장음표시 사용
111쪽
etiam ille, qui iacto testamento nascitur. l. 3.I. de iniust. mp.test. Et est duplex posthumus: suus, qui statim si nasceretur vivo testatore in ptate sua suturus es et,Pos humus autem alienus est,qui incontinenti cum erit natus, non erit suus testatoris. Et hodie posthumus non potest cxhς redari: quia no pol committere cam ingratitudini is, qui non dii natus est. l. si qui s. f. legis. C. de inofl. testa. Sic et filii,& filiae non put exi, redari, nisi iusta ca exprimat in testo,& haeres institutus eande probet.C. de lib. praeter. auth non licet. Et sunt iustis ex haeredationis caae
xv. quas enumerat text. in auth. ut cum de appel. cog. g. Cas.coll. 8.&gl. in c. quinta uallis. de iure tu. Praeteriri aut Praetermille dicitur,qui non est institutus in testamento: ut opor quis dic te tenec exti redatus ex legitima canna: sed silentio tessa - .
toris praetermissus: & rasis habet querelam inossiciosi, de qua dictum est supra de inossi c. testamen.
De inlusis, rupto, ct irritosacto testamento. Proximo tit.positum est, quo liberi, & posthumi debeant institui, uel ex haeredari. Si aut hoc non fiat, quia iuris tunc sit, tractat hic tit. Nam eiusmodi resim dicitur aut iniussum,aut rumpitur,aut fit irritum. Orcaq cie risio dum ,'testiri non in re factum dici inr, ubi solenta iuris tum non defuerunt. circa testes, & sigilla, & similia. & tale testin iis, fodicitur no iure factui. Aliqn testin est nullius moment l. i. Hum. ivtilitatis: qn .s: filius , qui fuit in patris plate pleritus est. Nullum in Iiqn at testm rumpit: qn. s. testor paganus . i. no miles
post primum testin fictu fin legitime faciat: uel qu post Rupirum. testiarancipit habere filium , ves nepote, de quo in dicto testsi non est facta mentio: uel qn testator postea patiae
capitis dimili. Aliqn aut tesim fit irritum, qn. f. ex eo ne- Irritum. nio adit haereditatem: ut s. de test. l. si nemo. Postqua au- , tem testin legitime iactum est, non iupitur, licet testor . .
postea dicat,' non uelit istud testna ualereo vel postea incipiat facere aliud testin,& no pficiat, quia te sim imperfectum nullum est, nisi fiat a milite : uel nisi in secunils reperiatur instituti, q alias successuri erant ab intestato. et nisi testor ista uolisitate in effectu extrinsecu deducar
puta incidedo mebrant vel depone o uilla, uel smilia'
112쪽
Quia per deletionem, uel cancellationem eorum, qin tes o continentur, tes in ipsum cellatur: is post materiam tit. praecedentis locatur hic tu. quae igitur in testamento delentur, uel inducuntur , si inconsulto deleta, uel inducta sint. nihilominiuit alent,s legi piat post de- letionem. Sed si non possitne legi, tunc diuinguitur , an
ante tes in conseinmatum facta sint,ut tunc nGn ualeat: si post,ualet.' i autena consulto stini deleta, non ualent
siue lesti pos7int sue nom& hoc uoluntate diai,uel iustundum. actumst . Id uero quod sine iussu dili scriptum, indu at o qua ctum. i in r/rpositum,aut deletum est, pro nullo est. Legido dica- autem sic aecipiendum est , non quod issi intelligi pota
M. sed oculis nerspici quae scripta sunt. Nam si extrinsecux intelliguntur s,rte ingenio uel subtilitate alicuius,non ex ut ipsi isti eroe . sed ex his sorte quae praecedunt in te samento, uel quar sequuntur, non uidentur legi posse. D. hHedibus instinendis. ' Qui restatur an haeredis inlione plerunq; solet initia sice testamenti:io post materiam eorum V telim pos z sent sacere.& q institui debent tractat iuriscosultus de haeredibus instituendis i.qui pc sunt institui. E si aut cim Inmme instituere haeredes. i. d nos intus in bonis suis statuere. M haere- Nam haeres. i. d nos: in sti .de haered.quat.&dist .f. i. Et i5 dei. dr i ri: o a ita subintrat haeres in dnium rerum desun- Maeras. cti,ac si eadem esset persona: ut in auth .de iureiu. a mo. pra .f. I .col Ia. 8. potest au tem unusquisque haeres institiii:sue liber st,sive seruus. Et seruus sine alienus, sue proprius. Et dicitur proprius seruus,in quo quis habet Seruui. proprietatem Petiam si usus fructus sit apud alium. A lieta propr. nus autem ieruns di ille,in quo quis habet usum fructum
Ilimui. sine proprietate.Et potest. luis quoscunq; uelit l, redos
H ,- instituere,& dZuidere haereditatem in quampluttinassai in x partes uult. Regulariter autem haereditas in xii.uncias pariter . diuiditur : quas partes, & earum uocabula ponit textus Incti ιri insti.e. tit.f.haereditas.Et est triplex institutio. Propria, plox. cum aliquis infittimur in totum. uel iri quotac de qua - loquitur
113쪽
' loquitur hietit.& praesertim l. quoties. f. haeredi. 1.e .lmpropria iustitutio est, timi filius instituitur in legitima, uel meo quod ad legitimam reducitur. Nam licet illa fit quota & pars , non tamen quota haereditatis abstracta ab omni aere alieno. C. de rei uend. l. cum matre.S. DImpropriistima institutio est, quando instituto haeredeuuiuersali,alius extraneus instituit in re certa.quia talis illi uiuio nom est quota haereditatis, nec bonorum, adeunte haerede uniuersali l .ex facto.I.ea. De tu Marict p pillari sub Iitutione . Haeredes autem diatur esse instituti, aut substituti.In Instituo stituti dntur primo gradu. i. primo loco. Substituti aut Subiuis secundo, uel tertio. Dicit itaq; stabili tutio secunda insti D. tutio,etiamsi sint ulteriores. Sicut oes secundae dicuntur nuptiae, quae post primas eontrahuntur. C.de secun . Mupt. in rubro. Et si institutio,&substitutio hoc modo: Lucius Titius mihi haeres estor ista dF insto, quasi prima haeredis factio. Sub sto autem secunda iusso hoe . modo fit: Si Lucius Titius mihi hς res non erit, tunc Seius haeres esto: si Seius non erit, Sempronius est : & se consequenter potest quis in resto quot gradus haeredum uult facere.& plures in locum unius,uel unum in locum plurium substituere. Sunt aut quinq; gna substituti num,uulgaris, pupillaris, exemplaris,breviloqua & con. Pendiosa: quas prosequi re, ut ponit gl. mili. de pup .mb. . f. qua racione.& glos. in cap. Raynucius. de testa. oc ali- - quid per glo. in cap.si potest.de test. lib.6 . De conditionibus in titulinnum. . In instone hae te dum sepe apponitur coditio, de qua codἴmael: hic tit. tractat. Est aut multiplex conditio. Quaedam. n. tiplex
possibilis est,quaedam impolIbili q. Possibi Iis sub diuidit
- in causalem plativam,& missam. Potestativa di, quae delfendeta potestate aut uoluntate implere . debentis : De Oec,Si decem dederis.Causalis autem est,quae dependet extrinsecus, non a uoluntate hominis, sed ab ipsa fortu. na,ut haec:Si nauis uenerit ex Asia: Si pluet tali die. Mi-- sta e, quae partim a potestate hois, partim a fortune eue-itu dependet: uth c, Si consul factus sueris, si tueris pro
114쪽
me Romam. Impossibilis conditio tribus modis potest
dici uel natura: ut, si coelum digito tetigeris, hς res esto.. Vel de iure. ur, si patrem ab hostibus non redemeris. ni hoc facere nos non posse prae mini t ius.I.eo. l. conditiones.&l. filius. Et de his duabus dicitur, mimpossibis is
conditio in institutionibus & legatis, uel fideicommissi.& libertatibus pro non scripta habetur. 1. ea. I. Est ter tia impossibilis de facto: ut, si montem aureum dederis, haeres , & talis institutio uel libertas non ualet iuria praesumptione: quia praesuniatur animus dandi defuisse. l. cum haeres. f. i a. de stat .liber. Est&quaedam quarta impossibilis propter perplexitate, id est, intricationem uerborum:& haec similiter uitiat: ut si faciam institutionem hoc modo si Titius haeres erit, Seius haeres erit: &s Seius haeres erit, Titius hqres erit: quia primo uideor uelle, et solus Titius sit haeres si uelit: & postea, s=Titius & Scius simul sinithar: edes : & sic ista conditio triariat, S non uitiatura quia uere nullatenus apparet de uoluntare tectatoris i. si Titius i. eod In contractibus a tem Umnas Impossibilitas uitiat contractum quae est in faciendo: secus s In non faciendo: ux, si coelum non asce-
dei 3s.l. impossibilis.I.de uer. oblig. & l .non solum. 3. de acti Soblig. De iure deliberandi. Haeredes instituti deliberant de adeunda hsreditate,
Delibera an expediat eis; ari editalcm admittere, uel repudiareo. ω. Delibe lare autem nihil aliud est,q secum diligenter eo. gitare, uel in mente sua reuoluere, uel cum amicis explorare, an expedit sbiadna: ttere id , de quo quaeritur. Subuenitur etiam haeredibus per praetorem, ut habeant copiam instrumentorum conspiciendorum: ut proinde iniit uere se possit, expediat necne agnoscere haeredit , rem.). eod. l. Aristo.&J. de aeq. haere.l. Aristo. Datur hoe tempus ab imperatore usque ad annum: ab aliis autem iudicibus datur usque ad nouem menses: ultra. n. dari
non pol est . Sed nec minus dari debet centum diebus. Medium ergo tempus est in potestate iudicantis. Sic e go dabitur,qnm semel im,ut cum a principio dant no-
115쪽
stem menses quandoq; dari poterit *pius,ut cum a principio dedit minus nouem mensibus.C.eo. l. ult. g. sed quid1m.& l .eo. l. I. g.ult. Est autem essectus deliberatio- Ru, ruis,quia interim bona non debent diminui, nisi causa co deliber g nitar & tris uerbis non tantum alienatio prohibita est, tionis. uerum etiam exercitium actionum. Huiusmodi at deliberatio hodie non est necessaria,si quis inuentarium se- .i cundum lege facere uoluerit. Nam fi uelit aliquis spe cer . . tissima haereditate adire, uel se immiscere e no postea repudiet eam, nullo indiget inuentario, cum omnibus creditoribus suppositus est , utpote haereditate ei ex sua uoluntate infixa. C. eo. l. vl.S. I . Item & legatariis tenetur in soli eum, per au th.de haer.& Al.f. si uero no fecerit. Si uero quis non titubanti animo respuendam uel abstinendam crediderit esse haereditatem: dicebat enim se repudiaturum,uel abstenturii, non tam eu respuebat, uel abstinebat: expectatur eius enuntiatio usque ad tres menses.C.eo.l.ult. q.similiq; modo . Si aut dubius est,utru ne admittenda sit desuncti haereditas, non putet sibi nece iasatium deliberationem,sed adeat uel se immisceat: omni tamen modo consecto inuentario ab ipso,ut exordiu capiat in uetarium intra triginta dies post uam cogno- Inum a. uerit haereditatem sibi delatam: S intra alios sexaginta Hum. dies hoc inuentarium compleatur. Dicitur autem i nuentarium conscriptio rerum in haereditate destincti inuentarum. cuius utilitas est maxima: quia qui inuentarii beneficio haereditatem adierit: ille no grauabitur propter improuisum debitum: uel etiam prouisum , si haeredit non est sufficiens.l.scimus.f.ex omnibus. .eOd.
Et quintus huiust. De miliari tectament .HIe titulus ius speciale cotinet,qrcocessum est miliatibus existetibus in expeditione,ut iuris cois solenis nitates circa testamenta condenda obseruare non teneatur. Habent.n .milites liberam testamenti factionem: saeiant igit testamenta quoquo mo uelint, faciat quoquo modo poterunt, sufficiatq; ad bonorum suorum diuisio-H neci .
116쪽
nem faciendam nuda uoluntate ipsorum,oi solenitate remota. Et hoc in est in praelio miles: tunc n. nullo uo-eato teste tondere potest testamen ti m. l. milites.C.eo. dum in duobus saltem testibus probetur testa inentum octo.I l. luctus.Si aut non in conflictu, sed in tent6rio fecerit, uocandi sunt duci testes l.duitis.j. eo. quod si non sit in expeditione, sed domi: tunc iure coi utetur. l. peri. C.eod. Miles at appellatur, uel a militia. i. daritia quam pro bonis sustinet.am a malo, te a nobis aer cere solent aut a multitudine,aut a numero mille honi in si dictum a graeco uerbo chilia narri graeci mille homi Mi mii tritudine chilian appellat: quasi mille simu .quenq; dilauit unde ipsium duce Chiliarchon appellat. i. principe militiae Exercitus aut nonae ab exercitatione traxit. Et copet id hoc priuilegia ueris militibus, ut dicit Bal. in s. i. . de iuris & faci. ignor.non militibus tempore mistro hi n. non faciunt ea: nec habent in se istas proprietates, quas enumerat glosi in l. pen. supra ex quih. causina. Et continent his uersibus: Stigma, genus, scriptura, fides, exa- me, t ensis: H Ec faciunt mi iste, lex dicit Bono itiensis.
Adire haereditate nihil aliud est,u uelle ea habere: naadire n5 ta facti est,qanimi: imo in nuda,& sola uolutate consistit. a hoc animo debet esse, ut uelit esse haeres. Caeterum si quis pietatis ca fecit, si quid custodiae causa, uel aliud,non quasi haeres fecit, sed quasi alio iure,appat et eum non pro haeredi gessisset:& io solent proteliari liberi qur necessarii existunt,non animo haeredis se gerere quae gerunt, sed aut pietatis,aut custodiae ca,aucsuo: ut puta patrem sepeliuit,uel busta fecit ei:si animo hari edis, pro haerede gessim Enimi Oo si pietatis caissa contrarium est. Est autem multa haeredum disserentia: quilam necessarii tantum dicuntur: ut sunt seriai aris minis instituti qui dicuntur necessarii: qua siue uelint, siue nolint, coguntur esse haeredes: sed in praemium reeipiunt libertate. Alii sunt sui, de necessarii:& sunt hi, qin ptate , & primo gradu testationis sunt. Et dicuntur sui, quia et tristi uitio testatore quo/am modo bonorum . . domini
117쪽
.ii fiunt. Necessarii uero dic ut ur ,quia de iure eivili uelint nolint cogutur eme hqrede . sed de iure plorio habent abstinendi licentiam, & sufficit si seno immisceat. I.esu ei qui se.& C. ut ab iis red .abstin. l. r.Tertii dicuntur extranei: &sunt,qui non sent in potestate testatoris. Inter istos h redes traditur talis differentia: quia si rire est suushqres,agnoscendo h reditatem dicitur se immi M. . scere, eo quia etiam uiuetibus parentibus ipsi quodammodo sunt domini rerii paternarii. Si at haereditatem
noluerint,dictitur se abstinere.Si uero est extraneus. haeres, dicitur adire haereditatem:& si non uult,dicitur repudiare: uterq; autem. dicitur acquirere haereditatem. Et ideo titulus noster utitur uerbo utrisque communi. . Vnde solet dici, respuit extraneus,adit,& suus abstinet, atque immiscet: semper acquirere constatur runque. Quemadmodum is amenta aperiantur , iaspiciansur , uel describantur.
Gratia deliberationis,& aditionis ligreditatis,opus est tabulas testamenti aperiri, io de hoc sequit. Pollice: it pior cuicuqq; desideranti tabulas testamenti inspicere,uel etia describere aut legere se facturu ptatem inspiciendi,uel describendi. siue noc suo, uel alieno note desiderent. Debet ergo ad hoc impetra dum iudex adiri. P λneq; sine iudice tra sigi, neque apud iudicem exquiri ueritas ali rer pi de his cotroueriti si lex tello proficiscunt,qinspectis congnitisque uerbis testi. Eri 6qquum fuit,ut de . siderium uolentis aperiri testin reciperet. Et dr proprie Tecta m. illud testin,qδ iure persectum est. Sed abusive etiam ea tum n appellamus testamenta,quae si 'sa int, uel iniusta,uel ir pH..rita, uel rupta. Et cum ab initio aperiendς sunt tabulae testi, iudicis officiu est, ut cogat lignatores si prs sentes sint conuenire,& sigilla saa recogn'scere,& iurare dicere uerum, an sua sint,vel non:& an testamentum sit illius uel negare signasse. Publice enim expedit suprema hominum iudicia id est,uoluntates exitum habere. Si quis Oinis a causa testamenti.
S peconcingit,quod instituti in testo omittunt adi re hqreditatem ex institutione ; propter uitanda on
118쪽
ra tereatoru,& accipiunt haereditatem ab intestato, usurpances sibi ius num me concessu na: tales incidunt in poe- nam huius tituli. Datur n. contra eos utilis ex testamento actio,qd ptor tostatuit, ut uoluntate defunctorii tu ret, & calliditati l .fraudi eoru occurreret, si omissa catest menti ab intestato lare reditatem tota, parteve eius
posti deant, ad hoc et eos circunueniant i. decipiant quibus aliquid ex uoluntate defuncti deberi potuit. Et pi
uia introducitur hoc edictum . Primo propter eum qui omittit ex testamento. & idem tenet ab intestato . de quD.I. l. l .m princi p. Secundo, si quis per fraudem omiserit haereditatem, ut ad legitimam perueniat, accepta inde pecunia: talis enim omittens tenebitur peditione legatorum .infra l. I.g.fin.Tertio,cum institutus omittat ut ad substitutu m uenia t. infra eo. l. si non solus. De Senatusconsiliato Dumiano,ct Claudiam,ct quorum
Hoe titulo punitur haeres, si haereditatem adeat ante sonem habitam de familia: qέ. n. testator necatus, uel interfectus reperitur, non debet haeres aperire tabulas is stamenti, neq; adire haereditatem,nisi prius qo t. tortura habita sit circa familiam,quis testatore interfecerit,
ad eruendam ueritate in nomine necari. Cum .n. alit
nulla dotos quae tamen cuiq; debet esse tutissimum refugium tura posset esse, nisi a dome ilicis domini etiam 3 proprio periculo capitis custodientium tueretur: io Sonatusconsultum Syllanianum & Claudianum introdi cta sunt ad publica quaestionem de familia necatorum habendam. Appellatione at occisorum continentur,qui per uim aut per caedem sunt interfecti ' utputa ingulati, strangulati, pcipitati, uel saxo,uel fuste, uel lapide percussi,uel aliquo telo necati. Et toties puniendi sunt qui auxilium domino non tulerunt, quoties potuerunt ei aduersius uim opem ferre,& non tulerunt. Et punit hoc Senatusconsultum eos,qui sub eodem tecto suerunt. Qui uero non sub eodem tecto, sed in eadem regione fueriit non aliter puniunt, nisi conscii sui sient. Qui ergo testin
aperit hae inquisitione non dii facta,uel aliquid aqvdf
119쪽
eerit,in hac popularem actionem incidit,cuius pςna iii centu aureos ex borras danati. i. haeres extenditur. 3c pars dimidia e cuius opera conuictus erit,praemii nomine dabit: reliqua pars in usum publicum redigetur. Si quis Aiquem te imi prohibuerip. Aliam causam ponit udedae haereditatis, qu sis Phibet aliquem, ne testet:& habet locum,qn cogo te,ut me instituas. Item dc qn cogo te , ut altu instituas: ut C .eo. Li.Qn inipedio te testari,uel de novo,ues c a te sim prianum mutare,uel testamentarium l. notari u scribente testamentum introire ad testatorem uero tunc.n.mihi denegant omnes actiones pro eadem haereditate conaes petentes. Denegatisq; actionibus,haereditas aduenienaes ab intestato deuoluit: alias si delinquens sximior reperitur , uel habet pares in gradus, pars delinquentis ad fiscum spectabit. l. 2. infra EO. De iure codicillorum.
Nunc de iure codicillo tui . i. de parua,uel minima scripta uoluntate disieramus: qui ideo codicilli dicuntur,ua in breuiori chartula uel codice.i .libello se baut, si testamentum. Et suum in eis fideicommissa relinquebantur.Et habent se codicilli ad testamentum, sicut seapha ad naue.Et pussunt codicilli sieri etiam si nullum fiat testio.Si aut post codicillos qui testamen tu secerit, DP codicillos confirmasse, nisi expresse eosdem reuocauerit. Et possunt fieri plures codicilli: ia non requirunt solennitates, nisi ut solum adsint quinque testes,sicut &. in qualibet ultima uoluntate. C.eo.l.fi.& de fideicom.LE. Codicillis aut non pi dari haereditas, neque auferri s. directa neque conditio haeredi in testo instituta apponi,
neq; directa substitutio fieri sed n fideicomisium bene. LIBER XXX.
, Et sextus huius. Delegatis,o Deicommissis. I. NXpedita materia testamentorum,nunc de aece ssoria x testamenti,id est,de legatis Iurisconsultus ponit. cum regulariter secundum principale etiam aecectorium reis
guletur. Et diuiditur iste titulus in tres libros, uel tra
120쪽
e . LIBE R XXXII. ictatus,in quib.nihil aliud,nisi de legatis disponit: di est hoc tactu, ut quide uolui py llixitate uirandi quq esset,si longa ista materia legatorum sub uno titulo posita fuisset. Vel quod melius est, titulus de leg. i .agit princiam u. I. paliter de rebus legatis quς spossint legari,uel no- Poc aut legari Ois res, uel propria,uel b redis, uel et alina dumodo hoc ultimo casu haeres re legata redimat,& l gatario pstet si possit: alias soluet ipsius rei aestimatione,
qn testator sciuit re esse aliena,& ilius rei commercium coiter haberi pot: alias si res legata non est in comme ' cio hominii , uel est,sed cum difficultate: tunc nec aesti- : mationem haeres pstabit, nisi aliter appareat de mete cessatoris. I. eo. l. si quis inquilinus. & nisi quando liber homo sibi legatur, si fuerat redeptus ab,hostibus.f. e.Lsenatns. g. s. Et est legatu donatio qu da a desuncto relire aptim cta,&ab haerede pstanda unde solet dici: O puer hoc diqvid . ctum tu credas esse legatum,Quod sit donatum,uel a te satore relictum. Et in quo differat a donatione ea mo tis,habetur insti. eo .in prin.Vel legatum est deliberario . .. ii haereditatis, qua testator ex eo quod uniuersu foret haeredis balicui quid collatum uelit,s .eodem.l.legatum est.
a. Et sest initis hiatis. De legaris, fideicommissis. 2.Osei p. 2 v N hoc libro principaliter tractatur de psonis legatist, μι ria 19 legatarioru: pt ergo quilibet legare, si & vestiri s
Ie,, .cere pol. Et similiter legari pioibus personis,quae capa- ,. ces sunt receptionis ,& quae ex testameto aliquid recipe. re possunt. Sunt autem quatuordecim personae, quΙ no. possunt facere legata de quibus gl. in l. si quaeram. s. de . test & no. gl.insti.quib.non est per sa.testa.s. f. Et noue personae, quibus ni nil potest relinqui quas enumera el .ini. I.uifra detur fisc.& insti. de lega.f. legari.
. Dalemaris,ct Deicommissa. 3. . Vrisconsultus hoc libro tractat de significatione nem, Di stti circa res legatas, circa Ossinas legan; tu,& legatariorur