장음표시 사용
91쪽
, , Ne cellarium elle, omne primum, etiam sit Premii m. Omnia ergo haec,& prima sunt, &Iuptem a. & plura sirit,de non unum, δd causae altis tum ellendi, tum v utemii. Ergo & primo motoo caulae sunt,3c essendi, de vivendi. Ergo primas moror non est primum principium.1ed Aristoteli erat Deus .. Ergo Deus eius; ententia, nec principium est, nec primum,& est factus de ab aliis pendet eius & ellemia, & vita. Ergo primum coelum a primo mQzore non mouetur; motus enim vel vita est, vel vitae es.sectus. Et primum coelum ab illis primis factu est,& coeli reliqui omnes, & eorum motus , α substantiae illorum motrices,& ellentiam a primis illis in nominatis habent, & vitam, &i notum. Et si accelesti motu . elemetorum motus , de alterationes sunt a primis illis, primo fient. Et Natura si qtiae est uniueis alis, inde
quoque est. Ergo ex mente Aristotelis Prin. cipia rerum plura quidem erunt, i ea non ea quae ipse labore maximo adstiuere est conatus. Non primus motor, non Deus, non Mes, non reliqui cculorum motores, non primum coelum, non coeli reliqui, non eorum motus ulli, non natura uniuersa. Quid ergo linic tam
inconstanti, tam sibi non conlianti facias pli losophor Quid iten, facias tribus illis sitis principiolis, sermae, priuationi, castite Nam principium, primum quoque eit soria a vero pri. ma non est. Prior enim est materia, de ille socina ei aduenit, vel aliunde,ab et Sectore aliquo in eam inducta. vel e materiae, ut loquitur Peripatus, ventre educta. Sed liaec sotina, no principium, sed pars est coinpositi. Pars aciem principium nullo modo totius dici potest, aut debet. Nomine ergo etiam est abusus. praeterquam quod generatorum laaec serma est, mundi totius nullam umquam sormam, aut assignauit, aut nominauit, nec Peripati magister, nec Peli patus uniuersus. Quid veto priuatio sotinae inter principia, fuit mi ineranda3Quae quia nihil est, nihil potest, nihil esticit. Qii r tuo conseilii ens non est. Nullas ergo habet vires, nullasque ideo actiones. At principium, efficientiam nisi habeat, minime estprineipiti m. Quid vero castim, principium rerum elle dicemus 3 Quem Epὶcurus ut totam rerum uniuersitatem , quae dc tota casu facta iit .sscisae etiam num constet: Aristoteles vero', in na, turalium partem induxit,& partis principium hic, ille totius elle dixit. At ii quis ambos Interroget , quid nam iste caliis sit, respondere nesciant aliud, & nequeant, quam quod sit, quaedam vel non causa , vel caus, per a MidEs. Quae dum propria causa non est, non est causa. Nos enim dicimus, omne .quod farum cst, omne quod sit, a sua caula determinata,ec propria factum elle, desieri . Non ergo a non
caula. Non ergo a causa per accidens,quae uni
uersalis ei lepossit dici. Adde; Quod &casum
hunc in mundo ponunt, & in elementorum mutationibus: non autem aut ante, aut supra mundum. Nos autem principium quaerimus, uolt Scante mundum suetit, de mundum.coisiluerit. Non ergo casus, hoc principium es-sie potest. Iam vero, qui uel ignem, uel aerem, vel aquam, uel horum me cita quaedam, mundi principia elle voruelunt, ad materiale principium, sicut de Chaos,de atomos,& Homoeomerias, ea omnia retulerunt.Nos vero principium modo indagamus, quod mundi fuerit opifex, de effector. Stoicorum vero fatum, nostro seculo. nomine magis notum est, qua vel opere. vel viribus, uel essentia. Quae enim
de eo, hiqς illuc sparsa dogmata lesutiat, tam varie γ t relata , fit scste certo nesciat ne quid ea schola sati nomine sibi uoluerit. Si vero, quod relato tum maior pars velle videtu satum sit eausarum series,& cathena, unde sit tith sal νη dicta, concedemus huius cPthenae sumnium, rerum omnium elle princi
pium. Totam vero caularum cathenam , non
unum p tincipitiin, sed multa ei te dicemus, sibi inuicem subordinata; de Ouinii princi piora eile Potius, quam principium, quod lupi
mum iit miscathenae,ac primum. Eoi lim vero quae praecedente libro examinavimus nullum elle cunctorum principium , dc tunc clarum secimus, oc breuibus etiam nunc confir memus. Mundum, rerum quae in eo sunt, putarunt quidam elle principium. Mundus au tem corpus est, Corpus omne trine est dimensum. Di mensum omne est diuisibile. Diiu sibile omne,est sui natura, si continue diuulatur, corruptibile. Corruptibile nullum, non cor ruptibilium elle potest, principium ., Sed de
ostensum eli antea, nec elementa, nec astra.
nee custos, nee denique mundum, esse poste principium primum. Ergo neque corpus utiium. Est igitur ad incorporeas res confugiem dum. Eae non una sunt. linauciores non sunt, quam sint nostratium rerum species. Multit Eo haec earum, vel est consula, vel est ordin t a. Confuso imperseetionem arguit magnam Ita, v t neque in res natura factas, habere videatur locum. Ordinata igitur est. Oido duplex. vel coordinationis etqualium,vel inaequalium stibordinationi; . Utrumq; in Aristotele agno .uimus. Priorem, quando dixit, supra extima Iationem, ordinata esse quaedam aequalia, de ea aeque prima, de aeque s uprema. Alteram in sub ordinatione earum subilantiarum, quas credit, singulos mouere canetaim orbes. Aelias omnes, non polle rerum principia cile.
92쪽
ordo ipse earum sicit manifestum. Namque ultima non est prima, non item secunda, aut tertia, aut aliarum ulla, usque ad eam quam primu appellauit motorem. Principiu enim, debet elle ipso docente ante alia. docente itidem Platone. At ostensum ex eius iam est sententia, primum hune motorem, non nisi mo
tus esse principiu primi ccli.Atq; huius ipsius,
cuius maxime videbatur, demonstratum iti.
dem est principium non esse. Sed est de alia
C rerum incorporeatum subordinatio.Quae est Perpendenda, an videlicet in ea primum principium reperiatur. Quarum infimus videtur elle gradus ipsa natista seu particularis ea sit, seu uniuersalis . quae diista est, principium esse motus, & quietis. Forre haec, corporibus simplicior, de formatum in eis effectrix principium rerum fuerit. Sane si haec natura per se staret, & non in ipsismet esset compositis, de illis non egeret,ut esset ipse,principium quod quaerimus fortasse esse potuisset. Sed quamuis ad corporum constitutione aliquid ipsa conserat: attamen & illis eget vi sit. & ab ipsis pendet & illa priora sunt, & sine ipsis elle nequiteotii principium esse, nec potuit, nec potest. An vero sorte vis quaeda alia limplicior quam natura. quaeipta quoque inest in corporibtis.
ea tamen neque nutrit, neque auget, neque
simile generandi eis virtutem tribuit. Sed su- petius natura quiddam est,& vitam eam vocamus, principium hoc erit Sed quia & ipsa
a corpore est inseparabilis, de eo egens visit de ipsa non videtur illud principium primum elle poste. Iisdem his rationibus conuicetur, si
quis dixerit, irrationalem animam tale principium esse. siue sensitivam dicat, siue appetiistiuam. Nam etsi haec, per cognoscentes, de
appetentes eius actiones videatur a corporibus magis separabilis, & in ipsa corpora imperii aliquid habere nichilo minus & h c est eis quodam modo illigata, neque ab eis separari ullo potest modo. Neque enim potest sentisens anima se se in se ipsam conuertere, aut de se iudiciu serte ullum. Operationes namque suas omnes habet corpori commistas. Quods has ita habet etia vires ei tales sunt, & eisentia quoque talis. Quae res profecto clarissima est in brutis, nec minus sorte in hominibus
plerisque. Ruorum ingens numerus, circa ea quae extra se sunt, dc ad corpus pertinent ver tantur; idque tantum cogitant, totique in eo sunt in consulendo de in exequendo. Adeo ut non solum anima ipsorum irrationalis,sedi tionalis etiam tota in eo fixa videatur, dc co pori,veluti seruire: quod tamen natura sua de
inserius de deterius est quὶm illa. Quod si animae rationales quae suapte natura sunt liberael imperium corporis patiuntur, & in ipsum immersae sunt plerumque t multo magis id
ipsum patientur irrationales,sentiens,& appetens, & multo minus a corpore erunt liberae.
Namque illa cognitrix numquam in se reuoluitur, neque se ipsam cognoscit, neque pro-lirias iudicat actiones. Appetens vero in v uptatem ruit tota: eam totis sequitur viribus& a dolore sugete, omnis eius est conatus.
Vtroque autem & dolore & voluptate & ipsa
incitur, de corpus. Ergo corporea de ipsa esti& ut suas edat operationes, corpore indiget. Si lias in corpore habet, etiam vires habercorporeas, siveres etiam essentiam. De sentia ente idem, eadem ratione dici debet. Igitur,
traque animati corporis est, de animi ut ita dicam incorporali: tametsi in earum actionibus animae natura evidentior appareat, quam corporis, sicuti i n naturae & vitae operationibus magis corporis apparebat vis, quam an mae. Attamen vir que hae, quoniam in alio
sunt,& corpore se ipsis deteriore indigent, nequaquam principium quale quaerimus effePotuerunt. Adde quod in animalium tantum sunt corporibnsmos vero principium corporum omnium, de uniuersitatis rerum perqui
At vero rationalis animae , quae in se state videretur, potuit ne tale principium esseὶ Anima sane nostra,suas ipsa operationes. nouit, de iudicat, de se ipsam corrigit. Hoc non saceret, nisi ad se conuerteretur. Neque hoc saceret,nisi separabilem a corpore haberer, de vires& essentiam. Non ergo corpore eget ipsa velut sit, vel ut agat. Num igitur ipsa principium quod iniquirimus eritῖNequaquam.Est enim in nobis tantum. & si quae sunt alia rationalia
animalia. Quae parua sorte pars sunt uniuersi. Nos vero uniuersitatis totius principium indagamus . Quid vero de anima mundi,quae de ipsa rationalis est credita: Ecquam Democritus , de post eum Plato mundi conditricem asseruerunt.& etiam rectricem Sane haec ad actiones suas edendas, ad motus corporeos ciendos, tempore videtur indigereδε eas edere succes.siuas. At principium quod vestigamus nullam pati videtur posse indigentiam.
Sed ante anima hanc, & aliam rationalem omnem, essentia alia quaedam est quam,mentem S intellectum nuncupauerui; de quam,de Democritus, de Plato, de ante eos Zoroastexanimae isti coniunxerunt. Quae tum tota est entia, tum viribus, tum actionibus omnibus, de vita tota , dc uniuersa cognitione est immuta.
bilis. An haec sorte quaesitu erit principiuὶNam
de Aristoteles cum ad intellectum hunc peruenisset. primum principium putauit se reperisse. Eumque primum motorem, ut iam diis eium s
93쪽
ctum, nuncupauit. Sed intellectus supra an, mam tametti positus sit, quatenus intelligit &est intelligibilis, & intellectus, non unum est sed multa & totum quid eli,& suas habet partes: & in eo quaedam prima sunt, quςdam media , quaedam postrema , atque sunt multitudo. Multitudo autem nulla primum est. Principium autem vult omnino primum esse.
Multitudo quoque haec quae in intellectu est, mutua inter se eget ope intellectio: nimirumctipso intellectu ut agente :&ipso intelligibili, ut obiecto. Principium autem, nullius esse egenum debet: Nec quia dicatur, intellectu
hune esse etiam unum, hoc unum non est per
se unum, sed unum cum pluribus. Quae vero multiplicitatem in se habent, indigentiam quoque in se habent, saltem unius, quod eam ne dispergatur uniat: In principio vero, nulla esse debet indigentia. Haec sane omnia, quae hactenus duabus subordinationibus, recensuimus , principia quidem,quaedam sunt, & rerum quarundam,
Sed non omnium. Alia namquc unius tantum compositi, ut sorma, alia motus, ut natura.
Alia vitiendi,ut vita; Alia sentiendi ut sensus: Alia appetendi, ut vis appetit tua: Alia ratiocinandi , ut rationalis anima. Alia regendi, ut anima mundi. Alia intelligendi, ut mens de qua modo loquebamur . Sicuti coelum principium est in serotum horum motionis, & alterationis. Animae quas intelligentias, incon. sulto eorum principe, Peripatus nuncupauit,
princ pium, si sorte ita sit, motus sui quaeque
orbis sunt. Atque ita, in rerum uniuesitate , vere multa principia esse possunt, sibi inuicem subordinata. Quorum connexionem fatum sorte lideat appellare , quod tamen in inseri. oribus nullam importet necessitatem, sortunam tamen d casum quae Aristoteles magni- fecit, funditus de me)io tollat. Qim tamen principia uti multa sunt, & multitudo omnis ab unitate quaeque sua ortum habet unitas
autem omnis, & omnis unitatum multitudo,
ad unum fortasse, necesse est reduci. Hec ergo
diligentissime perquiramus,si quo modo multitudinem illam Aristoteli eorum, quae supra
extimam vivunt lationem, principiorum primorum de si minorum, vel veram esse, vel salsam, vel utrumque & veram,& salsam deprehendamus. Cuius ingentis, & hactenus inau- ditae indagationis, exordium hinc sumamus. Necesse est, Principiu primu ,vel unum esse tantum .vel plura tantum esse.vel unum quod in se multa contineat et multa, quae Vnum
participent. Singula haec membra perpendamus. Si principia, multa tantum sunt, ab ipsis nihil fiet unum. Quod nam enim multorum principiorum, hanc curam suscipiat, ut entia ab eis producta, una fiam 3 Nam cur hoc principium potius id saciat, quam illud 3 Uel enim
eadem est in eis omnibus bonitas,idem velle, eadem potentia, qua operentur , vel sunt in
singulis, lite singula diuersae Si eadem bonitas, una bonitas est in multis, atque ita bonitatis multitudo, ad unam bonitatem reducetur. de si entia ab onitate sunt, ab uno erut principio. Atque ita principium, unum & non plura erit. Si itidem eadem in omnibus voluntas, si eadem potentia, per quas operentur, & entia essiciant: una lunt haec in multis . atque ita unum erit principium necessario, & non multa. Si vero alia bonitas, alia voluntas, alia potentia est in singulis principijsr diuersitas fiaec tanta,quid nam ponet ς Diuersitas haec, vel in
concordiam reducetur, vel discors perseuer bit. Si redatur concors, concordia est diuers rum unior unio vero abvnor ad unum ergo omnis diuersitas reducetur. Atque ita unum
iterum erit rerum principium. Quod unum si susticiat ad entia procreanda, frustra erunt
alia: & diuersitas illa, vel nulla amplius erit; vel agent nihil. si agent nihil, principia non
erunt. Principit namque proprietas est,essicientia. Itaque si principia sunt, asent nece itario, si non agent, principia esse nequeunt. Si vero discordia de bonitatum de voluntatu,
te virium perseueret, & ipsa sint principia. agent inter se discordia, discordes essectu siti. gula. singulum & sibi proprium aliquod ens. vel singiua es scient entia plura: vel singulaesiiciet entia omnia. Si hoc tertium dicamus. in insilitum abierimus: & illud infinities infinitum , iteram recurret. Si secu ndum. quo singula principia, plura etiam efficiant, in o. dus est dicendus, quo, hoc principium haecentia, illud alia illa essicit . iuxta ne cuiusque proprietates an aliteis' At proprietas principiorum horum,una omnium est, quia omnia,
multa tantu sunt & si aliquo inter te disserui. suo proprio, ab alio diuerso different. Non
ergo multa tantum sunt. Alioqui & entia a singulis producta. multa tantum essent. Atque ita infinitates illet minores, maioresque in t rum redibunt. Necesse enim est, productum,
productoris ferre similitudinem. De tribus, primum sorte verum erit, lingula principia,
unum ens tantum producere,& non plura.
unde entium, sicuti& principiorum diuersi. tas seruabitur. Quod quomodo verum sit: &quo modo falsum sit, multa esse prima principia , suo loco declarabitur, hoc tantum hic
innuendo, principia haec omnia, ad unum primissimum omnium reduci. Si vero multa sint principia, unum participantia; unum inter ipsa erit ordinatum.
Oportet autem ubique id quod participat, inserius
94쪽
serius esse participato. & id quod ordinat, an liquius eo, quod ordinatur. Ergo unum antiquius est ipsis, & potentius, quia vim habet, ea in ordinem agendi. Ergo hoc unum ea cogens, erit principium: quia ante est, & primis, es non ipsa multa quae iunt posteriora. Tertio, si virum sit principium, in se tamen multiplicatum, unum erit, & non unum. At oportet in omni genere principium esse pu- IR& cum aliis non mutum, ut ab eo fieri posisit mistum .Et quia primum sit, etiam sit sit pre-imam.&non per contrarii admistionem, re- nussionem patiatur,&summitatem perdat. Cum ergo ex ante posita diuisione , principiunec multa tantum si te nec multa uno participantia; nec unum multiplicatum, relinquetur necessario, ut unum quod unum latum sit, primum si principium. Non ergo plura sunt serum principia prima.
95쪽
FRANCISCI PATRICII ip AN ARCHIAS,
Is ita resolutis, ad princi- pij , atque ad vilius ipsius 3 naturam cognoscenda pro
mus, Principium id esse, quod ante omnia est . in
ct post quod omnia. Sed ita posuisse, philosopho non est fatis. Declaranda, & comprobanda sunt l, comitia. Sed duo extrema,tam Sut, de declarata,& comprobata.Prius enim illud. Ante omnia. Cum primo com ni une habete
est iam priore libro demonstratum. de Principio Hermes ita loquitur. Aν iii πιχλ ου ἔν, ἀρχὰ δ' ιξ ουδενος, . - E. , Absque principio nihil. Principium uero .
, ex nullo, quam ex seipso. Et hunc lecutus Plato. Aαχη-εξ αρχης- να,κη α το γιγνορ νον γίγνεθου, μηδ' οἱ νος. Ptincipium uero, ingenitum. Ex principio' enim necesse est, omne quod gignitur, gigni;
ipsum uero, ex nullo.' Et utrumque secutus Aristoteles parumper
Oportet enim principia, neque ex se inuicem esse, neque ex aliis,& ex his omnia. Postremum uero illud. Post quod ,omnia commune habet, & cum primo,& cum uno. Post unum enim elle omnia,est demonstratu. Et omnia a principio esse, quod erat tertium, tribus allatis aut horitatibus erit comprobatu. Sed illud secundum. In quo Omnia, nec uni, nec principio,conuenire uidetur posse. Seu,
quod uetius est, hoc ipsum, omnium principiorum, naturalis,& uera est proprietas. Quadi
paululum declarata, erit sorte,captu omnium Deillima. Hoc ipsum igitur peragamus. rum quae in ortu, & in interitu uetaniatur, principia quςpiam sunt sensibus lubiecta. Semina nimirum,suae quaeque speciei, hominis, Si, uicis, reliquorum. In eo semineptius sunt omnia occulta, quae Postea in natismarusesta apparent. cor, cerebrum, hepar,ruindices rami, folia. itores fructusque. Neque
enim haee,sne suis seminibus nascerentur. Neque sui ei rea roduxisset, nisi prius in eo extitis lent. At quo modo in semine extiterunt Dicam si liceat ita fari leminaliter.Eo scilicet modo, quo semini conuenit. Quo semen ea Ppit. Acrii ne, an potensia e Peripatus rogabit. Respondebimus8ctu. Nihil enim e se producit quicquam,quin,& producens sit actu,&productum itidem actu. Agit enim nihil, nisi quod est actu. Producit ergo nihil,nisi quod actu existit. Sicuti nihil patitur,neque producitur, nisi in actu. Valeat ergo Peripati potentia quae nil, nisi respectum suturae rei significat. Est ergo homo in semine actu.Actu nimirum seminali. Qui actu extra semen , homine itidem profert: respectu cuius, actus in semiis ne Peripato est potentia .Quς tamen nihil operatur,nihil profert. Nihil enim agit, nisi quod agere potest . Posse hoc, ab actu,& essentia prouenit. Eilentia autem cuiuscumque est existentia in actu, vires habens, & a viribus,actiones. Et omne quod est, ipso esse est. Esse aute,est entis actus.Et uis, ab essentia quasi stante prouenit. & est in ea, & eius quaedam extensio, & actionis interna quaedam praeparatio. prout actio est, virium ipsarum ad ex. tra protensio,& proprii operis adimpletio.
96쪽
Actio haec, Maus quoque dicitur, per quem
cuncta producuntur , viribus ea suggerentibus , quae in essentia seminis, in actu erant se minali. Potentia ergo nihil hic habet actio. nis; Respectus solum est actus suturi,per quaxes Proditura e lemine,actum extra semen est habitura- Valeat ergo e nostra philosophia, Potentia haec; aut in ea respectu tantum habitet. Sed redeamus.
Semicii cuiusque speciei insunt omnia quae inde postea prodeunt, & producta apparent soris. Et quidem actu insunt, sicuti peractum producu ntur, & producta actu exutur. Sed in semine sunt actu seminali. Et prodeun I peractionem seminatim. Et actum, extra se .men acquirunt eius speciei sol malem te di
Cium rion e materia, ut Peripatus contendit,
sed neque in materiam, aut primam, aut se. claud in inductum,ullam.Verum dum in exi. tu formatur, nutrimentum quo vivat, secum trahit,proprium scilicet, ac proximum humorem, quem in suam substantiam transformat.
Sed hac de re, proprio oste4 lovo. In seni ineerὐo,cuncta iniunt seri inditer, de actu seminali, ea, quae ab eo postea prodeunt in actum sol malem. Sed in eo insunt ita unita,ut extra prodeunt distincta. Et ut hic apparent omnino distincta, ita in semine sunt prorsus unita: nec ulla in eis apparet distinctio. Atque ideo, in uno sunt actu omnia. Et si in uno actu , cur non etiam inter se mutuo,ita sunt commista, vi aliud sit in alio,& omnia in omnibus,& ortinia denique sint unum. & omnia itiden; sin t plura, uno, eodemque seminali actu. Actu nempe principe, actu principali , actu principije Namque semen ,eorum est principium Quin imo illa omnia sunt, semen unum: sicuti semen unum,est illa omnia. Si hoc in re sensata: in re mutationi, interimique obnoxia, tam sensatum est, tam rationi consonuin, ut
ratio, nulla ei repugnare queat. quid de soli1-mo principio erit putandum Quod sprincipium hoc rerum quoq; aeternarum est principium, ternum, ipsum quoque esseast necesse;& nulli subiectum mutationi. Tanti ergo principit tractationem resumamus . Illud ab alijs principijs distinguamus ita, ut a cunctis aliis secernatur, & dignoscatur. Habet enim unaquaeque rerum series sita propria principia, quae in ea serie,& prima sunt, de ante omnia eius seriei reliqua. Et in quo,& a quo cius seriei omniara sunt prius,& postea producuntur,& iam producta sunt post principium. Et ita haec, cuiusque seriei principia,sunt inter se diuisa,vi quod unius seriei est principium, seriei nullius alterius, principium esse queat. ut quod cognitionum , est principium longa serie subordinatarum, lucis principium elle no
potest. Et quod huius principium est,cogntia
tionum,aut naturarum,aut formarum,princi
pium esse nequit. Sed haec serietum principia, vocemus singularia, & particularia, & etiam specialia. Quae quoniam a principio illo sum,ino sunt producta, principiata quoque sunt reuera. Atque ita verum fuerit, plura esse prima principia,quae serierum sunt principia: & sunt primae unitates ,&ideae de quibus postea. Et saltum quoque erit, principia prima esse pi
ra. Unitates enim hae omnes, ab uno veniunt. Quarum comparatione, id quod inquirimus.
principium principiorum, iure dici,& potest, ct debet.Haec uer alia , quoniam a principio illo summo sunt producta,& principiata sunt,
reuera,& reuera etiam, multitudinis serierum omnium sunt principia . Suminum aut e principium, quia primum est , principiatum esse nequit. Summum igitur appellemus, & primum ,&absolutum,&supremum ,& unum,
quibus titulis, illud ab alijs principijs seiungamus. Huius conditiones, , proprietates di ximus esse quatuot. Eas discutiamus. Prior
illa, Esse ante omnia, principii ne est proprietas , qua principium est ' An vero eius, quod primum dicitur, qua primum At est hoc iam a nobis determinatum. Primum scilicet esse id, quod alia sui ordinis omnia antecedat. Sirimum hoc,ordinem aliquem cum rebus haeat, primum recte dicetur, si eas antecedat omnes. Sin vero ordinem nullum ad res habeat, primum dici non poterit. At sorte, non est rebus coordinatum i eru principium. Sed est super res omnes, & trans res omnes, & vlara omnes.Vel perperam est a nobis destini tu, primum esse id, quod ante omnia est' Et veritatis amore ,rropria quoque dogmata erunt respuenda.vel defit nitio quidem, vera est,sed particularium serierum est, & eis tantum, sed omnibus competitὶ Cum hoc uero principio, nihil habet rei. vel exigua ei respondet,& imbecilla proportione. Ita esto. At primum a
solutum,& primissimum, quomodo destiniendum Z Forte eo modo, quo principium absolutum, ut dicatur. Primum absolute, id elle, quod entia omnia antecedit. Esto.Sed & principium absolutum, omnia antecedit entia,
non sorte qua principium, sed qua primum. Nam ut principium, duas alias habet proprietates,quae primo ut primo, sorte non competunt Non enim primo competit, ut in eo uni omnia, nec ut ab eo sint omnia. Vel & hae primo competunt, eo modo quo, in unitate dicimus omnem esse numerum, & ab unitate Omnem numerum profluere. Ita esto. Primuergo,& principium, idem sunt,& sunto. in do principio efficientiam demus ad rerum productionem.Primo vero demus respectum
97쪽
FRANC. PATRIS. PANARCHI S LIB. IIII.
ad rerum progressionem. Vtrumque ergo , dcidem esto,& non idem. & utrumque, ante OnInia. Sed illud longe maius. Si principium est ante omnia, quo modo omnia sunt in principio ρ Nam si hoc detur, omnia simul cum principio , & principium
cum omnibus, non autem,ante omnia erit.Et
si in hoc persistatur , ante & simul idem iunci Quod nemo sorte dederit.An verius dicetur Principium ante omnia esse , omnia tamen ea in se habere, quia ipsum in seipso ea produxerit, de ante eorum productionem, ipsum erat vel verius etiam, lunt omnia in ipso, ut in semine cuncta. Et semen, ill . cuncta est, & c - .cta sunt illud semen. Ita& principium est illa omnia quae in se sunt, & haec omnia sunt ipsu. Sed vi haeeita sint, quaestici non soluitur. Ita enim simul sunt,principium.& omnia, & no, principium e stante omnia.Vel uerius utrumque. Et principium ante omnia est: S omnia sunt in prineipio,& simul cum principio. An. e Omnia nimirum ea, qu.ae extra principiunt sunt ab eo producta. simul vero cum princiis pio , dc in principio, ea omnia sunt,qitae sua sunt: dc intra se adhuc sunt, & nondum sunt producta. Nec sorte, nisi ipso uolente producentur. Ita aequivoco sugato, res clati Ismareddita. igitur principium, de ante omnia scilicet producta est. & in principio erant antequam producerentur, & sorte adhuc sunt, dea principio sunt producta; de omnia riirsus nondum producta, a illa inquam in eo sunt, de simul cum eo sortasse idem , Se ipsum sorte cum illis idem. Verum quia principium hoc, unum etiam diximus, non plene natura eius potest nota esse, nisi prius, natura etiam unius fuerit explicata. Id si faciamus etiam proprie. ras principij tertia. Ab eo omnia ella, sortassis
98쪽
este auerimus,quid eius sit hyparxis, quantum fieri po test , cognoscamulo Ac pri- mo vestigein iis . An quia unum est , principium est
quoque e Ane contra, quoniam principium est, est etiam unum Ita inquam, ut nisi unum esset, principium non ellcc , aut nil principiuesset, non ellet unum. Aut potius utrumque. Et quia via uin est, principium. Et quia princi rium est, unum quoque est .Haec enim tria in ter se differunt maxime. Et magni refert ad hanc nostram philosophiam, Internoscere, quod nam eorum, aut veriam sit,aut verius. Si
enim dicamus umim eise,quia sit principium, quod de propositis suit iecundi im: unum vi debitur, principiatorum este aliquod. Et prinei pium siti natura, antecedet i pium unum. hoc autem sequetur. Atque ita ante unum, aliquid et it aliud, de unum, contra demonstra
contra rei naturam,non erit primum.Sin
vero dixersmuς, ideo principium elle, quia sit uti vi unum antecedet,principium pone te. vetur. Atq; ira principium, iam non empti, mu.Sed neq; erit principium,s nonisi primit. Et pri incipiatum erit, quoniam est secundum. Haee alatii da,sunt sugienda, sunt suganda Tertium ergo fuerit verisimit,videlicet.Quiae uest, principium etiam est. Et quia principium est unum quoq; est. At quid est E ,esse vi . Nam quid sit esse principium,est ante declaratum. Neste principium absolute esse id, quod ante omnia sit: in quo, & a quo, repost quod
sit omnia. Ergo quid sit elle unum,est a nobis declarandum. An vero.& hoc est iam expoli. tum, quando dictum eth, unum id este, quodnbn aliud si quam unum.Hoc aut id. est, quod simpliciter est unum, de quod non est, ita unu,& quod ,non est multa Si quid ergo in terum uniuersitate. sine multiplicitate inueniatur, id unum,quod & principi mn sit, imienietur At
quid na, sine multiplicitate inueniet ute id sectasse, quod simplicissimum est. Nam si simplicissimum suerit, multa non erit. Si multa non erit, nec partes habebit, neq; est totum. Nam totum omne, partes habet. Si neq; totum ein nec partes habet, neq; initium, neq; medium neque finem habebit. Si haec non habet, ter minos nullos habet.initium e tram,& finis teramini sunt.Quoniam vem retini nos nullos ha
bet, terminatum non est. Si terminatum non
est, neq; est fiuitum. Si finitam non est, infiniatum est. Et fine caret, de initio. Si his caret, figuram nullam babere potest. Si nulla est ei fi .gura , neq; recti rudinem habet, neq; est io tu dum. At ii tale sit,iam nulli bi erit. Neque eniminalis,neq; in se ipso. Non equidem in aliorab eo enim ambiretur, uel circulo, vel rectis. Si his ambiatur, etiam contingeretur. Si contingeretur,etiam terminaretur, & figura adiui si eretur. Contia demonstrata. Non ergo est In alio. Neq; etiam in se est. Nam si in se ellet; ale contineretur. At quod coeinetur, et ambitur.c6trademiatrata veru si neq; in alio, neq; In se est; neq; stat, neq; n ouetur. Nam si moueretur, motu aliquo cieretur,vel lationis, uel alterationis,quae principium,& genus est densationis,late tactionis, generationis, corrupti ni Maugumini,&decrementi. Itaq; s alteratur,
alterum a se fit, & iam duo, vel plura est , &
non unuin.Non igitur alteratur. Si non alteratur, neq; ullo alterationis motu movetur. At neq;mouetur latione.Nam vel recta,uel circu
lo,uel misto aliquo moueretur motu. Non circulo quia super medio ferretur. At mediu nullum habere, & nulli bi esse est demonstratum. Non recta, quia talet alicubi. Ergo neque circulo , neque recta locum mutat: Neque etiam misto mouebitur. At neque alteratio ne ulla. Ab omni igitur motu,est alienum . At
neque stat. Nam ii itaret, ibi quoque ellet. At nullibi ipsum elle,est ostentum. At si, neq; mouetur,neque ilat, numquam est in eodem. Si in eodem numquam est, neq; idem sibi, aut cum altero est. neque alterum a se est, neque ab alio. Nam saltetum a se ellet, non ellet G unum
99쪽
isum. Si ab altero, relationem ad eum haberet , atque ita non unum esset. Si idem sibi, esset etiam in eodem. Neque idem cum alio, quia aliud illud, etiam elset. Si neque alterum, neque idem ullo modo est, neque simile, est alicui. Nam quod simile est, identitate in cum alio est pastum. Ad idem nullo modo fuit . ergo neque smile est alicui. At neque dissimile . quia nullo modo, alterum est ostensum. At quod dissimile est . alteritatem ab alio passiim est. Si neque simile, neque dissimile est , neque erit aequale, neque inaequale, vel sibi, vel alteri. Mensura.
retur enim, δc mensura evaderet, de mensuis ratum. 3ciam non unum esset. Si nequeae
quale, neque inaequale est. neque iunius, ne que senius, neque coaevum est cum aliquo. Si haec non est , neque temporis est particeps. Tria namque haec temporalia sunt Si temporis non est particeps, neque suit, neque est. neque erit. Haec enim temporis sunt preteriti, praesentis, de futuri. Quod si neque suit, neque est, neq; erit, essentiae omnis expers est. Et ens, & este ei non conuenit. Si ens, & esse ei non conuenit, neque potest de eo dici. Est. Si de eo,est, nequit dici, neque poterit de eo dici. Unum est. Esset enim iam ens, Ecduo. Unum, de ens. Si ens non est, habi tu nullo est praeditum. Si hoc, iam nihil habet . Si natui habet, ne qu e nomen habet. Si nomen non habet, sermo de eo haberi non potest . Neque et go nominatur , neque di citur, neque cosnoscitur . Si non cognosci. tur, neque sensu percipitur, neque opinio, de eo habetur, neque scientia. Haec autem omnia, ei inde eueniunt, quia unum tantum est, de non aliud quam unum. Et quia non
aliud est , quam unum , simplicissimum est. Et quia simplicissimum est,no aliud est quarnvnum. Si aliud non est quam unum, id prose-ctb principium erit quod inquirinalis. Namq;
hoc principium,nihil aliud videtur esse opor tere, quam principium. Primissim una namq; principium , nihil aliud videtur esse debere, quam principi um .Hoc autem esse non potest
nisi sit simplicissimum,&exactissime unum. Ita enim rjs non egebit,quae post se sunt. neq; vllis quae in ipso sint. Neq; haec illis, neq; illa his egebunt. quia in eo neq; haec, neq; illa sur. Et ipsum nihil est aliud quam ipsi im.Neq; sui habet quicquam, quia nullam in se, aut de se habet duplicitatem. Tale ergo unum quia omni caret indigen. tia principium erit,&sibi , de aliis. Sibi quia nullis indiget. Aliis quia ab ipso lunt omnia.
Quae autem si intientia diculur .Entia vero, ab uno, de per unu sunt.Omne enim ens,est. Om
ne quod est,peressentiam est. At essentiada
plurimas partes scinditur. Partes omnes hς, totius esse partes est necesse. Totum aute omne, unu esse est necesse.Essentia ergo tota,vno participat.Et partes eius singulae, unae sunt. Ergo essentia,Sc toto sui, de partibus omnibus, unuparticipant. Atque ita unum iuncti im erit ecsentiae, de essentia iuncta erit uni. No quidem primo illi uni, quod ab omnibus est separatu, de omnibus supereminet.Sed uni alteri, quod a primo in eam venit, de inde pendet,neq; ecsentia esse potest nisi ura sit, de unum hoc s eundum iunctum habeat. Et quot partes essentia habebit,tot etiam eius partibus siue speciebus,unum aliquod erit coniunctum. Ergo nulla essetiς pars,sine uno erit.Hae partes entia vi. cuntur. Entia ergo omnia, unum hoc essentia. te habebunt. At entia , ut est demonstratum, sunt etiam multa.Ergo singula entia unu sunt, dc multa.Et multa non essent, nisi prius unum
esset.Per unum ergo essentiale , entia omnia, de unu sunt,de multa sut,dc sine uno, nec esse, nec multa esse possent .Entia ergo, ut vere entia dici possint,vno egent. Per unum ergo en tia sunt.Vnum ergo causa est en tium. Et qui dem omnium.Non enim licie sine uno sunt,illa vero cu uno. Omnia enim essentiae sunt parres, cim vn um i uncti ina esse,e st probatum.Vna ergo hoc essentiale, ab illo uno primo venit. Non enim unum esse posset,nisi ab uno. Non enim a multitudine. Hoc ergo unum primu causa est illius unius, quod est in entibus. Et hoc quod in entibus est, causa proxima est, u entia sint, quaecumque entia sunt.Primum ergo unum ab entibus separatu, causa est illius unius, quod entia facit esse. Ergo primum unum, entium omnium est prima causa. Q tenus nempe producit illud unum, quod iplinunit,de uniendo esse facit.Ergo unum absolutum,absolute causa prima est, entium omniu,
de quatenus entia sui,& quatenus una,& qua tenus multa. Proxima vero eorum caula est
unum eorum essentiale, quod proxime una facit,de unit de vi sint entia esticit,dcvna, de multa simul. Et hoc uno sunt, quod sunt, de fiunt, quod fiunt, de hoc uno, entia omnia proxime seruantur, de sine hoc uno, an proprium ruut interitum. Atq, ita haec una esse, no solum eis bonum est, sed bonorum maximum: sicuti noesse una, de malum eis est, de malorum maximum. Nam non esse unum,est esse diuisum. Esse autem diuisum, ex propria extrahit nat ra,atq, hVparxi.Unum ergo esse singula, idem
est, cum eorum bono,cum eorum optimo.At hoc unum, uenit eis a primo uno. Ergo ab eo uenit etiam eorum bonum. Atque ita primum unum entia, dc bona facit. Vidit enim quae secerat, de erant valde bona, de bonum eas omnium est causa . Igitur, de ipsum primum
100쪽
primum unum,bonum est.Non enim a malo, aut a no bonum,bonum proueniresui natura
potest. Ergo & ipsum bonum est. Bonum imquam, & in se, & sibi, & aliis. Ponum hoc,
primum virum est. Ergo de ptimum bonum est. Ergo primum unum , de primum bonum idem eii omnino. Et qua unum, entia facit. &qua bonum, bonum entibus facit. Et qua primum sunt, dc qua faciunt, principium quoq; sunt.Hae enim duae principii erant proprietates. ut primum esset, ut e scientiam haberet. Ergo unum bonum, principium, una,eademque res est. Vt enim antea demonstraui pius, unum G principium litem este. ita nune, qui ivnum,sit bonum,principium,de bonum i clem. erunt. Igitur licet quae videntur tria,unuin, bonum, principium, una, eademque ies est. Et quamuis tribus eam dicimus nominibus,unutamen, & idem sunt. Nullam enim fas est in unum , quod unum tantuiti sit, eadere dili inctionem,aut d flerentiam.Non actu,ne unum quod unum tantum est , multitudinem in se habeat. Non potentia,ne unum imperfectius si quam ea quae ab eo procedunt actu omnia. Nulla ergo in unum cadit diuisio. Est enim omnium simplicillimum. & undequaque non nisi unum .Et quamuis, de haec tria ei tribuantur, de alia,ut si,& causa prima, ct primum,&simplicitas, S potentia, & persectio ,& alia: omnia tamen unum sunt,& omnia ei, uti uni insunt,& uniter,de vite,de indistincte. At haec omnia, si ut uni ei insunt, inerunt ne ei quO-que,uti principio λ aut vii principiata Si ita, ipsum & principium erit ,& principiata. Quod si sit, vel non unum erit amplius,
vel de virum erit,dc non unum. Et quod unum tantum esse debebat, unum erit non unum
Verum, & maius quiddam in dubium venit. Si unum hoc,principium esset debet vere.principiatorum author, & effector sit, necesse est. Et principiata omnia, a principio erunt principiata. Quae si ita sint, principium hoc, ultra ne omnem .principiatorum numerum erit λAn unum erit, e principiatis Si hoc detur,deptincipium erit,& principiatum. At s principiatum est, principium iam non erit. Neque etiam erit primum, S ante ipsum quia sit principiatum, aliud necelsa est esse, quod eius sit
principium . . Atque itaquςstio abierit in infinitum. Si hoc non conceditur, principium ita erit principium, ut non sit Principiatum. Et si ultra principiata omnia. At si ultra om
nia est,quo modo.em omnibus non annuine rato, nec connumerato,& ab eis absente, om.
nia dici poterunt omniae Uinma namque, ea videntur esse, quibus nihil deest. At his principium deest , quia cum eis non est, neque in ipsorum numero est comprehensum. Vel ipsum,cum omnibus esse dicemust Et inter omnia vel omnia elle post ipsum,ut& omnia ab
ipso e Sed si omnia ab ipso,de post ipsum : iterum quo modo sine ipso erunt omnia3atu simpliciter omnia ' Ad haec, qui dicit omnia, multa dicit , sed finita. Nam si infinita diceret,non uere omnia diceret. Nihil ergo ultra, At extra omnia, videtur esse posse. Neque erio hoc principium, extra,& vltra omnia erit. rgo cum o innibus. in omnibus,3c inter omnia. At si hoc, etiam omnium aliquid. At si hoc, non iam erit omnium principium. Atq; ita,nullum prorsus erit rerum principium: &omnia principio carebunt. Et in infinitum quaestio haec nos ducet. Et omnia erunt sine
principio, de si hoc, etiam sine fine, & s hoc,
Rursus omne quod est, vel principium est, vel a principio.Ergo & omnia,vel principium sunt, uel a principio. Si omnia, sint principium, nulla erum principia a. Si omnia, a principio sunt . principium cum omnibus noerit, sed extra omnia. Itaque cum omnibus neque est, neque cum eis in comparationem venit. At si in comparationem cum eis nOα venit, cum eo nihil habent rei. Si nihil eum eo habent rei, ipsa non erum principiala. neque ipsum eorum erit prinei pium verum dubitationes hae, nostrarum cogitationum sunt