장음표시 사용
801쪽
o Pebi iψόhes non intelle stu consistit mccatum ,ut a pertissime docet Aristoteles in princi Pio 3. Ethicorum .non enim aliquod o-po est stud ipsum uel uitiosum, nisi quoniam uoluntarium. oc August. in libro de Peccato dixit,peccatum esse adeo ubluntarium . quod si non sit uolutarium non est peceatum igitur Libesum arbutrium hon ccinsistit iri intellectu. S
cundo; quoniam Ophrati6 omnis p 6 uenies ab intellectu, est emnbscere ot
terdicitustereo uelle, hesti: non sunt opera tiones intellectui, Distiam os iera tib proueniens.b intellectio est mere naturalis, nisi fiat a uoluntata
imperante:quoniam sic ante primum a
ctum esta actus,erg, ueste α nolle n5 sunt ab intellectu: quoniam sic essent operationes niturales; quod manifestEfalsum est. 4iarto, quoniamdecsidui riistari positionem obiectum ad uoliti ,
riem uel nolitionem causandam nGcurre nisi ad specificationem actus noenim uidetur quam aliam causalitatem habeat.
802쪽
aen Lib. b. e praedest. lib. III. Huhabeat. Sed hoc supra improbata est, quoniam se habet, & ut praeostendens, . id expediat, vel quid non expediat. Quinto, quoniam ista secunda positio ponit intellectum oc uolutatem esse diu
uersas potentias,cum tamen multae sine autoritates sonantes oppositum. Vitismo,cotra omnes modos arguitur:quo
niam in lib. de Bona fortuna Deus ponitur motivum uoluntatis. Non igitur uoluntas uel obiectum, vel intellectus,
vel ista simul. Ad has autem dubitatioanes respondetur,re primo ad ea qus obiecta sunt contra primum dicendi m dum,qui uidetur esse Averrois ec Theamistri. ad primum dicunt nominales, quod bene uolutas oc intellectus distinguuntur formaliter: sunt tamen una eadem potentia realiter.Sed cum identitate reali stat diuersitas formalis. V rum uidetur, quod non solum sunt iderealite verum 8c formaliter, ut stimuntur in proposito. sic enim possumus cere uisum & auditum esse unam 5c eandem potentiam,quoniam secudu ipsos nominales potentiae animae sint idemi, ἰ quod
803쪽
quod tamen negamus esseea dem potentiam. Unde quaestio est, am ta diuel sentur intcr se intellectus&uo-iluntas,ueluti uisiva potentia, ec audit ua, aut ueluti sensius exterior & sensus communis: quamuis fortassis dici po, test,quod illae potentiae, uidelicet sens; exterior 8c sensus communis, non dicatur diuersi ratione potentiae: quoniam
sunt idem quod anima, maxime sinatur inextensia:sed sunt diuersi rationestus 5c dispositionis. Dicitur enisti uti sui ut est i oculo,& dicitur sensus comae
munis ut est 1 primo vetriculo cerebri ut comuniter ponitur,vel in corde.Pu
to tame quod melius potest dici, mihi uidetur, quod ista sit mens The misi i i loco prius citato, uidelicet in m o in i capitulis tertii de Anima,videli cet,quod intellectio potest considerariuvi habet rationem distinctam a uoli, sic intellectiis re uoluntas dicat tur diuersae potentiae formaliter distin. ctae, qxianquam sint realiter unum ecdem. Elpotest considerari ipsa intellectio, ut ordinatur ad appetitum, Sc est Pars
804쪽
pars4ntegralis ipsius clectionis. Secundum enim Eustratium ilitellectio est deformali intellectu electionis,lc intelle' etio illa praetica est tota appetitiua, mitque formalitatem ab ipso appetitu: quia ut sic inteIIectioni dc uolitioni deabetur eade ratio uniuersalis, potestque ipsa intellectio uolitio quaedam appetalari: 5cut sic intellectus'ublutitas nos i diuersy potentiae. verum una. Di
cens tamen duas rationes partiales,quarum una ordinatur ad alteram. Unde
Aristoteles s. Ethicorum appellauit electitiam potentiam intellectum uoleis rem,aut uolutitatem intelligetem: quoniam una ratio formalizat alteram.& sthoc dicit ad secundum, quod compre hensitia 5c appetitiua cotra distinguuntiar, faciunt diuersas potentias, vis
paratim considerantur,)una ratio noinformat alteram: quemadmodum loquutus est Arist.a. de Anima.possunt considerari secundum alium modum, qui dictus est, uidelicet quod cum comstituat, quorum unum sit sicut forma. ec reliquum sicut materia:&ει non co
805쪽
uersas potentias,sed unam tantum coispositam tamen ex formali oc materiali. oc sic locutus est Arist. 6. Ethicorum,ca.diXit, electivam potentiam esse intelleis ctum volentem aut uoluntatem intelis
ligentem. 8c sic uoluit Eustratius.& mihi idem uidetur uoluisse Themistius,ubi supra. De tertio autem argumento. scilicet quod idem ageret in seiosium est
rgumentum satis commune. Non em
praecise per idem est agens & patiens,st cui dicitur de Intellectu, quia causat in tellectione in seipso, cu quo Methaph. intellectio et uolitio sint operatio es immanetes, sed alibi lisc dissicultas pertractanda et Sustinendo autem secudum modu dicendi, quod scilicet intellectus 8c uoluntas sint diis potentis realiter distinctae ad primam rationem in opposi/tum adductam dicitur, quod libertas gis stat in intellectu, ut causat effectiue uolitionem Sc nolitionem, quam in
ipsa uoluntate,quae hos actuS tatum recipit, est caeca, oc uel ut lapis marm reus,qui non mouet nisi motus.Et cumra ur: d L . dicitur,
806쪽
etatur quod tunc peccatum stat etiam in intellei'u 5c non in uoluntate, dico, quod intellectusct uoluntas aequiuo casunt. Nam aliquando stimitur uoluntas quasi ut in pluribus pro potentia suscipiente volitionem, & in ea primo non consistit peccatum: quoniam bella tua uel lapis non peccat,nem sunt primcipia peccandi. Alio modo sumitur uoialutas,non pro eo quod Vult formaliter, sed pro eo quod uolitionem inducit:sa cuti dicitur intellectus agens esse interui lectus,non quoniam intelligat Nam secundum tenentes esse potentiam fun, datam in anima, intellectus agens nemintelligit, nem suscipit intellectionem: cum tamen dicatur intellectus: sic ei illa potentia, quae reuera intellectus est. est uoluntas agens 8ί uoluntas quanquam non recipiat subiective volitionem: εc in hac uoluntate agente principaliter consistit peccatum, Liberum arbitrium. Peccatum ergo uolutarium
est,non proprie, & primo quia sit in uoluntate agente ut in subiecto sed quo/niam est a uoluntate agente qua reuera
807쪽
est intellectus secundum substantia
sed dicitur uoluntas, quoniam agit u
litionem. & secundum istum modumitelligedae sunt omnes ain'ritates quae in oppositum adducuntur Secundμmna mi istam positionem intellectus in
telligens est uoluntas mouenS: non aut est uoluntas recipiens uolitionem,secudum quam formaliter uoluntas passutia dicitur uoles,& sic intellectus ti uoluntas sunt idem subiecto diuersa ratione: quoniam qua recipit intellectionem, intellectus dicitur: qua uςro uolitioneni generat iiqn in se Md in alio dicitur uoluntas. unde non coit haec iecuda positio cum prima , quamuis utra concedat eandem potentiam cise intellectum 5c uoluntatem: quoniam secun
dum primam quod recipit intellectio, nem,est idem re cis eo quod recipit uolitionem. Ast secudum secuda sunt haec realiter distincta. Quod si arguatur contra istam secundam, scilicet contra hoc quod iiucllectus recipiens intellectio, nem,S uolutas faciens volitionem sint diuerse potentiae,quonia isti actus sunt ualde
808쪽
deputii b.arb.Cr Praedest.D.m. valde diuersi, certe eodem argumento
posset*bari , quod potentia uisitia qus
recipi tuisionem S quae mouet sensum communem ad discernedos colores es.sepi duae diuersae potentiae, quod ridiculuin est. Horum stacp actuum diuersitas non arguit diuersitatem potentiarum, ut manifestum est quoniam una operatio est manens N altera transiens, morado una potentia has duas operationes habere potest. Veluti enim dictum est, unaquael sensitiva potentia in homine tai cum hoc quod sentit etiam mouet ait ram potentiam,ut patet: quonia sensus exteriores ec sentium mouent sensu communem, oc communis phantasticam,& phantastica intellectum: quare diuersitas talium operationum, qua ravna est immanens,altera transiens,non facit potentiam diuersam,quanquam aliquam diuersitatem secundum ratione. ec denominationem faciat, quaeratio nis diuersitas non est sussiciens ad facie dum diuersas potentias. Unde sicut in-- tellectus causans uolitionem in uolitata te potest dici uoluntas agens,ita sene ZΣ q. sus
809쪽
kra Petri inponat' sus exterior potest dici sensiis ages. UGrum hoc non est in usu. Ad secundum, cum dicebatur, omnis operatio intellectus est intellectio, patet per di cta post itione esse falsa: qnia net ois opatio sosus est sensatio uel cognitio. Na nemini cubiti est appetitu sensiticiis moueri a sesu Na siensibilii& in talis operatio facta a sensu, no est testatio: qnia appetito noest sensatio .Uera fortassis est illa impositio si sit manes in sensu: veru si teditur
in alterum,Ucritatem non tenet.Namssetiam secundum alios omnis operatio Proueniens a uoluntate est uolitio. Uno de& ad tertium cum dicebatur, operam xio intellectus naturalis uela est,si sit in
ip intellectu laquam in subiecto, sed
si est ab intellectu, ueritatem non continet, ut per dicta patet esse manifestum. Dico autem intelligere esse naturale,nis fiat secundum imperium uoluntatis: quoniam ut sic dicitur es euolutarium, quoniam est a uoluntate smperpnse. Ad quartum dicitur, quod obiectum ςoncurrit ad uolitionem:quoniam in
xificas ipsam. Verum non tantum isto in odo
810쪽
derit Lib. arb. prae .DII. σ39 modo concurrit, sed etiam, quoniam i psum obiectum negociatum per intellectum insinuat ipsi uoluntati actitiae, quid agendum sit: quoniam ipsa troistulas aetitia per consilium procedens, directa cst de agendo uel non agendo. Est enim uerum 8c idem quod co silium fecit,Sc quod uolitionem uel nolitione inducit. Unde non est caeca, ne F ignourat,quid faciat, ut priores dicunt. Aa quintum autem patet responsio: quoniam secundum istam opinionem, virtus electiva est uoluntas activa intelligens subiective oc non subiective,aut intellectus uolens active. ec istud uoaluit Eustratius,hfortassis sic uoluerut Averr.5c Themist. nosidea desit poteritia subiectiva oc formaliter itelliges, ocsubiective ct formaliter uoicias : sed admodu expressu. Ad ultin au uero dicitur qd tiruera Deus no est immcdiatu motiliu volutatis sed est ipsa uolutas. od uero adducitur de dicto in lib. de Hona fortuna dicitur, quod ut patet inspici tiloctim illum Aristo t. voluit Deum eς