Ab urbe condita libri

421쪽

a. M. n. 202.

LIBER XXX CAP. 30.

rebus bonam quoque mentem darent dei, non ea solum, quae evenissent sed etian ea, quae eVenire possent, reputaremus ut omnium obliviscaris aliorum, satis ego documenti in omnis casus sum. quem modo castris inter Anienem atque urbem vestram positi 17 signa inserentem ac iam prope scandentem moenia Romana, hic cernas duobus fratribus, sortissimis viris, clarissimis imperatoribus orbatum ante moenia prope obsessae patriae, quibus terrui vestram urbem, ea pro mea deprecantem maximae cuique sor Utunae minime credendum est. in honis tuis rebus, nostris dubiis, tibi ampla ac speciosa danti est pax, nobis petentibus magis necessaria tiam honesta melior tutiorque est certa pax quam 19 sperata victoria haec in tua illa in deorum manu est. ne tot annorum felicitatem in unius horae dederis discrimen cum tuas 20 vires, tum vim fortunae Martemque belli communem propone animo utrimqne serrum, utrimque corpora humana erunt nusquam minus quam in bello ad spem eventus respondent. non I

et hi tibi dies satis documenti dederit ut . . gewohntie is do-

mento de documentum esse;

omnia casus 'genugendour alle

-bus Hasdrubal und Mago nursus dies passen die ange benen

422쪽

a. u. e. 552.

tantum ad id, quod data pace iam habere potes si proelio vincas, gloriae adieceris, quantum dempseris, si quid adversi eveniat. simul parta ac sperata decora unius horae fortuna evertere potest. omnia in pace iungenda tuae potestatis sunt, P. Corneli; tunc ea habenda ortuna erit, quam dii dederint inter pauca felicitatis virtutisque exempla M. Atilius quondam in hac eadem terra suisset, si victor pacem petentibus dedisset patribus nostris; sed non statuendo felicitati modum nec cohibendo esserentem se fortunam, quanto altius elatus erat, eo foedius corrui est quidem eius olui dat, non qui petit condiciones dicere pacis; sed sorsitan non indigni simus, qui nobismet ipsi multam irrogemus non recusamus, quin omnia, propter quae ad bellum itum est, vestra sint Sicilia, Sardinia Hispania, quidquid insularum toto inter Africam Italiamque continetur mari, Carthaginienses inclusiasticae litoribus vos, quando ita dis placuit externa etiam terra marique videamus regentis imperio haud negaverim propter non nimis sincere petitam aut expectatam nuper pacem suspectam esse vobis Punicam

den Gedanhen haec in . . manu GL

23. Das eispiel de Regulus mus diei aur Maseimn maiinen; Polybius a dies nichi.

23. inter paucaJ- inter rara mitder Neben bedeutun inter singula

nahere Bestimmungis Atilius, . . cum in hae . . terra versaretur rem

andere Bilde heisti es 45, 8, i

3, 5. - Hispania s. g 13. quidquid insularum . . alle Insein, Welche . . s. 16, 10 2 29, 24, 10. 26. interna aus artige Lander undosither regenus imperioJs. 1, 7, 8 3.16, 7. 27-30. De Friede .ir sielier

gang. 27. e eetatam hiera is nur

423쪽

a cair. n. 202.

sidem milium, per quos petita sit, ad dem tuendae pacis pertinet, Scipio vestri quoque, ut audio, patres non nihil etiam ob rehoc, quia parum dignitatis in legatione erat, negaverunt pacem: Hannibal peto pacem, qui neque peterem, nisi utilem crederem, 29 et propter eandem uilliolam tuebor eam, propter quam petii. et quem ad nisdum, quia a me bellum coeptum est, ne quem Meius paenueret, quoad ipsi invidere dei, praestiti, ita adnitar, ne quem pacis per me pariae paeniteat'. adversus haec imperator MRomanus in hanc sere sententiam respondit: non me sallebat, Hannibal, adventus tui spe Carthaginienses et praesentem indutiarum fidem et spem pacis turbasse neque tu id sane dissimulas 2 qui de condicionibus superioribus pacis omnia subtrahas praeterea, quae iam pridem in nostra potestate sunt ceterum ut sibi

curae est sentire cives tuos, quanto per te onere leventur, sic non inguetudenken gemein is ar undiit hin in Ende machendas Abwarie de Bestatimn des vertrages, str de Scipio die B

nsio bello. ad dem . . mu tum pertinet aer die evissen-

si haben . - ut audiolis 2 45, 22, 3. - non nihil s. 28, 24, 6; non nihil etiam binoe in We

tem is aut idem stat aus inamtiatrum emaen .ei indutiarum

424쪽

a. u. c. hoe.

mihi laborandum est, ne, quae tum pepigerunt, hodie subiram ex condicionibus pacis praemia persidiae habeant indigni, quibus eadem palea condicio, etiam, ut prosit vobis fraus, petitis neque patres nostri priores de Sicilia, neque nos de Hispania fecimus bellum; et tum Mamertinorum socioriim periculum, et nunc Sagunti excidium nobis pia ac iusta induerunt arma vos lacessisse et tu ipse lateris et dei testes sunt, qui et illius belli exitum secui, tim ius fasque dederunt et huius dant et dabunt quod ad me attinet, et humanae infirmitatis memini et vim sortunae reputo et Omnia, quaecumque agimus, subiecta esse mille casibus scio ceterum quem ad modum superbe et violenter me laterer sacere, si priusquam in Asticam traiecissem, te tua voluntate cedentem talia et imposito in naves excercitu ipsum veniemem ad pacem petendam animarer si nunc, cum prope manu conseria resinantem ac tergiversantem in Africam attraxerim, nulla sum tibi verecundias obstrictus proinde si quid ad ea, in quae tum pax conventura videbatur, quasi multa narium cum commeatu per indutias e

den naclidem duratalien sis illis

Bed ingunge lanasassen de Verira g. - neque noc priores . d. h. Wir

28, 28,6. oecundum . . Vgl. 3, 44, 5 21, 10, 9 eventus belli, velut aemu iudex, unde tua ta

425쪽

a Chr. n. 202.

pii gnatarum legatorumque violatorum, adicitur, est, quod reseram ad consilium; sin illa quoque gravia videntur, bellum parate, Iuoniam pacem pati non potuistisi ita insecta pace ex conloquio Dad suos cum se recepissent, frusta verba iactata renuntiant armis decernendum esse habendamque eam sortunam, quam dei dedissent. In castra ut est ventum, pronuntiant ambo, arma expedirent Mmilites animosque ad supremum certamen, non in unum diem sed in perpetuum, si se licitas adesset victores Roma an Carthago iura gentibus daret, ante crastinam noctem scituros neque enim Africam in taliani, sed orbem terrarum victoriae praemium ore par periculum praemio, quibus adversa pugnae for

tuna fuisset. nam neque Romanis e gium ullum patebat in

disin uiri multa se ahit. multa navium . y su die Sehisse':gewohnlieli glebi in ei multa stehende Geneti an, ori die multa insistit, Me 25, 3, 13. est quod referam . Letu est ind

10. aetata 'hin und heris Worsen', ungewoliniicher Ausdruelistat facta de habita; o. 27, 9, 13. 32-35. Sch lachi ei Zama Naraggara . Pol ib, sis App. Lib. 40 L Zon. 9, 14; FrontinStrat. 2, 3, 16 Sil. ILu7,292.

l. animos hiergu is aus demnur u arma passende expedire

Petere'. s. 23, 5, 13. 10, 2. - Or

torias et denhen, - praemi vi torias par periculum fors eorum, quibus . . oder quantum praemium victoriae, tantum perieulum fors eorum, quibus . . -- adversa . J

gelagi; et Polybius ib, I 0, und

426쪽

a. u. c. 552.

aliena ignotaque terra, et Carthagini supremo auxilio effuso adesse

videbatur praesens excidium. Ad hoc discrimen procedunt postero die duorum opulentissimorum populorum duo longe clarissimi duces duo fortissimi exercitus, mulla ante parta decora aut cumulatur eo die aut eversuri anceps igitur spes et metus miscebant animos contemplantibusque modo suam, modo hostium aciem, cum non oculis magis quam ratione pensarent vires, simul laeta, simul tristia obversabantur quae ipsis sua sponte non succurrebant, ea duces admonendo atque hortando subiciebant Poenus sedecim annorum in terra Italia res gestas, tot duces Romanos, tot exercitus occidione occisos, et sua cuique decora, ubi ad insignem alicuius pugnae memoria militem venerat, reserebat Scipio Hispanias et retentia in Africa proelia et consessionem hostium, quod neque non petere pacem propter metum neque manere in ea prae

insita animis periidia potuissent ad hoc conloquium Hannibalis, in secreto habitum ac liberum fingenti, qua vult, nectit ominatur,

μs ad hoc 'serner', a Praet rea. - confessionem nam l. lirer Schwache eria uter durch quod . . sinsolarn si . . . - liberum fin

427쪽

quibus quondam auspiciis patres eorum ad Aegatis pugnaverint insulas, ea illis exeuntibus in aciem portendisse deos adesse 10 sine belli ac laboris in manibus esse praedam Carthaginis r

ditum domum in patriam ad parentes, liberos, coniuges penatesque deos celsus haec corpore vultuque ita laeto, ut vicisse iam 11 crederes, dicebat instruit deinde primos hastatos, post eos principes, triariis postremam aciem clausit non confertas autem co 33 hortes ante sua quamque signa instruebat, sed manipulos aliquantum inter se distantis ut esset spatium, qua elephanti hostium acti nihil ordines turbarent Laelium, cuius ante legati, eo anno

wie 2b, 33, 4; gl. 22 61, 13; die ser Buriss Wita duret in patriam

ad . . eiter bestimmt: gl. 33, 11 22, 8, 7 28, 18, 2 Curi. 5, 5. 20 se rediturum ad penates et in patriam. 11 celsuri beeteichne das Selbfi-be us8lgelii; gl. 7, 16,5 celsi et

8 triarii postremos laudebant. 33. 1 non eonfertas . . ebenso Frontin neo continua eOnstruinit

cohortes, sed manipulis die xM nipes, welebe pater in inera

-ι το os πρίγκιπας, τιθεῖ τὰ ς σπείρας manipel os κατὰ τι τῶν πρῶτων de hastali σηυαιῶν

428쪽

quaesioris mira sortem ex se iiii consulto opera utebatur, cum habeo equitati ab sinistri comiti Masinissani Numidasque ab dextro iiii vias patenus ver manipulos antesignanorum velitibus is iunc levis armatura erat complevit dato pra

cepio, ut ad impetum elepbaniorum aut post derectos Gigerent ordines aut in dextram laevamque discursu applicantes se ii signanis viam, qua irrirerent in ancipitia tela, beluis darent. Hannibal ad terrorem primos elephantos octoginta autem erant, quot nulla umquam ante in acie habuerat cinstruxit, deinde auxilia Ligurim Gallorumque Baliaribus Maurisque admi iis in secunda acie carthaginienses Astosque et Macedonum I

waristaeinlieli atte Scipio, dermi seinem Duliere uuasio cala

429쪽

R. M. n. 202.

gionem modico deinde intervallo relicto subsidiariam aciem Ita 6licorum militum Bruttii plerique erant, vi ac necessitate plures quam sua voluntate decedentem ex talia secuti instruxit. equitatum et ipse circumdedit cornibus dextrum Carthaginien Ises, sinistrum Numidae tenuerunt varia adhortatio erat in exercitu inter tot homines, quibus non lingua, non moS, non lex, non arma non Vestitus habitusque, non causa militandi eadem esset auxiliaribus et praesens et multiplicata ex praeda merces ostentatur Galli proprio atque insito in Romanos odio accenduntur Liguribus campi uberes Italiae deductis ex asperrumis montibus in spem victoriae ostentantur Mauros Numidasque 10 Masinissae impotenti suturo dominatu terret aliis aliae spes ac metus iactantur Carthaginiensibus moenia patriae, dii penates sepulcra maiorum, liberi cum parentibus coniugesque pavidae. II aut excidium serviliumque aut imperium orbis terrarum, nihil aut in metum aut in spem medium si Entatur. Cum maxime haec imperator apud Carthaginienses, duces usuarum gentium inter populares, pleraque per interpretes inter

26, 3. 6. modico . . in angem essenem Abstande, de hie aberisiemlieli

der Rome gelalsi s. 24 M; darum irauis itinen Hannibal victi rectiss. 3b, si nacti Polybius undAppian

in vem . . Ostentantur si Wer-

erregen, Wie gra ad terrorsm medium 8 2 49. b. - Ostentaturi stetit hie gum ritte Male, und

und 6 instruaeit. Uber de Singula ostentatur . 2 33, 18, 17. 12. vir minime s. 10, 1. duces unieremtanet Ansulirer s. 4, 20, 6. - auarum gentium ilirer eigenen Nati Oilen, d. h. der Nationen, denen si selbs angehorten Blut- iter, Gallier . s. W.3 s. s. seuer populares fiat inter has,

usi dictis Begri dem solsenden

430쪽

UBER XXX CAP. 33. M. immixtos alienigenis agerent tubae cornuaque ab Romanis cecit nerunt tantusque clamor ortus, ut elepitanti in suos, sinistrum maxime cornu, verterentur Mauros ac Numidas addidit acile Masinissa perculsis terrorem nudavitque ab ea parte aciem eque- 14 stri auxilio paucae tamen bestiarum intrepidae in hostem actae inter velitum ordines cum multis suis vulneribus ingentem stra-15 gem edebant resilientes enim ad manipulos velites, cum viam elephantis, ne obtererentur, fecissent, in ancipites ad ictum utrim- 16 que coniciebant hastas, nec pila ab antesignanis cessabant, donec

undique incidentibus telis exacti ex Romana acie hi quoque in suos dextrum cornu ipsos Carthaginienses equites, in sugam verterunt Laelius, ut turbatos vidit hostis, addidit perculsis ter

rorem.

34 Utrimque nudata equite erat I unica acies, una pedes concurrit, nec spe nec viribus iam par ad hoc dictu parva, sed magna eadem in re gerenda momenta, congruens clamor a Ro-

inter immistos alienigentis charsergegenuberetustellen - duees apud

ἔκαστον παρακαλεῖν - immistos

alienigenis s. 2 29, 28, 3. tuba eo aqvri s. 1, 43 7 naehPolybius eschielit dies erat, is Hannibal de Elelantensulirer denBeselli egeben a voreturuchen; vgl Veget. 2, 22: Omicines quotiens eammι, non milites, sed signa ad eorum obtemperan ramtum ergo quotiens ad aliquod

opus inituri sunt soli militer, tu-bieines anum quotiens autem Pugnatur, et inins et Orii cines pariter anunt. 13. elephantri Wird durch paucas 14 beselirankt Polybius sagi nur: τινὰ μὲν . . τῶν θηρίων ωρ κησε

παλίσσυτα.

hergehende eum mutiis suis vulneribus erylaren. - ancipites ad