장음표시 사용
121쪽
l praeter haec, tot ac tam sanda vetustissimorum, ac sapientissimorum hominum testimonia; & ea quae verbum ipsum nos docuit,&Eeesesa sacrosancta fide
aliquae philosophicae atque exache persuadere possint, & veritati silet opitulari, cur non
erunt amplexandae ut Hebraeis, & Maumetistis, de Ti initariis tum veteribus tum recentibus, demens conuinci, de os occludi queat.
Nam de philosophis sine sorti addita ratione, de tam magna re, quicqua persuaderi potest.& impius Arabs Auen Rois in Mosis narra tione, rationes requisiuit. Et reliqui de Peripato,& hunc,& Principem secuti, sdem hanc de trinitate, irrisione tanta prosequuntur, ut iam nomen philosophi , impietatis infame euaserit. ita ut si quis id profiteatur, aut eo nominetur , vulgo hoc additamento. Hic in Deum non credit, videatu . & simul etiam abhorreatur. Hoc autem nobis euenit ob nimium in Aristotelem amorem , cuius impia, Sconsula,& balba de Deo doctrina,omnia &publica de priuata gymnasia, & omnia monachorum coenobia impleuit, & in eis non solum magnis studiis, & legitur, dc auditur, sed etiam, proh nefas, celebratur, de in admiratione ingenti habita, magnis laudibus sergdecantatur. Ea vi simul cum Epicureis, ScAristippaeis k dc Stoicis cunctis fleat iam, &de eitersa iaceat:eiusdem Trinitatis, & Numine, de lumine pie imprecato, rationes certissimas, in hunc modum,ex demonstratis nouis methodis, de longe quini sint vllae Atistoteli
cae exactioribus, prolequamur.
Vnum ergo illita primissimu,a quo entia om
Nnia esse demsistrauimus, antequam ea prodi cereri vel entiu nullum in se habuit, vel habuit aliquod: Atq; hoc vel unia, vel aliquot, et o ninia,Si dicatur, ni illu in se habu ille, intei rogabimus . Nullum habens, quo modo omnia pr duxit Est enim verissimum uecitatis illud V eloquii th, etiarn in natura, Nemo dat, quod non habet. Non potest ergo dici. Unum primissimum proci eatorum a se, nihil in se prae- habui fle. Praehabuit ergo. Sed vel unum, vel aliqua, vel omnia. Sed cui unum tantum Sed cur aliqua Sed cur non omnia Priora illa duo,imbecillitatem uirium, imperfectionem hγparxeos praeie serunt. Vtrumque dicere, . Defis . Omnia ergo in se praehabuit. Et qui erat bonum,ea de se proferre,habuit necelle . ilHaec recessitas uoluntatem secit producendi. Et voluntas necessitatem . voluntatem enim i Dei, necessitas sequitur,inquit Hermes. Pr duxit erD, Sed vel unum,uel aliqua, vel omnia,ea quae praehabuit Bonitate quidem plocissima. uon aliqua, sed omnia. unitate vero produxit unum. Vnum scilicet sibi simile ; de inat ira proximum. Omne enim producens.
sibi s le primo producit. Vnum ergo sibi simile,ac proximum primo produxit. Quod de unum estiet,de esset omnia. Vnum scilicet om- inia'. Vnum omnia quidem, sed unum omnia productum. ideoque secundum . Productio autem ea vel intra, uel ad extra siti utrumque. Productio enim actio est. actio uero duplex , vel intra hyparxin , de ellentiam , vel extra hyparxin,extra essentiam. Si intra fuit, a produ- ductore nullo modo discessit.Idem cum eo remansit. Ad extra vero si fuit ecstasis suit. de exitus a producente. Productione ergo hac primissima. & in uno mansi quod est produ- ductum. Sc unum remansit. Et ex uno prodi jt; . de non
122쪽
& non Un m euasit. Vnum ergo,& non unum
fuit. Sino unum, multa. Si multa, vel aliquot, vel omnia. Si aliquot, impotens,& productorsin qui no omnia producere potuerit.& pr
ducti ina,qui omnia suscipere non potuerit. At nulla ibi impotentia. quia nulla impei sectio. Non ergo aliqua, ted omnia. Unum primum roduxit,& unum secundum suscepit. Et quia oe ab illo exiit, & cum illo non est prorsus idem, alteritate ab eo distinguitur, uti filius a patre. Neque enim patet se ipsum produxit. neque producens,de prodiustam, idem omnino elle potuit. Alteritas ergo inter eas in re
cesserit, per quam Pater alius sit alius sit filius. Alteritas vero haec, an quo nam consistit In eo, quod ille genitor sit, hic vero genitus. Sed quae suit ratio distinctionis huius An quia ipse pater, non est,qui filius. Et filius non est,qui pater. Et inter patrem,& filium expressa est disti nctio. Ait vero, & alia quappiam di stinguuntur alteritate e Alia nulla. Et per hane eandem genitoris,& patris, Gentii,& fiiij, id equoque sunt, identitate quadam alia,ab alteritate. Substanti e nimirum,& essentiae identitate. Haec omnia rationes dictant archissi inae.
Sed & oraculum filii, ea confirmat. Ego,& pater, idem sumus. Sed & alia identitate idem sunt, de alia alte Iitate iteri. Idem quidem. Q ia uterque omnia in se habet. Quod de rationes proximae demonstrarunt, Jc ipsum verbum, affirmauit id ipsum. Omnia mihi tradita sunt a patre meo. Et omnia quaecumque habet pater, mea lunt. Et
mea omnia tua sunt, & tua mea.
Alteritate quoque alia, sunt alteri. Quia in Patre uno, uniter sunt omnia,& indistincte una. In filio vero,omnia sunt pluriter una, &vna distincte . Sed hoc qua tandem ratione e Vel quia genitor in productione, tum genitu ipsum a se distinxit: tum eius omnia diffinxi nitum eius omnia distinxit, a suis omnibus . Noenim par esse videbatur, aut elle potuit,ut producta eadem omnino essent, cum producentibus. Omne enim productum, secundum est a productore . Actus ergo productionis, tu de tur ea dii tinxisse. Actus inquam, non temporalis, non aeternus, sed sempiternus. Actus nimirum productoris proprius, proprius bonitatis, proprius unitatis. Quae visit,genito non eget.Genitum tamen, ut Sis neretur,eguit genitote . Quidquid enim lia et, a patre habet.
Hac ergo etiam alteritate genitus, a genitore
est alter. Qithd hic, illo non eguit, ille,eguit hoc. At quo modo, illum genuisse, hunc genitum esse est dicendum e Non equidem permotum. Omne enim quod mouetur, ad aliquid mouetur. Sed ante geniti genituram, nihil erat,ad quod genitor moueretur.Genuit
ergo sine motu . Forte motu geniti,qui e patre
prodi jt vi ea, ob quam Patiis potentia est appellatus,& ob quam patet ipse dictus est is γὰons sontium. Fons enim aquam producere non uidetur, sed aqua a sonte scaturire.
vel potius ratione alia, qua scilicet radi j nullo solis motu, neque ullo ipsorum, emicant a sole. itaque bonum, bonitatem suam,de se,extra se effudit, uti lux, de se, extra se, effundit radios. Ea tamen eis isione, luet nihil petit. Sed integra, sicuti ante remanet. Sic, Sc genitor, geniti productione . de geniti ex genitore processione non imminuitiar . vel rectius di cendum, Genitorem genitum genuisse, ipso sui uno,&qno unum est. Quod est, omnia produxit. Persectillimus ergo licut ante remaneta
At & genitus persectissimus a genitore pers ctissimo. nec ellario emanat. Nisi enim talis emanaret, indigus re aliqua esset, quod nefas est etiam cogitare. Nihil enim a genitore dissert, nisi qubd non ipse est, sed ab ipso. seu ti&radii nihilo disserunt a luce, nisi quδd non ipsa lux, sed a luce, sunt. Neque est genitus a genitore substantiae alterius, sed eiusdem, sicuti de radii eiusdem sunt substantiae, cum luce aqua profluunt. Cum autem genitor, summum bonum sit, necessario adest genito. neque ab eo distat, neque ab eo discedit, aut diuellitur. Sed uniti ambo perseuerant, sicut cum luce radij. Eugenitus cum genitore,semper est coniumstus Et in eum, qua parte ab eo exijt, omni desiderio sertur. Omnique amore, ei se se totum cupit iungere. Amor ergo hie,tertius inter duos interuenit. Qui non est,ut humani sunt amores, ais chus, & passio, sed est hvparxis ex illis
procedens, ex eis,3c inter eos fit tertia. Atque
ita tres hypostases, de Trinitas beatissima, de tria,uti postea videbitur, principia. Haec sane
una methodus. Alia vero, inqua, nec Arist teles, qui Deum beatissi inum praedicauit, inficias tuerit, beatitudine summa Deum scui. At quae beatitudo eius esse queat,si solitarius permaneat pcum quo communicare queat, in diis gus. At in eo indigentia nulla. Ergo ad eam perfruendam, socium,quia nullum alium habeat, sibi iaciet. Si faciet, de nouo gignet. Si gignet, non de nihilo, non de materia, non de aliare, quae nulla adhuc est. Ergo de se ipso. Duo ergo cum iam sint, uel odiose se prosequentur, uel amore, uel tepidi inter se erunt.
Si odio dicamus, id & mali est, & ob malum.
At in summo bono, nihil malum. Si tepidos dicemus, id partim ab odio,& ideo a malo veniet,quod ibi nullu est. Ergo amore se se prosequentur. Amor enim,& a bono, Se ob bonii est, & boni amor ergo, hic tertius inter duos intercedit,
123쪽
intercedet. Non quidem aut vanitas , aut passio, sed hyparxis, sed hypostasis tertia. Quid
igitur ad hasce duas methodos Peripatus opponet ὶ Terciam adiiciamus Zoroastream, sed nostris rationibus,& ex plicatain,& firmatam. Ait ille. Plotens a Monas est, quae duo geneυt.
id sibi hoc aenigmate, sapientum pater ille
uitὶ Monas, dum in se manet , neque ex tra se progreditur, duplex ethymon et conue nit. Tum quia μέροι manet, tum quia πινη tiata est. Unde illud Hermetis.
Sed quando ei libuit, de manentia sua , de se solo exire,primi illima de se protesione primitissima sui extensione,tria fit necessitate lumina. Ipsa prima, quae protenditur. protensio ipsa.& terminus ad quem protensio pertingit, Exemplo appositissimo ,&declaretur,& comprobetur. Puctus sit, ubi libet in psacio. Fluat, quod Geometrae admittunt. Eo fluxu lineam
format, seu rectam, seu curuam, terminatam.
Ipse Vnum esto. Fluxus est secundum. Tertiit,ptinctus alius, in quem, & fluxus prioris pun-hi δe linea finitur. Fluxus tame,& linea in medium in tet auo puncta cadens, utrosque coniungit. Pater ergo Monas protenditur: ea protentio situm profert; atque in spiritum desinit.Qui per patrem,& filium producitur. Atq; ita Monas e se protensa, duo necessario,& primi stima protensione, generat. Duo autem cuvno Iria, &vnu,&duo tria lunt. Et haec tria
unum sunt. Sed & quarta adsit methodus. Cum pater, & filius, genitor, penitus ita inter se cohereant, ut numquam, vel diuellantur a se inuicem, nec diuelli pol sint, necessatio alter alteri assistit. Ex assilentia hac,tertiuquid necessario nascitur . veluti ex utriusque in se inuicem affatu mutuo, ac viri usque spiratione,de in se se mutuo inspiratione. Ex quare, iam olim ab Hermete, hoc ipsum πνεὐαα, spiritus est appellatus. Quod nomen postea, ruerbum quoque apud nos habitas de sacrosancta Ecclesia libentes susceperunt,& docueriit. Spiritum, nec patrem elle, nec filium.Sed spirationem hanc, & inspirationem, & amorem
illum quem pater habet in filium, & filius in patrem , a quibus Spiritus sanctus procedit,
nec sectus, nec genitus, nec creatus, sed ab eis tantum procedens . Ideoque Aposto Iorume horus cecinit.
Qui a patre, filioque procedit. Sed Peli patus haec respuit. Ad suminam ergo
Si unum , principium tuti abunde est demonstratum entium est, a principio erunt en-
tia omnia. Neque enima se ipsis sunt, neque a principiatis, uel primis, vel mediis , uel postremis. Quo enim modo coelum fiat e luto, aut e musca Si a principio sunt, ergo lunt a primo.Nihil enim est, ante principium. Neq; enim medi aut postrema, priora sunt pranc pio primo . Si a primo sunt, ergo sunt ab uno; Namque ante unum, multa nec media sunt, neque postrema. Si ab uno sunt, ergo sunt a simplici. Neque enim composita vel media .
vel postrema, simplici sunt ptiora. Si a simplici.stini, ergo sum a sibi suriciente. Nullum enim simplex additamento eget, ut simplex sit. Omne ergo limplex tibi sui scit.Sia sibi sussci ente sunt: ergo sunt a persecto . Id enim, persectum,& est, de dicitur, cui nihil deest.Eego si a sibi sussiciente sunt, a persecto sunt. Si a persecto sunt, sunt a bono. Non enim bona media, bona postrem Messe pollent a non bo no. Si a bono, igitur, & a pulchro. Neq; enim
pulchra media, pulchra postiema, a non pulchro esse queunt. Si a pulchro, ergo etiam avet O. Vetu in enim est quod sibi consonat.Pulchrum autem sibi omnino consonat.Si a uero sunt, sunt etiam ab existente, &ab hyparia. Existente namque nihil verius. Si ab existente sunt, a potente quoque sunt.Neque enim potentia media, potentia postrema, suetit ab impotente. Si a potente sunt, ab operante quoq;
i unt. Omnis enim potentia n actionem exit. Operantia, aut media, operantia postrema, a non operante nequaquam fuerint. Si ab operante sum, a vivente quoque sunt. Non enim uiuentia media, viventia postrema, a non VI uente,& a mortuo fuerim. vivere autem prima omnium est actio. Si a vivente sunt, etiam
a producente.Omne enim quod vivit,in se,de ex se producit. Et producentia media,& Pr ducentia postrema, a non producente, quomodo dicetur esse producta Si a producete, vel in se, uel extra te producente . Neq; enim nullibi producet. Si in se producente, vel seipsum producente, vel a se, aliud producen te.Neque enim nihil producet.Si se produce- te, ergo se principium, se primum, se unum,
se simplex, se sibi sussiciens, se persectum, se
bonum, se pulchrum, se uerum, se existens, se potens, se operans, se vivens, se producens, se in se producens, se se producens. Si uero in se,a se aliud producente, aut se alterum, aut non se alterum producente. Si se alterum, e dem ergo omnia, quae prius. Si non se alter
aut idem sibi . aut non idem sibi. Si idem sibi, eadem quae prius. Si non idem sibi aut par mbi, ut impar sibi.Si par sibi ,eadem quae prius. Si impar sibi, ergo non principium , non primum, non unum, non simplex, non sibi sussiciens non persectum,non bonum, no reliqua.
124쪽
Ergo non in se producente: non alterum, nec non alterum, nec idem sibi, nec non idem ibbi, nec par sibi, nec impar sibi. Ergo nullo modo in se producente. Ergo extra se producen-re.Si extra te, aut te, aut alterum. Sed quo modo se,extra ie ' Ergo alterum extra se . Si alte. rum, ergo non principium, non primum, non unum,non simplex, non reliqua. Si alterum, aut in se manens, aut in alterum transiens. Si in alterum transis , ergo non principium. non primum,non unum, non reliqua. Si in se manens, aut consubstantiale sibi,aut alienum. Si alienum,ergo non principium, non primu, non unum, non reliqua. Si e6substantiale, aut parem sibi, aut imparem sibi. Si parem, ergo alterum principium, alterum primum, alte ravnum, altera reliqua. Si imparem, ergo non principium, non primum,non unum, non re liqua. Si non unum,ergo aut duo, aut tria, aut
aliquid de reliquis, aut omnia. Sed cur ab omnium principio, non alterum, par sibi producitur λ Si par sibi , cur non alterum princilium,& omnia principiata e cum,dc alia ab eonr, & extra ipsum Sed cura primo, par sibi aliud primum,& omnia secunda, & reliqua ξCum.& alia de extra sint ὶ Sed cur ab uno, norude unum par sibi de omnia cum de alia sint, extra Sed cur a si triplici, non & aliud par sibi simplex, ct composita omnies cum & alia sint. ει exitat Sed cur a libi susticiente non & aliud sibi sufficienti de sibi non susscietia omnia cuct alia, & extra sint Et Sed cur a pei fecto, non ει aliud persectum . de non persecta omnia cum alia,Sc extra e Sed cura bono, non & b num aliud, de non bona cum & alia, & extra
Sed cur a pulchro, no in & pulchrum aliud, Scinon pulchra, cum re alia , de extra e Sed cura Vero , non detrermn aliud , dc non vera cum dc alia, & extra Sed cur ab existente non &cxistens aliud de non existentia 3 cum de alia,& extra e sed cura a potente, non & potens, ct non potentia Z cu:ri Ic alia 3 extra Sed cur ab operant non oc c perans ψdciis operatam cum de alia, de extra Sed cur , a uiuente, non Auiuens aliud c non ut irentia' cuira, & alia, α extra e Sed cur a prδducente, non de prodiicens aliud ede non producentia' cum alia, de extra 3 Ergo alterum principium, alterum primum,alterum vati in , alterum simplex; alte iii sibi suis ciens,alterum perseetiim, alterum, bonum , alterum pulchrum , alterum verum , alterum existens, alterum potens . alterum operans , alterum uiuens , alterum producens. Sed secundum a primissimo. Hic primillimi patris, filius primogenitus, omnis creaturae, de unigenitus. ideo cum ambo setὸ idem sint,de genitus sit intellectus. propriuin a atem opuli intellectus sit, tum in te, tum in supera reflecti, leu conuerti, ne cellario genitus, tum in se, tum in patrem, intelligenti .i, siue intellectione sua reflectitur, e in eius summam conuertitur bonitatem. Hac geniti in genitorem conuersione, de mentali reflexione, alius ex primo generatur intellectus. Qui cum, δ: ipse genitori producatur similis, ipse que sua ex itulo procedentia serat secum omnia quae In authore erant, ipse quoque necessario erit prin- , capium. nimirum tertium. Atque ita, triaco stituta sunt rerum omnium plincipia.
125쪽
IU iam de uno,& modo de uno trino principio,varias agitamus quaestiones. Qui is ad id peruenimus , ut& exactissimis rationibus,& sepientissimorum homin uiri testimoniis, & diui
nis insuper oraculis, vere sciamus, entia anteis
quam fierent, in Deo suisse omnia, & ex ipso, &per ipsum omnia esse facti. Et quae ficta iant, in ipso vitam Hii se . Reliqua modo prosequamur, ac dicamus. Haec uero omnia, quς in Deo suisse,& ab eo, & ex eo fuisse producta asserimus , necesse est, uel unum ens fuisse quod diceretur omnia, uel uno plura; uel oinnia denique. Sed cur unum tantum f.tanis tum plura Cur non et lain omnia.Priora namque illa duo, imbecillitatem potentiae, & impersectionem hyparxeos prae se serunt. Quorum, ne uti tam dicere est fas. Omnia ergo, uti iam probazum,in se praehabuit.Et omnia producere, habuit necesse. Bonitas enim uoluntatem iacit producendi,uoluntas necessitate. Uere enim, ut iam dictum est, scripsit Hermes voluntatem Dei sequitur necessitas. Omnia
ergo ex ipso,& per ipsum facta sunt. Haee uero omnia ex ipso,& extra ipsum product , notam cum ipso idem sunt. Atque ideo non ilint ipsum unum.Neque ipsa illa omnia. per quae primissimum illud, uti omnia est appellatum. Essectus enim, a causa quidem semper uenit,
non autem cum ea idem remanet. Haec ergo producta, non sunt prima omnia, sed omnia secunda. Illic quidem uniter una cum uno.
hic uero,& ab illis,& inter se distincta. Nam
si uniter una non sunt,necesse est, ea essed,
Sed qilaedam ne multitudo, & mutila an t ta,de integra multitudo Z Si quaedam tantum esset multitudo, pars esset multitudinis, Maliae superessent multitudinis partes , quae ex.
tra omnia essent. Atque ita omnia, non om nia essent. Et non omnia,essent omnia. Ergo
dicendum. Ab uno,omnia esse prodiicia; hoc est omnis multitudo , extra quam, de ultrae quam, multitudo alia nulla sit,nec esse possitne unitas quidem tilla, praeter primum unum. Multitudo autem haec, quia non unum est, alvvno disteri, & cum uno, non est idem. Nam se unum quod multitudine prius est idem esset cum multitudine, prius,& posterius idem es.set,& priςterea unum, esset multitudo,& esset unum; cu duo opposita essent idem, & causa idem esset cum causato . & causatum idem cum causa.At sis non est, haec omnia con nisdi. Ergo sis nullo modo est, ut unum,idem sit cum mul ritudine,quae illius proles est.& esse. ctus. Efiectum enim semper necesse est, causa remissiorem gigni . vel e nitri idem ambo sunt, uel non idcin. Si idem dicamus,modo relata sequentur impossibilia . Non sunt ergo idem. At, causa, & prior est natura,& potentior, ut pote quae suis uiribus id gignit, quod nec Lyparxin, nec uires prius habebat. Hoc
ergo minum esto. Causatum omne , cau
sa sua semper esse remissius . Ergo multiat udo ab uno procreata, cum ipso uno, non est idem. Quid ergo, est ne ab eo penitus aliud ὶ Si ita , erit ipsa ab uno omnino di-llans , nec uni ullo modo unita , aut con iuncta. Et inter ipsam , Sc unum; uacuum relinquetur interuallum . Oportet autem omne entium
126쪽
entium progressione melle continuata. id autet fit per hyparxeon coniunctionem : Quae fiti per inferioris participationem a superiore.& est utriusque communicatio, per um usque ficta Sympathiam. Oportet ergo causam,cum caulato , & idem elle,& alterunt: ita ut eorum identitas non omnino sit integra. & sincera, Neque omnimoda sit in eis alte litas . Sed neque sint inuicem te meeratae, ut quantum
sint idem, tantundem lint de alterum . Hoc autem modo similitudo & dissimilitudo simul . inter ea intercedet. Simile enim est, quod identitatis partem suscipit. Dissimile vero', quod partem suscipit alteritatis. Hoc est, particeps factum sit utriusque . Si ita sit in omnibus causis, & causatis, omnisentium progressio , & a causis proditio, per similitudinem si in ut fiet de dissimilitudinem. Sed per illam prius , per hanc posterius . Prior enim hyparxis est,qu in pastio . Causa autem omnis de sua hypar xi, & ellentia, causato aliquid largitur . Diis militudo itero cialiunde venit . quia in alteritatem cadit, per quam fit dissimile . Omnis ergo a causis effectuu progreisus, per similitudinem prius adimpletur . Et omnis causa, e flectum sibi siti item prius prodiicit, quam dissimilem. Quia identitatis suae aliquid ei causa tribuit, quam essectus proxime iuscipiens eam patitur,& similis evadit causae. Diis militudo vero ei a cedit , quia in alteritatem a causa cadit. Multitudo igitur prima, non quae in uno est indiscreta. sed quae ab uno est progrella , identitatem ,&alteritatem ab uno tulit , destinuis de dissimilis ab eo, euasit. Quia unum de sua hyparxi ei dedit ,& similem sbi effecit. Hoeeit, particeps unius est facta. Et quia in alteritatem quoque ab eo cecidit, dissimilit dinem aquisiuit. Similitudo autem in hac productione, prior essectus eth, & potior , quani diis militud0. Quid autem uni similius
eide potuit, aut debuit, quam unitas Multitudo ergo haec prima, quia omnis, de tota tu tegra fuit, omnes euasit unitates. Et est omnium unitatum, omnis, & tota multitudo. t unitas, quidem quia ab uno. Vnitates autem, quia omnis multitudo ab vn Omnia derivas. Nisi enim ab uno, unitas producta esset, productio haec, per simili tuainem non est et sa- . Nisi itidem , ab vn 'omnia, unitates Omnes prodi jllent, proditio haec, per similitudi
nem non ellet. Prima ergo ab vii 'omnia productio, omnis fuit multitudo, quae tota,vni rates luit. Et quoniam in via 'omnia, unum primas tenebat , omnia, secundas et nec ellario in hae productione , uni ips, unitas aliis qua primaria debuit respondere. Vnitates ve-IO reliquae te sponderent ipsi v n'omnia. viii- o b catas ergo quaedam piri maria, ab uno est genita; Reliquae unitates hanc, ut lecundariae s quuntur,& sunt ab ea proximae. Quia omnis multitudo,a sua eitum tale. hi quo ni ivnun , omnia illa sua conti ii uir, neceste est, ut uni. tas haec primaria uni ipsi similis, & ei correspondens , unitaIes omnes in se contineat Et ut v nuin, omnia suit; italice unitas unitates omnes sit. Et ipsa sit Dei patris unige nata,&primogenita filia. Quam sacrosancta Ecclesia, filium vocat unigenitum.& est secunda in diuinis persona. eadem cum Patre,, alteritate tantum quadam ab eo distans, &secundum est rerum principium. Et eadem cum patre, bonitate, voluntate, & potentia raeditum. Et est idea boni, quo nomine alatone meruit vocati. Quam stulte stultus i
risit Aristoteles. Quae quidem boni Idea, ut amore ellentiali, in patrem vertitur,tertia de se, & de patre persona procedit, sibi & patri coli ibstantialis. alteritate tautum, ab ipsis dillincta. Quae tertium est rerum principium. Eadem ha c boni idea, quia bona est, steri lis elle nequit. Producit ergo & ipsa; At quidnam producit e An sorte simul cum patre cui
consubstantialis est, unitates ipsas, per se vero sola entia, de rerum ellentias omnes' Formas inquam veras, & simplicissimas Quarum uniritates, vel sumitates lunt de veluti flores. Vel etiam sunt ipsae unitates, per entia omnia,&superessetiales 3 Sed si sint luperessentiales ita, ut cum et sen0s nihil communicent, tunc inter ipsas, Sc ellentias vacuu relinquetur in te uallum. identitatis ergo suae,unitates singulae,ellentiis tuis largiuntur;& progresio haec quoque ne celsario fit per similitudinem prius,de.. in per dissimilitudinem. effectu earum in alte. ritatem cadente. Similitudo autem haee, per communicationem & participationem, inserioris fit a superiore. de utriusq; sympathiam, Sequasi contemperationem. Ita ut unitas, suae
hypataeos aliquid effectui suo tribuat. Hoc autem aliquid, unum si, per quod in effectu
existens, enectus suae causae fiat limilis, dii similis tamen, per casum in alteritatem ei liciatur. Quae alteritas, id quod ens,& eslantiam voca mus,essciat. Et ab identitate causae, habeat unum. ab alteritate vero, habeat multitudinem . Seu potius, sit, de unum, de in ultitudo Ita ut unum sit in ente; & ens lit in uno. scili cet uno ellentiali. Et per ipsum sit, in sua propria unitate. Et per eam, in unitate primaria. Et per primaria unitatem, in primo uno. Sunt enim singula entia, seu sinsulae ellentiae per unum a propria sua unitate sibi inditum, ita ut sine eo,nultu ens, nulla esse rinxit cosi iteret esse tia. Et eo suae unitati similis es scitur. S se ipsa,
127쪽
quia multa e st, essicit ut dissimilis. Quoniam vero, a persectissimis venit, ipsa quoque suo gradu erit persectistima, si smilis suis causis elle debet. vii est probatum. Si persectissima,
ergo de uiuens erit.Omne enim quod est, uel viuens est, uel uita carens. At hoc impersectionem sentit maximam, sicuti vita sapit persectionem. Sed & quia in Deo est, Deus autem vivens in sacris oraculis appellatur. Et ipse de se ait, vivo ego dicit Dominus. Quid ergo in Deo vivente, mortuum quid elle, audemus dicere e Nequaquam.Nam, & haec, quae conspiciuntur, requς facta sunt,in ipso vita erant. Quod diuinus testatur spiritus. Ergo diuina illa essentia, uiuens et , & uita fruitur. optima. & susscientissima. Quod Aristoteles etiaest attestatus. Sed & uita haee,persimilitudine in essentia,& ab essentia est producta. Quia insmplici es lentia, simplex etiam vita,& vita simpliciter. Et praeterea vita aliud nihil est, quam essentia ipsa parturiens actionem . sicuti postea videbimus. Quatenus ergo vita,est euiantia quaedam,s militudo est inter eas. Quarenus vero, in motum est progressa alteritatem induit,& dissimilitudinem est adepta.Per motionem autem hanc suam , cognitionem in se produxit. Dum enim mouetur, motu hoc suo vel in se reuoluitur, uel sursum unde, pro.
diit.Vel enim sursum, vel in se, vel deorsummotum hunc tendere est necesse.Deorsum vero non retendit quia sub se nihil adhuc erat. Uel ergo in suam essentia, & superas sui causas, uel in se ipsam motionem protendit.Haec autem primaria est cognitio,ut postea declarabitur. Talem autem uel in se, uel insupera
motionem,& cognitionem, apientes ueteres
communi consensu. Mentem, & intellectum appellauere.Motio autem haec,sicuti diximus est duplex. Vel in se,uel in supera. prior quia suae ellentiae vicinior, primum procreat intellectuna. Dum uero se intelligit,& in superas suas causas reuoluitur, secundum procreat intellectum. Quem Zoroalter secundum appellauit. Hermes autem, iritum. Quod nomen sacrosancta etiam Ecaesa est dignata. Sub patre ergo Deo, & a patre , Paternum est profundum. In quo unitas primaria, & in
ea Omnes Unitates, quas nomine alio ideas
appellamus.Essentia, & ens primarium, & ese sentiae verae, & entia vera omnia. Vita prim ria,& vitae omnes. Intellectus primarius,& intellectus omnes. Et ipsa unitas prima Idea boni, hisce omnibus constat. lino est haec Omnia. intra se hyparxi simul unita, proprietatibus vero distincta. Simplicitate enim livparxeos exilientiae,& subsistentiae, & substantiae, de eL sentiae,omnibus per omnia est transitus,& permeatio . Proprietatibus vero distincta ita, ve
nulla ibi sit confusio, nulla impersectio
Inquit enim Zoroaster. Πανταγυ' ἐξετέλεσι Xeia νυπαρίδι κε δZτέρω.-'Cuncta enim perfecit patereis Et Menti tradidit secundae. Hanc secundam mentem duplici interpretamur significatu. Priore,quia Mens prima,sie a patre secunda. Atque ita omnia in se,a patre
persecta suscepit. Altero quod ita persem,mεti tradiderit secundae, quae & a prima, de a patre procedit,dc cum ambobus eth consubstantialis. Ut proximus elset conditor eorum,qnae extra profundum debebant produci. Prima
autem quae ab intellectu hoe sunt producta, per sui similitudinem itidem sunt producta, intellectus scilicet creati. Nouem uti videbimus gladibus distributi. Et ij quos intellectus participatos uocitamus.Similes quidem intellectui conditori sunt, quia & ipsi sunt intellectus.Dissimiles uero sunt quia coditi. At sunt etiam hi participati,&ipsi conditores. Anim rum scilicet. Nam ratio omnis ab intellectu est , & eius imago est dianoea,& ratiociniu.Si imago, etiam similis intellectui. dissimilitudo vero, quia non iidem Cum intellectu sunt,& in alteritatem ceciderunt. Sed haec clarius suis locis. Simile quiddam sibi anima, quae iam in corpus decidit, & ei est coniuncta, in corpus profundit.Quam nos,nomine satis noto,sed significatu satis ignoto, naturam appellamus. A qua in corpus itidem ploducitur qualitas, quae naturae veluti instrumentum setuit, in corpore,& eius partibus, alterandis, de disponendis. Et dispositis sormam inducit. Per quam corpus in aliam, aut aliam speciem consorinetur. Sed & qualitas a natura fert similitudinem,& ei est dissimilis.Et sermas GDdem sert a qualitate. Et corpus a forma, ijs nimirum modis, qui proprijs horum graduum tractatibus explicabuntur. His autem post unum primum, nouem gradibus, rerum tota constat uniuersitas.Qui quidem gradus ordine sunt dispositi a summo ad imum ita, ut nullum inter eos uacuum sit relictu, nulla locum habeat intercapedo. Gradus autem vocamus scalarum similitudine, quia viciniore ad primum Principium, & distatiore loco sunt ordinati. Atque ideo primum
etiam rerum ordinem nuncupamus. Ordo enim omnis, ut ab initio diximus, priore constat,& posteriore tum numero,tum loco.Propterea recte a Pythagora dictum res esse sieut numeros, quoniam ab unitate viciniore, & i5ginquiore specie sunt compositi. Atque haeeni sallimur, occulta hactenus, causa suit, cur numeri totius plenitudo decenario comprehenditur. Ab uno scilicet descentus est per medios
128쪽
medios omnes usque ad corpus, omnium in fimum. Et cur etiam, ab uno simplicissimo impartibili, in multitudinem semper maiorem, usq; ad decadem laberetur, de labendo cresceret . Cresceret autem uno addito quoniam unum, omnibus sui imaginem, aliud atq; aliud unum impartitur, usque quo id quod recipit, ipsius sit capax, usque scilicet ad postremum. Ad quod cum est peruentum iterum a sum mo uno, replicet oportet is, qui ulterius velit num orando progredi. Atq; hic descensus,rerum methodus est copositiva per additione icta, unius. Ascensus uero methodus alia est principalis, quam resolutivam in sua primogenia vocant, per eiusdem unius facta subtractionem. ipso uno a multitudine se subtrahente, & in se redeunte. Sed Se mirabile aliud ire hoc numero, animaduersum est antiquitus, quod videlicet Denarius, quaternario adimpletur. simul sibi partibus connumeratis. Inter quas primo est totius uniuersitatis pater,Vnu. Cui proxima ab eo veniens,est dualitas, secundam diuinitatis personam representans, Quae in patrem versa, tertiam personam per spiritu sibi a patre spiratum, de a se in patrem respiratum producit, ternario representatam, quae ex
uno de duitate simul iunctis procedit. Et quoniam hi tres unum sunt in sua unione, de
suo profundo, quaternarium comprehendui, unum , essem iam, vitam, intellectum. Atque hoc sorte voluit Pythagoras, quando tetra 'm nominabat, de peream, sacro lancto ac fiammo omnium iurabat iuramento. Et certe
hoc voluit Apostolus, quando dixit., Omnia per ipsum , α in ipso creata sunt,dc. ipse est ante omnes,& omnia in ipso constant.. de filio intelligens, Qui est imago Dei inuisi.
bilis, primogenitus omnis creaturae. Quonia, in ipso condita sunt uniuersa, in coelis,& in ter, ra, visibilia, de inuisibilia. Prius quidem inuisibilia quae diximus, unitates, ellantiae, uitae, Mentes, quae nominibus
iss comprehenduntur, quae subnectit. Sive throni, siue dominationes, siue principatus, siue potestates. Et post has , quae his, participia fiunt extra prosandum, in eoelis, & in terra,visibilia iam facta, sue ei lentiis,sive viribus, siue actionibus,animae, naturae, qualitates, formae,cόrpora. Haec enim omnia illorum participia sunt, aptincipio facta, deinde venere, de inde pendent. Atque ideo verissime ab eodem dictum Apostolo. Inuisibilia ipsius, a creatura mundi per ea quae facta sunt, intellecta conspiciuntur. Conspiciuntur qui de illa clarissime,quado intellectus in anima iam a sordibus corporeis pulsa , ad illli, quae corporeis oculis sunt in- nil ibi lia, erigi rur; C tero quin intellecti ibus materiae immersis, Epicureis, Aristiptis, Peripateticis, Stoicis. & id genus alijs brutis gregibus, tametsi philosophis, stultis semper quhstionabus, quae lites tatum geneiant impliciti, sunt inuisibilia. Eile autem inter haec inuisibi- llia, de haec alia quae facta sunt visibilia, communionem, de haec ab illis continua cathena pendere, de ratio philosophica persuadet, natura non saltante, nec vacuum relinquente;&authoritas Apostoli confirmat, dum quae fide ipse intellexit, scribit in haec verba. Fide intelligimus, aptata esse secula verbo,, Dei, ut ex invisibilibus, uisibilia fierent. Verbo Dei,ac filio, unitate illa omnia comprehendente, aptata sunt, de ordine disposita secula, dc quaecunque in seculis, hoc est, tum in sempiternitatis aevo, inuisibilia, tum in tempore visibilia. Vt scilicet ab illis fierent lime,& ab
eis per participationem, de continuatam communionem, & Sympathiam, haec penderent, dc inde fouerentur, dc vivificarentur, & in sua quaeque specie generarent,dc germinarent. Et omnia ellent quasi lacobi scala, a coriis ad terram protensa, nouem gradibus disposita, petquos, Angeli, de nuncij Dei, descendendo. a. pientiam, de gloriam Dei;ad nos deserrent; Se ascendendo, piorum merita, de impiorum demerita ad conspectum Dei resertent. Gladus hi nouem, sunt primus rerum atq; entium ordo , in prosundum , a summo ad imum ductus. Est alius ordo in latitudinem actus, in singulo quoque gradii. In primo nimirum productorum gradu, est unitas primaria,&ab ea, de in ea unitates omnes, eam ordiis ne consequentes, nouem dc ipsae, ut haec ratio
dictar, in latitudinem gradibus distinctae . ita ut primariae unitati, proxima Essentiarum si
unitas, sequatur unitas vitarum. tertio sit lo- co, Mentium unitas. quarto A nimarum. quinto Naturarii unitas, sexto unitas Qualitatum; septimo Formarum. postrema sit omnium unitas Corporum. Ita fit,ut quot sunt in uniuersitate post principium rerum gradus in prosundum Plotide sint etiam gradus,earum latitudinis. Quem ordinem sicut primum illum, gra- dux nominauimus, sic seriem proprio nomiane appellabimus. In qua serie uni tatum in i titudinem, graduum singulorum latitudinem ratio per Iliadet esse locatam. Nihil enim in
uniuerso,sne ordine certo putamus constare.
Alioquin nec intelligibilis ille, neque sensibilis hiemandus, persectissimus esset, quod o innes sapientes allerunt si confusionem in essentiales eius partes admitte tent. Ita inquam sunt singuli in sua serie, rerum genera ordinata, ut in unitatum latitudine, omnes, nulla excepta sint unitates, a primaria, de regina unitate, Scin ea
129쪽
PRANC. GPATRIC. PANARCHIAS, LIB. XI.
in ea product , & consistentes. In unitate ebsentiae, sit & prunaria essentia, Se essentiae reliquae novenario conclusae. in unitate vitae, si di primaria vita,& vitae reliquae, novenario itidem conclusae In unitate intellectus,& primarius intellectus,& intellectus,& intel lectus reliqui novenario compreliensi. In unitate animae,&anima primaria,& animae omnes nouem numero contentae. In natura unitate, dc natura primaria,& naturae omnes novenari
sonclusae. Idem de reliquibus tribus. In uni tale qualitatis, qualitas primaria,& qualitates
in novenarium colentae. Et in unitate formae,
forma primatia,& formae aliae septem. In cor poris itidem unitate,& primarium corpus, &corpora reliqua septem,aliis corporum generibus comprehensa. ita ut extra nas latitudines,nihil eorum ordine, aut serie si relictum.
Tertius itidem in longitudinem est ordo, quem cathenam libuit nuncupare. Qui quideest eiusdem generis, seu speciei, per gradus
omnes transitus.Hac exemplo appositissimo declaremus. Est lucis unitas, S unitatis lux. Est,& essentia lucis,& lux ellenti . Et vita lucis,& lux vitae, & Mens lucis,& lux mentis,&lucis anima,& anima lucis. Et natura lucis, &lux naturae. Et qualitas lucis,&lux qualitatis. Et sorina lucis, & serna ς lux. Et lucis corpus,& lux corporis.lta lux,per Omnium graduum longitudinem ordine rectissimo percurrit. Est alius numero qnarius ordo, quem solidi ratis ordinem placuit vocare. Ex tribus enim
illis longitudine, latitudine ,& profunditate, sicuti corporum nascitur soliditas, & stabilirutas,&firmitudo : sic ratio longe melior suadet, in rerum omnium uniuerutate, esse firmitatem, & stabilitatem, & soliditatem longe
quam sit in corporibus, ualidiorem. Hanea tem soliditatem ita explicamus. Omnia supelra sunt in inseris omnibus. pro horum capacitate.Et insera omnia sunt in superis, pro horti excellentia.Ut unitas quidem est, in omni essentia, in omni uita , in omni mente, in omni anima , in omni natura, in omni qualita te in omni serina, in omni corpore. Petunitatem enim ,& unum liqc omnia, ct con stat. & consistunt. Sed & essentia, est in omni vita, in omni mente, in omni anima, in omni natura, in omni qualitate,in omni forma,& ire omni corpore. Esse enim habent haec omnia. Sed & uita,in omni est mete, in omni anima, in omni natura, in omni qualitate, in omnisorma, in omni corpore.Sed & mens,in omnὶ est anima,in omni natura, in omni qualitate. in omni serma,in omni corpore. Anima quo quean omni est natura, in omni qualitate, im omni serma, in omni corpore . Natura etiam in omni est qualitate, in omni forma,in omni
eorpore. Et qualitas in omni forma,& in omni corpore. Et uice uersa, omne corpus est informa, in qualitate,in natura,in anima,in mete, in uita, in essentia, in unitate, & per hanc in uno. Sic serina est, in qualitate, in natura, in anima, in mente, in uita, in essentia, in unitate,& per hanc in uno.lta qualitas est in nata. La, in anima, in mente, in uita,in essentia, in unitate, in uno. Natura itidem,in anima, in mente,in uita, in essentia, in unitate, in uno. Anima quoque est in mente, in uita, in else , tia, in unitate, in uno Mens etiam in uita est,
in essentia,in unitate, in uno. Vita similiter est in essentia, in unitate, in uno; Et essentia, in uni tate,&uno,& unitas denique in uno primissimo, in vn Omnia.
130쪽
DE DIVINIS UNITEAT ISU S SIVE ID EIS.
veteres philosophos omnes gessit ta valenter,quam aduersus Parmenideum unum,& Platonicas Ideas, iam non solum tertia eius libi orum pars , ut aiebat Epicurus aliena est,sed mera est garrulitas,&fatuitas . Noςcerte puerilitatem hanc suam, aduersus ideas, quas omnium antiquorum dogmati im maxime, de maxima iniuria exagita-uir; tertio tomo nostiarum Peripateticarum Discussionum, latis superque,& ostendimus, ct e plialosophia explosimus. itaque crimina. tiones illas omnes in presetia iacere iubemus. Rem ipsam totam di istutiamus, utrum re vera sint ideae: quas superioribus libris unitates appellam mus. An ver j, merum sint somnium, veli itii lio, plutosopliice,sedate,perquilamus Et ut quaecumque ad eas pertinere possint , uno, eodemque labore , expedire siti operae praecium , integrum hunc libium eis di.
Itaque de Ideis plura quaerimas. Nomen hoc, quod uniuersus Peripatus , tamquam monstrum horrendum ingens , horret, quid sibi velit. An Ideae sint re vera: vel sunt nihil.
Idearum quot sint genera. Quarum rerum sint Ideae. Cui Ideae dicantur exemplatia . Quo modo idearum fiat participatio. Haec singula examinando prosequamur.Et primo quo ad nomina, quae apud Platonem
tria sunt. apud vero Zoroathrem item tria . Idea,nomen est utrique commune ει δου. Et πα-
sunt propria Platonis τυπος, & A sunt propria Zoroastri . t dis,de es , formam seu figuram dicunt, a suis verbis', video ,ri A scio. Quod veluti figura, & cernantur,& sciantur. Paradeigma vero, & exemplar, &exemplum, & Typus idem sunt, ad quae re- spe stans opifex, a magines illis similes efiiciat.
Iynx, vero reconditum qi oddam nomen est,
quasi in deliciis, & illecebris habitum. Haec breuiter de nominibus satis leuia hem ipsam
ponderis grauissimi , sumamus in manus . Ideae istae unitates , & exemplaria, sunt ne aliquid, vel sunt nihil Secunda ergo eli agitanda quaestio,virum sint e Certe Aristoteles velit pie falsus est , vel alios falle te studuit ,
cum inquit, Socratem, dum diiunitiones veis .
natur, in uniuersalis speciei notionem veni Dse , atque ita speciem , & sormam quandam in ilia mente collegisse, & constitu ille Quam cpollea Plato altius eo exit , & in abstractum sustulit, ideainque vocavit, eamqueptimus coluit,& in philosophiam induxit. Vtrumq; falsum. Namque Socrates , iuuenis adhuc valde quod est in Parmenide Platonis) cum Parmenide iam satis sene,& Zenone est Athenis congressias. Ante quem congrelliam non. memoratur Socrates, cum quoquam alio de philosophicis rebus collocutus . In eo ergo primo colloquio, Socrates, ante quam ullas venaretur destinitiones , Idearum contemplationem ipse cum diuinis illis viris primus intulit. Quod tamen dogma , ipsi iam.
familiare habebant. A Pithagora enim in omnes stuxerat Pythagoreos eius auditores,& inhotu auditores Pythagoricos omnes. Quod sane videre est, tum libello Timaei Locri, De anima mundi, & natura , tum apud Iamblichum , in quibusdam illorum fragmentis .ib. . te, quidem ita habet.