장음표시 사용
901쪽
so Petri Pompomiti dia in agente uoluntario argumentum non tenere. Non enim, si Deus est cauissa uoluntatis, Oc voluntas causa actus,
sequitur, quod Deus sit causa actus: sic . enim Deus esset causa peccati, ct hoc totum prouenisiquoniam uoluntas est causa adaequata duorum oppositorum quod non est in rebus naturalibus. Unde si in rebus naturalibus posita causa adsquata ponitur estectus, non tamen in voluntariis. Unde actus attribuitur volutati, ec non Deo, nisi tanciua causa uniuersalis,veluti dictum est. Ad secunda in etiam,cum dicitur, qVod determiα natio nihil aliud est, quam ipsa uoluntas: quare si Deus est causa uoluntatis, est causa determinationis, ec conse quenter actus ipsius, dicitur,quὀd potestas determinatiua est idem quod volu tas: sed actu determinatio nihil aliud est,quam actus ipse. Unde cum dicitur, voluntatem se determinare, nihil aliud est, quam volutatem producere actum determinatum, non aliquod aliud ab ipsa voluntate uel ab actu. Qtiare cum dicitur,Deum non determinare actuni
902쪽
voluntatis, nihil aliud intelligitur, nisi
Deum non producere a ctum voluntatis,sed voluntatem ipsam producere aructum. Quare obiectio non procedit. Quantum autem ad secundam dubitationem, in qua intendebatur probare, quod Deus no cognoscit actus humanos, quoniam quandom sunt ic quan/docv non sunt: quoniam si Deus certia ludithaliter sciret, aut in Deo esset falsi
tas, aut nutaretur de una opinione in
alteram. Huic dicitur,quὀd neutrum sequitur. Si enim Socrates,ubi Plato seis det, credat Platonem sedere,ec ubi Plato postea surgat, Socrates videret Platonem surgere, utim in Socrate non es, set falsa opinio. Quuna autem Deus ux at tem pus,in quo res est, oc 1 quo res no est,in Dei uisione falsitas cadere nopotest: quoniam non variatur res,quincius variatio a Deo videatur. Uerum cuni inscrtur, sicut Socrates, ubi videt Platonem sedere, ec postea non sedere, licci non decipiatur. cadit tamen sc pe rit credulitas,quod Plato sedeat, quam Prius habebat.Vnde in Socrate descia it
903쪽
Vsa; retri Pomponat' sienis asstmativus, 5c incipit esse dissensus . Quare cisi in Deo nunquam sit salsitas, veluti& in casu dato, nec est in Socratc erit tamen alia credulitas, ocperibit prior: veluti in Socrate etiam manifestum est. Huic dicitur negando similitudinem: quonia Socrates subit, citur tempori, e simul non est in proesenti suturo Vci praeterito . Unde aliter se habet in praesenti,re aliter institi ro. Ast D co sita aerei nitate omnia temispora sunt squaliter pressentia. Unde cognoscit praeteritum, veluti oc praesens, ut dicit Augustin. O. de Ciuitate Dei, capite ia. In Socrate enim illud continavit, scilicet quod crςdulitatem variati quoniam ec tempus,in quo est,ec vaxia ius Ast in Deo no Variatur opinio quoniam aeternitas est tota silmil Dico igntur, quod in aeternitate realiter nihil estri ius vel posterius, sed tantum secuti, dum nostr tim modum intςlligedi: quare reali ter nunc ita uidet, o praesentialiter quae fuerimi,sicut ea quae sunt. Vnὰ dedeccptio est: quoniam ita iudicam unde Deo,veluti ec de nobis. Vnde quoE
904쪽
dentassis s.cν Praede Abra riam in nobis est successio , credistriis S eam esse in Deo . Existimo tamen, quod Aristoteles negaret, quanquam in Libro de Bona fortuna versus rinem vid eatur dicere,omnia futura & praeterita esse sibi praesentia. Uerum haec dicha nostra magnam apparentiam falsiis talis videtur continere quoniam si prs. sentia, praeterita di futura eodem mois do se habent in sternitate,ttinc simul runt uera duo co tradictpria. Nam cum nunc Socrates sedeat,praesentialiter uidet ipsum sedere. Cu. aliquando nota
sedeat,videt oc ipsum non sedere.Csim cognitio ista es: inmitiuasimul uidet sedere ec non sedere:-multa alia coram . milia possent adduci aduersus hanc o/pinionem, quae ad alium locum dimittimus . Conumiliter an Aristoteles hoc tenuerit, re maxime propter locum ad
ductum de Bona sortuna. Sed pro neicomittamus tantam difficultatcm. Credo tamen,quod secundum religionem
Christianam sic sit dicedum. Quantum vero sit de 3 dubitati5e,videlicet quod mellaeius humanus non cognoscit sin
905쪽
784 Petri mpsnat gularia,ratione suae imaterialitatis, sunt diuersae 5c contrariae opiniones. Quis dam tenent, intellectum humanum pri mo cognoscere singularia: dic sic ratio perit, quantu sit ratione illius fundam citi,licet fortassis per aliam causam negeti intellactum diuinum cognoscere singullaria , Utpoteratione variabilitatis vel diuinitatis, vel propter aliquam aliam causam. Alii autem negant intellectuna
humantina cognoscere singularia, non. Propter immat crialitatem, quoniam sic Deus ea non cognosceret: scd adductit
alias causas . Quare &secundWm istos. ratio non procedit: quoniam seςudum illos ratio ast imit falsum, licet aliud sit 3 hoc falsicina assumptum, qua illud quψa dicebat prima opinio. Prima enim v le abat rationem peccare quoniam accipi e hat intellectum nostrum non intelligere singularia:hae cuci ὁ hoc concedit, sed
Hoza t immatcrialitatem esse causam huius accidentis. Quare secLmdum utras--.que Opinioncs i alio non couincit,qualiquam alias assignciat catlsas. eru quo .
lam de his abunde dicitur ab autorib.
906쪽
nem existimo demdsi rationem In hoc adducere posse unusquisi eligat illam partem, quae sibi videtur probabilior. Consimiliter dicitiir ad quartam, scilici quod Deus non potest cognoscere singularia,quoniam sunt infinita,& insimurum cognosci non potes,dicendum,ut dicunt communiter autores: Infinitum
cognosci non potest per parte post pa
tem , sed uno intuitu potest cognosci. verum de hoc ab autoribus videamus. Puto tamen Aristotelem ill a nullo modo concessisse,sed ueluti dictum est,Deus omnia cognoscit secudum speciem
specialissimam, quae persectam facit cognitioncm. Quod si aliqueautoritates
videantur sonare, Deum omnia co gnoscere, intelligitur secundum istum modum Quare illud ad ludium de bona fortuna,sic est interpretandum Milicet intuitu ec cognitione uniuersali, ocnon particulari. Unde nullum harum i ratio latina apud Aristotelem facit dubitationem. Uerum sapientia diuina vincit o conculi t humanam. i
907쪽
responsones moumtural Me dulitationes.
RVrsum N circa ea quae dicta simu
occurrunt & multae dubitationes, mas existimaui non bonum esse cas bmittere. Prima i tam dubitatio est,quo nia dictum est, Deum cognoscere futu ra contingcntia,ut indeterminata,si co
moscit qua futura sunt ii vero qua prs' intialia sint & cxtra po tentiam,deter minate cognoscit. Ex isto se tur,qubd aliter cognoscit sutura, quam praesen tia: hoc autem aperte repugnat Augu- nino Capitulo nam pir.io. libri de Cia citate Dei sic scribit: Deus temporalia
mouens, temporaliter non mouetur: nec aliter nouit facienda quam laeta nec aliter inuocantes exaudit, quam iri uocaturos videt. Praeterea si Deus defuturo contingenti non plus scit, nisi quoniam erit vel no erit, vci quoniam poterit esse vel non esse, non maiorem
Deus de hoc habebit certitudinem, Φ quicunt homo admodum vilis & pa
908쪽
dera Lib.dri .er praede tab.sn s xum sciens. Quare Dei prouidentia e rit similis vaticinio Thyresiae, in quo dicebatur: Quicquid dicam,aut erit aut non erit. Ei haec videtur esse ratio Boe- iij aduersus istam opinionem in Prosa; tertia s. libri de Consolatione. Idem Via detur, esse magna blasphemia dicersi Deum de aliquo habere cognitionem indeterminatam: quoniam indeterminatum dicit impotentiam ei imperis Oionem. Quia si Deus habςt cognitionem indeterminatam,cognitio Dei est impersecta ec impotens, qd absurdum
. . Praeterea cum Deus futuri continingentis per concessa habet indeterminatam cognitionem, habcbit etiam determinatum : quoniam & nos aliquando habemus. Uerum hoc intelligi non po' est ab scp Dei mutatione: Deus igitur mutabitur, quod est impossibile, Oc ri. diculum. Amplius, quoniam ut dicit Boetius in eodem quinto libro de Coae
solatione,non est neces arium, cognOαscens sequi naturam rei cognitae . N Ut permultas rationes ibidem contendit
Gendere . Quanquam igitur coni in-
909쪽
SS Petri Pomponatij gens futurum in sua natura sit sedeteriminatum: non oportet tamen, quod
pud cognoscetem sit indeterminatum quia fallax assumptum est fundamen tum. Dictum est etiam,quod actus vo
luntatis non sunt a Deo determinante , ipsam voluntate, sed uoluntas seipsani , determinat, net Deus habet cognitioncm certam deactu uoluntatis, nisi ut est extra suas causas. Sed in his multi. plex uidetur esse error. Primo quidem. quoniam si uoluntas determinat se adactum, ec non Deus: tunc aliquis erit essectus, cuius causa non est Deus: &sc no omne moues reducit in primum mouens,quod est post ipsum quod ad
uersat nedu Philos phis, sed ec Theo
logis. Aliud etiam dictum stare non potes scilicet quod Deus non est determi' natus de actu humano, nisiubi acty humanus sit extra suas causas: qnoniam sic Deus cortitudinaliter non cognosceret Antichristum futurum, ei determi. nate: quoniam nondum est extra suas causas. ec ita Dcus nunc non uidet, an Antichristus suturus sit: nec erit certio
910쪽
ego uideam:quod est aperta resis. Amplius, quoniam cognitio Dei est aeterna,esse Antichristi est tempora ite igitur aeternum dependet a temporali: oc ulterius sequitur cognitidem Dei dependere ab aliquo,quod est extra se. Quare ac Deus ab illo depedebit:quoriniam scientia Zcesse Dei, sunt omnino idem. Et hoc argumento idem Boethiis iis utitur in eodem loco citato. Dictumi est etiym per nos, prouidentiam Dei es se causam rerum,unde scire siue proce dere Dei, est res praeuisas producere. Verum huic uidetur aduersari, quod dic: tur a Boethio in Prosa quinta 4. liαhri de Con latione. Uidetur enim di cere, quod sicut videns aliquem moueri ad aliquem lacum , certus cst de hac. itioncinihil tamen facit,neq; patitti ab
ips0 eunte. Ita lacus est certus de statutaris,quanquam non faciat illa sutura. ' Cui sentetitie dic Alexander consentit in libro de bato, cap ite iσ.sic enim scrialait. Aliud nam i est praenoscere, aliud facere. Ultimo dubitatur, quoniam di-