장음표시 사용
921쪽
' retri inpotuitis quoniam aeternitas non habet succe .sionem, sed est tota simul: ideo dicitur quod etiam in istis primis centum anu Deus est certus de hoc actu,non ratio ne istorum centum annorum,sed ratio ne temporis subsequentis . Godsi di satur,quomodo aeternitati temporis suturum est ei praesens, dicitur, quoniani aeternitas est causa suturhoc totum tem pus continet. Quod si iterum instetui: qmodo alternitas cotinet actu voluntatis,cum ipsa non sit causa actus uoluntaris: quoniam a ctus uoluntatis esset Delibi 'non nostri. Certe ut dixi mihi argu mentum est disticillimum, veluti dixi mus. Quare Stoici hanc dissicultatem faciliter evadunt, cum actus volutatis sint a Deo: propter quod opinio Sto ca redditur valde probabilis. Dicota, men uel superius dixi)quoniam melius, non habeo, scilicet quod etsi voluntas . . sit causa sui actus: non tamen simplici ixer,sed secundum quid. quia Deus sim, pliciter in sua aeternitate actu illum cohxine quanquam secundum quid iactus
ille sit uolutatis, quod quomodo in Lligatusi
922쪽
ligatur, satis abunde superius dictum
est.Etsi interim instetur,nunc Deus certe determinatescit actum uolutatis, qui in centesimo anno erit,ec ista certia' tudo non potest esse, nisi actus volun/tatis sit in actu: igitur nunc Deus non
certe scit, dico, qd si nunc scit, certe scit
ratione,nuc quod exit in centes in o ana no,in quo nuc actus erit in actu,ut supponitur. Et quoniam omnia sunt prae αι entia sternitati: ideo semper apud sternitatem ille actus est in actii. nam ca- dem difficultas cadit, quo futuri; ecprsteritum prs sentia sternitati sunt. In sternitate ein nihilsotest esse fluxum: quoniam sic non esset sternitas. Ad octaua consimiliter dicitur, quod quamuis amctus iste secundum existentiam tempOris non sit sternus,unde tamen etsi pia sens attonitalces sterniis. Ab sterno enim Deus uidit me scribentem pro ista hora, re in sternum uidebit. Qitare ut pressentatur sternitati, ternus citi neque unquam fuit uci erit aliqua eius de iacientia,sed utcstin tempore, incipit desinit esse. Quare non concluditur,
923쪽
εοί , Petri dii omisti quod cognitio sterna dependeat a co: gnitione temporali, imὀut cognitunia D o,est sternum intrasse tutabile: veluti etiam sternum potest cogno/sci ab eo,quod incipit: quandoquidem
sternum, qitanquam in se sit sternunt, ut tame cognitum ab hoc nouo est no Mum:reprssentatur tame intellectuli, MO,Ut aeternum: quoniam sic non esset vera cognitio, sicuti sternitati hoc no, Uum representatur ut nouum, licet res
prssentatio sit sterna. Et cum ulterius
in eadem argumentatione inferebatur,
quod Dei scientia depcderet ab aliquo extra in quoniam veriscari non potest, nisi aliquod sit extra se. Huic dico,salua
veritat. , Dei scientiam a nullo absolute dependere: verum non inconuenire ea
dependere ab aliquo extrinseco ex suppositione sinis, quae non est neces itas simpliciter. Unde Deus non depend absolute a Socrate si tamen vult Socratem saluum esse, dependet a Socrate. Vnde suppositio, quod Deus velit ni merum electortim, oportet quod si ista
sinis impleatur,quod aliqui homines actus
924쪽
dentilab.arb. Praede G. III. s, meritorios habeant & iaciant, nisi ipse Des ex gratia vellet eos csse de numero electorum. Nel bene insertur,
quod si Dei scietia est idemGuod est etitia, o Deus secundum scientiam alia quando depcdet ab aliquo extrinseco, quod etiam essentia . Nam diuersa sitagnificant scientia 5c essentia Quare nolequitur, quod insertur. Q iod si quis instaret,quoniam secundum hac resposionem veris caretur dictu Origenis suis per epistola Pauli ad Romanos. In quo loco dicit Origenes, quod non, quia Deus praeuide sic erit, sed quoniam se erit,ideo praeuidet. Quare igitur res sit causa prouidentiae, &non prouidentia
sit causa rei Nam no confitemur in hae hosti a responsione Dei scientiam depedere a re. Hoc autem dictum ori enisco Rauniter damnatur a modernis Theologis, & a Boethio in s. de Consolatio . iae: in ὁ&Averrois in Commento i. ia. Methaphysicorum dicit,scientiam nostram disterre ab ea quae Dei: quo ni am nostra causatur a rebus: Dei vero sesentia causat ipsas res. Ad hoc nihil uide
925쪽
s pq Petri Pomponati, tur dicendum, quod in rebus non depε dentibus a Voluntate humana spro nuς omittamus intelligentiarum volunt tem) scientia, siue Dei prouidentia est infallibiliter causa reru: uante p comu ni cursu,illa ineuitabiliter ueniensi nisi Deus mutaret comunem cursum ibde de his, ut futurassent, apud Deum est determinata cognitio, imo apud intellectum aliquem creatum saltem de multis. Unde cum talia moueantur ex natura,determina te sunt uirtutis, veluti R de eclipsi futura. auare ut sunt sutura,etiam de his est determinata ueritas: aaecp talis proprie dicitur esse contingotia, ut opponitur ineuitabilitati: sed est contingentia,ut opponitur necessario: quoniam non semper sunt de necessitate, tamen sunt 8c erunt in determinatis temporibus. Si autem sumamus prouis dentiam,sive praestientiam de actib.uolantatis, ut actus uoluntatis sunt in suis causis, in uera contingentia, s m non Opponitur necessario, sed ineui= tabili, dico,quod Dei prouidentia non est totalis causa Grum siue actuum vo Iuniatis.
926쪽
luntatis . Unde si Deus scit, Socratem Peccaturum uel actu peccantem, si Deiicientia esset causa, quod Socrates pe care Deus esset eausa peccati. Uerum magis uertitur, quod ex quo Socrates
peccat, Deus scit ipsum peccare, non quidem quoniam peccat Socrates, ali/quid i Deo genera tutiquoniam sic D iis mutaretu sed quoniam actus peccadi Socratis terminat Dei cognitionem ad modum superius dictum, videlicet quoniam ad hoc, quod Deus scit certe de peccato Socratis, oportet γ actua liter in Socrate existat pecca tum tiri b. coditio requisita ad certitudinem Dei. Vnde in certitudine Dei duo requiruatur, c licet ad hoc quod Deus sit certus iade Socratis peccato,Ab lutum,ququest Dei scientia, ec Rebectivum quod
requiritur ex parte existentiae ipsius Socratis, quς fundat talem conditionem. Et quanquam Deus secundum totum non sit causa talis actus tamen simpliciter Deus es: causa talis actus, quia pol testa Deo cognosci. inico igitur,quod dictum Origenis in se est uel uiloqueriodo de
927쪽
do de actibus voluntatis. Nam sita sci
entia non est causa peccati ne p meriti. sic enim actus non essent liberi, ne I totaliter illi actus sunt causa scientiae: bniam generarent aliquid in Deo,& n'
dependeren t ab spso Deo, net essent voliti ab ipso Deo oc ordinati. Ast ob latus est Christus,quia ipse uoluit. V
luit nam crucis subire tormentin qua re quoquo modo subiacent voluntati Diuinae,quanquam sint peccata.Origenes ergo ut existimo) per illa uerba u' luit habere hanc sentetiam, scilic. quod intelligitur in actibus voluntatis, quo rum Deus voluit,voluntatem et catin ' sam. In reliquis vero propositio non intelligiturnae 3 tamen sequitur aliquod in conueniens, scilicet quod Deus non est causa omnium , vel quod illi actus no esserat cogniti a Deo, luti permulta ante dicta uisum est superius, quai Quam apud me nullum in ista materia sit argumentum adeo disticile. Ad nonam autem re penultimam dubitati Hem,in qua dicebatur, quod Bo ethius iudetur 4icere,quod Dei scientia
928쪽
nem sit causa rei,ne I rei effectus, ' A
sexander huic sententiae uidetur cosentire Huic dicit primo, quatum ad Al xandrum, quod alitoritas eius non es admitteda, imo neq; intelligibilis: quonia quod Deus cognoscat alia a se, hoc non potest intelligi, nisi quia causat ilisia,& cognoscendo scipsum esse causana ςognostit ellectus: quoniam in causa relucent effectus, aut quoniam Deus est effectus rerum extra se , Undecorignoscendo se,cognoscit res: quoniam peffectus cognoicimus cau am, quod excogitare de Deo nephas est aut qconiam similitud nem rerum receperit arcbus ipsis uel ab aliquo alio, quod ocnon minus impossibile est: aut quod i i ' psemet sit rerum similitudo , quod octingi non potest: quoniam aut it te esisset imago rerum,aut res imaginis citis
Si primum: est rerum effectus. Si secundum:est causa rerum. Et sic sequitur c5tra ipsam. Quare ill ud dictu Alexandri stare non potest,quod firmatri quoniam cuiuscunque rei Deus est causis, quae non est ipse Deus , non autem elacaui α
929쪽
causa, nisi intelligendo oc uoletido, ut . osteditur in ia. Methapi sics: quia sua
scien ta est causa rerunt. Prserea Deus comparatur rebus ueluti artifex ad anisiciatu: sed artifex est factivus artificia ti,ergo scientia Dei est causa reru. Aniis plius, prouidentia dicit actionem derenenda: quomodo igitur non est causa rei. Quod aut adducit de Boethio, cem . te Boethius pe totum illud quinturii videtur illud inuere. Ponit enim exemo plum de eo qui uidit aliquos ire ad ali quem locum: a quibus nihil videtur reiscipere,1 ecp in eos aliquid agere Quod exemplum in pluribus non conuenit, est manifeste falsum: quoniam uides
dependet a uisibili, 5c se cadum ipsum
scientia Dei non dependet a re: quontiam inquit ipse aduersus Origenem, ternum dependeret a temporali. An plius, uidens continue recipit speciem ab eo , quod mouetur: Deus autem hihil potest recipere a te. Falstim est etia, quoniam Deus de necessitate dat rei si debent operari.vnde dictum Boeth non videtur esse uerum. Tamen Boe illius
930쪽
derit Lib.dob. Praedesta .sII. sis, thius non nesat Deum aliquid rei facere,sed negat Deum necessitare hanc ata stionem - Verum insurgit maior dissi, cultas: quoniam concedit Boethius recontingenter agere,certum tamen esse
Deum de re ab ipse contingenter agente procedente. Quod apud me impii, cat contradictionem: quoniam impos.sibiIe est, aliquid certe cognosci,nisi iapsui sit cert) m. Aliter enim oc impos sibilia sciri po et So res sciretur sub opposito suae rationis Di malis. Ne' obstat,quὀd ab aliquib.dicitur, certe scio
te cile, quando te uideo,non deceptus, tu tamenes quoddam contingens.Cer te haec est ridicula res, scilicet quod tu nunc sis continges, quoniam quanquapossis non esse in futurum, antequanonestes, non potuisses non esse : per nulla tamen potentia fieri notest , quod non sis nunc, de quo su iacertus: non autem sum certus de suturo sed latum depraesente, quoniam determinatissiα me es. Unde alterum duorum est, aut
ego non intelliso, quid sibi Boethi; suoluerit, aut ea deceptuς Boethius