Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

발행: 1567년

분량: 1133페이지

출처: archive.org

분류: 철학

151쪽

ostendit quantum ualeat proi n/ciatio. In uita etiam Ciceronis non mianus illud demonstrat, ut in ea defensio/

ne Quinti Ligarii, qus apud Caesarem ain qua Caesarem serunt extra sepositum 6c ita mente alienatum, ut toto corporc excusso, libellos quos manu tenebat abiecerit. Et in ea quam idem Clincero habuit pro Lucio Flacco repetundaru,-pro Murena, que Cato de amabitu accusabat: de innumeris at asorationibus quam Gratoribus a Plutaracho 5c ab alijs authoribus relatis. Non

minus & bruta uocibus mouentur :A- , Mes nan P decepta capiuntur. Cantu oua,dum incubantur,melius fouent,aim

meliores fiunt partus. Serpentes a Spyllis 5. Marsis mitigantur.Et innumerae aliae operationes sumi id de Musicisci Citharoedis dicemus quadoquidem cantibus 5c instrumentis sitis homines modo ad ira, modo ad misericordiam, modo ad arma,modo ad tripudia,& r i qua talia, etiam ipsis inuitis, deducat. it stam si de Orphso Timotheo ac de innumeris alijs Non it cxtra natu - F 3 ramec

152쪽

ri res Pomponatharam & rationem est, metes uocibus im mutari et cφgi quibus immutatis,et c0 pora immutari, perspicuu est. Nam gaudium,tristitiam, iram, mansuetudinc G sic de reliquis passionibus,genci ant: ex quibus sanitas ct aegritudo, fita Hors,sequi possunt. V eruntam equari quam uoces secundum modu assigna tum tam miranda facere possunt, ipsas tamen sic in proposito operari non cre Mimus, quoniam stat iaci, tales praecan- tores elegantem habere ratione: imo multoties iunt eoru uerba perridicul nullius prorsus significationis. ne epr uerba illa sunt cum cocentis, Ut de

mμliotici te stationem uel tristitia inferat: Sed purihil scit, to in causa esse uehemetem fidem habio

praecautator illis,non minus ex parte exs ta hoςt cantati quam praecantantis: ex qua fide maior de potentior sit evaporatio ratio' sit , praecantantis,et melior dispositio mgisti grat, praecantati. quanqua ec multi ip

pron liculis deceptione dicant illa uel patia μ ρή , &faciant tales characteres,ut eis maior

153쪽

is dica usionibus. .

ec figuris licet enim figura non si qualitas activa, multum tamen facit adnem diuersaecv figurae diuersificat actio tines:decens enim color, in indecori figu-saest ad ara 5c deformi,inducit tristitiam Nam ex mundo fiashcundu medicos potest esse peccatum ora studia, in figura non existente peccato in com plexione,& eco tra. Et diuersa animalia K platς eligui diuersas figuras,adeὀa pleris p figura reponit m ter per se acci Figura de aquont,ut figurs faciant ad operais bones. existiinamus tame in proposito uel in characteres oc figuras ide operari quod ster etia uoces operatur, scilicet ad decipietida oc augenda fide.Utra a late fiet rae faciata artificialia Ac characteres,utpote quod annulus liguratus fgura lovis.

aut Mercurn sit ualidior pro alii si in flu

xu recipitaost annulus alia figuratus posterius dicenius exacto sermone:hscautem intelligantur secundum natu ram, di non concurrentibus daemontibus: quoniam in magica daemoniaca illa indentur esse requisita siue per se siue per accidens, de quibus non cua ramus. Quoni'm autem secundum

154쪽

a Pomponatius .

docet experientia : & nihil prohibet naturam passi tales spiritus & Quere oe dirigere; quandoquidem ages oc passuimponuntur eii e unius nature,& uppores istos esse eosdem uel cosimiles. dictum est hoc autem ut in pluribus, quoniam quemadmodum retro dictum est con tingit aliquando ad extra operari ec noad intra,ut patet in fascinationibus et in

his qui inficiuntur peste aliqua, Sc inse dii moritin tur, ipsis degentibus uitam sanam. Ad quintam dusitationem ne satur illud quod ibi insertur, uidelicet quod quilibet prs cantator proficeret in omnia gritudine,&similiter quod qui.

Iibet in conuenienti aetate exiliens pos sit illos effectiis producere: neutrum canina litorum sequitur secundum alique trium modorum assignatorum, non e nim secundum primum quoniam sicut non quilibet medicus tantum scit quantum alter, quia unus potest curare una infirmitatem quam alter non potest: ita in hac arte unus plus scit quam alter. n quc sequi tui secundum modum,quoqi3m unus habere potest proprieta tem indiuidua

155쪽

dedica stationibus. 73 diuidualem,quam no habet alter. nec etiam sequitur secundum tertium modum: quoniam oportet prscantatorem

esse credulum ec magnam fidem adhibere Sc habere uehemetem imaginatio nem. Ac fixum desiderium, re circa una. quant aegritudinem: modo patet non omnes homines eme aequaliter dispositos secsidum hoc: quare, nihil est quod adducitur. Ad sextam aute dicit quod .loquendo de tuo modo magico,si ma. gicu appellare licet,in tali modo est considerare uidelicet operationem natura liter ab herbis,lapidibus, reliquis con 'currentibus ad talem operationem,consimiliter ec accommodatum tempus, debitam applicationem ad talem ope rationem:α etiam considerare quomodo ab hominibus acquiritur talis cognitio:uidelicet an ex industria sua,ut pote uel ex studio uel ex experimentis, sine adminiculo superiorum, siue sint boni angeli siue sint mali.Siloquamur secundum primum modum,nemini dubium est,ipiam in se esse ueram scietiam facti.

156쪽

Petrus Pomponatis - - turali& Astrologiat, sicut est medicina. oc multae aliae scientiae: oc in se est bona,

'oc imelle lius perseelio: 8c habens eam

in secundum eam profici. oc ut non facit hominem habente ipsam,ma. tum esse hominem: alias enim Deus 5 boni angeli no essent boni, quum eam persectissime habeant, ut secundum lea es manifestum est. Si uero cossideretur

quomodo ab hominibus acquiritur, dico quod si ex studio dic industria, uel ibonis angelis habeat, ueluti credit de sbusda sanctis uiris,sic remanet uera ochona scientiamem secudu ista cosidera. tione aliquid mali cotinet in se nec F ut se est per se prohibita. Si uero homines

ea acquirim Mc inuocatione spirituu immunaorsi,u hiatu ad operationes prouenientes a rebus naturalibus, est uera scietia, veru modus ac situs no est scietia, neci' per modu scietis,et est in se postiser& sceleratus,cu sit manifesta idololatria, quod est grauissimum peccat ' rum, cum sit contra praeceptum primae tabulae, ita per se est prohibita, non quidem quamum ad rem cognitam,sed

quana

157쪽

quantum ad modum cognoscendi seu acquirendi eam.& de hoc loquitur Au gustinus in s. de Ciuitate Dei, ut patet De Metis inspicienti eius uerba.& hanc prohibetθeciebus μι

duodecim tabuis Romanorum,. Publicae bene ordinatae eam extermi-

.nant ab hominibus . dico tamen quod quanquam prima ars sit in se scientia,intelle lius persectio, consequenter in sit bona, esto etiam quod ex inuocati

one daemonum ab homine aliquo a quisita non foret,sed per aliquem alium modum honestum, decet tamenec exapedit in repub: bene ordinata ut tales homines interdicantiit, oc ars ipsa ex tot to exterminetur, non quidem per se,se per accidens. Si enim haec esset thntum eculatilia,sortassis non esset sic expe lienda:Uerum est factitia,factiva autem ,

, non est bona nisi conlucta sit appetitui recto oc rationi c5formi, modό viis artibus quasi semper homines abuttitur. aliqui enim per has artes uolui haberi Dij, quod est maximum peccatum. Aliqui

aut his utut ad amores illicitos, ad rapinas, ad abortus,& caetera nefa ida,qΗ

158쪽

' - petnκPomponatius t existimo, Iura bona Sc respub. taa . . les artes non admittunt. Quod si dica tur,ubi unus homo uel plures eam debi te haberet, & appetitum rectum habeis ren tales homines non essent interdigdi,dico ad hoc, quod si esset boni, ea noabuterentur,& ad bona opera ea Utcreoluntamen dico quod alios non deberet docere,nem in scriptis relinquere: quouniam maior hominum pars est cupidita LOL: tibus dedita. Unde Legislatores resipici Grai in entes quod fit in pluribus, & non quod rarenter contingi condunt leges secim dum quod in pluribus conferre queant, re non secundum quod casualiter. Uh-d e dicebat Galenus quod si quis homo

cognosceret herba educentem sanguinem, iste homo esset interficiendus, ne obira io, alio s doceret quod si dicat,pariter nubia scientia es t bona, imo nulla sere res' nisi ipsa uirtus,quoniam omnibus scierit ijs & artibus contingit abuti, exceptis uirtutibus: quonia ipsis non possumus virtutib sto abuti, quoniam no sunt uirtutes nisi utros iuὸὰ sunt regula is per appetitum rectu ut d cistir sexto Ethicoru: Uerum artibus. ec scien-

159쪽

4e bicolationibus. πec scientiis possumus abuti: na quispo test ordinare Theologia, quae est sciditaru principalissima,ad lucru uel ad inane gloriam,vel aliquid aliud uitlia: ec simiis liter cotingit in Rhetorica ec in caeteris, ut dicitur primo Rhetorices ad Theo -ο dectem. Huic quidem dicitur quod adducitur uerum esse,at latissimam essem militudinem:cxtera nanch non sunt adamodum perniciosa. Nam aut sunt j culativae:quae per se non ordinantur ad opus et li sunt factivae, earum usus est necellarius, Θc earum abusus est manifestioriquare abutetes melius puniri pose sunt,ueluti est medicina, quae est neces saria,ec uoluntarie pecca tes rigide pi niri possunt. at in hac arte nev usus est lentiaris' necessarius,nem abusus patens:operan itur enim ut in pluribus insens biliter Auare ratio no militat. Et ad illud quod iniungebatur,videlicet quod isti prae latores non essent prohibendi, cum ni/hii mali in eis esse uideatur, quandoquidem haec ad causas naturales reducan uir,patet quod quamuis hoc contingat maxime in duobus primis modis, hoc

tamen

160쪽

3 Petrus pomponatatutant ei est rareter: uerum ut in pluribita pia fiunt cu superstitione quare lex coni siderans,quod in pluribus contingit, mriiuersaliter interdicit. Unde existimo

quod si manifestum esset legi de aliquisbus,quod peritia haberet ex studio uela bonis angelis, dc essent bonae uoluntatis, tales non prohiberentur a legibus: Veluti non est interdictum Regib. Gallorum de curadis strophulis: quoniam existimatum est hoc fieri per bonos an los, aut esse donum datum a Deo uel Inatura, sicut creditur a philosophis Spillis oc Marsis. Existimatur enim hoc

ex Re bus illis datum a Deo propter

bene geria eorum in ecclesia, quia soli , dicti lunt Reges Christianissimi. Tertia iis autem modus non uidetur posse ri absin funerstitione: quandoquidem oportet tales esse credulos, fide magna pressiates uerbis 8c charactetibus, ut re, fert etia cociliator disteretia is QVnde iu re bono ex toto interdicatur. Et quonia ldi stet est primu modu fieri secudum antem oc scientia,ideo de secundo hic rest-

duum est etiam dicendum: dico itaquEquod

SEARCH

MENU NAVIGATION