Hipparchus, de religioso negotiatore, disceptatio mediastinum inter ac Timotheum quæ negotiatio a religioso statu abhorreat. Lucubratio Renati a Valle magistri in theologia

161쪽

cris pc,rsonis vetita per Canones, qua pleraeque

merces emptae in eum finem vivendantur, reuenduntur, nullatenus mutatae, nec absque quaestu; pu

ta vari j cibi, vina. charta, atramentum, gossipium,& alia pleraquc minutalia. Altera quam mediana diximus , Pertinetque ad tertium negotiationis membrum supra propositum , qua pleraeque aliae

merces esculentae, coemptae ut reuenderentur, prae

uia muratione reuenduntur , sicut faciunt secularium plerique, victum sibi ac familiae, parantes ex tali negotiatione & nutricatione Conuictorum ex certo pretio. Hoc ipsum etiam faciunt Caupones,& qui ἡ meritoria taberna lucrum faciunt. Cibos enim ac vina vendunt hospitibus, & pro utensilium locatione accipiunt certum pretium. Discrimenduntaxat inter Caupones & eos , de quibus agimus Conuictorum Curatores interuenit, quod ΤΡΟ-nes & tabernarii fere suam hanc negotiationem exercent cum praetereuntibus, & dietim aduentantibus , mox quo abscedontibus : quod hi de quobus agimus, faciunt ad longiorem moram. Nemo tamen non videt, discrimen illud penes longiorem 6c breuiorem moram esse mere materiale , nec inducere

formalem negotiationis diuersitatem. Cum igitur Cauponum dc Tabernariorum negotium, Clement. De Vita & honcst. Cleric. cap. i. a sacris hominibus

remoueatur , aeque ac munus carnificum , eo quod

utrumque sit Religiosis indecentissimum, considerandum est iis qui Roligiosos homines hac negoriatione implicitos Volunt, quo demittant stibii-rni sinu m iratum situm ; &an nota hoc sit de sanctis egredi, quod votatur sacris hominibus Leuit. χ i. nc polluant Sanctuarium Dei, id est cor sitima, Vt

162쪽

rsi Cass1 anus exponit Collat. I . capite decimo. io . Sed praeterquam quod negotiatio de qua agimus Sanctorum usui consentanea non est, ut hactenus euicimus suppetunt graues rationes ob quas ea negotiatione abstinenaum Religiosis videatur. In primis nimium quantum vulgantur res Ordinis Religiosi, quibus obscuritas & remotio ab oculis secularium magnam conciliat dignitatem; vulgatio autem despectionem inuehit ac depretiationem. Sane insignis moderator Religiosi ordinis S. Bon uentura, ne accessum quidem ad interiora Religio-ce domus facilem esse secularibus voluit, quod ea ratione plurimum dccedat de maiestate coenobii apud nimiu facile admissos. Quae ipsa ratio erat, cur Ethnici suorum delubrorum penetralia solis epo-ptis reserarent , stuporem occultatione & abstrusione aedificantes, ut habet Tertullianus initio libri ad Valentinianos. Dixerit quispiam Domum inquam Conuictores admittuntur , non elle domum

Religiosans, sed secularem, quandoquidem a maiori parte fit denominatio ; ac proinde incommodum propositum, quod solas Religiosas domos spectat, huc non pertinere. Id si quis dicat, inde.inprimis impugnabitur, quod domus illae potiantur immunitate Ecclesiastica, qua tamen alio titulo non gaudenti, quam quod domus Religiosie censeantur. Deinde ut argumentum retorqueam , a potiori parte facienda est denominatio. Cum ergo qui praesunt sint Religiosi , neccile est domum censeri Religiosam, praesertim cum non exiguus est in ea numerus Religiosorum moderatorum. Nam licet ut plurimum , multitudo moderatorum non exccdat denarium , alicubi tamen numerantur viceni dc triceni,

163쪽

quem Religiosorum numerum, quis neget susscere ad hoc ut domus quam inhabitant, Religiosa dicatur λ Tametsi autem numerus Conuictorum est longe auctior, tamen neque domus , in qua tota, solus

plerumque herus est nobilis, denominatur ignobilis a conditione famulorum & ancillarum ingenti numero herum stipantium. Igitur domus quam Religiosi aliquot stabiliter haerentes incolunt, est domus Religiosa; & talis est domus Conuictorum, etiamsi septis primariae domus Religiosae non cou-zincatur, cive continens non sit, sed ab ea abiungatur. Ac proinde cum Conuictores seculares,& turba famulorum item secularium, ad intimos recessus domus illius admittatur, incurritur in propositum incommodum vulgatae, & vilipendio expositae Religiosae domus per hanc negotiationcm. Non dcbet hoc incommodum videri tenue aut leue , quod Primariis Religionum moderatoribus visum semper est magnum.Sicut e contrario S. Bernardus Epist. 8.inter insignia commoda reformationem coenobii

Sambyoniliani consecuta,de quibus suggcrio Abbati gratulatur , numerat, quod secularcs non essent

deinceps admittendi in domus illius penetralia, &eius aditum aegrὸ essent exoraturi. 1o8. Qualisculaque porro sit Conuictorum d mus, ac vel si secularis & laica, ob conuictores numerosiores moderatoribus statuatur, idem semper incommodum consequitur. Nam vilitas & deprcciatio , quam ex adolescentum secularium conuictu inferri Religioni contendimus, non consequitur

aditionem intimae domus materialiter sumptae, siue parietum, x quocumque aedis recessium , sed con- tequitur domum sumptam formaliter , hoc est ii

bitan

164쪽

Is bitantes in ea, quibuscum familiariter c5uersari secularcs necesse est, si sint colubernales; ita ut a conspiciendis ac lustrandis omnibus quq ad Religiosos attinet prohiberi vix ac ne vix quidem possint, cum simul vivant, simul comedant, simul bibant; quod ipsum .ad minuendam Religiosam dignitatem non parum facit. Admitto despuendam & exsibilandam esse illam plane deliram secularium exerrationem, qui Religiosos vellent Angelorum more absque cibo& potu vitam exigere. Vetus est ea de re S. Basi-lij querela in Const. Monast. c. . sic expostulantis aduersus eam insulsitatem. Atque aliud etiam praeterea animaduerto , quod iis sblitum cst non venire , qui communem ac vulgarem vitam sequuntur, quandocunque in pietatis cultorum vitam inqui runt. Simul ac enim pietatis cultor cum animo suo secum statuerit, rectum esse, post longinquam esuriem esca corpus fulcire suum, ne ruat: veluti si omnino corporis ac materiae expers ellet, aut nullum prorsus, aut quam minimum cibum alsumere illum

volunt. Et si ex huiusmodi disciplina quempiam

animaduerterint, qui non usquequaque inclemen ter corpus tractet, ac vel tantillum illius necessitati sebueniat, hunc conuitiis calumnirsque proscindunt, derivataque ab uno in cunctos protervia petulantiaque , uniuersos pariter lurcones quosdam,& helluones appellant: neque illud reputant, secum bis & ex ipsis nonnulli lcr etiam quotidie cp lentur, crassissimis,pinguissinusque sit starcinativesecantur cibis,& infinitam carnium molem devorent, ingentemque supra modum vini ingurgitent vim, mensis tamen nihilominus se ita inhiare, ut exemptis e vinculis post diuturnam esuriem catulis assi-

165쪽

miles videantur. Porro qui verae pietatis sectatores sunt, ij qu un fieri potest,aridissimo utuntur cibatu, ct in quo praeter imbecillitatem tenues admodum ad alendum vires sint: idque in totum diem semel, quibus modo perpetuae disciplinae ordinem seruare in animo est, Sc hunc ipsum quod modice , dc ut ratio iubet, assumunt , cum cibi eius siubendi tempus aduenit, fidenter nulla impediti religione , nece fla-Tium corpori auxilium tribuunt. Quo fit ut nequaquam conuenire iudicandum sit, libertatem nostram ab alia conscientia iudicari. Si onim nos cum gratia participamus, quid blasphemamur pro iis, de quibus gratias agimus λ Cum exiguam admodum dc vilissimi preti; ciborum portionem , tanta nos cum voluptate amplectamur , cum quanta ne ipsi quidem, splendidissimos dc copiosissimos cuiusque modi ferculis instructissimos mensarum apparatus. Jio'. Laborauit aliquando cadem fatua imaginatione Abbas Ioannes, cognomento Parum, ut est a- 'pud Rufinum i 3.Vit. Pal. n. 6. dc quod Religiosus esset, vivendum sibi Sc Religiosis aliis absque cibo dc potu,non sectis ac Angelis existimabat: quem denique fames potentius quam frater natu maior er-i rorem dedocuit,dc coditionis suae admonuit, ut hocrythmo belle expressit Fulbertus Carnotensis. In vitis Patrum veterum, quiddam legi iucundum Exemplo tamen habile,quod vobis dico Ithmice Ioannes Abba, paruulussatura, non virtutibus Ita maiori sopo, qui cum erat in eremo, Volo, dicebar, vivere securre,sicut Angelus, Ioc veste nec cibo strui, qui laboretur manibus I

Respondit stater, Moneo, ne sis incoepti properus,

Quod tibipostmodum sit non coepisse fatimi At ille

166쪽

r qui non dimicat, non ιυσδὶ nequesuperat. Et nudus eremum interiorem penetrat

Septem dies gramineo nix ubi durat pabulo Octaua fames , erat, ut ad sodalem redeate ui 'rro clausa ianua, tutu sedet in cedulae Cum Minor voce debili appellat, stateν aperi: Ioannes opis indigus noris asstit stribus Vespernat tua pietas, quem redissi necessitas. Ressondet iste deintus a Ioannes 'ctus est Angelus,

Miratur caeli cardines, ultra non curat homines. Foris Ioannes excubat, maiamque noctem tolerat,' Et praeter voluntariam, hanc agit poenitentiam. Facto mane recipitur, salsique verbis uritur, -

Sic intenius ad crustula, stra patienter omnia. Rescitiaiin, Domino grates agit ac socior Dehinc rastellam brachiis tentat mouere languidis. Castigatus angustia de leuitate nimia, Cum Angelus non potuit, vir bonus e se didicit. V Mo. Haec meritissimb intorqueri in proposita insulsitatem,nemo non videt.Nihilominus dissileri nolicet,quin Religiosi ex eade cum secularibus mensa, praesertim assidua & diuturna obsolescat apud rudes aestimatores. Vt propterea S.Basil. c. illo 6. Constit. Monast. ad commune cu Monachis mensem,non nisi probatae pietatis ieculares,& quide perraro admitti velit,ne scilicet ea in animali vita,& beatis quoque communi, pastus societate, deteratur religiolae vitae dignitas,apud improvidos & paru aequos aestimatores. Hanc ob caulam S.Martinus,nunqua se exorari passias est, ut Praefecto Galliarum pradium praeberet in ibo coenobio, ut scribit Sulpit. Diat. I. c. i . Αει- ne est quod in Conc. Aquisfran. in causa Benedictivorum cap. 11. t habetur in Appendice ad Capi erutaria, in statuitur, i ut Laicus, casisse manduc*ndi

167쪽

ratio praeter caeteras permovit SBenedictum, utc. sI. asias, . sub excommunicationis interminatione vetaret, ne Monachus eadem die, rediturus, quan rumlibet a quocunque rogatus, cibum sumeret extra coenobium, nisi forte Abbas contrarium man dasset. Et quanquam sunt aliae quoque illius inte dicti causis idoneae, quas ibi profert Turrecremata Tract. Ii7. tamen haec in qua versamur , S.Benedictum non latuit, nec a Cardinali interprete praete rita est. Et aeque cadit in simile praeceptum, quod extat apud S. Augustinum c.s. Regulae, & in Regula

Tarnatensium L . 9.tii. Aliam Religiosae domus detritionem ex conuictu cum secularibus , annotauit S. Bonaventuraq.al. in Regulam s.Franeisti ; quam praestat propo nere verbis S.Basilij in Constit.Monast.c .ubi agit, de parcitate congressionis cum extraneis hominibus. f Si quidem linquit homini in eo, quod ex Deo est, vitae genere versanti, inuiti parati eise inmdiatores solent, atque ipsi adeliconiunctissimi quisque, im eum studiose quid agat , inquirunt. Quocir

ca danda omnino nobis opera est, ut non nisi magna adhibita diligentia, circunspectionequeν in con grellum extrariis hominibus veniamus. J Confidimat hoc, exemplo Christi, qui cum citer sanctus, innocens, impollutus , tamen non credebat semet ipsum Iudaeis, ut habetur Io .ita hoc est perpare Sc magna cum attentione ver sabatur cum Iudaeis familiariter. Tum subdit S.Basilius: Sed qui hoc poterit impetrari ut si curiosis hominibus vitam 11ostram inspiciendam exposuerimus, non δc prauas in nos calumnias conflemus,&ipsi nobismetipsis sca

data

168쪽

I 'dala statuamns Siquidem plerumque etiam quae

recte fiunt, ea malevoli in crimen vocare non dubitant , neque vel leuissimas quidem praeterire osse siunculas sinunt, quas non maledictis insectentur: quamobrem in admittendis extrariorum hominuincongressionibus magna adhiberi a nobis cautio debet. Etenim praeterea quae diximus, temeritatis vitio , aliud etiam peccatum incurrunt; cum scilicet cogitant eos, qui a communi cum caeteris vivendi ritu rccesserunt, eo quod vivendi institutum muta- xunt, non consilium mutasse, sed diuersam plane ab humana induisse naturam ; neque de pietatis culi xibus iudicant tanquam de iis qui cum iisdem asi ctionibus versentur, eas tamen animi virtute, & a

voluptatibus a se segregandis , rationis imperio subjiciant; sed illud existimant, naturales ex illo Tum corporibus omnes funditus affectus sublatos esse. Quo fit ut si vel transuersum unguem spirit lis vir ab recto declinarit, confestim univeru, veli, ipsi, qui vehementissime ipsum antea laudibus esse

Iebant, admirabanturque , eius accusatores existant

acerbissimi; palamque seipsos reprehendant, ut qui ne priores quidem illi laudes veras tribuerint. Vt enim cum in certamine pugil aliquis concidit, illico in eum aduersarius insurgit, ipsumque ferit, ae humo magis etiam affligit: Ita hi quoque, simul a que aliqvcm de iis qui assidui in virtutis cultura

sunt, paululum aliquid de virtutis curriculo deflexisse animaduerterint, extemplo in cum inuadum, maledictisque de criminationibus, perinde ut iaculis pctunt; neque secum reputant ipsi sexcentisse quotidie vitiosarum affectionum telis trans sigi:

Cum pietatis propugnatores, quamuis similibus

169쪽

ipsi quoque affectibus sint circumsessi, aut leuisti mum inde, aut nullum plerumque incommodum acciprint; & quod magis eos mouere deberet, qui acriorem quam illi aduersarium excipiant, quando hi apertissime, ei se aduersarios professi sunt,& ma gnum quid adeptum se illa ubittatur, si de his victoriam reportet. JIIa. Non est quod S.Basilij orationem minutilis

concidam, vel subiecta non necessaria declaratione illustrandam sescipiam, cum nihil contineat non perspicuum , & quotidiano experimento testatissi mum. Festucas enim & atomos impersectionum, quibus necelle est quandiu hic vivimus, etiam teligiosa corda sordescere , amplificari a secularibus iatrabes, & iam olimquesti saepe simi asceticae vitae Magistri, &nos ipsi conspicamur. Ruperti disput tio l. . In Reg.S.Bened.c. I .huc perbelle cadit.Pro seri Rupertus eo loco , tentationem qua pulsantur iuuenes recens e seculo in Monasterium appulsi. Ait verb: Per nostram conuersationem , saepe alsequi scandalisati sunt pusilli. Quinam pusillii Nimirum inexperti, illi maxime qui nouiter de conuerinsatione seculari venientes ad professionem Mon chicam , putare viderstur de Monachis quod homi nes non sint,qui hoc potius scire deberent,quia nulla professio siue conuersatio magis,quam ista,cami nus ille est, de quo sapientia dicit, Vasa Rulan bat 'rnax,ct homines receptibiles caminus tenmtionis. Item, fili accedens adseruitutem Dei, sta in Iustitia lct timore, ct napara animam tuam ad tentri tionem Cum ergo viderint vasa quaelibet crepitalia in λει nace huiusmodi ; siue illud quod aurum putabatur, Vel argentum , cecidiste in maturam vel vitium

plumbi,

170쪽

I splumbi, contendentibus interdum Monachis, quis eorum maior sit ; siue quod peius est, aliquo Iuda

detecto inter illos fuere loculoru Domini. Cum imquam viderint eos ubicunque pro re leuissima rixari, alterumque aduersus alterum inflari, scanda-lisantur, tanquam crepitus omnis non test e sed se nacis culpa ut, vel caminus de argento plumbum

fecerit, & non potius quid fuisset, quod argentum putabatur, ostenderit; & volunt illic vivere,ubi soli sint boni, quod nusquam est nisi in coelo; sicut

reuera nusquam soli sunt mali,nisi in inferno.JHoc si sentiunt qui pedem e mundo iam extulerunt,quid sentire in similibus adiunctis censendum ast, illos qui etiamnum seculo adhaerescunt Itaque non potest apud seculares, tametsi per improuidum eorum iudicium, non vilescere Religio, cuias Aluminni vivunt, & degunt assidue cum secularibus. I l . Nec paruum etiam vulnus infertur Religi sae dignitati apud seculares, ex hac negotiatione ad modum quaestuosa; ut ipsi quidem arbitrantur , ad metientes eam usui quorundam secularium, qui familiam uniuersam sustentant e quaestu , quem illis subministrat Conuictorum tantillus numerus. Ex longὸ ergo numerosiore Conuictorum mestitudine, quae Religiosis cum contubernales admittundficile suppetit, imaginantur corradi aureos montes.

Vnde praeter inuidiam, cxistit depretiatio; quia λctit pauperies in personis Deo dicatis gloriosa est, it de Sacerdotibus dixit Concilium Aquilejense tapistola ad Augustos apud S.Ambrosium; ita diuitiae

amplae, etiamsi tantum existimatae, praesertim vcib captatae ex ratione agendi communi cum secularb-bus, effundunt contemptionem super Religiosos,