Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

발행: 1567년

분량: 1133페이지

출처: archive.org

분류: 철학

191쪽

turalis. Seetido, qmodo sine dsmoni,

potest Aristoteles ipse experimenta saluare.Tertio quid eri in causa quod stoteles nihil de his dixerit, aut satis ieiunus pertransierit. PrimultaUdietes, dicimus quod cu Aristoteles eae t hec: urs sibilibus in insensibilia rcesserit, uide daemotus n.

iiij ex sensibilibus lisc insensata proba grauati :ri non postri oc haec principise naturali:

bus aperte aduersa deo audacter hos daemora negauit: nulla enim apud ipsa fuit ratio ex sensatis probas ili os esse ' iuerum ipsos esse, saltem ueluti a uul garibus ponitur, rationisepugnare. .na pro esse ec operationibus corporum coelestiam non sunt ponendi, qua doquidem intelligentiae , eoru corpoarum formae , sussiciannimo si poneren , tur pro corporibus coelestibus,essent ipsis impedimeia,uelim si usu homini uias uni asino duas animas darems . nec pro aliquo alio immateriali introducendi. ueluti leges pono qus innuera multitudine ministrantiu Deo esse dicunt, quonia hoc per sensata nel per naturale ra

tionem est sensibile: ponue aut proptet

192쪽

Petrus pompotiatim

quosdati, esseditis quos uident inmudo inseriori qui numerati sunς utpq te pro oraculis,divinationibus,ominita auguriis, S denio pro csteris huiusmo. generis,ueluuti ponentes confitem j. ' iuri essi hic modus siue necessitas p

nediuidetur esse satis irra

hi, Dan nulliuspror atetialibus, esset homines: quod emotissimum est a philosophia,utari Doriis diud nisestum est, nam homines seimmorta. les mente eccorporς mutabiles, exis a quasi secundumvirant parte intinua transmutatione: quorumcaelum, de substat is immaterialibusdicere pos sumus,ueluti ex 8 Physicorum &secundo de coelo demonstratum est. Quomodo enim immaterialia,& aeterna de nomiis post ut intelligereta desiderares quis in odo a rebus .moueri possunt c qiura modo gaudereu tristaris ecsic deicis quis, lus omnia passionem-corruptibilitatem argumentantur. . Quomodot etiam possunt nos alloqui,nostras audite uoces nostra uidere operam reliqua

: huius,

193쪽

de Incantationibus.

huiusmodi quae deliramenta esseuidentur: sicut etiam serum Cassium Bruto dixisse,cum Brutus eidem Cassio narrauit de malo genio ab eo uiso. qua prompter tum ex his quae retulimus, tum etiam multis alijs quae hinc inde ab Arist tele dici possunt, tales immsidi spiritusnecy etiam boni prster eos qui mouent corpora coelestia, Peripateticis sunt ad misti:& haec de primo propositorsi. haec

autem intelligantur,si daemones no ponuntur esse animalia aerea, mente passibilia bc rationabilia, qualiter Apuleius

in libro de Deo sacratis posuit: uc enim posito ratio es hae nihil cogunt. Uerum Aristoteles 3. de anima hae opinionem impunnat, &ecclesia hoc damnat: quciniam Lucifer natura est prima creatura- Lucifer. rum, uel saltem inter primas.quare,si intelligentis sunt in corporeae, ec daemo ines Uersi cum Peripatetici hoc no asmittant, quomodo igitur experimenta cfaluabuntur quod erat secundum d clarandum:mihi autem non uidetur tum tum nem sine uerecundia dictum,quod

apteriis dici solet haec experimenta neri gantibus

194쪽

ri4 Petrus Pomponatius

opinio dia gantibus,hec scilicet esse ab hominibus c6ficta,uelut Aesopi apologi,ad plebis instruetionem: uel quod sunt sacerdota aucupia ad subripiendas pecunias, ecut in honore habeanturiquod si aliouid in his operibus apparet perfecte, iunt praestigiationes oc illusiones,ueluti coistinue videmus in istis percursoribus ocpraestigiatoribus, qui uidentur miracu ia facere, cu re vera nihil faciant nisi pocuniarum subreptione a credulis oc simplicibus hominibus: ego inquam hanckntentiam no approbo,quadoquidem uiri grauissimi,doctrina eminentissimi, N noui Zc ueteres,tam Graeci quam LM 'tini ac Barbari moribus, haec uerissima esse assirmantiquare sie dicentes,omni .. no audiendi non sunt:Verum hi decipiuntur,cum aliquando haec fabulosa co- . , perta sint,& aliquando uisae sunt illusio panicuo nes, ex particulari uniuersale intuleruntirino infer quod ex Dialectics imperitia proueniatur uniuerat re manifestum cstmem enim v aliqua iasale. storum talia sunt,selsa sunt omnia: nec si aliqua eorum quae reseruntur, uera comperiantur, cristimandum est om/nia esse

195쪽

de Incolusioni sui iis

hiat vera. Utruniuis horitae eadem deceptione procedit. Supposito igittirhaec fore uera in aliquibus, ct maxime ea qtis a fide dignis authoribus referuntur,temptandum est addere absolutiois nem istorii:illud latum in primis praefa- tum esse uolumus,sive, ut usitatiori uota cabtilo utar, illud protestamus,cet minime nos hac Glutionem esse uera tenere, uerum latum dicimus quod sententia nostra ex principiis Aristotelis ad talia dicere possiimus: prius tamequeda praesupponentes, per quae ad dia cia experimenta respondere possimus. Primo ita, supponamus Deu esse cati sam uniuersalem omnium materialium suppositio 1 ec immaterialium, oc sic uini gerere cau Deus causa usarum finalis,efficientis, exemplaris, iuuersilis omquae ad causam formalem reduci solet. nium. Puppositio pate ex Aristotele in ii. Metaphysice et primo de coelo ubi dicitur: a primo enim ente derivatum est omne ens, his quidem clarius, illis uero obscurius 8c Deus proponitur mundi arche- ,. typus 5c ab Aristotele ec a Platone quae Boetius s. de coselatioe metrice cecinit: H, Tu cum

196쪽

Tu cuncta superno ducis ab exemplo pulchrum pulcherrimus ipse mundum mente erens , similio in imagine foramans. Nunquid autem cum secundum Aristotelein mundus sit stemus,ueram habeat causam essicientem,an potius seruantem, alienum est huic nostro proposito. Secudo supponitur quod omni Siptosi um corporaliu oc corruptibiliu homotio a. est supremiam oc omnium nobilissim*Hominis imis haec non minus patet iere ex omnium philosophorum concessione. Aristot les nancp physicorum secundo dicit,su/mus enim nos quodammodo finis omnium:& omnia materialia sunt ordin ta a primo opifice in seruitute hominis: quare infertur naturaliter omnia maiorialia ab homine deplaedere:ordinatum enim ad finem,dependet a sine,ut mansfestu est. Tertio supponitur, quod sicut μppositi quae sunt post hominem dependent ab Hominμm in homine, ita in tota natura humana ali uicem depin homines dependent ab alijs: una denita multitudo ordinatur in unum uel in minorem multitudine: hsc suppositio patet experimento et ratione:Videmiis enim in

197쪽

dedicantationibus. ri

.nim in uniuerse Imperatores, reges, duces, principes, optimates, oc reliqua huiusmodi generis, q principantur ecim perant:alios uero qui serviant oc obedianti oc haec fere uniuersaliter per tota orbem. istud quom non minus ratione apparet, quandoquidem homo inanis mal gregale S ciuile:uidemus auteturam ut in pluribus dedisse ducem, ut apibus,gruibus,coturnicibus, ec relius huiusmodi generis, quanto magis homini qui rationem habe: quare oc locutionem dedit,quae omnibus alijs animalibus denegata est. Et quoniam homo, ut dicitur secundo de coelo,inter omnia mortalia. plures habet operationes ecplurimas potentias,ideo multis indiguit:Cunci ut Aristoteles 5c Plato in suis

politicis dicunt, diuersae secundum spe ciem operationes melius pcrficiantur adiuersis artificibus,quam si ab uno sbio fiant,sicut est de instrumetis: na melius ars stitoria perficitur ab illo qui tantum arti sutoriae intendit, quam ab illo qui

artem sutoriam ec calceorum exercet:

hinc est quod pro natura humana conis

ii , seruau

198쪽

M3. Petrus Pomponatuu

seruanda,oportet etia diuersos holes additici sa officia deputatos esse imo diuersas ςtiarn natioties Itali enim dat aliqua

Germanis 5c Gallis exempli gratia, ec Cermani oc Galli aliqua dat italis ei sede reliquis dicat: hoc enim modo pei fi cit in idus, Sc fiat in sua pulchritudin ciquod si aliter uaries, pulchritudo-uniuersi persectio corruperetur, ut fatis no tu est, & cx infinitis authoribus posset

probari,quos omittQ.

tibia tnines sic ad inuices cadixitient, ut quod

. Rex est utilis subdito,&wibditos sit Regi utilis, et sic de aliis omnibus; ne pe- irim Rex posset costare sine subditis, neque subditi sine Rege aliter tame &ter Rex e t utilis subdito, et subditus Rexi niὴ maior est dependetia subditi d dominu& Rege, qua Regis adser, uti 5c subiectu Nuppositio potcst deci im per dieia Platonis Oc Aristotelis in se, , suis p pliticis,ut patet inspicienti eoru li- bros:ta mec6mς dissime potest nucina nisestari per apologia qua habuit mene Agrippa a plebem, ux rest x Plu-

. tarchus

199쪽

dedicantusionibus. II

tarchus in uita Martii Coriolani: totam . enim rempublicam assimilauit uni integro homini, senatum uero cordi, res durim autem alijs membris pro sua unius cuiusque dignitate: modo in hoc uno manifestum est cor non posse aut bene poste suum osticium exercere, sine alias membris: neque etiam alia membra sine corde Uerum &manifestu est quan 'quam ita sit,magis tamen,secundum A ristotelis sententiam,alia membra depe dent a corde, qua cor ab aliis membris: hinc est quod cor est primum quod ui. uit,ec ultimu quod moritur,ut 3. de Pamtibus animalium cap. 4.dicitur, qua resisimilitudo est recta, magis subie 'i d

pendent a dominante, qua dominus a subiectis: ex quo insertur, cu Deus om- DeiprovidEnium horum sit gubernator conι mota M. seruator, maiorem cura habere de regibus quam de subditis, de dominis qua deseruis, de bonis quam de malis, de

doctis quam indoctis: quanquam omenium curam 8c prouidentiam habeat: intendens namque finem ordi nata ad finem, quanquam utrum que H tirici

200쪽

Perem Pompondis

Intendens fi ntendat, magis tamen finem intendit ordinata in linem. quoniam ordietiam ordira inlinem intendit propicrtinem:et

in lud magis Quinto supponitur, quod quanqua suppositio s Deus sic sit omnium causa, peneS rameQuidbecilia Aristotelem nihil operari ualet in hoc Arist. Seus sublunari mundo nisi mediantibus corpo sic porthiis coelestibiis tanquam instrum ea Author in iis per sedc necessario requisitis ad Lais Platonis ctioncm ct conseruatione horum sub/maeum chesis lunarium:suppositio patet ex multis,tu cuius est, tos quoniam Aristoteles existimauit huncti ab Aristo t. ordinem essentialiter esse&per se, α diuinutioem quod ab agete omnino immateriali noomtim, qua potest in haec inferiora aliquis este fius

uec praeα prouenire nisi mediate corpore medio statu μrsu tur quippe quu ad lunae tantum regionem,Dei proo luidentiam perducatcinsta uero nulla esse prouidentiae

scita uel augelos. uel daemones. Mediatorem uidetur dumbrare Aristotii later aeterna dc generabilia 5c corrupti/i hilia, it patet 8 physic. a. de Leneratio ne minfinitis atque locis. non minus ecsuppositio apparet ex his quae legimus ex histo

SEARCH

MENU NAVIGATION