장음표시 사용
41쪽
3o m Ira Dei 5u. 8. 9. IO. rei β parum considerantes. Nam si Deus non irascitur impiis, 3c injustis: nec pios utique,
a Sed in parte labuntur. Bon. in partem . b Naturam rei . Bon. detritam exhibet lectiois nem . Al. naturam Dei. c De pios utique. justosque diligit. In Cod. Bon. statim aduitur, O malos diligit: omisis omnibus, quae mediant, quod factum esse videtur ex repetitione eiusdem verbi diligit, oscitantia amanuensis Librarii non observati.
Ergo constantior est error illorum , qui& iram sit ut , 5c gratiam tollunt. In rebus enim diversis aut in utranque partem moveri
necesse est, aut in neutram .a Aut in neutram. Al. Praepositiouem omittunt.
Itaque qui bonos diligit, ac malos odit:& qui malos non odit , nec bonos diligit - ,
quia & diligere bonos , ex odio malorum uenit: & malos odiise , ex bonorum chari tate descendit - . Nea itaque qui bonos diligit. O malos odit; O qui
malas non odit nee bonos diligit . Al. Ita qui bonos diligit, ct malos non odit, nec bouos diligit.b charitater cum aspiratione antiqui , ct recentiores omnes boni legunt, in hoc sensu. Scioli sine aspiratione.
42쪽
II UNemo est , qui amet vitam suam sine
odio mortis , nec appetat lucem - , nisi qui tenebras fugit. Adeo naturae ista connexa sunt , ut alterum sine altero fieri nequeat . a Nemo est, qui amet vitam fine odio mortis. Al. amat . Al. addunt et suam. b Nee appetit lucem dce. Isaeus a qui appetat lucem dic. c connexa sunt. Al. connexa est.
in IaSi quis Dominus habens in familia
servos , bonum, ac malum c non utique aut ambos odit , aut ambos benefieiis , & honore prosequitur : quod si faciet - , & iniquus,& stultus est : sed bonum & alloquitur amice , & ornat , & domui , ac familiae, suisque omnibus rebus praeficit: malum vero maledictis,
a Si quis Dominus habens &e. Hanc lectionem Scholio debemus , pro qua alii omnes hactenus incongrue legerunt: Si quis Dominus dec.
b uuod si faciet. Al. facit. Al. faciat. Al. δε-
eerit . e Suisque rebus omvibus . Icius secundam vocem omisit'. Al. eam postponunt.
43쪽
; et De Ira Dei Seg. I 2. I 3. I 4. dictis , Verberibus , nuditate , fame, siti . , compedibus punit: ut 3c hic exemplo caeteris sit ad non peccandum , & ille ad promerendum , ut alios metus coerceat, alios honor
provocet .d Verberibus , nuditate , fame, siti &c. S. Cyprianus Demetrianum obiurgans, haec eadem illi exis probrat .
& diligit: sunt enim , qui diligi debeant :sunt qui odio haberi .
a Sunt enim qui diligi debeant, oe sunt qui odio haberi. Al. statim post debeant, omissis ρο sunt ilegunt, ut sequitur. Qui iubemur inimicos diligere, neminem odisse debemus . Et iecirco heic Το odio baberi intelligi debet eo sensu , quo apud S. Lucam in Evangel. cap. xiv. 26. Si quis venit ad me , in non odit patrem suum , &c. & Psal. cxv III. 'ρ . II 3. Iniquos odio habui &e.
Et sicut is , qui diligit , conseri bona in eos , quos diligit : ita qui odit , irrogat mala iis , quos odio habet ' , quod argumentum, quia
44쪽
L.Mug. Cop. R. Seg. Iq. II. I 6. 33 quia verum est , dissolvi nullo pacto potet .
Christi praevarieantes , qui praecepit fidelibus filis, ut benefacerent iis, qui eos oderunt. Luc. VI. st.27. Tria postrema verba in nostro MM. Cod. non ha
Uana ergo , Sc falsa est sententia eorum, qui quum alterum Deo tribuant, alterum de trahunt,non minus, quam illorum, qui utrumque detrahunt'. Sed illi .. ut ostendimus)ex parte non errant; sed id quod melius est ex duobus retinent. Ii vero ς , quos ratio , &veritas argumenti hujus inducit , falsa omnino sententia suscepta . , in maximum errorem cadunt. a Qui quum alterum Deo tribuant, alterum de trabunt ; non minus quam illorum, qui utrumque detrabunt . Bon. minor illorum &c. Al. qui alterum tribuunt. . . . Non minus quam quod Sc., sed illi . Scilicet Stoici.c Ii .ero. Nempe Epicurei, qui utrumque deis trablint .d Falsa omnino sententia suscepta . Al. Ob fassa se scepta.
Non enim sic oportebat eos argumenta-L.Singcira Des C ri.
45쪽
34 De Ira Dei Seg. I 6. l. ri : Quia Deus non irascitur , ergo nec gramtia commovetur ; sed ita : Quia Deus gratia movetur , ergo & irascitur . Si enim cer-t pira, R indubitatum fuisset, non irasci Deum, tunc ad illud alterum veniri , ellet necesse.
a Tune ad illud aliud. Bon. ad illum . Al. tune , O ad illud, .
Quum autem magis sit ambiguum de ira, pene manifestum de gratia, absurdum est, ex incerto certum velle subvertere , quum sit promptius , de certis incerta firmare .
a De certis incerta firmare. Isaeus eredere atque.
tentiae . Aliud praeterea nihil quisquam dixit . Quod si haec , quae dicta sunt , falsa esse deprehendimus - , unum illud extre
a Ha sunt . Al. haec sunt.b Falsa esse deprehendimus . Hinc collige, ex
46쪽
L39. sng. Cap. VI. Seg. I. 2, 3Imum superesst , in quo solo possit veritas inveniri r quod a philosophis nec susceptum est
unquam , nec aliquando defensum e consequens esse , ut irascatur Deus , quoniam
gratia commovetur . relatis hactenus Philosophorum sententiis , Invicem adversantibus , perperam Firmiani de Ira Dei mentem, quam nondum aperuit, percipere potuisse illos, qui eum , erroris postulant, tamquam Deo passiones hominum, humanasque proprietates affingentem .
Ηaec tuenda nobis , & asserenda sententia est . In ea enim summa omnis ratio , &cardo religionis, pietatisque versatur . Nam neque honos ullus deberi potest Deo , si
i a Nam neque honos ullus. Bon. honus. Al. Τιnam Omittunt. Al. honor. Betuleius heic illud ori- genis in Hieremiam affert, ita nimirum benignum Deum afferendum eta , ne desperemus, sicuti seve rum ne benignitatem contemnamus . Item illud Ciceronis in officiis. Virum bonum non peccare etiam impunitate proposita. Oderunt enim peceare boni virtutis amore. Oderunt peccare mali formidine poens. Deinde subditi sinuid quod Faullus etiam ait : Iustis legem non esse positam λ Benignitas Dei contemptum
DI adeo non gignit, ut si Paullo credimus ) Deus suam
47쪽
36 De Ira Dei Seg. 2. nihil praestat colenti: nec ullus metus , si
non irascitur non colenti . . CAP.
suam erga nos charitatem tam maxime commendavit,
quum adhuc peccatores essemus . Porro si hae , sive Lactantii , sive Origems sententia rata esset, irrita fieret tota Paulli de fato, seu providentia disputatio ..
Sed quantum verum est, iustos, ac perfectos viros lege non indigere , ut bene vivant, tantum nec est
est caeteris hominibus praemia , & poenas statuere , ut legem impleant, & a praescriptis non declinent officiis. Pauci enim sunt, qui Deum gratis omnino,& don propter retributionem , ut aiebat David Psal. cxv III. . II a. super omnia diligant . Neque reprehensione digni sunt, qui bonum propter aeternam mercedem operantur, & quia pravis operibus abstinent, ne poenis afficiantur perpetuis ; Nam merces illa Deus ipse est , qui se in praemium bonorum operum constituit . ita quidem, ut etiam sine praevisione illorum electos praedestinaverit ; sed sine illis ,
nemo aeternam beatitudinem , per modum coronae estut consecuturus. Iccirco idem Apostolus ad Rom.
VIII. 19. ait: Mam quos praescivit O praedestina Cit conformes fieri imaginis ' filii sui , ut sit ipse
primogenitus in multis fratribus. Suppliciorum autem aeternorum timor , quoniam a fide procedit, Scad charitatem tendit, clistos legis est, spei comes fidus , ne quis animo praesumat viato sine meritis coronari. Ovem propterea insinuare gestit idem Apo- solus quum ibidem cap. II. e. s. inquiti Thesaurizas tibi iram in die irae , O revietationis justi judicii Dei, qui reddet unicuique secundum opera ejus &c. h Nec ullus metus si nον irascitur don colenti. Hinc
48쪽
lline omnes Athei, & qui viri fortes audiunt , nihil magis student , quam Dei timorem a suis cordibus abiicere, illud Lucretii L. I. de divi
Ipsa suis pollens obibus nibit indiga nostri, Nee bene promeritis capitur , nec lautitur ira. t consequi ct ipsi possint, quod idem poeta impius subdit 79. seq.uuare religio pedibus subjecta vitelisini
obteritur, hos aquat mictoria calo . nactenus humana impietas sine Dei timore furens excurrit.
Uum saepe Philosophi pes ignorantiam
veritatis a ratione desciverint , atque . in errores inciderint inextricabiles M: id enim solet his evenire , quod viatori viam nescienti, & non fatenti se ignorare , dum percontari φ obvios eru-
a In errores inciderinι inextricabiles. Al. inestramabilest Vide L. III. cap. xvri. seg. II. ubi hac eadem phrasi usus est Lactantius ad Virgilii imitatio
b in vagetur. Al. dum Tagetur 9 aut vagatur .
49쪽
3 8 De Ira Dei Seg. I. 2.bescit illud tamen nullus Philosophus asseruit unquam , nihil inter hominem , & pe cudem in te re sse . .
δ l. at vagatur , aut evagetur. Heum. mallet ubi eoagetur . Sed Dihil mutandum est ; nam optime dicitur e radenire ut vagetur. Aldus, & Scholius nostram retinent i et lonem .e Dum percontari. Bon. dum per eantari .d Nihil inter hominem , ac pecudes interesse . Al. nonnihil, di sic Scholius . Al. pecudem . Isaeus heia . notat, Lactantium resipui me ab errore , de quo eum postulaverat L. II. c. III. ubi vide , quae diximus,seg. 14. cc , di dissi XX v. cap. VI. a S. Iv.
Nec omnino quisquam , modo sapiens videri vellet , rationale animal cum mutis,& irrationabilibus coaequarit - : quod faciunt
a Modo sapiens Qideri .ellet. Al. qui modo , aut modo , qui sapiens . Al. qui leviter , aut qui vel leviter . Hinc collige, quam dementes fuerint & ii qui rationem brutis animalibus tribuebant, & qui nihil habere hominem iumento amplius apud Eccl. III.' I9. asseruerunt. Quibus tamen longe insipientiores sunt viri illi scelesti, qui fortes, & liberi appellari volunt; quoniam ex indicatis Ecclesiastae locis, Salomonem Atheorum , Panthe istarumque systematis fabrice rem constituunt.
50쪽
Lib. Sing. Cop. VII. Seg. 2.3. 39millimi : qui quum ventri, ac voluptati in velint tradere , ajunt : eadem ratione se na-σοἷ , qua univers , ρος spirant ,quod dici ab homine, nefas est.b Rationale animal eum mutis , O irrationalibus coaequarit. Al. rationabile. Al. irrationabilibus eos. quavit, aut eosqueverit. Ρlutarch. Lib. v. de Plac. Phil. inquit: Uthagoras,oe Plato eorum etiam anima lium , qua irrattonalia vocantur, animas ratione praditas esse , dixerunt; illas tamen ob pravam corporum temperiem, quod loquendi Φi careant, Iecundum rationem non operari, ut in simila, O canibus apparet dilc. Adde dicta L. II. cap. II., & Ix.c Atque ipsis pecudibus simillimi. Sic etiam Aldus. Al. similes. Ita expresse in Psal. xLUMI. 9. 12.& a Iod Qua nnioersa, qua spirant. Bon. universa quae sperant; iis omissis , quae mediant.
Quis est enim tam indoctus is est, ut nesciat quis tam imprudens , ut non sentiat , inesse
a Quis est euim tam indoctus. Bon. qui. Al. At qui . b diesse aliquid dieini in homine λ Hoc ordine in Cod. Bon. Al. inesse aliquid in homine dimini λAl. inesse aliquid homini divini P Al. divinum.