Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

831쪽

'nquam arduum, 5 mihi cliff, kacile videatur bis alisfacereae iah r tamen secundum uires meas, q a-iescunt sint,ad haec respondere. Illud tamen in primisprotestantes, qubciniis hil pertinaces aueri mus, sed si aliquati ai iter nobis indebitur,sumus muta iuri sententiam ι.εc meliores sequuturi

Sustinendo igitur libertatem, & quod

taliter uoluntas uelit, veluti diximu quod grati breuitatis non repetimuri dic quodLiberum arbitrium non cin

iistit in hoc. quod si uoluntati ostend wr aliquod eue bonum illud restine hahqnte, pςr totum uoludias possit odire ipsum: vel quod si praesentetur ut matri voluntas possit illud prosequi: sic pro-ς oldubio θc bonum odiret, oc malum a maret: re sic respicies ad malumfaderet i qmim,oc respiciens ad bonum faceret malum. quod manifeste aduersatur ex perientiae, ec dictis sanctorum sc Philo tophorum. Sed ut libertas uoluntatis consistit in hoc,qtiod praesentato bono est i sita potestate subtrahere actum ti

titionis ec uelle ipsum, oc rebus sic se habentibus,

832쪽

ΔFM.Lib.a .er aeu. .nt Iuhentibus,uoluntas non potest illud ro tare. . Q iod si refutaret,fieret mutatio x parte intellectus quare casus uariaretur. Et consimiliter dic tu si obiectum praesentatur sub ratione mali: non poα test illud uelle uolutast verum aut illud rqnuit, aut actum renuitionis si aspedit.

Dico ulterius, quod talis sussiensiq;qus abitute ei uere est in potestate uoruntatis,non eu:quoniam illud osteda lubii. Wr sub ratione dubii. Nam talis distio pertinet ad intellectum.Sed est,quo

niam ipsa non eligit actum , nem 'por tet aliam cau Rin qu*rere: quont m si qua esset causa, rς uceretur ad natura 9m. Quare uoluntasnqn esset liber'. 'sed naturaliter ageret secundum illam

dispositionem. Et si dicase ut diceb M ar in opponendo,si suspendii actum i

pia uolunt*s, nonne vult illam suspenasonem, ec omne uolitum est apprehen m ut bonum. ergo oportet intellecta luntati scostendere. Huic dicit; sim si sic d icere,est negare suspensi0nE

esse in potestate uoluntatis: quoniam

833쪽

'iet rei travis ditit. 'ut uitiue 'us sibi prius appi sentaret illud ede bonum: quae praesentatio fit a catilis extrinseca,qiiarcunt sit illa Quaec dicithir, cuni uoluntas sumedit talentactum,uolutas non uult suspendere ta,

iem adium,sic qci uelle dicat ali d posvitiuu:ia: imὁ tunc uolutas est nicte ocio se, oc ille astus suspensionis n5 ue e est ud positivis sed latum negativum. erum dicitur actus u0luntatis: quoi, um estpriuatio actus uoluiitatis, ueluti diximus quod iione succurrere naui periclitanti est a litis uolithiatis,ec absen i ita halicae est causa submersioniis nauis liqv aereretur cur est,si aliquodeturn d ebet amari a uoluntate , de necastate requititur piatostensio boni peri ps intellectum si tanaen ubiuiitas debet suspendere actum, non rhquiritur a' liqua praeostensio. Nam non est finger quae sit illa, nisi ostendatur per modum ancipitis:quod tanaen negatum est. His icquidem di citus,quo dipud contingit scilicet, quod uoluntas suspedata qui 'ex tali ostensione. Sed illuci nem est ne,

834쪽

talis praeostentin sit necessaria in ad i si mu oc non in priuatione,est ratio-.nabile:quadoquidem positiuum habstius ec famesie niuam priuatiuum ait

tς n noli halant causam eius entem sed cinesentem. N m si uoluntὴs 'mat ali-,qqbis ui et uelit,. oporteta liud esse bona, vere uel apparenter. Sed qu9d non Hi . sat actWm jussicit sola delicientia eius priuatio , Etenim agens, it no ' mi sufficit sola priuatio.ψico tamen,,qμod uol*ntὸ pqneligens actum ις qum qu 'cunt nem,nsi dis. tqrsus indere actum: sed est in proapinquissima potentia eligedi actum, ut Ppte, cum intelle 'us ei offert εc actua.

iii imaluit. Sin o dormiret,

p*pter hoc dicermur suspendere ae*m; quoniam tunc non est apta ope . ire in potentia propinquissima exta

eos inare dc p r haec ad omnia sigil/inim rMondetur. Ad priniam igitur, sum quaerebatur praesentata uoluntati beatitudine, an possit indifferenter salaxndere uelle di noli dico, quod non teste' m noli ubi nolle non sit merem priuatia

835쪽

priuatiuum: quoniam uoluntas restilei malum,non po test uelle illud ne respiciens adhonum,nolle ipsum. inlato magis ad shmmum bonum ta- trien est in potestate uolandi 5c suspen. dendi actum: dc sic salinatur libertas. Cit que ulterius dicebatur,si debet talem a. etum suspendere, oportet quod uoluntati offeratur per modum ancipitis ab inteis ectu:ueluti si debet uelle, oportet

ossciri per inodurn boni.lam patet hod non tenere, imo ccincluditur oppositas quoniam sic non esset mer iiDera, sed praesupponuret aliam actionem era' ramen est, quod si primo praesetitasset intellectus ubiuntati obiectum sub ra tione dubitabilis, uel non omni tu, bo.

ni,ex illo posset pessuaderi,sed tibii cos si Sed ad simpliciter suspendenduies his

nil aliud requirit, nisi ipsa uoluntas noli agens: potens tame in dispositione pro pinquissima agere inare argumetum'Lpponebat salium, α dieium est,non

esse simile de actu positive re priuato. k qiiod suspensio proprie non est uel k,nisi quatenus est priuatio. Vnde ma

836쪽

i x est uoluntatis,quam uelle Unde ad

1 icinandam dicitiir,quod si duo praesen- tentur,quorum unum sit maius, uel ap- , parens maius bonum quam altersi:stan 1 te tali; casu non potest praeeligere minqἰ bonum,nec aufertur libertasned potesta voluntas suspendere a fium circa mais

1 honii quo su penso quasi ex consequoi ita delitesci t operatio intelle 'us, respei eiu illius maioris boni, quasi intellectys tali citram cosiliarius fuerit spretus a Rei remanet consideratio illius minoi tris boni: quia si d uoluntate eligitur, rei estpeccatum ipsius uoluntatis peccata, omistionis. Quare punienda est, neq=, 'pprobo quod adducebatur ex coma , ta nostio modo loquendi quasi ab o. 1 innibus, uidelicet quod sic minus bo- , num eligitur: qtioniam uoluntas imperi,s ratiotellectus,quod discurrat. Unde sit a transpositio:quoniam quod prius uide batur malus,postea uidetur minus, & ἐ' conuerso: quoniam, ut supra deducta a est, uoluntas non potest facere tale im- , perium, nisi prius fuerit ostensum ab tri tesse .Quare non staret simpliciter Iu

837쪽

Petriron orat bertas in potestate uoluntatis. Amplistis,ut dicebatur, ubi per intellectum it lud fieri non posseuntino uoluntas eli gerct minus bonum: quod falsum est, Δ contra experientiam. Ideo dic quiri ut diximus; oc patiter dicat deduc hus aequaliter bonis; quoniam negle icto uno estgeret alterum,ut diximus . lQ ipd si adhuc qusratur,quando eligit unum 5c alterum negligitalaunquid respicit ad alterum, utpote ad 'aius bo nu,dicitur quod minime. Imo istud est impossibile,ueluti prius dictum est: verum uoluntate frigescete circa illud in ius bprium:quopiam uoluntas suspenodit actuim maioris boni,c0gnitio delit scit neq; dico,quod ideo intellectus ni illud intelligere, quoniam illud ima

peretur a uoluntate, nam uoluntas no

imperar nisi sic ostenderetur per intellerium esse imperandWm quod nona p. paret ilix 4 sub ratione boni, quod ueril, non esin m positum est, quod osteratur faba auone maioris boni:verum est, ut diximus per quandari' sequellam, s. quod uoluntate niges; ς; te circa maio

838쪽

IB. an. σει ias. lib.lta It bonum,deficit apparitio maioris bonumare tantum restat apparitio minoris honi:& tunc habet apparitionem abs latam 5 no comparatam ad maius bonum: quia uoluntas tunc eligit illud Vndeno ideo eligit de necessitate: UOniasti de minori bono iactum est secundum apparentiam magis bonum,ur di cebatit alii: sed quoniam solum miniis honum remansit, ostensum uoluntati Quod si dicitur. cur obiectum minoris boni remansit, o maioris boni deleta est , csi multo magis debuit illud remanere:quoniam magis mouebat inmin, num huic existimo,dicendiim:quo niam fortassis habet minus bonii cau- sam magis conseruantem, quia imputadum est uoluntati quod iuspenderit aas e tum maioris boni,ct peccauerit pecca to omissionis:Vnde ex omissionis ne i dato sequutum est8c peccatum comici sonis.Unde non eligendo quod debe- ibat Eligere,eligit quod non debet elige: re Vitum enim peccatum subministrat ab eri. re sorte, quod ex quo illlido bie.

dum me magis moueris: frustra tum

839쪽

est, suo sile delitescit: quod non estit i altero obieeto. tura enim ubi perimctu non potest facere, monstrum indu cit magis, Φ non animatum producere quasi uices altei nas: ec ubi optimui viscit, quod magis bonum accedit facit. Vndere per haec dicit ad ultima, quod si intellectus practicus habet maioreniec minorem in adiu,sequitur de neces tate electito, nisi impediatur ut in iii ste in utrismi ciscitatis dicit Arittotoles.Verum impediri potest, Ac de se 'o

aliquando impeditur.nam illae praenaiLia ordinabantur ad Hectionem conclusionis. Verum non est in potestate up luntatis eligere oppositum concluta

nis: luoniam,ut dictum est,ostensa b nitate non possumus refutare, sed ps sumus actum suspenderemulla alia di postione praecedente. Quare impedibmentum aduenit, cum finis,in quem strclinabatur syllogismus impeditur Vm

de recte dixit Aris inicies, quod stante scientia perfecta re completa, n00 pos

sit natis operari aduersus scientiam, sic

840쪽

pQsitum: sed beneposIumus actum: suspendere Cunam dicitur Aristotelem, non intelligere de Hectione,sed de opere sequente electionem, quod non . in potestate nόstra . huic dicitur, quod per exemplum extra , dedit intestiget eec illud intra. Posuit autem illud exteritis:quoniam est magis notum.Unde in dixit, essicit domum, intestigitelecti Q-nem,' ea quae sequuntur ad Hectione. .Siqitaq' mihi uidetur dicendum in tam

. ardua dissicultate, quam ideo introduxi, magis utilii doceant me,quam ego alios.

-i A Duersus asstea quae adductam u superiori capitulo,arduae in Oue .gum mihi dubitaliones. Dictum ea e nim, quod praesentato aliq o bono tantum sub ratione boni uel maiori bosso. non eoilum renuere illud: neq; in hoc