장음표시 사용
501쪽
Sunt autem non multi, aut admodum pauci, .ita vi numerari etiam in mundo possint relisios. Vnde contingit in multis remanere ma
litiam desectu prudentiae scientisque rerum omnium quae sunt. Ex intellectu enim reli. gionis diuinae, qua constituta sunt omnia contemptus, medellaque nascitur vitiorum totius mundi. Perseuerante autem imperitia,atque inscitia, vitia omnia conualescunt,& vulnerat animam insanabilem viiijsque insecta itidem, atque vitiata, quasi venenis tumescit, nisi e rum,quorum animarum disciplina,& intelleetus suinina curatio est. Si ergo solis, de paucis
hoc proderit, dignum est hunc prosequi,atq; expedire tractatum. Quare scilicet, solis homini Dus intelligentiam, re disciplinam suam diuinitas sit impartiti dignata . Audi itaque. Deus Pater, de dominus, cum post Deos ,li
mines efficeret, ex parte corruptiore inlidi,&ex diuina, pari lance componderans, conti. git vitia mundi,corporibus commixta rema nere . Et alia propter cibos,victumque, quemne eellario habemus cum omnibus animal bus communem, quibus de rebus necelle est
cupiditatu in desideria, & reliqua mentis uitia animis humanis insidere. Dijs, uero, ut pote ex parte mi initissima naturae,effectis, & nullis indigentibus rationis disciplinareque adminiculis, quamuis immortalitas,&unius semper aetatis vigor, ipse sit eis prudentia, de disciplina, tamen propter rationis unitatem, pro ratione,& uites lectu, ne ab his essent:alieni, o dinem necessitatis, lege conscriptum, aeterna lege constituit,hominem ex animalibus cuniactis de sola ratione disciplinaque cognoscens, per quae vitia corporum homines auertere, atque abalienare potuissent ipsos ad intenti nem spemque immortalitatis praetendens. Denique de bonum hominem, de qui pollet immortalis esse, ex utraque natura composuit, limna atque mortali, & sic compositum per uollantatem Dei, hominem constitutum est, esse meliorem Dijs, qui fiant ex sola immortali natura sermati. Et omnium mortalium, propter quod hoino,dijs cognatione coniunctus, ipsos religione, de iancta mente veneratur, dij,
que pio affectu, humana Omnia respiciunt,atq;
custodiunt. Sed de hominibus paucis istud dictum est pia mente praeditis. De vitiosis vero nihil dicendum est, ne sanctissimus sermo,
eorum contemplatione violetur. Et quoniam de gnatione,& consortio hominum Deois rumque , sermo nobisindicitur, potestatem hominis,h Alclepi,vi inq; cognosce.Dominus de pater, uel quod est summum, Deus,ut effector est Deorum c estium, ita homo effector est deorum, qui in templis sunt,humana proximitate coniuncti, Se non solum illumina
m uerum etiam illuminant. Nee sollini ad Deum proficit, uerum etiam confirmat Deos.
Miraris δ Asclepi, an nunquid diffidis,ut multi' ASC L E P.Confundor is Trita egiste, sed
tuis uerbis libenter assensus, felicissimum limminem iudico, qui si tanta vi, felicitatem c secutus. T R IS M E. Nee immerim,mirac Io enim dignus est, qui maximus est omnium Deorum. Genus enim, omnium confusione manifestum est, de mundissima parte naturae propagatum, signaque eorum sola pro omni-Dus elle, quasi capita. Species vero Deorum
quas consormat humanitas, ex natura virm
conformata est, ex diuina quae est prior, inui loque diuinior, de ex ea , quae intra homines est, id est ex materia qua se erunt procreata , velisabricatae, de non solum capitibus solis, sed membris omnibus, totoque corpore conis figurantur. Ita humanitas,semper vicina naturae, Scorigini tuae, in illa diuinitatis imitatio. ne perseuerat, ut sicut Deus, ac dominus, ut sui similes essent, Deos secit aeternos,ita humanitas Deos sitos, ex sui uultus similitudine si. guraret. ASCLE. Statuas dicis o Trismegi. si eleOT Rl S. Statuas 5 Asclepi, vides ne
quatenus tu ipse dissidas statuas animatas, sensu, est Spiritu plenas , tanta, de talia facientes, statuas, suturorum praescias, easque forte vates omnes somniis, multisque alijs rebus praedicentes, imbecillitatesque hominibus facientes,easque curantes, tristitiamque pro meritis
An ignoras is Asclepi, quod Aegyptus imago
sit caesi,aut quod est verius translatio,de deleesio omnium , quae gubernantur, atque exe eentur in eoeloy Et si dicendum est verius, terra nostra totius mundi est templum. Et quo niam praescire clincta prudentes decet, illud vos ignorare fas non est. Futurum tempus est, cu appareat Aegyptios, in cassim, pia mente diuinitatem sedula religione seruasse, dc omnis eorum sancta ueneratio in irritum casura stu- strabitur. E' terris enim,ad coelum, est recur suta diuinitas, liquetur AEgyptus , terraq; quae it diuinitatis sedes,religione viduata,numi nu praesentia destituetur. Alienigenis enim re onem istam terramque complentibus,non
solum neglectus religionum,sed quod est durius, quali de legibus 1 religione, pietate,culutuque diuino,statuetur proscripta poena, pr hibitio. Tune terra ista sanctissima sedes de .lubrorum atque templorum, sepulchrorum erit mortuorumque plenissima . O AEgypte, Aegypte religionum tuarum sola supererunt verba lapidibus incisa, tua pia facta narranti. bus.& inhabitabit Aegyptum, Syrius, aut Iniadus, aut aliquis talis. Diuinitas enim repetet ea lum, deserti homines toti morientur, atq; ita Aegyptus Deo, de homine viduata deser
502쪽
iur. Te ueto appello tinctissimum flumen,
.tibique sutura pridico,torrenti languine plenus ad ripas usque erumpe , undaeq ue diuinaemon solum polluentur sanguine,sed rotae tumpentur, & vivis multo maior erit numerus sepultorum, superstes vero qui erit, lingua sola cognoscet ut Aegyptius .actibus vero videbitur alienus. Quid stes 5 Asclepis his anilius, multoque deterius pia Aegyptus suadeitur, imbueturque maioribus malis, quae sancta quondam, & diuinitatis amantissima, morum in terra religionis suae merito, sola seductio sanctitatis, & impietatis magistra,erit maximae crudelitatis exemplum,& tunc tedio hominum non admirandus videbitur mundus, neque adorandus. Hoc totum bonum, quo melius nec est, nec nit, nec erit, quod videri ossit, periclitabitur. Eritque taedium Omnius, ac per hoc contemnetur, nec diligetur totus hic mundus, Dei opus immutabile. glo. riosa constructio, bonum, multiformi imaginum varietate compositum, machina voluntatis Dei; in suo opere sine inuidia sint agantis, omnium in unum, quem venerari, laudari, amati denique a videntibus pollunt, multiformis adunata congestio. Nam&tenebrae prae-onentur lumini, & mors vita melior audica. itur, nemo suspiciet coelum. Religioliis pro insano, irreligiosus putabitur prudens, suri sus, sortis, pro bono habebitur pessimus. Anima enim , de omnia circum eam,quibus, aut mortalis nata est, aut immortalitatem se consecuturam ei se praelii miti secundnm quod vobis exposui, non solum risus, sed etiam puta Abitur uanitas. Sed mihi credite etiam periculum capitale constituetur in eum, qui se mentis religioni dederit. Noua conlii tuentur iura, lex noua, nihil sanctum, nihil religiosum, nec casso, nec cintestibus dignum audietur, aut mente credetur. Fit De oram ab homini. bus iaccessio dolenda , soli nocentes Angeli remanent, qui humanitati commixti;ad omnia audaciae mala,miseros, manu iniecta compellent ad bella, in rapinas, in fraudes, de in
omnia quae sunt animarum naturae contraria.
Tunc nec tetra constabit, nec nauigabitur mare, nec coelum astrorum cursibus, nee siderucursus constabit in cado. Omnis uox diuina, necessaria taciturnitate mutescet, fructus terrae corrumpetur, nec tacunda erit tellus,&aer ipse moesto torpore languescet Haec, de talis senectus, veniet mundi, irreligio,& inordinatio,& irrationabilitas bonorum hominum.
Cum haec cuncta contigerint is Asclepi, tunc ille dominus,& pater, Deus primipotens, &vnus gubernator mundi, intuens in mores sa.ctaque voluntaria, uoluntate sua, quae est Dei benignitas,uitiis resistens, ct corruptelae omnium errorem reuocans,malignitatem omne,
vel alluione diluens, vel igne consumens, uel morbis pestilentibus ubique per diuersa loca dispersis finiens, ad antiquam faciem ma
dum reuocabit, vi & mundus ipse adorandus videatur,&mutandus. Et tanti operis effector, α restitutor Deus, ab omnibus,qui tunc erui, frequentibus laudum praeconijs benedictionibusque celebretur. Haec enim mundi genit ra,cumstarum resormatio rerum bonarum, Scnaturae ipsius, sanctissima de religiosissima r stitutio, peracto temporis cursu , quae est, resuit sine initio sempiterna. Voluntas enim Dei,caret initio, quae eadem est,&.ubique est sempiterna. A S C L E. Dei enim natura consilium, est voluntatis bonitas sutuma,ti Tris megister T R 1S M E. O Asclepi voluntas a coninsilio nascitur, & ipsum velle est, ex uoluntate. Neque enim impense aliquid vult, qui est omnium plenissimus, & ea quae vult habet. Vult autem omnia bona, & habet omnia quae vult, omnia autem bona Sc cogitat, & vult, hic autem Deus erus boni imago, mundus. ASCLE. Bonus, O Trita egiste IRIS MEG. Bonus, bAsclepi. ut ego te docebo. Sicuti enim Deus omnibus speciebus, uel generibus, quae in mundo sunt, distributor, dispensatorque est bonum, idest sensus, animae, & vitae,sic & mu-dus praestitor est, & tributor omnium, quae mortalibus videntur bona, idest alternationis patrium, temporalium fructuum, natiuitatis, augmentorum, & maturitatis, & liolum similium. Ac per hoc, Deus supra verticem summi coeli consiliens, ubique est, omniaque circun spicit. Sic enim ultra coelum,locus sine stellis ab omnibus rebus corpulentis alienus. dispensatoc, qui est inter coelum, & terram, locum
obtinet, quem Iouem vocamus. Terrae vero,& mari dominatur Iuppiter Plutonius , & hic
nutritor est animantium mortalium & si uiui ferarum. Horum omnium viribus fiuctus , arbusta.&. terra vegetantur.Aliorum vero vires,
ct enectus per omnia quae sunt distribuuntur, Dilli ibuentur vero,qui terrae dominantur, occollocabuntur in ciuitate, in summo initio AEgypti, quae a parte solis occidentis codetur, Aia qua, terra, mariq; festinabit omne mortale genus. ASCLE. Modo tamen hoc tempore
locati sunt in maxima ciuitate, in monte Libyco, & hqc eo usque narrata sint. De immortali vero, & mortali, modo dis Ietendum est. Mutitos enim spes timorque mortis, veri rationis ignaros excruciat. Mors igitur esscitur dissolutione corporis labore desessi, & numeri co-Pleti, quo corporis membra in unam machina ad usus vitales aptantur. Moritur enim corpus
quando hominis vitalia ferre posse destiterici Hoc
503쪽
Hoe ergo mors, corporis dissolutio,& corpo ratis sentiis interitus. De quo sollicinido su . peruacua est. Sed alia necellaria , quam, aut ignorantia,aut incredulitas contemnit humana. Audi ergo o Asclepi. Cum suerit animae a corpore facta disicessio, tune arbitrium examenque meriti eius transiliet in summa daemonis potestatem, isque eam cum piam iustamq; prouiderit, in sui compeiarentibus locis,manere permittet. Si autem delictorum illi tam maculis,vitiisque oblitam vi. derit, desuper ad ima deturbans, procellis, turbinibusq; aeris , ignis , &aquae, saepe discor dantibus tradet. Atque inter coelum , & terra mundanis fluctibus in diuersa semper aeternis poenis agitata raptabitur. ut in hoc obsit animae aeternitas, quod sit immortali sententia aeterno iudicio subiugata. Ergo ne his impli.
cemur, cauendum, venerendum, timendum
que esse cognosce. Incredibiles enim post delicta cogentur credere, non uerbis sed exemplis , nec minis, sed ipsa Passione poenarum. ASCLE. Non ergo Tris megiste hominum delicta sola humana lege puniuntur.TRIS M. Primo enim, δ Asclepi terrena omnia quae
sunt, mortalia sunt. Nunc omnia etiam quae sunt rationi corporali viventia,&ὶ vivendo eadem corporali lege deficientia, ea omnia pro vitae meritis, aut delictis, poenis obnoxia, tanto post mortem tauioribus subiiciuntur, quanto multa forsitan suerunt celata dum viis uerent. Praescia etenim rerum omnium diu nitate reddentur, perinde ut sint pro delicto.
rum qualitatibus poenae. A S CE P Qui sunt digni maioribus poenis, o Trismegiste TRIS.
Qui damnati humanis legibus,vitam uiole teramittunt,ut non naturae animam debitam,sed poenam pro meritis reddidisse videantur. Contra iusto homini in Dei religione, & summa pietate praesidium est. Deus enim tales ab omnibus tutatur malis. Pater enim omnium , α
dominus, qui solus est omnia, omnibus se Iibenter ostendit. Non ubi sit loco, nec qualis qualitate, nec quantus quantitate, sed hominem sola intelligentia,mentis illuminans,qui discussis ab animo errorum tenebris, & veritatis claritate percepta,toto se sensu intelligentiae diuinae commiscet, cnius amore , parte naturae, qua mortalis est, liberatus immorta. litatis suturae concipit fiduciam. Hoc ergo inter bonos,malosque distabit.Unusquisq; enim pietate, religione, prudentia, cultu, & veneratione Dei clarescit, quasi oculis vera ratione perspecta, & fiducia credulitatis suae , tantum inter homines praestans, quantum sol caeteris astris lumine suo antestat . Ipse enim sol non tam magnitudine numinis, quam diuinitate,& sanctitate,caeteras stellas illuminat. Secun-
dum enim Deum hune erede, b Asclepi caetera gubernantem, omniaque mundana illuminantem animalia,sive animantia, siue innanimantia. Si enim animal mundus,vivens semper, de suit. & est, & erit, nihil in mundo mortale est viventis etenim uniuscuiusque partis, quae in ipso mundo, sicuti in uno eodemqtie animali semper vivente, nullus est mortalit Iis locus. Ergo uitae aeternitatisque Deus ipse esse debet plenissimus , si semper eum vivere necesse est. Sol ergo, sicut mundus sempiternus, sic & ipse semper gubernator vitalium,
vel totius uiuacitatis eorum frequentator, de dispensator est.Deus ergo uiuentium, it et uitalium, quae sunt in mundo sempiternus gubernator est, ipsiusque uitae dispensator aeternus. Semel autem dispensavit aeterna lege cunctis uitalibus uitam praestans, hoc more quo dica. In ipsa uiuacitate aeternitatis,mundus agitatur, & ipsa uitali aeternitate,locus est mundi, propter quod non corrumpetur aliquando, stabili sempiternitate uiuendi circumuallatus, & quali constrictus ipse mundus. Est igiatur dispensator uitae omnibus, quae in se senti& est locus omnium, quae sub sole gubernan tur, cuius mundi commotio ex duplici constat effectu. vivificatur enim ipse extrinsecus ab aeternitate, uiuificatque ea quς intra se fur, omnia differentia. numeris,& temporibus statutis, atque infixis, cuncta per solis effectum. stellatumque discursum , omnia temporalia ratione, diuinaque lege conscripta.Terrenum autem tempus, aeris qualitate,ςstuumque,sti. gorisque uarietate dinoscitur. Coeleste uero recursionibus syderum ad eadem loca,temporaria conuersione recurretium. & mundus est receptaculum temporis, cuius cursu, & agitatione uegetatur. Tempus autem ordine ser uatur.Ordo,& tempus innovatione omnium rerum qu et in mundo sunt, per alternationem
faciunt. Cunctis ergo ita se habentibus, nihil stabile, nihil fixum, nihil immobile,nec nascetium, nec ςoelestiit, nec terrenoru. Solus enim
Deus,& merito solus, ipse in se,& a se, & circum se,totus est plenus atque persectus, isque sua firma stabilitas est, nec alicuius impulsu, nec loco moueri potest,cum in eo sint omnia,& in omnibus i ple est solus,nisi aliquis audeat dicere ipsius commotionem in et ternitate esse. sed magis,& ipsa immobilis et ternitas, in qua
omnium temporum agitatio reuocat,& ex qua omnium temporum agitatio sumit exorindium. Deus igitur stabilis init, semperque est,& cum eo similiter aeternitas consistit. Munduuero non natum, quem recte sensibilem dicimus intra se habet. Huius Dei imago hic mundus enectus est ternitatis imitator. Habet autem tempus stabilitatis suς uim atque natuti ram,
504쪽
ram, quamuis semper agiletur,ea ipsa in te rein uertendi necestitate. Itaque quamuis sit aeternitas, stabilis, immobilis , atque fixa, tamen quoniam, quod mobile est tempus, In aeternitatem semper reuocatur agitatio, eaqtie Ino. hilitas ratione temporis uertitur,efficiturque,
ut de ipsa qternitas immobilis quidem sola per tempus in quo ipsa ell,& est meo. omnis agitatio videatur agitari. Ergo sc efficitur, ut de aeternitatis stabilitas moueatur, Se temporis stabilis mobilitas fiat, fixa lege currendi. Sic, R Deum agitari credibile est in seipium eadem mobilitate stabilitatis. In magnitudine enim ipsius est immobilis agitatio. Hoc ergo uod est tale,quod non s ubiicitur sensibus,innitum, incomprehensibile, inaestimabile eit, nee substineri, nec stiri, nec indagari potest. Vnde enim, & quo, Sc ubi, aut quomodo,aut quale sit, incertum est. Fertur enim in summasiabilitate,& i ipso stabilitas sua, seu Deus, leuae ternitas, seu uterque, seu alter in altero, seu uterque in utroque sint. Propter quod aeterni tas sine definitione est temporis. Tempus a tem quod definitur, potest vel numero, vel alternatione, vel per alterius ambitudinem rediens,aetonuin elle . Utrunque ergo insint.
tum, utrumque vicietur aeternit m . Stabilitas
enim, ut pote defixa, quo sustinere quae agitabilia siti possit beneficio firmitatis,merito o tinet principatum. Omnium enim quae sunt, primordium Deus est,& aeternitas . Mundus autem, quod sit mobilis, non habet principa tum . Plaeuenit enim mobilitas stabilitatem suam in legem agitationis sempiternae habendo immobilem fit mitatem. . Omnis ergo sen. si is diuinitatis, immobilis, ipse in stabilitate sua se cominouet. Sanctus, & incorruptus, dc sempiternus est,& squid melius potest nuncupati, Dei summi ipsa voluntate assistens aeter. nitas plenissimus omnium sensibilium, & t tius disciplinae consistens, ut ita dixerim,cum
Deo.Senius vero mundanus receptaculum est
omnium sensibilium, & specierum, &discipli
narum .Humanus uero, ex memoriae tenacita
te, quod memor si omnium,quas gelsetit, rerum. Vsque ad humanum tamen animal sen-siis diuinitatis descendendo peruenit. Deus enim lentum summum, diuinumque cunctis confundi noluit, ne erubesceret commixtione aliorum animantium. Intelligentia enim
sensus humani qualis, aut quanta fit, tota est
in memoria praeteritorum .Per eam enim memoriae tenacitatem,gubernator effectus est terrae. Intellectus autem naturae qualitate,& len-siis mundi ex omnibus quet in mundo sensibilia sunt, poterit per uideri. Aeternitas quae seeunda est ex sensibili mundo, sensus datus, qualitasque dinoscitur, at intellectus qualit
tis, qualitasque sensus summi Dei, sola veritas
est, cuius veritatis in mundo , ne quidem ex trema lineς umbra dinoscitur. Vbi sunt mendacia, ubi geniturae, ubi errores videntur.Vides ergo, o Asclepi in quibus constituti, quae tractemus , aut quae audeamus attingere. Sed tibi Deus summe gratias ago, qui me vide dae diuinitatis tuae illuminasti lumine, de vos, d Tati, & Asclepi, & Ammon intra secreta pectoris diuina musteria silentio regite, & tacitum itate seruate. Hoc enim dissert intellectus, sensu mundi, intelligendam, & dinoscendamentis praeuenit intentionem. intellectus at tem mundi peruenit ad aeternitatem, & Deos noscendos, qui supra se sunt . de sic contingit hominibus, vi quasi per caliginem quae in cα-lo sunt, videamus, quantum possibile est peteonditionem sensus humani. Haec autem inte-tio angustissma est per uidendis tantis bonis. Latisum a vero cum viderit felicitate conscientiae. De inani vero, quod etiam magnum videtur esse quamplurimis, se sentio. Inane necesse aliquid, nec elle potuisse , nec suturum unquam. Omnia enim mundi sunt membra plenissima, ut ipse mundus plenus sit, atque perfectus corporibus , qualitas formaque diuersis speciem suam habentibus,& magnitudinem . Quorum unum est alio maius, aut ali minus,& valitudine,& tenuitate diuersa. Nam de quaedam eoium validiora videntur, sicut & maiora, minora autem, Sc tenuiora, aut vix, aut omnino videri non possint, tuas solum elle arrectatione cognoscanius. Vnde contingit multis credere hic, non esse corpora, sed inanes locos, quod est impossibile. Siculi enim quod dicitur est extra mundum, se, tamen est aliquid nec enim illud credo sic ab eo plenum esse intelligibilium rerum,id est diuinitatis tuae similium . Vt hic etiam sens-bilis mundus qui dicitur, plenissimum sit co
Porum, Se animalium. natui ae suae, & qualit ii conuenientium,quorum facies non omnes videmus,sed quasdam ultra modum grandes, quasdam breuissimas, aut propter spatij interiecti longitudinem, aut quod acie stimus obtusa, tales nobis esse videantur, aut omnino, propter nimiam breuitatem a multis non ei Iectedantur. Dico nunc daemonas, quos credo commorari nobiscum ,& heioas, quos inter aeris purissimam partem supra nos, , terram, ubi, nec nebulis locus, nec ex signorum aliquorum agitatione commotio. Propter quodo Asclepi inane nihil esse dixeris,nis cuius rei inane lit. Hoc quod dicis inane , praedixeris, ut inane ab igne, & ab aqua, ct ab his similibus. Quod de si contigerit videri, quid inane possit ei se a rebus huiuscemodi, quamuis breue sit, uel magnum quod inane videtur, spiti
505쪽
Iitu tamen ,δe aere Iiacuum esse non possit Similiter vero de loco dicendum, quo duo ea bulli solum intellectu caret .Locus enim,ex eo cuius est; quid sit apparet. Principali et enim nomine dempto, significatio mutatur. Quare aquae locus, ignis locus, aut his similium recte dicimus. Sicut enim inane esse ali
quid impossibile est, sic, & locus solus quid
sit dinoici non potest. Nam si posueris lo- eum sine eo cuius est, inanis uidebitur locus, quem in mundo esse non credo. Quod si in , ne nihil est, nee per se, quid sit locus appam ret, nisi ei, aut longitudines, aut latitudines, aut altitudines addideris, ut corporibus hominum signa. His uero sic se habentibus , o
Asclepi, & vos qui adestis, scitote intelligibilem mundum , & Deum , qui mentis solo obtutu dinoscitur esse incorporalem, nec ei uia
naturae misceri posse aliquid corporale, idest uod possit qualitate , quantitate, numeris'; inosci. In i plo enim nihil tale consistit. Hic ergo mundus, qui dicitur sensibilis, recept culumi est omnium sensibilium specierum,
qualitatum, vel corporum , qna omnia sine Deo vegetari non possunt Omnia enim Deus,&ia Deo omnia , 5e eius voluntatis omnia. Quod totum est bonum, decens, immutabin , dc prudens,&ipsi soli sens bile, atque intelligitale, & sine hoc, nec suit aliquid, nec est, nec erit, Omnia enim ab eo, & in ipso, α per ipsum. & multi Ermes qualitates , dc
magnae quantitates, & omnem mensuram exiscedentes magnitudines, de unisermes species, quas si intellexeris, b Asclepi , gratias acturus
es Deo. Si totum animaduertes vera ratione,
perdisces mundum ipsum sensibilem,&quae
in eo sun t, omnia, superiore illo mundo,quas ex vestimento eius contecta. Vnum quodq; enim genus animalium, d Asclepi, cuiuscunque, uel mortalis, uel immortalis, uel rationalis, siue sit animans , siue sine anima sit, prouemique est genus, sic singula sui generis imagines habent. Et quamuis unum quodque animalis genus omnem sui generis possideat imam, in eadem tamen sui serma, singula dissimilia sunt. Species enim quae diuina est, incorporalis est, ct quicquid mente compte henditur.Cum itaq; haec duo, ex quibus costat forma, & corpus,incorporalia sint,impossibi. le est unaquanq; formam alteri sitimam naisset,liotarum,de climatum distantibus punctis. Sed immutantur toties quot hora momenta habet circulj circumcurrentis, in quo est ille omnisormis quem diximus Deus. Species tr. go permanet,ex se toties, pariens imagines tatas, tamque diuersas, quanta habet conueisio mundi momenta,qui mundus in conuersione
mutatur. Species vero, nec mutatur, nec con
uertitur.Sic generum singulorum sermae sunt Permanentes,in eadem forma sua dissimiles. ASCLEP. Et mundus speciem mutat, o Trismegiste ἰ TR i S M E. Vides ergo. o Asclepitibi omnia quasi dormientii esse narrata. Quid est enim mundus, aut ex quibus constat, nisi ex omnibus natis e Ergo uis dic re de coelo,& terra, & elementis . Namque alia magis frequenter mutantur in spe. cies , cculum humescens, uel sordescens in una coeli ipecie , hae sunt quae sepe alternantur species. Terra uero suae speciei multas im. mutationes semper habet, & cum parturit fruges, & cum eadem partu nutriat suo, tum reddit omnium fiuctuum uarias diuersasque qualitates , & quantitates, ac stationesi, δίcursiis ad omnes arborum , florum , bacca ruin qualitateS. Ddorcs, sapores, species. Ignis etiam facit conuersiones plurimas, atq; diuerisas.Solis enim,& lunς omniformes imagines. Sunt autem quasi speculorum nosi rorum simi,
Ies, imaginum similitudines, aemulo spledore reddentium.Sed iam de talibus sint satis dicta
talia. Itertim ad Kominem, rationemq; redeamus, ex quo diuino dono, homo animal dictum eli rationale. Ilmus autem miranda, &si mitanda sunt quae de homine dicta sunt.
sed omnium mirabilium vincit admiratione, quod homo potuit inuenire naturam, eamq; efficere. Quoniam ergo proaui nostri mul.
tum errabant contra orationem Deorum i creduli, & non anun aduertentes ad cultum,
religionemq; diuinam,inuenerunt artem qua Deos esticerent , cui inuentae adiunxerunt
virtutem de mundi natura conuenientem,e
que miscentes,& quoniam animas facere non
Poterint, euocantes animas daemonum, vel
Angelorum, eas indiderunt imaginibus suis. diuinitq; mysteriis, per quas sola idola, & be,
nesciendi, A malefaciendi vires habere potuit lent. Aulis enim tuus , o Asclepi medicinae primus inuentor, cui templum consecratuinest in monte Libyae,circa litus crocodilorum, in quo eius iacet mundanus homo, id est cor. pus,reliquus enim, vel potius totus, s est homo totus in sensu vitae melior,remeavit in carium. Omnia etiam nu adiumenta hominibustae stans infirmos numine suo, quae ante sol
at medicinae arte praebere. Hermes,cuius nos mine avitum mihi nomen est, sibi cognomen patrium consistens, omnes mortales undique venientes adiuuat, atque conseruat. Illa vero,
Olu in, qua multa bona praestare propitios,tantum obesse icimus iratos.Terrenis enim Diis atque mundanis facile est irasci, ut pote sne ab hominibus facti, atque compositi, extraque naturam. Vnde contingit ab Aegyptijs haec fa eta animalia nuncupari,& p singulas ciuitates
506쪽
coli eorum animas, quorum s uni conlectatae viventes, ita ut eorum legibus incolantur, &eorum nominibus nuncupentur. lyer hanc causam, o Alclepi quae alijs colenda videntur,atq; veneranda, apud alios dissimiliter habentur, ae propterea bellis se laces Iere Aegyptiorum ciuitates solent. A S C L E P. Et hol um Tritae
iste Deorum,qui terreni babentur, cuiusmo-i est qualitas T R. t S M E. Constat, b Asclepide herbis , de lapidibus,& de aromatibus vim diuinitatis naturalem habentibus in se, &propter hanc causam sacrific is frequentibus oblectantur, hymnis.'& laudibus,&dulcissimis soriis in modum coelestis harmoniae concinentibus, ut illud ,quod est coelesti usu,& frequentatione illectu ni, in idola possit laetum humanitas patiens,longa durare per tempora,sic Deorum actor est homo, Ac ne putes fortuitos essectus elle terrenorum Deorum, is Asclepi, Ducoelestes inhabitant summa coelestia,unusquis que per ordinem, quem accipit complens,atq;
euii odiens. Hi vero nostri sigillatim quaedam
curantes, quaedam Praeuidentes, quaedam so
tibiis, & diuinatione praedicentes, hic pro nio do subuenientes humanis,quasi amica cognatione auxiliantur. A S C L E. Quam ergo partem rationis ει, μι ,vel fata incolunt.OTrismegiste, si coelestes Dii dominantur,terreni incolunt singula, quam omιρμένη nuncupamus
TRISMEG. O Alelepi ea est necessitas omniuquae geruntur, semper sibi catenatis nexibus
iuncta. Haec itaque est, aut effectrix rerum, aut summus Deus, aut ab ipso Deo,qui secundus enectus est Deus aut omnium c estium, terrenarumque rerum,firmata diuinis legibus disciplina. Haec itaque necessitas,aliabae sibi inuicem in dii iiduo connexae sunt glutino,quarii in prior ψιαρμένη rerum omnium parit initia. Necessitas vero cogit ad effectu,quae ex illius primordiis dependet. Has ordo con .sequitur, id est contextus,&distinctio temporis rerum perficiendarum. Nihil est enim, sine ordinis compositione. In omnibus istis muri. dus iste perfectus est. Ipse enim mundus ordine gestatur, vel totus constat ex ordine . Haec ergo tria,NMαρsιένη idest satum, necessitas, ordo, uel maxime Dei nutu sunt essecta , qui mudum gubernat sua lege, & ratione diuina. Ab his ergo omne velle, & nolle diuinitiis auersum est totum. Nec ira etenim commouetur,
nec flectunt ut gratia, sed seruiunt necessitati
rationis aeternae , quae aeternitas inauersibilis, immobilis, insolubilis e. Prima ergo εἰ ααρμένη est, quae ueluti iacto semine, suturorum omnium suscipit prolem . Sequitur necessitas,
ua ad essetium coguntur omnia. Tertius Oro textu seruans earum rerum quas Ira
necessitasque disponit. Haec ergo aeternitas quae nec coepit este, nec desinet,quae fixa immutabili lege currendi sempiterna commotione seruatur, oriturque,& occidit alterna saepe per membra,ita ut variatis tempotibus ijsdem quibus occiderat membris, oriatur. Sic enim, &rotunditatis uolubilis ratio, ut ita snt sibi co arctata cuncta,ut quid sit volubilitatis initium
ignores, cum omnia se semper,& praecedere, M sequi videantur. Euentus autem vel sors,insunt omnibus per mixta mundanis . Dictum
est nobis de singulis, ut humanitas potuit, ut voluit, permisique diuinitas. Restat hoc solii
nobis, ut benedicentes Demn, orantesque ad curam corporis redeamus.Satis enim de diuinis rebus tractantes,mentem uelut animi pabulis saturauimus. De advio vero egress,cum Deum orare coepissent, in militi respicientes erant. Sole etenim occidente, cum quis Deum orare uoluerit, illuc debet respicere, sicut & sole oriente, in euqui subsolanus dicitur. lam ergo dicentibus praecationem, Asclepius ait, submilla voce orati suggeramus patri,quod iusserit, ut thure addito, re pigmentis,pricem dicamus Deo. Que
Trismegilius audiens, atque commotus est, melius, melius ominare,d Asclepi . Hoc enim sacrilegijs smile est,cum Deum roges, thus atque caetera incendere. Nihil enim deest ei, qui ipse eli omnia.Sed nos agentes gratias,adore mus. Hae enim iunt summae incensiones Dei. cum aguntur grates a mortalibus. Gratias tibi agimus summe, de exuperantissime. Tua enim gratia tantum sumus cogniti nis tuae,lumen consecuti. Nomen sanctum, &honorandum,nomen unum, quo solus Deus
est benedicendus,religione paterna,quoniam omnibus paternam pietatem, & religionem,& amorem,&quaecunque est dulcior esticacia praebere dignaris,& donas nos sensu, ratione. intelligentia.Sensu, ut te cognoscamu Ratione, ut te suspicionibus iudagemus. Intellige tia,ut te cognitione cognoscetes gaudeamus, ac numine saluati tuo gaudeamus quod nobis te Ostenderis totum gaudeamus, quia nos in corporibus sitos, aeternitate sueris consecra redignatus. Haec est enim sola humana grat
latio, gnitio maiestatis tu .Cognoui rivis te,& lumen maximum solo intellectu sensibili.
Intelleximus te, b uitae uera uia, δε natorum omnium scecunda generatio. Cognouimus te totius naturae, tuo conceptu plenissime, cognouimus te aeterna perseueratio. In Om
ni enim ista oratione, adorantes bonum bonitatis tuae, hoc tantum deprecamur, ut nos velis seruare perseuerantes in amore cognitionis tuae,& nunquam ab hoc genere uitae s p
rari. Hoc optantes conuertimus nos ad pura,& sine animalibus coenam.
507쪽
iaria: i , VRes Asclepios, videtur Hemmes Trismegistus, in suis qui supersunt libellis nominare. In Minerua, Asclepium Vulcani F. qui medicinae fuerit inuenior. Ιἀτρο-
Medicinae vero Asclepius vulcani. Πυντικησο παυν, a Aσαλη ἰς Ιαου ite . Poetices rursus Asclepius liniathes . quem antea etiam se num nominauerat. Και ό-, ο Is συθ ασανοι. Et Asclepius Imuthes spanus.Saepe autem alibi, Asclepium sine cognomine ullo ,
non solum nominat, verum et Iam interlocutorem,cum filio Tato, sibi in dialogis interponit,& integros quandoque ad eum diligit. Et eius nomine aliquos inscribit. Sicuti & epistolam unam ad eum scribit. Duo sunt praecipue Asclepit nomine Inscripti. Alter, eui titulus, sermo Catholicus, siue uniuersalis.Quem
Steuchus, ais, vocari Asclepium. Candalla, ad
Tatium nil se scriptum inquit. Sed perperam utrumque. Nam eius initium quod erat apud Stoborum, & nos suo loco restituimus, clate ad Asclepium est directum . Sicuti & ille cui titulus .Quod in solo Deo bonum. Et alius de Intellectione,& sensu. Simul cum eo qui ct uis appellatur. videtur autem Hermes, hunc Asclepium paulo minus, quam tum filium adamasse. Filio namque, ex iis qui extant, septemdicauit libellos. Asclepio uero quinque inter quos ille est , quem Apuleius Latinum secit. Supersunt etiam fragmenta quaedam ex libellis ei dicatis, sicuti alia qlioq; ex iis quos Tato inscripsit , quae omnia sunt a nobis in
Hermetem , hoc volumine relata . Videtur
autem hic Asclepius , tertius quidam a duobus illis quos nominauimus esse. Nam ill tum alterum, Medicinae ; alterum Poetices
fuisse inuentores asserit. At cum hoc tertio, nusquam vel de medicina , vel de poetica colloquitur. Sed de summa ubique philosophia. Neque apparet illos Hermetis discipulos futile . Hic autem primo suo libello , eius discipulum se facit . extant autem sub eius nomine libelli tres. Quos non
videtur Steuchus, ni fallimur. cognouisse . Ficinus certe eis caluit. .Candalia non nisi primum habuit. Tutnebus tres excus.
sit. Et calet prioris fragmentum quoddam, ex alio libro, assuit, sine quo eum Candalla edidit. De tribus his libellis, primus quidem & tertius , digni videntur, quibus
Hermetis auditor fuerit author . Sed secundus , quamuis ab eo tertius pendere videatur, suppositus possit existimari. Neque enim, quod titulo promittit, praestat, quod tantum virum decere non videtur. Et praeterea Fidias in eo nominatur . Qui sculptor Periclis tempore suit Athenis. Cui Hermes , & auditor eius , non potuit esse contemporaneus . Sed quia non uti sculptor, quod sui t2 sed uti Musicus nominatur, verisimile fuerit , vel alium hune Fidiam Aegyptium, & Musicum suisse. Vel nomen hoc, librariorum incuria, in Aegyptii Musici locum iri epssse. Sed & quod ait,citharedo cuidam contigisse dum caneret in agone loco chordae, quae ei defuit, cicadam supplesse cantionem , apud Graecos id euenisse non pauci scribunt. Nisquis dicat.
id prius Aegyptio alicui accidisse , quod
Graeci, ut alia inulta , ad se transbiterint . Sed vi eumque id sit , non satis videtur is libellus tanti viri discipulo esse dignus . Sed primo cur & quomodo titulus, o ροι, desta nitione se congruat, nulla certa ratio videtur reddi Posse. Neque enim quae lubdun
508쪽
tur, de Gnitiones sunt. neque his tribus libellis dessinitiones vllae , aut docentur, aut traduntur. Nisi quis dicat, in libris his, quorum iitulos anteponit , dessinitiones , vel traditas ab eo fuisse vel tractatas . Tituli a tem sunt hi. De Deo , De diuina essentia. De intelligibili essentia. De materia . De oecon mia plenitudinis septem stellarum. De sole. De Fato. De Homine. De homine qui est secundum imaginem . Non enim sunt haec inhile e tribus libellis disputata. Sed necesse est, eum hosce titulos prςposuisse, ut index qua
si esset libello tum aliorum quos scripsisset. vel eorum ipsolum quos initio ptimi ait se Ammoni Regi transmisisse . Vel veriur, assi
eum misisse, magnum ut inquit sermonem, qui esset tamquam summa& commentarium eorum , quos nominat librorum nouem, a se scriptorum. Primus autem tum apud Candallam , tum apud Turnebum proprio caret ii
tulo , seu hypothesi , quam duo sequentes habent. Si quid vero indere in alienis liceat, ex rebus quae in eo disputantur prolixius. De Sole, & Demonibus,ausi sumus titulum pra figere. Si cui non placeat, pro non posito h beat.Et Interpretationem nostram omnium trium, ae quo animo, suscipiat.
509쪽
transmisi, omnium aliorum veluti summam, & commetarium. Non secundum vulgi opinionem copositu . Sed habentem, multas contra illum demonstrationes. Videbitur.n. tibi qui busdam etiam meis sermonibus corradicere . iHermes namque doctor meus , sepe est mecucollocutus. & separatim, & aliquando Tatio presente dicebat,quod uidebitur ijs qui meis libris occurrent,& simplicissima esse compositio,& clara. Sed e contra,etiam obscura,& a sconditam sermonum intelligentiam habere,& praeterea obscurissima, cum postea Greci voluerint nostram dialectum,in propriam interpretari .Quae res erit,eorum quae scripta sunt, maxima peruersio, &obscuritas. Sed sermo, paterna lingua traditus , habet claram sermonum intelligentiam. Nam ipsemet vocis qua litas Aegyptiorum nominum vis, in se ipsa habet, eorum quae dicuntur euidentiam. Quatum ergo fieri possit, tibi o Rex,omnia autem
potes, sermonem eum serua non conuersum.
ut neque ad Graecos talia mysteria perueniat, neque Graecorum superba phrasis, ct soluta,& quasi exornata, nominum nostroru grauitatem , & venerandam efficaciam reddat exilem,& evanidam . Graeci namque o Rex, se mones habent nouos,demonstrarionem esse ctores. Et haec est Graecorum philosophia,ta pitus. Nos vero,rationibus non utimur. Sed rerum,& Operum vocibus maximis Incipiam autem hinc sermonem, Deum prius inuocans uniuersorum dominum,& sactorem,& patre,& custodem . Vnum qui sit omnia & qui omnia sit unus.Omnium enim plenitudo, unum est,& in uno.non secundum locum tenente v no,ied utroque unum existente. Et hanc men-
510쪽
tem custodi mihi o rex per totum sermonis de operis discursum. Nam si quis tentet,omniaci unum quod videatur , idem esse, ab se par Le,capiens,appellationem hac, omnia de multitudinem non de plenitudine, quod est impossibile.Omne. n.ab uno soluens, perdet uni- Uerlum. Omnia namq; unum esse oportet, si quidem unum est. Est aut . & numquam cessatvnu esse ut plenitudo soluatur. Videas in terra multos aquarum sentes dc ignis, scaturientes, in mediterraneis partibus, & in eodem, tres naturas quae cernuntur, ignis, aquae, terrae ab una radice pendentes. Ita v uniuersae materi qcredatur esse poenu. & emittit quidem eius hundantiam, a superis e cotra habet suam hy-Parx in. Sic. n.coelum de terram operator semper ducit, dico vero, sol, essentiam quide demittenr, materiam veto attollens: & circa seipsum,& in se ipsum omnia trahes,& a se ipso
Omnia omnibus tribuens, etia lume abundantissimum largitur. ipse. n. est, cuius bonae operationes, non solii in coelo,& aere, sed & in terra,in imum prosundum &abyssum penetrat. Si veto aliqua,etiam est intelligibilis essentia, ea est huiusplenitudo de moles,cuius receptaculum fuerit huius lumen. Vnde alit haec,aut constituitur,aut influit, ipse solus nouit . vel quia ipso loco, & natura propE se ipsum existens , non a nobis conspicitur cogit nos peteoniecturas intelligere. speculatio vero eius, non est coniectantis, sed ipsa viso splendidi Lsima circulustrat uniuerifim mundu, superpositum. Medius. n. collocatus,cor nat mudum.& veluti auriga bonus, mundi currum firmat in se & eolligit sibi ne sorte, sine ordine seratur.Sunt aut habenae vita,& anima, & spiritus, ct immortalitas,& generatio. Permittit igitur eum ut seratur non procul a se . Sed si verum oporteat dicere, secum . Atq; hoc modo operatur Omnia . Immortalitas quidem perpetua permanentiam contribuens. Et superae circunserentiae lucis suae, quantum emittit, ex altera parte quae coelum aspicit, immortales mundi partes nutrit.Ea vero quae totum coni inet, &collustrat,aquae & terrae & aeti, molem vivificans commouens generationem, de mutatio
nes. Quae in his mundi partibus sunt animalia
helicis in modum transmutans de transsoris mans genera, generum in se mutuo, de specis rum species, resistente mutua mutatione, ει cuti in magnis corporibus operans esticit. Omnis enim corporis permanentia, mutatio
est. Immortalis quidem corporis in dissolu-hilis est. mortalis vero, cum dissolutione. Et haec differentia est immortalis ad mortalem . Sicut vero lunae ipsius copiosum est,sic & animalium ab eo facta generatio, copiosa qilaedi est,ta loco, & abudantia & citra dissolutione. τὸν νοοῦν διατήρησον οῦ βασιλευ , παρ' ιλω