장음표시 사용
141쪽
nituntur Daemonis impulsu mouentur,& circumaguntur: quales etia fuere diuinationes per caput Asini, Asini nimirum capite super prunas assato nescio quibus ritibus usurpatis: quales deniq. erant diuinationes per gallos gallinaceos pertractatae, quorum opera, atque indicio obseruato cognoscebantur O culta' sutura; peragebantur aute hae postremae diuinationes per literas quasdam, quς vsq. ad numerum vigesimum quartum pulueri inscribebantur,quarucuiq. granii bordei, & tritici imponebatur; atq. in haec emittebatur gallus gallinaceus prius carminum adiurationibus in hunc usum expeditus, sim. de quibuscunq. litoris gallus obripuisset grana,ex illaru numero, qua coniungebam tur, res quaesita declarabantur,& ventura praenunciabantur; Hocq. diuinati nis genere lamblichum Procli magistrum usum suisse memorant, cum scrutari vellet, quis post Valentem Cassare esset imperaturus; cum aute gallus de solis quatuor T h e o sustulisset,incertu sui tTheodosius ne,and heodotus,vel Theodorus, vel Theodectes designaretur , quo vaticinio cognito Valens plurimos his nominibus notos,insidias metuens, interfecit, quaesitis etiam vatibus ipsis;
quapropter Iamblichus saeuitiam Imperatoris exhorrescens, hausto veneno mortem sibi consciuisse dicitur. .
Si vero inter vates incantatores etia illud impostor u genus esset recensendii I 6 c quos specie desermes, & habitu peregrinos recentes Graeci Attinganos, seu Cinganos vocant,ex AEgypto,ac vicinis Aphricae partibus prodeuntes; horum quoq. vaticini js,ac praedictionibus omnino adimenda fidem asseueramus; vel quia ab ipsis sola aquirendi industria serunturm ulla areis, aut scietiae ratiocinatione ductis; vel quia solis diabolicis innixi prssagijs summa semper fraude v ticinantur . Quorum albo adscribitur etiam illud scelestissimu Cabalistaru genus,qui certis veri Dei,& Angelorum nominibus adhibitis, quae in sacris literis
inueniuntur, putant se ventura certo praenoscere,aC certo etiam praenunciare,
Cum tamen hi quoq. suo decipiantur errore rebus manibus, ac prorsus fallacibus detenti; nulla enim ars, nullae diaboli praestigiar etiam rebus sacris admixtae eam vim habent, quam sola sibi vendicat diuina prpicientia. Deniq. spectant etiam ad hoc genus prςdictiones illς, quas serunt Incantatores Necromantici, qui ad elicienda de rebus suturis responsa mortuorum cadaueribus utuntur; licet enim apud Heliodorum quaedam ex his effectuum sortitae dicantur,quemadmodum etiam apud Lucanum Ilia G. perhibetur Erictho desuncti cadauer erexisse ad extorquendum rerum responsa, quae postmodum contigere
Protinus astrictus caluis cruor, atra .es it
Hιlnera, ω in menas extremaque membra cucurrit
Percussae gelido trepidant sub pectore fisa
Et noua desuetis subrepens mira mediatis Miscetur monti . Tune omnis palpitat artus Tenduntur nerui, nee se tellure eadauer
Paulatim per membra leuat, terraque repulsum est
Erectumque semet. I: in Hec gle
142쪽
ira De Fide adhib. Diuini ex Incantatoribus.
Haec tamen omnia, vel prorsus commenticia censenda sunt, iuxta id quod scribit Herodotus lib. s. de Meli sta, cuius anima Pcriandro marito quaerenti, ubi essent pecuniae hospitis, respondit, se respondere non posse, quia nuda esset frigori exposita; vel certe diabolica sunt, nam Daemones illa cadauera solent, erigere, atque pereommora belli euentus, aliosque casus inopinatos enunciare; nec enim anima, quae cadaueris olim forma fuit, potest ab inseris ope Dcemonis reuocari, aut in pristinum restitui,cum nulla vi,quae naturam non fruperet possit a priuatione ab habitum seri regressio. Quodcunque igitur sit d, uinationis genus per Necromantiam, siue per Necyomantiam, siuε per Sciomantiam, quae sunt ipsius Nec romantiae partes,semper scelus exitiale est, semper sallacillimum existimandum est.
Ι 9 His addendae sunt diuinationes per exta puerorum ad cognoscenda futura institutae, quae Anthropomanticae dictae sunt, quibus praesertim, resert Strabo lib. 3. usos fuisse omnes populos, qui humanis hostijs litarunt, qui humanis
quoque extis futura non tam praedicere, ac coniectare conati sunt, sed etiam praecauere ex eorum indicijs,cum noxia essent. Addendae etiam diuinationes Lemnomanticaesastromanticae,Catopromanticae,onychomanticae,Hydromanticae, Geomanticae, Pyromanticae, Aeromanticae, Capnomanticae, Omphalomanticae, Lythomanticae, Ceromanticae, Daphnomantici, onomath mantici, Arithmomantici,&alis decem,& octo, quas prosert Butengerus li. 3.
in quibus aliquid incantationis admixtum sit, vel aliud eiusmodi spectans ad diabolicas pristigias, quibus omnibus nulla fides adhibenda est, quemadmodum discutiendo per ungulas alibi statuemus.
143쪽
A V C A quaedam hoc loco de Cabala nobis tangenda sunt, i e ocum plura de hac arte, aut scientia proserat Picus Mirandulanus in Apologia, & etiam in suis Conclusionibus; licet enim plerisque horrendum hoc Cabalae nomen videatur, si tamen eius significatio recte accipiatur, nihil aliud indicat,
quam scientiam quamdam, quae vocatur scientia recepti nis, cum idem prorsus significet Catala apud Hebraeos, quod apud nos rec Ptio; resertur namque illius scientiae receptionis ortus usque ad Moysis tem-Pora, quibus non tantum a Deo in monte legem quinque libris contentam accepit,quam etiam scriptam reliquit,sed eiusdem legis expositionem veram, ac germanam,cum manifestatione omnium mysteriorum, M secretorum,quae sub cortiee,& rudi facie verborum legis continerentur; quae duplex legis receptio duplicem quodammodo etiam apud alios legem receptam fecit, litera-
lem aliam,quae scripta est a Moyse,N ex praecepto Dei populo communicata; alteram vero spiritalem, quae ex eiusdem Dei mandato non fuit scripta, sed sapientibus solum, qui erant septuaginta communicata, quos idem Moyses ex praecepto Dei elegerat ad custodiendam legem, eis itidem pricipiens,ne eamicriberent,sed tantum successoribus suis viva voce reuelarent; tum S illi alijs, ει sic ordine perpetuo; ex quo modo tradendi istam scietiam per successivam scilicet receptione unius ab altero dicta est ista scientia, scientia Cabalae; licet postmodum Cabals mysteria fuerint subsecutis temporibus literis consignata, idque pluribus distinctis libris v . ad numerum septuaginta librorum Esdrae tempore,qui fuit Praefectus Synagogae; nam usque ad tempus Esdrae nihil erat scriptum,sed solum, ut dixi, per successuam receptionem tradebatur. Fatetur autem Picus Mirandulanus in Cabalae studio admodum versatus se in illis scriptis Cabalae libris multa mo omnia inuenisse consona fidei nostrae.
144쪽
ia 4 . De Fide adhib. Diu . ex Cabalistis.
1 ς i Verum, quia iste modus tradendi per successionem,qui dicitur Cabalisticus,
videtur conuenire cuiq. rei secretae,& misticae; hinc est, quod usurparunt Harabrael, ut unamquam q. scientiam, quae apud eos habeatur pro abdita,& abscon dita, Cabalam vocent; S unumquodq. scibile, quod per viam occultam aliun de habeatur, dicatur haberi per viam Cabata; Atq. in uniuersum duas scien tias hoc nomine praesertim cohonestarunt, Unam, qus dicitur ars combinandi,& est modus quidam procedendi in scienti js, similis illi, qui apud nostros diei tur Ars Raymundi Lulli, licet sorte diuerso modo procedant; Aliam, quae est
de virtutibus rerum superiorum,quae sunt supra Lunam, & est pars Magiae naiaturalis suprema; quibus duabus scientijs, tametsi nomen Cabalae ex primaria,& propria impositione non conueniat, transumptiue tamen potuit eis appliocari. Uerum scut olim Magi tantum dicebantur Sapientes, postea vero etiam diabolici viri sapientis nomen falso sibi vendicantes, Magos se vocaverunt;ita& quidam apud Hebraeos res diuinas salsis, ac vanis superstitionibus polluen tes iactarunt se habere secreta Dei nomina, & abditas, ac retrusas diuinitatis virtutes, quibus & Daemones obligarent, & miracula ederet, & sutura praenum ciarent; inorum perdito hominum generi pleriq. alia se adiungentes ex eo praesertim Cabalistam nomen sibi usurparunt, quod ex quibusdam siterarum,numcrorum, figurarum, linearum, punctorum, & accentuum mysteri' plane
occultis res omnes venturas con Iectarent, ac praedicerent, affrmantes ea omnia,utpote vulgo ignotissima esse magnorum arcanorum significatiua; cum tamen illa essent ex proprio placito inuenta ad decipiendos homines excogitata; hisque potissimum Cabalistarum praedictionibus negamus esse fidem ashibendam , cum nulla ratione nitantur, imo a genuina Cabalisticae artis exercitatione quam maxime aberrent.1 1 1 Quod si quandoque deprehensum sit artis Cabalisticae reuolutionibus sae
pe mira arcanoriam, rerumq. abditarum enunciari mysteria; quemadmodum pleraq. confixisse Rabanum Monachum latinis characteribus, ac versibus i
sertis varijs imaginibus, qui quaqua versus lecti, per quaelibet superficiei, ac imaginum lineamenta aliquod enunciant mysterium,depictae illic historice re praesentativum, hoc nihil aliud putandum est, quam lusus quidam ingenij, quo
otiosi homines in literis, punctis, numeris, & characteribus occupati ad quod dam Ostentationis genus exercentur; qui lusus etsi nonnunquam magna sonet mysteria, nihil tame solidi probare, aut euincere potest; cum etiam ex proPhanis literis mysteria pro libito queant extorqueri, quod constat exemplo Valeriae Probae, qui ex virgilij carminibus compositos edidit de Christo Centones. Possunt namque ad libitum discerpti characteres, & numeri sponte per literas dispositi ad quaecunque exprimenda mysteria adaptari, si aeque cum ingenio volentis patientia laboret,& manus. Quo aperte innotescat hoc Cabalae genus tanquam luperstitiosum esse omnino improbandum, cum ab eiusmodi Cabalistis verba, nomina, de literae sparsim in Scriptura positae pro arbitrio suo colligantur, dividantur, transferantur; sicque altera ex altero facto membra
145쪽
veritatis soluantur,& parabole hinc inde ex proprijs fictionibus construantur; ex quo etiam Cabalistarum genere dicuntur prodiisse Ophitas, Gnosticos, adique valentinianos h reticos qui ipsi quoq. cum dijcipulis suis graecam quamdam Cabalam commenti sunt, omnia christiana fidei in ysteria primertentes,& haeretica prauitate ad graecas literas, characteres, & numerOS pertrahentes, docentes absque illis literarum, ac numerorum mysteriss in Evangelicis literis
Non solum autem ijs nugis inflati ineffabilia Dei mysteria, & arcana, quae I si
supra captum sunt, &scire iactitant, prorsus ignorant, sed neq. possunt, ut fingunt, per Cabalae virtutem aut de suturis diuinare, aut miracula facere; at praesertim quoad miraculorum operationem nemo tam stolidae mentis poterit es,se,qui credat, sbique aut alijs persuadeat posse per id artis Cabalisticae genus miracula patrari; In qua re plusquam palmari delirarunt errore,qui putarunt Moysem sola Cabalae virtute tot signa edidisse, ranas, muschas, locusta S,& alia mala in Egyptios immisisse, suosque deducentem mare a peruisse, sontem de
Petra,coturnices de caelo produxisse, aquas amaras dulcorasse, fulgora, & nubes per diem, columnam ignis per noctem suis praemisisse, vocem Dei viventis ad populum de taeso deuocaste; arrogantes igne, murmurantes lepra percussi Dse, male merentes subita strage, alios terrae hiatu absorptos effecisse, populum casesti cibo pauisse, serpcntes venenatos placasse, turbas ab infirmitati sus curasse, & id genus alia pleraque edidisse. Quo etiam errore ducti sunt, qui dixere hac miraculorum arte Iosiae stare Solem praecepisse, Eliam igne de Caelo Prouocasse, Danielem Leonum ora perstrinxisse; tres pueros in camino aestu tis incendij carmina cecinisse, Salomonem omnia excantamenta exercuisse, Christum deniq. tot admiranda peregisse; nullum enim Cabalae genus, quam-ui S praestantissimum sit eo pertingere sua vi potest, ubi, quae fiunt, supra omnem naturam attolluntur; quod ex se satiS constat, neque tam perspicua veritas ulterioribus est infuscanda rationibus. De Cabala numerica, quam alibi reiectam attulimus, non superest hic aliud I proserendum, quo eius inanes omnino praedictiones ulterius ab omni fide vina dicentur ; notum enim iam satis est numeros illos pro hominum lubito singulis literis,& characteribus deputatos nihil certi portendere posse, aut diuinare, cum deputationes illae, & combinationes numerorum cum characteribus me re fictitiae sint, eo quandoque data opera constructar,ut ea, quae volumus, nobis enuncient; quemadmodum videre licet in hac characterum , & numerorum combinatione
A. b. c. d. e. s. g. h. i. i. m. n. O. p. q. r. f. t. v. x. T. I. z. 3. q. F. G. T. 8. 9. IO. 2 O. 3O.sso. O.6O.7O. 8O. So. I O. I O. 2Οo.
Henricus, Quartus, Galliae, Rex, Occidetur, Anno, Domini
146쪽
Q6 De Fide adhib. Divin. ex Cabalistis.
Qui numeri, si diuersimode singulis characteribus deputarentur, aliaeque fierent combinationes, aliquid aliud sane enunciaret; no enim in assigendis eiu modis numeris aliqua cena regula supponenda est ;&si supponeretur, cum ea quoque esset ex hominum inuento, nullam posset de re ipsa fidem conciliare; praesertim cum haec&similia ad exercendum dumtaxat ingenium suerint excogitata, quibus potius ludere licet, inquit Gregorius, quam seria quaedam ludo interueniente preserre. D IN Diuili so by Cooste
147쪽
INGARos, siue Cingalos hoc loco appellamus viros Iecquosdam errones,errabundos, vagos, seph etiam maleficos,&flagitiosos, quorum colluuio adhuc incertum est, unde fluxerit, licet multi de ipsis multa dicant; nosque huc eos ea tantum de causa vocamus, quod dicantur esse de genere va ticinantium, tametsi hoc ossicium vaticinandi dicatur potissimum inter seminas versari, quae tota iam pene palantes Europa quocunque Iocoma iam permeant, insilia ubique fundentes vaticinia. Ex qua vero re. gione, aut caeli plaga ortum duxerint Cingali, non satisconstat apud Scripto. res ι nam Caelius Rhodiginus lib. I 8. cap. 38. putauit fuisse Maurisios quo dam Africae populos, quos accepimus Bisse solitos degere in paruis tugurijs, de humi solo nudo cubare; semperque caruiste bonis illis, quibus humanior solet ira usigi vita, qui profecto mores ijs omnino respondent, quibus utuntur hoc tempore Cingali nostri. Su spicantur alia eiusmodi homines profectos ex illo Hispaniae tractu, ubi fluuius est Cinga, ius mentionem facit Lucanus initio lib.ε. Explicia hinc tellus ea os esse patentes.
Vsx oculo prendente modum, ea vive coercet cinga rapax, vetitus fluctus, o littora cursis
Oceani pepulisse suo: nam gurgite mixto ui praestat terris aufert tibi nomen Ibems. Qui tamen non multam opinionis suae obtinent fidem, cum Cingaros artiunde dictos etiam habeamus. Alij denique &fortasse prudentias, ac vero similius Scythicam hanc suisse gentem, sue Tartaricam putarunt a Cingo Fabro magno eius quondam duce sic appellatam, qui salutis anno millesimo circiter, Scentesimo sexagesimo late ditionem habuit, eiusque posteri, Tameriane prae
148쪽
i 18 De Fide adhib. Diu . ex Cingaris.
sertim Imperatore, viciniora loca, & propinquiores Europae oras, ac prouincias vexarunt; quos etiam partim suisse Iudaeos serunt, partim Turcas, partiin adulterinos, ementitosque Christianos, partim etiam Ethnicorum superstitionibus deditos, quale prorsus Tartarorum est genus diuinandi studio, presertim per Chiromantiam,addictum; hacque de causa Albertus Crantius lib. 2. SaxOniae hos errones Cingaros ait vulgo Tartaros suisse compellatos, ex eo quod Tartari similem Cingaris vitam ducant, rapacem, irreligiosam, serinam. I Qualecunque sit, aut undecunque sit Cingarorum genus, nullam in diuinationibus suis promeretur fidem, ea praesertim de causa, quod sit genus gentis ignarum, ac rude, nullam veram diuinandi artem callens, licet diuinationem exerceat; quod satis ex eo constat, quod inter Cingaros vaticinantes praesertim sunt seminae, quae nullius rei, nec sui interdum benE compotes sunt; cum etiam ex sae minis ad hoc munus potissimum destinantur anus delirae, quae plura sciscitantibus pollicentur, praesertim bonos maritos, uxoles probas,filiorum numerum,& id genus alia, quae ipse ex innata calliditate nouerunt grata fore;
idque eo semper agunt intento, Vt nummos extorqueant. Additur non esse
vero simile, quod Cingari hanc artem diuinatricem quoquo modo sortiti sint, vel a Deo,vel a maioribus, vel a studio, cum sit multorum opinio Cingaros ex minori AEgypto primum suisse digressos, immo expulsos Deo rubente, atque impellente, quo pro irrogata Deo iniuria luerent paenam in continua peregrinatione constitutam; serunt enim Cingaros quotidie patria extorres peruagari, ut tali exilio dent paenas inhumanitatis, quae fuit in maioribus suis aduersus
Deiparam, eiusque filium, quod eos in AEgypto peregrinos noluissent hospiatio recipere. Denique cum Cingari ad diuinandum Chiromantia potissimum' viantur, huiusque praedictiones sint ex dictis a nobis valde inanes, & mendaces existimandae, sequitur hinc quascunque ipsorum pridictiones vel maxima superstitione laborare, vel sane summa ignorantia; Neque in hac re fides assi hibenda est Silaci historiae Corctantinopolita Scriptori, qui narrat Cing ras Michaeli Balbo primum Orientis imperium praedixisse, quod etiam tradit
postea suisse consecutum; Id enim aIii, si quae fides adhibenda est eiusmodi praedictionibus, adscribunt quibusdam Chaldaeis, non Cingaris; cum Chaudari semper fuerint artis diuinatricis Peritissimi; quod de Cingaris affirmari
149쪽
NTE R sortes, quibus occulta, ignota, aut futura detegi I 17
opinabantur veteres, celebres potissimum sunt apud historicos Lyciae, Deliae, Praenestinae, Antiatinae, quibus velutidium a torijs utebantur; tantaque colebantur religione, ut eas consulturi, non nisi solemnibus lustrati ritibus accederent, & adesse his peculiaria Numina, quae missas sortes duspensarent, crederent; sed quam fuerint semper diuinatoniae sortes a veritate alienae, quam commenticiae, impiae, atque artifices suos fallentes, vel ipsa r tione, quae omni aeuo vim habuit, satis ostenditur; cum omnis determinatus euentus a causa determinante, atque deliberante proflaiscatur, neque sortu, tum aliquod contingere possit, ad quod vis primae causae suam actionem, ac directionem non praestet; quo fit, ut nullum habeant diuinatoriae sortes, quo nitantur, quiue excusari possint, fundamentum, ac propterea nulla ipsis sit fides adhibenda. in Ethnici ipsi sapientiores sortium vanitatem intuentes semper in sutilia evanescentem, ne fortuitas, ac sne ratione constitutaS notas, quibus futuri arguebantur euentus, viderentur adstruere sine aliqua causa eas m derante, seu ordinante, finxere sortitiones omnes notarum, seu figurarum ventura praesignantium vel ab aliquo Numine specialiter adstante gubernari, vel in astrorum constitutionem esse referenda, quae mira quadam vi artificum sortientium manus regerent; adeo enim astris subdita, atque addicta esse vo letiant, quaecunque extremus mundi orbis circumflexu suo cingit, ut ea non tantum , quae noto, ac consueto ordine progrediuntur, afficiant, sed etiam caetera nobis insueta, insperata, atque inopinata moderentur; ex quorum postea obseruationibus interprctes sortileges sensu quodam diuino euenturos catus non tantum praesciant,sed etiam declarent, ac renuncient; Cum tamen Iis C omnia semper in supremu rerum moderatorem, eiusq. prouidentia suerint
150쪽
iso De Fide adhib. Diu . ex Sortilegis.
contumeliosa, ut constabit ex ipsa sortium enumeratione, ac tractatione apud ipsos Veteres. i a o Prima diuinandi ratio ex sortibus ea fuit, quae per talos, seu tesseras exem cebatur, quae nimirum ex iactatis sorte tessellis captabatur; & haec diuinandi serma ira leuis, ac ridenda erat, ut ex summis talorum faciebus casu conue sis, aut ex ijs, qui tesseris insiti erant, characteribus, de euentibus diuinarent, aut ad quaesita responderent; non animaduertentes in ea casu facta ia. ctatione nulla posse esse cum euentibus connexionem. od diuinandi genus usurpatum est praesertim apud Burenses in Achaia, ubi Oraculum Herculis suit ex talis, & abaco constitutum; ibique de re quapiam consulturi, post Ieddita Deo vota, precesque, talos quatuor iaciebant, quorum situm, tifiguram, cum inspideret oraculi Praei es, quid euenturum esset iuxta talos in abaco literis expressum inueniebat, erantque tali omnes ex hostiarum oss-bus arte fabrefacti: Altera diuinandi ratio per sortes fuit apud Praenestinos, quae diutissimc claruit, cum reliquae pene abolitae essent; haecque inuenta fuit a Numerio quodam Susso honesto, ac nobili viro, qui cum somnijs crebris,
ad exeremum etiam minitantibus iuberetur certo in loco silicem cedere, perterritus visis, suis ciuibus licet irridentibus, id agere carpit, atque perfracto saxo mox sortes eruperunt, scilicet quaedam saxo insculptae priscarum liter, rum notae: qui postea locus septus religiose est, atque in eodem sita Fortunae aedes, ad quam confugiebant per sones diuinaturi; hisque praesertim Domitiano Caesari mortem suisse praenunciatam creditum est. Altera denique diuinandi ratio per sortes, quae dicuntur Antiatinae, apud Romanos suit, &sere similis perhibetur caeteris hactenus descriptis, quae pia sertim insignes dicuntur ex morte Caij Caligulae, quae per ipsas fuerat praenunciata . Aliae sortiendi, ac diuinandi fornis per sortes, quae Antiquorum usu inolevere, ab his non longe discrepantes recensentur; Quales praeter Gelias, & Lycias erant Geomanticae diuinationes , quae fiebant ex punctis, figurisque sexdecim sorte constitutis; quas figuras primi diuinatores eiusmodi composuerunt ex punctis digestis in certas species, nescio, an casu, vel iudicio, atque ad duodecim Zodiaci signa, septemque planetas adaptarunt, ut sic persuaderent imperitis, e caelo in illas figuras, quae ab artificum manibus sermabantur, vim quamdam illabi, quae ventura dirigeret, ac designaret. In his omnibus, & similibus quanta sit vana ingeniorum occupatio, ac stoli-3 M ditas facile rationibus suadebitur; nullam enim veri speciem ea omnia prae se serre poste veritas ipsa demonstrat; Etenim sortuitum omne, aut prorsus est fortuitum; scilicet, aut sine ordine, lege, authore, principio incitante,& regente sertur suopte nutu; aut ab aliqua causa prouenit, quae prster opinionem,& expectationem nostram illud obi jcit, atq. prodire lacit; Si primum affirment, facit E reuinci possunt, ac colatari ex perpetuo totius naturae reru consensu, ac sacrarum literaru aut horitate, quibus satis demostratur concinna hanc, atq. Pulcherrima reru mole, ac seriem, nexas inter se,copulata'. habere causas v'. da