장음표시 사용
951쪽
ἀeniis. .c Praedes .rrae suus scit te esse futurd quod tamin est sers ad quoniam Posteriorum primo discit Aristoteles : Ueru quidem oportet esse, quoniam non est scire, quod nota
est. Ubi absolute dicit uerum, oc non dici qua scitur esse uerum . oportet esse. Amplius impossibile est, in consequelatia bona antecedens esse necessarium absolute, ec consequens cum conditionesiue ex suppositione:quoniam dempta suppositione consequens non erit, sed dempta suppositione antecedens Orit: quoniam absolute est ucrum. Non vitur consequetia suit bona: quoniam stat verificari antecedens,non uerificarito consequente . Responsio etiam asstertiam uidetur esse illimo, ec inuoluistio,nem est uera in se.negat enim omne
quod est scitum a Deo, necesse est esse in sensu diuisionis. Ast ista est uera,si Ascitur a Deo, ec non necesse est esse Atecut dicebatur contra tertiam respostonem Boethij, obiectum certissimς scientis potest aliter se habere, qua viperscientiam habetur, quod est contra ra . tionem obiecti scientiae. Si igi ux Ax'.
952쪽
232 petripompo misi obiectum scientiae Dei, non potest aliat ter in se habere, quam ut per Dei scien
tiam representatur.Amplius,quoniam . talis scietia est intuitiua, quod intuetus pro tempore uel mensura,qua intuetur non potest non esse. Quare propositio' .assumpta uerissima est. Sic itam mihi indetur,quὁd isis responsiones sint inuoαlutiones & ligationes maicu es psi, aruagumentationiblis:salua tamen ueritate o modestia obseruata.
caput tertimim. in quo ponuntur rei es is iae ad primas dubitationes.
Um itaque omhes responsiones mihi non satisfaciant,ideo alium amodum respongendi imaginatus sirin: qui quanqua in extraheus fortassis Utar debitur propterinusitatione, tame ipsa scribere non desistam quoniam si bonyςri gratias agamus, a quo omnis . veritas di bonitas prbccdit: si aut malus ecfalsus , existi titilii monstrabituri allitas. . aliaresic monstratibus eis mcdebere catebonDico igitur,sidonini
953쪽
iam qus fuerunt,quae sunt,re quae erunt re etiam quae possunt elic, Deus pers etam C exactissima cognitionem ha/het no solum in specie specialissima, ut existimo Peripateticos tenuisse,veru usque ad indiuidua. Sciendum tamen est, quod omnium futurorum Deus scicimtiam habet,&vt futura cadunt sub Dei scientia, aliter esse non possunt: quoniam obiectum scientiae aliter se habere non potest,iuxta illud primo Posterioαxum . Qtiare cuius est scientia simpliciis ter inpossibile est aliter se habere Ueruntame est disteretia inter futura. quo niam aliqua futura, antequam sint, hahent determinatas causas. Unde nonscium Deus,verum ec intellectus creatus imo humanus intellectus ante Jua sint in actu talia futura determinate occerte scire postunt: quoniam suae cause sunt determinate di ceris.Unde bonus Astrologus sest punctualiter dicere de eclipsi futura quanquam eclipsis actualiter non sit. Elis alterius dicunttir in Uitabilia quam. nccessaria: vel si admit/xitur nomenecessitatis in his, dicenda
954쪽
s; Petri Dii Orati salat neeessaria pro tali tempore, nos autem absolute.Et talia puto, quscun que non sunt in potestate uoluntatis.
Vnde ut diximus, in primo libro huiusne est,non uideo, quin talia non sunt . determinata inseratione suarum eausa arum 8c ineuitabilia. Qusdam vero sunt sutura : quorum exitus estin potestate voluntatis, oc non habent causas deter minatas naturales: sed eorum determis natio est in uolutate,&stat ad ipsam uoluntatem:&loquendo de talibus, nuti ius intellectus creat potest habere cer :tam cognitionem de eis, antequa actu i sunt,quanquam conclusionem habere et Potest, secundum tamen magis oc montis: veluti de euentu belli, prudentior tnon magis firmum iudicium afferre potest,quam minus prudens, quanquam neuter certum oc firmum iudicium anserre potest. Cum vero sunt actu,quoa niam determinata sunt,certe Sc determi .
nate cogitosci possisit ab intellectu creato respectu aute Dei,loquendo de his, quando tales actus sunt in potentia oci suis causis certe θc determinate a Deo
955쪽
cognoscino possent,nisi ipsi Deo tem- res in quo erunt illi actus,esset praesens Deo. fit,si in aeternitate,quae tota simul', ut patet ex diffinitione eius, Deus cognoscit,quando sunt in potethlia di in suis causis,non cognoscin quom
niam tempus Pod est exempli gratio
Primus annus tuturus ipsi sternitati est Pirusens . Si autem in eadem aeternitate videt*cognosci pro quanto temptia in quo hirc erunt determinata,est etiam eidem aeternitati pressens.Quare si in aeternitate utramq; par em contradictionis videt, non tamen secudum eandem temporis rationem. Hac unam partem contradictionis uidet, quonia tempus, in quo veriscatur illa pars, est aeterni tati presens. Aliam uero partem uidet,se/cundum quod tempus,in quo uerificaatur, altera pars contradictionis aeternitati est praesens: θ quanquam ipsa non simul sint in se, ut tamen sunt in aeterniatate,siunt simul: ec ubi apud uoluntate siue cognitionem nostram exigitur dia Mersitas realis temporis, in aeternitate
suffcit diuersitas rationismeg hoc mi-
956쪽
asi peliri Pompanaetiij II rum & extraneum uideatur. Na quoa . diuerse naturς faciunt in creaturis, una natura facit in creatore. Unde aliud cais
lefacit, aliud infrigidatin istis inferio- iribus : veluti ignis calefacit, re aqua infrigidat,quae sunt distineta. rium aa trem corpus coeleste, virul facit: ei non rinsecudii eadem parte vel salte dispositi tionem natura autem per diuersam stellam calefacit,ab ea per quam infrigidat raut secundum propinquitate 5c remori ritionem. Deus autem utrum p per eanis'. dem rem facit:quoniam in Deo non idit diuersitas secundum rem,sed tamen i secundum rationem . Quare si humata nus intellecitis est incertus de futuro auentu, ic aliquando certus, non potest secundum idem tempusTealiter esse cer tus. Ueruistae dispolitiones diuerse exi gunt realiter diuersa tempora Deus au irem ipse, qui tempore non mensuranti lin sua aeternitate, quae tota simul est ecit circuit omne tempus, utrum I simuli Videt, non tamen secudum eandem ra- ltionem,sed secundum diuersa quemaa f
957쪽
de laciliter ad dubitationem, ec caetera. Quae adducta sunt, respondetur. Cum ita p dicitur,si Deus cucta uidet,& certa titudinaliter uidet effectum futurum,ef fectus ergo futurus non potest non se:sed quod non potest non esse, neces i se est esse, quod necesse est esse,non est contingens esse, ut dicit Aristoteles a. Perihermenias . ergo quod est contin- gens esse non est contingens esse quod contradictoria claudit. Quare Stollia tur totaliter Liberum arbitrium. neces.sitas enim no stat cum Libero arbitrio. . Huic dicitur secundu ea que dicta sunt, quod Deus certitudinem no habetde tali euentu futuro,qua futurus est,& re si icit tempus,in quo effectus ille erit in Hiiscausis sed secundum istam ratione tantum scit,& potest scire,quod potest
esse, di potest non esse. God si de tali
.seuetustaturo certitudinem habet, quo
nia reuera habet habet, ut est extra suis , as causas:&respicit tepiis illud in quoc crit extra suas causas, & ut tale tempus est praesens aeternitati. Qtiare qua dela li euentu certus est,non potest noneste quoniam.
958쪽
aut actu est, aut actu suit 5 si fuit, non
potest non fuisse: & si est, no potest noesse,pro illa mensura qua est quia tunc ineuitabile est,quin sit. Quoculi' igitur modo Deus scit ipsam re, secudum illum sciendi modum,obieelum est impossibile aliter seliabere, Nineuitabile est. Unde ut Deus est sciens euentum futurum, sua futurum, ec in potentia euentum ilIud potest esse & non esse,in id elei Minatum est. Quare de necessita. te effectius ille poterit esse ec non esse: quonia υt sic respicit huc Dei scietiam.
ut uero Deus est sciens ipsum determ natum; quonia ut sic est extra suas causas, ideo non potest, ut sic ri non esse aut non fuisse.Quare cum utram scienαtia sit certissima,certissime re ineuitabiliter infert suum obiectum, secundum tamen proportionem conuenientem, videlicet cum cognoscit, qua suturum 5 inpotentia,certissime cognoscit,sid
potest ei non esse: dic hoc sub tali cognitione est ineuitabile aliter esse. Cum uexo cognoscit, seciuidum quod est extra
959쪽
sias causas,non potes ut est extra suas
e causas,non este aut non fuisse. Quare
fatua est illa argumetatio,qus comm niter in hac disticultate adduci solet.Cosueuit enim sic armentari: Si Deus de . contii enti futuro est certus , ut puta, quod Laates peccabit, aut igitur Socrates poterit peccare, aut non poterit. Sinon potcrit, de necessitateseccabit. . Non posse enim non peccare, conuerrititur cum necesse peccare.Si non pote.
rit non peccare,o ut fieri potest,ut Deus: sit certus, quod ocrates peccabsti: Huic dicitur,quod non est certus,neaeque potest esse certus, stante libertate Socratis, quod ipse peccabit, inia Sora crates peccaturus est,ec respicit futuri qua futurum est,ec tempus, in quo eriti in potentia ad istud peccatum: ita tano
tum scit, quod potest peccare, re non
peccare:vr tiero respicit tempus,in quo adiu committit tale peccatum, Veliam commisit, sic certus ut sic Socra/tes amplius non est in potentia ad tale, quoniam iam cosummata est,licet foro
Hest in potentia ad .liud peccasum. . . Quare
960쪽
8 o Petri P holust Quare stante certitudine de Socrate peccaturo,non est amplius in potentia ad illud: sed tantum dicitur esse in potetis,quando est in suis causis peccatum:
dc ut sic , Deus nem scit ne d potest sti
re stante Libero arbitrio, determinationcm partis. Quare nunquam certiturido potest falli,iae paliter ine,quam uia det ec cognostit. Et per hoc ad secunda dubitationem, cum dicebatur si Deus sciuit Socratem peccaturum, Socrates peccabit:sed antecedens est simpliciter necessarium,ergo Zc cosequens . Huic dicitur, quod illudantecedens, Deus sciuit Socratem peccaturum, inscio formali intellectu includit faturum, re caque futura sunt, Zc ut sunt sutura,Deus non cognoscit,nisi cotingenter crunt. Unde si Deus sciuit uel scit Socratem
peccaturum, qua peccaturus est,no coisgnoscit ipsum peccaturum, nisi contingenter. Quare Deus cognosci Socratem peccaturum contingenter. Sed ex isto antecedente no sequitur,quod Sota crates peccabit ab Iule,sed continge. ter. ex contingenti nam* possibili