장음표시 사용
1011쪽
dent.Lib.ari .er aedest .m. Quarevomateria necessistat corruptionem,& non ens pecca tum. Ad quaere spondetur,non ut AristoteIem defendamus, sed quoniam ec contra hanc opianionem haec facere videtur. Ad prima ital dico , quod si Aristoteles videatur tenere has uirtutes esse necessarias, prout a stu pra supponiit peccatum, in hac parte ei non adhaeremus: 8c mihi uid rur,quod sic tenuerit Aristoteles. Cona cedimus tamen,eas posse esse,ut non includam actu peccata: quod quomodo. possit esse,superius declarauimus. Ad secundam dicitur,quod peccare est naturale, ut distinetuitur contra uiolenta, quoniam est uoluntarium, non tamen peccare est intentum e na tura: nem est ipsius naturae,sed uoluntati . Cumque dicitur, cuius cst actus,eius est 5 pol
tia,dicitur,quod illud quod pistest facere aliquod,est illud quod facit,&eeo querso:no in oportet,quod si potetia est, a natura actus et a sis a natura. Na uolutas,qus est potetia, non est in potestate , nostra oc in uelle est in po testate nostra.
Vnde si id quod uult est id quod poα
1012쪽
394 Petri PompondiΤtest velle:non tamen si potentia uolen. di ut dicit essentia potentiae est a natu ta, uesic est a natura. Ad confirmatione, quoniam si homo nunquam peccarer, frusi ra esset potentia peccandi. mihi uiridetur secundum principia Aristotelis hoc esse concedendum: quoniam nihil frustra in natura Unde S monstra sunt necessaria secundum ipsum: quoniam nisi natura deficeret aliquando, frustra dedisset,ut posset deficere. Quare Opα posuit impedimenta,ne natura es et uana, ut dicit Commentator Commento 68 2.Physicorum . Sed quicquid sit de Iristotele dico, quod non sequitur apud nos:quoniam si Deus secisset uolutatem peccabilein,ut peccare argum tum concitideret: d secit Deccabilem, ut cum pellet peccare,non peccaret potestate ad maiorem persectionem sui, ut dicitur de uiro iusto: qui cum potuit cransgredi,non est transgressus.Et cum iterum firmabatur , quod quilibet pec cat,huic dicitur, quod sapia saltem mora taliser: peccata autem uenialia honstit
1013쪽
dentassis. o praedest.D.m secundum electionem: neque quilibet homo aliquando secudum electionem recta operatur: quoniam si aliquando videatur iecte operari, magis iacit ex natura, uel ex aliqua mala circumstanis etia,quam ex electione recta. Ad terti iam negatur similitudo, sicut corruptu tale,de necessitate corrupitur : sic quod est peccabile, de necessitate peccati: q,aniam corruptio non est in potestate nψstra sed naturae. Peccare autem est in nostra potestate, unde corruptio subditur motui coelesti,no autem peccare. Cum Uero dicitur, quod sicut materia est causa corruptionis, ita quoniam uoluntas, est ex nihilo, di intellectualis est causa peccabilitatiis, huic dicitur, quod uera, est. tamen quod habes materiam corra patWr,hoc est ex motu coelesti & ageria tium contrariorum adinvicemvinae si materia non hiaberet agens, non expci
i liaretur illa forma. Ast actu peccare,vitioluntate, quae libera est quaeque po- test peccare,potest 5 non peccare: sed coelum re agen*ia contraria stante ordi ne uniuersi, non possunt non coriti NN 6 Prie.
1014쪽
pere.Deus in huc ordinem peruerteretigit potesst facere quod corruptibile nun* corrupatur. Quod si dicatur,na tura dedit potentia peccadi, repotetia refertur ad actu:ordinqui t igitur ista setitetia peccadi ad actu,si ergo non exibit ad actu,seustra igitur est ista potetia: Ac sic uanu est opus naturae.Mihi uidetur, hoc argumetu habere aliqua euidentia' secudu Arriia: secundu uerb nos,nulla. Potentia peccandi respicit, non actum peccandi,ut est ordinata a Deo & a natatura; sed respicit actum tentationis &Pugnae. Exempli gratia,dedit Choleritaco potentiam irascendi, non ut irasteretur, sed ut faciliter incitaretur ad iram:
quoquomodo commoueretur,citra tamen peccatum, non tamen ut exirhi inseccatum. Unde si quis,non incitari
incitatur,8c se abstinet. Potentia ergopsccandi non ordinatur in peccatum, sed i 3 actum circa peccatum, ut uirtus dicatur,qus consistit circa dissicile.In respqnsione autem ad tertiam dubitatio
nem, uligit argumentum, quod uelle. non est
1015쪽
non est nostrum: quoniam aliquando Molumus nos uelle aliquod, quod non postumus uelle:& uellem si nolle quod non possumus nolle. Ad quod dicitur, quod illa non simul coniunguntur,ne que stuat in eodem tempore. Exempli gratia,aliquis est lusor, oc consuetus in ludo, & sustinet detriinentum in substatia,&honore ex ludo, certe consideras damnum oc uerecundiam, maxime mihi pecunias amisit,dolet,quod sibi placeat ludus:nei ludus pro illo tempore pro quo dolet, sibi placet, im' detestatur, quod secundum habitum ludus si,
hi placeanquando autem ludisino crodit damnum reportare ex Iudo:oc tunc sibi placet Hilare sub diuersis apparenths ec in diuelsis temporibus habet voluntates oppositas. Nemini tamen deis
bet es e dubium, quὀd si uellet,posses abstinere, licet assileto sit ualde dissi te. Vndς hoc arguit difficultatem,non
autem impossibilitatem. In responsi ne ad quartam dubitationem tangitur dissicultas . quod uoluntas subiiciatur corporibus ccelestibus, ex eo quod A
1016쪽
strologi sciunt iudicare de actibustinentibus ad intellectum dic uoluntricem: ec quod lauri arbores, de quibus mentionem facit Suetonius in uita Galhae, qus simul nascebantur cum Cssaribus descendentibus ab Aenea,et simul interibant, siue interirent fato proprio sue alieno, ut Caius Callisula ei Neaero quod esse non potest,nisi quia etiani uoluntates humanae subiiciuntur fato. ec de experimeto Phalangit: quoniam morsus tantum durat,quantum Phalamus,sive ab alio interficiatur, siue ex se moriatur. Ad lis c 5c consimilia dicitur, Christianos non negare uolutates subqci corporibus coelestibus indirecte per accidens, sed non directe & per se.
Cum enim uoluntas praesupponat ii tellectum, Zc intellectus, ut in coniunctus corpori,sensum praesupponi ideo ut sic uolutas subqcitur corporibus co lestibus.Quare corpora coelestiali c6plexiones, multum faciunt ad inclinautionem uoluntatis,uerum non necessiti
tatur sed quoniam pugilareuit asestar
Muum.*insequii ruta,est facile & delectabile
1017쪽
stabile, hinc est, quod corpora cces stia uidentur habere dominici supra uoluntates nostras: quoniam ut in pluri. hus homines insequutur sensum lc co-plexiones, quae per se subqciuntur coraporibus coelestibus. Quare Astrologide actibus uoluntatis multoties vera Pnunciant , oc non est impossibile, nemcontra ratione, llauri similiter intereptae sint cum illis Cssaribus : quoniam quantum erat ex influxibus lauri habehant eandem periodum cum Cassarib.
Sed sepientia astris dominatur. Quodicitur limul perierini,hoc est,quoniam alligula ec Nero viri bestiales 5c senastiales insequuti sensum,qui per se sub- qcitur corporibus coelesti otis . quod si in ei js ratio fuisset dominata, opposita contigisset . Quod autem dicitur de Phalangio, si illud veritatem continet,
habet eandem resposionem: quoniam illorum uoluntas insequitur motus coelestis, magis ducutur quam ducant. Ultimὁ in eodem capite adducebatur testimonium super haec Stoicorum placita: quoniam diuedae plags uniuersi
1018쪽
dant diuersos mores in hominibus, rediversas uirtutes oc uitia diuersa. Et et multi, quibus ex syderibus datum est Delicitari vel istulicitari nullo ingenio
fatum effugere valent, Zc addebatur, quod aetates secundum numerum quaternarium uicissitudinarie variantur secundum diuersitatem stderum,adeo ut venaesta , autumnus,& hyems ordinaisie succedant secundumi tempus infini. tum: sic aurea, argentea, aerea &ferrea continue succedunt, secudum quarum dispositionem homines Variatur in uirtutibus 5c vitiis:&non ex uirtutibus et vites sydera variantur. Quare haec oάmnia testantur, omnia fato gubernatila Adiungebatur etiam, quod apud Arbstot. ex natura syderum dispositione omnia stibitinaria variantur v t ubi nucarida, ibi aliquando mare, regna peareunt, ec aliqua de nouo fiunt. Sublitamia humiliantur, o humilia siubleuan. tunic opiniones pereunt 8c opiniones
nascuntur,ec continue redeunt per infinitu cireuituta, sic quod nihil est, quod non sueris nilausuit quod non erit: ni
1019쪽
M erit,quod non fuerit . Iarenec orimnia habent causam per seWimmutabilem . Unde Scuidetur necessarium, quod omnia lato fiant. Ad hscdicitur, quod multoties ea quς ex nostra causa&defectu procedit, attribuimus fato &syderibus: quod minime verum est. Unde mulis regiones habent aerem teperatum, cibos temperatos, ct tamen
magis peccant, qua aIli habentes dispo
sitiones oppositas: θc causa est mala uoluntas hominum,oc mala consuedo, re prscipue principes ciuitatum.Unde ut in pluribus oc quasi semper malitia ciuium prouenit, o malitia Principum. Quare assumptum non est uniuersaliuter verum: non tamen negamus, quod aspectus non multum operatur,vertita aut aspectus syderu aufert ab eis usum, aut non aufert.Si aufert:nem Virtus,neque uitium: quoniam sublata ratione voluntas non est libera.Si uero nona fert: voluntas suorum actuum est dotamina: quoniasydera non cogunt,quanquam disponant& inclinent. Uerum' talis dispositio est ad maius moeritum.
1020쪽
soa Pedri mpora' , lUnde Aristyl. a . Oeconomices dicit: i quod si Alceste & Penelope tot aduerissa non passis fuissent, non tantum uirtui ites earum clarescerent. Quare lydera non uitia, imo intendunt uirtutes, re
optimum. Unde cum dicebatur,quod imulti ex syderibus, quibus datum
Relicitare uel in elicitare, quicquid es gerunt, prosequutur sydera. Huic dici rur, quod ut in pluribus ita est: quonia homines insequuntur partem tinsiti uam 5c coplexionem,quae per se subj ciuntur corporibus coelestibus. Quare
fatu insequiiti sunt. Aliqui tamen, qua quam rari sydera superauerunt,ec si ali. quando conati sunt, fatum praenuneia,
tum euitare,non potuerunt Hoc fortas
sis cotingit, quoniam iusto iudicio p nuntur in poenam peccati prscedentis: ues quoniam incurrere in tale fatu me-
imus est ei, quam non incurrere. Vno de melius fuit Socrati, quod uiolenta morte moreretur,ut sibi mulioties prs nunciatum erat, quam qui proprio fato periret.Tanta enim non esiet celebri fias,neiu tantam uirtutem acquisiuisset,