장음표시 사용
1021쪽
quanquam simpliciter euitare potui*0 fatum illud,ut patet in uita eius. Cumi 3 dicebatur,quod naturaliter currum quatuor aetates, in quibus homines diuersificantur,quantu ad uirtu- tes&uitia,oc non aetates exuiti soc virtutibus. Huic dicitur, quod fortassis, quod assumitur, est falsum, imὀ magis
aetates diuersificantur ex moribus hoominum,quam mores ex aetatibus. Dicitur enim communi ter tunc fuisse auream et atem, quando homines erant v iut aurum, comparando homines bois nos ad malos:veluti aurum ad alia me.
lla. Causa autem talis bonitatis, fui hominum bona voluntas, di praecipue bonorum principum,a quibus depenudet regimen ciuitatum: oc dicimus uluiterius, quod non solum ex hominum bonitate vel malitia aetates nuncupa turbonsuelmais, verum o variantur secudum ubertatem 5c fertilitatem , t periem & intemperiem. Unde Deus, quoniam vidit bonos uel malos agit praeter ordinem coelestium, ut legimus
in Lege veteri oc noua: ne , in hoc con
1022쪽
νση vitri pomponat ij isentiendum est imperati Peripatetici sci quod Deus huc ordine Variare non
postit. Dicinas Sc ultra. tametsi sydera & motus corporum coelestium , diuersas inducunt dispositiones ad res humanos: nihil tamen est, quod eae
in peccatum attribuatur. Nam aut auae ferunt usium rationis,aut non . Si aliis runt: non est uirtus ness peccatum . Si
non auferunt: hdmo potes s udiose oa erari: sc illa inclinatio ordinata est iii
Ontim non in malum. auθd auteni hoc ueritatem contineat, manifestusti
esse potest: quoniam nulsa fuit aetas aurea, in qua scelera ii non reperti sintine* aliqua tam ferrea,in qua boni nori reperiamur.Nam post Ada fuit Chain; qui fratrem innocentem interfecit. n. de Augustinus dixit Fraterno primi iriduerunt sanguine vepres, oc in hac nostra aetate,quae ferrea nuncupatur, reperiunuir 5c aliqui boni. Quod in aliam causam ascribi non potest, nisi ex bona uel mala uoluntate. Cum etiam ulteria iis addebat de uicissitudine plagarum uniuersi quoniam ubi prima arida,po
1023쪽
sua humida: quod primo sublime,
postea humile. huic dicitur,hoc uerum
esse secundum communem cursum naturalem. Nam 8c haec uere ab Astrolo, gis prona clari possuntisalua tame senari per Voluntate diuina,quae potest varia. re hunc ordinem, quem in uniuerse videmus: θc aliq uando variauit.Qtiare ioste ordo , oc ista vicissitudo habet cauae
sana per se, quae est corporum coelestia. Verum cum infertur, quod etiam corpora coelestia sunt causa actuum humanorum,negatur illatum: quoniam acto humani dependent a voluntate, qude stse corporibus coelestibus non subiiciαtur, sed tantum per accidens, ut dictimi est. Cum ulterius quaerebatur,cur semper masa, cur semper vii tutes cur eadein humanis actib. renouantur cur Philosophia toties renouatas' Sc sic de reliquis. Ad haec dicitur, quoniam semper fuit voluntas libera, semper erit libera, donec stat uniuersum: e si libera non necessitata . Quod si dicitur, nunquid voluntas omnis posset non peccare dicitur, quod sic. ec si dicitur, cur igstur Oo no iv
1024쪽
pe' pomponatis con precate respondethir, quoniam mhi placet. Qtrod si ulta iacis qusra hquai re ad trainus non peccat ut in pati. ,ri hus huic dicitur,quoniam delectabilius est peccare, quam non peccare:& facilius sequi sensum, quam intellectum. Verum ista no est causa essentialis. sed occasionaria.Quare est entialis est,quo
niam sic sibi placet. 8c si iterum quadra tur, quare sibi hoc placet dicitur,quod
hoc non habet causam ulteriorem. Sic igi tur,qubd opiniones reiterentur,peccata θc virtutes remoueantur immedia te no est ex corporibus coelestibus, sed immediate hoc est ex voluntate: neo alia causa qusrenda est . Non tamen ne gamus, lige non serua osse abs corporibus coelestib. abi pus homininus: sed dicimus haec non immediate fieri a corporibus coelestibus, sic quod corpo accelestia adlisc impellant, veluti est in rebus no subiectis voluntati. Diximus enim multoties,quod stante ordine viriuersi,quicquid euenit,immutabiliter eis uenit: exceptis actibus voluntatis, re
hs quae eius imperio subqciutur. Q iodsi iterum
1025쪽
s iterum dicatu quod semper sunt noced aria:Peccata et virtutes semper fur, ergo sint necessaria. Sed hoc repugnat rationi virtutis di vitii: quoniam haec sunt nostra & in nostra potestate, ergo positio claudit opposita. Maior proba tur: quoniam omne quod est, aut ne cessarium est,aut contingens. Continingens diuiditur in contingens ut in pluribus, & ut in paucioribus, aut squaloe . sed nullum istorum semper est, nullini igitur contingens semper est,ergo nullum quod semper est, est contingens. Sed quod non est contingens , est necessaria,ergo omne semperens, est ne cessarium. Quod igitur semper est,ia cessarium est: dic sic maior patet. Ad hoc mihi uidetur dicendiim licet sit valde
dissicile) quod illa ditiisio data de contingenti in plui biis, in paticioribus 5 aequali intelligitur de contingenti natarali: quoniam possibi: e naturale oportet, quod in ali qua parto deducatur a laetum: quoniam natura octo se non Ο-peratur. Si ver Mod potest elIeri noesse,quod dependeat a voluntate, roit
1026쪽
oportet, quod illud deducatur ad actit quod sic ostenditur: suoniam uel oportet reduci ad actum a nostra uoIuntate, uel ab alio . Non ab alio: quoniam hoc est contra concessum. quoniam dicim' de illo, quod dependet a nostra uolun- ηtate.Si uero ponatur, quod de necessiatate reducatur ad actum a nostra uoluntate, sic uoluntas non erit libera.Cotina gens ergo, quod dependet a nostratio- iuntate,non est necessarium, quodaIN 'quando deficiat, uel quod aliquando fiat:imo si ipsa uoluntas libera ponitur, Potest semper se determinare ad unam partem contradictionis. Unde Deusdedit potentiam peccandi, oc non pecae candi, ut esset in sua potestate, licet de principali intento dedit, ut non peccaa re dimittendo tamen uoluntatem liberam: nem si nunquam peccabit,potentia peccandi erit mistra: quoniam non , 'dedit,ut uteretur ad peccandum,sed pO . tens peccare,nqn peccaret, Sc pro mi/noti merito ec periectione uirtutis: oc si semper peccabit, neque ex toto erit seustra potentia non peccandi: quoniam dsequitur
1027쪽
sequitur iusticia, ad qua ordinatur pe
catum,non ex intentione peccatis. quoniam peccator odit iustitiam, sed ex intentione Dei punientis: nel etiam to taliter erit frustra potentia non peccandi, quoniam Deus dedit eam, vi yterecsecundum suum beneplacitum: & sievsus est peccator. .are nulla erit fruastra,quicquid sequitur. Unde insequendo principium fidei, mihi uidetur esse sic dicendum ista tamen non uidi ab Aristotele, nem memini ab aliquo autore ista uidisse. Quare credo,quod ista r pugnent dictis Aristotelis: oc dico, ut prius dixi, quod aut Aristo t. tenuit fa-
. tum Vt Stoici, aut sibi contra dixit:quoniam si tenemus Voluntatem liberam, stat quod aliquod semper erit, quod tarimen non est necessarium. Quod cotradixit ipsi in primo de Coelo ec mundo. Vnde quod Ac vitia sint necesssaria esse, 5c tamen sint in p otestate nostra, non
video composibilitatem: ne* uideo repugnantiam aliquam,quod nullus horimo peccet: quoniam Ucus uellet im/ Possibile,cum vult omnes homines sal
1028쪽
Petri Pomponatis Mos fieri. Sicliti nulla est repugnantia, culo domnis homopcccet. Dicebature in eodem capitulo, Dodoperatio. mundanorum vidctur quidam tu, dus. Si as enim inspiceret omnia stibiunaria, aut rideret aut flerer, huic dicitur quod ludus videtur secundum omnes alias opiniones , praeter quam secunda opinionem Chri itianorum. Nam mindus 8c habet principium, oc habet fine,
Stota ista oporatio propter hominem saltem secundario, ut beatitudine frua, tur omnia enim corporalia Deus ordinauit in hominem,ut bene eis u eretur: - cx quorum bono usu postea frueretur rinitare in aeternu. Unde nihil pulchriaus, nihil utilius excogitari potest. Au qtiicquid dicant alti, ludus videtur. Un de Stoicia Peripatetici qui dicunt Deum de necessitate agere,habent dicere, hoc exigere Dei bonitatem, ut suum esse communicet, quantum est comm... nicabile: di quoniam communicabilis . est secudum tot gradus, quot videmus in uniuerso, o tot modos, ideo comu
mcyti aeneiat ilia autem di corruptibu
1029쪽
lia in ordine ad clerna,videntur surnua nihil. ' Ouare videntur paruae existimati
his S videtur quidam ludus in compa
ratione ad illa suprema. Verum quanin i
quam corruptibilia talia sint, aliquam perfectionem includunt. Quare cum esse melius si Ham no esse, quodcunque esse sit, & Deus de possibilibus facit quod melius est,hinc est, quod Deus talia facit 5 conseruata Licet igitur vita humana in ordine ad aeterna quasi nihil sit: est tamen mul/ tum in ordine ad alia generabilia, dic numquodque generabile per compa raponem ad non ens. Quare cum melius sit uiuere per
num annum quam nunquam uiuere,
b non igitur vita unius anni sperneda est, cusemper appetitus seratur in bonum, A in maius bonum. Non itaque ludus . debet existimari, si sit tanta variatio in uniuerser quoniam hoc exigit natura
uniuersi:&sic de isto capitulo. Multa etiam dicta sunt in Primo libro in de- sensionem Stoicorum, quae huic opti
1030쪽
sit Petri Pompomiti'. 'riloni Utiersatri uident.nam multa hinc
inde colligi possent, quae adduci posset aduersus opinionem religionis Chri, .stianae . Uerum,ut existimo, ex his quae in Quarto hoc volumine dicta sunt, si hene 5c attentc perspecta sint, ad ea si citis 5c aperta apparebit solutio. Qua, re ab co negotio me abstinebo : ec hie terminabitur Quartus liber de fato.