장음표시 사용
311쪽
IO. FAEIΝsΠEIIII SUPPLEM. veniret Cleopatra, thesauris timens, quos illa secum crematuram iactaveriit; et ipsam cupiens in triumpho ducere. Igitur nihil ei promittere statuerat, ne sibi saciundi. quod voluisset, adimeret potestatem servando pollicita, aut fide posthabita merito reprehenderetur.
LII. At illa, dissidens omnibus , cum Proculeio per
ostium firmiter occlusum, ut tamen percipi sermo Posset, colloquuta , regnum liberis suis petebat; ille honom habere iubens animum, et omnia Caesaris humanitati permittere, locum interim diligenter contemplatus, imperatori renuntiavit. Ab hoc continuo missus est Cornelius Gallus; quo de industria producent sermonem, Proculeius cum duobus ministris, persastigium aedificii, qua parte paulo ante receptus Antonius fuerat, scalis admotis ingressus, ad ostium, ubi eum Gallo colloquebatur Cleopatra, properavit. Sed ad vocem ancillae, o te miseram, meo irat Disaecce, Disa demehenderis I sicam illa, qua cincta erat,
haud impigre stringens, deserebat in pectus; quum
complexus eam ambobus brachiis Proculeius . Bia, inquit. iniqua es, Cleomtra, ictique et Caesari, Delioris fortunae Dices tibi, mansuetudinis et clamentiae gitariam illi auferens. IIII. Erepta deinde sica, vestibusque excussis. De quid ad mortem sibi consciscendam aptum relinquB-xent, Epaphrodito eam tradiderunt, qui missus ad hoc a patrono suerat, ut mollissime et blandissime habitam, summa diligentia custodiret. Dum ad hunc modum regina Corripitur, eunuchus eius aspidis imvitatae morsu satum citans, in foveam ante ad hoc praeparatam se demisit. Post haeo ingressus est AI xandriam Caesar, Areum philosophum indidum manu
312쪽
ix LOC. LIB. CXXXIII LIVIANI lenEnS. Seemonesque Cum eo serens I quo maiorem illi apud cives suos auctoritatem statim ab hoc conspeetu
conciliaret. In gymnasio tribunal erigi iusserat: eo Conscenso, graeca oratione, quo intelligi ab omnibus posset, Alexandrinos humi stratos, et veniam suppliciter orantes, exsurgere iussit; se enim uni rsos noxa
liberare tres ob causas I quod Alexaradrum conditorem urbs haluisset; quod esseι Usa maxima ac Pulcherrima; postrema, quod Areum tam carum sibi mi produxisset,
uv. Autyllus deinde iussu Caesaris statim inter .ctus: nec profuit, quod filiam eius desponderat olim, et in delubrum Caesaris confugerat. Id Caesari priori,
tanquam Heroi, a Cleopatra structum, sub Caesarei nomine diu postea superfuit, donec post octingente simum a Christo nato annum fortui in incendio con flagraret. Theodorus paedagogus eius, idemque proditor, quum detractam occiso Pretiosam gemmam vesti suae insuisse, post infitiationem convictus esset, in crucem actus poenas persidi avarique animi dedit. Neque amantior Caesarioni paedagogus contigerat Rhodon, qui eum . ut Caesari traderet, revocari ab eo ad regnum singens, ex Aethiopia, Per quam a matre cum magno auri pondere in Indiam mittebatur, retraxit. Antonium interea multis regibus atque ducibus funerare Cupientibus, non permisit Caesar, Cleopatrae qualecumque solatium servans; illaque suis eum manibus regaΙi sumptu, nihil prohibente Caesare, sepeliit. LV. Tot doloribus consecta luctuque, et exulcerato contusoque frequentibus plagis pectore, quum in febrim incidisset, per causam eius morbi cibo abstinere
coepit; inedia mori cupiens, sicut familiaris eos,
313쪽
3iO IO. FREINSHEMII SVPPLEM. modicus Olympius, qui tum negrotanti adfuit, scriptum voliquit in commentario, quein postea de rebus istis edidit. Sed interpellata sollicitudine Caesaris , iramque eius, ne sorto in liberos Expeteret, metuens; curam corporis intermissam utiquandiu resumpsit. Quum deindes Caesaris colloquium Exposceret, quo magis inciperet considere, ad illam sei, dixit, iturum. Ad conspectum ingredientis erubescens, e thom mi ni me compto in simplici tunica exsiluit, proiecitque se ad pedes eius. dominum salutando. quod ei nOinendii tribuissent. Ille, reponere se in lectulum iubens,
iuxta assedit, excusationemque tentanti, et in vim et metiam Antonii factorum culpam coniicienti, sic respondit, ut, omissa defensione, totu se ad precus
LVI. Multas variasque prioris Caesaris imagines, eodem in cubiculo dispositas habebat: ad has manus
tendens, patris memoria propitiare victorem conabatur; voces etiam interliciens, ad misericoPdiam pro-Vocandam , et, Si POSSet, amorem Comparatas. Quamquam enim , ut in profundo luctu . neglecto capillo. facie sordidata, corpore vibicibus de Pini, rubentibus tumidisque multo fletu oculis Erat; attamen nativa eius gratia, non Pauca sui vestigia, tanquam inter nubem Padios omittebat. Inter haec et voces iaciebat fractas perplexasque, Caesaris etiam literis adhibitis. e quibus multas amatorum delicias legens, exoscul batur labellas, imagines adorahat, semetipsam modo deflebat, quod non ante illum esset mortua; modo respiciens ad adolescentem sibi gratulabatur, quod in oc saltem redivivum Caesarem conlucretur. Ad-
314쪽
versum urtos minimo improvisas Certum Caesari crat lenem assectum , et uti imum firmiter occludere.
LV I. Igitur deiectis in terram oculis, nihil don more iam . nihil de regno, sed tantum, ut bono essetnnimo, respondit, nihil pussura. Tum illa commentarium ei porrexit, thesaurorum pecuniaeque descriptionem et summas continentem. Forte Seleucus ad Pat, unus procuratorum eius. Hunc occultari quaedam
arguentem, in capillum involans; quum multis plagis e ludisset ; subridenti Caesari et intercedenti, Quid
mirum est, ait, indigne me ferre, quando hic contem tui habet, quam tu tali in tem ore aesenatus es inuisere ' Si quid de muliebri mundo Se Posui, non mihi seruabam , sed ut munera inde Liuiae Octauiaeque darem , pro madeprecaturis. Νon offensus his Caesar, in quibus vlucere cupiditatem vitae existimabat, et haec se concessurum ei, et ulla quam Plurima confirmavit: magnopere enim timebat, ne se interficeret illa, sibique maximum triumphi ornamentum eriper t. At illam se decepisse I'utaris, deceptus ips8 est. LVIII. Intev nobilissimos amicorum Cornelium DO- Iabellam adduxerat Caesar: is reginae studiosus , hoonti se roganti ossicium clam significandum curavit,imρeratorem Per Syriam reuerti constιluisse; ψsam cum liberis Proximo triduo mari praemissurum in Italiam. Hinc plane coniiciens, triumpho se destinari, quod vel multis moutibus intolerabilius credebat, decrevit antevertere. Igitur constituto secum tempore ac modo exitus, et occultissime Praeparatis ministris, oravit Caesarem, ut bona cum eius gratia parentare Antonio sineretur, acceptaque Venia, ad tumulum cum domesticis mulieribus perrexit. Ibi Prostrata super se-
315쪽
IO. TREIXSI EMII SUPPLEM. pulcri im, re Paucis ante diebus, vit. captiva his te is manibus tramutavi, care Antoni I nunc etiam pa- is vento; ne luctu quidem et planctu salis libem, is quando custodibus appositis alieno iam corporiis detrimentum inferre prohibeor. . LIX. M Nec ultra quid exspectaveris a Cleopatrara tua, qtiae mox imperio victoris abducetur. Ergo
a quos in vita distrahere nulla vis potuit, iis in mortera disiungi placuit diis, et sic permutari sepulcris, ut is tu Romanus in Aegypto iaceas. me infelicem Italais tellus contegati At tu, siquidem ista numina pla- is catiora nostratibus hines, ne desere coniugem tuam, is neque in his calamitatibus vivere. aut in illa leis triumphari patere; quin ereptam his malis etiamo sepulcro iunge tecum: nunquam enim acerbiorem D itam egi, quam post istos dies, quibus te careo M. His editis lamentis, postquam coronas et oscula tulit
tumulo , balneum paravi iussit, lotaque magnifice epulata est. Sub id tempus quidam ex agris cophinum Riserens, percontantibus, quid portaret, dimotis soliis ficus ostendit; quorum magnitudinem et elegantiam mirantes, sumere ille, si quid placeret, iubeus, citra
LX. Tum Cleopatra. quo Epaphroditum amoveret. vigilantissimum vitae suae custodem, literas ei dedit obsignatas, Perserendas ad Caesarem, quibus enisissime rogabat, ut se iuberet cum Antonio sepeliri. His inspectis statim intellecto quid ageretur , Caesar ipse
statuit accurrere; mox, mutato consilio, P pere visuros mittit. Illi, reseratis soribus, transacta onmia r Pererunt. Iacebat in pretiosissima veste regioque cultu
316쪽
IN LOC. LIB. CXXXIII Livi Νi 3 13 Cleopatra, in aureo disrartoque odoribus solio; iuxta
pedes humi stratum corpus erat Iradis , alterius ancillarum nam ceteram omnem multitudinem expulerat , altera iam vicina morte titubans, tamen adhuc diadema dominae componebat. Ibi per iram dicenti cuidam. ει Pulchrane tibi haec videntur, Charmium is G Pulis chra, inquit illa, profecto, ac tot regum sanguinera digna D: neque plura loquuta, iuxta lectum hera concidit. LXI. Aspidis morsu perisse Cleopatram, quae inter scus illata suerit, eonstantior fama tenuit; et credidisse hoc Caesarem . monstravit in triumpho praelata reginae effigies cum admota ad brachium aspide ; alii,
venenum in acu habuisse, putarunt: maculam vero in corpore nullam, aut aliud veneni signum comparuisse, satis constat. Caesarem nuntiata mors tam
Velox perculit, ivitque ipse, et adhiberi a medicis remedia imperavit. Psyllos quin etiam admovit, qui Venenum exsugerent. Quum nihil proficeretur, miratus animum mulieris, uti petierat, iuxta suum collocari Antonium, et sustigium, quod Mausoleo deerat, perfici iussit: etiam ancillis honorifica sepultura data. Sic illa magnis et virilitibus et vitiis celoebrata Cleopatra, successorum Alexandri potentiam suo casu siniit undequadragesimo aetatis anno: regnavit domi duos et viginti; ex quibus amplius quatuordecim per Antonium in reges ipsos plurimasque nationes imperium tenuit. LXII. Antonio nonnulli tres et quinquaginta tribuunt annos vitae; alii triennium ad numerum adie-
317쪽
eerunt: cuius de ingenio AP unaque, quarum Periam nescias utra fuerit imitabilior, post tot utriusque documenta relata dissei ere quid attinet I Imagines cius statuaeque detractae fiant et ni, litae; Cleopatractmanserunt, redemptue , ut serunt, ab Archibio quodam mille talentis r is inter amicos Peginae fuerat, caritatemque bene de se meritae. quod bonis ingeniis
solitum, post mortem eius retinebat. Celerum mors
Cleopatrae Caesarioni quoque exitio suit: aiunt, ab Areo impulsum esse Cuesarem, qui notam principis Poetae sententin in alludendo , minime utilem esse PO- 'caesariem dixerit. Ego monitore nihil indignisse crediderim, ad tollendum , qui Caesare dictatore genitus esse praedicaretur. Ceteris autem Antonii liberis, etiam quos ex Cleopatra stistulerat, non pepercit modo, sed omnem benevolentiam savoremque prae stitit , ut felicior in posteris suisse Antonius, quam
LXIII. Nam praeter alios summae potentiae gloriaeque vivos, etiam pronepos eius, deinde nepos imperium populi ro inani obtinuerunt. Sed omnem si iam selicitatem Octaviae praecipue debuerunt; quae ingratissimi viri libems non educavit modo materna cura sed etiam apud fratrem fovit atque promovit: suit enim egregium matronalis virtutis exemplum Octa. via ; unde et seatri cavissima fuit, et apud externos etiam in tanto honoro, ut Corinthii quidem ei templum exaedificasse legantur. Hac igitnu sucientd, Caesar Cleopatram, ex aegyptia regina genitam Amonio, in matrimonium elegantissimo regum omnium Iubae tradidit, quem educatum in Italia, suamque militiam sequutum, patrio regno donavit; eique fratrum
318쪽
IN LOC. LIlI. CXXXIII I iviam 3i 5 Cleopatrae, Ptolemaei atque Alexandri, concessit incolumitatem. At puellis duabus, quas ex Octavia
susceperat Antonius , paternorum bonorum partem
LXIV. Filio FuIviae Iulo Antonio libertos patris
repraesentare coegit, quantum quisque relinquere ei moriens, secundum Ieges, debuisset : sed horum pleraque, Postquam Aegypto decesserat, iacta sunt. Tum vero eX adversarum Partium ducibus P. Canidium infestissimum sibi. sed nec Antonio satis fidum, interfici iussit; qui timidius excepisse mortem traditur, quam viro militari conveniret. Cassius etiam Parmensis , elegantis homo ingenii, qui Solus percussorum Caesaris superabat, poenas dedit. Alii post Actiacum proelium Athenis, quo confugerit, interfectum tradiderunt. In Aegypto etiam Q. Ovinius supplicio assectus , quod senator populi romani, lanificio reginae praefici sustinuerat. Ex magna deinde multitudine regiorum liberorum, quos obsidum loco missos a parentibus, aut libidinis causa evocatos ab Antonio reperit, alios remisit domum ; Iota pen patri, Medorum regi, qui post Antonium victum ad se transfugerat, ultro reddidit; quosdam inter se iunxit matrimonio; nonntillos retinuit. In quibus Artaxiae fratres , quamquam petenti, non remisit, quod ille Romanos, qui post Antonii expeditionem remanserant in Armenia,
LXV. Corpus Alexandri Magni videro inter haec
Concupivit, idque contrectatum, ita ut particulumnasi frangeret, corona imposita, floribusque adspersis honoravit. Nec praetermittendum, eius regis monu-
I. 63. Plutarch. - Pausan. lib. II. - Dio.
319쪽
IO. PREINSHEMII 1τPPLEM. mentum, tot seculis vencrabile. hodie etiam exstarὰ inter medias oppidi ruinas, et u Muhammedanae super stitionis cultoribus, magna reIigione, non solum ut regis, sed et prophetae maximi sepulcrum visitari.
Digressus ab hoc Caesar, Alexandrinis, ad invisenda
Ptolemaicorum regum conditoria studiose invitantibus, respondisse traditur, regem ridere uoluisse, non mortuos. Apin etiam adspicere supersedit, deos a se, non sem pes, adorari solere dicens.
LXVI. Conversus deinde ad res Aegypti ordinandas. quam imposito stipendio in provinciae formam redigere: decrerat, Cn. Cornelium Gallum ex infima sor. luna Productum, praesecti nomine, sed ad similitudinem imperii proconsularis, imposuit, equestris loci virum; quia propter multitudinem hominum ac oppidorum, sertilitatemque soli et situs opportunitatem, metuebat eam maioris dignitatis homini credere: unde et senatores equitesque Pomanos illustres Aegyptum intrare, nisi permissu, vetuit. Sub hoc praesecto iuridicus Alexandriae conventus fuit, apud quem pleraque iudicia agebantur , itemque rationalis Cae- Saris, qui bona vacantia, et quidquid in fiscum impe ratoris oporteret Pedigi, curabat. His omnibus liberii Caesaris, atque procuratores diversis ossiciorum titulis
LXVII. Praesidium militare unam in urbe legionem,
duas in agris collocavit. Praeterea tres romanae Cohortes seorsim Alexandriae excubabant, tres ad Syenen et Aethiopiae sines; totidem per alias regiones: erant et equitum alae tres, idoneis locis et ipsae dispositae. Et quo magis mobilitas gentis Constringeretur , non
320쪽
modo in senatum Romae legere Alexandrinos, sed noAlexandriae quidem senatum esse Voluit; quum Ceteras urbes more patrio administrari pateretur. Sed erat quidam appellMus Exegetes, cui necessitates urbis curandae mandabantur, et inter alios honores gestare purpuram Permissum erat: Post hunC erat vir a commentariis AOmnemalogrvhum ipsi vocabant ). et Archidi castes; quartusque, Praetor noctu nus. Sed hi magistratus etiam sub regibus suerant. Romani praeterea per provinciam et duces quosdam noma hasque et ethnarchas constituerunt, sed non maxima hos omnes potestate. LXVIII. Hanc mutationem rerum Aegyptii portendisse deos credebant, pluvia sanguinis effusa his locis, quibus ne gutta quidem aquae cecidisse caelo existimaretur. A esserunt arma simul conspecta in nubibus, exauditusque tympanorum et cymbalorum sonus, et qualis fistularum ac tubarum Concentu excitatur; draco etiam subito apparuit immane sibilans; et cometae in caelo, humi mortuorum Spe tra visa e sta. tuarum etiam et imaginum moeStus adspectus est notatus, et Apis cum Iamentabili mugitu lacrymas sun. dens. Cetes um haec victoria non opulentissimum modo regnum romano adiecit imperio, cuius o vectigalibus tantundem serme rediret ad aerarium, quantum a patre Caesare devicta Gallia praestabat; verum etiam
in praesentia copiosissimis spoliis locupletavit cae
LXIX. Nam praeter vetustas divitias, quidquid