Petri Pomponatii ... Opera. De naturalium effectuum admirandorum causis, seu de incantationibus liber. Item de fato Libero arbitrio Prædestinatione Providentia Dei, libri 5. In quibus difficillima capita & quæstiones theologicæ & philosophicæ ex sana

911쪽

ωriPomponat ius procedat a uoluntate, illiuἴ uoluit tas est causa . Hoc dictum etsi dea mi malo oc deformi uideatur esse uerui

non tamen de actu studio ec bono uidetur posse sustineri . Nam Oseae pri Phetae a 3. capit. dicitur ex persona t ei: perditio tua Israel ex te est tantummo. ido,ex me auxilium tuum.Quareserem innia determinata ruunt . caput quartamdetam in quo respondetur ad G duis bitationes.

λ o primam igitur harum dubita.

tionum dicitur, quod uerbivra itulud Augustini intelligendum est,quantum ad potentiam Jc actum: quoniam

eadem potent a eodem actu cognoscit contingentia ec necessaria: non tamen quantum ad eandem rationem cognoscendi. Si enim eadem esset ratio necesi si h Sc contingentis, tuc idem esset noeessarium contingens. Unde cognitio Dei de suturis Sc prs sentibus, re est una.ec eadem cognitio: ratione tameniunt du

912쪽

i sunt diuersa,ut intellectio oc uolitio sati una ec eadem res:alia tame est ratio inai aenigendi, ec alia uolendi. tiare oc mai 'a intelligit, oe tamen mala non uult., I Adsecundam, cum dicebatur, quod ni Deus de contingenti, qua contingens

est, non plus scit, nisi quod potest es e,

ecnon determinate cognoscit, quod j tic tamen sciet Deus , quantum homo. Ad hoe dicitur, quod si Deus non coagnoscit numerum determinatu infiniis ti, veluti etiam non cognoscit homo, non sequitur Deum esse ignorantem, cognitionem hominis simpliciteri quari cognitione Dei, licet quantum ad aliquid aequentur. Deus enim non

potest scire, quod ina possibile est sciri:

nem etiam homo . inare in hoc nonia est disseretia,verum omnia scibilia De/us scit: qus tamen a nulla creatura pura. sciri polliunt quia cognitio creatoris e

Cum dicitur, uaticinium Gyresiserit simile uaticinio Vei,ad hoc dicitur, minime illud sequi, oc si Deus contin etia, contingentia sunt, scit ipsa ene. incerta:

913쪽

incerta:qua tame stat extra suas causa in aeternitate sua cognoscit cognitione certa: quae sola Deo debet oc nulli crea ture.Dico etiam qua futura sunt,et Deis ius cognoscit esse incerta,ueluti& intel lectus creatusnu sic tamen Deus magis propinquat certitudini, qua intellectus creatus: veluti oc si prudentissimus de euentu futuro non certum potest affer iudicium: tamen iudicium suum magis appropinquat certitudini,quam iudiciae. um imprudentis uel minus prudentis. Ad tertiam cum dicitur, quod si Deus

de contingenti habet cognitionem in/determinatam: tunc eius cognitio esset

in potentia ecim perseela, quod blas=Phemia uidetur es Le.Ad hoc dicitur, δd indeterminatio potest cadere supra ob iectum: di sic propositio est uera oc sen 'sus est,quod Deus cognoscit ipsum contingens esse determinalsi. Quod si De

os aliter cosnosceret, impersecte co gnosceret, imo false. Potest oc indetera inatio cadere supra cognitionem, sic Quod sensus sit, Deus indeterminatam

cognitionem habet de contingenti. Et

914쪽

deput.Lib. b. V praedes bra. hoc Blitini est:im5 Deus exactissimanio perseelissimam cognitionem habet de coptingente: quoniam cognoscenis

do quicquid est contingentis, cic quod

natura sua est indeterminata, determinatissime θί perfectissime cognoscit psum,ueluti occonsuevimus dicere, id sciens sortunam esse causam indeterminatam determinatissime cognoscit fora lunam. Dicol,quod non proprie dicitur de Deo,sid de cotinget suturo, qua contingens est,dubitet de determinata parte: quoniam dubitatio est motus ti tubationis,qui remotissimus est a Deo imo praeposita illa parte contradictio Mnis firmus est in ea scilicet quod possibilas est, o non determinata: sed dubitatio uidetur significare,qubd credat una partem esse determinate ueram, re in sciat tamen quae sit illa. Si tamen sum ais tur dubitare negative, id est, non scire determinationem, sic concededum est. Sed hoc non est proprie accipere veru: verutamen abutimur, ec sum litur quando in ut synonima: unde nihil quod imperfectionem claudat, potest de Deo ai GA firmari.

915쪽

firmari. Ad quartam dicitur, quod i

alsumitur nisum. non enim DeuS qua' .do in cognoscit futurum este indeteraminatum, et quando I determinatum, si synon ima refertur au cognitione: ditiam simul oc semel cognoscit iplana de

terminatum indeterminatu, Verum non secundum eandem rationem; Q qniam qua contingens scit ipsum esse in determinatum, et qua est extra suas causas,scit ipsum esse determinatum V esuti cognosces homine esse animal ratio/nale, scit ipsum esse determinatu determinatum: qua animal est,indete minatum est,qua rationale,determin tum. Et quaquam tempussit diuersi an quo contingens est indeterminatu a tempore, in quo illud est determina. tum, quoniam est continuum tempus, in quo de necessitate partes sunt incori possibiles: tamen apud peternitatem quae supra tempus est no est succcsti' quia simul omnia uerificantur, sed pr' eadem mensura temporali. Unde sis MS aeternitate non mens braretur non Chi simul repraesentaretur determinatu - et in

916쪽

dent Lib.urb. cypraedi sub illa γρά candeterminatum: ne simul itideret determinationem θc in determinati'/nem. Quare in aliis a Deo hoc fieri nopotest: quoniam eorum mensura non est aeternitas, sed aeuum vel tempus. Sicitat Deus, quoniam uidet ipsum conuitio gens elle determinatum,videt 8c et a se indeterminatum: quoniam utrummtempus cst praesens sternitati unde ritala cadit in Deo mutatio. Quicqtiid em Vide aeternat iter uidet: quanquam sericundum nostrum modum intelligendi

concedi potest in Deo oc in stiis operationibus esse prioritatem posteriori tatem: sicut dicimus, Deum prius intelligere quam uelle, oc pro aliquo signo,

Pro quo non est uelle . Sed hoc arguit nouitatem ex parte modi nostri intelli gendi non autem ex parte rei. Ad quuita autem cum dicitur, ex Boethq autoritate, quod cognoscens non sequitur

naturam cogniti, quia si cogiti tum est

inde terminarum,no opori et cognitiora.

iacm cile i' determinatam. Huic diciti r Vt supra dictum est, si determinatio setcnet ex parte cognitionis, sic veru est,

917쪽

ώ tripomponatii quod diciturised nihil contra nos. Viis de de obiecto ex natura sua indetermi- inato,cognoscendo ipsum esse indeteris minatum, determinatissime cognoscis tur, θc scit ipsum, quantum sciri phtest secundum sitiam considerationem. Si vero determinatio se teneat ex parte obiecti. sic sermo est 1possibilis & claudens contradictionem. Sensiis em est, quod de re, quae natura sua est indete minata,& indeterminatio est de sua trinseca ration intelligitur sit, opposito:5c perinde est, quod homo intelligitur cognitione uera irrationalis. nata veluti rationalis est de intesiectu hominis: sic ct indeterminatio de intellectu contingentis. Non enim intestigibile est, quod in definitione contingentis adat indeterminatio, oc indeterminari te ipsum sciatur. Si enim determinate icitur, determinatum est, aliter sciretur quod non est, oi ueritas non cosisteret in adaequatione reprssentationis:quo nia cognitio est similitudo oc adae iii tio. Non tamen oportet,quod qualis/cuns sit conditio cogniti, sit &condi

918쪽

tio cognitionis: quoniam stat cognitutae in materia, oc cognitionem est e stane materia, cognitum esse sternum, octam e cognitionem secundum stium ess esse nouam: oc econtra,cognitum secundum esse, existere nouum,& cognitionem de eo esse sternam.Sed quanta est ex parte similitudinis, oportet adr quationem esse inter cognitum 5c corignosceps: quia si natura contingentis est indeterminatio, non potest co gnoscissib determinatione, quaquam talis ccmnitio sit maxime determinata, luti u fortuna es causa indetermina.

ta, qua fortuna esst, non potest intelligi sub determinatione, quanquam sic intellisendo determinatissima est cognitio fortuns . Si ita intellectus Boethii

fuit iste, concediturisi aliter, cum bo

venia non admixtitur. Ad sextam uero dicitur, quod actus uoluntatis immea diate sunt a uoluntatemem tame sequi-rur,quod aliquis effectus is qui no deo pendeat a Deo. In actu enthi aut est dea rectus aut non . Si non est defectus, etsi immediate hoc sta uoluntate: tamen

919쪽

F Petri pompo, at cum uoluntas sit a Deo, nem esse nouo petari possit uoluntas ipsit, nisi in uiris tute Dei,& ut est instrumentum nona ctualiter motum, sed quoniam ipse ituitas est Dei effectus in triplici generire causae,ut alias dictum est. Ideo iste a.'ctus reducitur in Deum, siciit moly gri Dis deorsum reducitur in motum cos sic, quanquam corpus ccci e proprie non moueat gratie de6rsum . Quali tum autem ad defectum existentem in ipso actu, proprie non habet causam erficientem, sed deficientem: cuius causa originalis est,quoniam ex nihilo est,ta/Dacia ex toto non stibterfugit ista detor mitas causam effectiva Dei: quoniam non esset iste defectus in tali,ctu, nisi Liberum arbitrium haberet a Deo, Permitteret talem effectum: adhuc quoia iam deformitas fundatur in voltuata. te,quae ut ens est,hona est 5c omnis bonitas a Deo est. Potest 5c dici,istum d lxctum ord ari in bonu quoquo mo do,pro quum est occasio iusticis εἴ mi

iei icordiae Dei, quae sunt ualde bona:

quia millus est effectus, qui subterfugiat caulai

920쪽

at causalitatem Dei. Si enim Deus non causare nem essent bona ness mala. Ad septimam dicitur, quod reuera De Us non est certus de ac tu humano, nisi ut est extra suas causas: quoniam actus non est determinatus secsid meseuei fore nisi quatenus est extra suas causas Unde ut est in suis causis, necesse est se determinatum. Quare ut sic non po/test intel ligi est e indeterminatus: nein e conuerso potest intelligi esse determi- 'natus, nisi quatenus est extra suas cat sas. Uerum cum dicitur, nunquam igitur Deus certitudinali ter scit,nisi ubi ais ictus sit uel actus fuerit,quare ut suppon no, cu non erit iste actus nisi in fine centum annorum, Deus igitur in istis cenintum annis non habet certitudinem de

isto actu: quod falsum est, opinioni

repugnans. Huic dicitur, quod ratione istorum centum annorum, Deus non habet certitudine de isto actu imo quaintum est ratione istorum centum annΟintum,Deus hon scit nisi quod est contingens ratione uero temporis subsequentis Deus est certus de isto actu: verum