장음표시 사용
501쪽
In Diti. Astrol. de cuiusc. ortin& interitu. 3 7
Iulius Sirenus,& alij, id tamen esse Itagissime a veritate alienum nobis f tendum est, quamuis enim habita iam notitia talis Conceptionis, & natiuitatis, qualem nos aristiani certissime credimus, Si praedicamus, facile potuerint Veteres Astrologi aliquid obseruare in astris, quod ipsis videretur aliquid tale praenotare ue ea tamen praenotatio dicenda est suisse ex sola apprehensione, & imaginatione ipsorum Astrologorum, non Vero ex vera significatione alicuius astri;n malioqui etiamDiabolus eiusmodi M
steria precognouisset ex astris, ac pr inde numquain tentasset, aut impulisset Iudaeos, ut Christum occideret;
si quidem similiter praevidisset exljLdein astris totalem euersione sui imperij, quod tanto iam tempore exemcebat in homines: Unde quod asserit
mines scilicet circa sensus facith decipi cu existunt in passionibus,saepe pntantes videre quae non intuentur, extimore,vel ex alia animi perturbati ne, ita etiam ut non modo eos lateat,
quod decipiantur, sed etiam re ipsa
moueantur ad ea, quae sic apparent;
Id prorsus asserendum est Astrologis cotigisse, qui volentes ex astris Christi conceptionem, & natiuitatem pre-
cognoscere, ex hoc aestuante appetitu aliquam rei apparentiam visi sunt sibi Videre,quam purarunt Christi concc-ptionem, & natiuitatem, nec inde aduertentes, quod fallerentur; & quod dicitur de Christi conceptione, & natiuitate ex virgine, intelligendum est etiam de illius morte in Cruce, quam quidam alij Astrologi in astra retulere; non enim possunt Astrologi ea ex astris praeuideri, aut polliceri, quae pendent ex sola Dei libera voluntate etiam operantis supra ordinem, & legem naturae, ut ver. g. quod Marte in nona Caesi regione feliciter constituto tantum virtutis nobis praestetur, ut Daemones ex obsessis corporibus sola praesentia expellamus, & de cuiu cunque alterius secretis, & arcanis sine errore iudicare possimus; & quod
qui nascuntur Saturno constituto in Leone non modo longarui super terram futuri sint, sed etiam post mortem inter Deos collocandi; &quod Luna Ioui coniumsta in capite Dra conis, hoc praestet inter caetera, ut quidquid a Deo petitur certissme impetretur etiamsi petatur scientia, ¬itia omnium rerum,& alia plura id genus Astrologorum delirameta, quae reseri, & impugnat Pererius disput.
502쪽
3 8 Animaduersio XIX Theologica
In Diuinationem Astrologicam de futuris contim gentibus liberis.
ICET ex hs, quae iam dicta sunt de diuinatione
per astra laquam per causas, vel tamquam per signa, satis colligi possit, quid praese tim sit dicendum de actibus liberis
contingentibus, rei tamen pretiu est,
ut aliquid de his in particulari edisse
ramus, quo firmior in re lagraui verblatis doctrina nobis adhaereat. Neque admittenda est hic quorundam doctrina apud SuareE Hesupers lib. 2. cap. II. qui ex Salisberienti tradidere diuinationem per astra etia actuum liberorum quandoque fuisse licitam, ac praesertim usque ad tempus, in quo Christus suit aMagis adoratu si enim h cesser, sequeretur diuinationem ex astris superstitiosam non esse imtrinsece malum, quod tamen a nobis supra demonstratum est, idque aperth
euincitur ex eo, quod contineat errorem, & malitiam contra rationem na
turalem , cuius lex, & dictamen omni tempore suit; Addo omnes istius a tatis cliuinatoriae prohibitiones ideo latas esse in omni iure diuino, ciuili, Ncanonico,ut eiusmodi ars superstitiosa, atque omnibus infestissima abole. retur 3 quod signum est in se, praecilis etiam prohibitionibus factis in tepo
Censenda igitur est omnis diuina- s alio per astra de suturis cotingentibus 'liberis, non soIum omni iure grauissume prohibita, ut sese demostrat invrez loco citato,sed etiam intrinsecε m la vera malitia superstitionis, cuius doctrinae ratio est quia praedictiones suturorum liberorsi ex astris, vel famdantur in constellationibus, & astris tamquam in causis,& sic fundantur inhaeresi, cum haereticum sit assere liberam in hominibus agendi facultatem ab astris pendere tamquam a causis, vel fundantur in astris, tamquam inpurig signis ,& sic continent diabolica superstitionem,eo modo. quo dictum est de alijs augurijs, & diuination, bus, in quibus pactum daemonis inter uenit, vel explicitum,vel implicitum. Addo praedictiones eiusmodi; ut sint
certae, serendas esse ex necessitate im
allibili , quam sortiantur talia futura
ex siderum constellatione, hoc autem supponit ablatam agendi libertatem, supponit omnia fato euenire t volebant veteres gelites, denique supponit animae potentias corporeas esse,N materiales, cum in suis operationubus subijciantur corporibus caelestubus, quae omnia non solum erronea ἀsed etiam haeretica sunt, ut bene docet
Suarez. Ex quibus sequitur diuin
503쪽
In Diti. Alfrol. de futuris conting. liberis. 3 9
tiones eiusmodi semper esse illicitas, superstitiosas, & semper esse peccaturnor tale; imo ut addit SancheZ 2. Decal. cap. 3 8. non unum, sed plura peccata mortalia continete, ut patet ex multiplicitate malitiae, quam cotinet.
Ratio vero a priori, cur eiusmodi actus liberi no possint certo ab Astro. logis ex Caelo praecognosci, ea est, quod scilicet quςcunque astrorum facultas,& potentia, quodcunque signucaeleste dicuntur determinata ad unu,& idcirco neq. ut causae cotinere possunt,neq. ut signa significare,qus sunt ex sua natura indifferetia, & ideo nec posse Astrologos ex astris sutura libbera certu coniectare, aut praedicere., Neq. solum est illicitum diuinare ex astris actus liberos, taquam infallibiliter futuros, sed etiam, ut futuros solum probabiliter, quod praeserti in
tradunt Suareae, & Sancheae locis citatis
cum alijs pluribus Doctoribus; nam actus theri cum non possint esse nisi a potentia rationali, & a causa spirituali, & libera , sequitur quod neque possint praecognosci, nisi in suis causis proportionatis, in quaru Ordine non sunt Caeli vel astra, quod intelligem dum est, non solum certo; sed probabiliter etiam, cum nullo modo actus liberi contineantur in astris tamquam in causis, quod facit, ut absolute, &nullo modo queant ex illis cognosci. Caeterv si quis faceret coniecturam probabilem de suturis contingenti bus liberis ex aliquibus circustantijs,
quae possent occurrere, & prudenter considerari, S simul inspiceret etiam astra, ut esset certior de temperam ciniis,& inclinationibus, & etiam ex illis sormaret aliquod iudicium prudens, non esset dicendus reus diuinationis superstitiosae, neque graue pccca Iussi committeret, quia vere nihil tribuit
astris efficaciae supra ipsos liberos humanos, licet fortasse cogitet astra indirecte influere in ipsos media
excitatione temperamenti, vel inclinationis ad illos actus, cum tempera
menta possint Cflestibus Corporibus subijci, ut supra dictum est. In qua re
monet Petrus Nauar. num. 28. de fu-
persit. Astrologos solum posse de suturis liberis pronunciare aliquid incommuni, non in particulari, ut nullo modo laedatur agendi libertas, neque ullo modo fiat ab astris dependens; Atque huc praesertim videntur spectare omnes prohibitiones Astrologiae Iudiciari. e, quia iudicia sermat de rebus in particulari, quae neque tantum probabiliter serti possunt,
quidquid dicant aliqui apud Nicolaum Baldeli. . . desisses.
504쪽
4s Animaduersio XX. Τheologica
In Diuinationem Astrologicam de suturis contim gentibus mere sertuitis.
v ONIAM in more Astrologorum est etiam
sutura contingentia merε fortuita, & casualia ex astris praenotare, ac praedicere, vel certo, vel saltem probabiliter euentura, idcirco de his quoque animaduertendum venit, ac statuendum est nullam certa diuinationis rationem obtinere, imo aeque suo crimine eius. modi praedictiones laborare, quemadmodum reliquas,de quibus iam ductum est : quae doctrina est aperte
Ge t. cap. 9 . in Opust. 26. de iudicijs astrorum, eamque sequuntur The logi serh omnes agentes de astrologica diuinatione; cuius ratio haudquaquam dissimilis est ab adducta pro suturis contingentibus liberis,quae non possunt ex astris praeuideri, cum in ipsis non contineantur, taquam in causis, neque cum ipsis conectantur tamquam cum signis; sic etiam cum certum sit futura contingentia mere somtuita no subesse causalitati a strorum, aliorumque caelestium corpor sit, optime insertur, non posse ex illis praeuideri, idque ex eo presertim euincitur, quod omnis causa naturalis ex se s per ad unum est determinata, eiusque operaaio semper habet certum terminum, sicut & habet certum principium, a quo procedit; impossibile a tem est, ut essectus per accidens in seipso incertus, atque indeterminatus habeat causam certam in qua possit cognosci, siue illa dicatur esse in astris, & in corporibus superioribus, sue in inferioribus, & in tota naturaῆ
maxime quia futura cotingentia m re fortuita sellant prouenire ex rebus
inter se disparatis, & minime conne xis, neque proprih sunt ens, di unum, sed entia, & plura, & indetermistata, & infinitis penὶ modis variabilia, ut patet ex ipso Arist. 2. P0sic. rex. 3 o. qui ideo docet neque de illis pota eL
se scientiam,aut artem,aut ullam ce tam speculationem iuxta id quod habetur etiam ex s. Mel. rex. 4. Ideo enim terraemotus fit per accidens ea- dente lapide, quia nullam habet comnexionem determinata cum casu I
pidis, & fieret etiam lapide non cadente; & sicut dicitur seri illo cadem te, & potest dici quod fiat ambulante Socrate, vel dormiente Platone, vel quouis alio quidlibet aliud faciente; quod etiam perhibetur de inuentio. ne thesauri in fossione Sepulchri, vel de ali)s eiusmodi casibus mere sonu,
ita quod dictum est de coniectura s S
505쪽
In Diti. Ast de sui.Conting. mere sortuitis. 4 I
solum probabili in actibus liberis; dicendum est etiam in ii ituris contingetibus mere fortuitis, quae multo minus ex astris etia solum probabiliter comiectari possunt, cum in ipsis non ita facile praeuideantur inclinationes tot causarum disparatarum, quae ad illa concurrunt, ut tamen contingit in liberis saltem remotissime, & indirecte spectata temperamenti inclinatione, atque constitutione . sic etiam qu
ad culpam, de malitiam eiusmodi di uinationis pariter loquedum est, cum nulla ratione liceat iudicium etiam solummodo probabile de rebus asserure, quae ex sua natura ex causis natu
ratibus cognosci non possunt;& etiam quoad forum externum ait Suareae loco citat. diuinatores eiusmodi esse puniendos, licet expresse dicant se illa non praedicere certo, sed solum prinhabiliter , cum coram Ecclesia no e
cusentur, quae semper praesumit eiusmodi diuinatores superstitiosas diu,
nationes exercere, quod expresse declarat Sin. U. in Bulla illa motu proprio edita, in qua prohibentur omnes superstitiosae diuinationes, etiam editae cum tali protestatione de sola probabili coniectura; Bullae verba affert SuareZ c. II 3 o. in qua vel supponit Pontifex etiam illas diuinationes esse iure Ecclesiastico prohibitas, vel tacite eas prohibet, vel prohibitione amget, aliter non iuberet eos puniri non
obstante praedicta declaratione , Nprotestatione ipsorum; & ratio esse potest, vel quia etiam ille modus pis- nunciadi futura est perniciosus Reip. quia multa incommoda, scandala, &vanae inuestigationes ex illo sequuntur; vel quia semper praesumitur ea verba proferri ad occultandam malitiam, &diuinationem; Uel denique quia etiam illa est vere diuinatio superstitiosa, & per se mala, quidquid
dicant in contrarium Doctores aliqui admittentes sine peccato eiusmodi
probabiles eventuum suturorum coniecturas, ex eo quod nec laedatur liberum arbitrium, neque admittatur sarum; numquam enim licitum esse potest, aut culpa vacare cognitionem ex
solis astris ita probabilem comparare , ut ipsa sussiciens sit ad definitum
iudicium ferendum de rebus occultis, quae neque probabiliter possunt no. tificari, cum suapte natura sint occul. tar ; Addo talem eventuum probabilitatem fundari in regulis artis iudiciariae,quae semper prohibitae sunt, ut imdustria daemonum introducis; quare bene concludit suareE non solum leui, sed valde graui culpa peccare eos omnes, qui etiam ex solis probabiliabus coniecturis diuinant, cum semper superstitiosE aganti
506쪽
et Animaduersio XXI. Theologica
in Diuinationem Astrologicam de cuiuscumque
Fortuna. , in N, CVNTVR astra com
u currere ad bonam , aut malam fortunam alicuius,
tribuendo illi aliquam inclinationem, aut dispositionem, aut habilitatem ad aliquid, cui per accidens conisiictum sit aliquod aliud bonum, vel malum; idque praesertim fit,
cum aliquis ex astrorum impressone inclinatur ad aliquas rerum agendarum electiones sibi valde utiles,qua. rum ramen utilitatem propria ratione non cognoscit; isque dicitur bene fortunatus , caelo, ut docet D.Thom. 3.cont.Gent.c.9. & ex ipso Ferrariens. quemadmodum e conuersd ille erit
male sortunatus, qui oppositas a caeso ipso sortitur inelinationes; ita tamen, ut id quod bonam,vel malam sortuna facit, sit aliquis euetus bonus, vel malus per accidens sequens ex illis inclinationibus, scilicet sequens absq. vllo
rationis intento; ex quo saepe docet Aristot. Mign. Moralib. fortunam in ijs esse, in quibus neque mens vlla,neque ratio est, ibique minimum fortu-ns,ubi plurimum est rationis; icet autem desectu rationis in euentibus is tunae desinentis, dicatur res, quae contingit, praeter intentum hominis contingere ; non proinde dicendum est contingere praeter intentum Dei,omnia fortuita nobis in suum finem dirigentis; qua de causa in ordine ad Des docent Theologi neminem dici posse fortunatum, vel infortunatum, cum ne q. respectu ipsius Dei admittatur sortuna; sic quando Deus inclinat,aut mouet alicuius voluntatem ad aliqua electionem, ad quam per accidens sequitur bonum, vel malum, dicitur quude causa bonae, vel malae hominis sorotunae, licet ipsi Deo nihil dicatur foris
tuitum, cum omne sortuitu sit tantum
respectu hominis, cui contingit pretierrationem, & intentionem, & respectu caeli, quod non potest illud intendere, di causare, quod optimὶ notat S. Th.
Haec ita explanata suadent nobis e τnihil posse ex astris diuinari de cuius' cumque sortuna vel bona, vel mala, etenim Astroloetus solu ad summum potest ex astris pneuidere aliquam inclinationem, S dispositionem ad aliquid, cum quoe per accidens sit
coniuncta bona , vel mala alicuius fortuna, quae coniunctio cum non contineatur in illa praecisa inclinati ne tamquam in causa, vel tamquam
in signo, non potest ab Astrologo praeuideri ; si quidem inclinatio a causis naturalibus, & necessarijs , quales sunt caeli est semper deterinu
507쪽
In Diu. Astrol. de cuiuscun. Fortuna. 63
nata, & ordinata ad quae bene, vel male homini accidunt secum dum sortunam sunt indeterminata, &infinita, & nullo modo ad unum reducibilia,& ideirco non potest de illis esse diuinatio. Sub aliqua tamen ratione doce eir. Nauari loco citam ex D. Thom. posse diuinari hominem esse fortunatum ex caelo, accipiemdo stilicet fortunam pro assiuentia honorum, quae communiter dicum tur bona tortunae, ut sunt diuitiae, honores, generis claritas, le id gemis alia, quae bona licet magis propria spectent ad felicitatem, quam ad fortunam, vulgo tamen dicuntur
homines fortunatos escere, haec ex caelo, & astris possunt praeuideri, quia in ipsis possunt contineri tamquam in causis etiam per se, & directe,quod etiam dicitur de bona complexione, corporis robore ,& pulchritudine, ex quibus bonis dicitur etiam bona alicuius sortuna coalescere; Si tamen etiam eiusmodi sortunae bona considerentur ut a Iibero arbitrio dependentia , cum saepe saepius sine concursu libeὰ agentium obtineri non positat, optimε animaduertit idem Nauar. non posse de illis certam haberi ex astris notitiam, ut supra toties probatum est.
508쪽
In Diuinationem Astrologicam de Interrogationbbus rerum
ST sere communis Astro- reprehenditur. Be punitur quidam logorum doctrina apud Praesbyter, qui ad recuperandum se Petrum Nauar. lib. 2. de tum Ecclesiae usus est inspectionerestu. cap. 2. m. m. pos Astrolabit, & quamuis id seceriter se ex astris ceri responderi ad inter- bono Zelo, atque absque intentione rogationes, qus fiunt de rebus in pam inuocandi daemonem, dicitur tamenticulari, nimirum de rebus se blatis .grauissimhdesiquisse. per sertum, de adulterijs, & de id. g Neque Astrologus ex tradita sbi e renus aliJs,ut quando quaeritur v. g. quis hora, in qua commissum est furtum, fuerit author serti, quod iam patratu Vel perPetratum adulterium, vel ho- est; virum haec lamina verest Virgo, micidium, Nex deprehenso PIaneta, an vero corrupta, Na quo corrupta, qui illi horae dominatur; aut ex inspe. Sc. At haec quoque doctrina ex iam ctis alijs astris, quae cum illo habue- dictis a nobis est reijcienda; quemad- Iunt oppositionem, vel coniunctio- modum enim liberi actus, antequam nem, vel talem, vel talem aspectum, actu sint, non po sunt inuistin praeui- ct ex obseruata altitudine poli quo-deri, cum in ipsis non contineritur, & ad minuta, & partes minutorum, sub sint ex sua natura occulti; sic nec po- qua est domus, aut via, in qua comis terunt in ijsdem cognosci, pinquam sum est furtum, aut homicidium, posuerunt)siue inspiciatur ab Astrologis test plus diuinare, quam actualem imnatiuitas eius, qui interrogat de sum clinationem huius,vel illius, qui sorteto, vel adulterio; siue illius inspiciatur huic Planetae peculiariter erat subie natiuitas, qui surtum, vel adulterium ctus per actualem excitationem pas- patrauit; nam etiam si stante alicuius sionis concupiscentiae, aut irae, ex qua inclinatione ad furadum, vel ad adul- potuit ille moueri ad furtum, vel adteradum, posset istius inclinatio quo- iram;non tamen potest ullo pactod,
quo modo ex astris cognosci,cum ta- uinare , quod de facto illa mala commensurari, & adulterare sint actus li- miserit, eum ad haec praeter inclinaberi voluntatis, non possunt ex illis vl- tionem ex passione fuerit necessarialo modo innotescere; quapropter be- libera electio, seu voluntas mirandi,
ne ad remasteri Suare Etextumem eap. quae in astris non continentur, neque
Tharum de ortilegijs, in quo grauiter ideo prsui detur;&licet divinetAstrolosus
509쪽
In Diu. Astrol. de Interrog. rerum, si F
logus ex astris aliquem passum esse iii tali id pore inclinationem ad suratum, dc hominem talis inclinationis esse etiam talis staturae, talium colorum, aut lineamentorum, quq possunt ex astris praeuideri; adhuc tamen non potest suam diuinationem extendere ad actum liberum furandi,vel adulterandi, nisi sortε per quamdam leuem coiecturam, & suspicionem,quae pro nihilo habenda est. Unde s. Th. a. 2. q. 91 . s. postquam dixit posese caelos dispositiuE inclinare ad actus liberi arbitrij, in quantum influunt in corpus humanum, de in vires sensitiuas, quae spectant ad organa corporalia, subdit statim, quod ex hoc nulla agendi necessitas imponitur libero
arbitrio, ac propterea neque ex eo
posse deprehendi, quid ab homine libere actu ni,vel agendum M. Atque ex his facit E erit iudicare de alijs interrogationibus, quae fiunt
per astra, nimirum,an exercitus alicuius Principis fit victoriam laturus ia' praelio, de eiusnodi; licet enim quidam dicam posse per radicem natiuitatis cognosci, an stellae dominantes
in vuum exercitum sint robustae, ut Mars, & ῖaturnus, & dominantes in
alium sint debiles, & infirmae, no propterea cognosci potest aut praeuideticerto alterutrius victoria, cum totus
ille exereitus non supponatur natus simul una die, atque uno natiuitatis puncto,&ex alio capite impossibile sit horam dignoscere, in qua tot luminum millia nata sint. An vero post sint Astrologi interrogari de actibus externarum potentiarum,& etiam internarum, quae pure corporeae sunt, de materiales, & eertas de ipsis responsiones haberi, adhuc dubium est apud Theologos; Ego tamen dicerem ne que de istis posse facile diuinationem hiberi, cum ut plurimum sint actus imperati ab intellectu, & voluntate; Scsi non imperantur, fiut per quemdam
ipsis naturae impulsum humoribus ipsam naturam concitantibus, qui humores a multis caulis accidentalibus concitari possunt, quae Omnes no post sunt cognosci, aut praeuideri. De his videri potest Pet. Nau. a. de restit. c. a.
510쪽
6 Animaduersio XXIII. Theologicae
In Diuinationem de rebus agendisper sensum.
quae diuinantur tamquam agenda per intellectum, & volunta
nia cadant in libertatis dominium, se
quitur tamquam res ex sua natura o
cultas diuinari non posse, nisi adsummum remotissima aliqua coniectura, quae incertissma sit. Remanet igitur: statuendu de ijs, quae specta ni tantum ad sensum, seiuncto ac remoto omni libertatis imperio; siquidem aguntur etiam ab homine perplura, quae licet
sensu compleantur, imperatur tamen ab ipsa voluntate, atque ratione istius
imperij dicuntur diuinari non posse
antequam fiant, cum ipsum voluntatis imperium suturum extra omnem
diuinationem existat. Igitur de rebus pure sens bilibus, & nullo modo imperatis hoc loco statuendum non ita facile posse diuinationem institui, eamque culpa superstitionis'non omnino vacare, qu i vel ex astris, vel ex alia quacunque obseruatione vellet omnes motus appetitus sensitivi diui nare,hancque doctrinam amplectitur
Petrus Nauar. a. de restit. cap. 2. cuius
doctrinae ratio illa habetur, quod scilicet appetitus sensitiuus nedum regatur ab astris, sed a quocuque obiecto proposito,si si conueniens impellatur,ac quodammodo pro libito a ripiatur, cum autem sint pene infinita obiecta,quae sensui proposita, possunt eum impellere,& abripere,hinc fit,nnon possint omnes motus appetitus sensitivi sine superstitione diuinari; deficit enim hic ratio coniectandi , Npraedi cedi ex astris tamquam ex ca sis, Sc ex obiectis tamquam ex movemtibus, quae cum sint sine numero, non possunt naturaliter cognosci;hinc etiadicitur appetitus sensitiuus quam maxime mutabilis tum a causis internis scilicet ab humoribus, S a spiritibus, ab imaginationibus; tum etiam a ca sis exterioribus,scilicet a cibo, a potu,
Se ab alijs propositionibus obiecto.
Praesertim vero animaduertedum 6 est, motus primo primos, qui dicuntur a Theologis mere naturales, Sc indeliberati, nulla ratione poste praeuideri naturaliter; nam cum eiusmodi motus saepe saepius ipsam agendi inclinati nem Praeveniant, quae soIet dici eoru causa, non possunt in ipsa causa, vel ex causa praeuideri; neque in astris eiusmodi motus relucere possunt, cupossint dici ex illo genere effectuum, qui sequuntur per accidens, quos duximus non posse ex Caelo coniectari;