etiam detur : ista autem, S cetiarum patrimonij pollit elle. I t in
summa, tutor omnibus quae nocere uel dam
no esse possimi pupillis, si gestatiel colhempta,
negligenterve pei tractata suerint, adesse debet. Colligimus autem contracla conclusione , iii his quae minor sui incommodo gerit, de quae fiunt cum suo compendio, non ualden cessatio aut omnino adactum firmandum noexigi tutoris alit horitatem, iri pote cessante ratione tutelae, 'quae ad defendendum de tuendum inducta est. Neve quod in fauorem ill rum constitutum indultumve est, in eorudem conuertariit iniuriam. In adlaphoris tamen&d ubi sinibus, num utilitas uel incomm
dum gerentibus pupillis possit accidete, satius erit iuxta legum praescripta, non pupillis selis
s dete, qui specie apparentis commodi posisent ex conlequentia damnis inuolui, sed in his intercedere S praeire tutoris authoritatem. Veluti si de adeunda haereditate agatur, 'quae uidetur opipara & locuples, cum tamen possit habete caetum de latens aes alienum, uel litium & expensatum inexplicabiles la tinthos. Interest autem minorum sumptibus&litibus non uexati, ut Vlpianus tradit. Quod& de aliis actibus iudicialibus instituendis rescriptum est a Iustiniano, Cum totius, inquit,
sa facere minores umque inferre ne ex sua -
ν uelisi liculare , a Squid vel Gant uel taceant , quod si fuisset prolatum uel non expressum, prodisse eis poterat, a deteriore calcido eos eripe
re.Quocirca negotia quoque,qtiae G animi iudicio fieri debent, non mitu erit requirere tutoris quoque alit horitate. Exceptis quatuor casibus notaus ab Accursio, R in quibus sine tui re de curatore, minor iudiciu lii bitri agatur de toto uiolato: si de momen an ea possessione,
ii de interdicto de libero homine exhibendo:
si uenia aetatis impetretiit. ' Quae tamen ma
gis ad adultos, quam pupillos mihi pertinete
uidentur, excepta momentanea possessione
8 Caeterum authotitas praesentis ci intelligentis est tutoris, qui stratam ratumque habet quod agitur per pupillum in praesenti negotio,' uel statim fere postea nam post aliquam nego- iij sesti temporis intercapedinem adhibituso eonsensus, non facit aut lioritatem. 4 Consensus autem sine aut horitate est in his, in quibus minor nihil agit, sed ipse tutor: utrumque tamen A: authoritas de consensus, partem sacidi administrationis.
De ossicio, cura,& administratione tutorum. Cap. III.
4 Tutores O curviores esse Uperunt, quinua gau
dent,non bo .ue Tutoris O curatoris oscis in conseruandis robus minorum et pupillarum quale. Tator repertorium ante ad minationem fac re dei ifariatis quo teneturod. 6 Tutor repertoris facto debet gestionisfacere ephemmdem,in rationes consi ,recepta O e pens,quas edat Iinata admininratione. 'Turori remistere non potes pater rationum reddii larem.
8 Gesta per tutorem non confictoixuentario, propupillis, contra tolerantur. s Tutor reficere potius, constra re res O HU-cia punissorum debet, vim noua inchoare. I o Tatoribus non concessitur admini Daris, iasis
iisdent rem pupilli saluam Dre, exceptis testamenta ijs.1i Tutoria satisdatis quibus remitatur. sari duris tutoria quiceorii a Thiores hodie etiam mesatisdatione in Gallia ad
Is Tutor ne publica uectigalia e ducat, defendat
1 Tutor rebus tripillorion dilat dulentiam illum, quam suis bonis pater Laidhibet. rue Pupillorum o minorum res quomodo, o qua for
ma, quando a indipossunt.16 In alienatione rerum nunorum requishur cami tici iambo has veritur oris. Irator sibi aut boritatem, in prepi Ierem negotium non praestat directo oriis Item 3 Alienario rerum minorum exigit aut bor,tatem iudicis, quae sit illa. sine decreto lassicis verasta pupillus repetit cum fructibus,etiam non muto pretio: risi in quo tura locupletiy, eod. 19 Deci in iudicis uim babet, in allenariis rebus mi
norum escriptum principis Ucriptis post r s.
annum,quinquemur,aut decem uel ro.
tis,diti deceptionis seu usionis.
104쪽
ios Syntagmatis Iuris Universi. Pars II.
22 Tutores curatores in uendendis fructibus
mobilibus minorum, tempus oportunum debent obseruare.
Via igit ut defensio seu tiritio versatur in rebus, & persona pupilliin in ipsa per senatu torum: in sum
ma colligimus in omni tutela cosiderari res, personas, & gestionem curae. Agitur autem hie, uel de rebus pupillorum acquirendis , vel de conservandis,uel de amittendis. In persenis active,idoneos ad hac curam subeundam, quive possint excusari, quive reijci: passive, pupillos ipses.Ingestione, modum,administrandi, qui eonnectitur tractationi rerum et &personarum. In acquirendis rebus,pupillo non semper necessaria est anthoritas officiumque timoris nisi in his,in quibus ueremur, ne
quidpiam subiit damni & detrimenti,ut proximo supeliori capite monuimus, exemplo repudiandae uel adeundae delatae haereditatis: μ α α-nis,in quibus si quid minus commode uel damno pupilli fiat, rependitur pet administratore illum tutorem:ut Liriose, uel puberi a curato
3 re. Hac ratione tutores a legibus,ut sint i si χήματα, commonentur, di pecunias pupill rum ne steriles retineant conclusas, sed uel sub more mutuo idoneis det,unde augeri possint minorum facultates:uel in emptionem prolorum conuertant.' alioquin usuras ipsi mei pe solututi, uel si idonei non sint, extra ordinem coeleendi, ut ait Paulus. in Elidipsum locum habet, si ipsi pecunias in suos conuerterint se sus ' uel neglexerim a cons in exigere An- notandum tame hodie ex nouella Iustiniani, snecessitatem collocandi pecunias pupillares, ae administrationis minorum ad usuram, abiisse in desuetudinem. Et melius esse , citra alitumque nouissime,pecuniam illam non ei se foenerandam alioquin si secerit tutor uel curator, mutui subiacete periculo,nisi eius minoiis,cuius suscepta cura, mobilis sits ibstantia: tune enim solium curator seri tutor mutuare cogitur, quod ad dispensationem sut-ficiat adoleinentis, et iisque rebus: In ius igitur alioquin,ut eam caute recondat inta, ut Consi animus ait,'' ipsius pecinita faenerando usus. uix Quturnus,lux coatinuus o Babilis est:quos securo intercidente saepe pectu a, ad nilulum utinorum pati Maia redigunt r. Cui accedete alia ratio potest peticuli animae, dum praetextu pietatis ει ossicii in orphanos exercendi uetitis sese implicat ut uris,quam comemorat Iustinianus, in his uerbis. Quoniam videntur curaetores, issicitque Dei memoriam habent, ad curam discutier accedere, cam plurimis uolentibus ea qua minorum sit
impie in se uertere, uindilis Orcio appetibilis.
Videmti, autem distilem esse curatorum causam, propter faenerarorum nec statem es cimus nia. Iam necessitatem ex legibus esseauratoribus mi - rum pecunias foenerare. In conservandis rebustiatoris ossicium cautionem maximam habet. ossiciumq; eius uersatur in eo primum, ut antequam administrationem seu tutelam silici-riar,repertorium seu irruentarium,apopbasim seu indicem bonorum saciat, authoritate&in
praesentia re Gnarum publicatum: alioquin ut suspectus habet ut & infamis, i tanquam dolCse uersatus inquantum pupilli interest sacta
non suisse, ex iureiurando minoris condemnatur. Et idcirco qui non uult indicem conscri
bere potest etiam uinculis, si uilis persona sit, 6 cogi.' Iura autem modum di formulam inuenta iij perficiendi docenti' ut opus non sit plura
de eo monere. Indicio bonorum testato facto, dehinc administrationis gerendae Ephemerides, in quibus rationes A quae recipit,quae impendit, quae gerit, conscrinat. r Hasque rati nes tutela finita edere de reddere cogitur.' Reddere enim debet tutor, qui deponit tutelam,r tioneni de omnibus quae secit, cum sacete non
deberet: item de his quae non fecit, praestando dolum & culpam e quantam in suis rebus dia7 ligetitiam, secundum Vlpiani responsum. Vt
non possit testator ei, quem instituit tutorem , hanc rationum consciendarum de reddendarum neces litatem remittere, scilicet cauere,ut
littor esset alogula: cu id ad ius publicum per-8 sinere Iulianus responderit. Et proinde non posse priuatoriam sementia comminui. Tot rantur tamen gesta per tritores, quae sine inuentarii consectione sunt in iudicijs de extra, pro pupillis,& contra pupillos, ut notat Guido Pas pae us. ' Ad hae conseruationem bonorum pertinet, antiqua aedificia minorum faciat ecta habere,& ne labantur fulcire,aut tescere: sicu; potius aedificata expedit conseruare, quam noto ita inchoare aedificia.)Sed & maiorem in in dum cautum est consentationi rerum pupillorum ut non prius administratio illis conced tur,quam satisdem tutores rem pupilli saluam fore: demptis testamentarijs, quorum fides explorata a patre aliam Piobationem non e iri sit. Nisi ex pluribus uatis testamento, unus solus satisdatione offerat,ut solus administret.hRemittitur re satisdatio patrono in tutela liberti. Satisdare autem nihil aliud est,quam datis fidei uitaribus securum aliquem facere. in Constringunt tu namque pro satisdatione fideius.
res, assirmatores, & nominatores tutorum:
interdum, quoque & magistratus,qui non idoneos admittunt tutores, distinctione tamen de temperamento adhibitis. ε Pollunt enim magistratus cogere ipsos tutores fati Q are, captis pignoribus : ut non immerito illis impute-i 2 tur,si segniter id iusserint. Verumtamen Guibdo Papaeus k tradit,posse gerere tutorem administrationem satisdatione non praestit ex consuetudine euitarum patriae Delphinalis, quae I; seruatur & toleratur. Ad hoc caput etiam pem tinet, ne liceat tutori uel euratori pendente administrarione tutelae, vectigalia publica coim ducere: ne detrectet iudicium nomine pupilli, sed quoties opus erit,d: defendat & instituat. scite quo debent sine ea aut horitate dentes, contra pupillos iudicari non posse,&s pro illis possit, non interueniente tutore: 1quel restituendum esse minorem. Et in summa, tutor S: curator tenentur in rebus in
rum eam diligentiam & curam adhibere, qua bonus pateriami l. bona fide suis res, iis a uitiabere soles. ' Demosthen. t inter capita accusationis suspecti Aphobi tutoris sui, illud ad-
quod nec domum locaui utuo leger, tem- II mento patris caurum erat mod aut pertinet ad
distrahetas rαδε tutoris sagax cosili si S ausiotitas exigitur et , sine qua pupillus non pol vetadere: saneque ipse tutor passim psit, nisi o seruata formula distrahedi a lesel scripta. Forma porto csistat, ex ispectione nature rei pupillotu,& ex uolanitatibus adhibe dis Natura rerualia mobiliu quae set vado seritari nequest,alia is in uultu, alia utilita alia immobiliv.Olim quippe ex oratione Eabita uel recitata in senatu,
desti si sine iis te de . i. D. M
deles Liniis pubi cum . de Pin. in r. l.qui
105쪽
ptol ibi si sunt tutores & euratores praedia rustica uel lubulbana Astrali et cinisi ut fieri paretes
testamento cauissem: etiam si irritum sits etrum testamentum, cum ex eo de mente testatis appareat: etsi tantum aes alienum esset, ut ex riuus caeteris non pollet exsolui. Quo ea suPraetor urbanus erat adeundus, ut existimaret quae possciat alienari, Obligatave deberentiCu
ius orationis prohibitio uacta est ad alia bona Iustiniano, de ad praedia urbana seu aedificia, & ad mobilia, exceptis illis quae seruando set
uari nequeunt: exceptis quoque necessarijs uenditionibus selemniter ta rite factis. solemnes autem dicuntur illa si concurrat primum causa, quae fieri uenditionem cogat, ueluti a s
alienum pupilli , quod aliunde per inquisiti
nem iudicis constet,non Polle extenuati: cum pupillus non habeat in numerato pecuniam , non in stiuitibus condiris,non in redituum uel obuentionum spe,uel in nominibus,unde sisti
ui possit.' Hue pertinet necessitas diuisiorus, si
maior qui rem cum minore communem habet ad diuidendum,pupillum uel eius tutorem prouocet: aut si creditor qui pignori agrum a parente pupillo accepit, ius exequatur, fitquei des milibus necessatiss.s Deinceps,cum Cai se sienadi secundo exigitur persona ct auth ritas tutoris ueli, non fals, uel eius qui pro tutore haberetur. Eam autem authoritatem in ne tio quod cum pupillo gerit tutor,non potest sibi praestate directo,per consequentias tamen potest: ut adeundo haereditatem,cuius de is bitor erat obligatus pupillo. Item requirit ut
iudicis authoritas, quae causas alienationis , aes alienum,& debitum excutiati decretum ii se
quam eiu quo praetermittis minor postea po
terit vendicate alienata, nec tenetur pretii ima tutore acceptum resindere emptori, nisi inquantum ditior sustiis,& quantum in sitam utilitatem conuersum suille constiterit. Atque noli tantum rem tanquam suam nendicat, sed etiam di si uictus:s emptor sciuerit minoris misfrid ita decietum omiserit,' omni praescriptione aduersum pupillum cessante. ' Neque sus.ficie hiccausas necesi: tatis uendationis pirem
nere iudici, nisi illae ipsis probetiir apud acta. e Partes aute iudicis in hoc negotio quales snt, i s ordine vi an is describit. ' vim lainen habe
bit decreti & authoiitatis iudicialis, rescriptum principis permittens alienationem . sed de praescriptio post et s.annos, incipit aduersiis ius enditionis tetractandae ex desectu decita: si
post 21.annos araus non conqueratur de ea uedium 'intra I. annos continuos: t de donatione intra decennium inter praesentes 2
imet absentes: uel si ex pretia ratam habu ao riti' Et haec quae de uenditionediaimus, ad omnem pertinere puta alienationem,qua pupillirradiani teste. 'Sicuti in caeteris iuris capit i liti Et nomii tim Cicero,Τ de te constituo da sine tutore, siue more aut lore enai tela s, inquit, D est. Obseruamus autem in tetractantiis distractionibus rerum immobilium minorum, sine Glemitibus iactis, metiri tim duplicet ii, quia iudicium de in. sinterpellator. Nam aut nullam uenditioncm dicimus, vit Uctimnsula nulli ratis: de tunc, ad negotium non pertinet disquisitio quo pi timuit ne an legitimo distractae sint. Aut ueto per restitutionem agitur in integrum, de tunc pretia deceptio, de vilitas sola itiitas facit minoris uendivonmetsi interues urit authoriosi
idi dicis & nitoris. sed&in mustibia .reliquisque distrahendis mobilibus, qlia: debent in pu
pillorum utilitatem laedi, tutor Δ curator quoque debent temptis oportunum & utilius, depretiu quo pluris uaneant,obseruare:alioquinde nNligentia, do damno responsuri. ' Porto in alia administratione, de aαonibus , re iudiciis,h considerari curam quoque tutoris Rosscium, ex si,perioribus apparuit: cum de uel his finitionis tutes adtium umet , Ercuoquebamur, '
Quae persenae tutelam gerere pos sunt. Cap. IIII.
4 Ti. res tas ta repellam in aruietas Deliores, cred ures minoisi, num ruetores vesci uores eorum essem imo Tutores uel curaetores legatione fungenter Ma
7 Tutoribus dis, Θ in Eurum per a magia Iiratus obfemine deberis Tutor num Iudam non ratio dari posc
er leges m eos edita, prohiboues Chrinianorum
Io Tutores num m esse pupillorum chrisianaeo Orthodoxa I in reici.
II 1 utorci esse non possum viles, quibus cum tint menti factis non est, marisus uxoris, non socer,
I a Tutores uicini piando dari mi Lon omnes passim de indiscrimina
tim petionae in hoc tutelae munus uocantur, sed quaedam excipiuntur, quae uel tutelam gerere non ponunt: quia prohibentur, uel quia nolunt, quia se excusent. de immunitatem habeant.
Ploinde principio arcetur a tutela gerendaia mulier. propter sexus infirmitatem: quii pequbd alienam subite defensionem, munus est uirile: 'de publicum de ciuile munus mulieri: sibile non conuenit iure. .Est autem esus generis tutela, nempe publicum , ratione authoritatis quae tutoribus conceditur: cum ciauium de rerum conseruatio in uniuersum conis
siderata , Publicani respiciat utilitatem: ε PH- uatum autem administratione, h munus:cum piluatum sit, qu bd ad singulorum comm da pertineat. Extra tamen iuris comm nisit Uulas, matti de auiae coneedi placuit tutelam filiorum uel nepotum: atque i istis naturalis amerio qua praesumuntur, bere curam liberorum, lingulari modo iuris alias excludit pugnantes praesumpti aura, quae illis prohibete possent. Si tamen testamen. to paterno relinquantur administratriera, d ii in aeuue, tu trices sum, nec alius tutor dari potest: quia per illa uerba, doriariarnoM-mmimam em retino, centetur tu trix, uia de tutor censetur dominus bonorum pupillotu. Sed de hoc, de an minor ety.anauti ix dari pol sit,*an teneatur renunciare secundis nuptibde Veliciano, main etiam amittat secundisn
106쪽
io 8 Syntagmatis Iuris Universi. Pars II.
a I statoria ira ii, Caeraria. ut e L itemptet adnotam valetudine . de seu a inuri L
alimenta . de sui . toti Lqus omnia. s. t. de procul. in p. l.s Memquam. de epicti cleri GL piae tot. s. nes , de osse pias in p.
n L . qui dare ut . post C. . idem di in iniu
piijs tutelam,& ad quid teneatur relicti tu trix, ct administia uix sine redditione rationi tm, iii de late Boetium, Paptim .h bd si relicta
non sit tuti ix mater intestamento manti, uel patris ,& alii aucupentur tutelam, si uelit tin
telam recte & facile a principe & aequitatis
4 ossicina, id est, cancellaria, consequetur. S cundo, tutores esse nequeunt suriosus, m tm, circus, surdus, de si qui uno oculo tantumoibatus est. 4 Teitio, perpetua ualetndine a fictus, arcetur a tutela: uel aliqua temporali,
quae tamen tunc cum dandus est,eum tutorem
y urget.' Quario, reditores minorum olim,sicut nee debitores, tutores eis dati potetant: hodie nequaquam. Quinimo si subierint uel acceptauerint tutelam, prii asciuam iudici uere exposuerint debitum quale ut, uel ius quod habent in bonis pupillorum, amittunt debitum si dativi tui res sint,non etiam testamenta iij, ut placuisse senatui Gratianopolitano 6. Februarii i 6 i. notat Philibet tus Bugn 6 nius .h Quinto loeo ad utilitatem minorum pertinet, ne illi qui in legatione sint, dentur tutotes uel curatores a magistratibus: quia per id tempus quo in legatione sunguntur, peliculum aci eos non pertinet. Sexto, qui se ins runt, petuntque tutelas,de easdem pretio aucupantur, creandi non stitit tutores, sed poenae potius ni biiciendi, ut sit specti se ultro offerentes, i nisi alioquin idonea certo apparerent.
Septimo militiae armatae muneribus Occi ratus,nec tutor,vel curator etiam uolens dari pote'. Octauo, non seruus . 'Nono,non debent , nee possimi etiam ecclesiasticae personae tutelas subire . Atque concilio miscoporum statutum scribit D. Cyprianus: r ne quis de clericis, uel ministris tutorem uel curatorem testamento suo scribat, qu bd ij non nis altari,&diuino minissetio debeant vacare, di Ozationibus :&nemo militans Deo. secularibus negotiis se immiscere debeat.' Atque pro eo de uncto in altari orandum non esse, qui tui rem clericii m dederit: imo sacerdotem ab altati dimouendum, nec pro eius dormitioii eos serendum. Quae transtulit in tet pontilicia decreta Gratianus. Vnde ecclesiasticis immunitas a tutelis data est, ecclesiastici muneris sa-uore, ut non cogantur tutelas suscipere,uel curas. Possunt tamen hodie si uelint legitimas suscipere, demptis episcopo de anacti oreris . Tenentur tamen ad miserabilium hominum tutelam omnes & ad defensionem eorum tiam cuiusciinque sint ecclesiasticae gradus per idnae . v Et decimo loco in summa cum reliquis , oportet magistratum de mores creand tum inuestigare: neque facultates enim, aut dignitas ita sussiciens est ad fidem, ut bona ei ctio,uel uoluntas,uel benigni mores Vnd
cimo, non caret controuersia, num Iudaeus
8 Christiani tune esse possit. 7 Placet autem mihi non posse, quia cultus diuinus,&m res inde comampetentur pupilli: quamuis
Modestinus disssentire prima fronte uideatur, dum Iudaeos non Iudaeorum esse permittit. Verum si consideremus eorum in corrumpendis motibus Christianorum infidum morem, ipse eodem responso aperte repellit. Contemnunt enim alios, qui suae religionis non sunt. Et ut ait Iuvenalis.
sutilamsortiti metuentem sabbaa patrem, i praerer nubes o caesi numen adorant, Gare purunt in carne Addam, Qua pater absilaiat :-xoenae etiamnaret. I manas ratem Diui contemere leger,
D cum ediscunt, seruo ae metuunt ius, Trail est arcano quo raup exolumine Moses, 2 ρη mostrare uias eadem nisisacra talenti, Quis cum ad fontemsolos deducere verpos.
Sed pater in cui si, cui septima sum res et lux
Ignavia, partem uita arrigis Mam. Sponte tamen latiore imitantur care arsum Invisi φιοque maritiam exercere uidentur.
Nec est quod te tam quanto odio in Christianos fiagrent, quoties ad necem usque insidiati fuerint: prostant enim palamque sunt exspla, ubicunque illis pomissa suit habitatio. Et Constantinus h illorum in Christianos ditim lare hale constitutione duxit coercedum, inquit, Iudornmpon hanc legem, a quem cui eorum feralem Iugerit sectam, o ad
cultrum respexeris,saris aut abo Iurarissen re, quod nunc fieri cognouimur, ausus fuerita Drentare: mox Fammis dandus es, O cum o sebus suis participibus concremandus. Et Themdosius & Valentinianus,& Gregorius I x. qademerunt Iudais omnes administrationes le honores, de potestatem inter Clitistianos, ne insultem fidei nostrae. Quamobrem cum d cuerimus maxime peristiae dati tutores &moribus, uisa autem nostra religione, ut ait Plinius,' constet, certe pio religione statuen dum erit, & si quaedam contrarium suadere videantur aliquibus . Pretiosior enim eunctis rebus anima est, . cuius uitae magis consulendum: ct ideo scuti suspicio insidiarum inuitam minoris, prohibet, ne pupi lius inter si si pectas huiusnodi personas educetur, multo magis ubi suspicio est periculi animae. Pr hibuit&Constantinus , Iudaeis haereticisque habere seruos Christianos. Id ipsam & pontificia iura cauent. Vt non immerito in si a potestate prohibeantur habere liberos. min& concilio Lateranensi statutum non lic te ludatis uel Agarenis, praetextu alendorum puerorum suorum, nec pro seruitio, vel alia qualibet causa, mancipia Christiana in domibus suis habete, non liberas nutrices, non mercenarios Christianos. Quoniam ut ibi scribitur. Iudaeotiam mores & nosti,in nullo concordant: ct sacile ob continuam conuersistio item& assiduam samiliaritatem , ad suam superstitionem & perfidiam, smplicium animos pertraherem. Et ob id etiam, inconculio generali placuit ut habitu &uestitues sent distincti Iudaei inter Christianos commorantes , ne latentes Christianae insidienturio fidei. Duodecimo, haec eadem quae diximus de Iudaeis, in haereticis obseruanda sunt ut ijs dem quibus Iudaei rationibus repellantur a
tutela orthodoxorum ,& Christianorum: se s it enim doctrina eorum, ut cancer, sicut iIO-vit D. Paulus, ' prohibenturque eorum non tantum consortia. sed etiam salutatio, ut nec eis dicendum esse e D. Ioannes admoneat.yII Decimo tertio, non gerit tutelam turpis persona, cui nec tutela cum salislatione committi debet. ' Decimo quarto, testamento tutores
ii dari possisnt, cum quibus testamenti δε- sit uidelice assiua, hoe est, qui capere ex testamento possint. alioquin si de activa agatur, qui testamentum facere non possunt δε ipsi tutores dati possunt,ut filijsamilias. Verumtamen & de hae te Vlpianus, se ait, Tt Ποdari possunt i , cum quibus tusementi satiendi issen, Mur
107쪽
re Iilom Iuniam m t iram Latinis balet dem testimemifactionem, sed tamen tiuor dari non potest, id imis Iunia probi .Et lex Boiia ον em furi iubet Laim immeri eum, antenna m nem ex Q iri mDa. Decim
quinto mariti etiam tutores uel curatores ux
ris,dici non possint talici ' quia iure ipso Ro
mano mulieres sviat in tutela S: citra marit rum, ut diximus inrtestate in uxore l)ecimos tinnutili suae nemo citrator dari potest V De ciuis istimo , quando ex inquisitione magi- sttatuum uel praesidum dantur tutores, solet in
ruiri secundum Theophilum, sitne qui est
andus locuplesaiugi, probus uita,an uitae Pi- nora, hoc est, liberos habeat utem an eam quς se progenuit patriam amet, secundum Con- I astantinum Harmenopulum. - Decimo octauo xliquando in controuersiam uenit,num deficientibus testamentat iis S legitimis dati possent tutores uicini pupillorum, nulla assinita te uel cognatione illis coniuncti, sed tandem placuit polse, ni se alia iusta ratione excusent, renatusconsul Palicai.Maij l 3 'quia m iam protinus extraneus,& ignotus tutoc d
De suspectis tutoribus. Cap. V.
Lib. 16. Riit. o. Lib. . it. 3. Lib. i. Instit 16.
x dium ex quilin ensis M suspecti remouerim Udem ne demur imperiri possunt. a Tut Orsus mu quis diculuri
s Thrysuspectus ex quibus cassis fieri meest. to mur bonae Dei vi Aspectus remoueri
non pol π.s Tutor ut suspectus quomodo remoueatur a im
6 Turores ut se spector qui accusare ρησα. Tutori ut sus o M svi interdicitur a su- Irratio. a Tutor de suspem pendente administratione non fruta tutela accusatur. s Tutor coram quo iudice de suspecto accusatur. io Turoris ob dolo remoti insumiapura. ἐπωμία multa FLucaon idoneus dicitur quo me tutor, qui suspectus in fide uel opera uidetur, atque ex iis causis quibus Pae suspectus remoueti potest datus, ea iusdem prohiberi posse ne detur arbitror. Suspectus intelligit ut, qui ex mala fide tutela administrat. quive his motibus praeditiis est, ut in suspicionem ueniat. ε Suspicio perfidiae uel incommodi pupilli,ex persena tiatoris celatum non habet malitia tutorix indiciu aliquando. num talis sit, qualis malus praesumitur,
argumentum de opinionem: unde indubio, ne
quod vetemur contingat,uel ne quod detecta est malum serpat, leges praesidium de cautione dant deliciis obuiam euntiAtque ex decemuirali lege suspecti erimen descendit,h quod proponi poteti eontra quoslibet tutotes. Susi pectus itaq; multis ex causis quis fisi ueluti primum s tutor tationes cum collega non comunicet. si sorte grassatus in tutela, aut serdide egerit, aut pernicios E pupillo si rerum eius aliquid interceperit , expilaueritve, ante uel pol tutelam: si tutor inimicus suetit pupillo paretibusve eius, nee reconciliatus illis iit: ii tesinitas sne decreto uedidit cum fraude: si ad
alimenta praestand a pupillo copiam sui no so
ciat: ' qui non facit inuentarii m, nee pecunia ad pr totum comparationem conserte uel deponere pertinaciter peritat, quo ad emptionis caso inueniatur:t si segniter, si fraudulentet segetat: ' si contumaciter administrationem recuset: si copiam sui uocatus in ius pertinaciter non faciat: s cum ignauia negligentia, liel dolo gerat si cum simplicitate, rusticitate, ineptia. Generalitet aliis quoque iustis de causis remolieti quis poterit,si pratorem mouerint, cur existimet aliquem non debete in tutela uia H. Placuit tamen tutorem, quamuis paupere, fidelem tamen ac diligent m,non eite i Mucdum a tutela ideo ut siti pectum: optimumq; factum uisum est potius curatorem adiungi, quam eundem cum nota fidei es existimatims nis remoueti,ut ait Modestinus .i Ex his itaq; causis a tutela remouetur tutor, uel ossicio iudicis in aperiis argumentis liqueat illi eum esse suspectum, uel sacculatio ea de re instituta co6 ram eo fuerit. Accusant autem 1: piobat si Grectos, omnes patetes,proximi cognati pupiluti δε quibus pietatis aisectio Oilicium hoc pi mouet: item contutor,t' etsi ille iit iam rem tus ut suspectus:liberti pupillorum. Et hae pedente accusatione interdici administrationi tumii postulato de salsis placuit, alio intelea pros administratione subordinando.- siquidem dignum s seria atione est, agi in tutores ut suspectos pendente tempore tutelae, nam fnita tute
la ob eadem quibus quis suspectus ea pendente mitulari potest, agitia r no de se si recto,sed Mς ctione tutelae. Porro sta specti accu satio pto tribunali tantum examinati potest, inquit Ma cellus, nullus alius de huiusmodi quaestio ne pronuntiare potest,quam piator Romae, in uouinciis autem prata es,& legati proconsuis, & is cui a praetore iuri dictA mandata est.
Interdum atrocia in pupillos committentes remoti, ad praesectum urbis pro eius arbitrio pii-aoniendi grauitet rcinittuntur. h Qui autem ut suspecti remoti sunt, sit ob dolum, famos stini: si ob culpam,non aeque , Et si Midatores tutelarum turpi iudicio coercendos dixit Cicero, ex lege i a. tabul. Et aestimationis silmmae mena, id est infamia. in Ut actione tutelae damnatos Vlpian infamia notari ait. Idem & apud Graecos ex Demosthene colligitur. Ideo quiliae actione agebat, nisi reum perageret, sexta parte litis aestimatae multabatur, quae in reum abs tutum ueniret. Multa ideo di- cta, qudd in quamlibet drachmam calumniae reus, obolo multaretur , cum sciri essent oboli in drachma . v
De excusationibus legitimis tutorum. Cap. V l.
1 Tutelam gerere h perutilam animae. a Excus tureia d. 3 incusatona cosam genere. A turcia quando paupertas excusat. tutela se excusat, qua alerius o prouincia, quam bona pupilli. 6 rit tres aut dracura, quando ab alia tutela
7 Aruulis racusant negotia Eia necessariorerer
108쪽
lio Syntagmatis Iuris uniuersi. Pars II.
a s. quo Di. ut ii qui mihi ob ira le hab. res mino in autheni collat. 6.
. l. derem. denu . de diuortis r. ae vli ini pau
s rarasti et a tui uel cura ex parte persona
rum fueris tutoris immicus,se u lata linurius, ictu tem habeat si minor. Io Septingenarius quame a tu ela cura excusatur. it Item adi gema alijs carusiis excusati Ams. 12 Ex fiazones a tutore uestimani re ante admini- Πνation sunt intra So. Les proponenda, postea perperam proponuntur. 13 Excusatume non utitur qui promisit dehincto p
tri subire trutelaminet qui subscripsi dationes, uel
lagarum ob id acceptatieris. a militas initimae excusariniis.
l Vemadmodum proxime pertractatae personae idoneae non sunt administrationi tutelae,quia rei j cla---- tur inulti: sic nec qui se excusis ab lioe munere,& nolunt illud subire,accommodi non siim,cum cogi nequeantis utit enim
aliqui, qui Dei memoriam habentes,inquit Iustinianus,' ad tutelam di curam suscipiendam dissiculter accedant: non solum ut labores recusent, sed ne pnpillorum gratia in animet periculum incidant. Quidam tamen illegitime, quidam legitim ε tutelae onus deprecantu Cyto et inde de legitima excusatione agendum est. Excusatio hae est, muneris rite delatae tutela ex iustis causis legitime nropositis, exceptio. Munus genus est, quia alia plura geneta quim tutelae reliqua disserentias constituunt . Exigitimus in hae excusatione rite delatam suisse tutelam , hoc est, ut idoneus is sit tutor, si uellet cui desertur: etenim illi qui idonei iure eommuni non sunt, excusatione non egent, pro resjciendo munere uel oner . Velim iiij
qui dari non possunt, dati sunt: uel qui dari possunt quidem , ab ijs tamen qui dare non
Pollunt, dent r: aut quibus non Oportet, nutnon eo quo oportet modo. Pituatio enim pri
stipponit pr cedentem habitum.' Dari autem non possunt illi, de quibus proxime ante dixi-
; mus. Excusantur autem primum ratione tersi,
dehinc ex qualitate personarum, di subinde ex alijs negotiis, quae cum pupillo uel alijs sunt, uel sutura limi. Ratione rerum se excusant binopiam pauperes,si se impares oneri iniuncto possint probare. videlicet si eius genetis snt, qui repostas non habeat iacultates, in uictumque necessaria,nisi manibus operentur,ta con quitant: tales e sint pupilli facultates, qnae nopermittant tutotem ab administratione absce
dere. inamobrem qui in collesio pistorum
operatur in pistrino per semetipsum,excusinit non aliter: Se ita mediocritas quoque,& rufiseeitas excusationem aliquando dant Et ideo cessante paupertate,& facultatibus additis, nos competit excusitio. Reeusant recte etiam nus tutores dati testamento, s res administran
6 dae sint in alia quam sua prouincia . Et illi
quoque qui pertractandis aliorum rebus occupati necessario sunt, excusatione donantur: ut qui tres iam uere tutelas uel curas habet & administrat,quia xlijs ct istis non linget comm de superessta Nisi eas affectauerit, o uia assinatae non adseributut numero, nec honorariae.
7 Ideo etiam quibus tributois exactio commissa d ptincipe, uel aliarum rerum administratio, ea durante excusant ut: ' quales qui praesda id serebant Asiae,ssithyniae, Cappadociae, & ali rum prouinciarum e patrimonialis colonus, 'excepto conductore. Ite excusantur ob dignitatem administratot iam silentiarib principis, magistiatus ciuitatiun , excepto AEdili: de qui oecupati sunt alijs rebus publicis , quatis grammatiet,lbphist , oratores,philosophi,qui publice iuuenibus prosum,& medici, d elotes legum, non quidem qui in aliquo pia sulatu docent, sed si Romae, γ uel in alia r 3 pia academia profiteamur publice. Ad --nistratio quoque liberorum proprior mutuorum legitimorum, quae plena curis est,ed selucitudinibus, ut aequum non si patrem ab illa naturali distrahi,ut extraneis, sitis relictis, ope impendau si modo tot sint,qui totum eum desideret. Vnde numerus desinitus est liberorum ad excusationem sussciens, in quorum recipiatur seriem nepotes, neptes e ex filijs metu lis. h Et qui in bello cecidere pro republ. R inae sum cientibus tribus, in Italia quatuor, in alijs prouincijs quinque.' Item qui patroni senatoris negotia gerit, a tutela decreto patrins excusatur. Ex capite quoque personariam,r ij et possum tutelae tiel curae:ueluti ne is qui tutor fuit,cuiam eiusdem cogat ut subire. Si humilis si persona, & analphabetus smul: nam
iitrumque requiritur, nec alterum susticeret. Inimicitiatum etiam praecedentium capit
lium sine reconciliatione cum patre pupilli allegatio excusationem habet. h V t si obiici tui tu aletudo aduersa administrationi postula tae. Silis sutura si cum pupillo, uel existat de uniuerstate bonorum, puta quia se harede arbitratur,uel alio modo dominum:etenim de re singulari vel patre bonorum, lis non esset lagitima excusatio. Et proinde communio rerum,uel se ea controuersia, cum per c uratore
pupillo ad communia tutanda datum expedi se possit, non est iusta excusatio. Etas quoque, quae ad negotia tractanda pupillorum
idonea non est, excussit a tutelae munere, u
luti minor a s. annorum, qui enim se tueri nopossunt, aliorum tutelam subire non debent, io ita iure repelluntur a tutela. Maior tiam Io. annorum a tutela & cura se potest exmcusare. Dies annotum nostrorum in ipsis septuaginta anni si autem in potentatibus,in ginta anni, amplius eorum labor& dolor. Solon humanae uitae terminum etiam septu M. II ginta annos esse ait. y Qui neque ciuis, ne bique incola eius loci est, in quo tutor datur. recte detrectat administrationem. Item quis non cogitur fascipere tutelam uel pauociis inium contra stat res uel filios. Et nauiculatij excusintur a tutela extraneorum, non eorum qui sunt de corpore eodem, seu de col- 'legio. Et qui ingredi ciuitatem nequeunt, ut ignominia mim , ab urbicis ex ianturii tutelis. Quae interuenium quoque in excusatione proponenda, ct prosequenda,considera: primum ut ea ante administrationem uel confirmationem tutoriam edatur, nam si postea proponatur, sero fit, nec proficit.' Sed &tempus iure definitum est, intra quod sui sciis uit ut tutorem datum,excusationem deutob- ij cercinempe quinquaginta dierum, si in ciuibrate, uel intra centesimum a ciuitate lapidem sit. Qui autem sipra centum miliaria a ciuitate alust,uiginti miliaria habebit ultra numerata in unamquamque die, a qua cognouerit: oportet enim mansestari ei a praesidibus uel in
faciem,uel in domum:& extra hos, alios triginta dies habebit ad excusationem. 1 Peragi auctdebet negotium a die nominationis intra qua-I3tuor menses. Subinde animaduertendum, num is qui tutelam recusat, patri pupili tum uiuenti promiserit tutelam se subiturum:
tet. s. qua nora iuste eum similibus ibi per xl . nota. de
109쪽
. t. si tiniat. Qtii de intes.
tunc enim resecta exeusiri uae contur subite eam. Idipsumqtie statuendum, ij dationi testamentariae se sublet ipsetit,h uel legatum relictam accipiedae tutelς cauta a nouerit: quod non potest tute consequi, nili post acceptam 1 tutelam. ψ Porro utilitas legitimae& iustae excusationis erit , ut excusatus a periculo tutelae se eximat
in diuisione tutelae, formulique
i contivitatis ct epitome dicendorum. a Tutela in dativam, permissam diui a. Terea si tritimentaria, dativa tegitima,Wa magistratibus data. Mixti d temtore o magistratu confirmatae de oe torores ad uitiino bonor ij notitia causa dari. rxhibita imagine generali tutela tum & substantia, cum partibus
eius,rerum,& pers arum , diu -sionem explico, in qua quemadmod im,di 1 quibus, typum: secundumque tutores dari & confirmari pollunt , exhibent mus,&quibus dati possint: unde&quae assinia curae,& dissidentia sum,& conuenientia annotare licebit igitur tutela uel permilla, uel datiua dicitur, ut ex finitionis uel bis tutelae ibi, iure ciuili data,uespermissi, liquet. Pei missa,t stamentaria alio modo dicitur: quia iure ciuili permissum est parentibus, tutores filijs suis dare. ε Datiua tutis ciuilis duplex,uel quae desertur a lege immediate, nullo alterius personae adhibito ministerio.& legis selius authoritate, ideo legitima : h alia irativa, delati per leget ministerio magistratuum. Mixta inde, quae a tutore, uel a iudice dari potest, di itur. Ex his honoratia alia, a qua tutores quoque testamentati j, legitimi dat iiij . uel dativi, α honorari; dicunt ii r: quibus & addi pollunt, qui propter rerum notitiam dantur.
De testamentaria tutela & eius con-srmatione:& de tutoribus t stamentarijs & confirmatis. Cap. VIII.
Tutor testimento non datur ab alio, quam patre: uerum dursu a rudiri eoormatur.
avi testim o tutores da rem sint.
s Tutores duri possunt quomodo linamento. 6 Tutores testimenta ij pinu confimantur. 7 Curator a parre tefiamoto datur confirma.
8 ossici iuscis piale in confirmando tutore. 9 Tu uret curiores ὀ patre dati in coctrinationem ma fati dare, ab satis r.
Idem t t. quid si a matre dentur.
Via Romani patriam potestatem, ut propriam,siibi arrogant, , eodeiure ciuili Spotestat eiu tutores: dandi filiis post monem concei fana habent, ex capite legis I r. labii. iit, Vti
qui pie lagasset supcr fanum tutetive sua, ita res
esset. Neque datio testamentaria ualet,nisi s 2 cundum ius dentur tutores. x Itaque iura in hac sequi oportet, quae pro te, considerandum docent, ne certae rei, vel causae tutor detuli quia persenae potius datur tutor. Item testamentum uel codicillos in quibus fit datio, ut 3 consistam Ze ualeant.' Et in hoe differe etiam a curatore tutor, qui acutator testamento dari non potest.' Demum persenae quae dant, esse debent quae habeant liberos, quibus dant, in potestate. e Quo fit, matres non posset est
mento Mijs tutores dare,non Patronos,nec extraneos : Ita tamen dati ab illis, ex causa coi
firmantur a iudice, ' ut eis detur ex hoedato Quemlibet autem pollu tutorem dari, lex I 2. tabul. uoluit: dummodo is alioquin sit id neus, habeat factionem testamenti pas suam, ' sitque certus, de non numeretur inter illos qui nequeunt tutores esse, de quibus; sepra diximus. Potest & tu tot testamento dari, acerto tempore de usque ad certum tempus, sib conditione&usque ad conditionem, Τ &post mortem haeredis I Obseruamns tamen regulam, neminem posse cuiquam tutorem dare,nisi ei quem in suis haere buus habuerit, uel habiturus esset,si vixisset. 'Rubd si talibus d derit , non inspismus an nati sint, uel posthii mi, filij uel nepotes, masculi uel seminae. x
6 Quando autem testamento dati tutores, nor
possunt authoritate eius subsistere, ad confii mationem refugimus, si aequum uideatur & utile piis illis illos tutores retinere, ueluti, si dati in testamento rupta: si ij, qui non poterant dare,dederint, testamento permanente:q si dubitetur de uiribiis testamenti: si naturalibus liberis desiit. Confirmatur de patre curators testamento datu :Fossicium iudicis in consi mandis datis tutoribus testamento, in inqiiii tione eonsistit, qua disciitit num idoneus sit is, qui datus est tutorimoribus, facilitatibus, persona, num sit constrictus aere alieno, uel cum s sto damnose in contractum gestetit, aliter ipse teneretur magistratus. Sintimi r qtie praetor utilitatem pupillorum, non scripturam testas menti, uel codicillorum. vGum s patet inutilitet dedit tuto tem, fit confirmatio sine inquitione 3 Quod & in curatore responsum est, i stamento inutiliter dato, sed confirmato, cui
de satisdatio remissa, quavis ex haeredato det mdummodo legitimus es naturalis is sit, suusq; filius:alii id enim in naturali filio, cui nihil re
lictum est.' Et dummodo etiam causa propter quam tutor a patre datus videbatur,no sit mittata ut ne inimicus, neve pauperior sit factus. Non ita in tutore a matre filio dato legitimo, quem de instituere debet, antequam det, 3c rursum in confirmatione esus,inquisitio eli necesio satirue Confirmari tamen aequum est:oim nec ea uiuente contra eius uoluntatem tutor dati ii debeat. ' Hoe commune testamentarijs paternis de confirmatis tutoribus, ut satisdatio ab illis non exigatur,quod est ualde notabile, id is ea ratilane, quia iam electi ab illis qui satis demi s t. de pati potest a.
mia r. I.ut traditim de mun de ho. . L testameto
ut te . t . detestarii tutex Africa. in Linior ita recte, ai. de est. Miridit si quis ut
ea tu ,. . . . detesta. ut iur.
110쪽
lia Syntagmatis Iuris uniuersi. Pars II.
dem illorum exploratam habuisse prirsumuntur: ab illis tamen dati,cauent in confirmatione , h rem pupilli saluam so e . .
6 . rati cc utiqua dicantur. Iegiuma tutela transumorivis parentibus tu bus inmorsola.s Legit ounaros roximiorem re velabstrue, si possit idoneus esse .el redire ante aetatem legianniam pupilli, non datur legitimus tutor remo tio ed dativus ivierim.
9 Leguima tutela cur potius defertur agnatis proximis ruina aliis a ridia o Agnati adhibebantur ex lege hi consilium indici1 uxoris a mariso uindicante. II in i quisuccessuri erant pupilla , tutores lege Solonis ei dari non poteror, O purire.
et a Tutares lagis sau dura r pupissi sui fore. i mra n Vando defunctus intestatus moris
inni tuus est patet, uel alius testatus,
qui tutores testamento nec dedit,
nec dare poterat: & pupilli sunt qui defensione, uel tutela egeant ad legiti
mam de lege I a. tabul. decretam,tesagimus, ita ad extensionem prorogationem mentis et eius, uerbis delicientibus. Haecque subsidi ria.Nam quandiu potest esse locus testamentariae, ad legitimam non itur: si tamen conditione suspensa sit testamentaria, uel mortuus tutor testamentarius, uel remotus sit, ad legitiu3 mam redeundum est. sitimi tutores generaliter sunt, qui ex lege aliqua descendunt. τVerum peremnentiam,inquit Vlpianus ' initia raeti untur, ex lege I 2. tabul. introducui Πιr,
seu propalam, quales sunt agnat cuper consequen tum quales sunt patram. Legitiinet tutet; species liodie quatuor itini,quia totidem modis desert
im elam, & facit tutores lex: inde legitima Mi natorum tutela, parentum, si duciaria, de pa- tronorum. Agnatorum est, quς ex uerbis di sententia i Vis a z. tabul destitur proximis agnatis,ad quos deserti potest pupilli haereditas immediate i modo siminae non sint, quae pioximiores ad successionem esse possunt, de apud aliam Iiaereditas, & apud aliam tutela esse test. Et si aequales in gradu suntorque & ad tutelam uocantur: nisi alia causa,puta minor aetas,uel alia excusatio prohibeat. Quod de insuecessione Se tutela patroni & pationae in boo nis liberii distingititur.' Agnati sunt, qui per uirilis sexus perlbnas cognatione coniuncti sunt,quas a patre cognati Cognati per firminini sexus personas coniuncti 'Quia explicaeum Theophiloi dilucide de paucis, Cognatio nomen est generale, diuisa in parentes, liberos, de propinquos ex latere parentes sunt, qui
nos genuerunt, Pater, mater, avus, auia,S alij superiores: liberi, qui ex nobis nascuntur, filius, filia, nepos, neptis, de qui ex illis: ex latere ueniunt,qui neque nos genuerunt neque a nobis gignuntur,sω eandem stirpem de radicem communem nobisciam habent, ueluti frater,
soror:patruus, auunculus anula,matertera:ω-
sebrinus, consobrina, de qui ex ijs nascuntur. Porro cognatio haec quae ex latere uenit, in duas species est diuisa, in agnatos de in cognatos:& agnati quidem sunt, qui per uirilems xum nimis coniunguntur, ueluti frater eodem patre genitus, & liberi eius, item serot eodem Patre genita,tum patruus & liberi eius, deinde& amita. Cognati uero sunt,qui persa minam, nos contineunt,ut soror eadem matre tantum
genita, ac liberi eius: item matertera, & liberi eius,5 amitae liberi. Agnati autem dc legitimi dicuntur a lege, quas iucas, miti M. Cognati etiam dicuntur, quasi di eas naturales. vii niam quos ius ciuile nouit, nouit de natura.
gnati uero tantum habent cognationem naturalem,quos enim natura nouit, hos non protinus nouit de ius ciuile. Quae diuisio olim iure Iz.tabu. erat es seruata iii siecessionibus,de consequenter in tutelis, quae sequuntur successones. ' Et quia distinctiones nouo iure agna totum de cognatorum sublats sint, de propinquiores , siue illi agnati , siue cognati tantum snt,ad successionem uocantur pari modo. Et sublata legis i a. tabul.distinctione, nulla separatione sexus adhibita,vel cognationis de unationis,cognati quoque propinquiores uocabu-tur.' Et si plures concurrat eiusdem gradus, in illis apud iudicem communiter conuenienti bus eligedus est unus uel plures,ut magis id
neo uel idoneis tutela committatur, ' propter 7 commodiorem administrationem. Transit autem lite tutela legitima non ali , non quidemi reditatio iure ad alium, sed iure proximitatis ad libet osuridis sexus, si persectet sint i s uti singulate& illud quod notat Ioannes Faber, ut si proximior in gradu propter minore talem a tutela repellitur, sequens ut eradu l gitimus non potin esse, si minor posui esse i giurnq atis, antequam ille pupillus, de quo agitur, pubes st, sed interim donee proximior adipiscatur tatem iustam,pupillo dativum tutorem constituendum, r qui desinet tutor esse adulto saucis proximi ore. At diuersu in i pt ximior qui uocaturad tutelam non possit c pax esse tu test ante pupillum:nam tunc ex proximiori gradu legitimus, non dativus erit tu tor. Idipsum si absens sit proximior, ues apud hostes,na interim dativus a pistore situ non autem legitimus remotior uocatur, h nisi in iures cedat uel se excusem. Porro hoc modo ad proximiores primu desert ut tutela a lege, quia bona tutius administrari, nec melius conseruari posse lex crediderit, quam ab eo qui eade ad se suosque peruentura aliquando speret.' Et d hinc , quia aequum est ut is qui luctum sperat, onera quoque seu ipiat.' Vt Iustinianus notauit in tutela libertoiu deserenda patronis. Aecedit S his omnibus arctior inter proximiores Io amicitia de assectio,quae id suadet. Addatur cosideratio reuerentit in maiores, qui ius quoddain minores propinquos natura ipsa obtinent: unde&naturalis lex videtur proximiores ad tuitionem S emendationem minorum prouocare. Quemadmodum etia Romulo pillea lege, maritus qui ius animaduertendi in uxorem habebat, cognatos eius rei statia in con
. de Iea. area C. x l. t di xuilissicut hare duas. dei sit. O. s. ex hi de La
x Io. Fab in s.fi de fiduciaria
tino. in P. e l. secundum natui a. de reg ut . L . . proseeundo. de ea tollen lib.6 C.