Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

1081쪽

sterno r bati a Deo,state reprobatiosne, impossibile est , eos non peccare. Peccatum igitur est de necessitate etia itabile: et sic Des puniet de eo quod eui tari non potuit :&ssic volens facere Peum ilistum,fecit iniustissimum,et faesens misericordem,facit crudelem . Et si dicitur, predestinatio et reprobatio non pon ut necestitatem praediuinatis

et reprobatis,sed proh DAis imortalis,qus est lisc inuolutio siue delusio cSi ethreybatus n6 necessario peccabit potest igitur nunt peccare,prsdestinatus potest peccare. Si ital reprobatus

potest non peccare, no peccado no est in anifestatio misericordis Θc iniustitiae Dei.Potest igitur reprobatus frustrare Deu a suo fine intento, uidelici a misericordia oc iustitia, quod est impium resic praedestinatus potest frustrare Desia manifestatione gloriae. Sed sorte dicitur,quod reprobato in sensu diuise po

test non peccare,& praedestinatus pe ' care, no in scnsucoposito. Sed deris olpassione semota, nonne istaeuidentur

1082쪽

s retri inponati' Nam veluti dictum est in parte

cedente,si ab aeterno iste, ut puta Socrares,stiit reprobatus, ipsa actu est reproin hario.Si autem Socrates potest no peccare, ut non Peccat, non est reprobatus pro tempore pro quo non peccat: n0n tamen potest esse,qum nunc di in aeteris num non fuerit reprobatus. Aliter em,

futurum posset in prs teritum oc in praesens Sc sic possibile esset, quod ea quae fuerunt,non fuerunt:& qus nunc flint; non sunt, quod est inintelligibile. Ut namoe dicitur in fine primi de Coelo ocmundo: Potent a non respicit prsteri rum,ne 2 prssens,sed tantum futurum.

Vnde V dicitur de sensu copositionis

re diuisionis magis est ad oppositum, quam ad propositum : quoniam si id

q:uod sedet, potest in futurum currere, non possit simul currere dc sedere, id tamen quod sedet nunc, quanquὴm in futurum possit currere, non potest ta men esse,quin nunc actu non sedeat:&11 currit, mutatio erit de sessione ad cursum. Quare si Deus ab aeterno reprobauit Socratem, ec nunc actu reprobat,si. Socrates

1083쪽

socrates potest non Peccare, non P test tamen facere, quod ab aeterno non reprobauertit,&nunc non reprobet si non peccabit Socrates, Deus ex re hantenet non reprobans.Qtiare Deus

mutabitur, quoa e si impossibile. Idem per totum dicatur de Praedestinato, siprsdestinatus potest peccare. Praeterea ineuitabile est secudum istum modum dicendi,quὀd Deus non dederit peccatoribus potentiam peccandi, & toti ducentia ipses ad peccata, nisi ut cadat in peccata. Quod loge iniquius est positione Stoicorum Nam Stoici dicunt. hoc ideo facere Deum: quonia sic exirigui necessitas dc natura.ldeo natura i ii secundum hac opinionem est ex marilitia Dei,μposset aliter facere, α non vult. At secundum Stoicos non potest aliter fieri.Vnde opinio ista longritidetur deterior opinione Stoicoru : quod re dicitur de prsdestinatis,quod primo amat,secundd eligit. Reprobati aut primum odio habentur,deinde renuisti . Certe istud est ponere homines in ori tremam desperationem, o prouocare

omnes

1084쪽

s66 petri Pompones' omnes homines siue prsdestinatos saue non prsdestinatos, ad uitia θc flagialia. Unde hoc est magna patrociniu flagitiosorum hominum. Si nam v Deus peccatores ab aeterno odit&renui inipossibile est eos non odisse 5c renuisse: ipsis autem silaodio habitis&reiectis, impossibile est eos non peccare S a ci extremo supplicio. Quid ergo relinquitur,nisi maxima crudelitas ec inis

iustitia in Deo:& quod ipsi Deum blasphement& oderint. Gare destinati

non saltiabuntur omnino, nisi praeteri, tum possit non esse prsteritu: ec quod prsdestinatus non fuerit prςdestinatus Qtiod Sc ulterius dicitiositio, quod pdestinationis quo aderiectis in uniuer a fali nulla sit causa, sed quod in particu lari: quonia moereatur, ideo dat gloria, dc ut moereatur,dat gratiam, quid est liud dicere, nisi quod quoniam peccaαDit,assicit ultimo supplicio. Ideo autem peccauit, quonia derelictus est a Deo: quoniam Deus eum odio habuit. aliare ultimo affectius est stipplicio quoniisam voluit sic . Lae voluntate enim Dei sequitur

1085쪽

dens Lib. ar6.-Praedest. lib. V. ' Isequitur tota illa ordinatio,sicut ex vo luntate Dei sequit,quod alicui dat gloriam. Nostru igitur non est bene siue recte operari,S non redie. In tricationes

autem de sensu coposito ecdiuiso; ecnecessitate cosequentiae eccosequetis non enodant uel seluunt, uerum inuoluunt oc ligat hominum mentes, ut m gis au torita te uel mete,vel quouis alio

eiusmodi quiescant, quam mentes illustrentur. Quod ec ulterius dicu prsdestinatione * reprobationem esse certissimas, esse tamen in potestate prsdesiis nati reprobati peccare & non peccare. Nesciua ut, quid inintelligibilius dici aut excogitari posset. Aut enim saluari di damnari sunt naturae contingentis sue necessaris. Si necessaris, quomodo igitur est in potestate pdestinati uel r probati saluari uel danari. Na 3.Ethico. .ec s Meth impossibilia et necestariano sunt in potestate nostra: si uero siminaturae cotingentis, quomodo possunt cadere stib certitudine ec ineuitabilitate ineuitabit e est enim, q, no potest aliter

1086쪽

Sic enim Θc impossibilia sciri possetit a Deo. Quod aut per eum, ec Boethiudici consueuit in s. de Consolatione, Prelata in Deum sui necessaria , relata ad nos, sunt contingentia, veluti cscum illuminari,relatum in naturam est impossibile,relatum in Deum est possibile. Hoc enim quanquam ab ipsis non discatur, fortassis in manifestationem illis uidetur conuenire. Certe istud est ininistelligibile: quoniam si ad salutem So/cratis concurrit Dei scientia, tanquam causa tam necessaria,imὀ Dei praedestiis natis,quod addit uelle ad scientia, cono currit oc uoluntas contingens Socratis aut istae causae cum sint contrarie sunt que potetes, ut init potetes . Si aempotentes,effectus no producetur, imonem pduci potest: quoniam sic aliquis effectus esset, qui net esset necessarius nessi contingens, quod est impossibile.

Si non sque potentes, tunc una uincet alteram. Aut igitur uere erit continges, re sic non poterit ut sic esse determinaratus: aut uere necessarius, ec sic causa coringens non pbterit attingere illum en

1087쪽

se quiri contingenter, quod ct confiω

maturiaut igitur causa necessaria oc certa agit sine contingenti causa ad hune effectum, aut contingens sine hecessaria,aut neutra sine alia. Si det aliquod primorum membrorum,aut igitur erit simpliciter necessa rius, a ut si im p liciter contingens . Si detur ter tium,oportet unam modificare alteram: autigitur necessaria modificat contigentem . ct sic erit effectus necessarius:aut continges

necessariam, & sic erit effect iis continu gens. Quod autem illae causae sint contraris,uel habent diuersum θc oppositu modum agendi,patet:quonia Una cerate ec ineuitabiliter agit, alia uero modo qpposito . Quod autem dicitur,quod in ordine ad natura impossibile est caericum illuminari,in ordine uero ad Dea

est postibile. Huic dicitur,quὀd est uorum, quod dicitur, sed non est ad .ppo isitum: quoniam caecum illuminari a baselute non habet repugnantiam exter minis. Si enim haberet, Deus non posi set illuminare ipsum, ut notum est: ast. contingens esse ineuitabile oc certia laa-

1088쪽

97o Petri Pomponas hct repugnantiam cX Termims . Pli .is, quando Deus illuminat caecum, obedit natura, agit Deus, ec nihilarotra resistit operationi Dei . Miluod Detis uult tuum este saliitim, ec tamcnisi e p o te si contra o pera ri, huic volup tati est repugnantia respectu eiusde. quare elunt uolimtates oppositae. Quod si recurratur ad coniugium de sensit coisposito ecdiuiso,satis ostensum est,ilhidesse ridiculum ei inualidum. Non enim ill ud esse po test,nisi sit potentia ad ' terit tim, & quod in Deo cadat nouuas ec mutatio. Qilodetiamvlterius diceabatur de illa celtitudine quo ad nsume ru dc quo ad supposita illi numero, 3sic quod tot crunt,tinet plures nessi pati ciores esse poterat, ne Τ alii quo adsupposita ab illis quos Deo prςdestinauit. Necesse est igitur, tantum illos foresal ' tiosum possinite est igitur alios saluari. Reprobati igitur saluari non poterunt. Causa autem reprobationis est ipse Detis per concessa: quoniam Deus odio illos habuit Jcut dicitur de Esau. Iniuste

igitur illos Deus puniet: quandoquide

1089쪽

. hon peccabunt cx Libero arbitrio, sed

ex necessitate. Omne autem coiugium ,

est ad illusionem de sensu coposito 5c diuiso. Quod quantum ualeat,satis UD sum est. quod etiam ultimo addebatur, an praedestinatus precibus sanctorum adiuuetur, ec similiter reprobatus: scilii cet quod preces sanetorum quoad praedestinationem secundit se nihil possunt sed tantum secudum effectum, per quete Deus ordinauit istum adepturii gloriam talibus precibus, vel bonis operiabus,uel quouis alio. Certe sic dicere,est dare viam soluendi ad omnes rationes quas Thomaso caeteri faciunt aduersus Stoicos, imo ouas facit ipse Aristo teles in fine l. Perinermenias. Dicit eis nim, quod consul lationes essent vanae, quod nihil faciet ad utilitatem utrumli , set nihil esset a casu. Verum admissis i/sio modo respondendi, OmneS rῖtio . . nes Aristotclis sbluuntur: quas tamen Thomas ipse ubiq; magnificauit. Argumentatur enim sic Aristoteles si dilanianto fiunt,cosultatio est vana: quoniam

siue consultet siue non consultet, nori SS ι ' inicius

1090쪽

Petri Pomponat minus fiet. Dico negando conssequenotiam: quoniam Deus ordinauit, quod istud fiat mediante consultatione, Ocnon minus consultatio cadit sub fato, Quam offectus costaltationis suoniam

re ipse Thomas resipondit quod incessanctorum uel aliorum sunt necessariae quoniam cadunt sub prςdestinatione, veluti 8c salus cadit sub praedestinationem:&sicut dictum est de hosiita et dereliqxsiquis ibi adductis per ipsum Aristo. telem. nam ct Thomas sic dicit,quod u

cut coelum producit Socratem mediante homine, re ignis cales it mediante caliditate,& sic ordinauit Deus: sic etiaDeus ordinat,ut iste salvetur mediantibus istum precibus.Unde in primo lib. in laluando Stoicos dedimus conlimbles responsiones .Quo fit,ut 'ristiani consimiliter respondeant,11 m sunt verae resiponsiones, nihil plus saciunt,nili Quod cum maxime nituntur deliruere Stoicorum opinionem,maxime ea corroborant 5 construunt e manibellantillam opinionem esse ueram: di modaliter dici non potest, si teneamus Deu