Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

발행: 1567년

분량: 1133페이지

출처: archive.org

분류: 철학

841쪽

pendere actiam vel velle statibus dictis conditioni bus. Ueru in cadit dubitatio: quoniam aut requiritur alia 'dispositio ratio ii suspenitoriis,oc alia ratione uo/ litionis:sic quod si uoluntas in casu isto debet sus pendere suum adium,exigit iti, hum uterum ad hoc ut suspendat,& au terum ad hoc quod eligat: aut praecise

secundiim eundem modum se habens,, 1,btest utrunci diu sin facere. Si desur

primunt haec est contra determinata contra ratione libertatis: quoniam sta

exempli gratia,requiritur pro suspeso ne & b pro electione: ut igitur a est uoluntarium aut naturale, di habens cau/ 'sam ex aliquo extra uoluntatem. Si uoluntarium est,illud etiam erit in porcitate ad opposita,ut ab ea uoluntate cligaαtur. Quare erit processitis in in 'stum. λ Si vero naturale,ergo cum uoluntas determineturper illud quod no est in potestate sua, no alia requiritur dispositio. Verum ipsa uoluntas eodem modos habens indiffereter potest in opposita,ec hoc necessarium cst dicere; si priore positionem uolumussustinere. Verum

842쪽

natano sto quoniam uirtus,qua Hii

Potentia, squaliter adiitrum i oportet ut determinetur per aliquod aliud: quo illam aut utrum, simul produceret,aut 'nullum, ut dicit Commentatora. Physi corum Comm. s.fc uidetur esse sententia Aristoti in nono methaphisicae. Igi. etiar uoluntas sic determinata no potest aliquem istorum actuum producere. Huic sortassis dicitur, ut comuniter di ei solet: Auc r ibi intellexisse de naturali Potentia, oc non uoluntaria. Certe hoc inconsiderate dicitur: quoniam manis ese Physicorum Comm. s. oc manis 'sius occopiosius Com. is. dicit, *idd heis uoluntas quaecunque: sit illa porcit. haec facere,imo quod istud non est intel. luibile:& non tantum ista est scit tenua Commentatoris ec Themisti; ei alio iram Peripateticorusti: veru A ristor. Nam negata ista pr ostione nulla re- manet uia apud Arist. adprobandum inorum aeternum. Innititur enim illi OUiuersa produci non possunt, nisi secundum dispositiones diuersas Garean-

re quumcunt motum datum , oportet

843쪽

dari alium motum praetcedrtem 5 sequentem. Unden motus incipitant e notum, erit motus: &si tus desinit post motum erit motus. Quare si uoltatas a n ullo mota,potest incipere m*up ri, α per nullam aliam causam pq testatali motu se abstinere: luanto magis dimina uoluntas potest incipere motusus ne motu praecedente, re desinere mQueri subsequente.Neque prodest,quod ab aliquibus dicitur, veluti & supernis diximus,ux si uoluntas potest susipendere actum, oc facere actum:non tamentine sui mutatione quoniam uolitio sui iective est in ipsa uolat re,et moues est in movete, sed in moto ut dicit Phu

losophus 3. Physicorum. Quare si De

us inciperet mouere, item moueret se,

α sic elut mutabilis:quq d est contra ratione ini. Uerum haec responsio ea; to 'o est corrupta. Primo, quoniam sic de..itruitur ratin Aristoc Messicitur falsia i Dicit nai Aristoteles, quod si mo vis

inciperet ante primum motu,esset tus.m'do secundWm tales hoc non st/

844쪽

δε- eis Us. I I t. rui misso antecedente igitur non inieriurii quod per . infertur, sed quod peri Aristo non infertur. Quare dupliciter: erit peccatum orist. υ numquide quodi non intulit quod debeat inferre Secun i do,quoniam si teneam us intellectit esset uoluntatem agentem distinetum a u iuntatermipicniqui tenuimus in a.nui

lo modo intellesus siue uoluntas actio: ira inquebitur. Qitare eadem erit ratio: de Dro,& uoluntate in agente in aliud reno in se Timiis,quoniam ut multou est maior ratio, quod virtus sodem modo disposita produc'

contraria in seipsam * in aliud. Est em

illud accident/le, scilicet agcrc in se ues in aliud. Quare cstfallacia non calis i causis. est altera dubitatio, quonia Mi in eodem cap. concessum est, quod i tellectu practico ordinante maiorem α milaorem, debito meo stat quod uol nias non eligat,sed suspendat actum.Vsi rum hocn uidetur esse possibile:quo i niam stat quod sic peccet, etsi nonse cato com misionis quoniam secudum

845쪽

a t, tamen peccato omisit nis Nia sinum em peccamus operando quae nodebemus, uel modo quo non deDemsi verum 8c omittendo quaedebemus Qitare di in consessione dicitur, non solum commisitone, sed Scomissione. Verum in tali peccato nullus est error in intellectis,et est error in upluntate ui apertum est. Sed hoc est inanifeste con tra Arist. 8c contra cόm muniter lQ utare., A maxime aliqtios Theologos. coria Arist. contra comuniter loquentes)quoniam ι. Rhet.manifeste dicit Aristoteles: nullus sciens re uolens pra. Meligic Asti tali pectato eligi pratis, ut patet 3.Ethicorvis 5 est sciens: quoniam& habet maiorem A minorem in actu. Idem sequitur ex positione,'quod non minus qui peccat, aut per ignora n. tiam peccat, aut peccat igitoras.ex quo sequit ir, quod non omnis mal us est iasnorans, quod aperte Aristot. aduersaturins Ethico.&Socrati& Platoni Ut satet in Memnonem in4. Alcibiade ec alibi,8 nostris Theologis qui talos autores insequatur.PateLautem, illud

846쪽

de PuLLA.M: Pr .lo m vi n seste sequi: quonia talis scit maiorem re minorem. Quare net in uniuersalinem in particulari ignorat. quod si concedatur non esse necessarium peccante ignorare,& armitur ab aliquib. quod usi adisse non potes, ciu bus euidentib. rationibus. Prima e sicut se habet bo. na existimatioadactum moralem bimam ta mala existimatio adactum moralem malum: sed non in bonus actus moralis abso bona existimatione,ut dicitur'. Ethicorum,quoniam prudenti est necessaria, quae est cum bona existi matione , ergo mala existimatio est ne cessaria in peccatoi ergo deceptio est necessaria intellectu, Amplius, quonia0mnis peccator inim prudens sicut docet Philosoph. in secundo Ethic omnia enim qui peccat imprudenter facit. --Wudentia pertinet ad intellectum,veluti prudentia: quoniam opposita per

xinent ad eandem potentiam. Cum ita que prudentia sis recta ut dicituri Ethi rum . erno prudentia erit obliqua in intelleriυ:& sic non est peccatum in uo

muniter

847쪽

muniter, dixitniij. dicunt Do resseribentes super 3. Ethicorum illa Parte, omnis malus ignorans.& Egidia iii, Rom. in Q libeto D 9. 13. ex intemtione deteriminat hoc, & intendit istuc ostendere. Diuus quo Thomas muti toties idemrapprobat, oc est quasi uni Mersalis opinio. Iino Scialuator nosterdum in cruce petiiteret, imuit patrem . vi Iudaeis parceret, dices: Hater ignosce illis, quia nesciunt quid faciunt.& Ste, phanus dum lapidaretur rogauit redoptorem,dicens:Domine nessatuas illis hoc in peccatum , sed ignorantis assero

sus.et Apostolus dixit qd de sita perstaeutione aduersus Christianos ueniam meruit:quoniam ignoranter secit quia nullum uidetur esse precatum in uinuarate absque peccato intelle 'us. Vnde Commentator ia. Methaphiscae Comamento ις remouit peccata ab intellige tiis: quoniam remouit Zc ignorantiam

eum sint actus simplices. di eadem rodetur esse sentetia Aristotelis aperte itis .methaphisic. Vbi uoluit peccatum eceriorem remoueri ab intelligeths: quo/niara

848쪽

rum sunt actus simplices.

Tinam in fixe obiecta habes emconuenie ite mlutione. tamen ashic quae mihi uidentur, dicani: rogo vitiives hasn as nugas,si temerati us eis videbo, nimium audax,hane opinionem a se remoueant.quadoquia dem non P aliqua malitia,nem ut milia oriam coparem, haec dico: sed QIuiriclesidolium sciendi ad hoc me induci Certe uoluntas non peccat,st intellem teccat Quaritum igitur sit de pi a disitatione, insequendo hane opini ndico: Fὀd uisluntas Narcisi existens sub eade dispositione potestin duo op. posita, re extrinsece & intrinsece seli bendo in eu idem modum, &non aludispositione indiget, ut sequendqopiarionem a gumentum mihi uidetur domonstrare 'εc citin dicitii potetitia in qualiter respicies duo non potest in alatcrum, nisi per aliquod determinciusi dicitur,

849쪽

τrs - Petripompotu a , dicitur,ut ibi dicctatur Fallit in uolim tario agente. Alia uero subduntur illi regulae, quod prouenit exerium imperiectione. Quare voluntas ex sui persoctione ec actualitate in utrumcp potest

ycs euetermination ia. Quat0 gis igitur Deus benedietus, qui est fos nis persectionis pelagus Milia

a. Physici auto it 3 eius in hoc a mittenda non est nel etiam Arist. ruti ec omnes Ieges,quae madum Q Ho faciunt habent uicere. Vndemiri mea de cisis ponunt Liberum Mitri ina minibus: ad quod de hiatisitared sp si ne potest in duo Qpposita .re negant hoeso De0:quandoquia xe pode in dii oppqsita si ex rei a

Aesernitate judi est Sophisticarissis . Quod si dicatur, cum Aristotcle acceperit illam propositionem quaeia est,cti destruit Liberum arbitrium ei go Arist. negauit Liberum arbitriunt;

850쪽

de M. Lib. urb. er praedest. lib.III. et, quod non uidetur uerum, cum dicat, nos esse dominos nostrorum actuum, re uirtutes uitia essem potestate no sera. Huic dico,quod de necessitate Aini istoteles negauit Liberum arbitrium,

quod Cicero in libro de Fato Aristote-Ii ascribit aperte. Diciti A rist.tenuisse,

omnia ineuitabiliter euenire: aut si terinuit in nobis esse Liberum arbitrium, ut in primo Perihermen. ad finem diis est & in tertio Ethicorum: sibi manis seissime com radixit in his locis, in o ctatio Plarsicorum. Existimo tamen,o pinione Ciceronis esse magis ad mem.

te Aristotelis, etsi aliter uidea tur dixistse in Ethicis,hoc secit propter vulgaresec bonos mores : existimo unum diaxisse 5 alterum sensisse. In secundo na/que Ethic. multu se inuoluit de illa quaesitone, an sit uidelicet in potestate noastra, qd res appareat vel bona vel mala. Vnde ibi dicit, fatuum esse dicere,viriutes esse nostras Ac no uitia,& uerum di. cit: sed, nem uirtutes nem uitia nostra sunt,secundum Stoicos. Unde erat suisum ostendere,virtutes esse nostras.

SEARCH

MENU NAVIGATION