장음표시 사용
981쪽
. Petri Pomponatij numerata ded si et homini, ut elim inrid liceret ad peccata, oc eum remoueret siue retraheret a uirtutibus,argumenta
esset insolubile. Ueru in longe aliter est: quoniam si uoluntatem peccabilem dedit,no dedit ut peccet,sed dedit ut cum
possit peccare,non peccanS mastiS ms a cattrr.Quare de viro iusto canit Ecclesia: Qtii cum potuit transstredi,non est transgressus. Quod vero dederit intel/lectum caliginatum, hoc est, quoniam sic exigit intellectus humanus, cum sit infirmus intellectuum. Quod si illustri or naturaliter fuisset non staret humatanus intellectis ted esset intelligetia. Sed quanqua sic caliginosius sit, non tamen taliter caliginosus cst , quin discernere possit b onum a malo: dedit* cucta re. quisita, ut recte posset operari. Quod
autem secerit Deus uitia cum delecta-Πone, di uirtutes cum tristitia,non fecit Deus,ut tittia supcraret nos Sc delecta.
tiones: Uerum nos ea superaremus, ut
maiores uoluptates haberemus. Nam quanto animus est nobilior corpore, ocipictia η nobiliora sunt temporalibus, taxo uoly
982쪽
se uoluptates uirtutu sunt meliores Voluptatibus corporalibus 8c temporali/hus. Unde ulmitra non eXpoliauit a voluptatibus, imo maxime eas uirtutes
cxcellentissimisi uoluptatibus de rari iit.Quare si uirtutes acquirantur tristitatus di laboribus eis tame fruimur gau dijs oc quietibus. Si uero uitia,Uoluptate et quiete acquirunt, tristitia labore siniuntur. Quare cum a fine res sumat denominationem,& non ab initiodorige melior in conditio uirtutum, quam
ii itio rima. Cum bonu attrahat,& malum retrahat, et loge melius sit bonum iiirtutis, quam bonum apparens in uirietio, non ergo Deus uoluit retrahere homines a uti tutibus, & inducere eos ad 4 litia, ciam longe maius sit bonum uirtutis,quam bonum uitii. Nein Deus inui
det prosequentibus uirtutes, ec amati
sequentes iniquitates: quoniam Deus dilexit iustitiam. reliquas uirtutes, Ac odio habuit iniquitatem,& iniquitates impunitas non relinquit, rael uirtutes irrcna Uncratas. Quod si mala tam faciliter acquiriantur,ec bona tam difficulter
983쪽
hoc est ad maius bonum uirtutum, θύhoc exigente natura uirtutis: quoniam consistit circa difficilia,uitium uero cim ca facilia, quod maxinae uitiorum uiliγtatem demonstrat nam* quae citosito pereunt:quaecum dissicultate,magis perdurant, ut patet in plantis, ani
malibus re reliquis huiusmodi. Quod
etiam addebatur uitia esse propria hominibias, &uirtutes extraneas, totum
hoc est in oppositum: quoniam homo qua homo intellectius re rationalis est. ratio autem est ad opposita ec ad uirit tes: qua autem homo uitia prosequitur ec uoluptates, bestia est, & est tantum animal. Quare aliena sequitur,quoniahestialia . Fecit enim Deus hominem ad imaginem & adsimilitudinem sua, id est, secundum intellectum &uolunatatem. Qirare uoluit homines essestim diois ec rationales,dedit* figura contientcntem, & complexionem rationire non bestiae, ut dicebat argumentum: nem quod in calce illius argumentationis adducebatur,concIudit,videlicet in uanum poni daempnes tanquam tentatorcs:
984쪽
tores: quoniam quanquam sortassis ratione naturali dς mones esse ebari non possit,ut diximus in nostro opusculo de Incantationibus: tamen quonia E elesia tenet,admittendi sunt, corvino tentatio a Deo admittitur ad nostram maiorem uictoriam : cum hoc, quod Deus multa per Unigenitum suum dea derit adminicula ad resistendum & vincendum eorum insidias.Quarta autem
dissicultas erat, quoniam iste ordo que prospicimus in uniuerso, ut dicebatur, aut est mclior quam si homines omnes essent studiosi,uel saltem maxima pars, aut peior,si melior est intentus aDeo et volitus ab eo. Cum autem iste ordo es, se non possit, nisi sint tot peccata,uid tur quod uelit peccata. Garecu qud cunm,qus Deus uoluit,fecit, Deus igitur eu causa peccati. Si autem iste ordo est peior tunc Δ sint disticultates: quoniam si iste ordo est peior, est nolitus a Deo. Sed sicut, quaecunm uoluit,fecit: ita qusculam noluit, facta non sunt. Amplius, cum iste secundus ordo est
possibilis, quoniam est uolitus a Deo:
985쪽
Deus enim vult omnes homine, sivtios fieri, ut dicit Apostolus . Quare si non esset possibilis, non esset volitus a Deo. Deus autem & natura de possibilibus faciunt, quod melius est, ergo Deus debet hunc ordinem peruertere, qui nunc est, ec alium inducere. Praeterea uirtutes,quae prs supponunt peccatum veluti indulgentiam,misericordiam lichuiusmodi,aut sunt per se in teta a Deo, aut per accidens. Non vide: ur secunducum sint nobilissimae uirtutes,5 Deus
maxime commedetur in misericordia.
ergo primum,scilicet per se intendunt.. Sed finis non potest intendi, nisi ec oris dinata in finem intendantur, ergo pe cata intenduntur a Deo, 8c per consoquens,Deus cst causa peccati. Amplius instabatur, quonia secudum hoc Deus
ideo futura cognosceret,quoniam sunt futura, non essent futura,quoniam irapse futura cognosceret,qui est error Oririgenis dana tus a Boethio, di communiter ab alijs. Hςc uolui repetere, ut clarior appareat responsio. Ad quam et hitationem una cum suis confirmatiorinibus
986쪽
nibus respondetur, sine prs iuditio ueritatis.Ad primum igitur,ut existimo,di co, quod absolute melius esset, omnes homines esse bonos , vel etiam pluies, quam non omnes esse bonos, vel plures esse malos: caeteris tamen existenti
bus paribus. Et cum dicitur, si melius est,ec est possibile sic esse, cur Deus nofacit hoc,cum Deu 8c natura d c possi/hilibus faciunt, quod melius est Huic dicitur, quod ordo uniuersi, sumendo uniuersum non solum pro substantiis, quae in eo sint, sed ut etiam in se incluta
dit omnes operationes,v t actus humarinos, Sc reliquos, dependent a duobus, videlicet a Deo di a uoluntatibus h Urimanis. Quantum igitur ad ea Quae dea Pendent a Deo, optime disposita tulit . omnia. Unde si variarentur, destruere tur harmonia, veluti contingit in melodqs.Vnde omnes chordae no debent esse unius soni: et si aliter siluarentur non seruaretur symphonia. Quantum uero ad actus humanos, quorum Deus uota lirit voluntates humanas esse dominas,
dispositio opposita. Nam uoluntaSP i humana
987쪽
petri Pomponas humana Vt in pluribus facitiquid det D us est. quod si dicat,nbnne Deus posiset facere,quod voluntas humana sem-Per meIius vellet, oc deterius nollet dico, quod non, stante libertate arbitr i. , Cum autem ordo uniuersi exietat hunc gradu perfectionis, si Deus utut ipsum esse, oportet uoluntatem relinquere luberam. Quare Deus mouendo ipsam semper ad bonum, non seruaretur eius libertas,quanquam semper Deus ex lumine rationis inclinet ad bonum uoluistatem ipsam. Quod si iterum queratur, . virum voluntas humana positi sempervelle bonum, credo ego quod sic, licet cumaxima difficultate. Et si quaeratur, cur igitur non sempςr facit sice' Huic dicitur,quoniam non vult: net aliam pato esse causam assignandam. quod si iterum quaeratur, an Deus possit lacere, quod uoluntas non pecce quanquam ut in potestate uoluntatis peccare Huic dicitur,quod non proprie loquendo nam actus uoluntatis est uoluntatis, re non Dei. Si autem Deus faceret ipsum non peccare actus esset Dei di non uois Iuniatis
988쪽
dentat urb. Praedest. lib.HIL ἡs de tali actu , qtioni a talis actus non fuit ab aeterno, dictum est,qtiod ab aeterno talis actus fuit presens Deo, ec teptis,iri fit tali actus est in sternitate praesens Deo. quare uti iccstlateria ς. Sed siniani
de hoc plus* satis dictu esst,ideb supcr-
sedeo,quat argumetum hoc apud me est magnae cisticultatis Secundu aut argumentis fuit: quonia ut dicitur in prae ceptis Saluatoris: si us uiderit alique et tale,& possit ipsum eruere ab errore,ctho eruit, homicida est. Cia igit Des Oia cognostat,ec tinisquem V erra em possit ab illo errore eruere, cur igitur nohibet tales peccare in cur in hole est tale peccatu in Deo uero xio est peccatuσcst quato aliquis plusscit, di pis potest,
tanto magis tenetur errantem dirigere
Ad quod dicit imprimis, longe dispare
esse coparationem: quoniam creatura subditur legi creatoris. Cleator auten nulli subditur. Unde quod creat tira a scribitur,non conuenit creatori ascribere. Sccundo dicitur, quod homo teneatur corrigere proximum θί cum remo
uere a peccato, non ei auserendo LibeaLL a rum
989쪽
derat I karb. praedes lib. m. cidens ex ca sequitur bonum. Vnde quali volutas Dei no cadat de directo uiper malam electionem, quψnia tamc ex ea sequitur magnum bonum, ideo eam permisit fieri. Vnde si Deus uult indulgetiam, vult qua in ea includitur hom, non qua Psupponit peccatu . Qua/re etsi non vult peccatum approbando vult tame permittendo. Ex malo enim , Deus elicit bonum, cum nihil nisi bo, num ab eo procedere possit. Et cum dicebatur, uidet quod tales uirtutes sciit primo intentς, cum sint mamnas uirtueres nam martyrium uidetur prsclaris
sima uirtus Huic dicitur, qd apud men' repugnat mὁ de facto est ita, quod asi ruis non martyr secundu actu sit persectior, oc i abeat maiorem charitatem, quam martyr in actu. Unde,cum perfectio attendatur penes charitatem, lico, quod uirtus illa quae est martyrium,no deficeret in uniuer . Nam quanquam actu non esset mar tyrium, pr*pter hoc non esset uirtus martylii quoniam uirotus principaliter conii iiit in elcctione.
Vnde omnes Christiani debent esse pa
990쪽
rati moti per Christo: ec omnia sacere, ne peccent:& fortassis esto, quod si omnes essent boni, uirtutes non essent i perfectae intensiue ec extensiue, ta/ .men supplerent uel sup tarent, ubi est dese us ex parte intensionis . Cum y dicitur, Deus tunc non misericors nec p indulgens n/m ubi noest peceatum,non est induIgentia dico primo, quod ubi nullus peccaret, non ipter hoc auferret misericordia a Deo: quoniam hos ex nihilo fecit, & sine sua misericordia non praecaueremus a peccatis, derelias benefices,quae omnia consequimur ex Dei misericordia. Quod uero dicitur,de indulgentia,uerum est, sed hoc non arguit desectu in Deo: quoniam quod Deus non indulis geat beatae oc gloriosissimae virgini,no est desectus in Ueo in beata uirgine, iis ino est laus beatae uirginis. Si uero uo luntas labatur in peccatu, dc Deus eius misereat,& indulgea bene arguit perfectionem in Deo:quanquam oc si noli miseretur,non arῖueret imperfection