장음표시 사용
1031쪽
DE FATO LIBER. quintus. ς put primum Quinti ultimi libriderito, hi quo ponitur libri iuruentio.QVoniam considerationi de Fato, 8c si apud Phil0sephos no sitan
nexa considcratio de Praedestinatione minime enim apud Philosophos ponenda est: quadoquidem non ponant, deos aliquos elegisse,ec aliquos reproohasse . Nam aut posuerunt animos esse mortales,&sienem eliguntur, ne n rein probantur: aut si eos immortale esse 'posuerunt, alium habent modum, ut quod vel iterato reuniantur,vel iterato separentur per infinitos circuitus, ut Pythagoras uidetur existimare: vel cundum alium modum, de quo no est nobis impraesentiam curas tamen quonia apud Christianqs non bene intellia
1032쪽
914 Petri Nonati Igitur materia de Fato, nisi Nea quae de Pratdestinatione est, intestigatur. Mais gnam ctenim inter se he dus considerationes connexionem habent, adeo ut una sine altera intestigi nequeat. Ideo in hoc vit huius nostri operis volumine volumus secunda vires nostras et de hac consideratione sermonem habere: ecouoniam considerationi de Fato de Praedestinatione necessaria uidetur H e consideratio, an Deus contingenuter agat,ideo ab hoc initium sumemus. Opulsecundum, in quo quaerituran Deus contini teτagura si agit,quomodo causis Uaeritur ergo, an secundum hala opinionem concedendu sit, Deisum contingenter agere et 8c loquimur hic tantum de actione ad extra, secum dum quam produxit, & mundum gi heri hac Nam de producitione diuinarii personarum nullahic fit mentio quoniam nostro non deseruit proposito,et arguit ir quod non Primo, quoniam c
unges ipsa ex natura sua est indeterminatum.
1033쪽
natum. Si igitur Deus cotingenter ageret,indeterminate ageret:.sed indeterminate agere dicit imperfectione agentis, ut de se notu uidetur, ergo Deus no corrigenter agit, si sic agere dicit impersectionem .Est enim omnis imperfectio a Deo rele*ada. Maior aut uidetur essen se nota, uidelic. si cotingens est indeterminatu oc cotin ter agere erit indeterminate agere,a simili, si necessarium est qd no notest no esse,ergo necessario gere est no posse no agere:ergo ac contingeter agere,est indeterminate agere isquide continAens est qd indetermina tei est.Secupido aut Deus olum,qus fuerit oco sunt,eterut ab alterno fuit determinax', aut n6,sic intelligedo, quod Deus ab sterno determinavit,qus cumseci facit,et faciet,aut no.Non est dare a. quonia sic aliquid esset,laret uel suis. set quod in non esset factu secundu sua voluntate 5c determinationLquod novidet eosse esse:quonia uel aliud est cognitu a Deo,uel incognitu.Nihil enim Deu latet:quandoquide ola sunt apemta ei. Sic igitur cognitum di de eo habebit se
1034쪽
hit scientiam oracticam siue factivam.
Nam aliter esset in rerum natura .
Fuit igitur a Deo uolitum, ecper consequens determinatum; quoniam
Oportet igitur de necessitate dicere, quod Deus ab aeterno omnia determiunavit. Modo Maeritur, aut igitur quae futura sunt,& a Deo determinata aliter poterunt esse,quam erunt,aui aliter no poterunt esse,quam erunt Si detur secudum, omnia igitur qus erunt ineuitais . hiliter erundi ec sic stabit Stoicorum bἡpinio . quare aufert Libera arbitrium. Si detur,quod veritura aliter poterunt esse,quam erunt, cum minime modo illo este potuerint, nisi etiam sectinis dum inodum illum a Deo determinentur. Cum autem ex supposito iam De us determinauit oppositum, oportet igitur quod alia fiat in Deo determina/tio, quam nunc sit, si illud fieri debet. Igitur in Deo potest cadere mutatio, pelt omnino impossibile: si quidem potest aliter fieri, citiam erit. Hoc etiam siemanifestatur Nam bene sequitur,aliter', erit,
1035쪽
erit, ergo Deus aliter determinabit: erago si potest: aliter esse, potest aliter doterminare: quoniam ab esse posse tonet conseqtientia. Similiter si Socrates currit, & non currit, Socrates secunda cursum variabitur,ergo si curri poterit non currere.Po terit igitur variari ab illo modo,quo nunc est. inare si Deus ab aeterno determinauit sic sore, & pos sibile est non sic fore, nisi etiam Deus
sic determinet non fore, ergo Deus potest suam determinationem mutare dsi hoc est impossibile.Sicuti ergo determinatio Dei non potest mutari, ita 6 a
seipsum determinatum immutari non potest. Quare quodcunmerit, ineuitabiliter erit: quoniam sic determinauit esse. Sua enim scientia est causa rei, re non res est causa scientiae:ec non potest esse, quin sic determinauerit: nem aliter determinare potest,ergo Deus non c5tingenter agit. Si enim determinatissia me agit, & sua determinatio variari nopossit, inintelligibile est,' quod contingenter agat Si nam aliquid contingeter agi potest agere, non agere. Si tate autem
1036쪽
sis petri pomponatis te autem agens est uolsitatium,alia de- terminatio voluntatis concurrit ad pro ductionem partis affirmativae,ec altera partis nega tiuae,ut de se notum e sintur uel nondum determinauit se ad ali quam partium,uel se determinauit . Si nondum se determinauit, se determinabitiquoniam unum producet,ergo mutatio est in eo. Nam de indeterminato factum est determinatum. Si uerb determinauit se, &potest in alterii, potest igitur variare determinationem, quam .habet.Si igitur Deus contingenter agit potest agere,oc potest non agere. Si crago unum illorum aget, aut igitur nunc est determinatus,aut non. Sinon,&determinabitur, ergo mutabiIiter exnbi determinato in determinatum. Si uero 'nunc est determinatus ad unum,&po- test etiam agere alterum non potest auo. tem illud agere,nisi se determinet ad itilud ergo potest ad illud alterum se dea
terminare:& iam actu determinatus est ad unum,ec una determinatio non stat cum altera:quoniam a 'us sunt incomposibiles, ergo potest amittere hM de
1037쪽
go potest uariari. ,ed hoc est imposibiale,ergo i mposibile est Deum continge- ter agerc. in oppositum argui tu i De.
iis non contingenter agit, igitur ne si
sario agit: cum mouet ccesum, necesis ario mouet coelum: non potest igitur non mouere coctum . Non igitur coeli cessabunt a sitio motu: Ac sicut de necissitate mouet ccoum, ita de necessitate mollit. Non igitur motus incepit est nem motus delinet esse, per prius proinhala oc sic iste ordo uniuersi non uari hitur. Haec autem est contra articulos adet, ergo antecedens falsum est. Idem apparet percomunc dictum Theoloisgorum dicentium, Deum de necessit
te producere diuinas persona consim genter autem uniuers um: ergo Deus
contingenter agit ad extra, quod intendebatur Ad hanc quaestionem uidetur mihi dicendum,quod Deum contingeter agere duobus modis intelligi potest uno modo , quod pro uno tempote potest producere immediate unum opPositum, oc pro alio tempore immedia
1038쪽
sao Petri Pompona illepotestproducere alterum opposit1 alio modo pro eodem tempore potest utruml diuisiue producere, licet pro eodem tempore no simul, si primo modo loquamur. sic dico,quod quanqua Arist negaret illud,nos tamen Chriuiani illud indubitanter concedimus . Quod autem Aristoteles illud negeti apparet: quoniam sic motus potumet incipere esse, 6c motus posset in uniuerse desinere esse quod manifeste repuis gnat eius intentioni.Quὀd illud sequatur,manifestum est:quoniam non videtur maior ratio de uno quam de altero.
Nam tota causa apud ipsum,quὀd moritus no inceperit, est, ὀd primum motum prscessisset motus:5 cum ante vis niuersium non erat, nisi Deus, si ipse est factor totius, mutatio ergo fuisset ini Deo.Modὁ ista ratio in unoquo strea Ito,quod immediate a Deo fieret, mili/tat,ut manifestum est.Notanter autem
dicitur immcdiate:quoniam Deus nucgenerat Socratem, re aliquando no generabit sed hoc non est nisi mediantib. corporib.coelestibus . Qtiare causa rioa
1039쪽
uitatis reducetur in praecedentem itio. tum. odsi quaeratur,cur uolutas nostra potest hoc facere apud Aristotcle, non auteni Deus dico,ut supra dixi, q, si voluntas nostra potest, potest a fortiori&Petis . Gare aut Ahistotele sbi cotradixit, aut tenuit, quod omnia fato fiant. Vnde si Deus de necessitate agi omnia ineuitabilites surit,dc ii ulla uere est contingentia, quod sic deduciatur : quoniam si Deus de necessitate a sit, uoluntas no est libera, neque aliud a uoluntate est liberum, ut in pluribus libris ostensum est, eigo binitia ineuita viliter fiunt. Probo primanissit Deus de
necessitate agit, uoluntas nostra no est libera: quoniam quaero,utrum uol α
tas possit in utram partem diuisitae, ta
men sine aliquo determinant aut non
potestisi non potest,evio libera non est; di potest a fortiori ec Deus. Potest eris go Deus de nouo agere mois tiri naua dum abso motu prscedente. Sed nulla causa mouet Aristoti ad pone lum Deum de nec siitate agere nisi quoii, alii de nouo non potest incipere move PP . re nis
1040쪽
re, nisi motus praecederet. Cum itaqu hoc fundamentum est fatuam, uant ii hcrtate voluntatis, ergo si uolutas ei, uhera Deus non denecessitate agit, e oo bene sequebatur: Deus cla neceisitate assit ergo voluntas non est libera: ne Que aliuta uoluntate. Quicquid ergo euenit,ineuitabiliter euenit, si Deus de necessitate agit: ec quaquam ante nos docilissimus oc subtilissimus Ioannes Scotus hoc concesserit, uidelic.quoduDeus de necessitate agit, omnia ineuntabiliter eueniimimon tamen hac introne ductus fuit,ut patet Mihi autem uidetur,nostra deductio esse manifesta. Redeundo ergo adpositum Arist. non concedit quod Deus immediate pro diuersis temporibus potest facere opposita, sic quod aliud non praesupponat. Nos Vero tene 'us oppositum de facto: quonia mundum: initiauit, ec mundum uniet, quatum ad hunc ordinem. Ne p ratio 'istot. vlla est : quoniam uoluntas nostra p0teu, Quanto magis Deus.Si vero loquamur, iecundo modo, scilicet quod pro ς' ζ