Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

발행: 1567년

분량: 1133페이지

출처: archive.org

분류: 철학

641쪽

Quare si Nemesis est, lex est: uerum Nemesis 5c Fatum idem sunt, ergo se

quitur inten ta conclusio. Huic autem rationi obviat Alexanader. Primo tamen dicit,si Stoici fato impiilsi hoc dicunt, nihil est quod eis suciscensendum sit: quandoquidem impulsis oc circumstantionatis,neque laus neque uituperium sit. Si autem ex se dicant, maxime dat nandi sunt. Dicit secundo, satum & Iegem maxia mam oppugnationem inter se habere. . Nam quae natura di impulsionefiunt. neque uerbis neque persuasionibus re.

mouentur.

Sinamque lapis natura deorsum sertur, uerbo aliquo neque persuasione ex te sistet, uel ex se ascendet. Similiter quς impulsa uel quouis modo coacta agant,aliter agere non possunt soIis uerbis uel uisionibu . Ast lex oppositam rationem agen. di habet quam natura uel impulsum: uana n/m y est te quae de naturalibus ueli

642쪽

ri pote ii, quod lapis non detentus ab alio ubi sursum sit, deorsum non cadat. Ast lex datur, ubi utrum in contingere potest, di recte fieri. Quare omnino ratationes oppositas habent fatum dilex. Recie igitur argumentandum est ordiane retrogrado: Si lex est,fatum non estinam unu opposituri destruit alterum:

Ast lex est, ut manifest um est: ergo sita

non est. God uero dicebatur de nem sis descriptione illa non admittitur. Ochoc de primo. Quantum uero adsecun dum,ostenditur, Alexandrum falso inanitistin damento: uult enim Alexandernhcessitatem destruere legem. Hoc ueriro ostenditur esse falsum: ouoniam sescundum Alex. ubicunc, en recte ag re non recte agere:quoniam si necesse est, esse homines, necesse est, ut possint θc recte oc non recte agere, ut supra ostensum est. Uerum istae potcntiat nopossunt in totum frustrari, ergo de necessitate exibunt in actum:&uc de nocessitate erit lex,Mod intendebatur. echoc de s cc do. Quant ad tertium, dicitur

643쪽

jene. UL M. Praedes l. lib.I. dicitur ad primum illud esse salsum,sem licet quod si est fa tum non est alicui siue censeti duiri. nam uisium est stupra,qualiter cum fato stant laus. re uituperium, quanqua Stoici in hoc lauda di sunt cum ueritatem dicant, oc Peripatetici uituperandi. Quoniam falsitatem tenctoc utrim fataliter dicunt. Ad secundu mi autem dicitur, minime legem 5c fatuni inuicem pugnare, quamuis inanimata di irrationabilia lege non indigeant: tationabilia tamen lege indigenti imo in quibus actionibus uilinur lege,nuulo modo tales actiones prouenire pos sunt sine lege. Unde no ideo lex datur, 'quonia aliquo modo sic aliquid fieret. es per legem prohiberetur sic fieri: uera ideo datur, quoniam lex est medium, Ood hoc fiat isto modo: quo dempto, ii fieret. Veluti si ignis debet generaiari, oportet caliditatem eraecedere: qua non praecedente non ellet ignis Sic qui parent legibus,illa quae faciunt uel non tacitin median bus legibus faciut uelirion faciunt, nem aliter quam per tales

teges possunt facere. Unde breuiter, si ii quis

644쪽

quis ypter leges colit Deum,nullo paa. potest iste Deu colere, nisi mediati litis legibus, qua uis unus aliter sine leoge colet, lex no minus fatalis est,quim ipsa operatio: quia cum dicebatur, retro grade,arguenatim est: Si est lex, fatum non est,patet ista inuice aduersari. Lex enim non est de eo quod respectu eiu occi Quare Socrates indiffereter possit esse ecnon esse, sed est de eo quod sine ipsa non potest ad perfectum lanem peruenire, scilicet respe stu eius, cui se tale est sic perlegem operari

caput decimumomum, in quo contineritur contenta in decimonotro

pitulo Nexandri.

IN hoc capitulo Alexander ponitar

gumentationem,qua Stoici conari . tur ostendere,cum fato stare uirtutes Miuitia.Unde dicit A in Rubrica, & imp . batur ratio eoru quae arguit,&si omnia ifato fiant, non auferri uirtutes ec uitia. Stat autem ratio in hoc. si fatum est,oeus est,si Deus est,bonus est,si bonus est. initiu

645쪽

virtus est,si virtus prudelia prudentia scientia agendorum agcndorum: sed agendis annumeran tur virtutes oc uitia:ergo si fatum est, latvirtutes oc uitia,quod intendebatur.

Potest autem Sc adiimili, 'irtutes sunt honestae oc laudabiles , vitia turpia re vituperabilia, quae laudamus honore assicimus,quae vituperpinus supplicio:&qui honorat, praemio assicit, re qui punit,castigat.Cum fato igitur stant utetutes 5c uitia, laudes &Vituperia, orae

miti 5c poena, quod Peripateticis Stoi

ei obiiciunt. Hanc aut ema ationem d

struit Alexander multipliciter: Primo, quoniam non bene ins tur : Si fatum est, Deus est, immo si fatum est, Deus

non est:quoniam si Deus est, si conuonicii ter mundus dispensatur, sunt ne cesilaria contingentia ad virum Q ut in pluribus oc casualia. At si talia sunt,fata non est,ueluti supra ostensum est. qua/te ex fato sequitur,Deum non esse. Ampsius, non bene insertur : Si virtus est, prudentia est: quoia alii aut prudentia

646쪽

dijs: na prudentia est in agendis εἴ non agendis, quae diu ipsis attribui non possunt non enim couultant nessi in tutabiales sunt: at prudentia cum his est.Si v

ro detur, prudentia in ipsis hominibus, profecto nulla erit utilitas, si fatum p o. natur: quae enim utilitas esse potest hiruius cognitionis iis qui nihil eorum quae a gut, Vitare posuini Si autem nihil uti/lis scientia eorum est, prudentia quom iure sublata fuerit. Sic ita 3,nostratum

est,prudentia est.& hoc de primo. Quatum ad secudum 8c tertium, simul diciti tur, quod si fatu est Deus est: Deus na/que ponitur in definitione fati,quandoquidem sit ordo oc Dei prouidentia in euitabilis.dicit , quod cu fato stat D

tim recte uniuers im dispensare, in ne/cessaria,contingentia oc casualia,quod' quomodo fieri habeat, satis abunde inniperioribus ductum est. Nam quan*contingens sit,oc casuale, non auferturipsturi esse fatale. Cumidicebatur,nohene inferri; prudentiam esse, si satum est, quoniam prudentia non erit in dijs, hoc conceditur : negatur tamen ipsam

647쪽

pri dentiam non esse in hominibus. 'Cum dicebauir ipsam esse immutabilem, quoniam perham mala evitare nopossumus:huic dicitur ipsam prudentiam nedum utilem esse hominibus, imαmo necessariam illis qui mediate prudelia r e operantur .Dicitur' quod prudentia non est utilis: quoniam per eam malaeuitarePossumus, quoniam latis ineuitabile eu. Sed dicitur ideo utit is ςc xia illis quibus ex fato datu est, ne eaprudentia non posse operari,ueluti si igilis generari debet,oportet cale factionem praecedere: Quia ad oba . ' iecta responsio manifesta est. P

648쪽

Oput primum, in quo ponitur

andri arbitrio quid Atia telia sit, ferit de fato:& qua quam A istoicis

fatum esse affiximauerit,non tamen fecudum eam significatibnem, quotum so muta iter ho mines intest i sunt Existi mytur enim id fato prouenire, uod ineuit biliter prouenit: id fato non esse, cuius oppositum ineuitabiliter euenit. Secundum hanc enim significationem fatum nullo modo ex parte rei posse ense Alexander Aristotelem sensisse dictitur,veluti Chimer , verum este &Tra, gelaphus,quibus tamen nomina corro. ondensiia non res. Verum, quoniam nostra

649쪽

nostra intentio non est inquirere, an sit. Dium, secundum quascunt signi cationes sumatur: sunt enim admodum multiplices significationes,de quib.haαbetur in egregijs scriptoribus sed tanta intendimus de fato secudum comune significationei a fati, scilicet an futura ea

uenire,ineuitabiliter eueniunt, quaecuaque Ventura non sunt, non poterunt

enire: sic quod si aliquod erit de nea 'cessitate, 6cineuitabiliter erihoc si aliquod non erit, impossibile est ipsum eis

Menire.Hinc est,quod tantum sermpne nostrum extendernus ad tale fati signis icationem, connumerando opiniones huic intentioni attinentes: &quoniam

duppraecipue videntur esse in quib. costruetio uel fati destructio fundatur, hinc est, quod secudum talia principia

opiniones de fato commemorabimus, secundum tamen prius a ssignatam fati signific tionem: ut nam in dictum est, de ea tantum intendimus. Ea igitur, quae fatum construere uel destrueremia

hi uidentur, sunt, Dei prouidentiare Liberum arbitrium. An vero Liberum

650쪽

arbitrium sit in Deo dic iri angelis, in intelligentijs,non est praesentis negocii: quandoquidem sit uel non siit, no strum propositum uariari non uidet cinnem existimo naturali ratione probari polle in ipsis esse,sic intelligedo, quoqDeo uel intelligenti s aliquo proposi to sit in eorum potestate utra uis parte eligere uel iacere.Verum in ipsis homi nibus hoc magis manifestum est, de ui detur, quod homo hoc in seipse experiatur: velle enim-nolle me hunc ti i statum scribere, in mea potestate esse, mihi uidetur. Dico igitur,ut ni hi Dide tui, ista sunt illa in quibus uidetur star tota uis fati. Si nam it prospexerimus diuinam prouidenti m oriania gubem nantem,ei omnia infallibiliter cogno secentem, sic uidetur, quod omnia qVae sunt fato fiant. Si uer0 concedimus, in

nobis et Libertii. arbitrium: sic non omnia saltem ea quae ex nobis dei ei dent uidentur fato fieri. arere lapieier Boetius dixit in si iunio de Cos latatione videtur qu9d prouidentia βψstruat Liberum arbitrium,& Liberum arbi.

trium

SEARCH

MENU NAVIGATION