장음표시 사용
71쪽
so De Fide adhib. Diuinat. ex Genio.
Omaeis homini nato Daemon asia totius ista non proinde sidem nostram promererentur ab Angelis, vel Daemonibus veluti Geniis latae praedictiones, cum nec ipsi, nisi annuat Deus, vel reuelat,possint
futura praedicere, ut alibi dictum est satis. nise
72쪽
U M innumeri circumserantur Antiquitatis errores de homi
nibus illis, qui mente alienati vocantur, ex eo quod extra sese rapti, sensuque omni, & motu priuati iaceant exanimis si miles, exactisque aliquot horis, vel diebus, ceu ex prosun- dissimo expergefacti somno, videantur a morte reuocati ad vitam redire; atque eo temporis spatio vim quamdam pro- Pheticam, ac vati dicam exerceant; erit huius dissertationis institutum Ecsta. ticas omnes prcedictiones in medium afferre, quo decernamus, quibus sit adhibenda fides, quibus vero inhibenda; eo iacto doctrinae, ac veritatis sundamento , quod nemo quacunque Ecstasi correptus possie de futuris euentibus vaticinari, nisi diuino sit amatus inmne, diuinitus illustrante namque que
a veteribus receptabantur tanquam veritati summopere consona, prorsus e
ronea censenda sunt, fictilia, ac fibulosa; quorum primum plusquam palmare deliramentum fuit, quod opinarentur, animas quorumdam hominum egregia vinute splendentium interdum suis corporibus diuinitus exinai, at. que eo usque circumduci, donec & beatorum, & damnatorum sedes, &cae. testis machi me labricam, & id genus alia ex hominum conspectu abdita pe lustrarent; ac postmodum, quae Vidiisent, caeteris talium rerum ignaris renunciarent; consectoq. deniq. curriculo,quod Dij concessissent, ite tu in suos camceres, corpora,scilicet, animo tu hospitia redigeretur; stulto siquide errore hoc sibi veteres persuasum habebat, cum eiusmodi animorti raptus naturae semper fuerit incongruus, imo per qua noxius, atq. vitae operationibus quamaxime infestus. inare eos quoq. inaniter deceptos putare debemus, qui physica quadadisputadi subtilitate adacti animoru secessiones 1 corpore ad natura Deorum reserui,qua ab animis humanis hausta, & accepta libero quoda imperio queat animi ipsi pro libito, e corporibus euolare, soris sua spote excurrere,ea q. cer-
73쪽
s a De Fide adhib. Diu in . ex Ecstasi
nere,quae intra corporu carceres conspicari non datur; Incognitum enim fuit apud Sapientiores omnes horum animorum genus, qui se pro libito a corporibus euocarent, ut rerum suturarum causas, quas intra corpus attingere non valerent, in secessu, ac seiunctione θ corpore penetrarent; quamquam enim
ex Sanctis aliquos Spiritus sancti impulsu hoc modo affectos fuisse legimus, non tamen credendum est id sua vi, aut suopte animorum instinctu contigi se, neque libere mentes illas diuino lumine illustratas a corporibus se subduxisse, sed ea omnia sancto suaviter rapiente spiritu peregisse; a quo etiam Vat, dicas dicuntur accepisse virtutes, nunquam mendacis spiritus erroribus fascia nati,neque insanis suroribus in alienam perniciem correpti.
Neque inter Ec staticas prεdictiones, quibus fides adhibenda est, illi recensendae sunt,quae oriuntur ab excessibus,seu emotionibus mentis, quae iuxta m dicorum doctrinam ex melancholia progignuntur, ex copia scilicet, & Vehementia humoris melancholici saepe in nundantis, atque immutantis crasin cerebri,& spirituum ι fit enim saepe saepius ex hoc in hominibus,sed praesertim in mulieribus quidam animae secessus quo anima ipsa a corporis administratione
videtur amoueri, siue in asis Minnaeae, suae me alias ab oper
tionum instituto abstractiones, & vacationes; Praedictiones enim quae solent fieri ab eiusmodi Ec staticis, sunt pura melancholiar figmenra, alq. deliramen. ta,quae respondent naturae humoris melancholici; si enim illa sit atra bilis sa guinem inficien eiusque spiritus tetra quadam qualitate corrumpens, in vat, cinia de rebus semper obscuris, Iethiseris, ac molestis mentes Ecstaticorum propellit, eoque adigit, ut semper taedes, supplicia, tortores, & mortifera an mo volvant,eaque sibi, vel aliis praedicanticum ad ciendas imaginationes illas in cerebrum irrepant solunt spectra vitae periculum intentantia, aliaeque ei usi modi inusitatae, atque abominandae species, quae mala duntaxat solent portendere : Si verost bilis flava cu alijs humoribus permixta, dicitur furores quosidam concitare,quibus rixae, contentiones, bella, hostilitates solent praenunci ri,cum tamen notitias huiusmodi de rebus prorsus incognitis, ac suturis solius naturae opera nequeant inserre; hincque tanto grauius se ipsos decipiunt E statici isti furoribus, vel humoribus melancholicis correpti, quanto alio S pr dictionibus sitis sallere, ac decipere conantur; atque eorum albo vere adstria
aut i pro meris nonnunquam somnia fingunt
Et marios maris alternant corpore motus
Quales fuere gentes illae AEgyptijs finitimae, quae certis temporii periodis prins agis suroribus, ceu morbis Epidem ijs corripiebantur; quemadmodum etiam mulieribus Peloponnesijs, Chijs, Baeotiis maniacos assectus cum diuinatrice praesensione familiares suisse aliqui scribunt, tanquam morbos quodam POp lares; & nota satis est historia de furore percitis filiabus Preti Argivorum Regis; in quibus tamen omnibus nemini dubium esse debet, vel este pura commenta, Vel eiusmodi vaticinantium furores futurorum priscios a Diabolo sui L
74쪽
se concitatos; struit enim saepe mirifica diabolus in eorum naturis, quibus v tienata,& virulenta dominatur melancholia, ut occasione illius humoris, vel in amentia delabantur, ut non raro euenit, vel rerum inanitate veritatem ipsam opprimunt, ac disperdant.
Inter alias quoq. inanes Ecstaticorum prςdictiones illae adnumerandς sunt, S Zquas comenticio quodam inuento commemorat veteres scriptore S per quosdam homines latas esse, qui Lycaones, seu Lycathropi dicti fiunt; qui ideo hoc nomine compellabantur, quod putarent se pro libito animalium formas posse suscipere,eorum q. specie,sed praesertim Luporum, posse quo vellent, ac qua Llibet regiones peragrare, atque inde in propriam formam redacti, ecstatico quodam spiritu omnia, quae in illis regionibus aliena specie perlustratis contigissent, summa adstatium admiratione praenunciarent; fabulosa enim, ac prorsus ridicula esse eiusmodi Ecstat leorum oracula in figuras animalium commigrantium testatur Herodotus, qui de Neurorum conuersione in Lupos apud Scythas, quam sibi nullis unquam persuasit rationibus,ait esse hominum metamorphosim, seu metempsichosim ab ipsis hominibus inuentam, cum Omni ratione constet esse fictitiam; quem odmodum etiam fide indigna censenda est
Lycanthroporum commutatio in Livonia,quos perhibent, ineuntibus duode cim diebus, qui proximi Natalem Domini sequuntur sub Luporum specie vi cinas regiones pererrare, ut in ipse Natalis die ex visis, & auditis ad se reuersiecstatia vaticinentur; talibus enim lusibus sortasse olim usus est Diabolus, ut ignaras Mntes deciperet, & quo malorum vellet, iniectis erroribus, atque spe-etrorum imaginibus perduceret.
Ex quibus coniectandum est, quam facile per ecstaticos raptus possit homi- s 8nes dementare diabolus, quantisque subiaceant erroi ibus omnium cc static rum praedictiones; in quorum numero licet plarique inueniamur, qtii diuino a fflati spiritu veridica praesensio futurae saepe praeloquantur, innumeri tamen, qui a Daemone decepti, atque inexplicabilibus modis irretiti semper falsa praenunciant,licet quandoque veritatis speciem ostentent;quapropter sanctistini e Ecclesia iubet eiusmodi ecstaticos spiritus esse diligentissime examinandos, quin ut plurimum coercendos, ne vaticinia ferant; idque D. Pauli exemplo, &doctrina,qui licet se agnosceret diuinitus raptum usque in tertium Caelum, visa tamen caelestia praenunciare non audet, sed se ignorare fatetur, cxcesseritna anima e corpore, an in sua sede, & statione permanserit; licet enim raptu fuerit donatus, atque caelesti luce perfusus, ne tamen vel christianorum erroribus, vel l thnicorum commentis patrocinaretur circa animarum egressuS,&vallas oberrationes, asserit se quidem illa nouisse, quae pandebat, at modum quo illa nouerit, siue in corpore existens, siue extra corpus, se omnino igno
75쪽
Diu i nationibus ex Philosophis.
X naturis rerum Conditarum,qcias accura ta scrutatione saepδ
pervestigare solemus, ut ea, quibus quaeque sint viribus prs-dita in natura, quid natiua vi sua essiciant, quibus addictae
sint usibus,qua denique effectuum connexione potiantur, intueamur, praedictiones quaedam suturorum efformantur, quae phylicae, seu naturales vocantur omni crimine, atque sum stitione vacantes; sumuntur si quidem praedictiones eiusmodi ex causis, signis que in natura diuinitus ordinatis, quae res quaedam sunt, quae ipso naturae ordi ne causas, vel effectus, vel proprietates, Vel significationes naturales conseoquuntur: Condidit namque Deus naturam eo modo, ut singulis rebus mirandas, ac peculiares vires certarum actionum effectrices indiderit, hisque actio nibus & effectus certi, & alia accidentia ipsius naturae lege congruerent, ac responderent: immo praeter causas, effectus, N alia accidentia, plurima etiam sunt in uniuersa natura, Vel futurorum eventuum, vel aliarum rerum, quae nondum conspiciuntur vera signa, diuinitiis in eum V sum condita, ut vel praesigni ficent aliquid, vel de ignotis, sed cognitu tamen necessarijs homines erudiant, sint q. velut vestigia sensibus obuia, quae deducant oculos, & animos ad rerum ipsarum procul a Conspectu am motarum, & abditarum inspectionem, quael Leet perpetua sint, atque perpetuae experientiae significatis congruentia, dicuntur tamen quandoque suos euentus non sortiri, quod neque praeuideri, neque definiri, nec persecte causae omnes conspici possint, ex quibus euentus illi, seu
effectus consequuntur, ac praedicuntur.
5 o Horum igitur omnium contemplatio, obseruatio, ac diligens pensitatio ad physicas predictiones efformandas nequaquam legi Dei dicitur aduersari, aut esse superstitioni obnoxia, aut omni fide carere, cum sit cosideratio ipsius operis, atque ordinis diuini, miranda arte ad Ideam esecti,& conformati, quae homini Disitig Corale
76쪽
mini multis de causis in tota vita necessaria est: Etenim ideo Deus ex arcana sede sua prodiens hoc pulcherrimum mundi domicilium tanta sapientia fabricauit, tantaque rerum varietate compleuir, atque exornauit, Vt ceu theatrum
exquisitissima arte elaboratum, atque expolitum, sapientiam artificis oculis contuendam proponeret; hominem vero, a quo agnosci, ac celebrari volebat, ideo tanta mentis perspicacitate, tamque praestanti intelligentia instruxit, sensibusque donauit acutissimis, qui indices essent menti rerum soris o uersantium, ut cum oculis animoque perlustraret, & hoc undique obtensum Caelum, di reliquas inundi partes, cumque semetipsum euolueret, & sui cora Poris structuram, mentisque, & liberae voluntatis, atque his inseruientium virium praestantiam expenderet, cogitaret de sui opificis sapientia,bonitate,misericordia, iustitia, deque perpetua eius praesentia, & inexhausto erga genus humanum amore; & si homo in primis illis, in quibus conditus est, perstitisset Vest ijs,acceptasque in creatione dotes per peccatum non amisisse tam perfecta philosophia praestaret, ut rerum fere omnium naturalium,quarum modo
ignorantiam patitur, scientiam haberet, omnes naturales euentus siue necessarios, sue contingentes, liberis tamen exceptis, scith prouideret. At nunc hebetata mentis acie, licet neutiquam amplius penetret in naturas rerum, uti antea faciebat; immo vix externas speciem quomodocunque assequatur, & intelligat, vult tamen etiam nunc aspici naturam Deus, & sapientiae suae, bonitatis, di prouidentiae testimonia inquiri; & quamuis quaedam omnino nobis incerta sint, quaedam nondum expIorata ob mentis nostrae imbecillitatem, atque caliginem, plurima tamen ex cenis rerum notionibus, ipsis consentiente experientia, certo erui possunt; hucque feruntur praedictiones physi extructae ex causis physicis perpetua experientia comprehensis, de quibus disputamus. Manifestum itaque est omni superstitione carere veras Privdictiones phy- 6 iscas, ipsisque vi optima rationes --σuctis posse fidem adhiberi, cum vel sumantur a causis physicis, vel ab effectibus, vel a signis naturalibus, vel abi; s, quae velut symptomata ortos a suis causis essectus consequuntur; signa autem naturalia notae illae intelliguntur, quae in rebus creatissensibus, & intellectui subiectae aut causae sunt euentinim significatorum , aut ipsos praecedunt propter aliquam copulationem cum causi aut subsequuntur propter aliquam copulationem cum ipsis effectibus; quorum signorum discrimina, & exempla suppeditat pars illa medicinae, quae de signis agit, scientia quoque quae agit de rebus sublimibus, & meteorologicis, ars denique, quae de hominum ingenijs ex corporis intuitu coniectat; sic lassitudo, languor, & sensus debilitatis in artubus signa sunt secuturae infirmitatis; sic traiectiones aeris siccitatem indicat, quae, si ad unam serantur partem, ab angulo illo ventum, si in diuersas serantur parce' aquarum imminutiones, eris turbationes, exercituum incursiones indi. cant; quemadmodum latum est ab Arato de suturis tempestatibus prognosticon exhalonum numero, situ, ac dispositione
Area, a mero totam comprenderit et
77쪽
16 De Fide ad bib. Diuin ex Philosophis.
Aut redus, aut gemina Phaen complexa coronaria Aus,os, Vma Soles promitteserem .
Rupta Austros, Soles ,sed et ariescente serenos. Cuiusmodi etiam fuit Ptolemaei prognosticon cle tempestatibus ex Cometis, quorum conuersiones semper siccitates, squalores, & ventos praenunciant, tantoque maiores,quantb pluribus ex partibus,& diutius coierint. Non ca
se, sed effectus sunt signa Physiognomica, quae ex exteriori forma, motu, figura,colore sum utur, qualia multa Galenus enumerat in arte parua, quibus te in peramenta partium , & totius corporis agnoscere docet s N qualia etiam tradunt Aristoteles, Polemon,& Adamantius in Physiognomicis. Nec causaeo nec effectus,sed quiddam cum causis, & effectibus coniunctum sunt illa signa, quae in Solis, Lunaeque lumine solent obseruari; qualia sunt, si Luna triduo ante, vel post novilunia, aut plenilunia, aut medium tempus, quo Soli quadratur, tenui puraque luce nituerit, nilq. circumdederit eam, serenitatem spondebit si tenui rubuerit luce,& tremere visa suerit ventos denunciabit, ex ea otitur parte, in quam ipsa ab Ecliptica declinat; sin nigra, pallida, spissaque app*Θuerit, hyemes, & imbres nunabitMν. Ain vexo quis in signa iunt, Nessectus in natura, quarum cauis Ostendi nequeunt ; paucorum enim effectuum veras,& primas causas, aut proximas,& effectui pares viribus pervidemus, tamen ea vel sortuita, vel commentitia, & superstitiosa esse arbitrari debemus; Commtas enim, quotiescunque exardere dispicimus, mutationes aliquas, clades, aut
calamitates portendere, certum est omnium temp0rum annotatis experiminiis, causa tamen signincati in promptu, atq. in conspectu non est, neq. a quinquam adhuc satis explorata;quamquam enim aliquam docti proserunt ex ma. gnitudine inflammationis, hominum corpora incendentis, atque ad rixas incitantis, tamen tantis effectis, tamque cenis, ac destinatis perficiendis, qualia aut portenduntur inde praesagijs, aut sequuntur; neutiquam sufficere viribus Autores ipsi confitentur.
6 2 Physici igitur optimh suam diuinandi artem callentes, atque ex causiS de
secuturis effectis ratiocinantes certas sere semper praedictiones extruunt, quiabus certi quoque respondent euentus, nisi vel diuinittis impediantur, Vel comtingente aliquo aliarum causarum appuIsu. At in hoc praedictionum genere, quantum sit certitudinis, quousque progrediantur, quibus insistant, atque in nitantur principijs; quantum deniq. sit ipsis tribuendum, quo ordine, ac M. do sint sine labe usurpandae, deinceps constituemus; non enim tanta est harum quoque praedictionum certitudo; ut quoquo modo infirmari non possit, cum non ita facile etiam a Physicis omnes causae simul coniungi, atque examinari possint, ex quibus colliguntur effectus; sive enim causarum, aut contingentersa ut necessario agentium series,& connexio in uestigetur, semper obscura red di possunt, quae persentiuntur, vel consequentia,vel iutura; de causis nam quoad praedicendum effectum ea expefidere necesse est, utrum causae sint propin
quae, Vel remotae; virum sint causae per se,vel per accidens; an sint propriae,
78쪽
principales,vel tantum adiuuantes,&operis participes; an cocurrant ut totum, vel ut partes; an ex necessitate, & secundum naturam, aut ex consilio, & pro
posito; an separabiles sint, vel inseparabiles; an sint reipsa causae, vel solum facultates; an sint cause impedibiles, nec ne, & id genus alia plura de causis, quae si ignorentur, necesse sit & effectus ipsos ignorari. Praeter haec, & aliud est, quod dissicultatem coniectandi auget, & praeui - , Ium, ac praestitorum physicorum certitudinem infirmat, & labefactat; plera-
que enim in tota natura fiunt, & eueniunt non necessario, sed contingenter; cuius contingentiae radix, & causa dicitur a Theologis liberrima Dei voluntas , quae totam naturam suo arbitrio omnipotentia moderatur; & si enim indidit singulis suos agendi modos, quos naturis rerum nunquam eripit, cum tamen cliam plura sint a physicis caulis non edi consueta, etiam ea, quae quodam ordine naturae certissima esse deberent, possunt ex diuinae omnipotentiae
dispositione incerta reddi, ac contingentiae obnoxia; & inde ortae sunt apud Aristotelem, S alios Philosophos de fortuna, & casu disputationes; liberrime enim prima causa, & vim secundis suppeditat agendi,& vim subtrahit,vel irestringit; ipsiusque naturae opera pro libito vel maturat, vel elidit, vel impedit; & licet doceat Aristoteles caelestes causas simplici, atque absoluta necessitate eosdem effectus, easdem actiones perpetuo, ac constanter edere, primamque causam insolubili vinculo secundis ita connexam esse,& copulatam, ut aliud nequeat instituere opus vllum, quam tota series coniunctis actionibus intendit, aut aliam usurpare vim, quam qualem eaedem causae flagitant, inquit enim in lib. de caelo,& in physicis omnia quae natura constant, aut semperita fiunt, aut plerumque, eius tamen etiam doctrina resutari facile potest, ac re uinci euidentissimis in ipsa rerum natura testimonijsa de Deo siquidem naturae moderatore ea dicta sunt
Non Deus est Numen Pir-- mere clausum Galae piseabatur Stoicus esse Deus.
si potes Solis currus inhibere selantes Ipse melut scopulis lumina stare iubet.
Licet enim caelestia corpora ea persectione donauerit, ut nullis essent muta tionibus obnoxia, suisque sine intermissione circumagerentur motibus, certis, ac statis vicibus, &cursus semel peractos mox eadem lege constantissime re- Peterent, atque in parte mundi inferiori, & elementari aeris constitutiones moderarentur immutabili quodam tenore; eo tamen consilio in his omnibus ordinem condidit Deus, ut, si velit, pro libito etiam concitatissimos orbium motus sistere queat, ac tera contingentia immutare, vel impedire, ne semper eodem modo in lucem emergant; contingentiae namq. in tota rerum natura causa unica est libera Dei voluntas liberrime cuncta gubernans; quemadmodum in illis euentibus, qui arbitrarijs hominum actionibus accidunt conia tingentiae causa dicitur libertas voluntatis humanae, ad diuinam tamen voluntatem relatae, ac pendentis.
79쪽
s 8 De Fide adhib. Diu in . ex Philosophis.
Physicarum verbcausarum actiones, & effectus insigniter variat fluxibili tas, atque instabilitas materiae Elementaris, quae Vari' admodum, incertis, ac varijs agitatur motibus, dispolitionibus immutatur; nec eas, quas semel complexa est sermas perpetuo retinet, nec uno semper sertur simplici motu; sed leui occasione irritata per nouas agentes causas pristinas sermas excutit, &nouis praeparata motibus, nouas assumit, atque induit, vagaturque in hac se- de Elementari ordine semper incerto huc, & illuc abrepta, prout a causis agentibus in hanc vel illam partem trahitur, Voluitur, aut propellitur, aut hoc alioue modo assicitur; nec certas ullas, aut stabiles, & perpetuas primarum
qualitatum mixtiones habet, cum &ipis cum formis ipsis, & dispositionibus
mutentur; Ac tales cum materia Elementaris motuum, mutationumque
subeat, ac sustineat vices, quam dissicile sit de his coniectare, nemo est, qui non agnoscat. Atque ut exactius harum omnium diuinationum, seu praedictionum physicarum incertitudo dispiciatur, illud constituendum est, valde dissicile esse cognoscere, utrum cause, quae de secuturis effectibus testimonium perhibent, & spem faciunt, satis roboris habeant, ac virium ad eosdem est ectus producendos, aut persci ς os; frequenter enim illae, quae inquiruntur causae, quaeque coniecturaS de euentibus suppeditant, ad eosdem vim tantum partialem, seu ex parte conserunt, nec absoluendis sua vi effvictibus susciunt citra opem causarum sociarum; & non raro etiam incidit vis contraria, quae vel inchoatos iam essectus discutit, demolitur, vel omnino probibet, ne exercere vim suam illae queant. Sic non semper Luna vel Τamri Hyades Pleiadesque subiens, vel nebulosas praeteriens Cancri stellas, quibus Praesepis est nomen, pluuias ciet; sic saepe uniuersales, & particulares
causae inter se dissentiunt, particulares selicia pollicentur, VniuerIales aut damna minantur, aut exitia, cladesque portendunt, & inserunt, quaecum sint validiores, & essicaciores, ut Ptolemaeus docci, elidere possunt, & excludere particularium causarum significata, &effectiones; Cernimus namque uno die in praelijs perire multa hominum millia, quorum tamen fata
particularia dissimillima sunt; & pestilentibus morbis conficiuntur sarpE plurimi, quibus diuturnam vitam, & astra, & cartem causae physicae spondebant. Quandoque remotae causae prospera innuunt, propinquae tristia, ut in Crisibus euenit; interdum enim Luna recte posita, nullisque hostilibus circumsessa, vel oppressa radijs spem facit de liberatione aegroti, aut de mutatione insigni in melius; at non raro tanta est morbi saeuitia, tantaque na. turae imbecillitas, ut frustra caelestes causae fractis, prostratisque viribus opitulentur ι Interdum contra, cum astra infausto situ, & tristia denunciant, &aegrotum affigunt, & infestant, tamen si natura aegri vigeat, luctatur cum Vtraque causa, superatoque&excusso nocumento, quod utraque inserebat,
vincit, Neuadit. Ad huc modu Deus liberrimE imperat naturae, & extata causaru varietate,
ac dissimilitudine in agedo physica tu pridictionu incertitudo suboritur. Accedit ad
80쪽
dit ad hac causarum varietatem multiplicem vatum dissimilitudo significationes causarum signorumq. interpretant tu; cernimus nam q. quosdam peculiari naturae ductu nsitaque a stellis solertia, ac sagacitate mediocri siderum cognitione exculta,longe verius,promptiu'. ex obuijs indicijs elicere sutura, quam qui sola arte diuinandi excellunt, naturae adiumentis destituti; imo hac ipsa vi ingeni j, solertique coniectura multa perspicere, & consequi, quae ars ipsa aut minime erueret,aut discillime assequeretur; siquidem natura paucioribus,ars vero pluribus indiget; & in hoc numero quidam existunt,qui non solum euentus particulares artificiosissime indagatos proferunt, sed paene momenta ipsa,& articulos temporum certo declarant: Alios contra videas summa doctrina, N eorum, quae ad artem pertinent, cognitione amplissima instru hos, cum ad praesagiorum usum conuertunt,ridicule falli,atque aberrare: quosdam ru suS experimur reperiri, qui cum excellentibus naturae dotibus,& aptitudine ad diuinandum nativa, doctrinam copiosam, usumque artis plurimum coniunx
rint, praedictos omnes facile superant; Quapropter bene docuit Ptolemaeus ad serendas certiori modo praedictiones physicas non QIum Artis, sed etiam
ipsius naturae praesidio Uatem,sed coniectorem ornandum esse; etsi enim,quae natura insunt, te expoliri,absoluique desiderant, frustra tamen fere in doctriana,regulisque ipsis operam ponimu ac desudamus,cum nulla praecessit naturς
habilitas,aut opportunitas; haecque duo praesertim in Astrologo requirit Pt Iemaeus ipse, & Galenus in Medico. Omnino igitur ad physica vaticinia prodenda, atque ad excudenda de re- 66hus naturalibus prsdicta animum applicaturum Artis, & naturae beneficio instructum esse oportet, ne incertis, & aberrantibus opinionibus ducatur, & ne superstitiosa inuestigatione decipiatur; Ex eorum namque praesidiorum defectu Veritas physicarum praedictionum velut conuulsa,& labefactata fidei noParum amisit, & ideo nunc temporis j iidem' inque non facile fides adhibe;
Etsi enim ex artificum ex sartium ipsarum, & rerum certitudo aestimari nequaquam debeat, cum iis neque rerum ordo,nec natura ipsa euertatur,vel ho minum erratis docti inarum certitudo infirmetur amen fit, ut artificum inuentis e decepti,dissicilius eorum praeceptis assentiamur, eaque velut ambigua semper accipiamus; propterea eae tantum physicae praedictiones certissimae habendae sunt,quae ex perpetuo, constantique ordine, & invariabili lege naturae immediate, & inseparabiliter a suis causis dependent, praevisis undique ilia Iarum naturis, atque earumdem motibus certo comprehensis; reliquae praedi