장음표시 사용
111쪽
lium adlii bati gla enim ait Dionysius Halicarnasseus,' Horsii 2Apud peccasset, rura dabat ex mariti Lesi virbitrio de huiusmoti re minibus cognati cum ipso cognoscebant. Eademque lex per omnias mitis Gallόium refertur apud Iulium Ii Caesarem Legi idi. tabul. tamen lex Soloni ad uos itur,qua ita iubetur, μέσων ἐπιτμποιμὼ is , futurus iacies pupillis ne sit tutor pt sumebat ipse proximum agnatum cui de succedendo spes insedisset, iusdiaturum uitae eius. Et sic securitati pupillorum Aprospexisse Solonem optimo ture tradit Ale- Iet xandet ab Alexandro Verum & huic malo occurrunt leges, dum legitimos tutores c gunt satisdate rem siluam pupilli te, imo patronum patronive liberos adhibita ratione patrimonij Se rersonarum causa cogni-
I parentum uarorum turni iurisIere e dem Mescivian ium: Fiduciam quomodo emanc isne paeter conmet hereta Emancipandi ima nuri/fictiones ublatae. 6 Filiorum tutela pam est na resis, lini potis, ct imbi rationes.s Tutela te, ima sim etiam matri debura. 6 Mater luxurios E umens pristatur tutela fJ
7 Marer lege clodia ruinis etiam fiebat, Op ertur omnit ut tutoribus legitimi dat , non testa entariis, aut patri. z uus ct auia, cy auia cum patre smul adrnit tuuium in tutela nepotis. Xemplo patronorum, ut ait Iustini nus post Vlpianum, recepte ei ulla retinae is ipsa legiri mauoca tuo. Nam si s frium potem aut neptem ex filio ,σ dem sinet Omem 'uxinis uiti fremum tui reris Parem tum legitima tutela easdem sere rationes as mittit,quae agnatorum de cognatorum, hodie
uidelicet: quando sublata est, quM mi
ad esctus patriae potest itis& emancipati et is, omnis dimetentia, h ut suo lom in hiscesi sonibus ab intestito dicemus Deo fauente. At non ita olim, lege i 2 tal delata tantum agna tis non cognatis successione ,- patre emancisto filio as nato non exiliente, donec inutivae sint fictiones a Iutistonsiliis uenditionum, quae adhibebantur imagiliariE 'in emancipationibus,eum patet contracta fiducia cum emptote filium uendidisset, emissetque, atque ita tertia emptione, ueluti seruum suum iacti immanumitteret. Quo casu pro patrono habebatur legitimam eius successionem, ide telam qualem patronus in seruo manumissis habet, sbite lasse censebatur ex interpretatione legis I 2aabul.pet leges facta: ali quin naturalis patet, non nisi ex iure orati rio, ad succestionem fili j emancipati admittebatur . ' Quod ius eluile priscum dicitur,' quo uicem legitimi tantum tutoris sustinebata in filio impubere ema recipato patet . t sed haec omnia antiquata fluat,&uctiones illia,
imaginariaeque uenditiones ab iancipati nibiis explosae sunt: ' recta qu draiicitum istpatentibus filios emancipare lineam basibus coram magistratibus .Et eadem tuta nihilominus piaestantur patentibus in bonis rit . ea Ἀρ- qiretia tela ex maniunt itione inipori nitri tiit, illis quae ibi et dari patrotiis sit bonis libritorum. Et proinde hodie res.kii in testiis ma dicitur tutes a in filios emantipatos impuberes , ' extentione iam legis ducuerim tabi larum,id est,exemplo ratiotiorum.sed &tutela haee naturalis ratu est filiolupi m Me mancipatione ciuili potest ditiisti. Nee iraefii- 'eax est ciuilis ratio ut niti ibi langu ri: aut ius eognationis natui a dilopa . minue
Naturam expellas furca licet, H .e irret. Qui enim fieri potest, ut patet danat Ellepster, etiarii illo uolente quae enita facto ipse sum, pro iii sectis haberi non possunt. Et natura patris est, diligere filios, de supra omnem assectionem aliorum, eos beneuolentia &d sensone prosequi, etiam plus quam propriam presionam, neque praesumendum euam saeuum essepatrem, ut hane naturam piam, actu lemni ci ueluti prosessione impietatis, exuis si uideri uelit. Ruis potissimus emancipati nix est,seuor filii, ut sibi posthae non patri quaerat, ut dum in potestate erat. Et ideo benem cium illi pates dici inr conserte. Abliardum tem esset, ut quod fauore alicuius introductum est, in eius odium & terni AE contotqueatur.h Ae iacimus priuile*ium militare in condendo testameso concessum minori militi, notollere legem Hubre eius latam ob imbecillitatem consilii. Ex constetrudine diueis Bum I auiarum,decedente pati e uel matre nobili re ictis libetis, sup rstes coniunx dicitur habere eustodia nobilem filio tum minoriim masculorum usque ad I annsi, similiarum usque adi 2.quae custodia quam dicunt gardemble, quasi tutela est, ideo hos tutores custodesta obie tiatores, ad quos Zc tutelae onus pertinet. divi Vlpia. t Est&haec tutelaeonsuetudinaria instar legitimae, ut ait Bald. Et in hae praesertur pater matri , de auus paternus auiaetam patin -nae quam maternae. VSunt consuetudines quae tradant iuxtatii communis positione, nu-iusmodi tutores seu custodes sardiae nobilis notacere fructus suos bonorum minois, quos habent in eustodia, pendente minornate ut apud Calui monten ses, Bleienses,h Al ut apud Bartodireaeos, titulo de statu Δe tute per senatu, in eorum consuetudinibus: pater, mater,auus,autave, qui custodiam nobilem nascipitini minorum, raciunt sita mobilia,& fructus sitos haereditatis minor si pedente tempore gardi sentiqeviatusque ad 1Φannum masculors. I r. rminarum,cum onere tamen, ut teneantur mianores alere di ornare iuxta conditione domus,
te soluere debita tam realia quam personalia,& immobilia eis iure patrissa milias tueri Se colere de in statu decenti conseruare: Et dumodo qui habent hanc gaidiam, non transeant ad secunda uota: quo casu iaciunt quide perceptos structus suos,sed de mobilibus reddunt minoribus ratione Habet hoe ipsum ius pardiae nobiselis Rex Galliae in Normania,si quando minoribus filijs relictis decedat alius nobilis,scuctu Gque lucratur,& cedit eos eui uult usque ad tempus pubertatis: m onere,ut iuxta conditione de qualitatem familiae minoribuq de Oibus prospiciatur. rebus eoiu. Subinde,si pationi ser-Hh uot m
112쪽
ii 4 Syntagmatis Iuris uniuersi. Pars II.
norum nonumissione, curam mmm si impuberes ii tu abiecisse non uiden ir, & subire illotiim tui iam debent: ' multo magis S parentes lii, rorum minorum emancipatorum, saltem .aequali ratione, qu bd patroni α parentes,& libesii S liberi emancipali sere eodem iure reguntur . 'Alioquin illis interescenda esset emancspatio, ut immanitatis exercenda strumentu' : praesertim quia ut . ais. Dioci ii an ., Maximia. dicatio, quae sita eo more ad lis avdoxiiseros ii surrabatur, de sicinatur, Romanis legibus non cot probabir. . t quemadmodum 4 34 M, dici non possunt e , se neque ab ea paterna loliiscit milium Himi. in matre certe sublata prisci iuridi prohibitione, quae illam. a tutelaatccbat, se patetna emancipanti sutel 3. mulieres tilios non habent ius uelim . inuices
pine se tant: demia quoque . Atque unum ill bisscit, uidelicet ut a undis nup-
ujs abstitieant, i ibus interuenie imbus finitur tutela. .r remissum sacramentum illis, antet auebant, renunci pie nuptiua de Velleianos Et dummodo etiam ' Wr honeste uixerit. Narii in luxiuim' 'iuentem statutae sunt de in xuenae quaei' 'ans nies ad si cundas nyrtias ec ideo pitu tutela. Lex etiam Chiuria sueminarum legitanas tutelas sustinet , ut ait Vlpiapus. , et hodie praesertur mater & auia si uehnt , di petant tui iam filio rum, legitimis alijs tutorimis ommyrusA: datiuis: non quiem testamentalijs: 'heque patri, si supersit pupillo. Adimiri ti mn smui auus α aut , di auia cum patre in tutela nee us, des notat Accursus.
De patronorum lcgitima tutela Cap. Ndia
bertarum tutela ad Patrono , liborosque eorum pertineta videlice -- non exue ibi legis, sed ex mente, per interperationem uerbo um,' qua ad agnatos deserebant ab intestato successionem agnatorum,dc consequenter curam eorum: ut idem intellinatur in patronis, ad quos ab intestatoo v t. de sue . a succemo liberiorum potest peruenire. ' Proiit erum it -- de qui ex senatusconi ulto Rubriano peruetutia libertatem, non habebit tutorem eum qui
togatus est: sed Orcinus libertus effectus pertinebit ad familiam testatoris. In qua specie, mcipito utela ad liberos patroni primos pertin re quae ad patronos non pertinuit: quod . quidem in omnibus libertis Orcisenis locum habet, testamento manumissis, ut ijs. dem uobis scribbit Vlpia
De sductaria tutela... Cap. XII.
Lidii Institat tityi Cret semitis N. Firictaist tuto es ,rad. O 3. a Fiduciitatureia σparro aerum Ssoreris. 3 - .Fiduciaria tutela pia edit r. 3 Frater lege distic tab. 1um erat lentis ustu tor fratri mancipato, mare sed e contra. Ccediti tactatio de Educiaria in la, velut appendix ad iuperiorem parentum proxime explicatamia, dum in locum patri si ut Otis, qui cili ac irai. it nepotes uel filios minores mortuus eli ante aetate legitimam eorum, si ij eius
alij, s uirili, sexus sui ei sim, fiduciat stili 'res filiorum suorum, ne Mutini videlicet a isure
emancipatorum, uris altis vel sororis, uel cinterorum esticium iit: si modo pei sectae sint aeta-a tis Silli. odilon potest dici de tu talibet totum minorum, minimo patroii vii ae pertinet ad filios patroni , ut ad legitimos, non ut ad fiducialios . . Et ratio diuersitatis est , ex eo
qudd libertus si seruus mansit ei, e m iure utique remansisset apud liberos dominii Post mortem eius, id est eiusdem status post morieacintilia domi insui N. At contrarium insilio , qui si in ii patris non sui siet emancipa tus,tempore uitae in eius potestate quidem ruit set, at post mortent nequaquam, nec in statis potesti rem recto et et, eque ideo in tureiam. Neque ius, quod ex emancipati one filii habet patens, ad alios filior, uel succussores irasseit: in manumissione ait m serui diuersum est, 3 qua transseiturius in liberos Vlpianus, Amia erum 'put n*lite mancipatum si ,ut rufa- .rente, vel a coemptore manumisit, re simi iudinem patro ututor escitur, qui iactarius tutor apq prsia r. Fiduciaiij porro hic tutores dicuniisti habita ratione sductis seu sdei contracte in emancipatione, seu pacto,quo di inus cotura
ctam sitisse fiduciain ua parentiam tutela. Asereserunt ad fidem, quam patet de lex his miratri propiet propi bit tem sanguinis, cu
fratris minoiis turet in repudiaturum. .
Vumpe semeniis p 0 hilis est: cum fiducia,ue odi fiducimus a fiddi habita dicantur. Frati e
quidem uite apsi quo erat tutor scini usui, mus, si atrie mortem pater non eman 'ior, quin agnatus proximus fratri minori r a dum emancipabatur, non poterat talis esse , quia se mancipatrone capite nutus perdebat ius a snationis: nec ad emancipati intestati succutionem sui uocabantur iure ciuili, uel leaera, sed per praetorem per bonorum posse Iio nem unde cognati . Non λutem erat capio minutio , cum morte patris quis sui iurisii bat: h & ideo tunc non desinebat esse agnatus. Caterum hodie cum cognationis & Vnati nis,ut ante dixi in legitima tutela, disteremiae punctae sint,& stat res quoque emancipati suis siccedant, de contra, emancipatis siti, exilege postea introducta: fratres dicimus quoque minorum fratrum emancipatorum uiueme patre post mortem eius legitimos tutores, hoc in authoritate legum uocatos retenta quoque sa
li e legis i a. radi ut quia ad ipsos suecquis desecend est, de tutela quoque pecueniat. De
113쪽
De dativa tutela , & de Attilianis, alijsque tutoribus. Cap. XIII.
1 auando dat sconstitnutu νω r. a Datini vim dian r tussires , quando testament ii, vel sextumis eo sidentaritas non excusatis, peri sim nou ad Livos,sed adtestamentarios Miseri nos tiam pertinet. 3 Tutela durisa non datur haliori acinde tur
Tutor non daris tutorem Ridens, nec cura rem habenti curator. 3 Datiua tusela decernitur, uel petitione praecede te et o istud cis, ινι modo. 6 Mager tenetur L 1 etiam naturalibus tutores p tere,alioquin eis non successit.
rares fili' patronorum tacuus cogitur pe
s Tutorci qui sed non coguntur, pupillis p
s Tutores clari marum personarum a quibus clibo euripos M. Io Tu ures miodum perit duri ocu rararer Ged r
II Tut res non habentibus O nemine petente dantis interdum a magi maribus. I a Tutores a quibus magistraritas dari poset . Lex Attilia a quo lata, inde tueturre. 14 Lex Iuba Tura de tutoribus in provincν dan-ssis,quae s.
xue Iure ciuili nouo a quibus dantur tutores. 16 Tutoris datio neque imperis , neque iurisdicti sectinee delegari potest. 17 Magiumetus qui possunt dare tutores emum
xa uiscopi an tutores Mese dare possu, O quam
I s cuius territo γῆ neta Πratus esse deberi, qui tui res dat,o pupilla, an tutoris, an utriusque uela
terius .m Forma darionis tuuiis, ne erretur, inquiratur de moribus o fucustatibin eius, immictum absim ii deso.
ur stia ores dari, pictus ebur possint. vando nullus pupillis est tutor i
stamentatius uel legitimus, uel nemo ex testameto naeres existit,
uel is idoneus non est, qui uel si
sit impeditus administrate, uel quia pendet conditio, ψQb qua datus est testamento, uel quia minor est legitimus,' uel quia captus ab hostibus datus, uel mortuus, uel in perpetuum relegatus: φ tune dari alium oportet. Uandiu i men testamentati j vel legitimi sunt, non pos sunt alii dari, nisi prius illi se excusauerint, uel reiecti fuerint.' Singulareque est, uod nimnet Ioannes Fabet, usque adeo ne uario perquitendas esse testamentarias & legitimas tutelas,&eas praecedere dativam ut si testamenta iij vel legitimi excusati non sint, dativa a iudice nihil operetur, nec ualeat, di periculum administrationis ad testamentatios, uel legitimos non excusatos pertineat, nihilominus a tempore quo pupillus eguit tutore Quod certὰ ex-Helsὰ cautum inuenio a Diocletiam&Maxiumian.CQqtiorum urebahae, Si formis tuas si s rutare legitimo patruo constituto, nec udo excusato priuilegis utor datus es: cum habenti tutorem, Elam dari iura prohibeant, nec ratem administra
tionis ad eum pertinere, nec te datione teneri non am
bitur. Ratioque alia qui ipsi uelint nolint,
citra iustam excusationem tutores fiat, & sic in mora ex oua sciunt se datos constituuntur.Pio inde hae lege non tenebitur secundum ment εFabri,mater uel auia, si non petant tuteli, quia illis non desettur tutela, nisi uelint Edpetant. 33 Subsidiaria itaque est haec dativa ii tela, toties eaequenda,quoties nullus tutor eli: nam urioties is qui iam tutor est, non potest iu peielle in telae:aut munere siro fungi non tutores sed cibo latores dandi sinit. Quia tutorem habenti, tu tot dari non potest: sicut nec curator cuiat rem habenti.' Nisi causa cognita necessitas coga ut distus impam molitum D st, Gai pis .e Daretur etiam alius tutor tutorem habenti ad tempus, si pi ior appellatici: i uel donec alius res deat, uel idoneus hal. Bisariam potio dativa tu Itela decernitur, uel petitione praecedente, vel ex ossicio magis iratus. In petitione, personaequatilam tutorem pupillo uel minori dari tutores uel curatores tenentur iure petere: aliae quaedam non tenentur, sed pollum peiere, uidelicet 6 a magistratibusaenentur primum matres, tuqs non petierintaindigitas successione filii se iaciunt. Quod & in liberis earu naturalibus ta- tum locum habet, quibus non pelitis eis non rsuccedunt Verumtamens filis iani habeant tutores alios,si non areaminon committunt in legem, nec etiamti non petant illis curatoresa cum puberes annis et s.fidi petere possim. Et quamuis exigendum non in a pupillo, ut tuti rem petat,ua eum conueniat tamen recte ii
et bi curatorem petiti r I mo si non petat de egeat, cogirut petere. Item liberti filiis patronorum
petere debent intores, alioquin negligeria uel malitia omittentes, ut destitores odie quis p 8 nientur. Post uni, sed non coguntur petere tutores pupillis constitui, cognati, astanes, amia irarentum,de educatores ipiorum puerorum, hamita: alia uix rosiunt lice coguntur,ut Nec fiam quia tutela excurati sunt petet en ni s neantur.' In clarissimarum personarum pupillis, nominantur re eliguntur a senatoribus cu-tores des senatores eo in loco non sunt,acmaaio libus ciuitatis eius loci In defcctum quoque petentium, creditor petere potest, dari pupillo debitiari tutores, ut habeat cu quo experiatiar si modo prius proximos rogaueri ut peterent, II ct contempserintis Postunt α nullo petente G
I a tiam a magistratu dari. h Qui tamen seipsum date non potessi, etsi coli a dare possit. Qui
sint autem magistratus,qui dent,re qua sermula dare debeant, leses uariet praescripiere, ex quibus quaedam in desuetudinem abietunt,quaedaadhuc retinenturiatur quoque subrogata: iunt. Quatuor olim leges hac de te latae, Attilia, Ii lia, Titia, lunia:ex quarum authoritate, non ex propria magistratuum iurisdictione dabantura a tutore Attalia lex servit lata. uei ab A.Attilio Calatino,ueta QAtti. Regulo temporibus belli Punici rii mi, cia bello aduersis pluribus Romanis ea iis coplures Romae oriani relicti siti Lsent..ti epi utillas omnino lator Ara,inquit Iustinianus, cci datitur quidem in urbe a prato exsebam, O maiore parte tribu iam p cs turti ex Me Attilia. In epitomate Vlpiam, seu iri eius fragmentis dicitur,quia lex Attilium tantilis, ibus pupillisis Romae, non habentitas ιutoro, uinia pratore, rudiauit uitanoe maiore pvi te Trib rarum plibis, quos tutores Atti nos vocamus. P
I Lex Iulia de Titia in prouinciis potestatem da Illi a diiu-
114쪽
i 16 Syntagmatis Iuris uniuersi. Pars II.
di tutores praesidibus prouinciarum concedebat. Ribitror ego illas leges, habuillelltu singulare proptet authoritatem eorum qui concedebant tutores, nempe praetoris urbani, tribu ni, e praesidiam prouinciarum,ut sine cautione
exigenda, rem pupillorum saluam fore, di sine mandato de cogendis tutoribus, pollent tui res ex arbitrio constituere de cogere.h vlpianus legem Itiliam ad filias restringere uidetur, duait, Ex ne Bilia de marisundis ordinidus, Orem durum a pratore urbis ei mulieri uieti H,quam ex hac ipsa lege nubere oporteliat, ad dotem dandam, dicendam,promittendam di legitismon pupilla nJhaberet. D postea senatim censes, ut etiam in provincisi quoque sit er a praesidulus earum, ex e
dem causa tutores dare uire Iunia, in tutor fieri iubet Iiatim, uel Latinis impuberibus eum vii 3 enam arite mirum: panem, ex iure Quiritium fuit. Verum quia istae leges ex usi abierunt, ' De rum trabeinus in iuret tactationem , dicemus
in lumina omissa latiori de illis qliaestione, repetendum quod his uerbis tradit Iustinianus, Hac ture utimur , ut I mae quidem ' Uectus urbi, uel praetor secumdam suam ti. Uductione man prouinciis autem praesides ex re sitisne tuto es Greent,
uel magis ratus iussu praestium,simis sint magna I 6 pupillisacultates. Tutoris datio, neque impet ij est, neque iurisdictionis: sed ei soli competit, cui nominatim hoe dedit,uel lex, uel senatui't 7 consultum, uel ptinceptis Proinde non omnes magistratus, qui imperium uel iurisdictionem habent, ideo dare tutorem posse dicuntur.Qua te quibus haec facultas indulta, alijs mandare uel delegare non possuntih Iubere tamen qui
dare polliant, alios magistratus, quibus etiam concessum est, ut possint date, ut dent si mai res sunt,tion dubitamus. Ius dandi tutores habebant consules , Antoninus autem Philos phas Caesar, primus praetorem tutelarem fecit, cum antea eontulibus peterentur , ut diligentius de tutoribus tra retur, teste Iulio Capitolino. t vlpianus ante Iustinianum testatur, ius dandi tutores concessum sati se omnibus magistratinas municipalibus, eoque iure usM:dummodo datetur is, qui municipii eorum ellet. Ite in concessam consulibus, procontulibus, S: Diatione Marci eorum legatis, moderatoribus
prouiliciarum, eis dare qui eiusdem prouinciaeellem, uel ibi haberent domicilium. Et Paulus iam tesponderat, ex loco uiri tuto petendus vigistratus, qui tutor et dare posswns, d curionibus iuberi dare, dummodo legitiine conueniant. ' Iustinianus postremo loco sancit u nee
expectata iussione praesidum faciatases pupilli uel aiatusque ad quingentos Iolidos natant demisa
res ciuitatis una cum religiosissimo anti Hire G-ris,uel alias puvias personas,ido magistratus .elciti iuriscum Alexandriae ciuitatis tuto es uel coratores arare,cum Litora cautela, id rei periculo eorum pii recipiunt. e Antistites etiam hie Iustinianus sacros, capaces notionis tutelae de tui
rum facit, uidelicet ea ratione, qua alibi ' vult& antistitis sententia,dotes de nuptias filiorum satiosorum de amentium definiri & statui: iuia orphanorum miselabilium petisnarum cura de inspectio, licitudini episeopali iniuncta est, ut causa Dei. Eia domitius coctodit adueras,pvitam, uitiam suscipiet.' At citra li e miseri et de necessitatis causam, hodie sors in antistes se non immilcebit dationi,nili in desectum s cularis iudicis: quo casu deuolueretur potestas
ad ecclesiasti eum. Exceptis locis ubi habet i risdictionem temporalem,ubi proculdubio
test.' vult de Iustinianus in curatoris furiosi iuramento, antistitem adesse in prouincijscti cis ubi est. Si pupillus tame in cleticus secundum Bariolum, I tutor ei dari debet per iudice ecclesiasticium, non per laicum: luia datur po- Istissimum tu torpet sonae,non boni Nerum laicum dare non potest, quia tui isdictionis epis copi non est. sed clericos alios uel teligiosos, eosque iure eanonico, non ciuili . h Poterit de laicos nominare iudiei seculari, quos si ibi te tutelam secularis cogat mi notant Ioan. Faber,dcI9 Angelus. Cuius autem loci magistratus h iusmodi esse debent,qui creare possint tutores, an domicili j pupilli, an facultatum, an utrius que, an alieni etiam ab in is, non unicam habes analyseos speciem, sed distinctione si assultam. Consentiunt quidem omnes: non nisi siue iurisdictionis pupillis tutores per magistratus dari polle,quia lege ita expresse cautum. ψ At qu modo iurisdiuionis iudicis dicatur pupillus, non in omnibus consentium interpretes. Ergo dicendum, ii pupillus bona de domicilium habeat in uno municipio,vel loco alio, proculdubio iudex eius loci ultorem dat: si in altero loco moretur, de alibi domicilium habet, iudex i miisque loci potest dare. inquit Ios. Faber alter aureum prauenerit, praeuentione cosi potestas alterius iussicis: quod si de pro licine nos confIar, uel cimcursu se unpedient, leto cora niant.. vet,quod Faber sequitur, quilibet in iurisdictione sui iudicis administrabit.h Si tamen in una prouincia bona, Se originis domicilium in alia tantaim, aut ibi etiam bona habeatuunc qui est datus in loco domicilii, ubique poterit administrare siue datus suerit a testatore,quod calet dubio, siue a iudice: nisi datus se excuset de bonis extra prouincia tracta dis, quo casu recte eius loci iudex prospiciet de tutore. Quod si pupillus in aliqua prouincia moretur, &lnalia habeat domicilium originis ta bona iudex qui cognoscit in loco ubi motatur,debet hanc qua ilionem reiicete tractandam ad locum d micilii. y llarioliis tamen dixit pupillum,etsi iudicio careat, posse sibi constituere de eligere domicilia aliquo in loco, ut pollit ita habere tutorem. sie Aeto tradit, pupillum extra domicistium existentem, eum litem mouere alibi ubi est desiderat,posse ratione eius litis, de ad illam legitime tractandain, petere ibi sibi tutorem dari.' Similiteis pupillus alicubi conueniatur, iudex coram quo uocatus est,etsi is iudex secundum ea quae diximus extra domicilium non se idoneus, eius rei tamen ratione potest tutorem date. 'Quia ratione litis,uidetur res sori sui esse quibus enim iurisdictio permittitur negotij, his de omnia permissa censentur, sine quibus expediri non posset. t N eve continentia causae diuidatur,' aut lis protrahatur. Et ita plene intelligimus iuridicos prouinciarum, posse tui rem in eo casu dare subditis alterius iurisdictionis ad eos lis deuoluta sit, de ita ratione cons quen tiς.Nam aliter non possunt inquit Faber, tin eschalli subditis baronum dare, nisi in defectum di negligentiam illorum. In com iijs Augustae Vindelicorum anno ICarolo F. Caesare statutum est, ne sit uti tui res uel curatores, siue testamentarii te legiti, mi , dativi, uel oblinati iudicialiter, se tutela adni inistrationi ingerat, nisi a magistratu irsis antea decreta de commissa suriit. Et ut postea teneamur de bonis omnibus mobilibus de immobibu e. si obundex l. f. sed in
x in politia tmania habi is his comi se,
115쪽
immobilibus, credi is, debitis, literis,&r stris inuentari im conficerein iuratequbd pupill rum ac minoriam suorum rebus, ac bonis persintque eorum,sdam & honestam custodiam et o adhibebunt. In petitione tutoris, ad quam soςuta datim,si erratum in facto sit, non ualet datio. Ante dationem incilii sitio facienda est, hut diximus:dehinc si absens detur tutor uel cu ator a re operam debet, ut nunciatio ei fiat in a triginta dies. Nam ab ea denunciatione incipiunt currere tempora so.dierum excusati nidus eoneessorum. ' Postea fatisdatio exigenda ante administrationem, ut diximus in os et i ficio tutoris. Qui autem dari possint tutores a magistratibus, latis apparere arbitror ex his, quae diximus proprio capite antea. Porro omni die tutor dari potest.
De tutoribus honorarijs,& notitis causa datis. Cap. XIIII.
x Tutori alia diuisio. a Honorari, tutores L, O stimΔωela oneretrinenturi eorum oscium.
λ. s. runt quis vi seluti . in i quaero. l. πω ira r. l. t.
Nter tutores quidam sunt, quibus administiatio tutelae conceditur, alij qui honorarii dicuntur, alii qui notitiae causa dati dicuntur. De uis qui administrant, uel administrare debent , potior est S praecipua in hoc tutelatum tractatu quaestio. Et de his dictum iam est. Id norari j tutores sunt, qui non gerunt tutelam, sed adduntur gerentinus, ut sita aut horitate eos in defenso ne pupillorum iuuent, ct neglis gentes acensent dati uel a testatore, uel a iudice, qui tamen immunes uinculo tutelae non sint . . Ita tamen si ex ins saeuitatibus tuto rum qui male administrarunt: ipsi non soluendo inuenti sint, etsi male administrantes non secerint suspectos, ob neglisentiam uidelicet: cum illorum munus sit tm seruare actus tui tum gerentium,& e ab illis rationem exigere, & solicite curare qualiter eonuersentun& si pecunia st,evrare ut deponatur ad praediorum comparationem .h Horiim quoque aut horitate recte a pupillo negotia geruntur. Non tamenis dicetur honoris rauci datus,qui ita datus est, ut rationes ab aliis geretibus acciperet: aliud enim est rationem ab aliquo exposcere, namhoe tantummodo honoris est uidelicet, audire quid, α quomodo gesserint tutores, & consiliuidiis date in iaciendo: aliud rationes accipere, hoc est,tem monumenta &actus,& subductionem calculi,& ratiocinia penes se habere, unde hie gestio quaedam est,& administratio Non autem quando rationem tantum exigunt penetaliter diligentis. Notitiae causa datus dicitur tutor,is qui ad instruendos eon tutores,scilicet de rebus & negotiis testatoris uel pupilli, dat uncui & solui potest, quia&hic ut re nonorarius si uelint, administrate possunt, nisi in te dictum sit nominatim. Et late etiam notitiae causa datuς, perinde in omnibus administi,tionis& Meestionis iure eonuenire potest, a que eaeteri tutores, qui eodem testamento dati
Liber XII. II ZQuibus modis tutela finiatur. Cap. XV.
3 capitis minutio popilla etiam mihi a soluit tui
6 Tutela tertio Auitur morte naruresipupilli, uel
7 Tuscia quarto soluitur tempore tutori connituto . Tutores duri possunt ad certam tempus, ea certo tempore, sib condιticine. 8 Tutela nisur quinto remotione turdiriss pessi. Vtela non finitur ex uoluntate Pu
pillorum, sed alijs modis lege &
moribus introductis mel habita ra-- tio te personae tu tollim, uel minori. iii, uel administrationis. Neque etiam sola uoluntas tutoris se tutela abdicantis sufficit, et nisi quo oportet modo fiat.' sinitur itaque tutela, pubertate adueniente pupillorum. rQuae olim probabatur ex natiuitatis scriptura,& lijs legitimis probationibus,' α per inspectionem nudati corporis, quae tamen formula hodie hie improbata est, ut turpis: & d finita aetas I 2. annorum sceminis, i q. masculis,3 pro pubertate constituenda. Secundos nitur tutela,capitis diminutione tu totis perquam liberos aut ciuitas amittitur. Ita hic caput au tstatus personae est,' qui habet in se libertatem. ciuitatem , di familiam:& capitis minutio, itatus huius prioris in alium commutatio, quel status huius ademptio. Itaque minutio capitis triplex. Maxima, si ciuitas aut libertas adimatur: r ut si quis seruus poenae sat atrocitate sitntentiae,ut damnatus ad bestias, & potissimum quando sententia uita adimitur. Nam hodie alioquin nemo bene natus, ex sententia ex iiij uel deportationis seruus 'nae fit. h Nisi ingrati liberti reuocentur in seruitutem, uel liberi ad pretium patucipandum uenundari se passi sint. i nam hi capitis maximam minutionem patiuntur. ' Minor capitis minutio uel medix est, quando ciuitas quidem amittitur,libe ras uero retinetur: ut si aqua& igni interdiactum alicui,uel si quis deportetur. Minima , est, cum libertas ct ciuitas retinetur quidem, sed status mutatur, ut s alterius ii uis seup testatis quis fiat, ueluti arrogatione & ad ptiones aut emancipatione Et ita ut ait Aus nius,i Triplex libertas,capiti iue minutio tr lex. Vocat autem capitis minutionem Cicero , demptionem de capite.Et ciuem indemnatum inim esse capitis dixit. Agnationis ius cum obtinebat in tutelis, eapitis minutione tollebatur:&ideo& tutela ex lege duodecim tab larum corruebat, etiam ob minimam .i H die quando ex nouis legibus legitima tutela deseratur iure cognationis, ideo semper tutela non petimitur ex omni minima capitis min cone tutoris: quia cognationis ius non seluis
116쪽
i 18 Syntagmatis Iuris uniuersi. Pars II.
turminima innutione, soluitur autem trinxi- 7 ternali tutelae,testam lauet dati . Quarma de media , qui, d pertinet ad iura siccessio- to,ad tempus uel sub conditione constituto ninis&tutelatum.' Pupilli pupillaeve omnis ca- tote,tutela elapis tempore, uel cedente die popitis minutio etiam minima, tollit omnes tu- rimitur.3 Receptum enim est tutores datis telas. Si tutor quoque in adoptionem se dede- se ad certum tempus, uel ex ceno tempore, uel tisperit legitima tutela eius, non aliae.' Adser 8 sub conditione. Finitiar de quinto tutela, quanuitute petiinet capi ab hostibus, ideo de eo ca- do tutores remouentur ut Dispecti . , Sed haec su sinit ut tutela. Fin ut tertio tutela, naturali ha us de tutoribus seorsu De curatotibus morte tutorum uel pupillorum. verum mor- nune agamus. Porro de actionibus quae prorute tutoris legitimi, tutela legitima in eius lis tu la&cura dantur, postea sequente lituo, Deo cos, i idonei sint, transferti uidetur:non au- fauentriin fine tractabimus.
117쪽
De disserentia & conuenientia tutela & curae, de quot species curae. Cap. I.
I Tutor gerens iura tutela tenetur, ut negotio ma cura d. quomodo disieractatur vi quod bo pratis ire botu ra , tutela personar m. s curae tineia conso uas. 4 curae tutela disserentia. 5 curarai, Jecies, pupill ποῦ nisae usuis su Ocio communia omnibus inraetoribus,san aetio ue laris consecti pol u visu peta rennuerilese sonata gerunt mimera . Ostquam in suam tutelam peruenit minor, sinit usheso suo fungi tutor , ne que amplius talis dicitu ciris in administratione sua perseueret tunc non tutelae actione, neg tiorum gestorum tutius P1ulus teneri eum pupillo respondit. Exemplo eius,qui pro tutorea uel curatore minore se gessit.h sequitur autem tutelam cur quia cura est tutela bonorum potissimum, de per consequentiam personarum: ut tutela praecipue personarum , ct per consequentiam bonorum . In multisque conveniunt. sere omnia quae de tuto ibus pupill rum dicta sunt, in curatoribus minorum locci
; liabenti η Et situli qui de tutoribus pol licentur
tractitionem,adiungunt de curatores: ut in epigraphe, de adminiI ratisne istorum uti curaetor urde tu oribus er euratorita, datis ab M &ci de excusatione tui Mel curaro. msi M. Dantur de abis idem magistratibus curatores, a quibus rei res,' excepta causa testamenti: quamuis de intestamento datus confirmetur Pet inquisiti ne in. φ minimo de saepe simul unt,de cum habenti Ditorem tutor superaddi non possit, racl tor tutelis iungitur. h Differunt ramen in paucis, de Proinde seorsum curae singularia nobis tractanda sunt. Nam ut dixi pro me,tu tot te stametito datur, curator non utique sine confirmatione. Secundo, tu tot inuitis dat cur tot minime, praeterquam in litem. Tutor te tio rebus omnibus de uniueisis tantum pupilli
daturi culator de uniuersis, & singulis dari potest. ini arto, tutor principaliter per senis d.
in uiator rebus. Quinto, maior potestas in totis quam curatoris. Sexto, tutores in nego ris contrahentis interponunt aut boritatem: curatores tantum colensum. ' Non eget enim approbatione personae minor, tui legitima habete dicitur, dum in suam uenit tutelam. Sed eget consensi ratione conseruationis rerum curatoris necessatio ad instat authotitatis, si alion et non autem si ques at,quia sine curatorer che contrahit, de se obligat, i de ducit uxorem, de nubit. Persena enim libera est a potestate aliena,bona nequaquam. Et s deceptis c onti hentibus iura per restitutionem subueniant in integrum. sexto finitur tutela, ut diximus, i Maunorum in sceminis, in masculis r . spatio:
at cura eorum 23. tantum anno. Generaliter
curator accedere potest, de dari omnibus, quiteboc sitis sinet elle non possint. Et proinde quia plura sunt, quae impediunt aliquem suis
supercise rebus, uel recte eas tractare, curat rum, ratione sibi tum plures erunt positiones sed ratione constitutionis marat otii in duae
species adseriantur ab Vlpiano, ut alii sint i timi lii honorari, seu dativi. Legitimi, qui
ex lege I a. tab.dantvrihonorarii, quia praei te constituuntur. Omnes,si perpendamus morem, dativi. Itaque omnes curatores nota quadam tersonarum sedistinguo. Curatores esse pupillorum, notum et s. . mutorum, suri serum, prodi Trum, uentris, bonorum,& acto 6 rum, de releub.Dicemus de siligulis.At interim annota in summa, generaliter omnibus commune esse,ut sititiem, nisi ex causa remittatur satisdatio, iurentque coram magistratu, rem Pu
l illi sequam sere ex fideque gesturos,& ad uti-
itatem sibi commissorum. Inuentariunt sa-ciant. y Item hos omnes ut se spectos remoueri
possessii causa subsit. Dehinciqudd omnes iste curae, ut tutelae, sunt persen alia munera, quin corporibus eum labore & selicitudine animiae uigilantia principaliter praestantur.
De curatoribus pupillorum. Cap. u.
i casus, itas pupillo babistitutorem, curasy
tisne norma,tullitium adiungitur .a curator pupillo da: ur cusero ri tutore ad tυ Vpillis euratores accedunt,non ratione personae, sed ratione bon rum, negotiorum, uel litium' ut si pupillo expediat agere contra tutore uel alium curatorem, alio contutore non existente. Si legitimus tu tot non si idoneus,'
ob epestate, aut dignitate, aut dii si se in pupillipammonia Idem in dato a magistratu, uel te
a stamento.s Idem loco tutoris,qui ad tempus tatu excusatur, interim datur titu curator, ueluti ob legationem,uel aliam iustam causam:hii e nim in perpetua exculatu es et ri tor dandus. Datur itaq; ςgro tutore existente, uel sutente perint et ualla, ' uel adhuc minore existete as. n. Ite in east l.ex sen etia, i 29. detesta.tur.
in P. in eo qui sta tutela in testamento scripsit.
118쪽
iro Syntagmatis Iuris uniuers. Pars II.
De curatoribus minorutri et F. annorum. Cap. III.
Lib. ιi curatores In non turm ribus, nisi ramum, ratio. σφα ciamin nruar Peada . . q. re. O 3. 3 contra minom 2 s. annorum non curruns praescriptiones .
rasores olim non dati minoritas , ms Lxuriosi , o prodigis, o cim infamia ex e Lectoria: Mese omnibus minoributi Mx iactolia,
I Curvior minorum fas at Muentarium conficis, iuria rem minoras saluam fore. 6 Minor sine cura regerens usus resti tur. Reisuere in lateriam quid .
m , testituet de uerrutis. . .
delent passiseres C. milvii ne sag Vratores dantur tantum minoris Lbus et s. an. si ipsi desiderent, Sillis nolentibus, nec inuitis: si tamen 6 in lite moniti noluerint eligere, inuriis datur, k cum aliter non possint ei triniudicio. M culi, inquit Iustinianus pia cresct ira viri potentes usque ad 27. tum com plerum euratorer accipiunt.aesa ticet puberes sint, tamen eius aetatis sunt, ut Da negotia rueri non risesnt. Dicitur & hare aetas minorum impertitia, ratione consilii & experientiae rerum. Et Pt inde praeseriptiones contra minores tempore eius aetatis, qua olim tescindebantur restitutione, neque hodie currunt, uel fiunt. s Nee prius robustam aetatem uel animi uim dicitur minor adeptus, qu .m ad vigesimum quintum peruenerit. ε Olim curatotem date minoribus non expressa causa infamiam quandam hab re uideDatur, oubd elset Dispicio prodigalitatis in minore: unde nec in itis dari uoluerunt ,&
nis postulantibus illit, eis interdicta illis suisset bonocum suorum libera adminiltiati αD
nee M. Amolinis Philolsephus Caesar, de curatotibus cum antea non nisi ex lege Lectoria, 'uel propter lasciuiam, vel ptoptet dementiam darentur, ita statuit, ut omnes adulti curatores acciperent non redditis causis, at author Iulius CapitolinusJ Curatorum omnium & tu totum
generale est, satisdare demptis quibuslam , de quibus suo loco :& sacramentum praebere Dmnia ex fide S utilitate minorum S pupillorum gerendi, inuetuariumque conficere. si quando contingat minores a s. ann. negotia gereresneentatore, de illos restituendos esse aequum uisum est. i Restituete, est in pristinum statum reponere. Videamus itaque de restitutione hae pauca.
De restitutione in integrum minorum. Cap. IIII.
i K Iitutisne di intemm infans non eget, quare. z Minores ex Flus cassis resum. Milo in late
3 Res istiuntur minores lassi ignorantiam legum ciuiliam, non iuuinatum, o ob imprudentiam
In restitutione in latea Um consideratur primum. tit immodica si laso.
ue Minore ιnductis quandoremtuantur. 6 Minores errantesinon Ialli a si uuntur. Minores non restituunt. ν ι x lasone casu adu
hel pati nos. io mitullani inint rhm minor iura cruorem re
II 8 fluviis non remptris de gesto, posthuetrari
17 I siturionis mpetrantur a cancellaria, ct ex m itura Iut apud iudicis icrior .
Nier ptiuilegia persen alia, aetatis
quoque est conlideratio, Per quam insatis consilii innocentia ex cui ur: 5. hic restitutione in integissa non eget, cum ipso iure tutus st. At qui malo res septennio fuit, infamiam excedetes,' qu usqtie aetatem et 3.annorum impleant, mutitur restitutione in integra: si quid male gesserint: aut si omiserint emolumentum, quod acquit
re potitiisen aut perdiderint quini habuerunt: uel si obligauelint se in prodenter oneri, quod illis recusare licuit: cxtetis recte gestis, ratis, de 3 probatis.r Si ibuenitur amem eis laesis ex duplici capite,uel piopter legum ignorantiam ciuilium δε propter imprudentiam aetatis. Non autem si quid aduri ius leges naturae commis rint, uel delique inr,tunc enim negatur illis talis beneficium. Ob iuanda itaque errent in restitutione minoriim haec, Salia quae in Opit omen redigo Piimum,ut laesus sit minor grauiter mani ob modicum damnum, ad restitims sionem non recurritur. Non restituitur minor
in delictis,nisi quatenus leuanda est mna, ne iuxta maiorem poenam puniatur: aut nisi deli6 ctum sit quod ex eulpa uocedat. Minores et-7 rantes,non sallentes restini univc. v Minores restituuntur, si ex inconsulta sua facilitate laedant utilion si casu, qui δ: prouidentibus conting re potuiti Nam is minor qui iure communi us titur,non uidet ut circumscriptus ν 3. Clicum- sc ipis minoribus dolo alterius non datur restitutio: quia expeditam habent actionem de dolo: de proinde hoc remedium extraordinariud: subsidiarium cessat.' unde aliud s. axioma colligendum, Non dati restitutionem in integis, quando sabueniri aliquo alio remedio ordina-9 rio minoribus potest . Minoi non petit restitutionem in integrum contra patrem, aut pa Io reonos 8.Non auditur minor restitutione I tens, si contrahendo restitutionem eiurauit II lemni iuramento - Nee si impetrauerit ante Iagestum ueniam aetatis. Vel io. seadem de re ante restitutionem postulauerit:quia restit I 3 tio in integrum repeti non potest ii. Quando minor in integrum lectitui desiderat,d bet & qise quae ex negotio accepit cinnia restia I tuete ν tr. Non mim postularei estitutionem
minor. in P. L .per. de in ini stum testiux l. scio. . . detesta inimes . in p.
119쪽
s. indendo p. in opusculo de iure M aequit I Foet. qa M.
in integia iugoiij in minori aetate gessi , is qui
ad maiorem aetatem ueniens natum illud habuerit. 'Sunt I plures congestae causae ab Ol-dendor pio in tractatu de iure singulari, cur aliquando minores et s. annis non restituantur.
I s Porro quam late pateat restitutionis significatio, de an omnes magiatatus pollini restituere idem Oidendortius in sexta classe, cum quo videndus Aao in Ramma, tit. ex qui b. eaui ma- 16io. in intes. restituantur. Etenim non min rum tantum 2 s. ann. restitutio est, litorum tutelam praetor accipit ob aetatem, cuius consitum fragile,&'multorum insidiis exposi- tbm. h nam hae tarum est ante hanc aetatem saper I licet mense , reri prudentia ut Ante pilos uenit, ducenda, tacendaque calles, sed etiam praetor lapses di circumscriptos rostituebat illos. εe eis opem serebat, ε sue metu, siue calliditate, silue absentia i&n cessaria reipultas sine dolo malo, - siue per status mutationem, , aut iustiam errorem incidissent in captionem. mando autem &istis denegetur testitutio in integrum, eonsule Oli dendor pium. In Gallia minores de alij laesi, . restitutionis petunt codicillos ab ossicina Huitatis seu cancellaria principis, quibus mand tui iudicibus res ijs tantum, non alij ut si iusta de ueta causa uideatur, retii tutio fiat, Se r scindantur contra x, uel nulli declarentur, Adimiturque notio harum restitutionum iudicibus minoribus de clientelaribus domin tum locorum, item dc ecclesiasticis,nisi agatutde laesione permutationis beneficiorum: iria qua adhuc si de possellione conteddatur, recte Senescalcus cognoscet.
Dccuratore mente captorum & furiosorum. Cap. V.
o Tatuitatis Aultitia generatio ocaustiio Melades Amphinides insignes nulti
dii orabium tui Ilistis metietatur. x 2 Fatuorum o Lltitiaram diuisio gradus.13 Insani bacchantes fanatici. I Furor alius conrimus,atas cum interuallis. 1 Furoris interualla uer inumbrationes unde antiati Dementis,seum e capti, o Uid erentia. Amentes sit pueri,s ebrii. . I Furiosi eates cuiusci lues adussint, villisis gerendis negotiis comparati, pro absent lvis hostipraesentes,caeci ad negotia. Is Aiacis , Athamatis, esstini in is
1 Faraio nutri lassicio carent, ut imperiti. et o Fari s Abdi, quem poenitebat anum factum. 2I rarasiti mente captus mirifice ussiriasiacet intus potius,quam sanitate.
: Furio fere in omnibus ex plo pupilli prospe
ctum em,inpuniturione, bonis, e sona. c. as Furioso non datar cura ornis caua cognita, num vere furiosius. 26 Grorem insaniam si malar Vlisses , D id,
et Furiolopater, filius patri esse curato potes,o deae spersonis, s ae esse curatores Ariosi uti ei peiorem Q. as curator Iuriosio filio testamento dari potest a patre non sari dat urat tamen, mentarium
29 curareres a quibus magistratibus distis surru
su so curator furiosae uxori non datur maritus. 3 a Furiosum rans extra in 'r,momtis proximis,
33 curasuriosi nisu resantefurare. 3 Furoni diuini breuis annotatio, ct diuisio ethnico
3 3 Curato furissi comenitur negotiorum aesorum
NAni de amentes suis rebus uix superesse, saltem non sem hos liant: ii autem in multiplicidiis rentia sunt.' Phrenetici quippe quidam sunt, qui in dementia esse incipiunt,& aegri, quodammodo adhue seriunt: tamen de uanis imaginibus infestantur. Quidam te secte phrenetices, quibus mens illis imaginibus addita est Ilorumque aliqui hilares,alij tristes sunt, alii sat ilius continentur, id uel bis latum desipiunt,alij consurgunt, de uiolenter quaedam anu faciunt, hos que sutor urget. Causatur phrenesis, ex apostemate calido in quibusdam; exulente pelliculis celebri. Aliud genus intania ,quod in tristitia consistit, qua uidetur atrabilis contrahere: aliqui dicunt paraphrenesin, cuius causa est in apostemate existente in si macho,uel in mattice mulieris,quibus purga- η tis desinere potest. Tertium genus infiniae e rum qui mente constant, sed imaginibus falluntur , de eorum qui mente desiniunt quoque cum imaginibus salsis.Mania uel amentia, lx-sio interiotis partis cerebri est, quae priuat imaginationem.C erum amentia interiorem partem cerebri laedit: mania autem mediam cellulam offendit, priuatque rationem, sicut amems tia imaginationem. His addi potest lethargia, quae est apostema in posteriore parte capitis seneratum,quod inducit omnium obliuionem r6 Latini serotem maniam dicere videntur, dii turniorem mentis alienationem, eumque se sutorem ab inania distinguit Cicero,' Insania, inquit, censuerunt inconstantiam sanitate uacan tem, qua tamen tueri posset efiium,o nita commmem c tum, atque Huarum: furorem aure rati sunt mentis ad omnia cachatem. 'od cummiant
esse uideatur quam insania arurne inmodi est, De et furor insanie item caderepsit ion insania. Infania pro phrenesi accipit. Minor est istis nee ita noctua,llultitia: quae de umia imprudentia atra bilis, inquit Galenus, bi Hipso cerebri corpore abundat,eam infamasteriem, quam Graeci vocant m lancholiare Mucit. et admodum es- terat bilis succus, et prae assata Dua bili nasEtruriferinar mi Glisa tua, modo cum febre, modo ab Dei Lini celebri corpore AEndans. Ame ob hanc
120쪽
iret Syntaginatis Iuris uniuersi. pars II.
surioses annumerat:& eos qiii responsa res dunt,quasi dementes etiam si per luxuriam sociant tamen non tales h eti si deserint.14 Marcellus luris consillius, Litorem diuidit in eum, qui habet continuam mentis alienati nem&in eum, qui habet dilucida interualla, quibus quis sensit sanior est. Ulpianus in sutioso tantummodo uoluntatis reliquias, non uinluntatem dixit manere. Dubitarunt autem
antiqui, num in inducijs seu dilucidis in ἰeruallis habet et uoluntatem sutiosus,donec iustibnianus habete sita constitutione declarauit. νQuamuis hic caute negotiandum censeam, cum non omnis remisito sutoris intensi tollat furorem ut rem mihi uidetur exprimere Celses luti scolis dum est, ris exinimabat, eo forte quiam conspe imm- Mara quietis funis c Ilumus rem tradideris,cet ille non Derit adeptus possisponem, lupossidere desii sequar et u uerum sit a rabie eam quaescere -- /-m n a morbo MPm in ludieratus, suane u fomenturatio quoque omnino deperditur. iasis I c se morbi in eo postuerant. Quies autem sectiosiusiitia vocatur, Et paulo si ellcctus inumbratur per pituitam, quae placatos reddit pane causam memetis nolimcinquam est mitior, ubia pallida bila ortum traxiter Onnimittim uehementior. Dua bilis eam peperis. Quod &recte distiueuit Hippocrates. ' Et tulsu Galenus ait. et libi, Phrenet in gigni a biliosis humore, & in tenui meminge de septo transuerso. Lethargu autem a pituitosis humore de in cerebro. Stultitiam porro de obliuionem, asseetiis cerebri exstigore otios,tradit, qui biis sanctio eius petit. Et de saluo se loquit ut alibi, g ratio m aximaevum in c irascibilemque in corde: arpetitoriam denique in is ore suam ese, ne unim pos sum existimo. Id quod uel ex vulgarii sermone discere licet. Fatuum si utimurumtta' re cerebro, timido opusi lani corde esse. Tiso aut iis fingunt cor erinum ah aquila. At vero quem adu urn ,se ratio tacitur fenumero conti Mittici memorians . su si memoria vitietur, rario ipsa quodaminodo tabesctu:ur, utpote actionis utrisseque nora procedente, ab eadem dispositione, pia bi vehemeractu intenditur, simul cum memoria
amissiostilii eu. Vnde magna habita iniuriaraha,id est aluum, uocare, ut reus sit gehennet seu damnationis aeternae,qui hoc nomine proximum interpellat. ' furiosi, inquit Iustini nus, fit Hamonium non saliunt, quia more c. secundum II ppocratem. Atque suriosorum se quidam atra bili per totum corpus dissilia agitantur, quibusdam autem cretis spatij x currit ode illi perpetua rabie de inquietis motibus diuexantur: tui interualla suroiis habet, rent v nec uelle creduntur. h Zeno omnes stul- δε inducias de intermissionem. Iustinianus intertos insanire dicebat, neque enim prudentes et se, uenam ct pera qualem insaniae omnia stultitiam gerere;neque cum ijs litigandum. siquidem,ut ait salomon, expedit magis ursae occurrere raptis saetibus, quam saluo confidenti sibi Io in stultitia. Fatui inter ridiculos habentur, tutiosi intret noeentes: veluti in prouerbio suida, i explicat Mi et Iis,stolidius Mel 17 ut ait Aristoteles Vt nullum etiam negotia iide. se ibit enim a comicis Mettidem, ut sa- contrahere possint, nee per se si ii, nee eum lio,/ de sepe ei sodia egent : de pupillis com- tuum exagitatum,sicut d Amphistidem,quem tradunt magno labore, usque ad quinque numerare didicisse, de ultra progredi non potuisse de ibonsam sitam attingere nosuisse ausum, uetitum ne a puella apud matrem accusat
II que yrrente natus iiset. Refert de de Cori , eum ita stultum, ut fiuctus metiretur. I 2 Horum saluorum, de stultorum tres gradus constituo :ptimum in illis, qui simpliciter satui sint, de temere prout in mentem uenit, de omnibus iudicant sine discretione, de arr
mente captu m seu dementem de furiosam longam esse dictetentiam tradit: verumtamen de quae de mente capto inducta sunt, id est,de stulto seu saluo, eadem de in furioso statuenda. Insani, a mentes uel dementes sunt & mente carent, quia in illis mens vagat ut: quemadmodum de in pueris de ebriis,qui dc amentes sunt, parari, quoad ignorantiam de cognitionem negotiorum dc iequisitam authoritatem tutoris uel euratoris. Imo de isti sutios pro abse bus praesentes habentur. Quia, ut ait Cicero, tui:ignorasseque Ampnistidem, num ex utro- δῖ suror,est mentis ad omnia chitas. Itaque phre
netici melancholici in multis hallucinantur,& mete imbecilles, ut Aiax irariis in Giareos surens gregem porcora necauit, pinans eos esse GraecosM Agamemnonem de Vlyssem. Athamas& Agaile putabant animalia bruta esse liberos propriosi repet citi:ut Orestes serote
eamia.' Secundum, in illis, qui cum satui Is esse matrem. In salvis S stilliis pariter obse sunt,tamen se sapientes arbitrantur:& horum in D et in - .llie R Oreo infinitus est numerus,ut ait Salomon. 'Et uia nulli rectam in oculis eius .e Et uereor ne, si oporteret curatores illis dare, rauci forent qui curatoris munere fingi possint. Tertium constituo in illis, qui cum stulti sint, insigniter lateque ebiberint ex stumine Ceseo urbis sic uandum est,iudicium illis deficere, de sere omnia ex arbittio sibi iusta persa adere, ut selent imperiti, de quibus Terentius: Homine imperito nunquam quicquam latamus,
cui nisi uod isse furis ni Lil rectum putas.
Et suetunt, ut sunt plures stolidi de satui, qui malint in mentis errore de stultitia degere, Ilae,quod is ναι dicitur, ' tamen alios stultos pu et o quam resipiscere. Qualis ille, de quo meminittant, seque solos sapientes : ni inimam nec Aristoteles, in Abydo Asae, qui ad Amphy- scintillam mentis habentes, nec se nec alios theatrum iens exultabat, de manus percuti cognoscentes. Et cum nihil norint, omnia ta- bat laetabi indus ae s ludus illi placuisset, cu in men superbe iudicant. Et dum uitant ita stul- men ibi nemo luderet quive postea resipiscensti uitia, in conitaria currunt. Insanabiles certe iurabat se Gquam iucundiorem Dissse, qua mcum non sentiam morbum, nec erubescant ut et I cum mente captus fuisset. Huie similis fuiti; etiores.sed ne diutius philosephemur a diver suidam Thrasta mente captus, qui uere puta
ciculo ad iurisconsilior uni redeamus rationes.
Vlpianus, si inium corporis usque ad animum penetrat, inquit , fortes propter febrem pudumst quaruur aduna, vel per uicor more infanorum deridenda loquantur, restiberi huiusmodi uenditos, tu morbosas ct uitio Os nosse. Idemque, sanaticos, qui circa sana bacchamur, intubat, ut author Athenaeus, omnes naues arpellentes portum Pyreum suas esse, easque namerabat, de iubebat nautis abite gaudebat illis redeuntibus:deis etiam, dum famis factusetaurauit medico melius tune sutile sibi S: i cundius, cum mente captus erat.Meminit id latius η euitisdam hominis apud Argos exibstentis