장음표시 사용
151쪽
a Habet igitur in Deo ira materiam . Al. inverso ordine verboruth legunt: Dabet igitur ira &c. Bon. pro Deo i habet DomiNo , ut saepe notavi.s b in bonis omnibus consulat. Bon. ut nobis omnibus Zcc.
152쪽
O gratificatio . malchius ait: Gratificatio, ea signia scatione, qua Lactantius usurpat , es. Eadem voce utitur Cicero L. I. de Natur. Deor.' in eadem significatione t mos autem quid malι datis , quum
imbecillitatem , aratificationem , in benevolentiam ponitis p
Inania ergo, & falsa reperiuntur argumenta vel eorum , qui quum irasci Deum nolunt β, gratificari volunt, quia ne hoc qui dem fieri sine ira potest ς , vel eorum , qui nullum animi motum esse in Deo putant .
. a B fassa reperiuntur i Primae duae voces absunt a Cod. BOn. b aui quum is ei Deum nolunt. Bon. Dominum volunt. Al. volunt.
e Quia ne hoe quidem fieri sine ira potest . Bon. quia nee hoc quidem fieri sine potes omisso Tὸ ira .
Heum. putat , omnia haec tamquam glossema esse delenda.
Et quia sunt aliqui affectus, qui non cadunt in Deum , ut libido , timor , avaritia s Ceror , invidia , omni prorsus affectu eum Vacare dixerunt; his enim vacat, quia vitio 'τum affectus sunt': eos autem , qui sunt Virtutis
153쪽
r4s . De Ira Der gu. . 3. tutis, id est ira in malos, charitas in bonos , miseratio in afflictos,quoniam divina potestate sunt digna si , proprios , & justos , & veros . . habet . .
a Et quia vitiorum sunt. Al. loqui vitiorum . b Id es , ira in malos, charitas in bonos &e. Bon. Id est, iram in malos earitas in bonos Sc. Heum. Iram, charitatem . miserationem dcc. Bon. ut essira &c.c Sunt . Heum. digni; putat enim subaudiri i affectus. d Proprios,'iustos, veros habet. Scilicet assectus. Gallaeus ait: Et hoe falsum est; Deus enim , qui est Spiritus nee quiequam eum infirmitate carnis nostrae babet commune . Quasi Iustitia punitiva, charitas , & misericordia nequeant ab omni humana inis firmitate secerni, ac Deum ipsum sustantialiter esse ,& denominarit quemadmodum Theologi de divinis attributis loquuntur. Et quae ab iis perfectiones simpliciter simplices appellantur.
Quae profecto , nisi habeat, humana vita
turbabitur, atque ad tantam confusionem deveniet status rerum , ut contemptis, superatisque legibus, sola regnet audacia : ut nemo denique tutus esse possit , nisi viribus praevaleat ε . Ita quasi communi latrocinio terra
omnis a uua profecto . Heum. quos profecto. b axis viribus praevaleat. Al. nisi qui .
154쪽
Lib. set. Cap. XVI. Seg.8 9. IMomnis depopulabitur φ . Nunc vero quoniam,& mali poenam , & boni gratiam , & afflicti η, opem sperant , virtutibus locus est , & scelera rariora sunt .c Depopulabitμν. Depopulor, & depopulo apud
Latinos non infrequens verbum est, ideo non mirandum si hele passive verbum hocce a Lactantio usurpatur. Adde Heusingerum ad Vechner. Hellenost. pag. II 6. apud Bunem annum , ne alios referam a In Bon. Cod. depopulavitur. d Et afflicti opem Jeraat. Al. afflictionem . Al. adfectionem, e verant. Id est i expectant. Vide ad cap. xxv. Epitomas B scelera rariora sunt. Bon. scelerariora sunt. Scholius et rariora fiunt.
At enim plerumque φ ct scelerat3 δε-uciores fiant , di boni miseriores , ct Iust
ab injustis impune vexantur . Considerabimus postea . , eur illa fiant . Interim de Ira explicemus , an sit aliqua in Deo ὶ utrum nihil curet omnino, nec moveatur ad ea, quin impie geruntur CAP.
a At enim plerumque &e. obiectio , & dicendi formula satis vulgata apud incredulos . b considerabimus postea . Nempe infra cap. XI.,
155쪽
De Ira Dei Seg. I. a.& in libro de M. P., ad quem praecipue videtuς
respicere. Bon. eonfideravimus.
Nullam igitur habet potestatem . Cura: e enim necesse est eum , qui habet potestatem : vel si habet , &non utitur , quae tantae negl igentiae =caussa est, ut ei, non dicam
nostrum genus; sed etiam mundus ipse sit vilis pa Qui babeat potestatem . Al. habet. Α Bon. abest
b ε Qua tantae negligentiae eaussa est i Sie in Cod. Bon. Aldus quae tanta est negligendi ratio: Isaeus in Var. leel. edidit negligente.
Ideo inquit incorruptus est, ae beatus, quia semper quietur . Cui ergo adminil ratio . tantarum rerum cessit , si haee a Deo
a Ideo, inquit &c, Nempe Epicurus . b cui ergo administratio &c. Al. ministratio.
156쪽
LIb. Ang. Cast. XVII. Seg. a. 3. IOInegligantur φ , quae videmus ratione summa gubernari Z aut quietus esse quomodo potest, qui vivit , & sentit
c Neglizantur i Bon. nec legantur .
Nam quies aut somni est , aut mortis sed nec somnus habet quietem: nam quum χ-porati sumus , corpus quidem quiescit , animus . tamen irrequietus agitatur et imagines sibi , quas cernat, effingit, ut naturalem suum motum exerceat varietate visorum ravocatque se falsis φ , dum membra satureniatur , ac vigorem eapiant ψ de quiete .
a Nam quies aut somni est, aut mortis . At aut somni res est.b Animus tamen. AL animus autem . Legit nobiseum Aldus.c voeatque se fulsis M. Bon. advocatque &c. AI. a fallis . Lectionem nothram Bunem. tuetur exempl desumpto ex cap. xv I xx. a seg. q. Libri de Opis Dei, ubi his consona docet Laetintius. d Me vigorem capiant. Quies igitur. Haec lectio fere communis est plerisque Uss. Codd. . ac melioribus editis, pro qua Bon. habetr vigorem Oviant. Denique requies igitur dec. Isaeust denique requies sempiterna &c. Et sic legit etiam Aldus.
157쪽
Quies igitur sempiterna solius mortis est . Si autem mors Deum non attingit: Deus igitur nunquam quietus est . Dei vero actio quae potest esse, nisi mundi administratio 3 Si vero mundi curam gerit , curat igitur hominum vitam Deus , ae singulorum aetus ani madvertit , eosque sapientes , ac bonos elIς desiderat .
a Deus igitur numquam quietus est Scilicet numis quam ab operatione cessat, secundum id , quod habetur dor v. 'st. II. Iesus autem respondit eis: Pater meus usque modo operatur, in ego operor . Ubi Patres, di interpretes videndi sunt.
. quam qui sequitur , qui observat , Deo charus est o . Necesse esst igitur , ut ita moveatur adversus eum , qui hanc aeternam, di vi namque legem aut violaverit , aut spreverit.
a Deo charus est r Ideo Christus Dominus Joh. x IV. 11. alti Si diligitis me, mandata mea servate, &aa. qui habet mandata mea, O servat ea , ille es, qui diligit me. Qui autem diligit me diligetur a Patre meo, in ego diligam illum dec.
158쪽
nus non est. Non exiguo falluntur errore , qui censuram sive humanam , silve divinam acerbitatis, & malitiae nomine ρ infamant, putantes nocentem dici oportere , qui nocentes
assidit poena . Quod si est , nocentes igitur leges habemus , quae peccantibus supplicia
sanxerunt, nocentes judices , qui scelere convictos poena capitis assiciunt.
a Si noceat, inquit, alicui &e. Alia Epicureorum obiectio. inquit: abest a quibusdam , in Bon. punctis notatur; sed Aldus eam restituit.b Qui eensuram sive humanam . sive divinam acer
bitatis , O malitia nomine &e. TO O malitia in plerisque desideratur. Nota heic Dei iram censuram, appellari, quae apud Romanos ossicium eius erat, ad quem morum iura spectabant , idemque valet ac reprebentio, eorrectio , castigario , qua homines in ossicio continentur. Hinc autem quum Lactantius non solum divinam laudet; sed etiam humanam censoriam animadversionem , manifestum fit, & fidei desertores esse puniendos, eosque omnes, qui de perpetrato scelere convinguntur et adversus cos , qui docent ex Lactantii doctrina . nulli licere, sontes supplicio plectere in lege gratiae.
- c Poena eapitis agitiunt. Hinc intellige explanatam, confirmatamque Nostri sententiam, de qua L,VI. cap. XX. seg. I 6. & seq. locuti sumus.
159쪽
Quod si & lex iusta est , qvie & nocenti
retribuit , quod meretur ' , & judex integer , ac bonus dicitur, quum male facta vinindicat bonorum enim salutem custodit, qui malos punit ) ergo & Deus , quum malis obest , nocens non est: Is est autem nocens qui aut innocenti nocet , aut nocenti parcit, ut pluribus noceat.
a Retribuit quod meretur . Al. tribuit. Hinc Bunem. noscere poterat quid Noster intelligat, quum
b is es autem noeens . Bon. Cod. His est &c. Al. e autem est. Al. M autem is noeens. Aldus L. N.
Libet quaerere ab iis , qui Deum satiunt immobilem : si quis habeat rem , domum , familiam , servique ejus contemnentes patientiam domini, omnia ejus invase'
sint - , ipsi bonis ejus fruantur , ipsos semilia
a Libet quaerere . Al. licet quaerere. b Omnia eji s invaserint. Al. Το ejus omittuut. Respicit ad Parabolam , quae habetur , Matth. I xli
160쪽
Lybisu. Cap.XVILSeg. 8.9, 1491ia eius honoret et dominus autem contemnatur ab omnibus , derideatur , relinquatur , utrum ne sapiens esse possit , qui contumeliastion vindicet, suisque rebus eos frui patiatur ε , in quos habeat potestatem Quae tania in quoquam potest patientia reperiri si tamen patientia nominanda esset i,& non stupor quidam insensibilis .
e Eos frui patiatur . AL eos perfrui. d 2 minanda est . Al. nominanda est .
Sed Deile es ferre eontemptum β . Quid si fiant illa , quae a Cicerone dicuntur Eu-nim quaero , F qais paterfamilias liberis
fuit a servo interfectis , uxore occisa, incens domo , opplietum deferso nunquam acer. Imum v fuma rite utrum is clemeπε , ac misericors , an Inhumanus , ct crudeli mur esse videatur
a Sed Deile est ferre contemptum . Diverso charactere haec scribi curavi, quum Epicureorum, ac quorundam aliorum sensa contineant , praesertim Stoicorum , de quibus infra . b cieerone dicuntur Θ Nempe Cateli nar. Iv. e 2 quam acerrimum. Bunςm. eX Cicer. quam acerrimum, di sic etiam Scholius.