Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

발행: 1567년

분량: 1133페이지

출처: archive.org

분류: 철학

891쪽

n esse ierationalem: Quare hyinu

determinatum determinatum . tritio aut indeterminationis contin is

quod sit in a sit: quia

'test in suis causis, indeterminate λαgnoscitur: oc ut est in actu,dete ininatξ cognoscii Quod ergo dicitia quid pisest in Deo dum determinate cognoscit γ quando indeteri ain te comi vidicitur,quod nihilis ex parte Dei, sed

bene ex parte rei, quae exta oc quod terminata esst,terminat certitudinia, scientiae Dei. Nam talis certitudo ratione

importat, quae potist alicuit duehine: inulla mutatioe D sta in eo eui aduenit Vt dicitur s.physicoruiti. Existentia eris D aehus, 5 potentia eipsdem asu, e xistentis nihil ponunt in essenti diutilia,sed sunt conditiones cynnitionis mcntiae diuinae, quae certitudin ni sinis certitudinem termittat.Quod si dieitur qtiomod' igitur illum terminum De ius potest cognoscere . si illiusnpii est causae' Patet iam, quod si pliciter Dous est causa, & quoquo modo non At ςausa. inare ei illita potitiaDee co gnosti.

892쪽

α sci. prioritas autem 5 posterioriatas non est intelligenda secundum tempus, sed secudum insta 'tiam aeteriait iis. Unde & ad secundum siue ad confiribatis neni cWm dicebamus in instantι productionis imὀ oc in tota mensura esie prόducti, Deus est certus, ante illud insta is n0 erat certus : a ut igitur Pro

ista inescisa certitudinis aliqd dat,quod ante non dedit:abi aliqus recipit. Sed nullurn horum potest dari, ut praeostensum est, igitur victum non potest stam Huic dicitur, quod quamuis concedi possit, quod Deus aliquid det: quoni/am conkrugi tunc,& prius hon conseruabatan ista non est c uia certit idinis, quonia cOseruationaturae subsequitur 'esse esse aut illius acto est a volutate,&no linediate a Deo, sicuti dictilemquia

diuisio illa suit insuffcies. Ne' ideo Dillo inst*ti certificat: quoniam aliud aenotio det, ne quia aliqd de nou ecι piat: sed siniam pro illo instanti est te ni inatio certitudinis,ubi prius no erat: veluti e ' ec in caeteris relationibus . Socrὴtes enim,minc potest fieri simi. lis Plari

893쪽

72 Petri Pomponis j lis Platoni ubi prius non erit ei similis neque aliquid uando Platoni,neque liquid recipiendo: sed quoniam solum manc est terminatio relationis , ubi pri is noti erat, Et si dicatur,quanquam ita sit, ut dicit tamen relatio n6potestrermidari, nisi aliquod de nouo fiat. Quare cum ista relatio itimo ternit inari non possit,nisi ex siqua secti'ne, Urimum: non igitur actus uoluntatis

nostri, sed Dei Si noli est inus cati

in inpii poterit ergo a Deo intelligi,

quo/ in e debat ur. Sed iam multoti dic una est,quod Deus illitis actus sim: pilciter est cause:& secundum quid no. in causa: quia qua Deqs ςst causa simpliciter huius aditis,iste abus a Deo 'gabscisur: quatierb secundum quid, IDeus non est huius actiis cauta , non cognosciuar determinate a Deo,sed his tum siti, coisitione, ut estia iusili. ex tra suas causas uelut inel cogito scimc ut indetei minatus nisi siuatenus adtuli

894쪽

'Atilutea Dec, cognoscuntur: am Deus absolute eorum est causa, ue- luti dictum est. Sed quoniam aliquando sunt determinati,& aliquando inde te iliati ideo altera ecaltera ratio exiis guntur. Nam qua in potentia sunt, coagnoscuntur ut in determinati:quoniam

qua in potentia sunt, ec indetermina suis: θc ut habet ad esse res, se habet a

cognosci:qua autem actu sunt,deternit nate cognoscuntur: quoniam ec qua a.

htu sunt,determinati sunt. Cum* De

iis contra rationem rei non operetur,

quoniam non faciat hominem sine anima, quoniam de intrinseca hominis ra- tione est an ina: ideo non certificatur de actu, nisi quatenus actus est extra saas causas: quoniarii in materia contin' mitti non potest prius esse rei dermina' tio, Quam actus sit.Nam quandiu post' tia est, extrinsec ratione indetermina tus est. Secus autem in rebus ineuitabitalibus est. Nam antequam Sol oriatur, determinati sumus de ortu Solis: quo- . niam secundum comunem opinsonem ec comunxin cursum cli in materia ne ir . . cessia

895쪽

quoniam aliter dicere est sermo ihin litobilis. Considςrado igitur naturari

'tingentis,oc uti e h bet indeterminati nem 5c determina ti0em, quoslactus sint liberi oc nostri: re aliter uideare meo dici non potest. Unde Magiscundum, cum dic batus,puetur, an talis scietia esset pracstic uel latiua dicitur,qvM partim specia cilia, partim practica siue factiu : sim, pliciteriamen factiva est . Secundum vero quid est speculatiua: quoniam se. cunda quid, hibet esse ab oriecto, optiquidem quod actus effectiuς gerie scientiam: quoniam nihil potin agere

in Deum : sed quoniam tertiri lce titudinem,ueluti dictum est.noneniniicientia certa,nisi ut actus existit,uri est extra suas causas.simpliciter tam he cientia est factiva:quoniam actus

est a Deo,& effectiuὸ dependeti D : quandoquidem Deus est causa uolum ausia qua fit act*s:μpositiuum quod

896쪽

dinatur.

Vesuti upumquodque ens taliter Deis depedet,imp quoquo modo pec qium,quantuni ad deformitatem,di ituresse a Pleo,no quod Deus faciatu um,sed permittit desinu'

m autem non tantum permittit,

tum c0 eruat α fouet, di in ipsum VE

qrd natur, quanquam immediate . stat a uoluntate, qus quide mouet, 'Quouod aDeo moueat , veluti securis 'Marpentatore, sed vesuti uirtus derelia icta in semine apatre & graue, quando Npuetur deornim, dicitur a coelo mo--ri , quanquam ex toto non puri ' Ω- militudo : quoniam minis p0stiuum depentit a Deo, quam graue ac O in modo suo,vimpnifestu Et c*m dici tur, quod scientia spe. . a tua ςffective fit ab obiecto, quan-

qua ista uniuersaliter no sit uera, quqnii am de relationib. ec secundis iniciatiois' 'ibus appareat no ueriscyrndicitur ta/ imen pro nunc, qubd supp0sio quod illud esset verum in nobis, non tamen

897쪽

ctissimi tenent. Quan quam Deus de onoqu oque ab ecoacto hi eat scietiam Bacticam: prius Resesi spectitatiuisi. 3e quibus manifestimim, quod talis scietitia Mnest facta ab 'biecto Qui, re si de hi. quaed Deo fiunt, potest escientiani specillauia xi de hs,qu* a uoluntatς fiunt Udde, ut ego existimo, non est de ratiot specul liui, quod scientia fiat ab obie

gnoscit homiliena nonuisactibileni ab

ne fit practicus, ut dicitur 3. Ahima. Quare omne praelicii destendit acusativo: consequenter est e' pdite. '. rius.Verum oc adhuc hoc non uidetur Lusiacere: quoniam in omni uera eo-gnitione debet esse adaequatio inter G. gnoscens re cognitum: quoniam ueriestas consistit in adaequatione, ec de esse assimilatio inter cognoscens θc co- gnitum:

898쪽

gnitum : quoniam veritas consistit in adaequatione, d ebeteme assimilatio linter cognoscctas ct cognitum. Quan/do igitur Deus itelligit, siue scit actuna humanum inter Deum 5 aeὶβ humainum,cadit similatio aut igitur Deus fi

latur actui, quod no uidetur esse verum : quia magis creatura assimilatur creatori, A effectus causis, quam creaWtor creaturae,ec cause effectui: si uero a eius assimilatur Deo, Deus Uidetur es,

se causa huius actuet, sc non uoluntas hanaana.Quare actus non est uolimtatis,

sed Dei quod intenditur . Quod actusi sit a Deo, oc non a uoluntate, si assimilatur ei,patet:qtioniam erit ejectus ipsius Dei. Nam effectus assimilatur cauae fa ct non catisse effectui. Non enim imagini Alcrcurii debet asistria Iari Mercuririus, sed econtra: ne pimago est causa Mercurii, sed Mercurius est causa imaginis uare si actus assimilat ri Deo, actus est D ci, S non uoluntatis. Sed ad hoc dicitur, quo ducI in actu est dea' formitas, uel non. Si non est deformi las .sic assimilattit Deo' Ucrum Deusta totalia

899쪽

totaliter non est causa effectiva huitis actus, taquam instrumentum, oc Deus tanquam principale, loquendo de in strumento. ut supra diximus: ec ultrahoc,qd Deus est causa effectiva principalis,ec finalis,dc exemplaris. re dico actum assimilari Deo,ec non Deum actui:quoniam in triplici genere causae Deus est causa. Necplpter hoc excluditur,quin actus sit uoluntatis, uelut in frumenti: si uero actus habet in sed formitatem,dico,quod quantum ad deformitatem, non assimilatur Deo: onia nullo modo illius deformitatis Deest causa,nisi permissiua, re per accio dens:cui causae non debet effectus assumitari.tit fatis notum est.Cognoscit tamen Deus defectum illum,quanquam non sit similitudo aliqua inter Deum. ct defectum:quoniam privativa no cognoscotur per similitudine inter ipsam priuationem,ct cognoscentem:quoniaam imp ossibile est inter talia esse dissia militudinem. Sed priuationes com scuntur per habitus oppositos: quo ni

est sui ec obliqui. Haec quidem

900쪽

d fat.Lib. urb., Praedo sib M. 77. quidem dicuntur sequedo opinionem

veram religionis Christianae. Existimo tamen Aritio telem no sensisse priuationes a Deo copnosci quoniam existimatiit ista cognosci ab intellectu existen εte in potentia quod dici non potest so ndurn Aristotelem de obliquo intenlectuina fiu: quanto minus de Deo dici potest:sed Lex est sortior Philosopli lati in ana,cum sit a Deo. Uerum quominam 5c in eadem dubitatione salis apparenter argi eritabatur, quod totus aαeio uoluntatis siue rectes siue obliquus. esset a Deo, ec nullo modo ipsius uoluis.. tatis: tum quoniam Detis est causa adaequata uoluntatis,ut supponitur, Sc uo. luntas est causa ad quata a 'tis Qua evidetur inferri, quod Deus es causa ad nequata actus:iu quoniam si Deus nonen et causa adaeqtiata aetus uolitionis, hoc esse quoniam determinatio uolui. tatis non cita Deo ed ab ipsa uoluntate. Sed ista determinatio nilail aliud ui. rietur esse qua ipsa uoluntas, citius De

Wi iis conceditur esse causa: ergo Deus est:

causa uolitionis . Ideo propter hoc dica

SEARCH

MENU NAVIGATION