장음표시 사용
541쪽
cto,hoc enim se petatur, illud superat. Od. libet etiam exemplum,est melius exemplato, quoniam singulae formae bonae proueniunt ab uniuersalibus prioribus altioribulque : Artificiales quidem ab ea, quae inest animo artificis, &quae est melior illa,quae facta est in ma
more.Enimuero ars ipla rei picit intellectum. squidem constat perpetua, quoniam aemula tur naturam, quae adhuc necessario perseuerat smilis, quia imitatur alterum videlicet i nteia lectum luperiorem.Neque enim artifex Oeerando, tum sequitur artificium factum, sed ascedens sumit a natura simulacrum, per quod opus reddit pulchrius.Et si sorte naturalis sorma, quam effingit,sit imperfecta ipse perficit, imitatione intellectuali ecundu tamen aptitudinem materiae suinpientis. Vt si artifex velit sacere imagine Iouis, non respicit aliquam formam sentibilem , sed cogitatione supergi essiis, pingit illum emgie omnium pulcher rima. V nde si ipsemet Iupiter se visibilem sormaret , non alia, quam eas qua artifex similia
Tropter quid, ars naturaque faciunt pulchras formas, O in quo sit pulcbritudo.
caput. V.FXplicandum nobis hic,quo modo ars,ad que Natura essiciunt pulchras sormas ,
ultra facultatem suam,potestatemq; materiae.
Imprimis igitur pulchritudo animalium non consistit in sanguine ipso, siquidem hic inu nitur in omnibus eiusdem speciei indiuiduit quae sunt proximaὶ similis. Atq; aliter nemo
uisu testati potest. Et no sunt animalia illa ael, pulchra neque sanguis etiam seruat propo tionem in qualibet animalis speete. Quaedam enim sun t sanguineae, quaedam vero existunt diuersis, quomodo igitur sunt omnes pariter Pulchrae nec omnes aeque sanguineae e Putichritudo item consistit in colore figuraq; , lectantibus moderatisque,Sanguis aute , qui uom sit simplex : est ut materia animalis, n5gutatiir, nec oblectat. Non est igitur ratio
pulchritudinis vlla . Porro indutus luee boni recepti,qui nouit speciositatem mulieris sui se occasionem belli maximi diutinique, inter graecos, & hostes, quodque homines illi sunt forinos, quorum aspectu visus nunquam saturatur, scit postremo, unde etiam costet intellectualium pulchritudo. Etenim fortalle contingit aspici humanam formam in culpabileminenarrabilemque atque haec processit ab age. te in subiectum , sicut artificialis ab artifice. Cumque insit, forma artificialis quidem est bona,sed naturalis est melior. Cuius subiectum existit materia prima, atq; illa quae subin
sistit in virtute agentis: extat etiam melior.si quidem huic sermae primae,nou subest materia . Quod autem pulchritudo non proueniat ex subiecto hanc patet, quonia alioquin tanto maior solet pulchritudo, quanto subiectum est maius.Videmus autem,quod serma parui corporis,quandoque oblectat aspectu aeque,&forsan etia magis,qua magni . Quapropte pulchritudinis non est ratio corpus,sed sulcumen tu, cuius argumentum,quod sine illo nequit videri. Cumq; eodem iubintras cognoscitur,subintrat aut e nos per visum.Qui cum etia solum consideret sermam, ut iam proba tum,Pulchritudo consistit in anima tantum: ' qua magnitudo paruitasq; subiecti, non prohibent percipi, perceptam; una comitantes cognoscuntur. Rursus ages,aut est nobile,aut ignobile,aut medium, atq; existens medium
quidemno operatur alterum, neutrum enim
magis emeit,& si sectit pulchrum, opus illiussi et pulchru . Quod si opus naturae extet puluchrum, Intellectit melle pulchriorem oportet. Latet aut e nos pulchritudo naturet, quoniam interiora corpo tu non intuemur,ied tantum exteriora aspicimus, pulchritudinem superficiariam mirantes,quare si nitamur speciosita rem intrinseca fiet ignobilis ae despicabilis . Etenim interna mouent, ipsum intellecti1 n tuta honorabilem, sicut estigies excitat in spe cholem ad aut horis absentis cognitionem.Eapropter cum interiora eorporum moueat in
tellectuitia sequitur profecto, quod insit illis
pulchrItudo a natura, atq; intellectit, Plurese m formae incorporales sunt pulchret, quales Mathematice figur , lineares, mulierumq; imagines speculares, ac notions animae , quae certe sunt euidenter pii lchrae.Utpote animae, inditas de 'similes.Amplius si homine rectum ei irius eiis tantu circumspicias, non deprendes eius pulchritudinem,& si putaueris eum deformem, errabis citra ueritatem iudicans, quod si eundem medullitus introspicias, me rito dices formosum. Nam speciositas uera subest intus. Plures quidem propter ignora tiam praedominantem, intellectiimque sub mersum desiderant pulchritudinem extrinsecam, ideoque non assequuntur illam interi rem . Exi consequenti non etiam quaerunt sapientiam archanam: propter Theorematum subtilitatem. Qualem nos scripsimus in hoc
libro Tituli Philosophis Mysticae: quod vul
gus ista indignum existat, neque ingenio a tingat . Quod si quispiam dicat, pulchritudinem inueniri in corpore t etiam dicimusqubd illa est naturae; Sed enim pulchritudo Animae existit melior, ut a qua formositas naturae procedit.
542쪽
cuomodo pulchritudo animae cognoscatur, O Quod Deus agar per esentiam. Cap. VI.
Pulchritudo Animae suae in uito recto
deprendetur ἔ Si is auersus a qualia tacitas, materialis . se se ipsum etiam actionibus probus grati l que decorauit.Tunc etenim lux prima infundit ei lumen suum: insignitisque eiusdem animam ac illustrat. In quo statui psa speciositatem tuam agnoscens, a quo illa petuenerit discit, neque alia indiget, quae id exprimat scientia, siquidem noscit per intel.
lectum. Lux autem prima non inexistit illi: ve 'rum lubsistit in elsentia tua:ob id influens animae per intellectum medium , circunscriptis omnibus attributis aliter, Siquidem Omnia agentia . reliqua operantur per attributa in existentia) non per essensiam. Etenim agens primarium agit non per attributa quae non uisunt ad id neque in illo multiplicantur ut lo modo, sed operatur per essentiam.Ideo ex tat agens principale efficiensque pulchritudinis primariae,intellectus, atque animae. Agens namque primum, quod est unicum, est omnino impurificabile ac in alterabile, nec reci
rit, quicquam ab alio,&omne aliud impossibile est, quod non recipiat ab illo. Agentia
quoque omnia coniuncta alteri,in specie operantur circa alterum . Sed agens primum zgit sine subiecto atque per solam virtutem essentiae suae ideoque dicitur intellectus aeternus a non temporarius, quoniam illi non inest inquisitio rationalis . neque intellectus possibialis. Et nos quidem apponeremus exeptu Eu, tua sensibile: sed id non foret coue triens proinosio, quandoquidem est ex rebus alterab bus. Ideoque dissimile rei aeternae.Suppone , dum igitur exemplum intellectuale . Acut unum si ustum auri indicaturum aliud, si se immundum, praepurgatur simpliciter . vel ex condatione, ut sit autum verum . non illud su- maiicie tenus apparet, sed interius deseriptuattributis omnibus. Ita modo,non innus faciendum nobis,conatibus indicare essentiam
primam per intellectus simulacrum, ut nouaccipiamus ad id nisi intellectum optimae dem uatum. Quem si nitaris scire oportet quae, tas in spiritalibus: siquidem talia iunt pura,
Inenatiabiliterque decora . Propterea etiam
omnia existunt intellectilia, quibus quando
contemplatus fueris eris persimilis, nec a plius concupisces intueri virum i ullum,quatenus est corpore pulcher.Sed intellectu.Etenim spiritalium pulchritudo est maxima, sia quidem intelligunt incessanter , invariabilio
terque, ac sincere. Ideo etiam notuerunt,non
ut humanitus inuent sed ut diuinitus reuel
ta, atque eadem stiperstat tam excelsa,vinulla uirtus speculari queat,nisi intellectualis. De speciebus entium spiritalium. Cap. V II. Essentiis spiritalibus etiam aliquot certe
absunt species,quarum quaeda sunt coelestes in ipsis stellis praecipuae locatae, quod e rum Operationes in illis appareant. Aliae sunt cclestes per uniuersos orbes indissitu aliter I catae, quia existunt incorporeae , neque stellis tantum, sed spheris totis indisserenter praesident. Quod si quaeratur,an sis aliquid in hoc mundo sensibili , quod non existat in illo i telligibille Dicimus, quod sunt inibi coeli r
cuncta hic exi stentia. Sed nihil ibidem existes
est terrestre. Ac etiam spiritus illic morantes concordant hominibus conexistentibus. Neque enim unus expellit alterum, neque alter expellitur ab altero : nec sibi inuicem ad aeria antur . Sed omnes una socialiter conquie scunt. Siquidem autor eorum est unicus,licut antea, atque essentia consimilis, ii quoque subsit stentia contemplantur. Non generabilia: corruptibiliaque: & unus quisque contuetur ellentiam suam,in essentia alterius. Quoniam spiritus ibidem exiitentes sunt per lucissi,nublatenusque intus obscuri . neque item contis gui : neque dissiti, ac uniuscuique eorum lux est perspicua alteri, neque quicquam unius latet alterum . Siquidem horum speculatio non fit per oculum corporeum: supeificiatum alterabilemque,recipiendo colores, sed per intellectualem , qui vi sexta communit in sei sum unum: vires sentiendi, quinque insti
mentis discretas.Nec enim inter centrum cireuli totellectualis, de lineas, ab eo progrellas ad circumferentiam, est distantia mentilis.
SCHOMON Iussu EIUSDEM APPOSITUM.
cap. 6. cum ait ens primarium non agit per attributa, sed ope turPer essentiam, quod repetiti enus melligatur favo modo.
543쪽
CUR DEUS CONSTITUERITUARIA ORGANA
i Onditor primus dimittens animas in mundum gen rabilium , apposuit eis organa Vatia singulis pote tiis ad sentiendum accommoda, ut animal sese tu retur ab offendiculis exterioribus, praesentiens aliquid noxium, d elinando ab illo antequam laedatur. Conu niens autem prosequendo , atque haec in strumenta sensibus, apponens prouidenter,su bimus conditor , conuenientiora hominibusque , quami brutis dedit , neque i strumenta prius. rursus deinde organis se sus annexuit , sed utrumque simul eontulit .in ipsa prima animalis constitutione , prindictam ob causam . Si diceret autem quisepiam , quod Deus praeuidens animalia fore peragratura , loca calefacientia, aut stige cientia: aliterue alterantia. , ne corpora iiDlorum corrumperentur, shatim apposuit eis
sensum , & unicuique sensibi idoneum org num e Respondemus , quod sensus ad se runt , animabus prius , posterius organa , animalia , vero s en tia , & lenius tribuit simul. Quod Deus non agit per deliberationem. Cap. II. SI Deus concreauit sensus animae, quando eam primo creauit , videtur sensus inesse illi, prius um descendat ad constit tionem animalis. Quod si ita sit , desce sus animae foret naturalis , & sundatio imchoatrix sensuum suillet in mundo intellectuali, absolutrix peneratio in elementario. Quare si anima suisset producta non per seipysam , sed ut versaretur in habitaculo ignobili , despicabilique , atque assctionibus
teserto . Ex consequenti etiam a primo a thore per consultationem , cogitationem ,
ita directa . Dicimus autem , quod Deus, non agit per consultationem , seu deliberintionem cogitationemque: alioquin haberet aliquid prius.Cum sit autem ipse ens primum non est aliquid eo prius, sicut postremo non adest posterius. Cogitans enim ex aliquo priore semper cogitat. Praeterea ex principiis cogitat conclusiones , principia si intcognoscibilia Per sensum, intellectus autem nil cognoscit lensibilium tensu , quia orsus ab intelligibilibus , in eisdem siliit. Quare improbabile est eum descendere ad sensibilia per cogitationem, vel consultationem. Tanto minus igitur primus conditor proculdubio non indiget cogitatione , neque consultatione, ad gubet nandum animalia, vel quicquam mundi inserioris , ta superioris . Res autem per cosultationem cositationemque ita ficini. od quom omnia fuerint producta in sapientia entis primi, sub ratione propria, alterique incommunicabili speciei. Nec alius sapiens, qualiscumque cogitans , rem aeque similem,&rectam faciet. cogit tio adminiculatur ad ea, quae nondum ex stunt iacienda , dum aliquis cogitat priusiquam agat . Quia enim non potest coram intueri illud antea, quam fiat. Ideo opor tet ipsum agentem praenoscere quale conu niat esse faciendum , quod deinde ita s ctum , non erit dissimile praecognito , accum aliquid efiicit aliud. Agens per solatii essentiam, non oportet, quod praenoscat quale debet esse faciendum , quonia solum enicit E tale,
544쪽
tale, quale conuenit sere. Qua propter non etiam indiget alio coagente , nec cogit tione ad producendum aliquid . Vnde reuersi ad propolitum dicimns . Quod animae in mundo suo prius, quam ad constituti nem animalium descenderent . fuerunt sen-stiuae, sed sentu intellectivo. Constitutis autem animalibus, inexistentes sunt etiam sensitiuae , sed sensu corporali, mediae inter intellectum, & corpora. Recipiunt enim ab intellectu uim sensitivam , quam immittunt corpori eandem, nisi quod immitia corpori inest modo alio , videlicet sensuali . Nain anima quandoque auersa a sensu , conuersa que ab intellectum, corporalia faciet euadere spiritalia, praeparans ea admissioni intellectus ad cognoscendum . Quandoque autem vice uersa spiritalia facit esse corpotalia.
Quale est Dei opus'. cap. III. Ob ne opus , quod autor primus esse.
cit , eit perpetuum : absolutuinque. bi quidem ipse autor, est agens persectum , & nullum posterius eo est agens , nisi productum. Quo ille est per stior, & purior, primus Letor , persecti rque , conditor uniuersi in se conlistens, & ad seipsum reuersus . Ideo etiam omne agens aliud a primo, est deterius ac minus persectum , dependensque ab illo in essentia , illud autem
non pendet, ab aliquo alio. Enimuero nullum Opus agentis alicuius ex secundis , qua les sunt intellectus , anima , simpliciaque, alia principia . est descistum . Quanto in gis igitur conuenit agenti primo, ut non sit imperfectum Opus eius. Unde cogitandum,
quod sit persectum , & constans apud ip-ium. Nec sit ultimum, sed primarium, cui
subfistit aliud ultimum . vocat namque vi timum , quia sit temporarium , quod tale existit , ex voluntate ipsius agentis primi . Antea vero probatum est , quod factum ab agente primo, emanet unico momento,opus primum, unicum secundum substantiana . Quare id non est temporarium,siquidem non extat in loco.
Quod omnia posteriora intellecta , productibialia fiunt in eo : quodque peifecta . cap. IIII.
O inia posterius productibilia sunt in
primate intellectu, qui ut praedictum extitit opus proprium agentis Principis, atque ideo primarium, nec aliquid posterius est effectibile . quin fiat ab isto intellectu . Quapropter eriain quodlibet productibile est in eo firmum , nec indiget puritate, persectio neue alia, sue si temporarium, siue etiam intemporarium, apudque illum constat semper tale primo , quale postremo . Porro Omnia alia procedunt ab illo improducto . Qui est autor causarum, cuius opus Vt Pr
satum in proxime ii est, productibile primum ,
videlicet intellectus, qui seritat caeteras res inessentia- Intellectu inferior est anima uniuersalis , quae est serma absoluta, Omniumque
sequentium, quibus singulis tribuit qualit
tem pio conditione meliorem. Deinde extat natura, quae est causa generationis consilien . tiaeque entis cuiuslibet,materiae primae iuncuinseparabiliter . Cuius partes compactae sunt inuicem causae. In ipso autem intellectu producto, a conditore primo,unitae omnes,ac indiscretae ab eo inextentaeque nonduin sunt inuicem causae. Et causata, quidem sunt euibdentia, causse autem interiores occultae, atque istarum agens adhuc occultius. Ac ut caula tu , habet caulam definitam, sic quoque caula livbet causatum definitum.
auod Deus non agit per illis,quodque in spirit tibus, quid O propter quod non disse
AGςn primum non agit propter aliud,
quoniam non est aliud nobilius, pro Pier quod possit agere.Vnde est agens Veium. Atq; entia producta ab eo, alio ab intellectu. sunt prςfigurata in producto primo,quod est forma prima,verbi gratia,in intellectu,anima. Oportet autem cognoscere eum,scut ipse is ipsum cognoscit, quod nos non sicimus, i, quidem uis intelligens, & estentia intellecta,
tunc in eo sunt res una . Quare nos cogita tes cognoscimus melius per ipsum intellectu ellentias disserentes ab eo,quam illum. Porrs
cum aliquid aliud ab intellectu, & intellectis bili , cognolcitur per intellectum e cognosci- turper qd sit, ultra quid sit. Etenim talia duo disteriit in rebus naturalibus materialibus: vahae sunt simulacra intellectus, & intellectis bilium. Verbi gratia homo sensibilis, est simi laclitum hominis intellectibilis. Homo na*que intellectibilis est spiritalis, nullaque eius membra sunt dissit . Siquidem oculis situs, non est extra situm manus. Similiter neq; reliqua membra distant. Sed omnia sunt simul. Quare quid sit oculus, non est aliud qua pro pter quid st.Taliu enim differentia accedit solis rebus partilibus partiuq; differentia, Praeterea quadoq; etia intensibilibus eada scietia copreditur, quid sit aliquid S: propter quid sit, ut excpli gratia, quid est eclypsis solis, de proptet id est, lininitione una,qualis extat obscuratio
545쪽
ratio ob lunam interpositam. Quod si in re mundi inferioris quid sit, & propter quid sit,
apparent unum Quanto magis in ente intelialecit bili 3 Quare et definiturus sumpsit a plerquid ,vice quid ,verc definiuit. Siquidem omnis sorma intellectibilis, & ipsum propter, quid est,sunt idem, Neque ideo dico quod talis forma sit causa essentiae suae. Sed quod inquisitione deprensa , quid illa abstracta propria ratione sit etia simul comprehendit propter quid sit. Quare cum ratio quid est, & r rio propter quia est, existant indissetetes, non oportet quaerere eas sigillatim. Argumentum autem,quod partes rei differant, est quoniam nomen rectum utriusque ipsa suscipit, ac de istis no licet quaerere per quid insint rei. uado enimuero distant huiusmodi partes, tunc etiam quaeri potest, propter quid insint, neq;
res nomine simpliciter alterius appellatur. Differt siquidem ab utraque, ut homo no v catur oculus,neque manus. Res autem intelulectibilis nomine eulusibet rationis suae,ainpellari potest. Ideo, ut saepius dictuin, ratio, propter quid in illa, sunt eadem, quod enti
corporali, quatenus est corporale, minime
Quod quid sit, ct propter quid sit in intellecta ,
sunt idem. Cap. VI.INtellectus fuit productus purus,creatione
persecta,momentanea.Quare eius essentia
incepit fieri,& simul facta est subito in actu mne potentia interfluente. Ideo scito, quid stintellectus, cognoscitur etiam propter quid
sit. Etenim cum Deus, creando non cogitet,inchoans rem simul, illico pessicit, essentias ut praedictum) non intermixta potentia. Vnde neque de ente huiusmodi ab eo producto, quaeritur propter quid est seorsum a quaestio. ne quid sit .Hoe enim rei solum conuenit imperse .Quod si obiciatur, contingit dicere propter quid est intellectus. Respondemus quod id dupliciterpotest intelligi.Uno modoratione agentis, alio aute ratione actus. Quare cum rationes intellectus nequaquam disiserant i prefat u m, ipse suscipit nome utriusive: nec Oportet quaerere propter quod in-t, ac noto quid ipse sit, smul & cognitum , est propter quid sit,ae uice uersa. Autor enim uero produxit intellectum persectum, actu tane potentia mixta,cum sit ipse perfectus. ii desine,ac purissimus ,& produxit per esse tiam tamquam opus proprium per verbum-
que ut operationem, ac tale ens, ut propter,
quid est in eo, sit itide, quod & quid est. Agesenimuero perfectu salte est, & quale dixerunt Prisci, quorum mentem nos potetia explicabimus: Ages autem simpliciter persectum est, quod agit per sola essentiam, sed no per qualitatem. Agens vero imperfectum est, quod agit non per essentiam,sed per qualitatem .Ea propter non agit actione pura,& persecta , siquidem non inchoat,& smul perficit opus,quod cum tale est, non si notum est, quid sit, simul notum est propter,quid sit. Sed oportet noto primo, adhuc seorsum discere secundum, ut praedictum. Agens igitur primu non est agens imperfectum , cum si ens persectum supra
omne aliud. ideo ex consequenti opus eius est etiam persectum. Cuius rationes, qui a tingit,exa latur. Persecti autem agentis omne
opus est persectum: quia eius actio est persecta, quae est idem quod opus seu res acta. Pomro omne agens infra primum, indiget agente primo, taq; etiam operatio eius indiget operatione agentis primi.Ideo etiam omne ages insta primum,imperfectum, te quaelibet op ratio infra operationem primi agentis,est impersecta,atque ita omne persectabile,per operationem primi agentis perficitur. Amplius Ccut iste mundus uniuersus compositus ex robus conluctis,est tanquam ens unum firmum,
quod non alteratur. Sed est persectum, quia ei nulla deest persectio;atq; ideo notus quid sit, simul quoque cognitus est propter quid
sit .siquidem partes eius sunt eqdem toti,sibique inuice,nec sunt ut partes multae, sed omnes ut una.Cum non sint subordinatae. Quod si uniuersum est tale, tanto magis pars eius, nitidus superior ira se habet,quod omnes eius rationes sunt e dem inter se ,& cuipso apud animam. Non est enim prius inchoatus quam
perfectus, sed simul. Quare noto, quid est, simul cognoscitur propter quid est . Ex cons quenti non licet de eo querere propter, quidct,vltraquς situm,quid sit,postremo cum pro ductio intellectus sit proculdubio persecta, nemo dixerit,quod ipie sit imperfectus dispositionibus. Quare no etiam continetur ab eis, neque ex consequenti agendo per illas agit. Rursus quoque rationes intellectus sunt illi aptissimae neq ue insuper tempore subor lin tae.Siquidem intellectui simul cocreatae, qua
re quod saepius repetitumὶ, ubi notuit quid
intellectus ut, pariter etiam notuit propter
quid sit, sed quid sit illi magis conuenit, quoniam rationem actus ostendit.
546쪽
s quaquam oportet selibere dispostiones rerum, etiam contingentes particulati.
bus , quando propositum sit vellat i circa illas.Et nos quidem scribentes huiusmodi dispositiones reru , qua ratione videlicet, quaedi sant ab eis. tractabimus per causas corporales, non animales,neque voluntarias. Stellae igitur sunt tanquam mediae inter artem,S arte ficem,neque
similes agenti primo, neque materiae ultimae coniuuanti ad persectionem , sed nec agentibus mutuo . Vetu sunt similes banis terrarum ciuilibus, quae ordinant status urbium,singula digerentia, quorum quaedam dirigui ad mores probos, oblatis praemiis,quaedam auocanta malis poenarum, minis. Stellae etiam sunt asisimiles morbis civium directoriis oportune
in actionibus politicis. Qui quavis sint vari j,
tamen omnes ducunt ad unam consolatione,
intenduntque bonum. Quod si dicant aliquibana terrarum esse signa respondemus, quod signum e si uia ad opus, lictum est uerum. Siquidem probamus, quandoque primum ex posteriore,ur causatum ex causa,& simplex ex composito, quandoque autem discimus accidentia ex principio,& compositum ex simpli. ce.Vnde elim hinc sere iam probatum est,qd dicendum erat.Vtru videlicet Stellae sint causae malorum prouenientiu luc deorsum ρ Asserimus etenim, quod non,quia non operantur per voluntatem, cum sint supra voluntatem, omne autem agens bonum & malum,agit per Uoluntatem,& omne agens supra uoluntatem solum, agit bonum . Dispositiones aute mundi inferioris proueniunt necessario a superiori, non necessitate,qua infima & bruta, sed qua spiritualia perpetua, quae sicut uerbi gratia.
Pars una animalis sentit .sentiente altera, utq; partes quidem animalis reducuntur ad dispositionem unam: se dispositiones quoque eontingentes ex mundo superiore, in eo sunt num , variantur autem hic.Qua propter omne quod peruenit a corporibus coelestibus,est bonum tantum, fit autem malit,commixtum iis inserioribus.Siquidem proueniens a nati do superiori,procedit ex vita, non particulari sed uniuersali.Ae fortasse etiam aliqua impreiso naturae terrestris facta a superiori, agit liud,quia non est tam essicax,quam signum illud a quo prouenit. Quod opus fascinationis es duplex, O quomodo furfuscinatio. cap. II. OPus sistinationis est bisarium, quoddam
enim fit ex rerum conuenientia, ac proportione unius ad alteram, quoddam autem
viceversa ex disserentia uirtutumque multi tudine, quae licet sint diuersae, pei ficiunt i men partem unam, & falci natio quidem attuficiatia est sallax seu stratur enim saepe : nequec sequitur euentum. Vera autem,& quq non fallit,est fascinatio sapientis.Imaginando imi tans coelum, quique pro uiribus agit. Quaedam amore unius rei ad aliam ducendo , quaedam autem dominici trahendo , cui adminiculant ut, virtutes ingenitae rerum ter restri uin, quarum quaedam auget amorem, ac sequelam unius ad alteram , quaedam passionem, & receptionem, unius ab altera . Res enim se se subsequentes sunt fundamentum sascinationis, quae cognitae,vehementer seruantur ad uim amoris essicacis exercendam.Fascinatio porto quae fit verbis suavibus,&loc
547쪽
diloquutione quadam ingeniosa, callidaque, non est opus loqilentis iplius. Sed loquutionis excogitatae, quae trabit unum ad aliud viam oris naturalis. Siquidem inuenitur aliquid, quod conciliat animas locis disserentes, perq uandam conuenientiam inter illas mutuam, Quaedam praeterea sunt,quibus inest vis amoris, ita quod sentiens etiam inuitus quandoq; sequitur, ut prudens musicus, aliquando aut oscitu quidem corporis sequitur.Siquidem
cundu in illam eum format, non tamen ratio.
De amat,sed sensu. Atque haec est species fascinationis,quam non admiratur valgus, nec do restatur ob consuetudinem, admiratur autein
alias fascinationes physicas: quoniam non oblect itur illis. Atq; ideo erra Ac sicut musicus laetitiit allicitq; audientem citra passionerationis cum affectione sensus: sic autem fascinator trahit aliquem inuitum. Siquidem non cognoscentem intellectu,uel sensu, sed tantupercipientem per illam impressionem, quendam impetum alium quam naturalem , atque id prouenit rerum mundanarum cooperatio ne alteratrice hominis, ultra dispositionem pristinam.Vnde siqua compreditur impressior facta,comprenditur spiritui animali. Etenim
ratio non suscipit illam impressionem. Siquidem non sequitur . Quod si ratio quoque adminicalet ut audienti, & ipse declinet ad
eam , non etiam permittet ratio , spiritum animalem, pati a musco, neque a fascinatore,
neque ab alia qualitate corporali inferiori. Et quidem ubi aliquis fascinando inuocat So .lem, aliasue stellas, oras ut conagat operi optato, non sol,au t aliae stellae audiunt orationem. Se i mouentur aliquo modo, sicut in corpore humano, membrum unum mouetur percipiendo motum alterius, utq; in cythara, in ta una cordal mouetur altera. Sic enim adhuc quidam mouet aliquas partes mundi, & pr ptet eas aliae mouentur, percipiendo motum
illarum. Siquidem partes m' 'di sunt subordinatae,secundum seriem mutuam, & qua rati ne partes animalis habent consensum motuuaccidentium propter magnam unione Me
dem paties munai simili de causa auod nasurae habent diim fascinandi acalis, quodque vir iustus non fasciuatur. p. III.
REs in serius sortitae vires fascinandi murandas, acceperunt eas a cculis, opera
turque per illos. Ideo quoque homines fascinando utuntur inuocatione astu ta, vi ex se uideantur id facere.Cum tamen non ita sit .sed per motus, influxusque coelorum fascinant.sia
quidem praetermissa etiam huiusmodi inu
catione, ipsae naturae adhuc suo tempore idoneo fascinarent. Partes autem mundi unitae naturaliter se se inuicem trahunt. Quare, sui
praedictum fascinator inuocans, per uires na- urae aptas Oper tur. Neq; intrum,quod is homo imp eando exaudiatur. Quoniam no est
alienus a cceloapraecipue iustus. Quod si dicatur quandoque iniquus haust virtutem huiusmodi ab eodem sonte, a quo iustus. siquidem
Matura tribuit hominibus aeque, non disce Mens unum ab altero, virtus autem alia supe-aior nobiliorque existit, quae discernit. uod si dicatur mundus uniuertus, secundum parte unam patitur,ta agit secundum alteram , quae est coelestis, impatibilisque: operatur in inse- Iiora naturaliter, non accidenter . Siquidem omne agens impatibile , agit naturaliter ina cidenterque ,& si aliter contingat est praeter intentionem potentiae. Dicimus, quod portio uniuersi superior quae est primaria nobilisq;. videlicet coelestis, agit ex se, dc adhuc secundum una patiem, patitur ab altera nobiliore, non quidem patitur , utiniatiora. Nec enim xecipii impressionem corporibus, neque animabus suis si istam, sed agit in inferiora corpota. animasque sine ulla imperfectione. Siquidem permanent ipsa firma, insatiataque .si ero quaerat rursus: nunqaid Alci natio agat inliserninem rectum, ac purum. Etenim si h habet esticae iam in res alias: tanto magis videtur,quod de in illum.Dicimus,quod vir huius. modi iustus,non recipit impressionem fascinationis, secundum animam rationalem,& siqua parte sui patitur, secundum animalem iubmundanamque patitur , absque tamen, quod fascinator efficiat opus intentum: nec enim id fit, praeter quod anima rationalis admittat.Quoma fascinationis opera,qu da spuri tui animali imprimuntur. Quaedam aut non imprimutur,nisi anima rationalis eum praeparet,ita ut fascinator nitatur agere, in spiritum animalem.Rationalis autem anima repellit actionem mortis, uel morbi , uel alterius im. pressionis corporalis. Et quidem anima rationalis agit in sensualem, quoniam pars una mu-di agit in alteram, si nacta sit fidem in autore primo ide sic tunc homo euadit a fasci natio. ne. Etenim si anima sensualis distans recipit impressionem sermonis fascinator ij, approximatque tracta, ac coniungitur Per auditum sastinanti: quodammodoque respondet,qua to magis eadem anima sensualis, in hoc mu do inferiori,proxima rationali, praesto illi r spondet, ac obtemperat.
548쪽
Quod vir pronus cito fascinatur. p. IIII. Tla pronus ad aliquam dispositionem e V tectorem, sicile suscipit impressionem
falcinationis, secundum illam nanque ipsam ad se trahit: nec quicquam repellit.Virum a tem improcliuem ad exteriora , tantumq; adestentiam tuam reti luem, quam semper contemplatur, ac dirigit, fascinatio no permutat. Quilibet etiam operationibus extrarijs deditus, facile recipit impressionem accidentariam fascinationis. Siquidem obiter accedit ad eam, excitatque sui oblectamentum,ut mulierem pulchram conspectamque vit intellectualis amat, optatque sine falci natione artificiaria. Siquidem natura ipsa fascinatoria, i clinat virum ad formam mulieris, coniungi ue ambos non loco, sed assectu medio. Quia am namqi cecinerunt, quod homo pulche licet unicus, tamen existit plures, quorum mens est, quod hunc conspiciens diligit, in diuulsus ob speciosii ratem : quare hic amatus, ct ille amans sunt plures. Viro autem secum contemplanti,alienoq; ab operationibus,non contingit fascinatio, quia non coniungitur rei fascinatoriar per sensum.Enimuero, quod homo conspiciens, &conspectus sint idem, est sermo verus,& inobliquus.
Quod aliquid moueat hominem ad aliud, quodq; deditus nimium naturalibus, fascinatura natura. cap. V.
OVod rerum quaedam mouet alteram ad aliquid.patet. Etenim Filii mouent P tres ad labores, seruandi: alendique illos gratia.Quibus laetantur ipsi squanquam fatigentur nec abstinent, niti allecuti uotum.Similiter quoque appetitus innatus dominandi, e
citat ad iram, eiusque actiones, aliasque etiam moestificas, & irrationales, adipiscendi illud
causa.indigentia adhuc naturae, & timor pa pertatis,quam homines,vitant ne aliquid ma It contingat,sunt unum incita meritu ad optandam diuitiarum copiam, concupiscentia auteoculorum est alterum. Etenim appetitus opuprouenit imprimis ex indigentia naturae, qua
impossibile est sine omni re externa seruare atque alete. Et si dicatur,quod vir bene agens non sistinatur e sic igitur etiam bene cons lens ' Dicimus, quod si vii contemplativus, ac probe agens non transferatur ad alia, minitime patitur quicquam fascinationis.Siquidem se talem seruat,ut bonum uerum adipiscatur,& ad solum id laborat, non decliuis ad terrentia, sed intentus,ad intellectibilem mundit: Eiusque vitam perpetuam,desiderando, pro curandoque illam.Postremo etiam asserimus, quod vir agens opus malum, ignoransque tale esse, si putet esse bonum, perseverans,& pertractus ad illud a natura fascinatus est, ob putichritudinis apparentia.Siquidem conspiciens terrestria esse pulchra, credidit etiam existere vere bona , exquisivitque vehementer. Qia propter affectans non bonum,ut bonum sec dum appetitum sensualem est fascinatus, tractus ad rem inuoluntariam. Amor si quidem fascinati est fixus. Qui vero non trahitur ad te restria,neque illa prosequitur, ut pulchra, α bona, non incidit in fascinationem.Siquidem cotem platur bonum perpetuum,exquiritque, atque obseruat, ac seipsum speculatur, ideoq;. ob hane sublimitatem, eleuationemq; ab imserioribus,siscinationem a se repellit. Prob
tum est igitur quod narrabimus9 quamlibet
partem mundi huius, pati a coelis,secundum naturam aptitudinemq; suam, velut pars una corporis animalis, patitur ab altera.Quoniam
unaquaeque est apta moueti ab alia, α quaelibet est propria.
549쪽
LIBER SEPTIMUS.CUR ANIMA DESCENDERIT
im Ni ina nobilis liquit mundusuperiorem, ux posteriora formet,ac regat. Quo se cta munere: ac reuersa, hoc emolumenti secto. Quod hic naturam boni, ac mali didicit,uere per experimentum,quam alioquin non persecte sciret. Non ut spiritalia quae cognoscunt vitia,quibus hic inuoluuntur hominesὶ voluptatesque e non iuxta eorum naturas proprias, sed rationes in se veras, ob suam dignitatem potentiorem ad id descensu. Namque si co oscerent, ut animae hutnanae, vitiarentur etiam, ut ipsae corporum communione tentarentq; diuelli. Animetsi quidem rationales ,hic materiqiunctae,ideoque sorditatae, ac coinquinatae , discernunt
talia, propter huiusmodi colligationem, quarum aliqua ccum dissoluta suerit si sit munda, erit foelix intuendo statum entium nobilium, spiritualiumque, ac principalium. Et redditur persecta ad discernendum utriusque mundi conditione Porro anima quamuis hic deorsum si pelago materiae summersa, ex pr. aedominio sensus, ac sub termino naturae coacta,illa- stratio tamen ab intellectu non celsat. Imo iugiter illi influit. Quonim est lubstantialis ei, ac nunquam ullatenus diuellitur ab illa. Sic igitur descensus animae contulit ad discernendum persecte experimento bonum , ac mulum. Omniaque mundi huius, ac naturae suae :dummodo supersint hic virtutes integrae,Ope rationesque bonae quae inerant sibi in mundo intellectuali. Etenim si has non absolueret, proderetque sensibiliter, ellent nullae, vulereturque anima adhuc continere illas, prius in seipsa absconditas. Quod si fieret, perinde -ret: ae si nunquam fuisset . Ex consequenti etiam inexplicatis animae virtutibus: mundus intellectualis, qui est altior, remaneret ignotus. Cum nanque productum aliquod speciotan, illustre, appetibileque sub Obtutum ceciderit . homo circumspicit admirabundus in sigmaeuidentia, inspectatque etiam interiora, subi de ueneratur eius autorem, agri scedri quod eius opus est supreme absolutum,& pulchrum: quodque ipsum est summum
bonum,cuius virtus est interminata. Post a locem, autorisque opus primum , Reliqua quoque opera honorata, persectaque abunde apparens o Siquidem cum autor qui unicus e tat ea ploduxerit, illorum Incgnia, qu niam sunt minime obscura,haud latent.
Si Dux δρη produxisset tibii aliud exisseret, oecur plura entia ρut producta. p. I I.
Sl ens unum primum,substitisset in essenti
tua, continuissetque, potentiam,operatio
nem, ac illastrationem, non existeret quicquaperpetuum, neque alterabile, de corruptibile. Cum autem horum entium neutrum existeret: opus autoris unius primi,non solet principium, lumenque, ac bonum verum . Quod nequaquam contingit. Siquidem cum ens Vnum, Primum, est causa vera, etiam opus itilius est principium verum. Et si sit lux vera i fluens, recipiens quoque illam est lumen verum, si item illud est bonitas vera irrigans, i rigatum etiam est bonum verum. Quare non conuenit, quod Deus existat soliis, neq; producat aliud ens nobile receptaculum suae t cis, intellectum videlicet. Sic etiam nodecet, quod praetet Deum: solus intellectus extet, &non subsit opus recipiens eius luminis splen .
550쪽
dorem.Ideo formauit animam. Adhuc non li. cet, quod sola anima infra intellectum sit in mundo superiori, neque inueniatur alteram, excipiens operationes eius. Hac de causa anima descendit , ad ostendendum potentias, actionesque nobiles itae. Vnde absoluta est. Siquidem natura sub opus eius est.Rursusque ipsa figurat aliud in serius, patibile, recepta uuim premonum illius superioris attrahentis. Quoniam omne superius agit in minus ins riusque ad se tractum.
Quod nulla substantia intellectiva, natur fueextet, qus non operetur. Qualisque ordo rerum. Cap. III.
NVlla substantiarum intellectivarum, &naturalium existit quin operetur, praeter substantiam infimam,& debilissimam, citius actionem aliquam apparere est impossibile. Argumentum autem, quod impossibile sit substantias naturales extitere in activas , est uod semina sata sub terra nisi a loco circumanti comprimantur quoniam sunt spirit lia,se secundum aliquid incorporalia, ne cellario operantur usque ad pullulationem smile specie adhuc propagatura,atque id, quoniam
eis insunt rationes intellectuales coniunctae, alioquin non forent visibiles,sunt autem cum opeiatae fuerunt. Viresque admirandas ostentadunt. Quaproptet si rationes seminales nore i
possunt non elle actiu ,tanto magis substantiqintellectuales perpetuae, nequeunt utres,&actiones continere', nisi habeant subiectam materiam, impotentem recipere earum προ rationes, aut tantum debiliter. Vnde neque valet subinde in alterum operari . Intellectus igitur immittit vim suam animae, anima autecerte uniuerso huic mundo, per influxum virtutum superiorum e nobiliumque. Nec enim xliqua substantia corporea mobilis consisti sineque uiuit ex se, sed quaelibet pro conditio. ne aecipit virtutem,bonitatemque ab ipsa anima. Etenim autor primus produxit operatio nem propriam absolutam,proximam intellectui, qua dein ipsum intellectum creauit. Postea autem scum inrellectu causa inter inedio produxit animam,cuius subinde uirtus in liuithule mundo.Et prima figura quam impressi, suit materia prima , siquidem est principium
ex quo componuntur substantiae corporeae,& sensibiles . Quarum ut sensibilium quatenus est principium , mutuatur bonum formae ex anima prius. Etenim quaelibet substantia sensibilis continet bonum formae pro capacitate ad recipiendum aliud. Atque anima ii si quatenus materia suscipit formam ab ea: producit naturam , quae continet potentiam
propagandi, virtute huius animae causarumque potentium. Deinde series sormarum i tellectualium causantium,constitit ad natura, in qua sevit principia progenerationis. Quaecum agant formentque sus stantias, non existunt absque tali actione naturae. Quoniam causa prima secit eiusmodi essentias intellectuales, effectrices formarum accidentialium, corruptibilium que .
Quod mundus sensibilis in imago intellectualis.
MVndus sensibilis est imago intellectu
lis, substantiatum intellectualiu . Exprimuntur per eum potestates magnae, nobilesque ac persectae, supernae, quae imittunt influentiam illi honorabilem. Substantiae quoq; intellectuales continent sensibiles, autorque primus continent intellectuales simul eum intellectit ipso. Qui non solum est ex numero substantiarum intellectuali ii,sed roborat ipsas de sens biles. Substantiae autem intellectuales, sunt res absconditae, quoniam sunt productae ab essentia prima, causa causarum, quae pro duxit illarum primam sine intermedia, suis stantiae autem sensibiles existunt entia alterabilia, squidem sunt sgum, & simulacra su
stantiarum occultarum , prodeuntque ad ex sentiam per generationem, confirmantur at
tem in confitentia: perseuerantq; per subst tias intellectuales firmas ac perpetuas. Quod anima est media inter duos mundos quo que agit interitis. Cap. V.
Essentiae species existunt duae,sensibilis via
delicet, ac intellectualis,le animx quidem in mundo superiori intellectuali, extat nobilior, atque persectior. in inseriori autem ignobilior, deteriorque, propter corpus, cui inest. Cunque sit intellectualis,ex mundoq; superiori, impossibile etiam est, quod careat essentia mundi sensibilis, inexistentiumque illi. Quoniam natura aniniae couenit, ac propinctua est mundo vitiq; intellectibili scilicet,ac lensibili, ob id quoq; minime decet, quod conquinratur, detestata se liquisse mundum intellectualem,& deuenisse ad istum. Sita nanq; inter ambos, quamuis si ex numero substantiarum diuinarum,attamen cum si finis illarum, est principium naturarum sensibilium. Porro anima contracta ad mundum naturalem sensibilemq;; nihilominus continet suarum virtutia influxum in illum, sed adhuc insundit vires propria eumque insignit dotibus innumeris: aufertq; saepius sordes, de vitia ne commisce tur sollicite repultat.Propterea mundo sensi-