장음표시 사용
691쪽
selmainsormant,primum agens&nu inausinem: idems repetit secundo Physicorum Commento i . bc Q. Meth phi 'cae Commento Secundo quoi, de Generatione Conimento sic scri blitrisne illius Con menti. Ponit ei iiii Aristotcles formas agentes , quaesuis
ksse afum apud ipsumi, sit aliud ab epse eatam apud Platone. disteri quidentel la tone in modo essendi formas ecini iodo actionis latum, non in esse earaiam pliciter neque in actione earum simpliciter. Et in ira Methaphysicae Com. intenti, is 4 5c i. apertissimὰ idem confirmat. Corimentis quom si .5 uer: eiusdem ii. Methaphysicae apertissime ponit, Deum indicitari circa haec inforiora,ut sitio modo conuenit Themisti. us oc Alexander idem cφnhimant in pluribus locis. Alex.nam in quaestioni b. naturalibus,in quaestione de Diui naselicitudine,vult Deum solicitari circa vitam quant speciem horum inferiorum,de unoquot autem indiuiduo, ut est sub specie, ec non in propria forma. Themistius quot naturam agere qua- si rem
692쪽
7ο petripompora s rememoratam Ac a Deo directam,'u Arsit ouoq; tales a Deo beatitudinem: quandoquidem 5c beatitudo & max ma diuina sit summum bonum. Asta num communicativum est, auserunt. Deo sapientiam.Sapientiam eritin ristoteles existimauit maxime gubernatricem oc dirigetem, quod no est opus Mis,sed essicientis . in finem nam. est dires o,oc finis non ess dirigere, sed imielle aus 5c est cientis Sequuntur 5c tapositioe infinitae alis absurditate , a
en'rrare vel adducere stultius elabsur dius est,quam ea qus ex ipsis sequutur quam leuissimis autem & friuolis m ire tur rationibus, non est opus reser te: quadovide uix balbutiti in Philo sopiat eas Uerneret: quare no est ops: his eas in exponere.ec certe iis c opinio Dpicuri oeterior est, aut non minus ab . surda.
693쪽
I tera vero θc in numeratione ter
- tia fuit opinio,quae ponebat, diuinam prouidentiam tantum se extendere iis , ad aeterna secundum indiuidua. qualia sunt corpora coelestia re intellis gentiae:caduca vero,qualia sunt sublu/naria, non cadunt sub diuina prouidentia, eo qd ista incerta & uariabilia sunt.
ouael 5se remota sunt a diuina scientia. Cum em haec aliquando sint oc aliquando non sint secundum eorum ortum ocintentum, generaretur oc corruperetuescientia in Deo, quod nephas est de eo cogitare.Haec autem propositioprocul
dubio sic intellecta, ut verba sonant, edin se est falsa, & perpera Aristoteli ascribitur.Falsa quidem,& si ipsam destruit.
nam apertum est experimento, ec ex Astronomorum &Physicorum seientia. hac sublunarem orbem contiguum es: se illi superiori, omnem* uirtutem ab illo derivari in haec in seriora. quo fit , ut illa ordinata sint in haec inseriora, salte secundatio, &esse instrumeta deorum. ut agant in haec inferiora. Uerum quis
in adeo hebes, ut non intelligat instr in mentum
694쪽
mcntum percipi non posse abis sne nquam instrumentum ordinatur, iniihὁ instrumetum neo est intellectum nec Filitentum,nisi ratione finis. Quare cui illa diuina corpora ordinantur inmitii. sterium horum inferiorum, quomodo
illa cadere possunt sub diuina provide. tia,& non ista inferiora Secator igitui intedit serram,& non secationem; quis nihil stultius aut dici ec excogitari po/test. non solum igitur positio est falsi sed pugnatia includens. Ruam auterit hec opinio sit remota-a lensu B a verbiis Aristot. non est graue oc obscuruna videre: quandoquidem Aristoteles iii secundo Physicorum apertissimis
nibus contendit ostendere, naturani iagerepropter finem no minus quam ar ipsa agat: in octauo Physicorum e. motibus inferioribus deueniat in imota aeternum,imo et in indagationem ciali. ostendith, in eodem octauo Physicora corruptibiles hos mot0s non posse per
petuari, nisi conseruentur a motu aetera no,ic a suo motore: et quod liscomni a
695쪽
derit Lib.aesi. Triaedestas rL s 3 Insubiecto:8c in primo motori tanquain a nte,quae omnia repetit, oc in secudo Methaphysics. Et in secundo quos plibro de Coelo multas dubitationes soluit de ipsis corporibus coelestib. ex Oradinatione ipserum in haec inseriora, Ut pote cum multa sint, cur diuersis moti/Dus moueantur, di de multis altis quas prolixum esset enarrare. Unde Alexam der oc Averrois ibidem notauerui, De um selicitari circa haec inferiora. In lib. quom de Bona fortuna, ostendit voluntates humanas a Deo moueri. 5c in Moralib. viros studiosos esse Dei amicos,oc multa alia hic adduci possent,quaeselsitatem positionis ostendunt. Sic enim imponere Arist. est se parsi exercitata in eius libris ostendere di declarare. t. Ad rationem veris eos mouentem, in siibsequenti capitulo soluetur. ti caput quisitum in quo diltputatur de .ii
P. I, D opinione, 'quae uere AVoteli .scribituri
696쪽
verrois Ac multi ex nostratibus amabcidio dissentientes, aliam existimaue runt esse Aristolaopinionem: credidrunt nam pDeum ommum caduco Bc non caducorum curam gerere.Cum naiy totiusentis sit causa in genere cai
sabinnalis, efficientis oc exepiaris, quod quoquo modo in causam sormalem an numerari potest. Non autem causat nissi intelligendore uolendo. hoc autem apertum est opus esse prouideliae, quia cuncta re caduca oc non caduca diuinae prouidentiae subiiciuntur. nihilque es neque esse potest in uniuersse, quod eius prouidentiam subicis igere possi taVerum cum altera fit natura caducora a non caducis,sua prouidentiae subhci luntur. Non caduca enim sunt aeterna,ec secundum indiuidutim oc secundu spoclem veniunt in diuinam prouideliana Ast caduca tamen secundum speciem sunt aeterna:generabilia autem &corruptibilia sunxiecundit individuum.quo fit, ut de caducis latum sit prouidentia
iecundum theciem, oc nullo modo se icundum individuum, nisi qiratenus inis diuidua
697쪽
diuiduum sub specie continetur. Non enim individuum primo θc directe potest cadere sub Deiprouidentia, lxi quoniam materiale est&signatum, quod Dei immaterialitati repugnat, cum sit actus purissimus,lum quoniam indiui. duum quandoqη no est, quod cum Dei immutabilitate uare nonpotest. Nam quod esset vel futurum enet de eo,pos set esse prouidentia:cum vero praeter isset,non amplius sub prouidentia cale ret. Quis enim diceret depraeteritis prouidentia esse.Tum etiam tertio,quoniathdiuidua sunt infinita vel cognitionioc comprehensioni aduersantur:quanodoquidem infinitum qua infinitum est, cognosci non potest. quod si caducum
secundum speciem capiatur,immateriale erit: oc sic immaterialitati non repugnabit. erit etiam se er ec necessarii quoniam uniuersale semper est, oc Dque erit,& infinitum: quoniam in una. quam specie est unum latum, & num rum i pecierum secundum actum finituesse demonstratum est,in primo Post
riorum ec secundo Methapysicie. Un.
698쪽
de sci eda est,quod de hominil'. e cepi
Rratia o triplex potest haberi cψgnitio, quantum spectat ad propositum: una modo in singulari,utputa de Socrate et
Platone dic sic de reliquis: oc huiusmpidi cognitio non per se facit ad perfectionem rei. Quod enim aliquis centu homines cogn0uerit, no ideo est plus petfectus incognitioe hominis, quam qu Nntum cognoscit decen caetexis parib. Altera uero est cognitio secundum qua homo cognoscitur secundum praedica ta supra homo em, & non secundum quod est homo. Et quanquam haecc gnitio sit necessaria pro perfecta homi nis cognitione, non tymen ipsa est pei-- sesa,ta secundula suod ipsunt,sed tantum in potentia 5 *cundum aliud Cognoscere enim hominem, qua animal est, non est secundum quod ipsum coi
0scere: consimiliter cognoscere ho minem,qua Socrates vel Aato, ut dic iat ' primo Posteriorum capitulo.c. Oportet autem no latere,quod quoniam multoties contingit peccare, ecnon ede quod demonstrabatur uniuer
699쪽
deam Iiu a . exprimis. Iab. II. s rsalepi imum. Tertia vero est ea cogni/tio Qua homo cognoscitur,quὴ rationali seu & haec est periectissima,qua D
us de omnibus habet rebus.Vnamquaque enim rem periectissime sic cogno Rit quia Averrois tr. ethaphysicae si. Comment dicit: selicitudo diuina non est circa uniuersalia, quonia illa cognitio est impotentia &imperfecta:neque circa singularia,quoniam ipsa suntinita nita,quae cognitioni repugnant Relin/quitur igitur,ut sit media inter haec,modo nulla talis est, nisi qus est secundum speciem. Non dico autem talem specie
sumptam esse ab abstractio e ab iptis singularibus,quonia hoc repugnat Deo, imo est haec ipsa mens diuina, sed latum est repraesentativa principioru Specieici non Indi uidui, & est idea rei siendae ad modum Platonis licet aliqua sit dic ferentia inter Platonem oc Aristotelem'. t superius patuit ex Commentisi. se
cundi lib. de Generatione per nos cita
to,oc ista quanquam taliter sit realis, notamen dicitur ei te impoteritia,ec impexsecta per coparationem ad singularia;
700쪽
ultima & determinatissima in ordine scibilium,et Onanium est persectissima, quoniam scire in singulari, proprie n5 est scire: neque facit cognitionis perta stionem per se,etsi in hominibus videatur facere,non tamen facit,nisi quatens
in singularibus cognitionem speciera habemus. Praeterea quod iussit Plato , quod descendendo a generalissimo ad specialisis ima quiescamus, tanquam itile si terminus scietu ecfinis perseelio nis scientificae quia modus lite cogno scendi, maxime dies convenire viΓtur non alteri. Vnde per hoc non est dissicile respondere ad ea, aduersus haepositionem superius aciducta iiiiit. Ad primum enim cum dicebatur, quod si 1ingularsa a Deo non cognoscuntur,oc non cadunt sub diuinam prouideliani tunc singulariu Deus non esset causa. tDicitur quidem Deum causam esse singularium, & ipsa singularia a Deo Gavnosci, t con uenit naturae diuina m. do ei conuenit tantum scire secunduli