장음표시 사용
471쪽
' stia,ueluti conuenientia instrumenta,tales effectus accidentales reducentur in Deum, tanqua in principalem causani, re corpora coelestia ta ditia instrumentariam.Ainplius istis effectibus accide. talib.utpote in casualibus, natura dedit materis,ut aliquando possit deficere,et ex quo potest deficere,apposuit impea dimentum extra,ne potetia illa sit ociosa,ut Averrois Com. 48. a. Physicorumidicit,'idem diuus Thomas in sine pri
mi Perihermenias. Praeterea omnibus
his sibi datis uidelic. minime ueris,qucro nunquid si duo inimici sint ex oppositis terminis unius uir directae,ed unusquis* istorum pergat ad terminor oeue tos, utpote Plato sit interminon
Cicero in termino B, Ac Plato in Aut ueniat in B: econtra uero Cicero ex inoeniat in A,deduc iis omnibus imped mentis: supponaturis Platonem ioo fare de Cicerone, Ac econtra: nullusmistorum sic istos ordinauerit, ne* exsuperioribus, ne ex inferiorib nunquid. omnibus sic stantib.Plato de necesiit
472쪽
rectiliabit Ciberoni oc patet quod sic: ite so ςiseeius mere accidentalis, echecessarius, Ac tamen per se non habeabit causam per semon igitur necesse est. qu6d necessarium est, habere causam per se,ut dicit diuus Thomas. A mplius Themestius capite is primi Post. ponit alioua esse necessam quae non sunt bellaria coiine caleri. quod ec Aueratois concedit in Com.66. primi Physic-
dato igitur etia a diuo Thoma quod a, citius hon haset Pusam per se: noxaneten aufertur,quod non habeat causam necessaniam. :Quare redeundo unde digressi fuimus , dicimus secundum sententiam Aristot ' quod omnia quae fiunt seclusa uoluntate huniaria,& his ad quae ipsa uoluntas ncurri ineuit,
in utiliterso aliqua esse necessaria,urp0 te motum ccxli, elementa, ec talia quaesen per sunt: aliqua uerq fieri ut in pluribu aliqua ut iis paucioribus, aliqua uero 'qualiter seu ad utrumlibetinon em aliter staret uniuer'm. tamen quicu
473쪽
r 8 Petri Pompotin . sita Stante itam fato ocineuitabilitari iomnia illa entia, siue modos entis nos saluamus: quare re c0'tingetes omne modos mam erit4 contingens aequalς re contingens ut in pluribus, oc incola tingens ut in paucioribus.nel ideo di. citur contingens, quoniam in tempore lin quo fit,possit non fieri, imo inevita. bili ter sit, ne let pro illo tempore posset esse oppositu: sed pro tanto dicitur contingens, quoniam in aliquo tepore eae ec in aliquo non est, admodum oppou tum corporum coelestium,qus nunque a possunt non esse,ne F non moueri. imo hanc sentetiam manifeste posuit Auer rois a. Physicorum Comm. 8.sic enim ibi scribitur: Dicamus igitur quo prima materia est parata ad recipienda duo contraria aequaliter, oc ideo recep tio utrius m contrarii etiani ei naturalis 'similiter apparet de anima cocupiscibili psam esse prNarata adactio esco
crarias equaliter. illud igitur continges non habet causas ygentes contraria
qualiter in omni tembis eicilicet, illus , quod est naturale, M''n ,tuc natiira a
474쪽
geret otiose: unde necesse est, ut illae a-Hlones attribuatur agenti, scilicet quod tacit alterum contrariorum,ita secundu
quod in pluribus non casu,& si esset sie aliquid quod agit aeqvali ter,tuc natura ageret otiose: potentia enim ad esse ocnon esie,esset aequalis in eo per se. 8c cadicimus Pod potetia adeste in prima materia,eu aequatis potentiae ad non esse: intendimus quod duo contraria i ueniuntur in ea in temporibus aequali bus qppositis, ut pluuia esse oc non es se aeuualiter, sed hoc in hyeme, ochoc in aestate, ec causarum alternatio agen tium haec duo continsentia, aequaliter est neces e in temporibus aequalib. ecounde in his uerbis Comm. uult talent contingentia saltem in his qus iisi sunt in actibus humanis no esse, stilicet quoniam materia uel agens in eodem possit ad opposita indiruereter, sic quod in die crastina possit pluere, &poisit non pluere.sed pro tanto d icitur contingentia, quoniam die crastina potest pluere.&potest crastina no pluere:unde si plu
475쪽
pluet post cras, in euitabiliter no furepost cras: in in illo modo dicto saluat talis contingentia. 8c haec est una signi
ficatio contingentiae:&a Iiter sumere significatum contingentiae, illusio est: eccleceptio, saltem in rebus naturalibus V eruntamen communis modus loque di, multoties stimit alider contingentiae significatu: nam'aliquando sumitur Pro eo quod in eodem tempore potest elIe non esse, utpote dicimus, quod
mensis futurus potest esse pluuiosus: ec iterum quod idem mensis potest se siccus. H.c autem acceptio prouenit ex ignorantia re nostro errore:credim enim ex quo utrum in fieri potest , imo fiet in teporibus tame diuersis,&ignoramus simodo et quado: ideo credimus
futurum mesem posse esse pluuiosum, ec siccum, cum tamen ineuitabiliter u/nζIm tantum eorum fiet. Unde Stoicus ignoras istas causas, diceret: scio quod ineuitabiliter unum tantum eorum fiaet,nescio tamen quid.Unde concederet
ipsum posse esse pluuiosium, estota
476쪽
xatione generis potest utrum esse,licet ratio e determinals causs tantumnum illorum ineuitabiliter erit. Acco modatissimum autem de hoc exempla est: sit ita Φ, ego sciam Pontificem esse mortuum:tu autem credas quod uitiussit:silla sermo de eo inter nos,& tibi dicatur ab aliquo, in ista hora nuc dicitus Pontifex prande it enim hora conuoniens prandendi. Tu qui credis Pontificem uiuere,dices, hoc est possibile,ego autem dicere,hoc est impossibile. uexistimaueris recte loqui, cum tame falsum diceres: nam ex eo quod hoc non habet repugnantiam terminorum,necycognoscis in genere naturae repugnare uideris rei' e loqui,cum quo tamen credcres etiam possibile es quod imposisibile esset ipsum comedere:na apud te etiam possibile est Potisce esse mortuuet si est mortuo, impossibile est ipsu pradere: licet aut totii proueniat,ex ignoratia facti, quoniam illi in suo gens re non habent repugnantiam. unde fit, quod multotiens aliqua imponsibilia existimentur contingentia, cum
477쪽
Petri Pomponatij reuera nosnt cotingetia: ct non latinii
hoc est apud Stoicos uersi, sed apud alias se stas. Ex quo patet de secudo, phd
naanifestu est,cu ita dicit,quod quς cuiam sicrent, ineuitabiliter fierent:coiicedimus. cum dicimus siue dicitur non possem mouere digitum meum in hoo ira futura, si non moue 3. diximus nuetam intendere de actioniblis non huismahis: nam de istis sermonem habebi mus: quare in non humanis operibus illud aperte conceditur. Cum* dicebatur de modo saluandi contingentia, diu stum est,duplex esse contingens,secundum rem,& secudum existimationeni. Secundum rem saluatur, quoniam ali/quando es , aliquando non est ineuita-hilis, tamen est quae iam pars pro illo tempore in quo est uel non est,ne p alio modo in re in contingere, nem nostraicientia uel nostra ignorantia aliquid in hoc operaturi in contingens secadum hostram putationem, oc in hoc scientia 5 ignorantia nostra operiti tuti neque idem incouenit apud diuersbs, se possibile.ei impossibit in casu na-ἐ i t ' i que
478쪽
de Pat IIb. b. Praedest.G. Lque priori apud me impossibile est Potificem nunc prandere, quoniam scio Npsum esse mortuum:apud te est possibile, quoniam non scis ipsum esse mortuum unde istud no inco uenit apud nos. Ulterius dicebatur,quod si fato fiet,no contingenter fiet.Dicitur quod sistimatur contingenter, euitabiliter concedi. tur,quod fato fiet: si non contingenter fiet,id est, euitabiliter. Si uero inmaritur contingeter. i. quod aliquando erit re aliquando non erit , licet utracp pars in suis temporibusineuitabiliter erit sic negatur consequentia. Na exepli grat. cras fato pluet, itieuitabilite tam otingenter, quoniam no semper cias pla et mi notum est. Potest etiam eum fato& ineuitabilitate concedi contingentia secundum existimationem,ut patet: air minas tamen Aristotelis S suorum imiritorum in hoc non est admittenda.
In hoc octauo capitulo Alexanderco Dd natur
479쪽
natur ostendere omnem constillatione .
tolis, si omnia fato fiant. 8 hoc dicitur in Rubrica sic: Ab his qui omnia fat6 fieri dicunt ex causis principalibus,tolisti omnem consultationeni. Et quan*Alexander prolixissimus sit, eius tamesententia paucis Ucibis claris aperie tur sic. Si omnia fato fierent, aut nulla eis etcosultatio,aut si esset, uana esset:sedes consultatio, nem est incasitim: non igitur omnia sunt fato. minor propositio . est per se nota; sic enim aut natura fili stra operaretur,utpote, si cosultatio esset inca sitim, aut si non esset, non citet homo: quandoquide homo est animal consultorium. horum quodvis datu es:
impossibile,&de se notum est, maior tem declaratur, primo accipiendo in quibus cpdit consiliu re quod sit ipsum c qnsilium. consilium autem nessest in nec essariis,nem in imposibilibus,sed iatum in possibilibus: net in omnibus, sed solum in his qu e in nobis sunt.neo consultatio est propter ipsam consulia.
rionem, non enim comitamus ut conissultemus, sed ut ex cosultatione aliquid aliud
480쪽
dera Lib. d .er Praedest. lib.I. aliud ab ipsa operemur. Hoc autem no tum est ex communi omnium cosensu,
qui de Consultatione loquuntur, sc in ueluti communis animi conceptio.Ui se in quibus est consultatio, accipiatur quid eshoc propter quid est cosultatio. re manifestum est quod hominibus datta est consultatio, ut uisa & imaginata, non sequantur ueIuli bestiae: sed ut iud icent quod imaginatorum sit mel tis uel deterius,5c per electione eligam quod sibi illorum placuerit. ex quo Pa iet quid sit & ipsa costillatio: quoniam
est iudicatrix ratio occurrentium uisio-rium,quaenam sint eligibiles,ex uirtutieescctiva: quanquam electiva virtus sit 1n potestate utramque partem elige di quae sibi placuerit, nullo extrina seco impellente. His perceptis, quis ritur si ia tum est,aut igitur est consultatio,aut non est:si non est,habetur quod quaeritur quoniam sic uera pars disiun.
iii est concessa: si uero est consultatio,
ut ostensium est ut uirtus ele istiua,quodsbi placitum est eligat nullo ad hoc impellente:ast fatum impellit,perpositio,