Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

491쪽

uipsos)alios decipientes, ueluti sererunt in fortuna. Seςundo istud ostendit secundum ea. Et quanquam multis ecornatis uerbis Ale iider hoc ostendati sententia tame in paucis colligitur. Ac .cipiunt ita in Stoici quod quailum o--nia sato fieri dicat, ita tame' '

ita assi' requiritur, hecun um aliam uali inii naturam inanii

sum modum agendi irent a bamin 'iis, ex inter animii, uine ab diuelsum modum enit ab sus,es inter animana rhiopalatia ab inratio labilibus. β ne m est distilii. secundum genus, iterum re in ipsi m neribus esi Wiuersit speci cciueisitatem specierum. Exem II,

timuit cognoscentia agunt sine, Q ltione, at cognoscentia agat cum pili helone,lua cognoscetiaiunt,&cognoIcentia aliter agunt, qus sint v nius speciei,ut puta ignea,su0ni in s ni unt,calefaciunt, bc exsiccant e

492쪽

dicatur di de iijs generibus, o, spomebus. Hoc percepto,sic nobis seruant Liberum arbitricii n. Quoniam libitis. nes in proprijs assiionibus, qua homines sunt pgunt per intellectum re uolatatem.Hic autem modus agendi in inul alio reperitur,scilicet agere per intellectμm discurrentem,& uolutatem deliberante. Qtioniam si Dii ipsi agant in

Miligentes oc uolentes,no tame discur- .ientes, & deliberates: sic elaim agendo, honestent Dij. quare secundum istum modum conantur saluare in nobis L herum arbitrium In capitulo autem se- pienti Alexander hanc positionem coiandit destruere: quare & in Rubrica dicitur: Eos qui omnia fato seri dicu non recte sumere id quod in iapbis est, nec in uero sesu. Et omissis militis,quai ab Alexandro dicuntur, summa r i mi. iii uidetur haec esse Primo quod sic dice ites, non plus ponunt Liberu arbitrium in hominib. quam in brutis,& uniuero inliter in rebus inanimatis,quanqua ponant diuersum modum agendi: igni, minoe per caliditatemtibi intrinsecam

493쪽

3 8 Petripompona ' calefacit, veru in ineuitab it iter:neq; po rest aliter ςalefacere.&brutu sicco gno cendou appet edo mouetur ad ne aliter potest ficere. Hom0quo. sic intesti endo S uolendo excpli gra i a currit. γ eis si sic intelis sit& uult auter potest facere. quae igitur maiore ili herias operadi in homine, quam igiteris qua doquidem non sit ni ishqc in pol state hominis qua reliquot uni.

Seruat igitur S toici 'lium modi acendi in homini 's qua m in reliqui ueluti aliter ignis Salitera 'R Q pran:

tur. Verti in non sexuanti minem ein Rherima, saltem secundum rationem, sed soluin Ietiitidum i iocem usurpatamrnale accrptam, & cinitra communi silciquentes de Libero arbitrio: sceni 'dicere pbiscinus i*ne libere agere,nc nautem terra: quonia aliter ignis agit, liter terra. quare cum si loqui sit abus S deceptio a pia miniis erunt abusus et deceptibia cerchominem ex Libero axhitrio agere: quandoquidemcxnccessitate sc*pcratur. Dicites ulterius Alea tander tu mihi ridetur: sdioici dic sit

homi

494쪽

hominem ideo esse Liberi arbitrij, quoniam consultationem habet,quae omniinis es is est negata, praeter id quod di inest uidelicet,quonia libertas non saluatur apud enim homines dicitur her aliquis,quonia potest facere non facere nullo extrinseco ad alia partem

impellete. Uerum ec uniuersaliter illud no est ueriim,uidelicet quod quicquid/ncit, consultationefacitetquoniam multoties oc saepissime non consilitantes a. simus. Quare cum homo sit homo ex Libero arbitrio, At Liberum arbitrium

per positionem sit inconsultado: cum igitur non operatur consultando,dest net esse homo,quod ridiculum est, ita igitur mihi uidetur esse sentetia Alexandriin his duobus capitulis,oc sic de pri iso. uantum autem ad secundum, dis o Quod Alexander non recte dicit haepositione, sine ratione seruare, sid est in nobis siue Liberum assistrium:imo ipse Ad salvans hoe eo modo, quo sauirat, apertissime Arist 'principijs eius aduersatur. si narem homo ideo dicitur Liberi arbitrij, quoniam est in sita poam 4 testate

495쪽

oo i Petri Pomponis . Ltestate partem cois adictionis eli, gere,uel igitur piscite modo ipsili habente,quod in misee ot extrinseca,utrum' diuisione potest i es alio mo. se habente ad unam,&, alio modo hόbete ad alicram pat tem. Si det x secti,

dum, illa diuersitas εἰ limitatio uiu es i. sua p otestate aut in at te ro. Si in sua

potestate:erit idem argumentuini ius: quoniani dum est in potestate cli giendi illud deser in ans, oportebit ut ira per aliud determinari . sic erit

processus in insiti 'μm d terminalibus ouod si dicitur fici d ili' determinatio est ab altero,cuintad sit deue irem aliquid quod naturaliter faciat illam de

t criminationem qu uolutas

hoc eligit, ergo ubi untas de 'ecesiit i eligit quod intendebat c 'm hos, quo ssat detei minatio ab altero ςsic'on', sua dicta. Dicit enim me ande bio ublumas ex se pqtest nus ' extri0seco

impcllentc. hiare oportet dicere, quo uoluntas exie pqieli,& nullo determinante: eodemque modo intrinsece extitissece se habe ς indifferenter. po

496쪽

l binci r clamati Vult namin si aliquod agens,sive sit naturalesue sit uoluntari Jm, quomodocui insit, ut etiam 'ppR iret ibi ' per Themiuium .ec Averroen incq mm. ii. si eodem modo selia. beat R intri nsece u extrinsece nihil γGucet a Wrum 3su licet. Dicit , ibi Com. Averrois istud no esse intelis ligibile, quod e qm m0do se habeates tame diuersa producati nam dat0 opposit' ex toto ruit selio Aristotelis de Aeternitate mi di..inioniam quis di sere Diei quod Deus de nouo prodi xit mundunt,ne oportet aliquam ue ritatem processive: quandoquidem no hia uoluntas hoc potest facere, quant' magis Deus qui est maxime liber, qui on inium est causa, qui a nullo dep ς' t. Ues intas enim noura per Ale ' μω nulla mutatioe tacta potest in utri que indifferenter, ne I oporteteste ali quod qete in ns. Audiui ab aliquis ii no & stritum reperi apud uirum doctissimumioanem Uundanum,in qua itionibWs, quas grauissime c0mposuit

Ee s in iis

497쪽

in libros Ethitarum in una quaesis o ne tertii libri, sic respondere ad hanc nostram rationem no sequi apud Aristoto hoc,quoniarisi Deus de nouo secς et uel fecissiet mundum ipseluisset hoc autem est in possidis. Sic enim no es let Deus, quodnamcn mutatur initii Potentia, elim motus sy a 'ius entis in

potentia ti Phiscorviii. Ast ii met physice Deus est 4 et butissimila fi mii ur iri istote ibi. Quos sequata inteliditur, 'quoniam si Deus de nou

Aeeret mundum, climaget intelligenαdoWuolet id b,Deus de nouo uellet. Cederetinal noua uotiuitas in Deo Sc nepotentia Uerdiri nostra uolutas est m iubilis, ut norum est ex s. Methaphy, scae. quare hoc nihil inconueniriti no his, quanquam illud sitimDssibile si Deo. Sed proh immortalis Deus,qui stant errores in hac resp6sione In primis omitto illud non sequi,scilicet de nouo induci ergo de nouo uult, uisatis cellenter nostri Christiani ostendunt mitto, inquit, quoniam fortassis apud Aristotelem sequitur, sed uolo tantum

εἰ state.

498쪽

ture in principes ipsius Aristot. Dico

hamisiam ratione multipliciter pecca. re, purum deliramentum &di etiam omnino remotum a mente Aristo

primo quidem,quom am Aristoteles ocAverrois ibi ex proposito dicuntdeuo: luntate humana, di uniuersaliter demmni uoluntate quod no potest hoc nue uelle, nisi aliquod determinauerit ipsa ad sic uelle, quae determinatio non po testseri nisi ratiummodum. Amplius quoniam istud medium siue ista ratio longe ia est ab ea quam ibi dat A ristoteles. Non enim ducit Aristoteles ad hoc quod ipse Deus mutaretur, sed quod primum motum praecederet monias siue in Deo siue in alto. Si enim ista quam isti dicunt esse rationem Aristote se bene sciuis et eam Aristoteles expria mere, sicut isti nouerunt,dixisset*: erago Deus mutaretur, quae fuisset longe

clarior uetrum deducit quod ante mo tum esset motus, siue istud ponatur ais gens per naturam,sive per uoluntatemnaecula in sit illa. Praeterea sicut per p. tionem uoluntas nostra potest elige

499쪽

m ex se nullo determinate: quates inpMoluntas aeterna Dei, nullo alio delet minante non potest de nouo mouere. unde non uidetur rationabile,si poteri ita uoluntatis ex se nullo determinante

putest in se producere actilin eligendi. quare Nigitur ipsa Dei uoltuatas non

potest de nouo extra producem an quam ipsa aeterna sit.Huic forte dicituri non esse sinu edi quoniam existere adia uoluntatis,si adesi potetia deducto iiii pedi mento de necessitate sit actio. sc enim agit,ut etiam naturalia iis enim possem uelleo non uelle cur stere: ubi tame sitactus uoloidi existen te potentia oc deducto impedimeto necessitate curroe Est enim ueluti a ctio naturalis. At existente potentia cu non naturaliter potest non eligere.quare ii

trobim dispar est ratioan Deo igit uelle

ei uoluntas idem sunt. Quare ii Deus habuit uolutatem Sc uelle, in nobis auistem uelle distinguitur a uoluntate. qua stat esse uoluntatem non existete uel iς aeterno, cum adfuit potentia

ruit impedimentum de necestitate, ei

500쪽

uerum 8c hod re non potest . Niso quidem ueluti sit 'ium in oecontradi est et expreta 'verr. qui uolunt uoluntanouo ueste, nisi aliquod occur x tal da icit enim Arutotcles: in o inquetur animata quoniamo tuo uctalivdintra uel exti a

' spore od excite' somno urii nominentquel abaliquisatio, ex quoi x ut ante motumst monito quoniam quod ab aetii solum rutis dei necessitate; sequatur essectio upluntatem dedit i pedi ' de non potest,' nisi quoniam nidiss

t tecit se habeare, a politiua ab a/ctou uit,tis, secuti positionem A manci enim ulterius indiget determi, quo pariter pinduisturde necessit te a in Molitioni, Quod autetit dicitur, ex actu uoluntatis de neces late sequi suum essectum nisi limpina tur,:. potentia autem uos laua ud certe est secundumstaciaim di. dum. Multa erum ueri sinulis uidem

Posse