장음표시 사용
231쪽
Ita populi rector non semper domi latitabit ur testudo et ne conspectum civibus vel fastu, vel invidi a lubtrahere; aut secreto loci vitia tegere velle videatur. Nec tamen in publico nimis versabitur: ne vilem te reddat, ubique se vulgando, sed quoties opus est eius praesentia: ut vel imperio praesit,vel exemplo praeeat subditis, ut ducat eos quo debet. Multitudo vero sine imperio regis aut ductu, est instar corporis absque capite. 'Dum apes intentae sunt labori, rex solus ab illo immunis, operum tamen est inspector, & tanquam exactor et Ita Rex, etiamsi manum operibuS evternis & quibusvis ipse non admoveat,tamen
Curis acuet mortalia corda, Nec torpere gravi patietur regna Peterest,
ut Virgilius loquitur. Ab omnibus rationem otii negotiique saepius poscet; ac promtos laudabit & ornabit , segnes castigabit: inde fructus laboris, aemulatio & iustus metuS pro necessitate laborandi & intentae diligentiae Griint, Vere Columella n Nusia, inquit, est vel nequi mi homiais amplior custodia, quam
euotidiana operis exactio. Non solum universis, sed & partibus consulet Princeps, omni busque reipub. membris ope sua praesto erit.
232쪽
QuumRex, ob varietatem & dissiculta. tem negotiorum publicorum, omnia solus sua prudentia ac virtute ordinare ac peragere
non possit ; opus habet pluribus oculis timanibus; id est consiliis N administris.
Quamvis autem Rex omnium regni Senatorum consilia, ad eligendum inde optima, audire debeat; seniores tamen consiliarios atque amicos sibi proximos a latere esse curabit: quod oculo mentis prudentia rerum. que usu superant alios. Regem apum nonnulli carere aculeo volunt; alii aculeum habere aiunt, sed eo non uti . ut ostenderet natura, Regem ad tuendum subditos& eorum salutem, non vim exercendam aut nocendum suis natumesse. Regem quidem auctoritate & majestate, muneris ac dignitatis suae causa, munitum esse oportet ; ea tamen non ad opprimendum innbcentes, sed plectendum recis, & deinsendendum probos utetur; cogitans, sibi im-- perium vel se imperio datum esse, non ad nocendam, sed benefaciendum. Seneca eleganter et a) Rex apum fise aculeo eΗ. Noluit illumnarum favum eqse, nec ultionem magno constrituram Penere 3 telumque ae praxit, re iram ejuν
inermem oliquis. Exen . hoc magnis Regi
233쪽
ααε Io R. Lo C CENII. ' bus ingens. Pudeat ab exiguis animalibuae non
3rahere morra e quum tanto hominum moderatior esse animuν debeat, quanto vehementivae nocet.
queseumendam, ad exemplum regis apum esse oportet, qui maximas obtinent potestates. Quod convenit notis Poetae versibus: Sit piger adpoenas Princeps, adyramia velox, Et doleat, quoties cogitur esse ferox.
Aculeum tamen Rex si non in se, tamen inpotentia sua habebit; id est, viribus suis propriis & externis & ope isederatorum, si necesse sit, instructus erit: ne nudum maiestatis nomen, viribus destitutum, alienae iniuriae obiiciatur ; neve hostes & adversarii illum temere irritent,quem sciunt ad vim repellendam esse promptum, & viribus instructum . Caeterum cum ratio ac praesidium iuris Regi
sint pro munimento internol, illis vires exterinnas ac potentiam moderabitur, ut eas rite msurpet. Senecam c) iterum audiamus : Ita virtutes magnis viris decori gloria esunt, fi liali alvearispotentia eri,nampestifera νιν eis, valere ais nocendum. In hanc sententiam laudatur Henricus tertius, Rex Galliae, versibus in conclavi oppidi Blaesensis scriptis rme HEN RECE tua ea re laus fregia viri
Posse noeere quidem, nolle nocere eamen.
234쪽
ilis est illud, quod C. Pedo, vetus poeta, de Druso scripsit: 'L Nec nocuisse ulli, re forisnam habuisse no
., Erga bonos & emendabiles benignus, coniis ac lenis, adversus obstinatos, praefracta os & Iceleratos iuste severus erit: ut eum boni ament, mali revereantur. Arist. his. animal. y, o. 0 de R.R. MIH et his. an. r, ro. a r. G Ctem.e. s. C H --. h. 3. lib. e. Clem. ωρ. E.
- CAPUT VI. De subditarum es eisium officio, obedia. entia re amore erga Regem. Praesen- ῖ Rege, quasi cessare re quiescere in- feriores potesates. ovium, concordia, Ade s ejusfructu.
Ingularis & velut insitus natura est apibus , amor erga tegem suum & obsequium . Quum in publicum prodit, totum examen eum sequitur & denso agmine cingit, quasi stipatores & custodes corporis regii; quaelibet se proximam illi & comitatu & ossicio esse desiderat. Fessum regem humeris subeunt Sequasi succollam, d oberrantem odore per quuntur,donec in conlpectum eius redierint, re domum reduxerint. ubicunque ille versa- P a tura
235쪽
2s86 JoΗ. LOCCENNII tur , apparent , eique suis servitiis praesto sunt. Claudianus: e
Regem non sic AEgyptus oe ingens odia , nec populi Parthorum aut Mediu
Si sic bruta, quanto magis homines usu rationis pollentes ac subditi, iure divino ac naturae, & subjectionis vinculo, ad parendum regi & magistratui obligantur. Quisque in ossicio primus conspici sataget ; nemini amore & fide erga regem cedet. Principi, laboribus publicis onerato ac defatigato, non magis erunt oneri, nec irritamento &offensioni calumniosis & malignis sermonibus ; sed obsequio & patientia ad lenitatem flectent : Regem in pace bellove nunquam deserent, sed, ut se iurata fide ei obligarunt, ad extremum uSque spiritum tueabuntur : pro Rege vitam & fortunas amittere parati. Velut cives Spartani circa Principem suum versati, totique patriae fuisse feruntur ; adeo ut prae utriusq; amore sui propemodum obliviscerentur. Huiusmodi civium amor est optimaRegis custodia; quo alludit in arce Gallica S. Germavi prope Parisios fenestra cujusdam Xycti, uisibens pictum apumis
236쪽
REspuALIcA APuΜ. 229 examen, quod regem suum cingit, hoc addito elogior Plebis amor, Regis cuso dia. In conspectu regis sui apes aculeos suos submittunt, & reverentiae causa, & potestate
eis cedentes g Ita Rex populi,quum supremam habent
potestatem quocunque venit, inferioreS magistratus honore & imperio sibi cedere & quas quiescere facit. Unde Guntheriis h Li-
g in. de Rege : Iin habet , ut Iraesens quasi maximin omnia judex Claudere jura manu, cunctasque recidere lites Debeat atque omnis judex omnisque potestas, Atque magistratus uso praesente quiescat. Confer ius militare Suetiae Artic. XIX. Exstincto rege, commune ac triste est, per Omne alveare, silentium; ac remisso labore, lugubri selum murmure circa corpus regis glomerantur ; uti Plinius scribit. Idcirco multitudinis oculis subducitur, ne ad conspectum exanimes ferme,inedia ac mCerore contabescant apeS. At quanto doloris affectu Principis boni mortem, ut publicum & commune reipub. funus, subditi lugebunt; atque si queant, unguibus eum 8 terra refodere optabunt pQuale Syracusanorum erga Dionem h erat disiderium; ut eum suo sanguine si possent, redimere cuperent. P 3 Praeter
237쪽
no ΡΗ. LOCCENID . Praeter haec, concordia & fides poserga Regem, est vere aurea Reipub. catena, qua mentes imperantium & parentium arctissimo vinciuntur nexu ; &, ut sibi iacem sunt stabilimento, ita terrori hosti enim tam coniunctis videt animis esse, &lfidos Regi subditos, hos difficiles supeL.mperit, & temere aggredi veretur hos d Vareo de R. R.s, e) paneg. ini
CAPUT VII. De disincto eivium s Abditorumnio , industria, labore, otii fuga
sarum rerum utilitate pub. acetrata. sui μι ignoi reipub.. Ex occasione disquiritur, num sit, otiosos urbe statim expes, i suomodo comprimendi sint. P. oportere disisti ad emendatisi punitorum. De sudio adquirend. uod tamen cum modo erit : ne id eura Bberorum rectὸ educatrum negligatur.
F Dbφnt apes opera inter se divisa.
dana struunt tecta, quaedam appori ut
238쪽
RgspuBLICA Apuri. 23 Iaquam, quaedam flores libant, unde melleum liquorem conficiunt; aliae onera advolantium excipiunt; aliae educantistUS. Seneca: IJ Non vides, quanta subtilitas sit vilin ad tenda domicilia Z suanta dividui laboris obeundi conrardi a ZEquidem ad ordinem rei p. ad commodii commune & singuloru pertinet, si cives distincta habeant munera,& vitae victuSque genera,&sua agant, nec alienis aut pluribus, quam sustinere possunt se implicent: ne nimiae curiositatis atque avaritiae vitium in rempub studiose immittant: ne promiscuis negotiis discretae muniorum partes confundantUr ac conturbentur ne alter alterius commodis obstet, si pauci plura occupent, singUliS ex aequo communicanda. Joh.Sacrisber. Poli crat. m Dum variis tenentur occupationibus cives, o dum se coluntur officia singulorum, ut universitati prosticiatur; da n justitia colitur, sines omnium mel ea dulcedo p mundit. Admodum vero laboriosae sunt a es
semper in aeui Scopere. Aristoteles in historia animalium apes & formicas insectoriinia ἐργαδικωτατα, animalcula operi maxime intenta esse scribit. Nullas,quum per coelum licet, otio illis perit des, inquit Plinius. Phocylides apem aedi m νον optime laborantem vocat,
non solum ob praestantiam operis, sed et is massiduitatem. Ignavos autem fucos, qui mella
239쪽
23v JoΗ- LUCCENII alieno, labore parta suffurantur , a se expeti Iunt. Notus est Maronis versus Ignavum fucos fecin a praesepibus arcent. Velut autem Salomon otiosos & ignavos ad formicas remitui, ut ab ill is discant laborare ; ita non taedebit eosdem, si tandem sapiant, exuti S otio R. inertia, etiam ab apibus: laborem discere: in quo, propter psti duitatem R. industriam, Aristoteles apes N. Dymicac adaequat. Ab illis nuti m homines ad laborem natOS, Ut aves ad volandum, industria superari. turpe di indignum iit nobilioribus, & rati cinis usu & va Ietudine pollentibus creaturis. Equidem dum Deus hominem post lapiUm, ad laborem udoriferum damnavit, ipsa quoque poena multum ei p ofuit. Illo enim si se . dulo occupetur & exerceatur homo , quCd corpori durum videtur , amor diligentiae &consuetudo facile reddet. Sed & praete r manuum & ingenii fructum, labor tristium & ae.
rumnosarum cogitationiam suave remedium est ; & a multis vitiorum illecebris, quas Oti um subministrat, hominem retinet & avocat. Imo ad cives in officio & quiete continendos, ad mitigandos feroces animos, & a turbis detinendos, ad publica reipub. N privata hominum commoda a Ugenda, non V deo,
quid, post pietatem, sit valentius, quam labor ac industria. Sallustius n) de re p. ord. Propideas oponet, uti plebs habeat negotia sua,
240쪽
RsspuBLICA APUM. 233 quibus ab malopub. detineatur. Sed igna os fucos, ad aliena pabula te lentes, qta ales sunt Eomines otiosi, fures, latrones, praedoneS,Va- Iidi mendici, parasiti, adulatores, delatoreS, errones, ardelloneS, scurrae, mimi, agyrtae, prodigi, helluones, bibones, qui non edunt& bibunt ut vivant, sed vivunt ut edant & bibant, & s mile genus inutilium terrae ponderum s aut amoveri, a ut honesto operi addici, aut, si illud detrectent, v itae subsidia, ex monito S. Pauli, illis detrahi, proderit: ut metas poenae, x et necessitas illos laborare cogat, quos levitas & otium non ex alieno tantum succo vivere, sed etiam mala S prieS edocet. Antoninus Imp. illis salaria subtraxit, quae otiosos videbat accipere, nihil ιsse torridius, imo crudelius , dicens, quam se rempub. arroderent, qui nihil in eam suo labore conferrent. Apud Athenienses otii terreus peractus, infamia notabatur. AEgyptii S capitale erat ignaviae vitium. Apud Lucenses hodie expelluntur urbe, qui nullam aliam egestatis suae causam, quam otium & ignaviam habent.
Quidam etiam fucos in totum praecipiunt exterminandos, aut necandos esse. uod
reo, inquit Columella , o) Magoni consentuens, faciendum non censeo, verum vitia modun adhibendum. Rationem hanc subiungit: m nec ad occidionem gens interimenda eII., ne apes