Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

발행: 1567년

분량: 1133페이지

출처: archive.org

분류: 철학

281쪽

dedicantisionibus. 2or

homines isti no philosophi, qui reuerantiit ueluti bestiae, non posititat capere. Deum, Coelos, Naturam haec possie operari: credunti ita esse de intelligenaetiis,ueluti de hominibus non enim nisi corporalia capere possut ideὀ propter uulgares introduAi sunt angeli ec daeis

mones: quanquam introducentes,minime post e esse illos,sciebat nam ei in v teri lege multa feruntur, quae Uere non possunt intelligi ut literalbnat: ut cum

dicitur Deum esse locutu, ei facieetus ferri super aquas. Sed sunt sensus mysti, chel dicti propter ignauuuulgus quod incorporalia capere nonpotest . virmo enirn legum, ut inquit Averrois in sua, poesi, eii similis sermoni poetarum .'na quanquam poets singunt tabulas,qus, ut uerba sonant,non sunt possibiles n-

tus tamen ueritatem continent, ut multotiens Plato oc Aristoteles resersit: nailla fingunt, ut in ueritatem ueniamus, ec rude uulgus instruamus,quod indu- - , - ocere oportet ad bonum,& a malo retrahere,ut pueri inducuntur oc retrahutuqscilicet lipe prsmij, dc timore poenae: ec

282쪽

tot Prim Pomporatiar - per haec corporalia ducere in cognitio. nemincorporalium ueluti de cibo tene riori in cibum solidiorem ducimus infates. Quare, a me alienum non est, nec a 'ueritate remotu, Platonem reuera An/gelos d ones introduxisse, non hoc esse crediderit, sed quoniam suum fuerit propositu homines rudes instruere fuit enim ueluti Aesculapius corpo-plais animo rum humanorum medicus, sic Platorem med in nimorum humanorum. oc quoniam ali. Gutas ter rudes homines instrui non possunt, ideo hac uia processit, quandoquidem nulla melior esse uideatur, fidemin alia qua de hoc facit, quod Boetius uir do. ctissimus in aeditione secuda in Iibrumi o de Interpretatione pollicet Platone ἡ, T Aristotel em in omnibus concordes fa-- . -n cere: quod & multi alii pollicentur. Vu

demus' Themistium in libro de Coeis

lo,ut reiert Averrois,cum defendit Platonem,uult ambos idem sensisse, sed i tum uerbo differre: hoc in in totu non

afirmo de sic dictum sit de secundo pro posito,uid clicet quo modo Aristoteles salva; g talia experimcnt Superest mo

do dice

283쪽

ilo dicere de tertio, uidelicci, cur de his

Mit parum aut nihil ab AristotcIe deieraminatu sermonem habeamus Ouam μuis de h oc nullam certa cata sia in ha bςo, quas tamen existimo,adduco: fortassis quod aliqua erit uetitati propinqua. Dico primo possibil e esse,quὀd morte prstrentus, no potuit scribere de plurimis, nam in uiridi sole ita e uiuis decessit, rescit Laertius sa. annositae uitae obiit.: Secudo dico, possibile esse de his ex in/tetione no scripsisse,metuens uitae strae. Vserunt naint, teste eode Laertio,in Calcidem se contulisse,& Athenas reliquisse, quoniam quod male sentiret de Uijs apud Atheniensium magistratum sue, ut accusatus: Vare, serunt dixisse, Nola Athenieses Dis in philosephiam pe

carcinavi ante Socratem inter merant.

Cum it cli ueluti uidimus, laaec positio ex toto auferat Deos, per gentilium Rcaeteras leges non tuto haec propalaisset: na auferretur respublicares sacerdotes t is nihilum uerterentur. Lorum autem i/ου emper suit maxima potentia. quare

'in semper philosopiti suspeet i silerint dercita

284쪽

zo4 Petras pomponatius

de religione, ut Plato in Apologsa

fert,ideo aut in derisionem aut in odia semperhabitisiunt. Plutarchus cnim in uita Niciae sic scribit:ptimus autem qui Lunaris umbr at luminis caussa deα Prehendit, ac literis mandare ausus cst Anax oras fuit: qui neqp multo ante tempore claruerat, necpin uulgus ad huc opinionis eius fama prodierat: sed inter paucos admodum uersabatur, qui non line metu talia proferre audebat. Me P enim facile de rerum natura sermones populus admittebat, sed eiusmodi Odijs deditos homines inani labore te pus conterere arbitrabatur: cum in his rebus perquierendis laboratur, quas niti hil rationis in se habere ac nullatenus ab hominibus pervideri posse putabant tum uero talia quaercntes impletatis crimine sitspecti habebantur,quasi diuinanum e quibusdam nccessitatibus ac tera minis circumscribere uolentes. Itaque

Philosiopbi 5c PVthagora Athenis pulsum fuis e

ab Athenis co nstat. 5c Anaxagoras in carcerem da pus uelo ctus uix a Pericle, quamuis in maxirna:

h: contentione laborasset, seruari potui

285쪽

delacarirationibuS. zos

Socrates, licet horum sententiam non profiteretur, tame propter philosophia

damnatus, interiit.Posteris uero tempo ribus egregia apud omnes opinio de . . PIatone uulgata, cum propter admira/

bilem uitae sanctimoniam, tu quod diuino numini tanquam praestantiori ira turae necessitatem obteperare dicebat omnes philosophiae calumnias et abstuli q& auditoribus silis omnia quasi arcana naturae patefecit.hscille. Ex quibus patere potest caussa,cur Arishapertelo sutus non fueriti genus nancy philosea pliandi per aeniama ta,metaphoras & fictiones maxime a Platone usitatum danauit Arist.&ex toto a se reiecit Quaα ι re nil mirum si Plato a uuIgaribus 5c Sacerdotibus fuerit exaltatus, Arist. amtem repulsus &deprcssus.tertio dici potest, Aristotele hanc partem reliquisse. quonia per eius dicta intelligi poterat. Deluti nos fecisse fortasse suspicamur, uex his quy sparsim dixerat in diuersis io 'cis,solutiones ut potuimus,qualescuna. que sint,in unum collegimus. Cur aua. cin 'istoteles peculiare stimon eni

286쪽

5c diffasium de hoc liabere noluit in sui:

ne arcana philosophiae uulgaribus in Aristoteles derisiouem haberentur, Θc ut apud ho- raperte de philosephia maioris elut existia secretioribus mationis,ueluti Arist. referente Plurara sequi noli cho in uita Alexadri magni in qu adani Epistola scribit ad Alexandrum,qucite incipit: libros Auscultationis,5 c. quae tota ponitur a Themistio in prooemio Paraphraseos librorum de physic0 Au ditu.quam autem honesta oc urgentissima fuerit haec caussa, uideas quae a Pla intonis Epi tone scribuntur in quadam Epistola ad φια Dionysium Tyrannum Siciliae, quae sieincipit: Audiui ex Archedemo occi Cibiscitis uiatis ς' sinc Epistolae sic dicituriCaue tamen A st nee ccidant liscunquam inaures homi. disciplinae eruditionisin expertia. ulsa sunt em, ut mea fert opinio, quae . λ dicta ad populum magis ridicula uide antur:nem quae apud ingenuos prolata magis mirabilia & diuina Sspe uero dicta semper* audita-multis annis,uix

tandem uelut aurum cum magno Iabore purificamus Nam quod in hac remitabile contingere consueuit, id audi.

287쪽

sunt coinplures homines qui ista tu at

dierunt: pollentes acumine,polleres ii emoria,in examinando θc iudicando statertes,prouecti iam aetate,neque minus triginta annis haec audierunt. Hi tamen assirmant quae auditu quondam increadibilia maxime uidebantur, ea sibi nuc primum ualde credibilia uideri ait per ..

spicua:& quae tunc probabilissima, ea nunc sibi contra uideri: haec igitur intuα

cns,caue ne quando te poeniteat eorum quae tibi indigne nunc exciderunt. Marixima uerὀ huius rei custodia est, nihil sci ibere,sed addiscere. Nam quae scribatur,contineri no possunt. hac de caussa nihil ego de his scripsi unquam, neque est Platonis opus praescriptum aliquid, nem erie Quae autem modo dirutur, Socratis sunt: qui uir etia dii iuuenis esset, Hirtuteclaruit haec ille Quarto dici poe

test, hoc fecisse: fortet iid est liber ille de quo Albertus memorat in sine libri Iare de licitis libris N illicitis.dicitem Alber fidelibrarisitus Arist. scripsisse librii ad Alexadrsi, qinscribit de morte aiar: in si multa ponu/nu adueris Deos, Leges,et Sacerdotes liber

288쪽

Σο3 Petrus Pomponatius

5 libera ste fortassis per sacerdotes geri fortassis per nostro Spo tifices penitus extirpatus est. Platina enim in libro de uitis Pontificum scribit, per Potifices multos libros fuisse extirp atos. quare, nihil impossibile,si iste liber esset unus de illis, cum maxime Sacerdoti/bus aduersaretur. quare S c. l. caput . in quo ponuntur dubitationes aduenis ii si sed quae Ailam ad pleniorem in. γ

. reaigentiam eorum quae ii dicta sunt.

' TIRim a itain dubitatio est, quoniam non uidetur quod istae solutionesimi ad ment em Aristotelis, quas tamen esse ad eius intentionem diximus. sup- positum nam in fuit, Deum curam gerere horum inferiorum 8c praccipite hominum,dic inter homines maxime uiros iis lustres curare. Uerum hoc non uidetur Deus hec n. riora curaret,non curaret nili intelligenado dc uolendo: aut igitur intellectione uniuersali,aut particinari: Si uniuersali

289쪽

per quid determinatur ad hoc reno ad illud A si singiuari, cur magis ad hoc δ' ad illud determinatur & cur magis nucquam prius: prose 'o no uidetur quid dici possit: immo argumenta quae saeia

sunt aduersus daemones ista operantes, pariter itidentur procedere contra hac opinionem: quare, ut uno ucrbo dica/mus, quid apud ponetes daemones est, quod in hoc proposito dissicultatem faciat, quod ac huic nostrae positioni non aduersetur Secunda dubitatis est,quo- secundataniam dictum est, Deum lc intelligenti. as haec mundana sibitinaria non mouere & gubernare nisi mediantibus coriporibus coelestibus: hoc enimnem Ari 'stoteli consonat,nem rationi. Aristoteliquidem, quoniam in libro de bona Fortun' onit primu motivum Volunta- voluntatistis esse Deum: sic enim scribitur: Ratio- primu moisi iis autem principium,non ratiO,sed ali* tiuum Deus quid melius. Quid igitur erit: uti in lius scientia &intellectius. uirtus enim intellectus organum o Auerrois quolin libello de vitiinatione somniora ponit talia semnia fieri ab mtelligenti js,no .

. O como

290쪽

etio Pet Pomportiuius commemorando corpora collinia. A vicennam autem praetermitto, qui exupresse ponit uoluntatem humanam inimediate a Deo oc intelligentijs moueri. RationiWhoc no consonat, quoniam Moluntas est immaterialis,non affixa organo:quare,non uidetur subiici corpo ribus coelestibus,cum agens praestanti, iis passo sit: Zc incorporale praestantiussit corporali. quare potior uidet uia Aa uicennae ponentis uolutates humanas ' , a Diis immediate moueri, non concumrentibus corporibus coelestibus,qubd

ec ulterius firmaturiNam secundum Α-

ristotele corpora ccelestia de necessitate' mouentur, liberum arbitrium ab ipsis, quod tamen aperte aduersatur eide Ari ldubinoteli nono metaphysicae. Tertia dubi/ tatio est, quoniam dictu est, uates pro ' phetas, di qui damoniaci uocantur, re reliqua huiusmodi generis pro caussa effeAiua habere corpora coelestia: ecp materiali caussa dispositiones ex parte suorum corporum. V erum istud non uidet rationabiliter dieiu: quonia uel isti

uates ec sic prophetates semper sunt in

SEARCH

MENU NAVIGATION