장음표시 사용
121쪽
latarioru upradicti in tituli no ob seruant in Oibus ista specifica distinistibne inter hos tres liberos detlegatis traditam. Saepe.n.qd uni esset attribuendu, in alio ponitur: ut dicit gl.s,de leg i .in rubro. Ulud in summarie sciendum, et olim inter legata &fideicomisi aloga esset dria: hodie tri exaequata sunt legata fidei commissis P omnia, Incre le- ut nulla situ inter dita nisi quantum ad uocabulum : & gata, quod deest egatis, repleatur ex natura fideicommisso- fideicon rum:& si quid amplius est in legatis, p hoc crescat fideia missa. missi natura:initi. eod Et quicquid statuit in uno, statuit in reliquo: imo esse legatum est fideicommissirin,& eco tra:&hoc in fideicomissi, singularibus', nam uniuersalia fideicomissa adhuc aliquid singularitatis habet. i
inmis legati, ct sidet mmissis. CVm in annos singulos aliquid te a tum sit, illud a
num legatum appellatur. Et si no sit adscriptum,quo loco solui debet: quocunq; tunc loco petet, dari debes. Et csi aliquid in siugulos annos legatu fuerit, tunc plura sunt legata:& primi anni purii est, sequentium aute annorum conditionale: videt.inesse haec conditio, si uiuata. ει ideo mortuo legararici ad haerede suum legatum non transita. Cum . n. in singulos annos legatum relictum est, funde est ususfructui,cum morte finiat.Cum hoc autem Insing ab ususructu differt, quia capitis diminutione non finit ita am- te garum in singulos annos relictum: quia legatum v - Ies quentis anni est aliud legatum: & sic istud habebit legatarius,cum plura sint legata: & in capite cui scunque anni inspicit,an sit capax lega i,uel no:& ideo in principio anni et solui det.Si autem legatum sit p haec uerba: Hoc anno,uel Quolibet anno: & t ue in fine anni fit solutiol. qui hoc ann.I.de uer.ob.Vh solet dici: Annua si dex, tuc inspicias caput anni. Anno si debes,in fine tenebris a ul.S . .de uer.obl.f.Ois.& dς inut.stip .qui hoc anno.
122쪽
, Iegatum,nu fideicommissum relictis. Iste tit.dissert alit.de ususructu,& usu, habitatione, dic.in quibus etiam tractatur de tali materia. Sed hic in ultima uoluntate tantum prosequitur: alibi etiam inter uiuos. Et est regulare, ut nec usus, nec ususfructus itineris,aetias,uiae,aut aquaeductus legari potest ab eo,cui de Samniκr beantur huiusmondi seruitutes: quia seruitus seruitutis - nsu esse non potest.Nee obstar quod dicitur,l cium si in boletari. nis sint legari possit ususfructus: quia seruitus neq; ex bonis,neq; ex bona site imo in alienis bonis est semper: quia sua res nemini seruit. s s ususseu'. per t. utisrui. Opera tri Possunt etiam liberi hominis operae legari,sicut & Ioc igia r. ri,& in stipulationem deduci: habitationis quoq; legatum in singulos annos factum ab initio deberi constat. Deseruitrua legara. Quid iuris circa seruitutes constituendas, uel acquirendas sit,traditum est supra in materia seruitutum. Sed quia hic testamenta,& legata quae in his fiunt, examina turrideo etiam inter caetera ponitur hic titulus , tractas. quomodo seruitus legari possit, A quid in eo legato ueniar ut quem effectum habeat. De dotepraelegata. Istud Prae,nihil operatur in toto titui. sicut & cum dicitur praeelecto:ut C de emen.Iuccodi. l. I. & est figura epilepsis uel tautologia,secundum Ara. uel ideo dicitur / dos praelegata,secundum Rogerium , quia ante tempus dotis tale legatum dotis uel relicta ca pitur.Idco imme-' rito praelegata dos. i.praemature capibilis dici pol. Et cudos praelegatur, illud dotis praelegationi inest,& nihil plus, quod inerat actioni de dote , nisi in sola tempor e. De optime,uelelectione legasa. Optionis legatu est,ubi testator ex seruis suis,uel Gliis rebus optarebi. eligere) iusserat.Et oli habebat tale legatum in se conditione.ssi legatarius elegerit.Et ideo niti ipse legatarius uiuus optarer, ad haeredem tale legatum non transmittebat:hodie autem ex noua constit
tione. .si.C. comunia de te.data est licentia etiam haere
123쪽
di legatarii optare: licet uiuus legatarius hoc non fecit: QS si plures sint legatarii quibus optio relicta est,sic disseriat in corpore eligedo, talis distordia dirimenda est sorte,& fortuna erit iudex huius optionis: ut ad quem sors Sora deueniat illius sma in optione pcellat. Et mittetur ista sita.
sera tali, uel alio mo, sicut s. de iudicitan his. tribus. De iam ct oleo legaso. ino legato,etiain acetum continetur, quod pateria. uini numero habuit. Et fi quis uinu legauerit, oe qa ea uinea natum uinum permansit continentur: sed si mul- ἰsum sit factum uel hydromellum.i.potio de aqua & melle, & uini appellatione non continebitur: sicut nec deinfrtuum.i.uinum bullitu na,neq; acinaticium, ueqs cyd nium,quod fit ex pomis.cotinebitur.Sed oenomellum. i. dulcissimum uinum, & pasium continebitur: & hoc uorum si uini numero a testatore sitiat habita: alias Omnia Dini appellatione continetur, quae uim numero patem: D.habuit, sicut Zytum,S chanium,& caetera, q I hominum affectione potationis loco longo Te habentur. Ee legato uino et uasa debentur, in quibus ad perpetuum uina reseruari solent. De oleo legato quid contineat p. nitI.3.de tritico & frumento.& l.quida haeredem. I. eo. Defundo i Ductrict ininum3nso legato. Fundus instructus dicitur,qui ea instrumenta habet, fine quibus fundi exercitium inutile esset.Qui ergo fundum instrictum legat,uidetur fundum eum su is instrumentis legasse.Est autem instrumensuna apparatus rerii Idiutius mansurarum, siue qbus exerceri nequiret posses mentum. sio. Et sunt instrumenta fundi ea,q fructuS qineredi,col- . ἱ . . . ligengi,conseruandive gratia parata sunt. Et tractat hie
De peculio legato. Peculio legato AEcquid uiuo testatore accedit,ad. leta atarium Plinet. qd autem post mortem,non:nisi ipsi seruo letatum fuerit peculium. Et seruo testamento manu
misso non tutelligitur relictum ee peculium, nisi expres'
124쪽
Peculia se appareat. Secus si inter uiuos fuerit manumiui s.Et, letarum. seruus, cui legatum est peculium , non potest, repetere eas,expensas, quas pro domino suo expendit. Quid autem sit Peculiunt, dictum est s.de pecu.
- Si quis poenum legat, continentur in Iegato omnia qsunt parata esui, & potui. Continent et ea, in qbus siolemuS esse. i.comedere:ut oleu,& garum .i.falsamentum Pinu. amurca, mel,& caetera similia. Est ant Penus cella p conciliaria. seruandis esculentis S poculentis costituta: S in hoc differt a Cellario, luia Cellariu est paucoru dierit: vii & in cella dr iparatu frumentu: Penus uero Iogi tris. & dicit PQnus peni,& penus penoris,& penu: Seruius i. Aeneid. I Q Desupelliatili legata. Supellex est donaesticu patrisfamil. instrumetum, qJ
neq; argento,aurove facto, uel uesti annumeretur a patresami .caeterae res nobilies,non animalia. Et legata supellectili.haee continentur: mensar,trapeZophora, delphica, subsellia canina ecti etia inargentati,culcitrae, toralia, mappae uillosae, vasa aquaria, pelum,aqui minaria,cadelabra,lucerna,trullae,& capta;& armaria,& uittrea escaria & potoria, & pterea oes res q ad usum commune V parrisfamil paratae sint: quae nomen sui generis separ iam non habent, Supellectilis appellatione continetur.
De alimensis, ct cibariis legatis. t Ba cI alicui legantur alimenta,debentur sibi cibaria,& ue stitus,& habitatio,quia sine his corpus alii no pl. Alia aut quae ad disciplina pertinent, in legato non continentur, nisi probetur aliud testatorem sensisse. Sed si quis Diaria,uel Cibaria reliquit, neque uestiarium, neq; calcearium debetur,quia de cibo testator tatum sensit. Est Diaria autem Diarium, quod alicui singulis diebus pro cibo relinquitur. Et si quis puero uel puellae alimeta relinquat, adueniente pubertate legatu non expirat. Sed tandia ei. ebenudoncc tetacor uoluem 2 si bona appareat quid bi idust
125쪽
senserit,p totum tempus uitae suae debebuntur. Si aut expressit,qε usq; ad pubertate alime tua relinquit: hoc casu pueri usq; ad i8.annum, puellae usq; ad ι 3. annum alantur: S hoc pietatis intuitu,& fauore alimentorum . , DeaArs σargemto , mundo, ornam eruis unguentis, uestibula uel uestimenti,ositatuis legatis . . Cum aurum argentumq; legatus, quicquid auri ari. gentiq; relictum eis, in haereclitate hoc legato continetur,& hoc propter generalitatem uerborum. Species au tem ex auro uel argento facta non contineturmis testator omne argentum legauerit Mundus est ornamentumulieris, in quo mulier mundior fit: continentur &spe M 'μ cula, matulae id est, urinalia unguenta asa unguenta- ria,ta si qua similia dici possunt. Ornamenta autem mu f .
liebria sunt,quibus mulier ornatur, ueluti inaureS, ar--lle,uitiois,anuli,&omnia quae ad aliam nullam reni parantur, nisi corporis ornandi causa. Ex quo numero etiam sunt gemmae, lapilli,uilae, mitrae,sema mitrae, lauti ea, acus cum margarita quam mulieres habere solent, reticula,croci fulta .h st ergo aliud e sse mulierem mundam aliud ornatam, ut solet contingere in his, quae se mundauerint lotae in balneo, neque tamen se ornauerint:&econtra, est aliqua mulier summe ornata, neque tamenae mundata, si non lota sit. Vnguenta dicuntur non solii quibus unguntur uoluptatis causa, sed etiam uale rudi- his, id est, necessitatis: qualia sunt comagina,glaucina, rosiam irra, colum,nardum purum, quo quidem etiam mulieris unguntur, ut elegantiores & mundiores sint. Nihil resert an uestis, uel uestimenta legentur: & omnia lanea linea, serica,vel bombycina, quae induendi, j, cingenda ,amiciendi, insternendi, inliciendi accubandiue causa parata sun . Et ci his a ccessionis uice acced sit,ut sunr picturae insitae, uel q claui uecte insinuant, uestimetorum uocabulo cotinentur. Vestimenta aut Oia aut uirilia fiunt,aut puerilia,aut muliebria, aut comunia, aut
familiaria. Virilia sunt,q parata sunt causa ipsius patris famι .ueluti togae,& tunicae, palliola, uesti meta , stragu
la, sitaria,& aiuinis Puerilia sunt, u Puram
126쪽
ad nulluvi alium usum pertinent, nisi ad puerilem ue luti praetexi tognaticulae, chlamydes, & alia quae fi-ι Γε- Iiis nostris comparamus. Muliebria sunt quae matrisfabria. mil. causa parata sunt quibus uir non facile uti pol sine vituperatione: ueluti stolae,capitia,pallia,tunics,ZOn c.ia. mitrae, plagulae. penulae .Commuma sunt,quibus utatur mulier cu uiro: ueluti penula, pallium,& reliqua limo te quibus siue reprehensione uel uir uel mulier utatur.FaFamilia- miliaria sunt,quae ad familiam uestiendam parata sunt:
ria. sicuti saga,linthea,stragulae, vestis ex pellibus, pelles cacta tua. prinae, & agnellinae uesies. Si statua quis leget,& postea ex alia parte brachius' et adiectum sit per testator mnimodo itatua a legatario vendicari potest,id est, p5e' ' petere legatarius halliam ipsam cum omni re adiuncta . : De liberatione legata. Si quis debitori suo liberationem legauerit,legatum est utile:& neq; ab ipso debitore,neque ab hqrede eius potest natres petere,neq; ab alio qui loco haeredis est quia debitor habet exceptionem ex tali legato:imo potest debitor etiam haeredem conuenire ut liberet eum. Et potlegatum liberationis seri uel in perpetuum, uel ad tempus iubere,ue haeres a debitore petat:& habebit hoc te pus liberationis non solum debitor donec uiuat, sed et
post mortem eius haeres suus.l.non solum.J eo. . . De rebus dubiis. iii Ia
iambi- Quia in ambiguo sermone no utrunq; dicimus , sed Mussedi id duntaxat,quod uolumus:& qui aliud dicit, et uult, ilano. lei neque id dieit quod nox significat,quia non uult neq; id quod uult,quia non illud loquitur. Et quia tales perplexitates,ambiguitates,& amphibologiae , &c. multa dubia, obscut a,& caliginosa, in testamentis: & Uegaris intercidunt: ideo de interpretationibus rerum dubiaru hic tit.tractat. De adimendis legaris,o fideicommissis. Legata dicuntur adimi,qn ex eodem testamento siue dertio codicillis ea quς prius legata fuerunt reuocantur,uel in
alium transferuntur. Et ut ademptio siue uerbis contra
tuti ueluti si legauit P uerba DotLego. ita adimat, Non
127쪽
do, non lego. si uesae uerbis no contrariis, sed aliis quibuscunq; uerbis denotantibus reuocationem,ademptionem,uel transtationem: puta Adimo , vel Poeni leo eius quod dedi,uel similia. Imo etiam nuda uoluntate praesumpta fit ademptio : puta si testator factus sit inimicus 'capitalis ipsius legatarii post factum testan. l. 3.1 eod. Sed s tales inimicitiae postea cessent, &irursus amici fiant,
unc reconualesci t. l. a, si iterum. i. eo.quia ambulatoria
est defuncti uoluntas usque ad uitae supremae exitum. Transfertur autem legatum quatuor modis. Aut enim ri frea persona in personam trans sertur. Aut ab eo qui dare itiniussus est transfertur,ut alius det. Aut cum res pro re da- ι,- 'tur: ut pro sundo decem aurei.Aut quod pure datum sit,
transfertur sub conditione .l. tranflatio.I. eo. - . De his quae poenae nomine relinquuntur.
Legare pgnae nomine is dicitur,qui in legato aliquid expressit quod coercedi haeredis causia relinquitur: quo magis haeres aliquid faciat,uel non faciat: ueluti si testator scripsisset, Haeres meus si filiam sua in matrimonio
cum Titio non collocauerit, det x. aureos Seio. Vel ita: Haeres meus sit seruum Stichum non mamimi sierit, deeTitio x. aureos. Et licet olim inutile erat tale legat impcenae: hodie tamen legatum taliter siue ademptum siue translatum, ac etiam haeredis institutio poens note facta
ualet: nisi sub conditione impossibili, uel legibus interdicta uel ignominiose fiant:de hoc inst.de lega. f. Q
Catonis regula circa legata olim usitabatur. Et conti nebat in effectu,q, ea legata,quae caduca fierent, aut e sint nulla,si testator statim facto testo moreretur:et ista
mon coturalescerent, si testator diuitiis post testin 'e- uiueret,& res iterum ad eum statum peruenisset, a quo incipere otuisset: puta, testator legauit rem ipsius lega tar ij ipsi legatario: istud legatum esset inutile, si testator satim moreretur, quia res ppria alicuius sibi legardi nopotest. F. sed si rem . instit. lega. quia res semel ma non po- . - test amplius fieri.instit. dea 2.3.sic itaq;. Sed si uiuo te-h ctatore legatarius eandem rem alienaveri S ita ad sta-
128쪽
tum perueniatur amplius non sit legatarit,per regulam Catonianam non conualescebat hoc legatum, sed erat inutile omnino. Iure autem nouissimo sublata est ista regula per i unam .C. de cadu.toll. & fallit alias in multis casibus quos not. gl. in uerbo, salsa est in l. 3.3.eo De hii quae 'o non scriptis habentur . Si quis haereditatem uel legatum sibii pli adscriplat,incidit in poenas legis Cor. de tal & nihilominus scripturae suae perinde habentur , ac si insertae testamento non sui si ni.Sic etiam quae in testamento scripta sunt,& no intelliguntur. quid significent,ea perinde sunt,ac si scripta no essent. Quae o nae seruo relinquuntur extra causam alimentorum, pro non scripto habentur Legatum quod alicui adscribitur qui in rebus humanis eo tempore non erat, uel qui in hostium potestate suit,neque ab hostibus rediit, pro non scripta erit, S descit. De his quibus,ut indignis , legata auferunt-- Legatarius qui restatore de illicita negotiatione post mortem detulit,carere debet legito,seu fidei commi oquae fibi ex testamento relicta suerant. Similiter & ille, qui manifestissime comprobarus est id egisse,ut per negligentiam,& culpam sua ni mulier, a qua haere S in Ita-
tutus erat,moreretur. Aut qui testamentum dicere uoluit in officiosum , in quo sbi legatum est fictum, uel li-iquis non obtemperauit mandato aut conditioni inte-so legali apposi au uel si inimicitiae capitales interuenerui iter lega tam si S testore: uel si pala:& aperte testori .maledixerit,& iμ faustas uoces aduersus ipm iactauerit.
Et undecimtis huius. De eondituribus f demonstrationibus ear fir modis orum,quae in resilamento scribuntur.
- Elegatis s. dixit: in quibus, quia qnq; pelli foDemon- Uditio, demonstratio, modus,& ca, io de his dicit. Iraiio.. Est aut conditio quaedam legati suspensio , cuius de tuca a . turo desectus uel confirmatio pendet. Demonstratio equaedam in existentihus uel praeteritis accidentibus notitia quo magis legatum sit liquidum, adhibita. aula
129쪽
dicitur cidam de praeteritis praecedens suasio: quo testimonio nio magis quem honorauimus. Sive est animi copulsio a nobis expressa. Modus est de futuro,& quas eu Modin. iusdam remunerationis 1 legatario petitς exhortatio: zuo non completo, ita relicto quis priuatur, di sicut deciente conditione ab initio non capitur. Et est natura conditionis ut si sit potestativa,ei obtemperetur,nec per cinditio eum qui obtemperare debet, aliquid fiat, quo minus ad mustia impleatur, quo casu pro impleta nabet,& relictu capiet, sex. C. de condit. inser. l. fi.Si uero est turpis, uel inhonesta, siquidem ex parte legatar ij, pro non adiecta habet & idede impossibili . Si autem ex parte haeredis ponatur, tunc legatum uitiatur. insti. de lega.f. sn. Si uero caualis, uel ista fuerit, euentus speet ibitur. C.de cad. tDllen. l. una. f. sin aut ahquid. In mista uero legatarius adiuuatur, si peum non stetit, sed per hunc, in cuius fortuitum casum steterit :ut C. de condi.inser. l. legatum. Et fit conditio P 'Si. s. de condi .inde. l. qui pio misit. fit et per Cuna: rt i. n.
de uer .obl.l quodcunq;. s. non solum. Natura uero cau- cum
s uel demonstrationis est,ut quamuis salsa demonstratio uel causa dicatur, legatum tamen non uitiatur insti. deleg .f.siquis in nomine & C. de sal s. cau. adlec. l. 2. Et fit causa per aula: demonstratio autem, ostendendo ali- Quia. quid . Natura uero modi haec est,ut modus adimpleat: uel per legatarium non stet, quo minus adimpleatur: Ee sic legatum non reuocat. C. de his quq sub mo. l. l .&2. Et fit modus per Ut,ut ibi:vn sisset dici: scito Q ut modus est: Sc sit conditio . quia causa de hoc gl. in ca. uerum de condi. appo. Sc insti. de. lega .f. longe magis. Ad legem Falcidiam.
Q a lege Falcidia legata minuuntur , ideo de ea si
quis. M um. n. l. I 2.rab.libera erat legandi potestas: ut liceret et totum patrimonium in legatis erogare. Cautuenim erat ea lege in hunc modum : Vti quisq; legat reisu ita ius esto. Sed quia opportunum erat,gratia testatorum legandi licentiam coartare, plerunq;. u. intestati moriebant, recusantibus scriptis hqredibus pro minimo aut nullo lucro haereditares adire. Lara est ergo no-
130쪽
ea Trebellio Maximo Consul bus in quo disponiturci, ipse naeres institutus grauari possit per fidei commis-, ζύ V. xς ixu/ k0t in haered ratem, uel partem eius: Ied de his detrahere potest quartam, que Trebellianica ouaria appellatur. Et pro rata illius quartae potest agere & con- Trebe L . contra debitores, & a creditoribus haereditarus. Et dιssert i hoc ista quarta a qu/rta Falcidia: quia Falci- Fia dia.dia resecat superflua legata particularia usq; ad dodrate: Ied Trebellianum resecath dei comissa uniuersalia. Et houscosultu Pegasianu,&locu e us positum P. εκε
est Ti e bellianum: cuius uigore haeres rog itus restit Heretiari editatem pol retinere quarti, uel et stoluta repetere:
Ia ideo. quia Oima nemo inuit' cogebat pstare id, de quo missa. rogatus crat. Quibus. n. non poterant haueditate uel l xata relinquere, si relinquebant, committebat testatoresndet eorti, liti capere ex testameto poterat ut alias restitueret: sc ideo fideicomissa appeti ita sun r,quia nullo uinc iuris ed pudo se corii qui rogabatur, continebitui id , die aut in iuris necessitate deductum est, ut ii res taliter roga: us, inflante fidei comissario, etia si nolle inuitus compellitur ad adeundi haereditate, & restituemda eandem ei, pro quo rogatus est: retenta tu sibi quarta Trebellia. Vnde solet dici. Tunc trebellabis,cum redde treconcia grauaris.gl. in d. c. Raynutius. de testam.
Quando dies legatorum, Isideicommissorum cedit. ei latim Cedere duas nabet significationes:aliquan- e.dervido. nexponitur.i incipere deberi.). de uerb.ligni.lo cedere.Aliqn cedere dr quant si ad transmissione: ut C. deca. tollend.ῖ totum. Pro huius pleniori notitia siciendu, 5-pi e. ι x ne diei uel conditionis appositione relinqui quaedam sub conditione. Et si quidem purum suerit legatum cedit eius dies a morte testatoris. cq ira niti ad tran, utione, non quantum ad hoc, ut debeantur, aut petὶ
ς d. xvii. f.tum igitur. Et in seruitutibus p cod.,
cla dies ante adita haereditate: etsi pure sint reti nec τύ . - - - 1 quo ad