장음표시 사용
371쪽
ID. FREIΝS IEMII SUPPLEM.que divinatio tollenda est; immo constituendi augures et haruspices , qui a volentibus Consulantur. Magos autem penitus exeSse oportebit; id enim genus, aliquando vera, saepius falsa respondentes, ad rerum novarum cupidinem multorum animos erigunt: quinet philosophos simulantium haud pauci eadem tentant ; unde et illos quoque tibi cavendos esse iudico.
Nam si Areum et Athenodorum honos ac honestos vims comperisti, ne ideo similes his credas, quotquot sapientiae studium profitentur, multorum Saepe malorum et privatis et civitatibus auctores. LXV. GExternos quod attinet, pacis te cupidissimum esse volo , contentumque praesentibus , sed eundem ad bella paratissimum: ita neque temere tibi quisquam ausit inferre iniuriam; et inserentem sine molestia tua et mora ulcisceris. At quoniam habere tibi necessum est emissarios atque indices omnium,
quae ulla in parte imperii tui remedium postulant,
ne ignorata neglectaque damnum dent, aut accipiant; his non esse credenda omnia, memento : odiis, amicitiis, gratia, pecunia, aut, si negetur haec petentibus, os ensa, saepe innocentes deserent, aut indignis patrocinabuntur. Adversus horum insidias nullum erit telum cunctatione utilius: nam etiam vera tarde credenti nullum insigne detrimentum eveniet; sessinantem ea facere continget, quibus deinde, quatum-Vis optes, mederi nequeas. In pretio equidem apud te esse Iibertorum tuorum ceterorumque domesticorum optimum, et fas, et opus est; eaque res tibi quum ornatui, tum emolumento erit. Ceterum nemini taui Praegravis potentia esto, ut per eius licentiam aut luxuriem tu reprehensionibus obnoxius vivas. LXVΙ.n omnium enim . quae illi secerint. penes te
aut Iaus, aut culpa residebit; quod nihil ab his fieri
372쪽
existimabitur, quam quod tibi probari intellexerint.
Potentissimos igitur eorum, neque iniuriam facere cuiquam, neque Calumniam, Sine; ac eos hoc otiam crimine libera, ne, tametsi non noceant. NOCerct tamen posse existimentur. Tenuiorum iniurias summis viribus
defende; querelis tamen corum fidem adhibere ne propera, sed rem ipSam attentius Scrutare, neque suspicionibus indulgens in potentiorem, ne quo in humilem misericordiae. Ex omni autem hominum genere, bono atque utili Operi intentos honora: inertes, aut pravam industrium exercentes, odio habe : sic ad illa pDaemio invitati, ab his poena deterriti, et rem familiarem curabunt melius, et tibi publicis an necessitatibus utiliores erunt. Pulchrum etiam erit, privatorum minui lites, easquo quam Celerrime componi ; honestissimum autem, POΡulorum compesCere impetum, et quovies sorte pro imperii salute ac fortuna suscipiendis votis, aliquos sacere quid aut impendere praeter vires cogunt, id inhibere. LXVII. α Simultates autem eorum, et nemulationes prorsus exscindendae Sunt, neque Sinendum, aut cognomina nova, aut aliud quid ad discordias commovendas idoneum. Facillime vero tu his et aliis
obsequium tibi privatim publiceque praestabitur ab
omnibus, modo nemini veniam constitiva tua transgrθ-diendi unquam dederis: nihil enim aeque dissolvere natum est, etiam bene apta et coalita, atque haeci nequalitas. Iimmo ne rogari quidem patere, quod concedere nolis. Sed hoc ipsum gnaViter tenere pugna, ne quisquam quidquam rogare auSit eorum, quae prohibuePis. In omnibus autem negotiis lita consulo . non abuti potestate; nec imminutionem putare imperii, nisi semel omni u simpliciter quae possis et sa-cias: sed quo libi expeditius est agere. quidquid TIT. Liv Toui. XIII A a
373쪽
3'o io. FREINSAEMii SUPPLEM. velis , eo diligentius expende, quid seri deceat; sem
perque rationem a te factorum repete . recte, an Secus egeris. et qualia sacta hominum amor, qualia Teprehensio sequatur. ut ista iacias, haec vites.
LXVIII. . Non enim . quia nemo te ad iudiciuni vocat, idcirco existimabis licere tibi. quidquid libeat; nec exspectes, donec ita aliquis insaniat. ut palam tua tibi vitia exprobret. Id enim vix quisquam, etiam intolerabili afflectus iniuria. Cerit; contra enim est; et plerique post iniuriam gratias agunt
potentiori, nihil aeque Caventes, quam ne SUCCEnSere videantur. Sed principem animos suorum non tam ex verbis cuiusque aestimare Convenit, quam ex re- Putatione eorum, quae penitus eum sentire sit Pr
habile. Haec agere te pervelim nimirum, Caesar, atque his similia : multa enim praeterii, quod cuncta simul uno sermone comprehendi non poterant. At Mntam, in quo Censeas esse omnia , quaeque dicta . quaeque praetermissa sunt, subiiciatn ; si qualia ab tiliis fieri velis , ipse sponte facias, neque peccabis in ulla re. et omnia recte ac Prospere geres. Haec erit iucundissima eadem, atque tutissima regnandi ratio. Qui enim fieri possit, quin te Omnes ut Patrem et Servatorem intueantur ac diligant, si te viderint modestum, integwm, bellicosum, pacificum, non contumeli OSum , non avarum, et in tanta potentia civiliter viventem 2 LXIX. a Quis enim serat incubantem divitiis, atque ab aliis exigentem tributa, voluptatibus deditum, at aliis labores iniungentem ac molastias 3 Haec si praestiteris, in innocentia maximum habebis praesidium securitatis; nec succensebit tibi quisquam, crede mihi, nec insidiabitur. Haec autem ubi obtinueris,heale ut vivas necessum erit: quid enim suaviuS,Diuili od by Corale
374쪽
quam Per virtutem omnium humanorum bonorum fruitionem adeptum, ea dilargiri aliis etiam posse Haec igitur, et quae dixi catera, tECum ruminatus,
sequere Sententiam meam , neque sortuna in , quae te ex omnibus delectum summae rerum imposuit, ab
liena. Si vero tibi regis appellatio, Romanis odiosa, displicet, vim amplexus. sub nomine Cuesaris eadetuomnia ages; aut si aliud mavis, id quoque dabitur sive imperatoris, quod Prius est delutum putri tuo .
si vo quodlibet aliud ita comparatum, Ut aliquo vocR-bulo Ceteras Potestates praemineas, regni omnibus bonis. citra invidiosum eius nomen. PotiariS. v
LXX. Vbi sinem dicendi ΝΙaecenas fecit, actis utria que gratiis Gesur. quod accurate libereque dixissent
Sententiam, So consideraturum Ostendit. EO tomPO PQ, P. Maronem poetam, pCP MaeCenatiS commendationem inter samiliares Caesaris receptum, interrogatum ab eo, tuter diversas sententias fluctuanto, emediatne ρα- ναο remPublicam occupare, si casus detur 3 aiunt hunc in sonsum respondisse: WQui umque hactenus Romaon rerum Potiti sunt, ita se gesserunt . ut Seque et is cives magno in timore viverE. perpetuisque suspi-M cionibus cogerent. At si quis Exoriretur et gratus is a principio civibus, et quem sibi i uste praesulii Ponis Confidei erit, eius imperium ipsi populoqtie pol in- is de iucunduin a 'salubre suerit. Tu igitur, si,n quemadmodum iustituisti. institiam atque libora is litatem constanter amplecteris, tu dominari et Libim conducet, Et orbi . . LXXI. Sane sunt, qui tum Propter auctoris Dbs i. ritatem ista xeiiciant, tum quia nimis absurdia in P
375쪽
ῖ, a Io. FREIΝsHEMII RVPPLEM.tunt. do lantis rebus requisitam poetae sententiam credi. Sed ille, quisquis est, Virgilianae vitae scriptor. non fixisse haec. verum ab antiquioribus tradita narrare videtur: et qui Magno Alexandro tam assidui consiliarii vicem Homeri opera circumgestata meminerunt , non admodum mirabuntur, Virgilium Augusto, qui neque se infra Alexandrum forte, neque Tomanum vatem infra Homeri gloriam poneret, idoneum visum, Cuius sententiam in re difficili exquireret ; secundo ingenio virum, et acri perpetuaque meditatione rerum humanarum exacti iudicii, quod usus etiam multa videndo ac audiendo quotidie
LXXV. Ex quibus historiarum maxime lectio quali tum valeat, imperatoris Alexandri consuetudo declaxavit, qui ad deliberationem de re militari literatos etiam, inprimis qui historiam norant, uti litor adhibere Consuevit. Non tempero mihi, quin fide minime
incerti auctoris, non abhorrens praesentibus exemplum ex recentiori aetate adscribam. Avorum memoria
Brissacus, gallicae militiae magister. Praeceptorem liberorum Buchananum poetam habuit. Accidit, ut consilium de rebus bollicis agente Brissaco, Bucha nanus in contiguum ei loco coenaculum , nescio quid imperaturus famulis. descenderet. Ibi seris ver-
his aliquot exceptis. nutu atque mUrmure sententiam repudiabat, quae tum communi omnium consensu erat
LXXIII. Risus eorum, qui hosi viderant, Brissacum
movit . ut causam eius inquireret; intellectaque re. vocari Buchananum, et expromere iuberet intrepido.
376쪽
ιN LOC. MB. CXXXIV I. lv I ΛΝIquid igituP sibi videretur. Tum vem inter multorum stipendiorum duces ita disseruisse eum sevunt, causasque arguendae Prioris sententiae protulisse tam efficaces, ut . ea reiecta, consilium eius universi sequerentur. Sed ad historiam redeo: Caesar, probata Maecenatis sententia. non tamen tanta simul movendaratus, quaedam statim instituit agere; plura successu temporum introduxit; nonnulla et ad sequentium imperatorum Curas transmissa sunt. Quibus in rebus omnibus Agrippa perstrenuum et sidum administrum exhibuit. quamquam in alia ipse sententia suisset. LXXIV. Ab hoc igitur tempore res romana Subrinius arbitrium, firmo et in multas inde aetates duraturo instituto rediit; quam sub Imperatoris vocabulo regendam sibi Caesar censuit. Erat ea vetus etiam
appellatio; sed nuper occultari sub ea regii imperii
titulus coeperat, quum id praenomon dictatori Caesari, liberisque eius decerneretur. Neque Omi Serrant propterea romani mox Principes, ob victorias etiam Prisco more imperatorum accipere appellationem ;quemadmodum et hic Caesar, qui mox cognominatus Augustus est, imperatoris nomen semel et vices recepisse legitur. Censuram deinde, sed sine magistratias honore. collega M. Agrippa, exercuit; senatum e consilio Maecenatis ordinaturus.
LXXV. Multi enim equites, atquct etiam ex inseriori plebe , civiIium armorum turbesentia intrusi
in senatum erant, adeo ut supra mille numerarenetur. Complures post necem Caesaris . tanqllam ex commentariis eius. per gratiam aut praemium Antonius allegerat: hos contumeliosa appellutione vuI-
377쪽
374 io. Fn EiNSHEMII SUPPLEM. gus Orcinos vocabat; quod iis nomen fuerat, qui
dominorum testamentis manumittebantur. Haec depelli dedecora publieae dignitatis inleverat; sed tam
multos offendero audaces homines, ac iniuriam haudquaquam sequo animo laturos, periculosum habebatur. M dia excogitata ratio est: monuitque Caesar universos, uι surae quisque conditionis atque ouae iudicem agens . tibi se hoc loco indignum rePerisset, monte abeundo censorinm notam lucri ceret. LXXVI. Iis diebus lovica sub veste tectus, a cinctus I ae pugione praesedisse creditur , decem imbustissimis ex amicorum cohorte senatoribus sellam eius circumstantibus ; et ne sic quidem admissum quemquam senatorum . nisi solum, et eACussa Veste, ne serrum occultaretur. Quinquaginta viris persuasum est, ut semet ipsos excusarent; idqDe exemplum animos Caesari defensionemque dedit . alios etiam Centum quadraginta parem ad modestiam adigendi. Neutros notari visum est; posteriorum inmennomina publice proposita ; prioribus, quia non repugnaverant , hic quoquct pudor remissus . indultumque , ut, lato clavo retento, spectandi in O hestra, . publiceque intest senatores epulandi ius haberent.
LXXVII. At Q. Statilium, tribunum plebis desi
gnatiam, a gerendo magistratu , licet invitissimum, Caesar arenit. In senatu deinde Decensendo. probatissimi cuiusque a Dbitrio rem commisit, ut vir virum Iegeret : nec offensum se ostendit, quum Antistius Labect M. Lepidum, hostem olim Caesaris, tunc exsulom nominans, interrogatusques a Caesare . Gnessent alia digniores' sutim quemque iudicium hiabere,
378쪽
respondisset. Duos in consularium numerum retulit, C. Cluvium' C. Furnium , quia designati, quod ab aliis praeveniebantur, consulatum gerere nequi erant. Patricios etiam iussu Populi et senatus, ex lege L. Saevii, qui parte superioris anni consul fuerat, allegit; quod civilibus hellis, quao nobilitatem maxime Petunt, inultae primariae similiais deseri Cerant; nec tamen Carere Patriciis respublica poterat, quod more maiorum multi ritus, nisi per hos, obiri
recte nequibant. LXXVIII. Sic recensito constitutoque Senatu, Pere
gre abire quemquam iniussu suo vetuit, idque diu postea servatum; nisi quod in Siciliam prius, deinde Galliam Narbonensem, ad res suas invisendas libera concessa est profectio, his saltem , qui oriundi indidem praedia in illis provinciis haberent; doneo omnibus id promiscuo Theodosii et Valentiniani lego
permissum est. Inter haec revolventi Patris commentarios oblatum est consilium Carthaginem deducendae coloniae. Ιd tum quoque ratus Opportunum
sore , propterea quod violentis Lepidi Iudibriis,
magna parte priorum colonorum abducta, sublatumius coloniae videbatur. Igitur Statilio Tauro, iterum Africae proconsuli, scripsit, ut moenia instauraret, frequentaretque habilioribus. LXXIX. Igitur ad tria serme millia colonorum vomanorum, quae missa ex Sicilia fuerant, aliam ex vicinis oppidis coactam multitudinem adiecit. Sub haec tempora Commagenae rex Antiochus, evocatus a Caesare, atque in Senatu causam dicere iussus,
379쪽
supplicio interiit . quod legatum Romam missum a fratre Mithridate, quocum lis erat 'Antiocho. persi audem occiderat. Et ne quid ex traditis praetermittatur. tunc etiam Capreae patrimonio Caesaris, instituta cum Neapolitanis permutatione, accesSerunt. quam insulam haud maximi pretii, postea secessus
Τiberii Caesaris nobilitavit. Ab iisdem Neapolitanis
Leucogeum collem redemit, assignutis ex fisco suo vicenis millibus annuis; deditque colonis. quos Capuam deduxerat, alicam se conficere posse Sine Creta. cuius ille collis vim maximam habet, negantibus. Haec serme quinto Caesaris constata tu gesta reperi.
LXXX. Sexto deinde, culos collegam M. Agrippam esse voluit , pristinae reipublicae speciem quum alia multa redegit, tum etiam divisis cum Agrippa
fascibus. quum abiret magistratu. solemne iusi Drandum adhibuit. Agrippam autom aliis etiam honoribus aequare sibi solitus , sororis elocata silia assini tale iunxit; et quoties una ad exercitum esset. simili secram tabernaculo uti, unaque secum dare signum iussit. Tum autem temporis Censum una peregeriant populi, lustrumque post annum alterum et quadragesimum a L. Gellio Cn. Lentulo censoribus. Censoria potestate iacit; quo lustro censa fiant civium romanorum quadragies centena sexaginta tria millia.
LXXXI. Princeps senatus ipse lectus est. Ut sormam antiquae reipublicae ostentaret: id enim conatentissimo studio assectabat. Tum etiam templum Apollinis olim inchoatum. ex Lunensi candido marmore persectum est, multis gradibus sublime. Ipsius numinis simulacrum Scopas, olim celebris artifex,
380쪽
IN LOC. LIB. CXXXIV LIVIA NI eerat; id in eo templo positum e lucus insuperadditus. et porticus cum hibliotheca graeca latinaque. Inter alia donaria Marcellus Octavia genitus dactyliothecam ibi consecravit. Ludos etiam Actiacos cum Agrippa tum edidit Caesar, quibus pueri virique patricii certaminis equestris simulacrum luserunt; idque deinceps Iudicrum in multas aetates per quinquennia celebratum est , quatuor sacerdotum collegiis . pontificibus, auguribus, septemviris, quindecimviris, per vices curantibus. LXXXII. Gumnici quoque ludi, quum stadium in Campo excitatum e materia esset, dati, et in arenaeapti bellis proximis depugnarunt. Has etiam populi voluptates. queis compluribus diebus exhilaratus est, diiundi valetudinct sua non passus Caesar, Agrippae suas quoque vices demandavit. Sumptus ad haec tanquam ex samiliaribus fiscis praebuit, non ex aerario, quin eo quoque pecuniam ex arca sua quasi mutuam sine usura daturus intulit. Et quo meliori side pecunia publica tractaretur, curam aerarii a quaestoribus urbanis ad praetorios praetoresque transtulit, quorum e collegio binos quotannis senatus deligeret; sorte propterea duobus ad priorem praetorum vulnerum additis, ut deni crearentur. LXXXIII. Ipse magnitudine opum liberaliter dinfundens beneficia, frumentum accipere solitae plebi quadruplum ad mensus est: et quum frequenter tale munus populo daret . medimnum nunquam minus quinquaginta et ducenta millia distribuit. Senatorum etiam quorumdam paupertatem iuvit, ne , ut saepe factum erat, aedilitatem petere vererentur; eaque