장음표시 사용
931쪽
Qtiare dico, quid dicant Boethius de Alexande quod scientia Dei est causirerum, nullasse res est siue bona su
ile mala cuius Deus non sit causa : sed aliter boni,aliter mali.Quare tam bona quam mala a Deo cogi scuntur: quo niam omnium secundum n dum convehientem Deus est' causa, vidi quin est. Ad ultimam vero dubitationem,in qua dicebatur,quod Deus non est cair sa uolitionis massae, sed tantum bone Pter autoritatem Oseae prophetae.Huic dicitur, ut dicit Aristoteles a. oc 3. E micorum,quod dicere,n0s esse causam honorum actuum, oc non malorum, vel malorum, ec non bonorum, est ne, gare uirtutes esse nostias, uel uitia esse nostra.Quare uel uirtutibus non debe retur laus oc praemia, yel uitiis non de herentur poenς dc uituperationes, quo tum quodlibet est manifeste falsiim Secundum opinionem igitur dico, quod uirtutes sunt a nobis, ta etiam malitiae tame malitiae sunt magis nostrae, qWanx
virtutes. Primo, quoniam uirtutes assi
trillatur Deo, qui est lans persectionis:
932쪽
malitis uero nobis, qui quasi nilail suismus . item virtutes fouentur approbantur a Dco,naalitis nequa illam. irtutes habent finem per se, malitiae Uz. ro per accidens. Amplius defectus magis attribuitur causis imperfectAN ps cito causis pse 's. na si recte operamur, ut diuini operamur,si male, Ut no entia ct imperfecti homines. Sunt' a 'catist sed sussiciant. Q rare dictu Osca sic potest intelligi. Dicere asti QP Dcus in aetio emorali R. studiosa, est primus motor, q habet se ad uolutate sicut Cacpentator ad securim. In a 'iu aut uitio in Deus derelinquit illum actum, non mouet ueluti iecuris. si esset ex se recta, nisi ista uidentur dcliramenta: nessi intelligo quomodo. Si sice:Ler, Virtutes oc uitia essent nostra: sed manifeste est ponere fatum.Unde sic dicente multi Widetur, contendentes destruerea fatum , constituunt fatum: ecsic termina tur rei lius liber.
933쪽
DE FATO LIBER quartus. ii primu in quo ponitur intentio: adducunt quaedam argumenta contendentia os deri . re, diuinum prouidentium e Liberum urbitrium non posse mulitare.
IN superiori uolumine uissum est de
Libero arbitrio, oc Dei prouidentia secudum se, dc non conferendo unum ad alterum:in hoc uero intendimus uia dere,an Liberum arbitriu & prouidenistia diuina possunt simul cohabitare. Vt nam dicit Boethius in .de Con latione, haec est antiquissima dubitatio, quam etiam Cicero in libro de Diuinatione mouit.Difficultas autem es quoniam scientia ec optrito distinguuntur: quonia, ut dicitur primo Posteriorum, scientia est cum certitudine,Dbd persectionem
934쪽
cstionem dicit. Quare a Deo mouenda non opinio autem est cum sermidi siquod apertesine imperfectione esse non potest. Unde Deo nullo pacto tribui potest:suoniam sic Deus imperferictus esset . Haec igiturprouidentia Dei debet esse cum certitudine, quod nec selli nec uariari potest. Uerum ex altera parte Liberum arbitrium est de con tingenti indeterminato . Qui igitur fieri potest, ut Liberum arbitriu,quod variabile& indeterminatum est, diuios prouidentiae subnciatur quae certis sima &inuariabilis est. Dare Stor Toc Ciceron. ista coire siue simul stare non Dosse arbitrati su t: quanquam aliter Stoici de partibus dixerunt, quam Claceron. Stoici nam* prouidentiam cocedentes,negauerunt Liberum arbidi, Um:Ciceroniani uero Liberum arbitrium concedentes,diuinam prouidentia
de actibus humanis de medio abstule runt: quorum quodlibet ueritati Sc r ligioni Christianae aduersatur . An plius, posteriores ad idem argumenta.
bantur: quoniam si Deus nunc scit o-Hid a mnia,
935쪽
8i4 Aetri Pomponat j mnia,quae uentura sunt,etiam in sinatim sciuit. Cum igitur ad scientiam rei sequatur rem esse, quoniam non est
scire quod non est, ut dicitur primo Postet torum. sequitur igitur si Deus sciuit
Omnia, quae crunt. Si igitur antecedenscii necessatium, ec consequens est ii cessariuna,Vt ostenditur a. libro Priori Ast antecedens simpliciter est necessati uni: quoniam pi sterita non possunt xile non pi sterita, ut dicit Aristoteles sexto Ethicorum: approbans sententisam Agathonis. Hoc solo namin priua,t.. ' cas, quod cnita non possit facerii e ingenita. Simpliciter ideo neccssariatim est, ut Omnia qUSertint,erunt: quia non poterue non cite Cum itam acius humani erut 8c de necessitate, aufertur Liberam arbitrium . nam neccssitas ocialis liocrias se excludunt,quod 3. antra inariar: qtionia omne scitum a Deo necessio est ene: aliter enim sua scientia noc siet certa sod incitabilis, quod Dei petaseiqioni repugnat. Ast quaecun y Uentura sirint, a Deo sciutur: quoniam sint sub eius prouidentia Quare omnia si tura de
936쪽
dent. b.urb. Praede tab.rnitura de necessitate cliensent, sed actus humani a Libero arbitrio euenien Hsit sunt meliores rationes,quam ut
uisecundum in quo ponuntur commu nes restonsiones o dubitationes . uersius easdem dubitari tiones.
Boethius ita et in dicto quinto lib.
de Consolatione, subtiliter sc ori, nate his dubitationibus intendens satis facere, duas aut tres responsiones dat, Parum,ut existimo,disserentes. Prima ital responsio, in qua multa contrahit moram,est, quod nihil prohibet scientiam in se esse certam,quanquam illud, de quo est scientia, in sui natura est inis
certum: quoniam cognoscens non ne
cellario sequitur natura cogniti, quod ostendit per sensum & sciasmile, imaginationem re imaginatum,intelliges ecintellectum in nobis, quanto magis iagitur in diuino intellectu Quare nihil inconuenire dicit, actus humanos in
937쪽
sis retri Pomponarii sui natura incertos esse: apud tamen Deum certos esse. Unde sit,ut certa pro . uidentia in Deo non repugnet indete
minationi Liberi arbitru in se.Secunda autem resipolisio a prima parum dii se
rens, ut existimo, ab eodem in eodem .
libro ponitur, lus est: nihiI inconueni. re aliquod relatum ad unum habere di spositionem oppositam, ut ad alterum
comparatur. Quare non inconuenire, humanos actus ut relatos ad diuinam scientiam esse necessarios: ut uero relaαtos ad seipses seu ad causas contingen tes,esse contingentes.&haec responsio ut in plurib. a modernis Theologis su istinetur,exemplificantes de conclusoritae , quae sequitur ex maiori de necessario,ex minori de contingenti: quae men sequitur contingenter, ut dicitur primo Priprum. Quare etsi iste effectus sit necessarius in ordine ad maiorem, quonia habet causiam necessariam ipsa nam cp ponitur necessaria in ordine ta men ad minorem est continges: oc quoniam effectus magis sequitur caulamyxo imδm,quam femotam, ideo abscis
938쪽
DLLib.drb.erpraedia .m. 8i lute dicitur cotingens,quanqua et quomodo dicatur esse necessarius.Dat& exemplum de Planta, quς quanquaproducatur a causa necessaria ut puta Sole, oc contingenti, ut puta semine, masis tame dicitur effectus continges quam necessarius. Quare quanquam scientia Dei sit necessaria, ec in ordine ad eam aetiis humanus sit necessarius in se: tamen ut a uoluntate producitur,est contingens.Nem haec simul ad iiuncta aliquam incomposibilitate clau, dunt. Tertia Boethh resposio est,quod nihil inconuenit aliquod ab lute esse latingens quod tamen sub conditio. ne est necessariu . Ueluti me habere ira uim est contingens; est tamen necessa-titi si transfretaturus sum. Quare actus humani simpliciteriunt contingentes: ut tamen stant sub diuina prouidentia,
sunt necessarij. Quare non inconueniture contingentiam et indeterminationestare cum necessitate dic determinatione Si uero utruml eodem modo sumatur, 'idelicet contingentiam simplici iteres necessitatem conditionatam, inu
939쪽
eeterminationem simpliciter, 5c deteris
minationem conditionatam. nam secado clenchorum contradictio est ad ideper idem Jc secundum idem. Ad secui dam itero dubitationem non respodet Boethius, quoniam nem eam adduci nel similiter tertiam. Verum posteri res , ec ditius Thomas in prima parte Summς 5c in articulo tertio tr.qussitonis, Ac eadem reprobatis nonnullis r sponsiohibus, quas non est opus nunc recensere sic respondet: sid consequens in necessarium non absolute, quamuis antecedens sit simpliciter necessarium: quoniam in his quae sub ciuntur actui intellectus 5 uoluntatis, tantum est in eisnecessitatibus, quantum subiiciun tur,ec ut subqciuntur intellectili oc voluntati. Quare sutura non sunt necessaria, ni si quatenus sunt a Deo praevisa. . Ad tertiam idem Thomas respondet, distinguendo propositionem: Omne citum a Deo necesse est esse, quoniam sectandum sensum diuisum maior est ta
a, secundum uero compositionem maest vera uel lalsa, uel an conclusio se
940쪽
den Ress. cypraedest.Eb IDL sis quatur. Puto tamen, ipsum intendere; quod conclusio no sequytur: quoniam maior fortassis cst contingens , reeta maiori de necessario. igitur hae sunt coα Huniores respolisiones, quas nisi ra. Missimi uiri eas inuenissent vel approahassent, certe dicerem esse deliramenta illusiones pueriles . Verum uirorum
autoritas me terret: tamen dic ira, quae
nihi dubitationem ingerunt in his reis sponsionibus. Prima nam* r onso Hoethh nullo modo uidetur ine tollerirabilis. Dicit enim, quod ex natura sua est indeterminatum: apud tame Deum est determinatum. Si enim hoc esse posset nulla est ratio, quare Deus impossibilia scire non possit: quod tame est impossibile. Nam quod scitur est, quod esse possit, et sic impossibile.Patet autem illatio: quoniam ex alio impossibile a Deo sciri non potest, nisi, quoniam eae natura sua, si natura habet, impossibile trabere potest. Sed sumitur natura proconc tu ex rinseco, cum repugnet esse
se. Quare hum de intellectu intrinserico futuri contingentis sit indeterminatim