Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

발행: 1567년

분량: 1133페이지

출처: archive.org

분류: 철학

521쪽

t tui imalediate ab intrinseco.similiter αbruta homines, quoniam immedia

te a principio quod est in eis, sed prsust sint mota ab extrinseco. uerum clement is a Physicorum dicuntur moueri ab int trinseco quoniam in eis apparet extrint fecu ueluti in inanimatis. dicuntur aute ipsa bruta moueri ab extrinseco comal parando ad homines: quoniam magis apparet quod est in eis mouens extrina secum.quare cu in homine magis lateati a ioduni lateat, quoniam multoti ens nescimus δmodo sit: ideo dicimus

moueri ex se, sicut dicinius aliquos hortal mines esse ex se mortuosi quonia ignoramus causam.& hsc etiam uidetur ibitentia Aristotelis Commentatoris in Com. sa. 8. Physicorum.lbi enim ponit quod nullum mortalium mouet se pro-t priris imo tum primum coelum moueat se:quoniam no est aliquid ante se.

tera uero praesupponuntur.prima ulterius adducebatur,quod non semper homines consultant,dicitur hoc es.se uerum, tamen illae operationes pr0Prie non debent appellari humanae, sed bestia.

522쪽

hestiales: quonia ab anima bestiali procedunt. Necp igitur dicitur homo antimal consultorium, quoniam semper cosultet, sed quoniam nobilissima oper tio est: consultare saltem in practico resactivo. quare

Ibi caput decimum,m quo continentur cos. tenta in decimo cupitula. Tlexandri i

ALexander deinde in suo decimo

uult ostendere, Stoicos non recte dicere, actiones nostras depedere a cau sis externis:quare oc in Rubrica dicitur falsam esse opinionem illorum qui motuum ec actionum nostrarum causas ex tein s inducunt. Alexanderitas priam uana ponit intentionem, dicens:iblos maledicere,qui eisdem existentibus circumstantijs, dicunt, si modo hoc M. re modo oppositum aliquod sine calisa seret quod si ut existimo,deducitur si ab eodem agente eodem modo se habete,opposita produci possint, aut utrunim si positorum prinducetur, aut

523쪽

Quoniam sic opposita essent in eodem, si nullum est contra da ta,quoniam pO nil quod proueniat actio, si unum tan-

tum ab hoc non producitur: quoniam non est dignius unum produci ab hoc, quam alterum: nem etiam producitur ad altero, quoniam non apparet quod

ν est illud, ergo erit effectus sine causa, quod intendebatur. Secudo impugnat Alexander hoc dictum praeaccipiens,l distare hominem a brutis, 5c inanima

iis,quoniam bruta inanimata a cauasa extrinseca limitantur . Homo autem

suarum operationum est sibiipsi causa. nel de hoc ulterius est quaerenda causa.Nam ueluti non est quaerendii, qua ire ignis calefacit, quoniam haec esst eius' natura: sic non est quaerendum, quare 3 homo ex se diuersa faciat. Nam in hoc stat humana natura ut sus electionis siti disserentia,quod oc experimento manil festatur.Nam qualiquam uoluntas solum in bonum seratur, aliquado serturi in bonum utile,aliquando honestum liquando uero delectabilemon tame

524쪽

634 petri inmitissilicundum eandem intentionem,sed adliud θc ad aliud respicienties. Qitare niuei in Occurrentibus,tit accidit,ad specten ihoni utilis, nunc ad speciem d ele 'abi lis,nunc ad specie m honesti. quo fit, si homo ubi ipsi horum sit ca*sa, la no ex alio extrinseco . Tertio ostendit quo

qua uis homo moueatur ex r*tione in gis agente,non tamen m Queilix ex ii R

Sinatis: quoniam quae per ratione suntrio sunt semper ut imagin't3,na mult0tiens inuice pugnant sensus ratio,ut dicitur tertio de Antina . Vi timo epilo gat circa tria capitul , hoc de primQ. Quantum ad secundum certe non p00isum non mirari dς tanto Philo ippi, o ,a deo ut multo pes ubuem,hunc libe thafuisse Alex. cum t Peripateticeto'u' tur: quoniam dicit, homine sibi causam actionum oppqsitarum ce te si ad aequatam intelligit, contradicit Aristo heb p er i 'tum siluscoxu, 5 in s.

ta pli istexuit his ensi locis per longum processiim eo nat' 0stidere Arist in ses, q sed si uniim sepi,dc dei 'stv per

525쪽

densia.do er aedeshlib. I. 4rsatander hic dicit,hominem appetere bomam utile ex occurrentibus emcientib honestum uero ex alijs occurrentibus

Nonigitur homo sexcise est sibi causa, nisi aliud superueniat. quare autem ab ipso Alexandro, nunquid ex tali limiaetante uolistas cogatur uel non. Si detur secundula redibi t argumentum Miloni

ames: impotentia ad siceligendum, reperipsum debet esse diuerlum effectiὰ uum unius partis condictionis ab effoctitio alterius partis. Si aute dicitur coagi siue necessitati a tali occurrete, qua ritur quomodo illud occurrens sibi o

currerit, aut naturaliter aut uoluntarie:

α tandem nisi procedamus in oportet quod naturaliter, quod cum ineuitabile sit,ex quo est purὸ naturale, actum uoluntatis esse fatale est. necessanum. Uerum fortassis ad hoc dicitur, quod illud occurrens fuit per accidens,& talium non est per se causa, ut dicitur sexto metaphisicae. Ueru in recursus inhabendus ad ea qus superius additacta sunt,ubi ostendimus nihil adeo essei casualeo fortuitutia, quod non habeat

vitiles diu causam

526쪽

uersationem.quare dicitur & in Rubriaca, eos qui omnia fato fieri dicunt, o/mnem humanae viis actionem auferre. Alexander itam primo suam proponit intentionem dicens qui facultatem hac id est,Liberum arbitrium destruis . corulluntur,quanturi ad eos attinet,uniuertim hominii uitam cofundere sc eueratere.Secundo quod proposuit, probat cedo ad multa inconuenientia re improbabilia . primu est, quoniam ubi o- milibus hominibus sic constaret, uides licea omnia fato fieri, fortassis omnes homines laudarent uirtutes cu sinthois nestae & bonaemullus tamen eas pros queretur,quoniam uirtus est circa difficile,quare cuni labore acquiruntur. Verum unusquis* naturaliter fugit labo/rem oc sequitur uoluptates, quae sunt delectabiles secundum illatum quod isti magistri sic aliquos persuadentes ueluti suos discipulos non recte eos incro

parenti quodcunm scelus perpetrasset: quoniam ipsi discipuli a magistris docentibus se defenderent, quod alit 'ocere non potuissen L Tertium

527쪽

is Petripomponas insertur, est,quonia obiurgationes,simplicia rationes, laus ec uituperium clegitimam nam cp habent causam se deiededi quandoquide aliter facere no pG tuerunt. unde nePipsi obiurgatio c& et supplicia inserentes ) suam non serua. hunt naturam patent ista, quoniam no lobiurgates no inferimus supplicia in iri abilibus, si taliter fuissent circum lsiantionati aliter secissent. Quare u luti ipsi obiurgantes, o supplicia ferentes si talia perpetras ent nollet ob. iurgari oc supplic is affici:sic ec ipsi dolinquentes non debent obiurgari nem poenis affici . Hortationes quoin uanae Oc irritae essent: quandoquidem secti dum quod causa superior disposuit fie ri necesse sit.Non enim ab aliquo occurrente quicquid sit impediri potest, lausqueb re uituperia penitus e medio toti lunt: quoniam non laudamus nem ui tuperamus alique nisi ex his quorum

nossemus domini.Ast per positionem iducimur non ducimur. Quartum, hoc non est uidere, meo aliquid ad lim sonueniςna demonstratum. sed magis

ostendit d

528쪽

dent L aeuo. preM. .L is flendit ex rebus ipsis ec ex his quae in huna anis conuersationibus videmus hoc Stoicora placitu esse falsium. Est au tem hoc quoniam sane videmus neminem bonarum at* honestarum actiori nulla, fato at' necessitati causam ascri abere,uer m ipsos autores talium actio num dicimus esse causam, malos cotravi, fatuipsum se dicentes esse huiusmo di, add icut tales Stoicos in testimo nium ad siti defensione. Quare hoc pla- sceleratis maximum erit patrociniu' - uuintum est, quod huiusmodi

utina diis ipsis omnem amovet prouiduitam. Quae enim utim prouidenaxua elle potest,quae non unicui* secun/ὰ impartitur retribuit. Alt secundum hoc placitum unicui quadam pi scurrente ii a. ulla igiti V lacundum hoc prouidelia remanet.Sextum est, quod deorum us ex toto corrumpitur Sc annihi,

in his qui credunt deos este colendos ed a superis denegatum est, quod os colant, iniusticiaci uidetur esse in ipsis qMinod ex meritis, sedex

ipsis

529쪽

ma quidem, quoniam si Deum omnia esse causam ponam', omnes* alis camis per Deum reguntur, totum' quod sunt ec operantur a Deo sunt & operantur,difficile est saluare, quo moclo homo Dominus sit suonim actuum, & ab

extrinseco non mouetur ad agendum

quicquid agat Nam quod causa secunda agar sine prima, di iterum quod sit . causa adaequata pro aliquo effictu, re non ponatur eius effectus, sit' impotentia ad utrum*,et tamE reducat se adactum, quomoabcunt rationes Aristi in s.Physicorum procedant:dissicile inquam,n apud me ista saluarcsed ratio est, quoniam no uidetur uerisimile De uni aliquid ignotare, siue si praesens si/ue praeteritum siue futurum,sue uniuersale,siue particulare ponatur, siue materialvisiue sit ex immaterialibus:quandoquidem ipsum ponimus omnium esse

causam,ips cognoscat hon quoniam a rebus accipiat, sed quoniam de rebus csictis ipse dat omnia qus habet, eius scientia sit longe cetitor omni alia scaentia, quantumcunm ipsa scientia esses Mathe

530쪽

Ma retripompo si Methaphysicae quae in primMraducestitudinis prohibetur, siue es Iet adoc tum rectissime disposituin demonstra ta.si igitur inquam talis est Dei scientia quae igitur ineuitabilitas uel quod Libe

rum arbitrium rebus ipsis relinquitur Certissima enim uariari no possunt,n que quae sunt pro tempore pro quo non possunt n0n esse, ut manifestsi est. Tertio quoniam aut pauca aut nulla aci ducuntur argumenta aduersus Stoicos quae aduersus auctores ipsos talium aragumentorum retorqueri non possint, non minus sic argumentantes angustisas patiatur,quam ipsi in quos haec iacuata torquent, ueluti ex praehabitis est iis. dere,&ex subsequentibus melius hareapparebutiquapropter cum dus primae rationes, uel Alieni prima ex his quae supra diximus mani a sit, ad tertiam me couertam,quae partim ex tertio limius nostri propositi manifestari poterit,& hoc de t ecundo.Quatum ad tertium cum Alexander infert hoc placitum t

niuersam hominum uitam euertere reconfundere,dicit hoc minime esse iis

SEARCH

MENU NAVIGATION