Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

발행: 1567년

분량: 1133페이지

출처: archive.org

분류: 철학

261쪽

de Incantat Ambite. Isr

secundo libro de Animalibus in cap.de Lupo, dicit: si uirga Lupi in alicuius

nomine uiri uel mulieris ligetur, no po terit coire donec nodus illesblutus suerit.Videtur di hoc habere rationabilem caussam quam Massilius Ficinus in loisco citato inuit:uidelicet,si lapides ether bae possunt insania inducere, ut de marida herba Plutarchus resert in uita inrisci Antonii,& quaedam sapientiam inducunt: ec mira quae ab Alberto referiatur in secundo libro suorum Mineralium: non in conuenit&talia inueniri quae in amorem compellat, di ab amore expeti lant. Unde idem Plutarchus in eodem loco haec de Marco Antonio dicitimagicis enim carminibus re amatoriis poculis deuincta mens, amissa libertate probria,in Cleopatrς uultu hsrebat infixo, longe redeundi quam uincendi cupidior.Si igitur,inquam, tales effectus conacedimus,quos aliqui dicunt fieri arte det

monum,ut leges: alismi uero ex natura,

ut philoisphi: profecto apud me secundum utrum uis horum no est facile m o-

dum inuenire.Dato enim ha c sisti a dete

262쪽

rer Petrus pompotitatius

monibus emergit quaestio, quoniam ' tu in mare S odire intactus uoluta iis, qua psit, potest, aliter perqt eius pote stas liberum arbitrium quomodo igitur daemones possunt uoluntatem compellere ad amandu uel odieduinc quod si dicatur daemones uoluntatem non compellere hoc enim est cogere, quod nulla uirtus creata potest facere respoctu uoluntatis sed impellere, quod est inducere re persuadere, ueluti diuus Thomas dixit in loco citato, scilicet tr. articuli undecimi libri Quolibetorum, ec in secudo Sententiarum in distinctioi ne s.ec primo Quolibetorum articulo secundo. Verum insurgit disticultas, primo quoniam sic homines non essent ligati, imo adhuc essent in potestate sua:

quoniam persuasio non cogit. hoc autenon uidetur conuenire communiter di,

ctis,nel eius diui Thomae dictis: nam ponens differentiam inter frigidum ocmaleficiatum, dicit: maleficiatum non posse in aliquam determinatam, quam-liis in alias possit. Amplius quonia non .

Oporteret per alique alium solui: Uanu

263쪽

i de Incollationibus is

est quaerere alium,quado est in no sua potestate situ. Praeterea, no tridetur hoc siem. 2 peri uasione ostedente trolutati malenciati abominatione uel proseMutilone illi9 persons quonia relata ab Artitotele, ut Hippomanes, Remora, Virga Lupi,sunt inanimata:mortua emlunt,quare no postlint hoc ostedere uolutati,necp ei persuadere nisi fingat hscalterare phat sta generado speciesrseuhilis uel abominabilis. Uerii Zc hoc nonne maxima dubita toe est: nia si exe-pli gratia,Remora est amoris inducticianopis inducet Socrates in amore Alcy/biadis quam Elims. quare, aut OmneS equaliter amabit,aut nullum.Et similiter mi lim dicatur de maleficiatis. Videtur enim ea quod maleficiat, cum nulla coire pos qμ0 ssodo Sit, quoniam non uidetur quod terminas. od si dicat determinatione neri per intentionem maleficiantis et identis unum determinate: contra,

maleficiatis,a ut ex intctioedsmois intedetis decipere holem: non primu,tu ca

264쪽

184 Petrus pomporta ius

De nonis intentio quae et

s*omodo fificiantis quandoquidem in ne* homui ne maleficiato,nem in il o quo fit malo sciatio,utpote uirga Lupi aliq id pro

ducatuum quoniam sic lacres non uirtute daemonis sed uirtute naaleficiantis et instrumenti, utpote uirgae Lupi Si uero alterum deturi uidesicet quod determi natio fiat ex intelione daemonis, adhuc.

non uigetur posse stare, quoniam interi ltio daemonis est uel actus uolutatis, uel intellectus, uel utrius , qui sunt actus

immanentes.nihil ergo operantur. quomodo igitur set ista determinatio per talem intentionem fortassis adhuc di. cetur, quod qtiantumcunq; uelle intelligere sint actus immanentes, ab eis l. tamen procedit motus: intelligentia ea lnim i ntelligens & uolens mouet orbes & omnia ista inseriora, quamuis intelle ictio oc uolitio sint in ipsa intelligentia,imo fortassis ipsam et intelligentia.Quare, uirga Lupi, uel quodcunm sit illud, est directa a daemone oc eius instrumentum, & in uirtute daemonis & secudum eius directionem di intentionem pro- ducit talem effectum,ueluti serra in ui tute

265쪽

de lacomitionibus.

tute sesantis producit hoc determinautum scamnum:uerum istud est longe dispar,& omnino remotum a priorinerra enim in opere scamni nulla habet mota ex se, nisi moueatur a tali artifice ligiaario:uirga autem Lupi habet illum esteactum producere a quocunq; suerit apis plicata, siue ab homine siue a daemone,

Duees et ei congenitariantum enim apuproximatione accipit di non alterati nem:ness in uirtute hominis uel daemonis alterat,sed ex se.Qtiare,sicut adsmone non habet alterationem sed a naritura,sic. no habet determinationem:ue. runtamen a demone uel homine deteraminatur ad agendum in hoc. quod au, rem hoc in quod agit determinetur ad unum fugiendum uel persequendum, non potin habere ab applicante: tantu enim activa passivis applicat, ne* dat formam agenti instrumentali: perinde enim hoc est,ac siquis,a, ignem applicare b,ligno,ut ex b generaretur ignis Rae diceret quod, si ignis comburet dii. gnum, esset ex primo apel cant': quod imaginari satuunt est imo si recte consta

266쪽

136 peditis pomportatius.

cetas, hoc longe deterius est . prsterea, noo plus daemon posset facere istum iste ficum quam homo: quod tamen asis

dicentib us negatur. manifestum est a

tein hoc sequi quoniam daemon in hoc non plus te habet quam applicans acti. Da passivis: hoc autem totu fieri potest per hominem: quandoquidem sinat herhae uel lapides uel aliqua talia,quae hoc facere possint,quae sciri possunt ab homine,immo de faeto sciuntur: ec deter minatio aeque bene fieri posset ab homine,sicut a dsmone:ergo sequitur propositum. si aut a dicatur, ut uidetur dico te Thom as,quod nem herbae nem lapiades ne 3 huiusmodi faciant hoc; sed ista

apponuntur in delusione uel decepti ne hominum ut ad idololatriam trahantur,ueru fit isto modo:quoniam daemo, nes ipsi intellectum informant sub spe cie abominationis ues prosecutionis: octuc uoluntas prosequitur uel fugit./rum tunc stant argumeta priorab alia: Quoniam talis apparitio facta intelle Aui, est alteratio, quae non fit immcdi

te ab ipso desinoeiled fit per applwari

267쪽

nem activorum ad passiua: 8c stat argumentum ut supra, quoniam oc hac taliter ab homine fieri poterunt: eo quaeriatur de determinante talia activa ad hoc determinatum representandum. Qua/ re,ut mea sert opinio,est multum distu ile uidere talem modum consimiliter difficile est tenere talia fieri ab homine& per naturalia: nam apud me maxima dim cui tas de tei minante. nultu enim se cundum hac secunda opinionem uid eatur posse assignari determinans, nisi inis . ' 'untio malefici ipsius, modo talis intemtio no uidetur talem det 'minationem 'aposse facere, ut patet per tiabita.&dicut ut mihi uidetur,quou si conceditur hxς ad Monibus posse fieri,credendum est et ab hominibus lisc posse fieri,nullo lotercedente daemone. Quare fortassis liquis negaret haec esse vera. Cui sententiae uidetur consentire Ouidius in libro Heroidum, in Epistola Ocnonis ad Paridem,ubi dicitur Quaecunq; herba p0tens ad opem, radix medendi Utilis

in toto nascitur orbe,mea est. Me miseis

ram,dd amor no est medicabilis herbis:

Desti

268쪽

138 Pet Pomponatis Destituor prudens artis ab arte mea. iterum in primo Metamorphoseos, Cc herbarum subiectapotentia nobis,Hcini hi quod nullus amor est medicabilis herbis. Uerisimile est,si hoc fieri possinia nil facium fuisse a Medea,quae cbnnumerprofi, sectu. tummer primas huius artis. tamen ipsa aviticiniiccio fuit uincta ab usone,& clamabat si pos rumia rem. ena lanior essem:sed trahit inuitam noὰ ita uis. Plus ualuit formositas Iasonis c maleficia Medeae.Amplius,Circe ueneficarum celeberrima situm Vlystem de, μ' ii linere non potuit: magism sne arte de,

ses cum omnibus suis artibus fuerit douictus ab ea,veluti de Utriri cecinit Ouidius in primo de remeato amoris hi

carminibus: su recolam deponent pectora i Nec fugiet uiuosu bureui . Mi te Phasiacae inuerunt gramina terrae, cum cuperes patria Olchin timere domuid tibi profuerint circe Perseides Q. cum tibi Neris abstulit ra ratessomnia fecisti ne calidus bospes abirre dedit ceriae lintea plena suo.

269쪽

de incolusionibus. 133 miti Iecisti, tu feras ureret ignic regus in imito peclaresedit umor. vertere quae poteras homines in millefiguram. Non poteras animiuertere iura tui Diceris is etiam cum iamisiscedere uellet, . Dinctium uerbis detinuisse ducem. Non ego, quod primum memini sperares aerium precorint coniunx tu meis esse uelis. Et tamen, ut coniunx essem tua,dim uidebanins a Dea,quid manufilia Solis eram is properes oro: statium pro munere posco: i: QMi minus optariper mea uota potest timia motu ui ,er debes illa timere: - Vtilior uelis post, nota uentinerit. tibi caussufugae non hic noua Troia res Non aliquis socios rursuι ad arma uocat. Hicamor,Cr pax est,in qua male uulneror una: . Totassiis regno terra futura tuo est. Lusequebaturi nauemfodiebat vi pes:

Irrita cum uelis uerba tulere Not LArdesita assuetas Circe decurrit ad artes: Nec tamen e st illis attenuatus amor.

Trgo quisquis opem nostra Ubiposcis ab arte, Deme uenefijs, carminibusin idem. Concedendum tame eri iectandum uo ,

litatem, io ostiate ia dulcia

, uenaa Formositate et Licia verba ui amoia

270쪽

. Petru ponimi ut hi uerba ligare,& in sui amorem inducere: ut omnes sciunt. Quare, Franciscus mis trarchae trarcha dixit:Etioch'harret jurato Dii seis havermida liuom coperto d'armicon cenni e comparole sui ligato: Scdeo uehementer, ut multotiens homi

nek in insaniam ducatur, aliquado inae situdines, ut Plutarchus resert in uita γemetrii de Antiocho Seleuci fit io, aliquando ad nnortem, oc de effecstibus

caeteris amoris: quae omnia notis finia in his, sunt. Et uice uersia,deformitas, inepti induta nationem:morum quo* diisimilitudo:

nicita 5c sere inlinita reperiuntur iii hominibus, quae aliquibus inducant aamorem,aliquibus odisi, aliquibus abo. minationem, sic quod nullo modo alis quis posset cum eis habere coitum .maunifestum autem est, oc unicui 3 caussa est nota, quomodo sic aliqua ligant ho .mines ad amores, et aliquado retrahut: contingit enim ex aliquo quod in am to inspiciebat ab amate, ipsum amatem niaximo illi, amore detineri:& postea,

liquid aliud inspici in eodem,quodctum

SEARCH

MENU NAVIGATION