장음표시 사용
461쪽
Petrita oratis casualis dicitur. Vtide ex hoc sequitur, eerali effectu in ordine ad tale causanisci etiam propre iacin quasi pro prse hauberi posse: quonia in deteriam nata sunt, quae cognisione non generant. Q iare ignorantia est conditio segnens narura causae indetermit, ars, qUX cst cauld cassus. ' Viide non suificienter ibi sum turconditiocausae indet xininate casualis
est enim segnens principalem conditionem,&Πpn prima cQdiu': qua recessat prima olbiectio. Non minus S secuda' indicebatur,ouod inuentibne The iniri omnes caulae sunt notae:ec tamen co- cedimus talem inueiationem esse casualem certe. Si inuetio Thesauri reseratur in utras P conti inctas,nullus diceret il/ludniisse casuale Quis enim miraretUrsi audiret aliquem dicere ego abscondi Thesaurum in tali loco,ic Calias ibi sidiens, inuenit Thesaurum ipsum. Neo
cesse est enim, si ibi sodierit, oc ibi erat.
ut eu reperiat. Quare si ambat illae causae alicui sunt notat, non est ibi castis, tristrum inuentio Thesauri sit catalis co- parando ad unamquam psolitarie, ut notum
462쪽
-notum est. Quare eclipsis perito astro. lego non est cassialis: quia non istum astrologo non est cassialis,quia non ilum astrologus scit lunam raro deficere ex cursu suo sed sit determinate quid sibi tuns contingat in tali cursit.Quare et
impedimeum cognoscit, unde omnes causas facientes pro lunae eclipsi nouit. unde quanquam raro luna eclipsetur, perito tamen Astrologo eclipsis no est cassialis,quoniam non inde terminatus est, sed omnes causas cognoscit, quare
ut sic, nulla est sibi castialitas. Si quis men sciret cursem lunae, tantum ut ui deret eclipsim, postea hoc sibi esset c suale. quod si dicitur, sic est in coelo, eoio erit cassis: quod reclamat Arist. a.de coelo & mundo. Huic dicitur ouod seiscund una Arist. cassiale est euitabile, alia ser* esse potest, quod in coelo fieri no quit. uerum secundum hanc positione non solum in coelq, uerum & in omniabus omnia ineuitabilitersui: quare nodicitur causa cassialis secundu moda Aristotelis, uerum secundum hunc modum, Rcsidum quem ec in coelo casum Cc '
463쪽
3ss petripo Onali' ponimus.causa nam n quae ut in paucioribus producit esse qum casualis ducitur: quae cima sola non sit susscietis, determinatur pro alia q0aesiuitii colundia facini causa pse et suisciete tali 3 ue τὀ reperiutur ec in coelo.qliar e et i ccelo sunt casualia quast omnino 'ecessaria. Unde& ad tertiam obiecti'nem pysm: quoniam appensilia, incantationes Vmagica non causae casuales, cum senio per aut in pluribus suos producant esse quaquam tales causae sint igno/tae: ignorantia tarne non prouenit.quoniam tales causς raro id operantur, ocssent indeterminatae, imo quasi semper illud faciunt. dictum est autentes cauissas esse oportere scindeterminatae, ex qua indeterminatione sequitur ignoaetantia postea. Piod autem adducebatur de Aristotele θc suis imitatoribus. non conuenit eoru aucto itati recipere, 'nia de hoc est inter eos pugnantia,
A disputatio di sic de tertio, A timo.
464쪽
IN superiori capitulo conatus est A
lexander ostendere, quod apud pQ nentes latum, non potest saluari nometierum casus & fortunae in hoc uero e Pite uult probare eosdem uere saluare non posse nomen uerum contingens
squalis )-& in K ubrica dicit c5- tingens aequale seu utru libet auferri ab is qui omnia ex necessitate fieri arbitra uti Primo ita in Alexander probat hoc ostensive: oc quaquam ornate 5c copi'so firmaone hoc deducat Alexader breauibus omen ni fallon sententiam eius*Deriam Ratio est haec:quod fato fit,necessario fit: Non enim hic sumitur ne,cei lariu* uioleto quare quod fit neces
s. riin potest non fieri: qd no potest
non heri,c6tingeter no fit na sidcotinguer si 'otest no fieri:hec em est rati contingetis, ut oppositu fieri queat. unde manifeste infertur: si omnia fit fiunt, nihil contingenter fieri posse, At quid absurdius dici potest nam pQ erumus digitum mouere: Multa autem tydeclaratione hqrqm dicit Alexander, quae quoniam mihi satis nota uidentur,
465쪽
3 dimidi orae ideo non ultra sermonem extendam. Secund6 Alexander remouet unam r. isbonsionem ad hanc argumentatione
talis enim dicere posset, negando tua
primam assumptam,si quod rato fit,ne/ce statio fit. stat enim aliquod fato neri, re illud cori tingenter fieri. Nam secunα dum lic opinantes,illud dicitur flari coistingeter, quod quamuis non fiat, nilintamen prohibet ipsum fieri: pro taeo autem nihil prohibet ipsum fieri, quonianotum non est nobis quod fit ipsum inhibens:quod si notum 'obis euet, iam non esset possibile fieri. Cum ita mus. ta eorum qiis fiunt fato,talia sint quod
nihil prohibeat ipsa fieri ad modum ex osixum,ergo multa ques fato fiunt, posibiliter fiui sed quod possibiliter sit, ii necessarib filanon igitur si fato fit, necessario fit oc sic ratio Alexandri non pro/cedit. At Alexander talem impugnat responsionem, dicit haec similia esse diὸ eiis ludentium in his quς minime lud.
Indigent Sic enim dicendo, non declauratur,quid te uera sit contingens: sed tatu Quid opinantur ipsi esse contingens.
466쪽
Natur' nam ignorantia nihil ut res sint uel non sist facit. Quare si fatum poni-thir,non falliatur conpia gens esse: uerusaluat quomodo apud ipsos opinetur contingens Zc non contingens. Apud enim eues qui non cognoscitprohibes, tale est contiMens fieri Apud eum ue/ro qui cognoscit tale non est contingesseri.Su.tenim tales ipsi uates erg'coclusio de necessita te sequitur.Tertio Alexander in residuo capituli remouet aliam resposionem. Quis sortassis enim Fontenderet monstrare eum hoc, quod omnia fato fierent, exempli gratia, cras navale bellum cum multa tamen possi
biliter fieri in quo poracio, ampli, lisc
non erit uera,cras iaet nauale bellum:ergo haec non est necessaria,cras erit naua
le bellum: sed quod neque est impbssi
bile,ne 3 necessarium, illud est contii
gens:ergo cum Fato stat contingentia, quandoquidem aliquod fato fiet, conietingenter fiet, ueluti deductum est. Vorum Alexander dicit rursum 5 dentium est pariter, oc ignorantium ea
quae dicunt. Et duo aduersus hanc po.
467쪽
3 α Petri mporalsitionem ponit. Primo quoniam multi refert hoc necessaris fieri,et hoc necessarium esse:secundum enim significat δd nunquam hoc variabitur de uno esse in alterum, primo significante quod non potest euitari hoc non fieri, quod tamifactum poterit uariari. Nam kcundum illam opinionem si Socrates generat dus est, ineuitabiliter generabitur, non tamen sua generatio nem ipse semper eiunt.At haec lopinio indisserenter de hs enunciat Se cundo probat quod si extapli gratia cras fato erit nauale bellum, non poterit non esse,quoniam quod istoscit, non potuit no hiisse:ergo quod . fato erit,non poterit non esse,ergo non contingenter erit. Existimo autem ego per praeteritum probasse futurum: quoniam in praeterito est manifestius, cum
nun* amplius imitari possit, quod n5 est ita manifestum de futuro,ut de se patet: Ac quaquam ab lute non sequatur apud Aristotelem. Non enim sequimr, si quae saeia sunt, sic facta esse est neceia sarium:ergo quae futura sunt, ipsa
fore sint necessaria. tamen uidetur aviumentum
468쪽
trientum tenere cum hac conditione, sato,id est,si Fato facta sint, necessarium est fuisse factat ergos fato futura sunt, cessarium est ipla lare,quoniam fata est euitabile: quare utrobim sequitur.
Hanc etiam argumentationem quo ad
principale ponit Aristoteles in fine pri- pii Perihermenias,oc sui expositores umsequuntur. 8c huc de primo.Quam
tum uero ad secundum, olo pro nunc omittamus actus humans uolutatis,et
ea quae ei iubῆciuntur: nam de his pro/hrior erit sermo in futurum. Sed latum sumamus ea quae naturaliter agunt, ut pud Arist. Intelligula,Elemeta,Inani.'inat'destis, ec omnia no habentes animamratimnabile tinti Et quaeritur, an in his sis secludendo actus humanos ex toto, quidquid fiet, de necessitate fiet,sc quod non poterit non fieri, nem alia ter Heri quam fiet. ego non positim uidere,nisi quicquid fiet,de necessitate fiet di quomodo fiet, hoc modo de ne cessitate fiet. Nescio enim quid possit 'uar lare hoc, imo ipse Alexander hoc auperte concestit in capitet, superiori.Di
469쪽
374 Petriremporat cebat enim ibi, quod ea quae arte non de necessitate fiunt, ueluti ea quae sunt a na tura: si eritrii mons aliquis, exEpli gratia, ruet seducta uoluntate humana, re supp'sito quod dii de necessit,
te agat, nulla. in eis sit flexibilitis. qu6 modo enim fieri potest quin moris diis eius non ruat istud enim proseisio mi. hi uidetur esse perse notum. Et citiario diuus Thomas in prinia parte iumn sin ard6.q.- oppositu livetis asseratiniihi tamen uidetur, hon recte seritire: Nquod eius ratio, per qua moue ad opis positum; sit nedum friuola, imo & nia nifeste falsa. Dicit emim quod multa ita uniuerso accidentaliter fiunt,quae si cessiario fierent habere it causa iri r se.
5 tameti sunt per accideris ' Ast quiriusmodi sunt, non habist causam per se,ut dicitur σ. Metaphy. si autem talia quae per accidens fiunt, necessarie si rent, haberet causam per se. Nam quos est necessarium, per se est, sic essent
per se.Ha cauteri ratio multipliciter ut detur peccare. Nam manifestum est ne
hessarium esse , multa esse per accidens in unis
470쪽
i, uniuerse:non enim esset uniuersum nisi M talia essent: Ens nam diuiditur in ens per se,& in ens per accidens: quare& causa consimiliter diuidit, ut dicita Physicora:cu hoc igitur quod aliquid de necessitata fiat, uat quod ipsem sit per accidens. Amplius, ut etiam ipse.
met Thomas multoties dicit, quod est per accidens in ordine ad aliquid, nihil prohibet esse per se in ordine ad alia: nam risi respectu causarum particula rium si per accidens,in ordine tame ad causas naturales utpote ad coel si oci imtelligentias est per te, a quibus est principium necessitatis,& quorum ratione dicitur effectus necessarius.Verum ira diuus Thomas in eodem loco dicit,qd
ista per accidens in nullam causam roducuntur, cum tamen hic aperte repuagnet dictis eius in sine primi Perihera
trienta hec in G. Metaphy.& in multis ais
ins locis . Vult enim Deu omnium esse causam per se, nihil* respectu eius esse casiale, ne* per accidens. Quod oc a
Boetio in ... de Consolatione dicitur.: . Date cum Deus in ordine naturae inhaee